JFM 219 Yneyler ve Dizeyler

2. DENKLEM DZENEKLERI1
Dizey kuraminin nemli bir kullanim alani dogrusal denklem dzeneklerinin zmdr. 2.1. Dogrusal dzenekler Dogrusal denklem dzenegi (n denklem n bilinmeyen) a11 x1 + a12 x2 + ... + a1n xn a21 x1 + a22 x2 + ... + a2n xn ... an 1 x1 + an 2 x2 + ... + ann xn = = = b1 b2 bn

Eger tm bi ler sifir ise dzenek trdestir (homogeneous). Dizeyler kullanilarak denklem dzenegi

olarak yazilabilir. Burada A bilinen a ij katsayilarini ieren nxn boyutlu dizey, x ise nx1 boyutlu bilinmeyenler dizeyi ve b bij leri ieren nx1 boyutlu dizeydir. 2.2. Gauss eleme yntemi zm bulmak iin denklem dzenegi olabildigince basit bir biime sokulmaya alisilir. Gaus eleme yntemi en yaygin kullanilan yntemlerdendir ve temel islemleri kullanir, Herhangi iki satir (denklem) yer degistirebilir, Sifir dan farkli bir sabit ile arpilir, Bir satirin kati diger satira eklenir, Buradaki ama dzenegi gen biime sokmaktir. Her asamada elde edilen dzenek birbirine esdegerdir yani zm saglayan xij ler aynidir. rnek: Denklemlerimiz asagidaki gibi olsun 2x +z = 2 x +y = 3 3x +2y+z = 1

Denklem dzenegini A ve b olarak yazalim. Satirlarin yer degistirmesi sonucu degistirmeyecektir,

Bu ders notuna http://jeofizik.comu.edu.tr/ sayfasindan ulasabilirsiniz.

JFM 219 Yneyler ve Dizeyler

nce 1. Satiri (-2) ile arpalim ve 2. Satira ekleyelim, sonra gene 1. satiri bu sefer (-3) ile arpalim ve 3. Satira ekleyelim bu islemlerle a(2,1) ve a(3,1). Elemanlar sifir degeri alir;

islem kolayligi iin 2. ve 3. Satirlari yer degistirelim ve 2. Satiri (2) ile arpip 3. Satira ekleyelim. A(3,2) elemani sifir olacaktir. Son durumda A dizeyi gen dizey halini almis olur.

bu son dzenektende z = y- z = x +y = -12 8 => y=-4 3 => x=7

Sonularina ulasilir.
Uygulama 1. Gauss eleme yntemi iin bir bilgisayar programi yaziniz. Denklem sayisi =4, bilinmeyen

sayisi = 4 alin.