Professional Documents
Culture Documents
As Xanh Molipden 4-2013
As Xanh Molipden 4-2013
TNG QUAN
1.3. TNH CHT HA HC CA ASEN 1.3.1. Tnh cht ca asen n cht 1.3.2. Tnh cht cc hp cht ca asen a. Cc hp cht asen v c [10, 26] Tnh cht ca As(III) Hp cht c tnh thng phm quan trng nht l As(III) oxit c cng thc phn t As2O3 hoc As4O6 t tan trong nc( ~ 2% nhit 25 oC v ~8,2 % 98oC), khi tan trong nc to thnh dung dch c tnh axit yu. Asin AsH3 c mi ti v rt c. Asin c iu ch bng cch cho km trong axit clohyric tc dng vi mt hp cht tan c ca asen. Mui AsCl3 khng bn trong nc d b thy phn to thnh As(OH)3. Axit ca As(III) tc dng c vi AgNO3, dung dch CuSO4 v phn ng vi I2 trong mi trng axit [10]. Tnh cht ca As(V) 1.2.3. Phn ng pht hin asen 1. Phn ng to thnh AsH3 Khi lng asen rt nh (< 0.1 mg), tt nht l pht hin n di dng hidroasenua AsH3, hp cht ny nhn c bng cch kh hp cht asen bng km trong mi trng axit sunfuric [19] (cn s c mt ca Fe2+) : * 2Fe2+ + HAsO42- + 3H+ 2Fe3+ + AsO2- + 2H2O Fe2+ - 1e Fe3+ HAsO42- + 2e + 3H+ AsO2- + 2H2O * 3Zn + 2AsO2- + 7H+ 3Zn2+ + AsH3 + 2H2O Zn - 2e Zn3+ AsO22- + 6e + 7H+ AsH3 + 2H2O AsH3 to thnh, b phn hu khi un nng to thnh mt gng asen, vi AgNO3 n kt ta mu en (Ag); vi HgCl 2 to thnh hp cht mu vng nu AsH2(HgCl), AsH(HgCl2), As(HgCl)3, As2Hg3. [2] Thc t phn ng c thc hin nh sau: - Cho vo ng nghim 1-2ml axit H2SO4 tinh khit - Thm vo vi git dung dch th nghim - Thm vo 1 vi ming Zn khng cha tp cht asen Khi AsH3 c tch ra, c th pht hin bng 1 s phng php: a. Phn ng kh Ag+ y ng nghim c cha AsH3 tch ra bng bng gc c thm t bng dung dch Pb(CH3COO)2. Che ming ng bng t giy lc tm t bng dung dch AgNO3 50%. Nu c asen, trn giy lc s xut hin vt nu hay en. [19] kim tra tinh khit ca thuc th (axit v kim), cn lm th nghim rng_ l nhng phn ng tng t nhng khng thm dung dch th nghim. iu kin tin hnh phn ng: - Tt c cc phng php da trn s to thnh AsH 3 phi khng c mt cc cht m trong iu kin th nghim chng to thnh H2S, SO2, PH3. 1
- kh asen, dng cc hp kim ca km vi ng, nh hp kim Cu-Al-Zn cng thun tin. - Phi dng nhng nguyn liu ban u l loi tinh khit ho hc, thm ch c vt asen cng khng c c trong . - S un nng cng nh thm trc st (II) sunfat FeSO 4 s lm tng kh nng phn ng kh hp cht As(V). * AsH3 rt c, cn ch thng gi khi lm th nghim 2. Kh cc hp cht Asen thnh As 3. Phn ng ca ion Asenit [26] a s cc Asenit khng tan trong nc, ch c cc Asenit ca kim loi kim, amoni v magi l c th tan, l c im khc vi Asenat. - Phn ng xi ha Asenit thnh Asenat bng H2O2 trong mi trng kim: AsO33+ H2O2 AsO43- + H2O Phn ng xi ha Asenit thnh Asenat c th tin hnh bi nhiu cht xi ha khc nhau, nhng tt nht l s dng H 2O2, v lng d H2O2 d b phn hy khi un nng. - Trong mi trng kim yu Asenit b xi ha bi I2 thnh Asenat: AsO33+ I2 +2OH- AsO43- + 2I- + H2O 4. Phn ng ca ion Asenat [26] - Phn ng vi hn hp magi (MgCl2 + NH4OH +NH4Cl) to tinh th trng: HAsO42- + Mg2+ + NH4OH MgNH4AsO4+ H2O - Phn ng vi Molipdatamoni to thnh kt ta mu vng: (NH4)3AsO4 + 12MoO4- +24H+ (NH4)3H4[As(Mo2O7)] +10H2O Asenit khng c phn ng vi Molipdatamoni. - Phn ng kh n Asin: Tt c cc hp cht As(III) v As(V) u b kh trong mi trng axit bng Zn kim loi: 4Zn + AsO43- + 11H+ AsH3 + 4Zn2+ + 4H2O C th tin hnh phn kh ng thi As(III) v As(V) bng Al kim loi trong mi trng kim. Asin c tnh kh mnh (phn ng Gtaita): AsH3 + 6AgNO3 + 3H2O H3AsO3 + Ag+ 6HNO3 1.3.3. Phn ng pht hin Asenit v Asenat [28] a s cc Asenit khng tan trong nc, ch c cc Asenit ca kim loi kim, amoni v magi l c th tan, l c im khc vi Asenat. Phn ng pht hin Asenit: 3Ag+ + AsO33 Ag3AsO3 vng (1.8) Phn ng pht hin Asenat: - Phn ng to kt ta mu socola: 3Ag+ + AsO43 Ag3AsO4 mu socola (1.9) - Phn ng vi hn hp magi (MgCl2 + NH4OH + NH4Cl) to kt ta tinh th trng: HAsO42- + Mg2+ + NH4OH MgNH4AsO4+ H2O (1.10) - Phn ng vi amonimolipdat to thnh kt ta mu vng: (NH4)3AsO4 + 12MoO4- +24H+ (NH4)3H4[As(Mo2O7)] +10H2O (1.11) 2
- Asenit khng c phn ng vi amonimolipdat. 1.4. CC PHNG PHP PHN TCH ASEN [14] 1.4.6. Phng php trc quang trn c s hp cht mu xanh Molipden Nh trn trnh by, xc nh hm lng As c nhiu phng php khc nhau, trong bn lun vn ny chng ti s dng phng php trc quang ng chun trn c s hp cht mu xanh molipden. y l phng php c nhy cao, kt qu phn tch n nh. C s khoa hc ca phng php da trn cc phn ng sau: Phn ng kh n Asin [28] Cc hp cht Asenit v Asenat u b kh trong mi trng axit bng Zn kim loi: 4Zn + AsO43- + 11H+ AsH3 + 4Zn2+ + 4H2O (1.13) + 2+ 3Zn + 2AsO2 + 7H 3Zn + AsH3 + 2H2O Zn - 2e Zn2+ AsO22- + 6e + 7H+ AsH3 + 2H2O C th tin hnh phn kh ng thi As(III) v As(V) bng Al kim loi trong mi trng kim. Phn ng oxi ha Asin thnh Asenit [28] Asin c tnh kh mnh (phn ng Gtaita): AsH3 + 6AgNO3 + 3H2O H3AsO3 + Ag+ 6HNO3 (1.14) Phn ng oxi ha Asenit thnh Asenat [28] - Dng H2O2 trong mi trng kim: AsO33+ H2O2 AsO43- + H2O (1.15) Phn ng oxi ha Asenit thnh Asenat c th tin hnh bi nhiu cht oxi ha khc nhau, nhng tt nht l s dng H 2O2, v lng d H2O2 d b phn hy khi un nng. Hydro peroxit (H2O2) l cht oxi ha c hiu qu, c bit nu trong nc th c cha st ha tan nng cao v nhim As. Cc ion st c hnh thnh s kt ta trc tip cc As b oxi ha. Ngoi ra, As(III) c th b oxi ha trc tip bi nhiu ha cht khc bao gm: clo, hypoclorit, ozon, kali pemanganat,... v tc nhn Fenton (H2O2/Fe2+) [23] - Clo v hypoclorit l cht oxi ha mnh v c hiu qu nhng n li c th dn n phn ng vi cc cht hu c to cht c. Lng clo thm vo ph thuc vo thnh phn ca nc. Cho vo nc khong 0,8 2mg/l clo to ra 0,2 g/ml clo d dng cho mc ch kh trng sau khi x l. - Ozon l cht oxi ha mnh, khi cho ozon vo nc vi hm lng 2mg/l tip xc vi nc khong 1 pht trc khi lc s c hiu qu rt cao trong vic oxi ha st v mangan v loi b asen v cc kim loi khc ti di gii hn cho php. Ozon cng l cht st khun mnh nhng khng ging nh clo, d lng ca n khng tn ti lu trong nc x l. - Kali pemanganat (KMnO4) c hiu qu oxi ha As(III) cao cng vi Fe(II) v Mn(II) nhng li c hiu qu kh trng thp mc d n c tc dng km hm s pht trin ca vi khun. KMnO4 c nhiu cc nc ang pht trin n c s dng nh l cht khng sinh cc b. Mangan d trong nc x l khng c vt qu khuyn co ca WHO 0,05 mg/l (WHO 1993). - Trong mi trng kim yu Asenit b oxi ha bi I2 thnh Asenat: 3
AsO33+ I2 +2OH- AsO43- + 2I- + H2O (1.16) Phn ng to thnh hp cht mu xanh molipden: - Phn ng vi Molipdatamoni to thnh kt ta mu vng: (NH4)3AsO4 + 12MoO4- +24H+ (NH4)3H4[As(Mo2O7)] +10H2O (1.17) Asenit khng c phn ng vi Molipdatamoni. - S phn ng kh bng axit ascobic thnh hp cht mu xanh molipden: (NH4)3H4[As(Mo2O7)6] + C6H8O6 Xanh molipden + C6H6O6 (1.18)
(vng) (Axit ascobic) (Axit dehidro ascobic)
Axit heteropolyasenomolipdic v mui ca chng l nhng cht oxi ho rt mnh, oxi ho dc nhiu cht kh, trong khi axit H2MoO4 khng oxi ho c. Hp cht mu xanh molipden c thnh phn ch yu l (Mo 8O23.H2O; Mo4O11.H2O; Mo2O5.H2O...), tn ti di dng cc tiu phn keo trong dung dch, d b hp ph bi cc cht hp ph, nn trc khi o quang khng c lc dung dch mu. Phn ng (1.18) rt t lng, cng mu xanh t l vi nng asen, o cng mu cho php xc nh nng As. - Yu t cn tr: Cc ion PO43-, SiO32- cng c phn ng tng t, to cc kt ta (NH4)3H4[P(Mo2O7)6], (NH4)3H4[Si(Mo2O7)6][3]. Kt ta Axit heteropolyasenomolipdic d tan trong mi trng kim, hoc dung dch NH3 [3]: (NH4)3H4[P(Mo2O7)6] +27OH- 3NH3+12MoO42- + PO43-+17H2O (1.19) V vy, phn ng cn phi thc hin trong mi trng axit mnh (pH < 1) Phng php ny c ng dng phn tch nhng mu c hm lng As nh, trong khong nng 0,01 6,00mgAs/l. Khi dng phng php t ng, cng vi cht kh axit ascobic c th nng cao gii hn xc nh ti 0,001 10,00mgAs/l [14].
Tham kho Hp ph ln vt liu c thnh phn mangan dioxit C ch ca vic loi b asen bi MnO 2 bc u c nghin cu trn cc tinh th MnO2 tng hp trong phng th nghim. Phn ng oxi ho As(III) bi MnO2 xy ra theo 2 bc sau: 2MnO2 + H3AsO3 + H2O 2MnOOH + H2AsO42- + H+ (1.20) + 2+ 22MnOOH + H3AsO3 + 3H 2Mn + H2AsO4 + 2H2O (1.21) Mc d c ch phn ng ca As(III) vi MnO2 c bit kh chi tit nhng c rt t thng tin v s hnh thnh cc hp cht ca As(V) sau qu trnh oxi ho As(III).
- Trn tng tc nhn theo th t trn, lc k mi ln thm tng tc nhn. Nu xut hin vn c khi trn, cn lc k, yn trong vi pht cho n khi c mt i trc khi tin hnh. Thu c hn hp dung dch gi l TNKH. - TNKH bn trong 4 gi. Do phi pha trong mi ln tin hnh th nghim 6. Dung dch Asen A (1mg/l): Ht 10ml dung dch Asen gc 1g/l cho vo bnh nh mc 1000ml v nh mc bng nc ct hai ln ti vch. Thu c dung dch Asen A c nng 1mg/l. 7. Dung dch Asen B (5mg/l): Ht 5ml dung dch Asen gc nng 1g/l, cho vo bnh nh mc 1000ml v nh mc bng nc ct hai ln ti vch. Thu c dung dch Asen B c nng 5 mg/l. 8. Dung dch AgNO3 10%. 9. Dung dch H2O2 2M Ht 20ml dung dch H2O2 30%, chuyn vo bnh nh mc 100ml v nh mc ti vch bng nc ct hai ln. 10. Km ca Anh sn xut (dng bt ). 11. Dung dch Axit sunfuric H2SO4 2M Ht 10,88ml dung dch Axit sunfuric c (d = 1,84g/ml) cho vo bnh nh mc 100ml c sn khong 50ml nc ct hai ln, nh mc bng nc ct 2 ln ti vch. 2.2. KHO ST CC IU KIN TI U CHO PHN NG TO HP CHT MU XANH MOLIPDEN 2.2.1. Kho st s hnh thnh cc ph hp th electron Cch tin hnh: - DD1: Ht 5ml dung dch asenat chun (5mgAs/l) cho vo bnh nh mc dung tch 100ml (bnh 1). - DD2: Ht 5ml TNKH cho vo bnh nh mc 100ml (bnh 2). - DD3: Ht 5ml dung dch asenat chun (5mgAs/l) v 5ml dung dch TNKH cho vo bnh nh mc 100ml (bnh 3). Cc bnh u c nh mc n vch bng nc ct, lc u. i mu pht trin n nh, qut ph trn my UV-Vis ca 3 dung dch ny trong khong bc sng t 200 1000nm, s dng nc ct lm nn. T DD3 s c mt gi tr bc sng hp th cc i (nm s b). 2.2.2. Kho st cc iu kin ti u 2.2.2.1. nh hng ca pH n phn ng to hp cht mu xanh molipden Chun b 10 bnh nh mc 100ml, ly vo mi bnh 5,00ml dung dch chun H3AsO4 (5mg As/l). iu chnh pH ca cc dung dch trong bnh thay i trong khong 0,00 1,80 bng dung dch H2SO4 10M. Thm ln lt vo mi bnh 5ml TNKH, lc k, nh mc n vch bng nc ct. i mu pht trin n nh, o mt quang ca lot dung dch mu trn my UV-Vis bc sng s b 850nm . T kt qu thu c, tm c gi tr mt quang A n nh ng vi khong pH ti u. 2.2.2.2. nh hng ca t l th tch TNKH/ nng Chun b 8 bnh nh mc 100ml, ht vo mi bnh 5ml dung dch chun H3AsO4 (5mgAs/l). Thm ln lt vo mi bnh cc th tch TNKH khc nhau, lc 6
k, thm nc ct n vch. i mu pht trin n nh, o quang lot dung dch mu trn my UV-VIS bc sng s b 850nm. T kt qu thu c, ta tm c t l th tch TNKH ti u, ng vi dung dch c cng mu ln v n nh nht. 2.2.2.3. nh hng ca thi gian n bn ca hp cht mu xanh molipden Chun b mt dung dch mu: ht 5,00ml dung dch As(V) chun H 3AsO4 (5mgAs/l), cho vo bnh nh mc dung tch 100ml. Thm tip 5ml dung dch TNKH, lc k, nh mc n vch. i mu pht trin n nh, o quang dung dch mu trn my UV-Vis bc sng s b 850nm trong khong thi gian t 0 60 pht k t khi to mu. T kt qu thu c, ta tm c khong thi gian ti u, ti mu bn v n nh nht. 2.2.3. Xy dng ph hp th electron ca hp cht mu xanh molipden - Chun b mt dung dch mu tng t nh trn, cc iu kin ti u chn, qut ph ca dung dch mu trn my UV-Vis trong khong bc sng t 400 1000nm, s chn c max ng vi tr s Amax. - Tng t nh trn, chun b mt lot dung dch mu cc nng khc nhau, qut ph ca lot dung dch mu trn my trong khong bc sng t 400 1000nm, so snh cc gi tr max ca cc ph cc nng khc nhau. Nu chng c cc i hp th cng mt bc sng, chng t hp cht mu bn, n nh v c thnh phn cc cu t trong phn ng ng bng quan h t lng. l bc sng thc nghim ti u, c s dng cho cc php o tip theo [8]. 2.2.4. Xy dng ng chun xc nh hm lng As Chun b mt dy gm 7 bnh nh mc dung tch 100ml, ln lt thm vo cc bnh cc th tch dung dch chun asenat khc nhau c dy cc dung dch c nng t 0,00 1,00mgAs/l. Thm vo mi bnh 5ml dung dch TNKH, lc k, nh mc n vch. i mu pht trin n nh trong khong thi gian ti u, o quang ca lot dung dch mu trn my gi tr max chn v ng chun s t thit lp. Dung dch nn c chun b tng t, nhng khng cha As. 2.2.5. nh gi tin cy ca ng chun xc nh As Chun b mt s dung dch As bit chnh xc nng (nm trong khong tuyn tnh ca ng chun), tin hnh to phn ng mu nh khi xy dng ng chun v xc nh li nng theo ng chun. Lp li nhiu ln v x l cc kt qu o bng thng k ton hc [13]. Kt qu thu c nu nm trong phm vi sai s cho php th ng chun c tin cy v c s dng cho cc mu phn tch tip theo. 2.4. PHN TCH HM LNG As TRONG CC MU NC NGM 2.4.1. Chun b mu nc ging ti huyn Bnh Lc, H Nam Phng php ly mu v bo qun mu Cc mu nc ging khoan c ly nh sau: Nc c ly trc tip t ging khoan cho vo bnh nha polietylen dung tch 500ml v 1000ml c ra sch bng axit HNO3 v HCl, trng bng chnh nc ging khoan c. Thm ngay vo mi bnh 5ml dung dch HCl 2M, sau mu c bo qun lnh 50C. 2.4.2. X l v phn tch xc nh CAs trong cc mu nc ging X l mu 7
- Giai on asin ha mu: Ly V = 250 500ml mu nc ging khoan cho vo bnh Kjeldahl dung tch 500ml. Thm 15g Zn bt v 20ml dung dch H2SO4 2,5M vo bnh. Nhanh chng ni ng n khi asin sc vo bnh hp th. un nh bnh trong thi gian ~2h. - Giai on hp th asin v xi ha: Hp th asin vo bnh dung tch 100ml c cha ~20 50ml nc ct c sn 10ml dung dch AgNO3 10%. Cn lu h thng ng dn kh asin phi tuyt i kin v c nhi bng tm Pb(CH3COO)2 gi li H2S (nu c). Thm ~2ml dng dch NaOH c ( kim ha) v 10ml H 2O2 30% vo bnh hp th chuyn ton b As(III) thnh As(V). Chuyn ton b dung dch trong bnh hp th, c trng ra cn thn vo bnh nh mc dung tch 100ml. nh mc n vch (gi l DDo). To phn ng mu v phn tch mu Ht chnh xc vo = 10ml DDo chuyn vo bnh nh mc dung tch 100ml, tin hnh phn ng to hp cht mu xanh molipden v o quang hp cht mu ti bc sng 850nm.