SIDEROPENIJSKA ANEMIJA

Nedeljko Radlovi
Univerzitetska deja klinika, Beograd

SIDEROPENIJSKA ANEMIJA

Najei nutritivni poremeaj u periodu rasta i razvoja

Pik: 624 mes. i pubertet/adolescencija Incidenca (deca do 5 god.)*: Zemlje u razvoju 42%

Razvijene zemlje 17%

Deficit gvoa sa normalnim nivoom Hb (Evropa, deca sa 12 mes.) 19,6%**
Aggett PJ et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2002;34:337-345 * Male C et al. Seventh European Nutrition Conference 1995 **

ETIOPATOGENEZA DEFICITA GVOA KOD DECE

Niske rezerve na roenju (odoje) Nedovoljan unos Malapsorpcija

Poveani gubici
Kombinovani poremeaji

FIZIOLOKA ULOGA GVOA

TRANSPORT KISEONIKA
Hemoglobin Mioglobin

OKSIDO-REDUKCIONI PROCESI

Enzimi citohroma
Peroksidaze Katalaze

A model of the hemoglobin molecule

Shrier SL. In: Rubenstein E. Federman DD, Eds. Scientific American Medicine. New York: Scientific American Inc, 1995:V-7

 Doneeno novo SADRAJ GVOA U ORGANIZMU (mg/kg) Dete sa 12 mes

Mukarci

ene

NETO POTREBE U GVOU (mg/dnevno)

ivotna dob God. Potrebe za rast Gubitak Ukupno

0,25 1
Deca 12 25

0,56
0,24 0,22

0,21
0,25 0,34

0,77
0,49 0,56

6 12 Deaci
Devojice Odrasli Mukarci ene Dojilje

0,38 0,66
0,36

0,56 0,80
1,37 0,98 1,36 1,05

0,94 1,46
1,73 0,98 1,36 1,05

12 16
12 16

Hallberg L et al. In:Garrov JS, James WPT, eds. Human nutrition and dietetics. Edinburgh:Churchill Liv, 1993:174-207.

NUTRITIVNE POTREBE U GVOU

ivotna dob God. 0,0 0,5 0,5 10 11 18 11 18 19 50 19 50 mg/24h 6 10 12 15 10 15

Deca
Deaci Devojice Odrasli Mukarci ene

Trudnice
Dojilje
National Academy of Science NRC (USA), 1989

30
15

METABOLIZAM GVOA

Resorpcija: duodenum (jejunum)

Distribucija: hemoglobin (6575%)* Mioglobin i enzimi (510%), transferin (0,1%) Feritin i hemosiderin (1530%)**

Fizioloki gubici: GI trakt (menstruacija) /graviditet, laktacija/

* 1 gr Hb = 3,4 mg Fe; ** NN u terminu: 3560 mg

Belton RN. In: McLaren DS et al, eds. Textbook of paediatric nutrition. Edinburgh:Churchill Liv, 1991:451-458.

Mechanisms of iron absorption

Jacobson ED, Levine JS, eds. Clinical gastrointestinal physiology. Philadelphia: WB Saunders Comp, 1994:94-96

MODULATORI INTESTINALNE APSORPCIJE NON-HEM GVOA

STIMULATORI:

INHIBITORI:

Laktoferin Hlorovodonina kiselina Organske kiseline askorbinska limunska mlena

Fosfati Fitati Oksalati Polifenoli Tanini Vlakna Kalcijum

Amino kiseline

Laktoza

Bikarbonati

SADRAJ GVOA U HRANI I STEPEN ISKORISTLJIVOSTI

HRANA Mleko (mg/l) Majino 0,5 0,35 50% SADRAJ ISKORISTLJIVOST*

Kravlje
Formule (Fe+) Nemlena hrana (mg/100 gr) Meso Govea jetra umance itarice (Fe+) Pasulj Graak Spana

0,5
12 3,0 3,8 7,8 7,2 6,7 6,9 4,7 2,0

10%
45% 20 30% 4% 4%

Dallman PR. In: Rudolph AM, ed. Pediatrics. Norvalk:Appleton Lange, 1996:1176-1180 *

Regulation of transferin receptor and ferritin by intracellular iron concentration

Leibold EA, Guo B. Annu Rev Nutr 1992; 12:345-268

PREVENCIJA SIDEROPENIJSKE ANEMIJE U PRVOJ GODINI IVOTA

ODOJE ROENO U TERMINU*

Fe od navrenih 4 meseca: 1 mg/kg dnevno

PREMATURUS**

Fe od 1 (2) meseca: 23 mg/kg dnevno

Maksimum: 15 mg dnevno
American Academy of Pediatrics, 1998 * European Society of Paediatric Gastroenterology and Nutrition, 1987 **

TERAPIJA SIDEROPENIJSKE ANEMIJE

OTKLANJANJE OSNOVNOG UZROKA

NADOKNADA DEFICITA GVOA

Korekcija anemije (12 mes.)

Popuna rezervi Fe (23 mes.)

Oralni preparati Fe

IM ili IV Izuzetno retko