BLGSAYARIN TEMEL KAVRAMLARI kili sayma sistemi ilkelerine gre (0 ve 1) ok hzl elektronik hesaplama yapabilen aralara "bilgisayar" denir.

Bilgisayar, ona verilen bilgileri "girdi" olarak alr, iledikten sonra "kt" olarak sunar. Bir bilgisayar sistemi temel olarak "Yazlm" ve "Donanm" diye iki ksmda incelenebilir. 1. BLGSAYARIN DONANIMI Bilgisayar donanm deyince, bilgisayar sistemine ait fiziksel paralarn bir btn anlalmaldr. Bilgisayar sisteminin donanmn "i donanm" ve "d donanm" diye ikiye ayrmak mmkndr. 1.1. Bilgisayarn Donanm Bilgisayarn kasasnda (tower) yer alan -kablolar da dahil olmak zere- paralardr. Bir bilgisayarn i donanm u nemli paralardan olumaktadr; CPU (CENTRAL PROCESSING UNIT- merkezi ilem birimi) RAM (RANDOM ACCESS MEMORY- rasgele eriimli bellek) HARD DISK (HD- sabit disk) ROM (READ ONLY MEMORY- salt okunur bellek) MAINBOARD (-ana kart veya sistem kart) FLOPPY DISK DRIVE (FDD- disket src) CACHE (-n) BELLEK GRAPHIC CARD (- ekran kart) v.b.

1.1.1. CPU (CENTRAL PROCESSING UNIT- merkezi ilem birimi) "Ana lem Birimi" yada ksaca "lemci" de denir. Bir insan iin beyin ne anlam tayorsa bilgisayar iin de CPU ayn anlam tar. Bilgisayardaki tm i akn denetler, ynlendirir. Bilgisayarlar CPU'lara gre deerlendirilirler. rnein 386, 486, pentium gibi isimler alrlar. Bilgisayarn hamal gibi grev yaparlar. in byk ksm CPU'ya aittir. CPU'ya dier donanm birimleri de yardmc olur. Bu birimlerin kaliteli olmas kapasitelerinin yeterli olmas CPU performansn arttrr. 1.1.2. RAM (RANDOM ACCESS MEMORY- rasgele eriimli bellek) Bilgisayarn birincil bellek nitesidir. "Ana Bellek" de denir. Bilgisayardaki programlarn hzl almas ve ilemlerin hzl gereklemesi iin gerekli olan i donanm birimidir. RAM 'a yklenen bilgiler geicidir. Elektrik akm kesildiinde silinirler. Bilgisayar alp sistem bilgileri grntlendikten sonra iletim sistemi dosyalar ana srcnn kk dizininden RAM 'a yklenir. Bilgisayar kullanrken altmz programlar da RAM 'a yklenir. 1.1.3. HARD DISK (HD- sabit disk) kincil bellek birimidir. Bilgi depolamak amacyla kullanlr. Disketlere oranla daha hzl RAM 'a gre daha yava alr. Kapasitesi ise her ikisinden de yksektir. 1.1.4. ROM (READ ONLY MEMORY- salt okunur bellek) Elektrik kesilmesinden etkilenmeyen, retici firma tarafndan yklenen sistem bilgileri ile BIOS (BASIC INPUTOUTPUT SYSTEM- bilgisayarn alarak alr duruma gelmesini salayan) bilgilerinin bulunduu birimdir. Bu bilgiler sadece uzman programclar tarafndan deitirebilir.

1.1.5. MAINBOARD (-ana kart veya sistem kart) Bir bilgisayarn tm i ve d donanm birimleri arasndaki balanty, gerek kablo araclyla gerekse dorudan zerine taklarak salar. Bilgisayardaki her bir donanm birimini birer kent gibi dnrsek, ana kart'a da bu kentlerden gelen tm yollarn kesitii merkezi bir yer gibi dnebiliriz. Ana kart kalbe de benzetebiliriz. Ana kart zerindeki yollar damarlara benzetebiliriz. Kalbiniz sizin iin ne anlam ifade ediyorsa ana kart, bilgisayar iin ayn anlam tar. 1.1.6. FLOPPY DISK DRIVE (FDD- disket src) Disketlere okuma yazma yaplmasn salayan birimlerdir. Disketler de ikincil bellek birimleridir. Piyasada en ok bulunan disketler, boyutlar 3,5 in, kapasiteleri 1,44 MB olan disketlerdir. Kapasiteleri 720 K, 2,88 MB olan disketlerde bulunmaktadr. 1.1.7. CACHE (-n) BELLEK RAM ile CPU arasndaki veri transfer hzn arttrmak iin var olan birimdir. 1.2. Bilgisayarn D Donanm 1.2.1. MONITOR (-ekran) lenen bilgilerin gzlenmesine olanak tanyan birimdir. Ska "text ekran", "grafik ekran" modlarndan sz edildii iin bu kavramlarn anlalmas iyi olur. Text (-metin) ekran, satr ve stunlar halinde gsterilen harfler, rakamlar veya zel karakterlerden oluan ekrandr. Grafik ekran ise "pixel" denilen noktalarla ekrana drlen her eyi ifade eder. Pixeller arasndaki mesafe az ise grnt daha iyidir. Grntnn iyi olmas "ekran znrl yksek" eklinde yorumlanr. Yani pixeller arasndaki uzakln azl nokta saysn arttrr. Dolaysyla znrlk te artar. Ekran kartnn kaliteli olmas ve ekran

kartnn bellek kapasitesinin yksek olmas da znrl arttrr. 1.2.2. KEYBOARD (-klavye) zerinde harfler, rakamlar ve zel karakterler ile zel ilevleri olan tu takmlarn bulunduran ve bunlarn sayesinde bilgisayara bilgi girmenizi, komut vermenizi salayan birimlerdir. 1.2.3. MOUSE (-fare) Bilgisayara bilgileri girmek iin (ekranda grerek tklama) kullanlan birimdir. Dier Donanm Birimleri : Yazc, izici, tarayc, kl kalem, ses kart, cd-rom src, hoparlr, mikrofon, televizyon kart, modemi oyun ubuu....vs. 1.3. Bilgisayar Hafza (Bellek) Birimleri Bilgisayardaki eitli bellek birimlerinden bahsedildi. rnein RAM, HARDDISK ve disketlerden ve kapasitelerden de bahsedildi. Bu kapasitelerin temel l birimi " Byte" dir. Buna gre 1 Byte=8 Bit 'tir. Bu simge Binary Digit'in ksaltlmasdr. Bilgisayarn alma mant ikili sayma sistemine gredir. Bu yzden bir bit "0" yada "1" in herhangi biridir. Bir bit bilgisayarn en kk hafza birimidir ve tek bana bir anlam ifade etmez. Ancak "Byte" temel hafza birimidir ve bir karakter ancak bir byte (8 bit) ile ifade edebilir. rnein A karakteri saysal olarak u ekilde ifade edilebilir: 01000001. Bu ikili sayma sistemine gre yazlmtr. Onlu sisteme gre e deeri 1x20+1x26=65'tir. Bilgisayardaki tm ASCII karakterleri 255 tanedir. A karakteri 65 inci karakter anlamna gelir. 1 KB = 1024 Byte 1 MB = 1024x1024 byte = 1048576 Byte

1 GB = 1024x1024x1024 = 1073741824 Byte KB : kilo byte MB : mega byte (milyon byte) GB :giga byte (milyar byte) 2. BLGSAYARDA YAZILIM KAVRAMI Bilgisayarn dnda kalan ve bilgisayar kontrol etmek ve kullanmak zere kodlanan, yazlan, programlara "yazlm" denir. Bilgisayar kullanabiliyorsak bu yazlm programlar sayesinde gereklemektedir. Yazlm iinden de yle programlar vardr ki bunlar olmadan dier programlar altramadmz gibi bilgisayar da kullanamayz. Bu programlar "letim Sistemi" ad verilen sistem programlardr. Kullanc ile bilgisayar arasndaki her trl iletiimi salayan sistem yazlmlarna "letim Sistemi" denir. rnekler: MS-DOS, Windows95-98-2000-ME,XP, OS/2, UNIX, NOVELL.......vs.