Proses evolusi merupakan satu proses yang penting dalam sesebuah tamadun dan masyarakat.

Proses evolusi mengandungi empat jenis evolusi masyarakat mengikut pandangan Gerhard Lenski. Salah satu daripadanya merupakan masyarakat pertanian atau Agrarian yang merupakan masyarakat penting sebagai pencetus evolusi dalam sesebuah tamadun. Masyarakat Agrarian telah muncul kira-kira 5000 tahun yang lalu mengamalkan pertanian atau teknologi pertanian secara besar-besaran.Pada zaman ini, telah muncul penciptaan bajak yang merupakan teknologi yang memberi impak besar dalam perubahan sosial dan kebudayaan.Ia membuatkan sesuatu penanaman itu mungkin lebih kekal dan berkualiti walaupun dipengaruhi pelbagai faktor dan risiko yang tingg. Ia juga memanfaatkan tenaga haiwan yang membawa kepada peningkatan produktiviti. Teknik-teknik bajak dan berkaitan pertanian nampaknya tersebar meluas sehingga masyarakat pertanian akhirnya terkenal di seluruh pelusuk Eropah, Afrika Utara dan Asia.Bajak diandaikan penciptaan awal untuk perubahan teknologi. Penggunaan bajak meningkatkan kesuburan tanah serta pertanian dapat dihasilkan dengan lebih cekap. Ini juga banyak meningkatkan lebihan makanan yang disediakan. kuasa lelaki lebih dominan daripada wanita. Peningkatan pengkhususan tugas menyebabkan sistem barter telah ditukar kepada sistem wang. Sistem wang telah dibangunkan sebagai standard pertukaran. Penubuhan sistem kewangan menyebabkan setiap individu boleh memperluaskan lagi pasaran untuk produk yang mereka hasilkan. Oleh itu, permintaan untuk barangan dan perkhidmatan meningkat. Selain daripada itu, kuasa elit yang sangat tinggi dan disokong oleh kepercayaan agama menyebabkan struktur kuasa politik semakin berkembang. Agama merupakan satu kuasa yang sangat kuat bagi masyarakat pertanian terawal.Petani bermotivasi untuk menghasilkan lebih daripada yang mereka perlukan untuk terus hidup, dan memujuk mereka untuk menjadikan lebihan yang lebih kepada orang lain. Dalam masyarakat yang pertanian awal yang baru muncul, perjalanan akan disulami dengan pelbagai konflik. Konflik yang sering berlaku adalah wujudnya masyarakat bawahan yang hanya mampu mendiamkan diri dan menyerah kepentingan mereka kepada pemerintah. Konflik yang kedua ialah berlaku pembahagian antara minoriti bandar dan penduduk luar dan akhir sekali terdapat perpecahan antara golongan cerdik dan golongan buta huruf.

Lanjutan daripada masyarakat pertanian pertama ialah masyarakat pertanian maju. Sepanjang tempoh di mana masyarakat pertanian awal menguasai Timur Tengah, kemajuan teknologi yang paling penting adalah penemuan teknik peleburan besi. Malangnya, kadar kemajuan teknologi yang perlahan menyebabkan kemajuan teknologi dalam masyarakat mudah pertanian terus diguna pakai. Sebelum ini, gangsa telah menjadi logam yang paling penting. Tetapi oleh kerana bekalan terhad dan permintaan kelas pentadbir sentiasa diberi keutamaan berbanding keperluan para petani, gangsa telah digunakan terutamanya untuk tujuan ketenteraan, hiasan dan istiadat. Walau bagaimanapun, beberapa inovasi penting telah dibuat termasuklah lastik, busaran silang, ubat bedil, gerimit, skru, kereta sorong, kipas putar untuk pengudaraan, jam, roda berputar, tembikar, percetakan , besi tuangan, magnet, kilang berkuasa air, kincir angin, dan, dalam tempoh hanya sebelum kemunculan masyarakat perindustrian pertama. Selain daripada itu, dalam era masyarakat pertanian maju yang dominan, terdapat beberapa perkembangan penting dalam bidang agama. Yang paling penting adalah kemunculan dan penyebaran 3 agama baru iaitu Buddha, Kristian, dan Islam. Kemunculan agama universal mencerminkan sosial dan intelektual yang lebih luas yang berpunca daripada kemajuan dalam teknologi pengangkutan dan web menyebarkan hubungan perdagangan. Populasi masyarakat pertanian maju adalah jauh lebih besar daripada masyarakat sebelum ini. Ini adalah sebahagiannya disebabkan oleh kemajuan dalam teknologi pertanian yang membenarkan kepadatan penduduk yang lebih besar, dan sebahagiannya kepada kemajuan dalam teknologi tentera yang membantu proses empayar bangunan. Kadar purata kelahiran dalam kedua-dua masyarakat adalah 40 atau lebih kelahiran bagi setiap 1000 penduduk setahun. Pertumbuhan dalam saiz kedua-dua wilayah dan penduduk yang datang dengan peralihan daripada mudah kepada tahap pertanian maju membawa bersamanya peningkatan dalam pembahagian buruh. Munculnya pengkhususan ekonomi yang ketara oleh kedua-dua wilayah dan oleh masyarakat dan diikuti peningkatan pengkhususan pekerjaan. Kerana politik dan ekonomi sentiasa sangat saling bergantung dalam masyarakat maju pertanian, orang-orang yang menguasai sistem politik juga menguasai sistem ekonomi. Hal ini menyebabkan mereka yang berkuasa dari segi politik mahupun ekonomi membuat keputusan yang sewenang-wenangnya. Hal ini adalah ekonomi perintah dan bukannya ekonomi pasaran.

Masyarakat pertanian mengikut Gerhard Lenski masih wujud sehingga kini. Masyarakat pertanian ialah penduduk negara yang tinggal di luar bandar dan menjalankan pertanian secara kecil-kecilan mahupun besar-besaran. Boleh dikatakan bahawa seluruh negara mengikut tahap yang kedua dan ketiga iaitu tahap kepelbagaian tanaman (mixed/diversified farming) iaitu tanaman utama bukan lagi didominasi oleh tanaman makanan asasi petani tetapi juga tanaman lain dan tahap tanaman komersial moden (modern commercial farming) iaitu tahap paling tinggi dan maju serta wujudnya pengkhususan dalam produksi pertanian. Di Malaysia, Kerajaan boleh memberi tanah rizab kerajaan kepada pihak-pihak tertentu seperti Lembaga Kemajuan Tanah Persekutuan (FELDA) untuk membuka dan meneroka kawasan baru bagi tujuan aktiviti pertanian. Era ini, FELDA telah berjaya membuka beberapa kawasan pertanian secara komersial contohnya, di FELDA Kemahang Kelantan, FELDA Taib Andak Johor, dan sebagainya. Selain daripada FELDA, terdapat juga FELCRA, KETENGAH dan yang sebagainya. Selain daripada itu, Bhutan ialah negara yang terkenal kerana usahanya untuk membahagiakan rakyat kini bercadang menjadi negara pertama di dunia mengamalkan kaedah 100 peratus organik dalam penghasilan makanan dan pertanian tempatan. Bhutan mempunyai penduduk lebih kurang 700,000 orang iaitu di mana dua pertiga penduduknya menjadi petani di perkampungan yang terletak di kawasan subur di wilayah Selatan berhampiran India, di puncak Himalaya dan di kampung lembah di sebelah utara. Selain daripada itu, Thailand juga merupakan Negara pengeluar makanan terbesar iaitu pengeluaran beras, getah, nanas dalam tin dan udang harimau hitam dan sebagainya. Kebanyakan pekerjaan penduduk di Thailand adalah sebagai petani. Seterusnya, China juga merupakan salah satu Negara yang maju dan dalam sektor pertanian. Dengan jumlah penduduk yang padat dan ramai menyebabkan China banyak sumber tenaga yang boleh mengusahakan pertanian. Selain daripada itu, dengan keadaan geografi tanah di China yang subur menyebabkan pertanian di sana maju dan boleh diteruskan. Kesimpulannya, masih wujud lagi masyarakat pertanian yang dikemukakan oleh Gerhard Lenski pada hari ini dan akan terus wujud hingga selamanya. Hal ini demikian kerana manusia memerlukan makanan untuk meneruskan kelangsungan hidup. Sektor pertanian boleh menjadi sektor yang utama dan terpenting selain sektor perindustrian dan juga menjadi sumber ekonomi diri sendiri, keluarga dan Negara.