You are on page 1of 60

2003

,
. ,

.
,

. ,
125

.


.
,
.
, ,
2002
2003
.

,
.

,
.
2003 5

11

11

13

14

18

20

22

22

31

3 2002

42

2
1

55

55

61

65

68
i

72

72

89

95

99

99

2 102
3 106
4 109
1 109
2 116
3 120
4 129

3
1 139
2 148
1 149
2 158
3 162
1 163
2 170
3 173
4 176
1 176
2 183
ii

4
1 189
1 OECD 189
2 APEC 193
3

198

2 202
1

202

215

3 224

. 2002 249
. 251
. 2002 256
. 20 261
. OECD 272
. 277
. 281
. IETF 282
. 288

iii


[ 1-1-1]

[ 1-1-2]

[ 1-1-3]

[ 1-2-1]

14

[ 1-2-2]

15

[ 1-2-3]

19

[ 1-3-1]

23

[ 1-3-2]

24

[ 1-3-3]

27

[ 1-3-4] 2002

32

[ 1-3-5]

33

[ 1-3-6]

34

[ 1-3-7]

36

[ 1-3-8]

37

[ 1-3-9]

39

[ 1-3-10]

40

[ 1-3-11]

42

[ 2-1-1]

63

[ 2-1-2]

70

[ 2-2-1]

91

[ 2-2-2]

92

[ 2-2-3]

94

[ 2-3-1] 101
iv

[ 2-3-2] 103
[ 2-3-3] 105
[ 2-3-4] 107
[ 2-3-5] (ISAC) 108
[ 2-4-1] 110
[ 2-4-2] 111
[ 2-4-3] 3 112
[ 2-4-4] 114
[ 2-4-5] 117
[ 2-4-6] 2002 117
[ 2-4-7] (2001~2002) 118
[ 2-4-8] DB (2001~2002) 119
[ 2-4-9] (1 ) 121
[ 2-4-10] 121
[ 2-4-11] 122
[ 2-4-12] 123
[ 2-4-13] 124
[ 2-4-14] 125
[ 2-4-15] 2002 125
[ 2-4-16] 2002 125
[ 2-4-17] 131
[ 2-4-18] 2002 132
[ 2-4-19] 133
[ 3-1-1] () () 143
[ 3-1-2]
146
[ 3-2-1] 2002 TTA 159
[ 3-2-2] ISO/IEC JTC1/SC27 160
[ 3-2-3] IEFT 161
[ 3-3-1] 163
v

[ 3-3-2] 164
[ 3-3-3] 2003 167
[ 3-3-4]
( ) 169
[ 3-3-5] -2002 12 174
[ 3-3-6] -3 175
[ 3-3-7] 175
[ 3-4-1] IT (2001~2007) 177
[ 3-4-2] 2001~2007() 178
[ 3-4-3] 2001~2007 180
[ 3-4-4] - 184
[ 4-1-1] OECD 9 191
[ 4-1-2] UN 199
[ 4-2-1] 214

[ 1-1-1]

[ 1-1-2]

[ 1-2-1]

12

[ 1-2-2]

12

[ 1-2-3]

13

[ 1-2-4]

15

[ 1-2-5]

16

[ 1-2-6]

17

[ 1-2-7]

17

[ 1-2-8]

18

[ 1-2-9]

20

[ 1-3-1]

32

[ 1-3-2]

33

[ 1-3-3]

35

vi

[ 1-3-4]

35

[ 1-3-5] 3

37

[ 1-3-6]

38

[ 1-3-7]

39

[ 1-3-8]

40

[ 1-3-9]

41

[ 2-2-1]

84

[ 2-2-2]

85

[ 2-2-3]

90

[ 2-2-4]

91

[ 2-3-1] 107
[ 2-4-1] 114
[ 2-4-2] 131
[ 2-4-3] 2002 132
[ 3-4-1] 2001~2007() 178
[ 3-4-2] 185
[ 4-2-1] () 203
[ 4-2-2] ()) 205
[ 4-2-3] () 205
[ 4-2-4] () 206

vii

1
2
3

1
1.


. ,

, , , ,
.

100.0

30,000
22,230

24,380

19,040
16,400
44.7

50.0
9,430

51.6

56.6

25,650
58.0

26,270
59.4
15,000

38.5

22.4

0.0

0
1999.10

2000.8

2000.12

2001.6

2001.12

2002.6

2002.12

1-1-1 ( : (%), ())


3

, 2002
. 1982
, 1994 . 1998
1999 .
4 1,000 2002
100 20 . 9
2002 12 59.4% .

. < 1-1-1> .

1-1-1

1998

1999

2000

2001

2002

()

3,103

10,860

19,040

24,380

26,270

()

160.0

276.0

407.1

513.41

563.0

< 1-1-1> 2002 12 2,627


59.4%( 6 1 ),
3 . 13.5, 2002
31.0%( 1.4 )
.
, ,
.1)
.
xDSL,
.

1) , , 2002 12,
3,568(10,162) .
4

100
2001.12
2002.12

62.0
49.9

50
27.3 24.9

4.8 1.5

2.7 0.3

11.8

9.3

0.7

3.5 1.3

ISDN

xDSL

2001.12

27.3

4.8

2.7

49.9

11.8

3.5

2002.12

24.9

1.5

0.3

62.0

9.3

0.7

1.3

1-1-2 ( : )

1-1-2
xDSL
62.0% , 24.9%, 9.3%
.

2.

.

. , ,
.

, ,
, , ,
, , ,
.

5

, ,
. 2002 2001
3 16,507( 1,315, 15,192)
.2)
2002 6
,
.

3.

3
.
.

. ,

( 6)
.

.
PC 1 15
15 .


.

2) :2002
, .
6

4.

. 2003 1 25

.
,
. (Slammer Worm)
7 5
9 (Mi2g) .
<1-1-2> .

1-1-2

13,000

/
XP

MS

MS

911
1 27

, MS SQL

6, 1

(Slammer Worm) 11.8%


8 8 . 7 2
. 7 .
< 1-1-3> .

1-1-3

2~5

300

PC

225



MS 2001. 7 SQL
MS SQL
80%
.
MS

. ,

.
, ,

.
,
8

,
,
, .

.

2
, ,
,
.
2003 2002 1 1 12 31
, 2002
5 .
1
. , 2002
.
2
. 1
,
.
. 2
2002 ,
. 3
2002
2002
(ISAC) . 4


9


2002 .

, .
3 , ,
. 1
2002
. 2

. 3

, .
4
.
4
, 5
.
2002 ,
, 2002 , 20 ,
OECD , , , IETF
,
.

10


.

.
2002 2004
.

.

1


.

.
.

2003
< 1-2-1> .
11

81%

3%
16%

1-2-1 ( : )

300
3% ,
16% .
81%
.

< 1-2-2> .

(50%)
3%
70%

5%

(30%)
(20%)
(20%)

22%

1-2-2 ( : )

12

< 1-2-2> 20%


70% ,
.
.

2002 , 442,665
79% .
( )
.
, (Outsourcing)
.

2%
19%

79%

1-2-3 ( : )

2
,
.
.
13

1-2-1
( : )

2001

2002

2003

14,139

16,114

16,817

259

306

368

1.80%

2.0%

2.2%

< 1-2-1>
2001 14,139 259 2002
16,114 306 2.0% , 2003
16,817 368 2.2% .

3
PC 9 1 0.9, 1 21.9,
2,670 . PC

. PC
.

.
.

2003 ,
.
< 1-2-4> ,
, , .
14

61.8%
. , , ,
< 1-2-2> .

7.6

4.6

11

5.5
0.9

3.4

ESM
IC

0.9
0

2.9

PC

3.4
10.1

6.3

16.4

61.8

47.1

60.5
0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1-2-4 ( : )

1-2-2
( : , )

43

79.1%

79.1%

90.7%

16

43.8%

93.8%

100.0%

17

64.7%

82.4%

94.1%

175

57.0%

3.07%

47.1%
15

2002
84.9% , 1,000 98.7%,
72.2% .
, 5~9 ,
,
41.8% .
90
(%)

80
70

62.4

60
50

84.9

(%)

49.4

50.6

57.8

53.2
46.8

42.2

59.5

54.9
45.1

51.1 48.9
40.5

37.6

40
30

15.1

20
10
0

1-2-5 ( : )
2002.6.30, 5 <2001 ()
>

< 1-2-5>
.
, 59.1% .
, .
, ,
. ,
,
, .
16

< 1-2-6>
.
,

.
< 1-2-7> .
,
, .

100
80
70
60
50

98.7

87.4

(%)
(%)

90

77.7
62.7

51

49
37.3

40

22.3

30

12.6

20

1.3

10
0

5~9

10~49

50~299

300~999

1,000

1-2-6 ( : )

100
90
80
70
60
50

86.6

60.4
48.5
37.3

40
30
20 14.5
9.2 9.9
6.6
10
0
0
0
5~9

17.3

3.212.37.2
4.3
1.4

10~49

9.9
6.3 9.15.9 2.1
50~299

21.5
19.7
13.3
10.4
4.6
300~999

33.6
18.6

16
4.2

1,000

1-2-7 ( : )
17

4
,
.


.
.

2002 ,
2000 2,145,
2001 3,580, 2002 4,441
.
< 1-2-8>
.
, PKI &
.
90,000

PKI
ESM
PC

80,000
70,000
60,000
50,000
40,000
30,000
20,000
10,000
0

2000

2001

2002

1-2-8 ( : )
18

< 1-2-3> 2002


3,255 2000 36% ,
356 3 49%
. 2002
670 PKI
. , 2000 2002
60%
PC 44% .

1-2-3
( : )

2000

2001

2002

PC

16,872

31,542

35,010

41,946

64,084

67,071

18,450

40,279

50,303

15,046

30,560

34,367

PKI

25,348

34,242

43,787

5,415

9,338

14,896

2,474

4,267

4,530

ESM

14,712

19,247

24,747

34,562

43,868

50,791

174,825

277,428

325,502

9,836

13,056

22,112

6,286

9,373

13,519

16,122

22,429

35,631

23,556

58,172

83,000

214,503

358,029

444,133

19

, < 1-2-9>
, .
50
47.3

45

39.9

40
35
25

32.2

31

30
23.1

1999
2001
2003

26.3

24.9

22.5

25.5

20
15
7.3

10
2.6

5
0

6.7

4.6
2.1 4.1

1-2-9 ( : )

5
, ,
,
.

, .
, ,
.
< 1-2-1>
.
,
,
, , .
20


, ,

.
2004
2002 , 2003
.

21

1
1.
.


, , ,
, , .
. ,

(Accidental threats) (Intentional
threats) .
(Malicious threats), (Unintentional threats), (Physical
threats) .
.
: (H/W , ),
( , , , , ,
, )
: , , ,
: , ,
: , , , H/W

22

1-3-1

, ,



, Chipping/
/

< 1-3-1> .
, , , , ,
.
, , ,
, , .

23

(1)



. (Intrusion)

.
< 1-3-2> .

1-3-2

Sendmail
.

.

.


.
.

Backdoor

.

TCP/IP IP Spoofing
.
,

ID Sniffing
.

24

(2)


.

(),
(),
()
.
, CMOS ,
, .


.
, PC, LAN,
. MS , MS ,
CIH()
.
, .
(3) (Denial of Service : DoS)


.
,
. E-mail
(, ) .
,
.

.
(Distributed Denial of Service)
25

, ,
.
(4)

(Worm)
. ,
.

,
, .
(exe ) ,
.
(5) (Trojan Horse)


.
. ,
.
(6)


,
.
(7) Spyware

. ,

.
(8)

Chipping, Nano Machine, HERF Gun, EMPBombs,


Electronic Jamming .
26

< 1-3-3> .
1-3-3

Chipping
Nano Machine

, Chip
.
,
.

HERF Gun
(High Energy

Radio Frequency)
EMP Bomb
(Electro-Magnetic

Pulse)
Electronic Jamming

2.
. 2002 5

2002
5 . 5

. , 1,000 , ISAC
, , 1 5
, 300%, 10
, , 43 ,
.
27

(1) (11 15)

2002 11 2

. 13
2 .
(G4C) (G2B)
4 , (HTS),
(PPSS) 15
.
.
(2) 1,000

9 2002 12 58%
4 1,000
. ,
,
.
(3) ISAC()

(ISAC)
( : ), (), ()
, . (Information
Sharing and Analysis Center)
,


.
(4)

2002 . 2002
12 .H
28

(26,015) 17%(4,445) .

.
(5) 1

2002 2 ,
1 .
(2003.2.6) 2002 12.8%
(35.4%) 2
1 23.7 1
.
,
468
. ,
2002 4,
, , 20
4,300 .

. 2002

, ,
, , ,
.
,

. ,

(Signature)
,
. , ,
. ,
29


. , ( )
.
, . ,


. , Active X, Java, JavaScript
(mobile code)
. , ,
.
(sophistication)
. ,
. , , DNS
, .
. 2002


,
,
.
2000 Ramen, Lion, Adore
, 2001 Codered, Nimda , 2002 Klez,
Spida, Opaserv
.
, Proxy

.
2003
,
30


DDoS .
,
,
,
.

.

2
1.
.

2002
, , ,
, .

.
2000

2000
.
, .

.
. ,
.
31

(1)

1999 18 <
1-3-1> . 2000 102, 2001 277, 2002 539
2 .
.
600

539

500
400
277

300
200
102
100

18

1999

2000

2001

2002

1-3-1 ( : )
1-3-4 2002
( : )

10

11

12

22

10

11

81

31

17

22

20

25

23

13

41

43

37

76

37

21

35

31

36

35

25

59

60

50

88

45

28 369
11

19

54 539

369(68%)
, 81(15%), 31(6%), 22
32

(4%) .

. < 1-3-4> 2002
.
< 1-3-5> .
446(83%)
,
36(7%) .

1-3-5
( : )

()

2001

174

67

18

14

277

2002

446

36

49

539

< 1-3-2>
229(43%) 109(20%)
.
.

89(16%)

229(43%)

7(1%)

105(20%)

109(20%)

1-3-2 ( : , )
33

, 2001 230 2002 776


3 . < 1-3-6>
293(38%) .

.
1-3-6
( : )

2002

293

25

()
0

455

776



,
. ,
,

.


. ,

.
(2)

200~300%
, 2002 185%, 1
. ,

.
2002 < 1-3-3> .
34

16,000

15,192

14,000
12,000
10,000
8,000
6,000
5,333

4,000
2,000

1,943
64

158

572

97

98

99

0
00

01

02

1-3-3

< 1-3-4>
6,444 , PC
58% 3,740 .
1,812 28%, 716 11%,
176 3% .

1,812(28%)

3,740(58%)

716(11%)
/
176(3%)

1-3-4 ( : , )

< 1-3-7> ,
4,638 29.6% . 2002 4
35

.
26%
, 3,971 25%
.
1-3-7
( : , )



()

S/W


() 4,638

4,112

3,971

1,943

602

243

147

18

15,675

(%)

26.2

25.3

12.4

3.8

1.6

0.9

0.1

100

29.6

,

,
. ,
, PC

PC
.

(1)

2002 2000 Funlove, 2001 Nimda, CodeRed



. Klez
.
3 < 1-3-5> .
36

70,000

65,033

60,000

50,124

50,000
38,677

40,000
30,000
20,000
10,000
0

2000

2001

2002

1-3-5 3 ( : )

< 1-3-8> 2002 232


, 89.7% 208
. , Linux DDoS
.

1-3-8
( : , )

2001

2002

194

232

( )

165(85%)

208(89.7%)

( )

29(15%)

24(10.3%)

2002
, P2P ,
.
, .
PC DoS
.
, (MSN, ICQ ) P2P(KaZaA )
37

.
, ,
.
ID
Funlove .
, .H .B
.
< 1-3-6> .
700
572

600
500
400
379

300
200

256

232

276
194

100
0
1997

1998

1999

2000

2001

2002

1-3-6 ( : )

(2)

< 1-3-7> . 2002


232 105
. 2001 81
2002 16 .
< 1-3-9> .
,
2002 .
, , ,
.
38

2002
2001

25

21
48

41
38

11
105

34
16

81
20

40

60

80

100

120

1-3-7 ( : )

1-3-9
( : )

01

10

11

12

81

16

34

10

10

15

15

21

105

11

38

41

48

21

25

194

16

15

15

17

17

25

14

30

36

37

232

< 1-3-10> 2002


8,711 . 6,717,
(Funlove) 4,413, 2,332 .
1

.
39

1-3-10
( : , )

Nimda.A Funlove Opaserve Nimda.D

Klez.H

8,711

6,717

4,413

2,332

1,362

15,142

38,677

22.5

17.4

11.4

6.0

3.5

39.2

100

2.
CERT-CC , 2000
1999 121%, 2001 2000 142% , 2002
82,094 2001 52,658 56%
. , , 4 < 1-3-8>
.

1999
2000
2001
2002

50,000

100,000

2002

82,094

112,346

1,435

2001

52,658

40,274

2,853

2000

21,756

4,783

2,224

1999

9,859

1,712

788

1-3-8 ( : )
40

150,000

JANET(United Kingdom Education &


Research Networking Association)CERT , 1999 1,712
2000 4,783 3 2001 40,274
8 . 2002
112,346 3 .3)
,
UNIRAS(Unified Incident Reporting and Alert Scheme)
2002 2,839 ,
1,958, 454, 85
.

342
85

454


1,958

1-3-9 ( : )

JPCERT(Japan Computer-CERT)/CC
1999 788, 2000 2,224, 2001 2,853
2002 1,435 . ,
4)

(IPA : Information Technology Protection Agency) ,

3) www.ja.net/CERT/JANET-CERT/monthly_reports.html
4) ,
, , ,

() IPA().
41

IPA/ISEC( )
1999 55, 2000 143, 2001 550 2002 619
.
, < 1-3-11>
2002 329 924
.
(935) 2002
,
.

1-3-11
( : )

2000

2001

2002

25

448

13

73

258

286

547

30

106

1,253

329

3 2002
1.
.

(1) Codered

2002 7 Codered
.

42



.
(2) Nimda

2002 9 Nimda
B 60 . Nimda

.
(3) Opaserv5)

2002 10
. 10
,
C /

opaserv .
(4) Spida6)

2002 6 Spida
() .
MSSQL
MSSQL Spida
.

5) Opaserv : C (TCP 137)



,

6) spida : MSSQL SA

43

(1)

2002 1 1

.
ISP
.
(2) RPC7)

2002 5
. rpc.statd
t0rnkit
.
(3) Wu-ftp

2002 5
.
FTP(wu-ftpd)

.
(4) SSH8)

2002 9 SSH
. teso team SSH

7) RPC(Remote Procedure Call) :


, NIS


8) SSH(Secure Shell) :


44


.
50
.
(5)

2002 8 ,
2002
7 13 1 4,700
4 .



.
. 9)

2002 6 4
. PEREZ
, Infidelz .

.
.

(1)

2002 9 php (covert

9) 80


45

channel) . php
,
PC .
(2)

2002 12 ,
SLAYD php
, .
. PC

(1) PC

2002 9 .
2000
(winshell, ntshell, dwrcs) ,
.
(2)

2002 10
.
opaserv
.
(3) Warez Ftp

2002 12 PC S/W Warez


Ftp . Serv-U Ftp
Mp3
Warez Ftp .

46

. DB


(spida) 2002
12 Oracle Password . Web
(DB ID, Password
)

.inc ,

Oracle DB
.
.

(1)

2002 11 .



.
(2)

2002 5 50 230
. , , , ,
,
.

(1) sendmail

2002 7
. Linux sendmail 8.9.3
47

relay .
(2) Emwacs

2002 7 Demon Internet Service



NT Emwacs
Emwacs relay .
(3) Proxy

2002 7 SpamCop
. IP Web Cache
() Jaguar2000 , Proxy
open proxy( )
, .

2.
(1)

2002 10 13
9 .
(NIPC)
(DoS) 13 7
, 2 .
.
1 .

. 13

.
: , 2002.10.24
48

(2) ,

CNN
.



, . , FBI NIPC

,
.
: www.CNN.com, 2002.12.11
(3)


.
() ,
.


.
.

.
: , 2002.10.18
(4) , 6000

2002 10 1,167 , ,
564, 10 34
6,500 . Douglas Alexander

. ,

49

10
.
: www.gcn.com, 2002.11.29
(5) ,

haxOrs

2002 7
BBC mi2g . 2002
, (.it)
7 514 ,
1600 (.com) 2 .
(.br) 329 3 (.uk) 94 4
. ,
. 8 838
.
: , 2002.8.28
(6) ,


,
.

. 2002 6

.

,

.
: , 2002.8.8

50

(7) ,

(NASA)
6 . 15
(Hi-tech Hate)

G8(7+) ,
, , , , , , , , ,
.
: , 2002.1.17
(8) ,



.
G
. G
-
.
: , 2002.1.11
(9)

(6.13)
.
130
.
.
: www.fcw.com, 2002.12.14

51

You might also like