PHT TRIN DCH V NGN HNG BN L TI VIT NAM

I.Pht trin dch v ngn hng bn l, xu hng tt yu ca cc NHTM Trong nn kinh t m, nhu cu v dch v ngn hng ngy cng cao, nht l dch v ngn hng bn l (NHBL). Mc tiu ca dch v NHBL l khch hng c nhn, nn cc dch v thng n gin, d thc hin v thng xuyn, tp trung vo dch v tin gi v ti khon, vay vn, m th tn dng... Theo cc chuyn gia kinh t ca Hc vin Cng ngh Chu AIT, dch v NHBL l cung ng sn phm, dch v ngn hng ti tng c nhn ring l, cc doanh nghip va v nh thng qua mng li chi nhnh, khch hng c th tip cn trc tip vi sn phm v dch v ngn hng thng qua cc phng tin in t vin thng v cng ngh thng tin. Theo nh ngha trn, dch v NHBL ch c thc hin nh cng ngh thng tin (CNTT), c th l: - CNTT l tin quan trng lu gi v x l c s d liu tp trung, cho php cc giao dch trc tuyn c thc hin; - CNTT h tr trin khai cc sn phm dch v NHBL tin tin nh chuyn tin t ng, huy ng vn v cho vay dn c di nhiu hnh thc khc nhau; - Nh kh nng trao i thng tin tc thi, CNTT gp phn nng cao hiu qu ca vic qun tr ngn hng, to iu kin thc hin m hnh x l tp trung cc giao dch c tnh cht phn tn nh chuyn tin, giao dch th, tit gim ng k chi ph giao dch; - CNTT c tc dng tng cng kh nng qun tr trong ngn hng, h thng qun tr tp trung s cho php khai thc d liu mt cch nht qun, nhanh chng, chnh xc. T gic kinh t x hi, dch v NHBL c tc dng y nhanh qu trnh lun chuyn tin t, tn dng tim nng to ln v vn pht trin kinh t, ng thi gip ci thin i sng dn c, hn ch thanh ton tin mt, gp phn tit kim chi ph v thi gian cho c ngn hng v khch hng. Xt trn gic ti chnh v qun tr ngn hng, NHBL mang li ngun thu n nh, chc chn, hn ch ri ro to bi cc nhn t bn ngoi v y l lnh vc t chu nh hng ca chu k kinh t. Ngoi ra, NHBL gi vai tr quan trng trong vic m rng th trng, nng cao nng lc cnh tranh, to ngun vn trung v di hn ch o cho ngn hng, gp phn a dng ha hot ng ngn hng. - i vi khch hng, dch v NHBL em n s thun tin, an ton, tit kim cho khch hng trong qu trnh thanh ton v s dng ngun thu nhp ca mnh. Tp ch Stephen Timewell cng nhn nh: xu hng ngy nay th hin r rng, ngn hng no nm c c hi m rng vic cung cp dch v NHBL cho mt lng dn c khng l ang i cc dch v ti chnh ti cc nn kinh t mi ni, s tr thnh nhng g khng l ton cu trong tng lai. - Hot ng NHBL ngy cng chim v tr quan trng trong hot ng ca cc NHTM trn th gii, cc NHBL ton cu s ng vai tr ch o trong danh sch 20 ngn hng ton cu hng u theo xp hng ca tp ch The Banker vo nm 2015. - Cc NHTM Vit Nam v ang pht trin dch v NHBL, y l xu th tt yu, ph hp vi xu hng chung ca cc ngn hng trong khu vc v trn th gii, phc v i tng khch hng c nhn v h kinh doanh nh, m bo cho cc ngn hng qun l ri ro hu hiu, cung ng dch v cht lng cao cho khch hng, nh hng kinh doanh, th trng sn phm mc tiu, gip ngn hng t hiu qu kinh doanh ti u. - Ti Vit Nam, kinh t tng trng lin tc, mi trng php l hon thin dn, nhu cu x hi ngy cng tng, th trng dch v NHBL cn nhiu tim nng pht trin. II. Thc trng pht trin dch v NHBL ti cc NHTM

1. Nhng thnh cng v hn ch Trong nhng nm gn y, di p lc cnh tranh ngy cng tng do vic p dng l trnh ni lng cc quy nh i vi cc t chc ti chnh nc ngoi, nht l v vic m chi nhnh v cc im giao dch, vic d b hn ch v huy ng tin gi bng VND, kh nng m rng dch v ngn hng v s pht trin bng n ca CNTT, cc NHTM Vit Nam t c nhng kt qu ng khch l v pht trin dch v NHBL. Nhn chung, cc ngn hng bt u quan tm v tp trung khai thc th trng bn l nh y mnh hin i ha cng ngh ngn hng, pht trin cc loi hnh dch v mi, a tin ch v c x hi chp nhn nh my giao dch t ng (ATM), internet banking, home banking, PC banking, mobile banking. Thc t nh du bc pht trin mi ca th trng dch v NHBL ti Vit Nam, lm c s cho vic pht trin dch v thanh ton khng dng tin mt, t trng ngun vn huy ng t dn c tng ln ng k v chim 35-40% tng vn huy ng. Hnh thc huy ng ngy cng a dng v linh hot hn, lng kiu hi qua cc ngn hng tng mnh. Cc NHTM Vit Nam c nhng ci thin ng k v nng lc ti chnh, cng ngh, qun tr iu hnh, c cu t chc v mng li knh phn phi, h thng sn phm dch v ngn hng, gp phn pht trin dch v NHBL, em li cho khch hng ngy cng nhiu tin ch mi v vn minh trong thanh ton. n cui nm 2006, hu ht cc NHTM xy dng phn mm NHBL da trn nn tng quy trnh x l nghip v thit k ca M vi mc tiu gii phng khch hng nhanh nht bng vic phn chia x l nghip v thnh hai b phn: B phn giao dch ti quy v b phn h tr x l nghip v. H thng ny to ra nhiu giao din rt tin ch, ti khon ca khch hng c kt ni trn ton h thng, to nn tng m rng thanh ton khng dng tin mt v a cc sn phm dch v NHBL n tay ngi tiu dng. Tuy nhin, bn cnh kt qu t c, dch v NHBL ca cc NHTM Vit Nam vn cn nhiu bt cp: - Tnh cnh tranh cha cao, ch yu nh m rng mng li v cnh tranh v gi c v li sut, cnh tranh v cht lng dch v v cng ngh cha ph bin, th trng dch v NHBL thiu n nh, cha c s lin kt gia cc ngn hng trong vic pht hnh cc loi th v khai thc dch v mi, do cc ngn hng cha tm c ting ni chung i n tho thun kt ni thng nht nhm chia s h tng k thut, gy lng ph trong vic u t mua sm my mc v cha to s thun li cho khch hng trong vic s dng th; - Sn phm dch v ngn hng cn mang tnh truyn thng, ngho nn v chng loi, cht lng dch v thp, tnh tin ch cha cao, cha nh hng theo nhu cu khch hng; - Cha c chin lc tip th c th trong hot ng NHBL, thiu i ng cn b chuyn nghip v tip th dch v NHBL, t l khch hng c nhn tip cn v s dng dch v ngn hng vn cn mc khim tn; - Knh phn phi khng a dng, hiu qu thp, phng thc giao dch v cung cp cc dch v ch yu vn l giao dch trc tip ti quy, cc hnh thc giao dch t xa da trn nn tng CNTT cha ph bin. Dch v ngn hng in t cha c trin khai rng ri, lng khch hng s dng cn t, nhiu ngn hng mi ch hot ng mc th nghim, giao dch thanh ton thng mi in t cn hn ch, cha ng dng c hnh thc thanh ton qua in thoi di ng s dng ti khon ngn hng; - Cc dch v NHBL pht trin di mc tim nng. Sau 10 nm lm dch v pht hnh v thanh ton th, s ngi s dng th ti Ngn hng Ngoi thng ch t trn 1 triu khch hng, phn ln ch th l thng nhn v nhng ngi sng cc th ln, d n cho vay c nhn ch chim 5-9% tng d n; - Hiu qu ca chnh sch khch hng cn thp, cht lng dch v cha cao, th tc giao dch cha thc s thun tin, b my t chc cha theo nh hng khch hng, thiu b phn nghin cu, thit k sn phm v pht trin dch v ngn hng c nhn, thiu h thng ch tiu nh lng v nh gi hot ng NHBL, mc ng dng CNTT cha cao. 2. Nhng yu t hn ch pht trin dch v NHBL ti Vit Nam Nt c th ca dch v ngn hng bn l l nhm ti i tng khch hng c nhn, song

ngi dn trong nc cha bit nhiu v dch v ngn hng ni chung v dch v NHBL ni ring. Do mc thu nhp ca phn ln dn c cn thp, thi quen s dng tin mt cn ph bin, nn kh nng pht trin v m rng dch v NHBL cn hn ch. Mi trng php l v hot ng ngn hng cha thc s ph hp vi tnh hnh thc t. Cc vn bn php quy v hot ng ngn hng ch yu c xy dng trn c s cc giao dch th cng vi nhiu loi giy t v quy trnh x l nghip v phc tp. Trong khi , pht trin dch v NHBL i hi phi p dng cng ngh mi v quy trnh nghip v hin i, nhanh chng. Vi tc pht trin dch v nh hin nay, nhiu quy nh php l t ra bt cp v khng bao hm ht cc mt nghip v, gy kh khn cho cc NHTM khi mun trin khai dch v mi. V pha cc NHTM, cc ngn hng cha xy dng c chin lc ng b v pht trin dch v NHBL, sn phm v dch v NHBL cn n iu, cha p ng nhu cu khch hng, b my t chc cha xy dng theo nh hng khch hng, cha c i ng cn b chuyn nghip v nghip v NHBL, mng li knh cung cp dch v cn mng, nn tng cng ngh v kh nng ng dng cng ngh mi cn hn ch. III. Mt s gii php pht trin dch v NHBL ti cc NHTM Vit Nam 1. Hon thin cc qui nh php l v nghip v v dch v ngn hng Cc quy nh php l iu chnh hot ng ngn hng do nhiu cp v nhiu c quan ban hnh, iu ny i hi phi hon thin mi trng php l mt cch y , ng b v thng nht v cc loi hnh dch v theo hng n gin, d hiu, d ph cp, ph hp vi thng l v chun mc quc t, ng thi bo v li ch chnh ng ca khch hng v ngn hng. 2. a dng ha cc knh phn phi v thc hin phn phi c hiu qu Trong xu th hi nhp, cnh tranh trn th trng NHBL ngy cng gay gt, pht trin dch v NHBL c xc nh l mt nh hng chin lc quan trng ca cc NHTM Vit Nam. Trong , vic pht trin cc knh phn phi l mt trong nhng gii php tin quyt, i hi phi tch cc pht trin mng li cc chi nhnh cp I v cp II, ch trng m rng thm cc phng giao dch v tinh vi m hnh gn nh. Bn cnh vic duy tr v m rng cc knh phn phi truyn thng nh cc chi nhnh, cc phng giao dch, cc NHTM cn nghin cu v ng dng cc knh phn phi hin i, ng thi tng cng qun l phn phi nhm ti a ha vai tr ca tng knh phn phi mt hiu qu, p ng yu cu giao dch mi lc, mi ni nh: - Tng cng hiu qu v kh nng t phc v ca h thng ATM nhm cung cp nhiu loi dch v khc nhau vi chi ph r hn, nng cp h thng ATM thnh nhng ngn hng thu nh tri u khp cc tnh, thnh ph. ng thi, pht trin mng li cc im chp nhn th (POS) v tng cng lin kt gia cc NHTM nng cao hiu qu v m rng kh nng s dng th ATM v th POS; - Pht trin loi hnh ngn hng qua my tnh v ngn hng ti nh nhm tn dng s pht trin ca my tnh c nhn v kh nng kt ni internet. Trong , cc NHTM cn sm a ra cc loi dch v mi khch hng c th t lnh, thc hin thanh ton, truy vn s d v thng tin v cam kt gia ngn hng v khch hng, v.v; - Pht trin loi hnh ngn hng qua in thoi, y l m hnh ph bin vi chi ph rt thp, tin li cho c khch hng v ngn hng. Khch hng c th thc hin giao dch ti bt c thi gian, a im no; - M rng cc knh phn phi qua cc i l nh, i l chi tr kiu hi, i l pht hnh th ATM, i l thanh ton. Qu trnh pht trin v hon thin dch v NHBL phi c thc hin tng bc, vng chc, ng thi c bc t ph to pht trin nhanh chng trn c s gi vng th phn c v m rng th trng, to nhiu tin ch cho ngi s dng dch v, kt hp hi ho li ch khch hng vi li ch ca ngn hng v c li cho nn kinh t.

Cha kha ca Chin lc NHBL l pht trin CNTT, lm nn tng pht trin kinh doanh v m rng cc loi hnh dch v mi theo hng tng cng ng dng khoa hc k thut v cng ngh tin tin, pht trin h thng giao dch trc tuyn v tng bc trin khai m hnh giao dch mt ca, hin i ha tt c cc nghip v ngn hng, m bo ha nhp vi cc ngn hng quc t trong mi lnh vc. Tng cng x l t ng trong tt c qui trnh tip nhn yu cu khch hng, thm nh v x l thng tin, nng cao cht lng dch v, m bo tnh bo mt v an ton trong kinh doanh. 3. a dng ha sn phm v dch v a dng ha sn phm l im mnh v mi nhn pht trin dch v ngn hng c nhn, hnh thnh b phn nghin cu chuyn trch pht trin sn phm. Trong , tp trung vo nhng sn phm c hm lng cng ngh cao, c c im ni tri trn th trng nhm to s khc bit trong cnh tranh, tn dng cc knh phn phi mi a dng ha sn phm, m rng v pht trin tn dng tiu dng. Pht trin v m rng cc sn phm dch v thanh ton khng dng tin mt nhm pht huy hiu qu v tnh nng k thut ca cng ngh mi, gp phn hn ch giao dch tin mt bt hp php, nhanh chng nng cao tnh thanh khon ca VND v hiu qu s dng vn trong nn kinh t. y mnh cc dch v ti khon tin gi vi th tc n gin, an ton nhm thu ht ngun vn ca c nhn trong thanh ton v pht trin dch v thanh ton th, sc thanh ton c nhn, y mnh huy ng vn qua ti khon tit kim. Cc NHTM cng cn tng cng hp tc vi cc t chc v doanh nghip c cc khon thanh ton dch v thng xuyn, n nh s lng khch hng, tr lng nh bu in, hng khng, in lc, cp thot nc, kinh doanh xng du. NHNN cn sm ban hnh v hon thin cc vn bn php quy v thanh ton vi c ch khuyn khch hn l ngn cm nh cho php thu ph giao dch tin mt cao hn giao dch chuyn khon, hin i ha h thng thanh ton in t lin ngn hng nhm hnh thnh h thng thanh ton quc gia thng nht v an ton. Pht trin cc sn phm, dch v khc nh tng cng thu ht ngun kiu hi trn c s phi hp vi cc cng ty xut khu lao ng, cc cng ty dch v kiu hi, t chc chuyn tin nc ngoi, cc ngn hng i l nc ngoi. C chnh sch khai thc v to iu kin thun li pht trin dch v chuyn tin kiu hi qua h thng ngn hng. Trin khai dch v qun l ti sn, y thc u t, cung cp thng tin v t vn cho khch hng. Tng cng bn cho sn phm dch v gia ngn hng v bo him, v c ti 50% khch hng s dng mt sn phm duy nht l ti khon nhn lng. 4. Tng cng hot ng tip th v chm sc khch hng Do phn ln i tng phc v ca dch v NHBL l cc c nhn, vic qung b, tip th cc sn phm dch v ng vai tr cc k quan trng, c li cho c ngn hng v khch hng. Tng cng chuyn ti thng tin ti cng chng nhm gip khch hng c thng tin cp nht v nng lc v uy tn ca ngn hng, hiu bit c bn v dch v NHBL, nm c cch thc s dng v li ch ca cc sn phm dch v ngn hng. 5. Cc gii php khc - NHNN v cc NHTM cn phi hp vi Tng cc Thng k trong vic xy dng danh mc dch v NHBL theo chun mc quc t, lm c s xy dng h thng bo co nh k v cc loi hnh dch v c th, gp phn nng cao cht lng qun tr, iu hnh. - Xy dng h thng chm im khch hng c nhn nhm gim nh ri ro, c th ra quyt nh cho vay mt cch nhanh chng, chnh xc. Xy dng b phn qun l v phn loi khch hng nhm xc nh mc chi ph v li nhun ca tng phn on khch hng, thc hin tt chnh sch khch hng, trin khai m hnh t chc kinh doanh theo nh hng khch hng v ch ng tm n khch hng, xc nh nhu cu ca tng nhm khch hng, t a ra cc loi sn phm v dch v ph hp. - Mi NHTM cn thnh lp b my iu hnh, nghin cu v thc thi vic pht trin dch v NHBL, nng cao cht lng dch v ngn hng v ch trng nng cao trnh qun l v chuyn mn nghip v v hot ng NHBL.

XT-VPNHNN