Soru.

1
50 mm. uzunluunda atlaa sahip uzun bir levha 500 MPa yk altnda krlmaktadr. Ayn levhada
atlak uzunluu 100 mm olduunda krlmann gereklemesi iin gereken yk hesaplayn.

Cevap.1
a= 25 mm ve = 500 MPa
Kc = ( a)1/2 = 500.( x0,025) 1/2=140 MPa. m1/2
= Kc ( a)1/2 =140.( x0,025) 1/2 =354 MPa

Soru.2
ki paradan oluan silindir eklindeki kat cisim ekilde grld gibi farkl yklerin etkisi
altndadr. Cisim elikten imal edilmitir. Akma dayanm 360 MPa ve ekme dayanm 660 MPadr.
Bu cismi emniyet faktr 2,5 olacak ekilde aada belirtilen durumlara uygun olarak tasarlaynz.

a)plastik ekil deitirme durumunda

b)krlma olmas durumunda

 =F/A

= F/[( D2)/4)]

D=2(F/ )

Cevap.2
) =a/N

=360/2,5 = 144 MPa

DAB= 2 3.105/.144.106

DAB=1,63 m

DBC= 2 6,105/ .144.106

DAB=0,94 m

b) =/N

=660/2,5 = 264 MPa

DAB= 2 3.105/ .264.106

DAB=1,20 m

DBC= 2 3.105/ .264.106

DAB=0,69 m

Soru.3

300 cm. uzunluunda 10 cm. geniliinde ve 0,127 cm. kalnlnda cam levhaya
tutturulmu halata 60 kg arlnda bir yk aslmtr. Cam levha, zemine paralel levha
boyuna dik 1,62 cm. uzunluunda bir atlaa sahiptir. Camn krlma tokluu 0,83 MPa
m1/2 olarak verilmitir. Belirtilen koullarda atlak ilerlemesi gerekleir mi?
Cevap.3
Gerilme iddet faktr

K= Y. . . a

Dzeltme faktr

2a = 16.2 mm, a = 8.1 mm ve W = 100 mm Y = 1.0196

=F/A
F: uygulanan kuvvet
A : kesit alan
= 60x9,81/100x1,27 N/mm2
=4,63 MPa

K = 1.0196 x 4.63( x 8.1 x 10-3) = 0.75 < 0.83 MPam

Soru.4
Mhendislik tasarmnda kullanlan yap eleman bir levha, 207 Mpa ekme
gerilmesine dayanmaldr. Bu amala aluminyum 2024-T851 alam
kullanlyorsa bu metalin tayabilecei en byk i atlak boyu nedir?
(KIC = 26.4 MPam ve Y= 1 alnacaktr.)

Cevap.4
KIc = Y**(*a)
a = 1/*(KIC/)2 = 1/*(26.4 MPam / 207 MPa)
a = 0.00518 m = 5.18 mm
Buna gre levhann tayabilecei max.i atlak boyutu, 2a,
(2)*(5.18 mm) = 10.36 mm olacaktr.

Soru.5 Cevap.5

Bir eliin Kc deeri 186 MPa*m dir. eliin maruz kald gerilme 800 MPa ise;
a) tolere edilebilecek maksimum atlak boyu nedir? (Y=1,1)

Kc=y**(*a)
186 MPam=1,1*800*(*a)
a*= (186 MPam/(1,1*800 MPa))2= 0,04467 m.
a= 0,0142 m=14,2 mm

b) a=9 mm lik bir atlaa sahip ise eliin tayabilecei maksimum gerilmeyi
hesaplaynz.

=Kc/Y*(*a) =(186 MPam/(1,1*(*0,009) ))=1006 MPa

Soru.6
Yapsal olarak elik iinde hatal kaynak prosesine sebep olan 10mm uzunluunda i atlak
grlmtr.elik 600MPa gerilme altnda krlmaktadr
a)eliin krlma tokluu
b)200MPa gerilme altnda krlmaya uramas iin ayn birleimin i atlak boyutu ne olabilir?
(geometrik faktr=1.44)
Cevap.6
a) KlC=Yfa
2a yzey atla ls olduu iin
a=10/2= 5mm ve bu yzden, KlC =1.44x600x x5x10-3 KlC =108,258 MPa.m1/2
b) 200MPa gerilme altnda KlC =108,258 MPa.m1/2 ise = 1.44x200x xa
xa = 108,258 / 1.44x600

a =0.0449 m

Bu nedenle atlak ieri doru 0.089 m=89 mm daha ilerlemelidir.