Li ni u

Trong nn kinh t th trng nc ta hin nay vn tin lng lun l mt mi quan tm hng u ca mi ngi lao ng ni chung v cc doanh nghip nh nc ni ring.Lng bng l mt trong nhng ng lc kch thch con ngi lm vic hng hi,kch thch ngi lao ng lm vic c nng xut cht lng v hiu qu gp phn tng hiu qu kinh doanh ca doanh nghip ni ring v pht trin kinh t x hi noi chung.Do vai tr tc dng to ln ca vic p dng hp l cc hnh thc tr cng nn vic nghin cu,nh gi cc hnh thc tr cng ch ra phm vi p dng ca cc hnh thc tr cng hp l pht huy tc dng tt hn lun l vn cn thit. y l vn m kh nhiu doanh nghip khi chuyn sang nn kinh t th trng cn gp kh khn v lng tng.Trn c s nhng suy ngh ca bn thn kt hp vi qu trnh hc tp,ti xin ng gp mt s kin ca mnh htng qua bi vit "Vn tin lng trong cc doanh nghip nh nc vit nam hin nay". Bi vit l kt qu ca qu trnh tm ti,nghin cu l lun v kho st thc tin,cng vi s gip ca c giao TS Nguyn Vn im. Em xin chn thnh cm n

Chng1: Khi nim,vai tr ca tin lng v ni dung ca cng tc tr lng

1.Khi nim ca tin lng: Trong kinh t th trng quan nim v tin lng cng c nhng thay i cn bn ph hp vi c ch qun l mi.Khi nim tin lng cn p ng mt s yu cu sau: - Quan nim sc lao ng l mt hng ho ca th trng yu t sn xut.Tnh cht hng ho ca sc lao ng c th bao gm khng ch lc lng lao ng lm vic trong khu vc,lnh vc SX-KD thuc s hu nh nc m c i vi cng chc,vin chc trong qun l nh nc,qun l x hi.tuy nhin do nhng c th ring trong vic s dng lao ng ca tng khu vc kinh t v qun l m cc quan h thu mn,mua bn,hp ng lao ng cng khc nhau. - Tin lng l tin tr cho sc lao ng tc l gi c hng ho sc lao ng m ngi s dng(nh nc,cc t chc kinh t x hi,cc doanh nghip)v ngi cung cp tho thun vi nhau theo quy lut cung cu,gi c trn th trng lao ng. - Tin lng l b phn c bn(hoc duy nht)trong thu nhp ca ngi lao ng(ngoi ra trong thu nhp cn c khon thng,n ca v cc khon thu khc)ng thi l mt trong cc yu t chi ph u vo ca sn xut-kinh doanh ca cc doanh nghip. Vi ngha ,tin lng l biu hin bng tin ca gi tr sc lao ng l gi ca yu t sc lao ng tun theo cc nguyn tc cung,cu,gi c ca th trng v php lut hin hnh ca nh nc. Nn kinh t th trng cng pht trin v dc x hi ho cao th quan h cung ng v s dng sc lao ng trn tt c cc lnh vc tr nn linh hot hn,t chc x hi ho ca lao ng ngy cng cao hn,tin lng tr thnh ngun thu nhp duy nht,l mi quan tm v ng lc ln nht vi mi i tng cung ng sc lao ng.

Cng vi khi nim trn,tin cng ch l mt biu hin, mt tn gi khc ca tin lng.Tin cng gn trc tip hn vi cc quan h tho thun,mua bn sc lao ng v thng s dng trong lnh vc sn xut kinh doanh,cc hp ng thu c thi hn. Tin cng cn l tim tr cho mt dn v thi gian lao ng cung ng,tin tr cho khi lng cng vic dc thc hin ph bin trong nhng tho thun thu nhn cng trn th trng t do v c th gi l gi cng lao ng. Ngoi ra,mun thc y sn xut,mun ng vin nhn vin,i ng nhn vin,cp qun tr phi kch thch bng ngun th lao lao ng mt cch hp l. Th lao lao ng bao gm 2 phn:th lao ti chnh v ph ti chnh.Phn ti chnh bao gm mc ti chnh trc tip v gin tip.Ti chnh trc tip bao gm lng cng nht,lng thng,tin hoa hng v tin thng.Ti chnh gin tip bao gm cc k hoch m s cng ty ti vit nam p dng bao gm:cc k hoch bo him nhaan th,y t,cc loi tr cp x hi:cch phc li gm k hoch v hu Th lao lao ng khng phi chi ph n thun ch c mt ti chnh m cn nhng mt phi ti chnh.Ti nhiu ni i ng phi ti chnh ngy cng quan trng hn. chnh bn thn cng vic v mi trng lm vic.Bn thn cng vic c hp dn khng c thch i hi sc phn u khng,nhn vin c c giao trch nhim khng,khi lm vic c cm gic vui khi hon thnh cng vic v h c c hi thng tin khng. Ni chung,khi nim tin lng c tnh ph qut hn v cng vi n l mt lot cc khi nim:tin lng danh ngha,tin lng thc t,tin lng ti thiu,tin lng kinh t. -Tin lng danh ngha:l khi nim ch s lng tin t m ngi s dng sc lao ng cn c vo hp ng tho thun giua hai bn trong vic thu lao ng.Trn thc t.Mi mc lng tr cho ngi lao ng u l lng danh ngha.Song bn thn tin lng danh ngha li cha c th cho ta mt nhn thc y v mc tin cng thc t cho ngi lao ng.Li ch m ngi cung ng sc lao ng nhn c ngoi vic ph thuc vo mc

lng danh ngha cn ph thuc vo gi c hng ho,dch v v s lng th m ngi lao ng s dng tin lng mua sm ho ng thu. -Tin lng thc t:l s lng t liu sinh hot v dch v sinh hotv dch v ngi lao ng c th mua c bng tin lng ca mnh,sau khi ng chng khon thu theo quy nh ca Chnh ph,ta c cng thc: ILDN ILTT = IG Trong : TLTT l ch s tin lng thc t ILDN l ch s lng danh ngha IG l ch s gi c Vi mc tin lng nht nh,nu gi c hng ho th trng tng th ch s tin lng thc t gim v ngc li.Trng hp gi c n nh,tin lng danh ngha tng ln,ch s tin lng thc t cng tng.Nu cng mt lc tin lng danh ngha v gi c hng ho th rng cng tng hoc cng gim,th i lng no c tc tng gim ln hn s quyt nh ch s tin lng thc t.i vi ngi lao ng li ch v mc ch cui cng ca vic cung ng sc lao ng l tin lng thc t ch khng phi tin lng danh ngha,v tin lng thc t quyt nh kh nng ti sn xut sc lao ng quyt nh cc li ch trc tip ca h. -V tin lng ti thiu(gi ng l mc lng ti thiu)cng c nhng quan im khc nhau.T trc n nay mc lng ti thiu dc xem l ci ngng cui cng, t xy dng cc mc lng khc,to thnh h thng tin lng ca mt f no hoc h thng tin lng chung ca mt nc,l cn c nh chnh sch tin lng.Vi quy nh nh vy mc lng ti thiu c coi l yu t rt quan trng ca mt chnh sch tinf lng,n lin h cht ch vi 3 yu t: +Mc sng trung bnh ca dn c mt nc +Ch s gi c hng ho sinh hot +Loi lao ng v iu kin lao ng

Mc lng ti thiu do lng gi loi sc lao ng thng thng trong iu kin lm vic bnh thng,yu cu mt k nng n gin vi mt khung gi cc t liu sinh hot hp l,Ngh nh 197/CP ca nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam ngy 31/12/1994 v vic thi hnh B lut lao ng ghi: "Mc lng ti thiul mc lng tr cho ngi lao ng lm cng vic n gin nht(khng qua o to)vi iu kin lao ng v mi trng lao ng bnh thng" Quan nim ca kinh t hc hin i v mc lng ti thiu li xut pht t cc quy lut cung cu,gi c th trng lao ng,t mi quan h gia kh nng cung ng v kh nng tiu th ngun cung ng sc lao ng.Nh kinh t hc d>Begg vit:"Tin cng ti thiu ca mt yu t sn xutl tin tr ti thiu cn thit li cun ngi cung cp sc lao ng vo lm vic ".Theo kin ny th c ch th trng l tc nhn ch yu,iu tit m lao ng,mc tin lng diu tit mi quan h gia ngi s dng v ngi cung ng sc lao ng. y quan h li ch gia cc ch th trong mt doanh nghip th hin rt r,doanh nghip mun c sc lao ng hot ng kinh doanh,ch t phi tr mc lng khng thp hn mc lng ti thiu c n nh bi th trng lao ng.Mt khc,do mc tiu li nhun chi phi,doanh nghip ph thng tnh toan so snh gia chi ph v doanh thu trong tin lng l mt chi ph quan trng,n s iu chnh mc sn lng ti u ca doanh nghip ,do s iu chnh mc thu lao ng. Tin lng kinh t l mt khi nim ca kinh t hc.Cc doanh ngip mun c c s cung ng sc lao ng nh n yu cu,cn phi tr mc lng cao hn so vi tin lng ti thiu.Tin tr thm vo tin lng ti thiu t c yu cu cung ng sc lao ng gi l tin lng kinh t.V vy c ngi quy nh,tin lng kinh t ging nh tin lng thun tu cho ngi hi lng cung ng sc lao ng cho doanh nghip no vi cc iu kin m ngi thu lao ng yu cu. 2.Vai tr ca tin lng: Tin lng l mt trong nhng hnh thc hnh thnh li ch vt cht i vi ngi lao ng,v vy s dng n by tin lng nhm m bo

sn xut pht trin,duy tr mt i ng lao ng c trnh k thut nghip v k thut cao vi thc k lut vng i hi t chc tin lng trong doanh nghip phi c bit coi trng.i vi ch doanh nghip tin lng l mt yu t dng chi ph sn xut cn i vi ngi cung ng sc lao ng tin lng l ngun thu nhp ch yu.Mc ch ca cc nh sn xut l li nhun,cn mc ch ca ngi cung ng sc lao ng l tin lng,vi ngha ny tin lng khng ch mang bn cht l chi ph m n tr thnh phng tin to ra gi tr mi hay ung hn cung ng s sng to sc sn xut,nng lc ca lao ng trong qu trnh sn sinh ra cc gi tr gia tng. i vi ngi lao ng,tin lng nhn tho dng s l ng lc hnh thnh nng lc sng to lm tng nng xut lao ng,mt khc khi nng xut lao ng tng th li nhun doanh nghip s tng,do ngun phc li ca doanh nghip m ngi lao ng nhn c cng s li tng ln,n l phn b xung thm cho tin lng,lm tng thu nhp v tng li ch cho cung ng sc lao ng ln na,khi li ch ca ngi lao ng c bo m bng mc lng tho ng n s to ra s gn kt cng ng nhng ngi lao ng vi mc tiu v li ch ca doanh nghip xo b s ngn cch gia ngi ch doanh nghip v ngi cung ng sc lao ng,lm cho ngi lao ngc trch nhim hn,t gic hn vi cc hot ng ca doanh nghip ... Ngc li nu doanh nghip khng hp l hoc mc tiu li nhun thun tu,khng ch ng mc n li ch ca ngi lao ng v quyn cng nhn c th b kit qu v th lc,gim st v cht lng,lm hn ch v cc ng c lm hn ch cc ng c cung ng sc lao ng.Biu hin r nht l tnh trng ct xn thi gian lm vic,lng ph nguyn vt liu v thit b,lm di,lm u,mu thun gia ngi lm cng v ch doanh nghip c th dn n bi cng,nh cng... Mt biu hin na l di chuyn lao ng,nht l nhng ngi c trnh chuyn mn v tay ngh cao sang nhng khu vc v doanh nghip c mc lng hp dn hn.Hu qu gy ra l va mt i ngun nhn lc quan trng,va lm thiu htcc b,nh n hoc ph v tin trnh bnh thng trong qu trnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip.Mt nh qun l nhn xt nu tt c nhng g anh a ra ch l ht lc,th chng c ngc nhin

rng kt cc anh ch nh bn vi l kh v nu ct xn ca nhng ngi lm cng cho ta,h s ct xn li ta v khch hng ca ta. 3, Trnh t xy dng h thng tr cng lao ng trong cc doanh nghip. C 3 quyt nh c a ra trong qu trnh xy dng: - Quyt nh v mc tr cng: Cao nh th no? cao n u? chnh sch tr cng nh th no? bng bao nhiu? cao hn hay thp hn mc lng bnh qun trn th trng? - Quyt nh v c cu ca h thng tr cng: Quyt nh s chnh lch gia cc cng vic thc hin trong doanh nghip m bo s cng bng trong ni b. - Quyt nh v tin cng cho c nhn: C th tr cng cho ngi lao ng tng xng vi ngi lao ng, quyt nh s chnh lch trong vic tr cng cho ngi lao ng trong tng cng vic nh nhau, to ng lc trong lao ng. Cc bc xy dng: - Bc 1: Xem xt mc lng ti thiu m Nh nc quy nh, Nh nc quy nh mc lng ti thiu cho tng doanh nghip khc nhau l khc nhau. - Bc 2: Kho st cc mc lng thnh hnh trn th trng. - Bc 3: nh gi cng vic l vic xc nh mt cch c h thng gi tr hay gi tr tng i ca mi mt cng vic trong t chc, a ra h thng th bc v gi tr ca cng vic t ta m bo xy dng c cu ca h thng tr cng ng thi n m bo s cng bng trong doanh nghip. y l mt bc rt quan trng trong vic kho st mc lng thnh hnh trn th trng. c th nh gi gi tr ca cng vic cn c hai iu kin: - Thnh lp hi ng nh gi cng vic: V nguyn tc khng nn qu nhiu ngi t 3 - 5 ngi. Nhng ngi trong hi ng phi l nhng ngi

am hiu v cng vic trong doanh nghip, cng nhn lnh ngh, cn b nhn s, cng on (nn c ngi ca pha lao ng, pha qun l). - Trong doanh nghip, tn ti mt h thng cc bn m t cng vic v cc bn xc nh yu cu ca cng vic i vi ngi thc hin mt cch khoa hc chnh xc v t m. 4,Cc hnh thc tr cng Cc hnh thc tr cng c bn gianTr cng theo thi Tr cng theo sn phm

a,Tr cng theo thi gian: Tr cng theo thi gian l hnh thc tr cng cn c vo mc lng theo cp bc(c quy nh trong h thng thang bng lng ca Nh nc v quynh ca tng doanh nghip) v thi gian lm vic thc t ca NL. Cc mc tin cng c xc nh nh sau: Mc tin cng = Mc lng cp bc

S lng thi gian lm vic;lm vic thc t Mc lng cp bc ngy = Error! Mc lng cp bc gi = Error! Tr cng theo thi gian thng c p dng trong cc trng hp: Cng vic kh nh mc chnh xc v cht ch Cng vic i hi cht lng cao Cng vic c mc t ng ho cao Cng vic c tnh cht tm thi

p dng tr cngtheo thi gian th n gin trong thc hin vic tr lng nhng khng khuyn khch cn tng lng xut lao ng. khc phc mt phn nhc im ny,tr cng theo thi gian thng c chia lm hai loi: Tr cng theo thi gian c thng.

Ni dung ca ch tr cng theo thi gian dn gin thc cht dc trnh by trn cn che tr cng theo thi gian n gin vi tin thng khi t c nhng ch tiu v s lng hoc cht lng qui nh.p dng tr cng theo thi gian c thng khuyn khch tt hn s n lc tng nng xut,tng cht lng,tit kim nguyn vt liu...

b,Tr cng theo sn phm: Tr cng theo sn phm l hnh thc tr cng trong tin cng c xc nh theo mc lng cp bc (c quy nh trong h thng thang bng lng Nh nc v quy nh ca doanh nghip),mc lao ng v s lng sn phm thc t c sn xut ra v c ngim thu. Tr cng theo sn phm phn nh tng i chun xc lng lao ng thc t b ra,ng thi phn bit c nng lc c th khc nhau gia nhng ngi cng lm mt loi sn phm,li gn cht thu nhp vi kt qu lao ng c th,kch thch nng cao trnh mi mt,s dng tt v hp l thi gian lm vic v ng ngi,tng cng k lut doang nghip,ci tin qun l doanh nghi.Do tr cng theo thi sn phm c tc dng tch cc .Tuy vy,tr cng theo sn phm cng d dn n hin tng chy theo s lng,coi nh cht lng,lng ph NVL,coi nh vic gi gn my mc thit b dng c v an ton,v sinh lao ng,tranh th thi gian qu mc,gy nh hng khng tt n sc kho NL.Tr cng theo sn phm khng thch hp vi cc cng vic c kh ho,t ng ho cao.V vy,nhng cng vic i hi cht lng cao hn l v s lng th ch nn p dng hnh thc tr lng theo thi gian hoc tr cng theo thi gian c thng. Tr cng theo nhng ch sau: Ch tr cng theo sn phm trc tip c nhn:

Ch tr cng theo sn phm trc tip c nhn l ch tr cng sn phm p dng i vi cng nhn trc tip sn xut trong tin cng t l thun vi s lng sn phm c sn xut ra v c nghim thu. n gi ca ch tr cng ny c nh v c tnh theo cng thc sau:

G = Error! Hay G =L x T Trong : G:n gi sn phm L:Lng theo cp bc cng nhn vin hoc mc lng gi Q:Mc sn lng T:Mc thi gian (tnh theo gi) Tin cng ca cng nhn c tnh theo cng thc L = G x Q1 Q1:sn lng thc t

u im ni bt ca ch tin cng ny l mi quan h gia tin cng ca cng nhn nhn dc v kt qu lao ng th hin r rng,do kch thch cng nhn nhn c v kt qu lao ng th hin r rmg,do kch thch cng nhn c gng nng cao trnh lnh ngh,nng cao nng ut lao ng nhm tng thu nhp.Ch tin cng ny d hiu,cng nhn d dng tnh ton c s tin cng nhn c.Sau khi hon thnh nhim v sn xut. Nhc im ca ch tin cng ny l : NL t quan tm n vic s dng tt my mc,thit b v NVL,t chm lo n cng vic chung ca tp th v.v... Ch tr cng theo sn phm tp th:

Ch tr cng tnh theo sn phm tp th l ch tr cng trong tin cng c tr cho mt nhm NL cho khi lng cng vic m h thc hin v sau c phn chia n NL theo mt phng php nht nh no . n gi y c tnh theo cng thc sau:
DG = La xTi
i =1 n

Li:Mc lng cp bc ca cng vic i Lci:Tng s tin lng tnh theo cp bc cng vic ca c t Q:Mc sn lng

Ti:Mc thi gian ca cng vic bc i Tin cng thc t ca t,nhm cng nhn c tnh theo cng thc: Li = G x Q1 Trong : L1:tin cng thc t t nhn c Q1:sn lng thc t t hon thnh Vic phn phi tin cng c th p dng cc phng php sau: Phng php th nht:phng php h s iu chnh.

+) Bc 1: Tnh tin cng theo cp bc v thi gian lm vic ca mi cng nhn. Lci = Li x Ti Trong : Lci:Tin cng cp bc ca mi cng nhn Li: Mc lng cp bc cng vic Ti:thi gian lm vic thc t ca cng nhn i +)Bc 2: Xc nh h s iu chnh Hdc = Error! Trong : Hdc:h s iu chnh +)Bc 3; Tnh tin cng cho tng cng nhn Lli =Lci x Hdc Trong : Lli:Tin cng thc t cng nhn i nhn c Phng php th hai:Phng php gi H s

+)Bc 1:Qui i s gi lm vic thc t tng cng nhn cc cp bc khc nhau ra s gi lm vic ca cng nhn bc 1 theo cng thc: Tqi = Ti x Hi Trong : Tq:S gi lm vic qui i ra bc 1 ca cng nhn bc i Hi:H s lng bc i trong thang lng +)Bc 2:Tnh tin cng cho mt gi lm vic ca cng nhn bc 1

L11 = Error! Trong : L11:Tin lng 1 gi ca cng nhn bc 1 tnh theo lng thc t Tq1:Tng s gi bc 1 sau khi quy i +)Bc 3:Tnh tin lng cho tng ngi L1i = L11 x Tqi Hai phng php phn phi tin cng trn m bo tnh chnh xc trong vic tr lng cho ngi lao ng nhng vic tnh ton tng i phc tp.Do vy trong thc t,ngoi hai phng php trn,cc doanh nghip cn p dung chia c s kt hp gia cp bc vi vic bnh cng,chm im hoc phn loi A,B,C. Ch tr cng theo sn phm tp th c u im l khuyn khch cng nhn t,nhm nng cao trch nhim tp th,quan tm n kt qu cui cng ca t.Song,n c nhc im l sn lng ca mi cng nhn khng trc tip quyt nh tin cng ca h.Do ,t kch thch cng nhn nng cao NSL c nhn.Mt khc do phn phi tin cng cha tnh n tnh hnh thc t ca cng nhn v sc kho,thi lao ng...nn cha th hin y nguyn tc phn phi theo s lng v cht lng lao ng.(Gio trnh QTNL,trang 127) Ch tr lng theo sn phm gin tip:

Ch tr lng theo sn phm gin tip l ch tr cng p dng cho nhng cng nhn ph m cng vic ca h c nh hng nhiu n kt qu lao ng ca cng nhn chnh hng lng theo sn phm. c im ca ch tr cng ny l thu nhp v tin cng ca cng nhn ph thuc vo kt qu sn xut ca cng nhn chnh.Do ,n gi tnh theo cng thc sau: G = Error! Trong : G:n gi tin ca cng nhn ph(phc v)

L:Lng cp bc ca cng nhn ph M:Mc lng ca cng nhn ph Q:Mc sn lng ca mt cng nhn chnh Tin lng thc t ca cng nhn ph tnh theo cng thc: L1 = G x Q1 Trong : L1:Tin lng thc t ca cng nhn ph Q1:Mc hon thnh thc t ca cng nhn chnh Ch tin cng ny c u im l khuyn khch cng nhn phc v tt hn cho hot ng ca cng nhn chnh,tao iu kin nng cao NSL ca cng nhn chnh.Tuy nhin,do tin kng ca cng nhn ph thuc vo kt qu lm vic thc t ca cng nhn chnh,m kt qu ny nhiu khi li chutc ng ca cc yu t khc c th lm hn ch s c gng ca coong nhn ph. Ch tr cng khon : Ch u tr cng khon p dng cho nhng cng vic,nu giao tng chi tit,b phn s khng co li m phi giao ton b khi lng cho cng nhnhon thnh trong thi gian nht nh.Ch ny c thc hin kh ph bin trong ngnh cng nghip,xy dng c bn hay trong mt s ngnh khc khi cng nhn lm vic mang tnh t xut,cng vic khng th cc nh mt nh mc lao ng n nh... Tin cng khon c tnh nh sau: L1 =Gk x Q1 Trong L1:tin cng thc t cng nhn nhn c Gk:n gi khon cho mt sn phm hay mt cng vic Q1:S lng sn phm hay khi lng cng vicc hon thnh hay nghim thu. Ch tr cng khon c tc dng lm cho NL pht huy sng kin v tch cc ci tin phng php lao ng ti u ho qu trng lm vic,hon

thnh nhanh cng vic giao khon,m bo cht lng cng vic thng qua hp ng khon cht ch. Tuy nhien,ch tr cng khon i hi vic tnh ton n gi ht sc cht ch,t m xy dngn gi tr cng chnh xc cho cng nhn lm khon. Ch tr cng theo sn phm c thng:

Ch tr cng theo sn phm c thng l s kt hpt lng theo sn phm(theo ch trnh by trn)v tin thng. Ch tr cng theo sn phm c thng gm hai phn:Phn tr cng theo n gi c nh v s lng sn phm thc t hon thnh.Phn tin thng c tnh da vo mc hon thnh v hon thnh vt mc cc ch tiu v s long ca ch tin thn quy nh. Tin cng tr theo sn phm c thng (Lth)tnh theo cng thc:
Lth = L + Lh m 100

Trong : L :Tin cn tr theo sn phm vi gi c nh M:%tin thn cho 1%hon thnh vt mc ch tiu thng h :%hon thnh vt mc ch tiu thng Yu cu khi thc hin ch tr cng ny l cn phi quy nh cht ch cc ch tiu,iu kin thng,ngun tin thng v t l thng bnh qun. Ch tr cng theo sn phm lu tin:

Ch tr cng rheo sn phm lu tin p dng cho nhng khu yu hay nhng khu quan trng ca vic sn xut m vic tng NSL nhng khu ny c tc dng thc y sn xut nhng b phn khc c lin quan gp phn hon thnh vt mc k hoch ca doang nghip.

Ch tr cng ny dng hai loi n gi:C nh v lu tin.n gi c nh dng tr cho nhng sn phm thc t hon thnh.Cch tnh n gi ny ging nh trong ch tr cng sn phm trc tip c nhn. n gi lu tin tnh cho nhng sn phm vt mc khi im.n gi ny da vo n gi c inh v c tnh n t l tng n gi.T l tng n gi hp l c tnh nh sau:

K =

d cd .100 t k ; d1

Trong : Dc:T trng chi ph sn xut gin tip c nh trong g thnh sn phm Tk:T l ca s tin tit kim v chi ph sn xut gin tip c nh dng tng n gi. D1:T trng ca tin cng CNSX trong gi thnh sn phm khi hon thnh mc sn lng 100%. Tin cng ca cng nhn nhn c(L)l L = P.Q1 + P.L.(Q1 Q0) Trong : Q1:sn lng thc t Q0:mc khi im P:n gi c nh Khi p dng ch tr cng theo sn phm lu tin cn ch : n gi c nng cao nhiu hay t cho nhng sn phm vt mc khi im l do mc quan trng ca b phn sn xut quyt nh. Mc khi im tnh n gi lu tin khng c nh m thay i ph hp vi nhim v sn xut ca doanh nghip.

Chng 2:Cc yu t tc ng n mc lng.

Bn thn cng vic . nh gi cng vic

Th trng lao ng - Lng bng trn th trng. - Chi ph sinh hot - X hi - Nn kinh t - Php lut

nh mc lng

Lng bng v i ng cho tng c nhn

Mi trng cng ty - Chnh sch - Bu khng kh VH - C cu t chc - Kh nng chi tr

Bn thn nhn vin - Mc hon thnh cng vic. - Thm nin. - Kinh nghim. - Thnh vin trung thnh.

1.Mi trng cng ty: a,Chnh sch ca cng ty:Tin lng va l mt chi ph tn km va l mt loi ti sn.Chi ph tn km phn nh qua chi ph lao ng.Trong cc ngnh dch v,chi ph lao ngchim vo khong 50% tng chi ph.Tuy nhin tin lng l mt loi ti sn v n thc y nhn vin l kc.N l mt tim nng nh hng ti hnh vi lm vic ca nhn vin,thc y nhn vin lm vic c nng xut lao ng cao hn.Tin lng thng gip cho nhn vin ci tin cng tc,gia tng nng xut.v t l s ngi b vic s thp hn. b,Bu khng kh vn ho ca cng ty; Bu khng kh vn ho ca cng ty nh hng rt ln ti cch tuyn nhn vin,n thi ca cp trn v cp di,n hnh vi cng tc,v do nh hng n vic sp xp tin lng v tin thng cho nhn vin. c,C cu t chc ca cng ty cng nh hng ti c cu tin lng.trong mt cng ty ln c nhiu giai tng,nhiu cp qun tr th qun tr cp cao thng quyt nh c cu lng thng.Chnh iu ny d gy bt li

cho nhiu nhn vin bi v cp cao nht t i su quan st nhn vin.Ngc li i vi cc cng ty t cp bc qun tr hay cng ty ln c nhiu cp bc qun tr,nu h cho cc cp qun tr trc tip quyt nh cc vn v tin lng thng,cng nhn s c hng lng hp l hn v cc cp qun tr ny i su st cng nhn hn.Do lng thng cng tu thuc vo c cu ca cng ty. d,Kh nng chi tr ca cng ty,th ng ti chnh ca cng ty v tnh hnh kinh doanh ca cng ty.Cc cng ty kinh doanh thnh cng thng tr lng cao hn mc lng trung bnh trong x hi. 2.Th trng lao ng. Khi nghin cu n nh mc lng, cng ty cn phi nghin cu mt yu t quan trng l th trng lao ng hiu theo ngha rng. l nhng yu t: lng thng trn th trng, chi ph sinh hot, cng on, x hi, nn kinh t v lut php. Cc cng ty u nm v tr cnh tranh gay gt. Do cn phi nghin cu k mc lng hin ti trong x hi hin nay i vi cng mt ngnh ngh ra sao. Vic nghin cu ny da trn lnh vc sau: Khu vc a l ni cng ty ang kinh doanh, mt s cng ty nht nh no cn nghin cu cc cng vic cn so snh i chiu. * Chi ph sinh hot. Lng thng phi ph hp vi chi ph sinh hot l quy lut chung ca bt k nc no trn th gii. Ti Vit Nam Nh nc cng quyt nh mc lng ti thiu cho nhn vin sng khi lm vic ti cc cng ty nc ngoi hoc cc cng ty lin doanh. L lun chi ph sinh hot rt n gin: Khi gi tng ln trong mt giai on nht nh no , th tin lng thng hin thi thc s b gim xung. Do cng ty phi tng lng theo mt t l nht nh cho nhn vin duy tr mc lng thc s trc y. * Cng on. Cng on l mt lc lng rt mnh m cc cp qun tr phi tho lun vi h trong ba lnh vc sau: - Cc tiu chun c s dng xp lng thng.

- Cc mc chnh lch lng. - Cc phng php tr lng. C cng on ng h cc k hoch kch thch sn xut ca cng ty. * X hi. Sc p ca x hi cng rt quan trng. Ai cng bit rng lng thng nh hng n gi c ca sn phm v dch v. X hi, i biu l ngi tiu dng, khng bao gi mun gi c sinh hot tng. H to sc p buc s lng cng ty khng c tng lng m phi theo mc lng cng ty khc ang p dng. * Nn kinh t. Trong mt nn kinh t ang suy thoi, ngun cung ng lao ng d nhin tng cao c ngha l s ngi tht nghip tng. Do , cc cng ty c khuynh hng h thp lng hoc khng tng lng. Tuy nhin, cng on, Chnh ph v x hi li p cng ty tng lng cho ph hp vi mc chi ph sinh hot gia tng. y l vn hc ba i vi nh qun tr. * Lut php. Chnh sch lng thng phi tun theo lut l Nh nc. Lut lao ng ca cc nc ni chung, ca Vit Nam ni ring u nghim cm phn bit i x nam, n khi tr lng. 3. Bn thn nhn vin. Bn thn nhn vin rt tc ng n vic tr lng. Mc lng v phc li tu thuc vo s hon thnh cng tc ca nhn vin, tu thuc vo mc thm nin, kinh nghim, s trung thnh, tim nng v k c nh hng chnh tr. - S hon thnh cng tc: Khng c lm nn lng nhn vin cho vic cc cng nhn gii, xut sc li lnh lng bng hoc thp hn nhn vin c nng xut km do cp qun tr cn phi p dng h thng lng da vo s hon thnh cng tc.

- Kinh nghim: Kinh nghim cng l mt yu t nh hng n lng thng, hu ht cc c quan t chc trn th gii u da vo yu t ny tuyn chn v cu xt lng thng.

Chng III. Trc trng tin lng tin cng cc doanh nghip Nh nc Vit Nam hin nay.

1. Nhng u im ca h thng tr lng. - H thng tr lng hp l kch thch ngi lao ng hng hi lm vic, nng cao nng sut lao ng bo m cht lng sn phm, hon thnh ng k hoch c giao. - Gip cho ngi lao ng tho nm nhu cu li ch ca mnh, gip h m bo duy tr cuc sng v ti sn xut sc lao ng. - Gip ngi lao ng nng cao trch nhim lm vic, trung thnh vi cng ty. 2. Nhng tn ti. - Phm vi p dng: do chnh sch v ch tin lng ca nc ta vn cn nhiu vn bt hp l gia tin lng v thu thp ca ngi lao ng cc thnh phn kinh t khc nhau. - Mc tin lng nhn chung vn cn thp. Ch tin lng hin ang p dng cho ngi lao ng khng phn nh ng gi tr sc lao ng v khng ph hp vi nhng bin i ca gi c trn th trng. - Ch tin lng cn mang tnh bnh qun cao. - Ch tin lng cn cha thc hin ng b vi cc chnh sch kinh t x hi nh bo him x hi, gio dc v o to... Nhng tn ti trn ca h thng tr lng cng l do nhng nguyn nhn ch yu sau y: - Nh nc v cc ngnh chc nng cha nhn thc ng bn cht tin lng, cha xem tin lng l yu t c bn ca qu trnh sn xut v do

tin lng cha theo ng gi tr sc lao ng. Cha gn vi chnh sch ti chnh v ph hp vi tnh hnh pht trin kinh t tng thi k. - Trong khi chuyn t c ch qun l c sang c ch qun l mi, nhiu ngnh i mi hot ng cho ph hp vi c ch th trng nhng h thng tin lng li chm c thay i, tin lng vn cn na bao cp, nhiu khon vn cn cha c tin t ho, iu tc ng tiu cc n sn xut v i sng x hi. - Thm vo nhiu hin tng tiu cc nh tham nhng c quyn, c li... gn vi nhng s h trong qun l kinh t cng tc ng xu n tin lng v thu nhp lm cho vn ci thin, nng cao i sng ngi lao ng khng c l bao. 3. Nguyn nhn ca tn ti. * Th nht: Mc tiu ca ch doanh nghip l ti a li nhun cn ngi lao ng y li t am hiu v lut php lao ng. * Th hai: Nng sut lao ng v hiu qu sn xut kinh doanh cn thp. * Th ba: Hu ht cc doanh nghip t nhn cha vn dng h thng thang bng lng ca nh nc. * Th t: Thnh phn kinh t t nhn giai on u ca qu trnh pht trin cn gp nhiu kh khn. * Th nm: H thng php lut tin lng, lao ng v hiu qu cc chnh sch nh nc cha c hon thin, cn nhiu hn ch, cc chnh sch gia cc ngnh cc cp qun l cha ng b. * Th su: Nh nc cha c bin php kim tra cht ch vic thi hnh cc qui nh ca nh nc, c bit trong vn tr cng cho ngi lao ng ch lm vic cc doanh nghip t nhn. * Th by: Phn ln cc doanh nghip cha k kt tho c lao ng tp th, tuyn dng v tr lng theo hp ng lao ng. * Th tm: T chc cng on cha c thnh lp v hot ng hu ht cc doanh nghip t nhn.

Chng IV. Mt s kin ngh v gii php

T thc trng v nguyn nhn trn cc doanh nghip cn phi nghin cu xy dng h thng tr lng cho hp l. - Tin lng phi l gi c sc lao ng, lao ng sn xut ra hng ho phi c gi tr, lng lao ng cha ng trong hng ho phi c tnh ng tnh v tin lng phi tr trn c s gi tr sc lao ng, bo m cho ngi hng lng ho nhp vo th trng x hi. - khuyn khch nhng ngi c ti nng, nhng ngi lm vic thc s c nng sut cht lng v hiu qu cn thc hin vic tr lng theo cng vic ch khng phi theo ngi thc hin. - Phi thay i tin t ho lng, thay i c bn kt cu lng, ci cch tin lng cn lm r mi quan h gia chnh sch tin lng vi cc chnh sch BHXH, bo him y t, gio dc v phn tin nh , in, nc, phng tin i li, trang b dng cho chuyn gia cao cp v cn b lnh o. - Tin lng phi m bo ti sn xut sc lao ng, phi tr m bo bng mc lng ti thiu. tin lng c m bo c ti sn xut sc lao ng, tin lng ti thiu phi ph hp vi tng ngnh, ngh v ch s gi sinh hot tng thi k. - Xy dng ch tin lng mi phi nhm nh gi ng cht lng lao ng v hiu qu cng tc, gim dn tnh bnh qun, m rng bi s thang lng lao ng v phi tnh n c th ring ca tng khu vc. - Vic ci cch ch tin lng phi c thc hin ng b vi cc vn nh bo him y t, gio dc...

Kt lun

Tin lng l mt ngha v cng quan trng i vi ngi lao ng v n l ngun thu nhp quan trng gip h m bo cuc sng ca bn thn v gia nh. i vi mi doanh nghip, tin lng l mt b phn khng nh ca chi ph sn xut. c bit l i vi doanh nghip t nhn, tin lng l yu cu cn thit khch quan lun c ch doanh nghip quan tm hng u. V vy trong nn kinh t nhiu thnh phn hin nay nh nc ng vai tr quan trng trong cng tc qun l iu tit nn kinh t. Trong vic iu tit quan h tin lng, nh nc cn phi gii quyt hi ho gia li ch ca ngi lao ng, li ch ca ch doanh nghip. C nh vy doanh nghip mi pht trin, thu nhp ca ngi lao ng mi c nng cao mt cch lu di v nn kinh t mi pht trin.

Ti liu tham kho

1. Gio trnh Kinh t lao ng tp I, II - trng i hc KTQD - NXB Gio dc nm 1995. 2. Vc - 10409 - 10492/92: Phn phi thu nhp trong nn kinh t th trng. 3. Tp ch lao ng v x hi s thng 10/1999; 11/1999 v 2/2000. 4. Thng t 11/LTBXH ngy 19/4/1995 5. Ti liu mn hc chuyn . 6. Ngh nh 28/CP ngy 26/3/1997

Mc lc

Trang Li ni u Chng 1: Khi nim, vai tr ca tin lng v ni dung ca cng tc tr lng 1. Khi nim ca tin lng 2. Vai tr ca tin lng 3. Trnh t xy dng h thng tr cng lao ng trong cc doanh nghip 4. Cc hnh thc tr cng Chng II. Cc yu t tc ng n mc lng 1. Mi trng cng ty 2. Th trng lao ng 3. Bn thn nhn vin Chng III. Thc trng tin lng tin cng cc doanh nghip nh nc Vit Nam hin nay 1. Nhng u im ca h thng tr lng 2. Nhng tn ti 3. Nguyn nhn ca tn ti Chng IV. Mt s kin ngh v gii php Kt lun Ti liu tham kho 1 2 2 5 7 8 15 16 16 18 18 18 18 19 21 22 23