VODI ZA PISANJE MATURSKOG RADA U SREDNJOJ KOLI

Srednja tehnika kola grafikih tehnologija, dizajna i multimedije Ilida

SADRAJ

SADRAJ ....................................................................................................................................... 2 Poruka itaocu ................................................................................................................................. 3 UVOD ............................................................................................................................................. 4 1. TA JE MATURSKI RAD ......................................................................................................... 5 2. FAZE U PISANJU MATURSKOG RADA ............................................................................... 6 2.1. Izbor teme, plan rada............................................................................................................ 6 2.2. Prikupljanje i prouavanje grae ......................................................................................... 7 2.3. Uzimanje podataka iz knjiga i asopisa, navoenje izvora sa interneta .............................. 7 2.4. Obrada materijala i pisanje raa .......................................................................................... 8 2.5. Stil pisanja i terminologija ................................................................................................... 9 2.6. Tehniko ureenje rada ...................................................................................................... 10 2.7. Spisak literature ................................................................................................................. 10 2.8. Korienje maturskog rada .................................................................................................. 11 2.9. Forma izgleda maturskog rada ........................................................................................... 11 3. OSNOVNI DIJELOVI MATURSKOG RADA ....................................................................... 14 3.1. Sadraj................................................................................................................................ 14 3.2. Uvod ................................................................................................................................... 14 3.3. Predmet rada ...................................................................................................................... 14 3.4. Cilj i zadatak rada .............................................................................................................. 14 3.5. Obrazloenje rada .............................................................................................................. 15 3.6. Zakljuak............................................................................................................................ 15 3.7. Bibliografija ....................................................................................................................... 15 4. ZAKLJUAK ........................................................................................................................... 16 5. LITERATURA ......................................................................................................................... 17

Poruka itaocu
Maturanti, Naa je elja bila pomoi vam prilikom pisanja vaeg maturskog rada. Svi mi govorimo kako je to odraz i slika vaeg steenog znanja i predstavalja jednu od taki na vaem srednjokolskom obrazovanju i kako treba da se potrudite da maturski rad to zaista i bude. Sigurno imate bezbroj pitanja, na koja i ako ih postavite moda i ne dobijete odgovor pa vam se ini bez obzira na pomo vaih profesora mentora da ste preputeni sami sebi prilikom pisanja. Iskreno govorei, tako bi i trebalo biti jer je to Va rad koji ete sigurno nekome pokazati, koji e biti dio kolske biblioteke i vae line, i koji bi trebao sluiti kao uzor nekim drugim generacijama. Ovaj vodi moe vam posluiti kao pomo priklikom vaeg rada i dati Vam odreene odgovore to nam i jeste cilj mada sigurno nee u potpunosti zadovoljiti vau potrebu za saznanjima. Ovo je samo dijeli, na doprinos vaem radu jer smatramo da vam je ovakav jedan vodi neophodan kako bi mogli oekivati da rezultati vaeg rada budu na nivou koji od vas oekujemo. Poruku zavravamo porukom Znanje je bogatstvo, vrijednost svakog ovjeka koji vrijedi onoliko koliko zna. Ne tedite sebe ni svoje vrijeme koje Vam se nee vratiti a moe donijeti rezultate za vae bolje sutra. O tome Vi odluujete.

Autori

UVOD
Godine provedene u srednjoj koli, posmatrane iz ozbiljnog ugla, su vrijeme koje je provedeno u prikupljanju znanja, sticanju novih spoznaja, uenju kroz kolsko gradivo, u pronalaenju svoje linosti i predstavljaju opredjeljenje za neku budunost iza kolskog praga. I ne samo to ve mnogo, monogo vie i to Vi, koji itate ove stranice, sigurno znate jer je jednom davno reeno Od kolijevke pa do groba najljepe je ako doba i to se stalno ponavlj a, kao i mi sada Vama. Uenje i znanje su dvije rijei koje su sigurno najvie bile prisutne u vaem kolskom ivotu ali one se nee izgubiti jer ete ih vi koristiti dalje i vremenom e te shvatati koliko su bile vane i kolika je njihova teina bila mada iz vaeg ugla danas, zvue dosadno i poznato. Vi, kojima je namijenjen ovaj vodi, nalazite se pred tekim zadatkom koji morate shvatiti ozbiljno i u njegovu realizaciju uloiti maksimalan trud i svoje steeno znanje znati utipkati u niti maturskog rada koji na izvjestan nain predstavlja odsjaj vaeg znanja i ukazuje na vae sposobnosti i upuuje na mogunosti. Ovaj vodi ima za cilj da vam pomogne u vaem radu i da vas uputi u tajne pisanja maturskog rada. Predpostavljamo da imate brojna pitanja na koja traite odgovore koji bi vam pomogli i usmjerili vae aktivnosti na pravi put. Ovaj vodi bi trebao biti Vama putokaz i velika pomo a sigurni smo da e imati i odgovore na Vaa pitanj a koj a esto ne znate ni kome da postavite. Napisan je iskljuivo zbog Vas, maturanata, i ne tedite vrijeme i sebe ostavljajui ga po strani ve iskoristite mogunost koja vam se prua i koja vam je na dohvat ruke jer garantujemo saznanja nakon itanja koja e predstavljati povoljan ishod za svakog itaoca.

1. TA JE MATURSKI RAD
Da li ste sebi postavili pitanje ta je maturski rad?, ili ste uli u proces koji se treba uraditi da bi se dobila diploma? Da li ste razmiljali o znaaju maturskog rada i da li on za Vas ima znaaj? Ako niste predlaemo da sada postavite to pitanje sebi, da zatvorite stranice ovog vodia i pokuate dati odgovor, ne samo jedan, moe odgovora biti vie. Vjerujemo da naizgled lagano pitanje trai razmiljanje i jednu cjelovitost u odgovoru ako elimo biti precizni i odreeni. Najjednostavniji odgovor na postavljeno pitanje, bez puno udubljivanja glasi da je maturski rad zavrni rad prema sopstvenom izboru iz nastavnog predmeta koji ste sami izabrali. A vi defmiite ostale odgovore. Odluka o nastavnom predmetu iz kojeg maturanti rade rad je iskljuivo slobodan izbor a moe biti i preporuka predmetnog profesora ukoliko postoji dilema kod maturanta za konanu odluku izbora teme ili nastavnog predmeta. Predpostavka je da e svaki uenik izabrati temu iz nastavnog predmeta koji za njega predstavlja posebnost u odnosu na druge i polje o kojem eii dotada steeno znanje zaokruiti u jednu cjelinu. Izbor nastavnog predmeta i teme ima dvostruki tumaei znaaj: 1. Predstavlja potrebu da se steeno znanje prikae u obliku rada iz izabranog nastavnog predmeta. 2. Predstavlja opredljenje maturanata za oblast na koju se odnosi izabrana tema da se kroz pisanje rada dopuni i proiri do tada steeno znanje koje e imati svoju primjenu u daljoj budunosti svakog maturanta. Ovako defmisan pojam maturskog rada otvara ozbiljno podruje metodologije pisanja maturskog rada koje ima svoje specifinosti i odreene proceduralne faze koje se trebaju potovati. Pravilan izbor metodologije i koritenje pravilne procedure predstavlja uslov za kvalitetan rad a samim tim stvara i pretpostavke za njegovu uspjenu odbranu.

2. FAZE U PISANJU MATURSKOG RADA

2.1. Izbor teme, plan rada
U konsultaciji sa predmetnim nastavnikom, uenik samostalno bira temu za rad. Predmetni nastavnik do utvrenog roka, daje spisak tema koje se mogu uzeti za izradu maturskih radova. Uenik odabire temu iz jednog predmeta i prijavljuje je nastavniku do utvrenog roka. Nastavniko vijee kole do kraja prvog polugodita razmatra i usvaja teme za maturski rad Istu temu za maturski rad moe da radi samo jedan uenik u istom ispitnom roku.1 Plan rada odnosno plan pisanja je pitanje linog izbora svakog pojedinca. Moe se napraviti lista sa mnogo podnaslova, mogu se ideje pribiljeiti onako kako nadolaze i kasnije ih srediti. Moda e nekome vie odgovarati da sve to pretvori u dijagram ili mapu. Najvanije je da Vam plan pomogne da imate predstavu o tome: ta treba napisati kako logiki prezentirati svoj rad.2

Pravilnik o sadraju i nainu polaganja mature u gimnaziji, uiteljskoj,umjetnikoj, tehnikoj i srodnoj koli, broj 11 -04-38-860, od 19.05.2000. godine. 2 Mustafa engi,Vjetina pisanja, str. 14, Sarajevo, 2005.

2.2. Prikupljanje i prouavanje grae

Prikupljanje materijala, podataka i injenica znaajna je faza u pisanju maturskog rada.To je prvi korak u pripremama za pisanje rada. Prilikom izbora teme uenik od profesora - mentora treba dobiti spisak najneophodnije literature, kao i uputstvo koju biblioteku, ustanovu ili arhiv treba posjetiti, s kojom se literaturom i materijalom treba upoznati. Svaki uenik, radi svoje individualne pripreme treba da napravi radnu pripremu- spisak literature koju treba prouiti. Poeljno je koristiti i internet otvarajui odgovarajue stranice sa korisnim informacijama.

2.3. Uzimanje podataka iz knjiga i asopisa, navoenje izvora sa interneta

Prije nego to se pristupi ovom poslu, treba zabiljeiti prezime i ime pisca, naslov knjige, mjesto i godinu izdanja. Ako je rije o lanku objavljenom u asopisu, onda se uz ime pisca i naslov lanka navodi i naziv asopisa, svezak ili broj, mjesto i godina izdanja. Prilikom itanja podaci se mogu prepriati, skicirati ili doslovno prepisati (citirati). Ako se neto doslovno citira, onda se to mora staviti pod znakove navoda, a citat oznaiti rednim brojem i navesti redni broj stranice sa koje je citat uzet. Postoje dva glavna naina za navoenje izvora: pomou fusnota i pomou zagrada. Kada se koristi metodom fusnote, pisac svoje itaoce na izvor upuuje tako to na kraj citata, iznad parafraze ili bilo kog drugog oblika u kome se navode tue misli ili podaci, stavlja broj ili zvjezdice. Pod tim istim brojem ili brojem zvjezdica, italac e, na kraju stranice ili na kraju teksta pronai neophodne podatke o autom i citiranom dijelu. (Kao to smi i mi uradili navodei znaenje fusnote iz navedenog izvora, to moe posluiti za primjer.) Kada se iza jedne fusnote, kao u naem primjer (fusnota 2 i 33) pojavljuje druga fusnota koja upuuje na iste bibliografske podatke kao i predhodna, onda se da bi se izbjeglo ponavljanje, u takvoj fusnoti stavlja znak ibid4 ili ,,ib. Ove skraenice potiu od latinskog priloga ibidem koji ima znaenje na istom mjestu. Broj fusnote se otkucava kao sastavni dio rijei iznad koje dolazi. Broj fusnote se ne treba stavljati u zagradu niti iza tog broja dolazi taka na kraju reenice. Drugi metod navoenja izvora je u obliku zagrada u samom tekstu. Ako se koristi takav
3 4

Mustafa engi,Vjetina pisanja, str. 122, Sarajevo, 2005. Ibid

metod navoenja izvora, na kraju rada neophodno je formirati posebnu listu izvora u kojoj se daju potpuni podaci, to je i slaba taka u odnosu na sistem navoenja izvora u fusnotama. Navoenje izvora sa inetrneta Elektronski mediji iz dana u dan postaju sve znaajniji izvori za pronalaenje potrebnih podataka i literature. Kada se navodi koriteni materijal sa intemeta, prije svega treba nastojati dati to precizniji nain da se doe do specifinog dokumenta. Kao minimum, referenca o izvoru sa intemeta treba da sadri: ime autora ili institucije koja stoji iza dokumneta; naziv dokumenta ili njegov kratak opis - ako dokumt nema naslova; datum publiciranja ili datum kada se dokument preuzeo sa intemeta; to precizniju internet adresu.

2.4. Obrada materijala i pisanje raa

Ovaj posao dolazi na red tek kada je graa prikupljena, odabrana i sreena. Ne smije se raditi bez plana i jasne koncepcije, jer je ova faza pisanja rada najtea i najkreativnija. Problem je kako iz vie proitanih knjiga i drugih izvora odabrati ono sto je najhitnije, kako izvriti sistematizaciju grae i kako itav posao tematski usmjeriti. Podatke treba birati i sreivati po srodnosti, izdvajajui bitno od nebitnog. U zavisnosti od predmeta i teme koju je uenik odabrao, potrebno je rad koncepcijski osmisliti. Da li e uenik pisati po tezama ili klasinim metodolokim postupkom - uvod, obrada teme i zakljuak, zavisi od prirode predmeta i odabrane teme, kao i od dogovora sa profesorom mentorom. U ovoj fazi izrade maturskog rada preporuuju se ee konsultacije sa mentorom i stavljanje na uvid mentoru radnog materijala uraenog u rukopisu. Da bi se usaglasila metodologija pisanja i da bi se olakala kompletna procedura i stvorila idejna slika u mislima korisnika ovog vodia, u narednom poglavlju navedeni su osnovni dijelovi maturskog rada i kratke upute za nj ihovo pisanje. Navedeni tekst je samo preporuka a krajnji izbor zavisi, kako smo ve i naveli, od dogovora sa mentorom i izbora samog uenika. Treba nastojati da od samog poetka, kroz izbor materijala i njegovo grubo rasporeivanje, svaki bitan dio dobije svoj vlastiti naslov. Na taj nain ete izgraditi jednu konstrukciju koju ete lake upotpunjavati odgovarajuim materijalom. Kroz sistem naslova i podnaslova, u ranoj fazi objedinjavanja grae, postavit ete strukturu teksta koja e se u fazi pisanja pretvoriti u odjeljke, poglavlja i slino. Najvei dio priprema, ustvari, podrava izradu ovakve konstrukcije koju u toj fazi zovemo plan teksta. Na ovaj nain mogue je stei uvid u koncept pisanja i izvrtiti procjenu organizacije izabranog materijala.

2.5. Stil pisanja i terminologija

Napisan rad treba da bude logiki i stilski skladan i ujednaen. Prilikom pisanja treba izbjegavati dvosmisleno izraavanje, suvie rijei i stereotipne fraze. Terminologija treba da bude savremena. estu upotrebu skraenica treba izbjegavati, a ako se koriste, treba koristiti samo one koje su ve usvojene i razumljive. U fazi pisanja grubo odabrani i grupirani materijal potrebno je objediniti pomou: pasusa, pododeljaka, odjeljaka i poglavlja. Tekst je razumljiviji ako jedan pasus objanjava jednu stvar, nego ako se u jednom pasusu objanjava vie stvari. Dijelovi teksta (pasusi) koji se konceptualno slau uvijek se grupiraju u odjeljke koji idu zajedno, tvorei poglavlja. Dakle, pasusi su sastavljeni od vie reenica koje izraavaju i razvijaj u jednu ideju ili misao. Svaki normalan pasus se sastoji iz tri dijela: naslovne reenice u kojoj se iznosi ideja, tijela pasusa, zavrne reenice koja je esto i vezivna reenica za slijedei pasus. Na kraju smatramo korisnim da navedemo opa pravila kojih se treba pridravat i da bi rad bio dobro organizovan u pasuse i da bi imao smisla, red i organizaciju5: da u jednom pasusu imate samo jednu misao, da vam svaka kucana stranica ima tri ili etiri pasusa, da su vam pasusi po duini sto je mogue ravnomjerniji (ako imate vie kraih pasusa koji kvare ravnoteu, razmislite o mogunosti objedinjavanja), da u kraim tekstovima imate krae pasuse i obrnuto. Ispravljanje teksta je konano oblikovanje maturskog rada prije nego to bude otkucan. To je zavrni stepen u procesu pisanja kada se kroz revidiran tekst treba jo jednom paljivo proi. Uenik u ovoj fazi ispravlja, dopunjuje ili dotjeruje rukopis i nastoji da otkloni greke: stilske, pravopisne, slovne, u konstrukciji reenice, pogreno izvedene zakljuke itd. Ispravak teksta najee treba raditi uz pomo pravopisa. Meutim, postoje stvari koje se moraju rijeiti bez pravopisa. Stilistiki problemi o kojima se mora voditi posebna panja prilikom ispravke tekstova su: opasnost da tekst bude jednolian zbog upotrebe jedne te iste reenice, jeziku ispraznost - frazerstvo gomilanje nepotrebnih i ispraznih rijei i fraza.
5

Mustafa engi,Vjetina pisanja, str. 30, Sarajevo, 2005.

Slike, crtee, sheme, grafikone i druge ilustracije treba numerisati i objasniti u tekstualnom dij elu rada.

2.6. Tehniko ureenje rada

Napisani rad treba odtampati na tampau. Razmak izmeu redova mora biti normalan orijentaciono na list A4 formata staje oko 35 kucanih redova, a ujedan red oko 60 slovnih znakova to zavisi od veliine i vrste pisma. Red treba da ima irinu oko 16 cm, Lijevi rub (unutranja margina) treba da ima irinu max. 3 cm. Gornja margina se preporuuje iste veliine, to zavisi od tehnikog ureenja. Poetak svakog novog pasusa treba oznaiti - uvuenim retkom (alineja). Veliina uvlaka uzima se kao irina dva slovna znaka. Svaku stranicu, izuzev naslovne, treba oznaiti rednim brojem. Veliina pisma obino se uzima od 12 do 14 tipografskih taaka. Oblik pisma (font) treba da je jasan i itljiv. Rad kucati samo na jednoj strani lista. Prekucani tekst treba paljivo proitati i provjeriti, posebno brojke, datume, imena, citate itd. Sve greke, pravopisne, slovne i materijalne moraju biti jasno ispravljene. U ispravljanju teksta se koriste korektorski znaci: sastavljeno, rastavljeno, umetnuto, nov red, itd. U zavisnosti od predmeta i odabrane teme, duina otkucanog teksta orijentaciono, treba da bude : minimum 15, a maksimum 20 kucanih strana. Pri tome treba imati u vidu da broj strana nema eliminaciom karakter. Ukoliko je mentor pregledao radni materijal i odobrio kucanje rada, broj kucanih strana je tehniko pitanje.

2.7. Spisak literature

Na kraju maturskog rada treba dati pregled, spisak literature koja je koritena u pisanju matruskog rada, sa svim potrebnim podacima: prezime i ime pisca, naslov knjige, mjesto i godinu izdanja. Na primjer : 1. Buljubai Suada:Djeca bez roditeljskog staranja, Sarajevo, 2000, godina 2. Konstatinovi Vladimir: Tehnologija grafike dorade, Beograd, 2004. Ako je vie autora, iza prvog autora se stavlja zarez, i ostalo je isto. Ako autor knjige nije naveden, knjiga se navodi prema poetnom slovu naslova. Ako se navode tekstovi iz novina i asopisa navodi se: ime autora, naziv lanka, ime novine ili asopisa, broj izdanja, datum izdanja i broj stanice na kojoj se lanak nalazi.

Danas postoje detaljno razraene konvencije o tome kako se navode izvori i pravi referensna lista i bibliografija. Razliite naune discipline koriste razliite dokumentacione stilove o kojima se moe saznati vie u knjizi Vjetina pisanja, Mustafa engi. Mi smo naveli najjednostavniji nain pisanja izvora, koji ne defmie posebno neki od dokumentacionih stilova, ne elei vas dodatno optereivati formom a ukoliko elite svoje znanje o dokumentacionim stilovima dopuniti i proiriti, navedena knjiga e vam pomoi u tome.

2.8. Korienje maturskog rada

Stranice maturskog rada treba povezati i ukoriiti. Maturski rad se izrauje u tri primjerka. Dva primjerka se predaju koli. Trei primjerak uenik donosi na odbranu rada.

2.9. Forma izgleda maturskog rada

Naslovna strana Na koricama maturskog rada ispisuju se slijedei podaci: ime kole i mjesto, predmet iz koje je maturski rad, ime i prezime uenika i na kraju mjesto, mjesec i godina rada. Prvi list u radu ostavlja se prazan. Drugi list je isti kao i korica rada i zatim dolaze ostali dijelovi maturskog rada koji su objanjeni u daljem tekstu. Kod numeri sanja stranica potrebno je izbjei numeraciju naslovne strane tako da numerisanje polazi od druge strane. Na kraju maturskog rada, na zadnjem listu potrebno je napraviti POST SKRUPTUM OBRAZAC kao stoje navedeno u prilogu.

Korice maturskog rada

Post scriptum obrazac (na kraju maturskog rada)

3. OSNOVNI DIJELOVI MATURSKOG RADA

Da bi maturski rad predstavljao jednu cjelinu neophodno je uspostaviti pravilnu metodologiju pisanja rada koja podrazumjeva da se pisanjem obuhvate svi oni elementi koji e obezbjediti uspjean tok pisanja i dati rezultate na odreenom strunom nivou. Metodologija pisanja maturskog rada podrazumjeva pisanje rada prema navedenom redoslijedu: 1. Sadraj 2. Uvod 3. Predmet rada 4. Cilj i zadatak rada 5. Obrazloenje rada 6. Zakljuak 7. Bibliografija 8. Prilog

3.1. Sadraj
Treba da sadri sve dijelove poglavlja koja se nalaze u maturskom radu. Broj poglavlja treba da odgovara broju u sadraju. Broj stranice treba daje identian numeraciji u sadraju.

3.2. Uvod
Uvodom se vri pristup odreenoj temi i on ne treba da bude opiran. U uvodu se navode osnovna opredjeljenja uenika za pisanje rada i razlozi zbog kojih se uenik opredjelio za datu temu.

3.3. Predmet rada

Definicija predmeta rada predstavlja polaznu taku i veoma je vano da se na poetku konkretno i jasno defmie predmet maturskog rada.

3.4. Cilj i zadatak rada

Postaviti ciljeve i zadatke rada je jedan od najvanijih elemenata samog rada. Cilj rada

defmie opredjeljenje uenika ka pristupu izabranoj temi i pokazuje ta se eli postii pisanjem rada. Objanjenje zadatka rada predstavlja hronoloki pregled samog raa, ta e rad obuhvatiti, Pravilno predstavljanje zadataka definie smjernice za rad i na izvjestan nain moe biti vodi za uspjeno pisanje rada.

3.5. Obrazloenje rada

U obradi same teme potrebno je ii postupno, navodei najvanije injenice, podatke i misli koje moraju biti jasne, pregledne i sa logikim rasporedom. Treba se drati postavljenih ciljeva i zadataka rada i prelaziti iz jednog dijela u drugi, dovodei sadraj u neposrednu logiku vezu.

3.6. Zakljuak
Zavrni dio maturskog rada sadri zakljuak koji treba da proistekne iz sadraja i sutine samog rada. Zakljuak treba tano da upuuje ta je u radu predstavljeno, da li su postignut postavljeni ciljevi i izvreni navedeni zadaci rada, ta je postignuto izvrenjem navedenog, na koji nain se rezultati rada, ako je raeno neko istraivanje, mogu iskoristi i koja im je vrijednost. U zakljuak se ne unosi novi materijal. Pored navedenog, zakljuak moe da sadri: sintezu osnovnih injenica, postavki i rezultata. preporuke koje logiki proizilaze iz rada pitanja koja se otvaraju odnosno mogu se razrijeiti u nekom drugom radu lina opredjeljenja uenika i stavove koji se tiu rada, kao i upute ukoliko ih uenik ima i eli navesti za dalji rad.

3.7. Bibliografija
Bibliografija je naziv za popis koji, abecednim redom, i to prezimenom autora, sadri sve dokumentacione izvore (nazive knjiga, lanaka, elaborata, kao i drugih materijala) u radu. Nabrojani popis literature se nalazi na kraju rada. On upuuje na izvore koji su se koristili prilikom izrade rada. Jako je bitno navesti sve knjige, udbenike i literaturu koja se koristila prilikom pisanja rada. Potrebno je navesti i izvore koji su koriteni sa intemeta kako bi rad bio vjerodostojan i predstavljao kompetentnu sadrinu iz bilo koje strune oblasti. Izvori se navode po abecednom redu i numeriu se rednim brojem, a nain pisanja literature i navoenja izvora sa intemeta opisan je u predhodnim poglavljima.

4. ZAKLJUAK
Napisati maturski rad nije jednostavan i lagan posao. Slobodno moemo rei da pisanje maturskog rada spada u domen pisanja naunog rada jer sama procedura izrade maturskog rada je sloena i zahtijeva pripremu za samo pisanje, pisanje rada i na kraju korekturu, to upuuje na jedan dui period koji je neophodan da bi se maturski rad kvalitetno napisao. S obzirom da maturski rad piu uenici maturanti, na kraju svog kolovanj a za oekivati j e visok stepen odgovornosti, samosvijesti i kritinosti svakog uenika ponaosob. Maturski rad je individualni pokazatelj spremnosti svakog uenika bez obzira koja je tema rada, da se prezentuje, da pokae svoju strunost i da steeno znanje u svakom pogledu (pismenosti, komunikacije, snalaljivosti) prikae u jednom radu. Ako znamo daje maturski rad i slika svakog uenika, onda je potrebno uloiti maksimum truda, vremena i rada da ta slika bude u to boljem svjetlu uraena i prikazana. Da bi rad bio kvalitetno uraen i predstavljao sve stoje gore navedeno, neophodno je pridravati se napisane metodologije i osnovnih principa. Naizgled, djeluje jednostvano izabrati temu i napisati rad, ali kvalitet uraenog zavisi od lino utroenog i uloenog vremena i truda. Potrebne su este konsultacije sa profesorima mentorima i nikako se nesmiju izbjegavati i raditi bez kontrole i saglasnosti odgovornih. Preskakanje procedure i skraivanje prilikom pisanja moe napraviti problem i dovesti u pitanje sam rad pa zato treba koristiti pravilo korak po korak i dobro planirati i vrijeme i rad kako bi procedura bila ispotovana. Sigurni smo da ovaj vodi sadri osnovne smjernice za rad i da ga treba prihvatiti kao pomoni putokaz u pisanju maturskog rada.

5. LITERATURA
1. engi Mustafa: Vjetina pisanja, Sarajevo, 2005. 2. Hamid oe: Vodi za pisanje strunih i naunih radova u kineziologiji, Sarajevo 1998.