nemli bileikleri; Ca3(P04)2: Fosforit, 3Ca3(P04)2CaX2 Apatit, Fe3(P04)2-8H20:Vivanit, 4A1P04-2AI(0H)3-9H20: Wovellit, CeP04: Monazit vs.

Fosforun eldesi Fosforit mineralinin kum ve kmr karmyla, elektrik frnnda yksek scaklkta stlmasyla yaplr 2Ca3(P04)2 + 10C + 6S02 > 6CaSi03 + P4 +1O CO (1500 C'de) Oluan fosfor buharlar soutulduunda, beyaz fosfor ele geer. Beyaz fosfor, 280- 340 C'de uzun sre stldnda ise krmz fosfora dnr. zellikleri: Fosforun beyaz, krmz, siyah vb. modifikasyonlar bilinmektedir. Beyaz fosfor: Krmz fosfor buharlar, havasz ortamda hzla soutulduu zaman kat halde beyaz fosfor oluur. Saf halde saydam, renksiz ve gevrektir. 15 C'nin stnde bakla kesilebilecek kadar yumuar. Beyaz fosfor, molekler yapda olup, kolaylkla erir ve uucudur. Suda znmez, ancak CS2 ve organik zclerde kolay znr. 44 C'de erir, 280 C'de ise kaynar. Younluu, d=l,82 g/cm3,tr. Beyaz fosfor zehirlidir. Krmz fosfor: zellikleri beyaz fosfordan farkl olan koyu krmz renkli tozdur. Atom kristal yapya (monoklin) sahip olup uucu deildir. zclerde znmez ve zehirli deildir. 260 C'de yanar. Basn altnda 600 C'de erir. Buharlar soutulduunda beyaz fosfor elde edilir. Younluu 2,35 g/cm3'tr. Siyah fosfor: Beyaz fosforun 10000 atm basn altnda ve 200 C'de stlmas ile siyah fosfor oluur. Grafite benzer, kaygandr. Grafit gibi tabakal yap oluturur. Siyah P, yar iletken zellie sahip olup, younluu 2,69 g/cm3'tr ve ortrombik yapdadr. P4 + 502 P4Ol0 + 740 kcal

58