You are on page 1of 387

-


 -

_2005

ISBN 954-8925-32-X

-
-

-
2005 .
3

-
, . ,
,
-. , ,
. ,
.
, ,
.
, .
,
, - .
.
,
,
-. , ,
, .
-,
.
, ,
, , , , .
,
. -
. ,
- , - , -
.., ,
-.
, ,

.
-
. -
, ,
, , , , , ,
, .
, , , ,

.
. -
National Geographic,
.
.
.
-
-
.
,
.
, , , .
- , ,
.

. -
,
-- .

.


-
.
, , ,
.
,
, , , , ,
.
, ,

.
-
, ,
.
, ,

. -, -
, (, )

. , , - , 2004, .
-
-
.
-
, -
- . ,
, .
.

A DECADE AVI -TOHOL


Ten years ago in the Bulgarian Cultural Centre in London, a group of enthusiastic Bulgarians - Dimitar Tabakov,
Dimitar Dimitrov, Ekaterina Dimitrova and Jury Stoyanov, decided to initiate the publication of a historical journal, named
Avi-Tohol. Little was this initiative related to external factors, it was rather a result of their profound commitment to the
subject of the Bulgarian Antiquity. It was a formative period when the journal established its intellectual image, academic
vision and serious audience. There have been some clouds over its Path, but its authentic spirit proved phenomenal for
syntesising its unchanging essence.
Out now is a collection of selected articles, published in the journal over the period of ten years. Such anniversary is a
good occasion not only to remind of the many remarkable contributions of researchers and authors, but also to thank of the
few sponsors, the help of whom was crucial for the survival of Avi-Tohol.
It is also an occasion to ponder upon the founding principles of the Journal, inherited from its intellectual ancestors and
teachers, such as Dimitar Sussulov, Nikolai Stanishev and Fani Popova - Mutafova. The core of it, to be faithful to the
Bulgarian ideal and civilisation, remains vital up to this day, despite the numerous attempts to be substituted and falsified
with unrelated doctrine and ideologies. The task of Avi-Tohol to fight them with scientific means, made it a focal point for the
like-minded researchers and readers.
The Journal had successfully established an open attitude for research and analyses of the Bulgarian Antiquity. The
critical approach to foreign doctrines for the foundation of the Bulgarian identity proved decisive for their objective refutation.
Parallel, the links between the Bulgarian civilisation with the other known ancient civilisations were argumentatively established.
The current idea for the Balkans being the home of the civilisation from the period before the Great Flood, had been
successfully argued in Avi-Tohol previously and despite some arrogant conventional opposition. Nevertheless, this attitude not
only survived, but became the core of the objective research ethics.
Avi-Tohol was instrumental in establishing an inter-disciplinary method of research for verification of novel hypotheses
and theories. The latest discoveries in the classical fields, such as palaeographic records and chronicles, were put together
with evidences, coming from theological, climatological, zoobotanical, genetic and other sources. Close analysis of the
classical mythological sources of the ancient world were also used in order to formulate a global approach to the matter.
Avi-Tohol became the second source after The National Geographic to publish about the discoveries in the Tarim Valley,
making definitive point for the related ethnos, which reinforced Sussulov s theory with new evidences. Later, the genetic
samples taken from the Tarim mummies, endorsed that theory.
Avi-Tohol was one of the first sources to launch the idea of the Balkans as a home of the earliest script. A comparative
palaeographic research for the formation of Glagolitsa and Brahmi, looking at the esoteric symbolism of their geometric
framework, proved their common origin.
The enigmatic personality of Ziezi, treated in the conventional Bulgarian historiography as a mythological image, was
another focal point for a true identification. By looking at the Shumer dynastic sources as well as some less known ancient
Indian dynastic lists, a new realistic perspective was open, recently reinforced in the work of the young researcher Peter
Goliisky.
Another controversial question - that of the homeland of the Bulgarians, received a new answer, by looking at the existing
theories in a chronological rather than exclusive perspective. The historical route of the Bulgarians was thus outlined as a
cycle in the space-time context where the ancient dynamics in continuity was linked to the modern identity status quo.
The experimental spirit of Avi-Tohot is rooted not only in the attitude to the subjects treated, but also in the methods used,
for testing the probability of the results. The principle of identifying unnamed simitar objects was used in recognising the
Brahmi, when viewed together with the Gtagolitsa by native academic audience. The 50%confusion in naming Glagotitsa as
Brahmi established an actuality for the theoretical conclusions for similarity. The human factor was explored when modern
representatives of the studied antiquity (Kalash, Hindukush) identified unique affinity to Bulgarian representatives at first
cultural contact. Similar method of self-identity was used in M. Palings BBC film-expedition in the area.
Observing the human factor and limiting the distance science-human being will remain the main objective of Avi-Tohol
and in the eve of its decade the editorial team appeals to researchers and readers for their support to this principle.
Dimitar Dimitrov

( )
80- 90- XX .
. , , , .. ,
.
, ,
. , , .
, ,
. , . , ,
, . ()
- ( . . ,
.. . ). , - ,
,
.

, , ,
.

, ?
:
- ,
. , . , ,
. a . : -
. , .
, -
,
.

. . , . . (,
- .) .
. ,
. , ,

, , ,
,
. .
: ,
,
. ,
.
? , , , 1.
, . . .
, ( ), .
I
.,
( ) .
. - ,
,
. . , .
. ,
: ,
?
? ?
, ,
.
, -
,
.
.
2.


, . ?
? ( ), ..
.
. ,
, , ().
. ( . 3 . 4).

: . .
,
, .
,

.
.
,
,
.
, . : , ,
- , , ,
, 5.
40- , , , , . . ,
6. - ,
,
, .
? ... , , .
, . 7.
? ? , ,
, , , ...
, , . , ,
. , ,
, , , , ,
.
,
. , , ,
-

10

. , , . . , .
. ,
.
, . , - . , , , .

,
- -.

?
, - . , (
) 8.
? !... ,
, .
:
, I . ,
,
,
() . ,
-, - - .
: .

.
. - , . ,
.

.
.
. , ,
.
. ,

.
.




.
,
. -
,
. . , ,
10.
,
!
,
-. ,
.
. :
, , , .
(1613-1645 .), , . 93 (1552 .)
,
, , , , , ... (.
2 ). , , . , ,
,

. ,
,
,
. -

( )

.
. . , 1809.
. . . . ., 1969.
3
. . - . ., 1928.
4
. . . ., 1978.
5
. . . ., 1978.
6
. . . ., . 10
7
. . . ., , 2, . 338
8
. . . . 3, .,
1987, . 126
9
. . 14, ., 1973, . 626.
10
. . - . ., 1866.
1
2

11

- (-) ()

, .
.
, . ,
,
.


IV ., , , - . - --
, , , -
(). ( ), , 1.
, ,
III . ..., , -2. -
(.. -, 97-16 ),
, --, -- --3. - (. 973 . 1048) ,
, .


(. 63 .
... . 24 . ..),
( . 100 . ...),
- , ,
, ,

. , (-) II . ...
( II .) ,
()4, -,
.

.
IV ., / , 5.

12

6, . , -. -
,
-7
(-),
II . ... - . , -
, ,
.

-, . , , ()
.

- =
-, -, , -- , , , 25 () . , , .
,
- . -
, ,
- -
.
, - .
, ,
. ,
, -

,
8.

()9.

,

- . II . ...,
. -


() -.
,
9. , , , , - ()
, , . - () ,
, ,

. ,
.

, ,
,
10.
,
; , .

- ,

.

- - ()
III . ...,
, () -, - (), .
- ()
, - ().
, ,
, (208 .
...).
- () -
- ( 209 174 . ...).
-
. , -,

- , 162 . ... -, , ,
.
-
, . ,

-, ,
,
, ,
- .
-
209 . ..., 160 . ...
.

, , , 12.

-, -
,
- -,
.
, , - (-)
() ( 153 . 737 .)
( 802 . 973 .).
,
, ,
- (-) , (), (/),
(-), (), ,
(?) . ,
. , 153 .
737 ., .
E - (-) () 152 .13 , 515
, -
(-)
. ,
, , , , , , .
- . , -, .
-- ,
. ,
.
, .
,
,

13

, . ( - . 18). .-14 15.


,
- ,
, , . , ,
.
(-). - - --15.



,
,
.
, .
(814-831 .). ,
.
, (-
). , . -

14

: ... , .
...16. ,
, () 17. . : ... () ....

,
, .
, -- - , . ,
.
--, - () .
, ,
. ,
, , (). -


(-) (). ,
, ,
, . ,
II . .
(),
, .
, () ,
.
(-) ,
,
/, .

- (-)
()?
: -- ()
, .
(-) - (), , ...
, () II .,
- (-) , , . , , , . ,
, , - .
, . ,
, - () 17.

.

.
.
( , ..) ,
, , ; (
, ..); ; , ...19.
..
, ( ) 1977 .
.
. , ime 2 1979 ., : ...
, ,
, :
, , (
),
. - 331 .
...
. - ,
,
, -.
...
... :
,
, , -
- . , .
,
,
. , , ,
. , , * ,
...20
- (-) .


. , - (),
18. : ... (..: )

---
, ,
, 500 (-) .
. : ... (-

15


226 . 651 .)
.
,
... VII . I . , (701-718),
, (814-831).
,

.

-- I .21
, . - () , . ,
:
--14,22. ,
- , 23.
-- ,
. --
, , , 24.
.
,
; -
, , ,

, . --,
.

?

!
, !
,
,
.
,
,
. , , , .
,
, ,
, ,
. -

- 25.
,
() .
, , , 26.


. ,

. , :
...
;
,
,
;

,
,
,
;
...27
( . , , 1978, 3): ... (. . , , ), . ( ) -...

-
( --),
- () ( ). , , , (), , 28. , , . 150 80
. 29.
.
... (-) ; ,
- (-) .
. .
, !

* , -
- . . .

16

A. K. Narain. Indo-Europeans in Inner Asia. The Cambridge History


of Inner Asia, p. 150-176; W. M. McGovern. The Early Empires of
Central Asia. p. 48-/1; E. H. Parker. A Thousand Years of the
Tartars, p. 165, 174/5 -; E. G. Pulleyblank. Chinese and Indo-Europeans. Journal
of the Royal Asiatic Society (parts 1 and 2, 1966, p. 18, note 4); .
. . ., 1994,
. 206.
2
Encyclopaedia Britannica. Bactria, p. 779.
3
W. m. McGovern. Op. cit., p. 479/480.
4
The Gothic History of Jordanes, translation and commentary by
Charless Christopher Mierow, p. 152.
5
A. K. Narain. Indo-Europeans in Inner Asia. Op. cit., p. 1521; Rene
Grousset. The Empire of the Steppes a History of Central Asia. p.
28/8; J. de Morgan. Manuel de Numismatique Orientale, I. Paris,
1923-1936, p. 418: The invasion of the Yueh-Chih seem to have
lasted over an extended period of time. According to Tarn. Op.
cit., p. 276/7, they left their home in Kansu province, West China,
near Lake Issyk Kul, while in 128 B. C. they were on the Oxys...
6
A. K. Narain. Indo-Europeans in Inner Asia. Op. cit., p. 489-492, see
also map on p. 16.
7
E. G. Pulleyblank. The Wu-Sun and Sake and the Yueh-Chih
Migration. Bulletin of the School of Oriental Studies. University of
London, vol. XXXII, 1970, p. 158; E. G. Pulleyblank. Chinese and
indo-Europeans. Op. cit., p. 20.
8
Encyclopaedia Britannica. Language of the World Tochari an
Language. p. 684/5; E. G. Pulleyblank. Chinese and Indo-Europeans.
Op. cit., p. 19; O. Pritsak. The Origin of Rus., p. 50: ...The script
system (runic) consisted originally of twenty four signs (runes)...;
M. Aurel Stein. White Huns and Kindred TYribes in the History of
the Indian North-West Frontier. Indian Antiquary, 1905, p. 84; W.
M. McGovern. The Early Empires of Central Assia, p. 110/1; P. S.
Tzcetkov. A History of the Balkans A Reginal Overview from a
Bulgarian Perspective, vol. 1. Mellen Research University Press,
1992, p. 10-56.
9
Encyclopaedia Britannica. Languages of the World..., p. 685; Tocharian
Language, p. 814.
9a
R. Grousset. The Empire of the Steppes A History of Central Asia,
p. 27: ...Tokhari and Indo-Scythians were names applied to a single
1

people at two periods of their existence, this people being regarded


as having Scythian affinities, or of Indo-European stock...
10
A. K. Narain. Indo-Europeans in Inner Asia, p. 154: ...It is a
commonly noticeable phenomenon of dialect geography that a
language tends to show greater variaty closer to home in its essential
linguistic features than in its country of migration... . ,
. . . .
Central Asiatic Journal, vol. 30, n. 3-4, 1986, p. 187: ...


...; E. G. Pulleyblank. Chinese and Indo-Europeans..., p. 939.
11
(), , ,
. . . . . ,
. ., 1991, 142-149.
12
W. M. McGovern. Op. cit. p. 116-186; R. Grousset. The Empire of the
Steppes. A History of Central Asia. Rutgers University Press, 1970,
26-28.
13
. . .
., . 362.
14
M. Eliade. The Forge and the Crucible, p. 85/6: ...In the Iranian
tradicion the Kavi smith was the ancestor of the Kavya dynasty...;
Encyclopaedia of Islam. Kayanids, p. 809: ...Kayanids, Iranian
dynasty, for the most part mythical, which owes its names to the
title Kavi...; same page, article Kay Kubad, Kavi Kavata, the
Founder; also Bishtasb (Kavi Vishtaspa...); In memory of V.
Minorsky. Iran and Islam, p. 544: ...Drafsh-I Kawiyan originally
meant imperial banner (derived form Kawi, later Kay = King);
R. Vasmer (C. E. Bosworth). Mazandaran. ENcyclopaedia of Islam,
p. 938.
15
E. H. Parker. A Thousand Years of the Tartars, p. 173: ...Ilvi
Shaporo, forth Jabgy Khakhan; also page 175: ...Ilvi Shifkwi;
The Chronography of Gregory Abul-Faraj Bar Hebraeys, 12251286, edited by Ernest A. Vallis Budge and printed in London in
1876, p. 464, also 508, for Awirataye.
15a
An Abridged Translation of the History of Tabaristan, by Edward
Browne, p. 181: ...incited there into by Kawkaban, one of the chief
men of the place, and Yaqub (f. 116 d) was forced to retire... (e.n.:
It is obvious tha tthe title Kawkaban (Kaw-Kaban) is an Arab
transcription of the Bulgar title Kawkan (Kaw-Qan). Kaw derives
from Kavi or Kava-Kana).
16
. . . .
. . ., 1984, . 36; . .
. ., . 41;
. . .
. ., 1960, . 369-380: ... ,
,

.
, ,
. .
:
() ,
;
,

...
17
. . .
, 3, 1988, . 52/3:
...
,
, -
...; . .
. ., 1994, . 186:

17


...

( ) ,
- ...
17
The Cambridge History of Iran. History of Eastern Iran., p. 215:
...the name would have been a heraditary title held by a succession
of princes of whom the historical Tarkhan Nezak was perhaps the
last... Encyclopaedia Britanica. Iran, p. 877: ...Arsaces seems to
have injoyed great fame among the each other for the four and
half centuries of the Partian state...
18
A. K. Narain. Indo-Europeans in Inner Asia, p. 150-176.
19
Ibid, p. 164-168.
20
Time magazine. July 2, 1979. The Golden Nobles of Shibarghan. p.
34/5; W. Barthold. An Historical Geography of Iran. Princeton
University Press. Princeton, New Jersey, 1984, p. 16.
21
E. C. Schwartz. Bulgarian Art. Dictionary of the Middle Ages, p.
414-417; . .

18

. : -. . 2, , . 142: ...

(, - ..: ),
- ,
,
..., . 145: ... ,
- ,
,
, .

,
. , .
,

.
,
...

.
,
. : , ,

. , . , , , . , , .
, ,
,
. , ,
,
, ,
- . ,
, ,
(/),
,
. , , , , , -, , , -. , ( ),
- (). , , , , , , , , .
, , , , , . ,
,
, , . - ,
-.
(.. ), . -


, , . .
?
, ( ,
. , , ,
- , .
. . ,
IV-V . , ,
, , .
,
. , (
).
,
IV-V . , .
, IV-V .
( ,
,
). ,
( , ).
. . ,

,
- IV-V . (- 1300 , - 700 ),
, .

, .
, , . ,
-

19


.
:
, ;
, ;
,
;
, ;
;
,
;
.
.
.

, , ,
, .
- (-) -, -- ., --, --- - -. - - (- --)
- , .
, --
( , ).
,
, , , , , -, .
, . - -
, ,
, .
,
- , . , , .
,
, , ,
,
.
, . ,
--,
--,
-- (),

20

, ( , ).
, , , . ,
.
(
). ( ,
), , , , , .
.
, (), - , , .
.
, .
-, -
,
. , ,
, , ,

. , ,

( ) .
, ,
. , , .
VI ., .
. , IV-V .
, ,
. -
( -), (), -, ,
. , ,
, ,
.
.
, , , .
,
( . ) ( ,
. ).
,
.
, , -



60
. , , ,

1944 .
,
,
. , ,
, , , , , . .
-, -. (17 . . ., 121 . . .,
71 . . .).
,
, , , , ,
-, -.
, , , ( ()
).
. -, -, -, --, --
. :
II . V . -....
: -

, , , ..
. -
/.
. -. , , III . . . V . . .
,

(
),
,
. , , ,
. -, -,
- - . , , - II . . . ,
-,

.

, .
- , ,
, -.
, : , , ,
, .

.
.
, . , ,

.
.
. . , , , . , - , VIII . . .
, ,
, .
. / .

, ( ) .
, ( ), , , , .
,

, - . , ,
. ,
. , .

, -

21



.
. ( ).
,
. ,

-, -. --,
() -. - (), , , , -.

-,
. , ,
( -- --),
. , , .
( /).
,
.
. . , ,
, , , ,
, , , . . .
,
.
. ,
.
- , , , ,
.
, , (
) () .

, ,
, .

, ,
,
. , .
,
.
, , , (. ) , ,
(. )

22

.

-
, , ,
.
,
(, ), , , , , , ., , , , .
, ,
, .. , .
,
,
, ,
. ,

. .
, , , , , ..
. , , - . .
,
,
.
?
() , . . ,

(), (
, , ). , (), , ,
. -
,
(), ( , ,
).
. , ,

, , .
, . , . . - . . 1, , 1888 .:
()
( , , ,
)
()
( )
()
.
(), ,
, ..
.
()


(),
.
, , .
, , , , ,
(). ? ( ). , , .
.
, ,
. , , . , ( )
, .
. ()-()
-.
, -
-, - -.
, .
,

,
.
, . ,

. ,
, - - . ?
- , , , . - () . :
- ( ..). , ,
, ,
, , ,
.
, , ,

,
.
, , , ,

, .

, ,
, , .
,
- ,
VI-III . . .
, -. ,
( ).
.
, ,
, .. -
- ,
, . ,
-, . ,
, , , , ,
.,
, , ,
.
.
, , , , ,
, -.
, , . -
, - (, , ),
, , , , ,
, .
:
- ,
,
/ , ()
- , ( /)
- ,

23


,


:
()
/ ,
/ ,
, -
, , , ,
,
(), . , ,
-, -. , .
, , , ( )
. , , , - , , III ,
.
, , .

(, ). ,
,
.
, . .
, , -, .
, -
/.

24

, , ,
, , , ,
, .
, //.
,
. , . ( ) ,
,
.
, ( ). , , .
,
,
, -
,

.

:
, , : A Sanskrit-English
Dictonary (Ethymologically and Phylologically Arrenged with Special reference fo Cognate Indo-European Languages) sir M. M.
Williams; M. A., K. G. I. E. Boden Professor of Sanskrit Motilal
Banarsidass, Delhi, Varanasi, Potna, Moadras. 1899, 1963, 19643,
1970, 1974, 1976, 1979, 1981, 1984, 1986.
, , : Tibetan Language. Three
Study Tools (Revised Second Edition) by Nganang Thoudup
Narkyid. Library of Tibetan Works, Archives Dharamsala (H. P.),
India, 1975.

-

.

,

.
! , , ,
, , , .
, ,
, . ,
1547 .
.
. .
.
, 1950 ., ,
,
= ( ).

. :
( ..)
() () (
), . 23, . 36.
, . 23, .
38.
,
=
= (),
, 4000 .. (
).
,
VI .
. . ( ), 1993 43 -
4 .
, .
, , 680 .
. , !?
... ... , ...
. ,
.
, ...
=

...
.
... , ...
,
. ,
... ,
- ...
, , . ,
.
, ,
, , , .

. ( ) ,
=, , , .. -
. ,
... , ,
,
..., .
,
, , - - . , ,
.
,
, , , .
: ,

. .
, , -
( ).
.
, -

25


. , , , , ,
, , ,
. . , , . , .

I.
913 .
, , , . , , - , . , III II. : , , ( , VIV . . , , 1988, . 11).
, - , . ,

, . ,
(1944-1995 .), I , , , ,
, .
, , , , , .





. I. - (), , .
,
( ),
, . ,
, , .
. . , , . , 1991 .,

26

.
,
.
, ,
, I
, , , .
,
.
.
, ,
III .
,

,
, 1978, . IV.
/ , ,
,
( ).
, //
(- 198 .
.. ), , ( ).
(-, -) (-) . . ,


III, - , , - ( ).
, ,
,
II . .,
( ) . ,
,
, , . , /,
. , (: . , , . 28 58).
,
- ( ) ), ( ). , ,
- , .
,


(
) -
,
.
,
, /.
/. ,
, .. , , - , . ,
II .. ., II II .., , II I ..
, , ,
.. .
,
I.
, , .



, , , , , , , , ,
, , , , , , , , , , , ,
, () . : () ,
, ,
. I, , -,
, I.
I , ,

, . , ,
, , . I , -

,
( ). ,
(). - I

. , . .
?
I
, , ,
, . :
I ,
, - ,
. ,
. , - ( ).
, ,
, ,
,
().
, , , , - . ,
- - .
,
. , -

, , . -
, .


, ,
,

27


,
.
, - , . , ,

, -
, , .
,
. ,
( V .) . , ,
, ,
, .

(
), ,
(
VI . )
-. , , ().
,
. . ,
,
, : ( ),
, (
, , .
), . ,
, .
/
. , , , 1016 .
, .
, , . (), ,
/ . (). , ( ),

.
, ,
,
=! (. , 1903). / . , , () .
, ,

.

28

// , .
, (
), , /, / () ( ). , .
() . ,
, , (), , III . .. . (: -, 1995).

/,
.
, II . ..
. , , -, - -
, , , .
.
( , ,
) , , .
, ,
- ,
. , , . ( ) . , , , .
, -, - -.
// ,
, . ,
,
( ), . , , . , ( ) - ( -),
(), (). , ,
() IV . .., .. .
//
-


, ,
. -. -
;
- ,
- ( -? ), , .
. , = , . , , ,
.
///,
, ,
, , , .

(IV-III ..) (, ,
).
, ? . , ,
, VI VII .
, (VI-VII ).
VII . ..
, . 635 . -- ,
, ,
. ,
, ,
-, .
,
- ( ), .
( /), --
. , , .

, .


, , .


. , , , ,
, , ,
. .
VI-VII . ,
,
, . , . ,
, ,
,
.
,
,
,
.

/
/
,
, , , .
( , . 398-399). ,
,
, , . , ,
. ,
.
, () .
, () , .
,
;
,
, Tsar Zar,

29


, ,
.
- -
, :
, ,

- ,

.
, , - , ,

30

, , . , , , .

:
1


40- ,
( . 2) 1547 .
, ,
. ( ( ) (
).

, III

3000-2000 . ..

2000-1000 . ..

1500-700 . ..

-,
,

600 . ..

()

100-200 . ..

400 . ..

600 . ..

77 . ..

900 . ..

, 1857 , , ,
70 .,
485 1767
. : -
,
. .
:
. . , -
, . , . .
, . , .
,
, .
, .
. . , .
,
.
. , .
, , . , ,
,
..
, ,
, ,
. , ,
- .
, , , , .
VVI , :
, , : , .
,
:

,
, : , , . , . 35 .
:

.
:

,
.
, -, - . , .
: .


. ,
. ,

, , ,
, , ,
, .
,
,
, , ,
, , , , .

. , .
, . ,

,
, ,
,
, .
, . 852 .
,
.
- ,
.
,

31


, ,
,
. ,
, ,
,
. ,
.
, ,
,
. ,
, ,
,

. 852 858
, .
,
, -.
* ,
,
, ,
(, , .),
. ,
(. , ).
.
, , .
,
. -

.
, . - , , - ,
,
.

, , .

, ?
,
, ?
:

. -

, , ,
, ,
.
, .
.
, : , , , .
.
:
, .
,
858 . .
, ?
III
,
.
.
, ,
,
- .

.

, .
- ,
.
-
. , - .
III, .
, , ,
.
?
.
, .
,
, ,
.
868
,
867 . III , I,
.

* . : ... . .

32


, () .
,
( ,
I
. , ).

.
, . ,
,
.
,
.

.
, , . , , . , ,
.
I,
, , .
,
,
,
, .
, , 869 .
,
. -,
. , . ,

, ,
.

, , . , ,
VIII . , .
. ,
.
,
.
- , .

, . . , , .
, *.

, , ,
.
-
, , 180 ,

,
, , , .

* 1865 . ,
. (.. ) .
. .

33


(, )
.
,
.
,
.
.

. :
;
;
, .1

.
:
.2
.
:

, ,
. , .3
,
-. .
, , .
. , , ,
, . ,
- ,

34

.
,
- , ,
, .
, , .
, .
,
.
. ,
( IV . . .), .
() . ( IV
. . .), ( III . . .),

. ( ) (
). , - ,
.
, ,
,
,
300 .
- , .
, (VI . . .).
, , ,
.
.



.
, :

.4
- ,
: I ,
.5
.
-
, -
. , III-II . . .,
, :
(, , ). , ,
.
I, (261 -246 .
. .) 6.
(326 . . .),
.
- .

, ,
, -
.

.
.7
- . -, , , .
, -
. ,
,
, . .
:
-, I . .,
.8
:
,
,

,
.9
,
,

,
- , .
-, ( , ). ,
, , ,
- , . ,
, , . , , .
,
,
,
.
, ,
.
, , ,
.

.10
- ,
,
. , ,
- . , , :
,
, , , , , , , 11,
. .
, . . : . . -

35


, ,
.12
, , .
,
.
.
. , , .,
, . , .
, , , ,
.
, ,
- , - . . , . , ,
. ,
, .

, , , .13
, , VI . . . ( 1-4).
:
I , ( 1);
II , ( 2);
III ,
( 3).
, ,
.

, .
, . , -

36

( 4). -, , , ; ;
. :
) , , , ,
;
14
)
)
.
, ,
.

: , .16
,
( ), ( ) (
)17.
. ,
. :
I ;
II ;
III ;
,
.
,
. , -
.
, ,

.18
: ...
,
().
(), . . TI
, - .19
,

37



( 5):
I
, /;
II
;
III
, .
. ,
( ), :
1.


I III.
2. ()
(),
() .
, (), (OU) (. , . I).
. , ().
3.
() () -
.
L ,
,
AU. 20

, . duo-dva.
, JA
.
,
().

. ( . ).
,
,
(AU. OU) , - .

, , :
1)
, 2/4
.
2) , , .
3) , , -

38

, .
-
, .23
, .

:

.23
.
, :

. ()
: ) ; )
, 90; )
, .24
( )
. .

- -


: ) - ; )
; )
() ; )

; ) , ; ) .25

,
, .
.

, . , , .
. ,
, , .26
-
.
( )
,
, , , , . , , , .
, (), (),
().
:
,
( , ) -
, . ,
. .
. ,
, ,
.
, :
-
.

,
,
.

. - -

.
,
. -
, .
, , ,
,
,
.
, . ,
- , .
,
( ).
,
.
, , .
.
. ,
. -

39


.
- - - , . ,
,
. - ,
.
-
( 6).

. - ,
. ,

, ,
,
,
.
,
. , ,
, ,
.
, ,
(
).

, , ,
.
, - ,
, .

,
. ,
, . ,
. , .
. , , . . ,
, - -

40

, ,
. , ,

I.
. ,
, -
, .
, . 10
, - 8 = 8 ( ) ( 7).

;

;

,
;




;

, ;

;

;
.
. .
, .

,
.

, . . , ,
, , .27

. ,
- - . ,
, .

. .
()
, . , ()
,
. ()
, .

, .
,
. , ,
-

.
,
. , , ,
. , , .
. . . , ,
( ), (
) (, ).

, . .
.
. .
. . , , .
. .
, , .

, ,
, , .
, . , , .
.
,
.
, ,
,
.34 ,
. .

1 Umberto Eko. S theory of Semiotics, 1979, p. 178.

41


2 Max Mler. Sanskrit grammar. 1985, p. 3.
3 Naresh Rastogi. Origin of Brahmi script. 1980, p. 15.
4 A. . . ., 1980.
5 . . .
., 1986.
6 Ashim Roy, N. Gidwani. A dictionary of Indology. 1983, vol. 1. p.
132.
7 Op. cit., p. 63.
8. Studies in Indo-Asian art and culture. 1980. Vol. 6, p. 56.
9 Op. cit., p. 63.
10. . . . ., 1986.
11 . . 1969, . 20.
12 , . 21.
13 Naresh Rastogl. Origin of Brahmi script. p. 102-103.
14 Op. cit., p. 33.
15 Harendra Bhattacharyya. Language and script of ancient India. p.
125.
16 Naresh Rastogi. Origin of Brahmi script. 1980, p. 14.
17 Journal of the indian centre for Bulgarian studies. 1986, vol. 3, p. 4.
18 . . . ., 1980, . 45.
19 , . 49.
20 Karl Brugmann. Comparative grammar of indo-germanic languages. 1972, vol. 5, p. 280.
21 Kaka Saheb. The Nagari alphabet. 1961, p. 8.
22 - . 1985, . I, . 499.
23 Mahadevan Eraatham. Indus Script. 1977, p. 9.
24 - . 1985, . I, . 494.
25 , . 494.
26 Naresh Rastogi. Origin of Brahmi script, 1980, p. 25.
27 Noam Chomsky. Rules and Representations. 1986, p. 205-206.

1 . -

42

. ., 1986.
2 . . ., 1980.
3. . , . . . ., 1984.
4. . . ., 1985, .I.
5. .
1100 . ., 1969.
6. 13- . ., 1981.
7. , . , . ., 1976.
8. . . ., 1984.
9. .
. ., 1987.
10. , 1987. 5.
11. . 1972, VII.
12. Karl Brugmann. Comparative grammar of indo-germanic languages. Vol. 1-5. Varanasi. 1972.
13. A. L. Bashan. A cultural history of India. Oxford University Press.
15. Noam Chomsky. Rules and Representations. Great Britain, 1986.
16. Naresh Rastogi. Origin of Brahmi script. Varanasi, 1980.
17. Srimanarayana Murty. An introduction to sanskrit linguistics. Delhi,
1984.
18. Max Mler. Sanskrit grammar, New Delhi, 1985.
19 Mahadevah Eravatham. Indus Script. New Delhi, 1985.
20. Studies in Indo-Arian art and cultura. Editor Lokesh Candra. Vol.
6, New Delhi, 1980.
21. Harendra Bhatacharia. Language and script of ancient India.
Calcuta, 1959.
22. Kaka Saheb. The Nagari alphabet. New Delhi, 1961.
23. Sarin Deshi.Simbols and manifestations of Indian art. Bombay.
24. Dicrot, Todorov. Encyclopedic dictionary of the sciences of languages. Oxford, 1979.
25. A. Kumar, R.Gudwani, A dictonary of Indology. Vol. 1-4,New
Delhi, 1983.
26. A dictionary of the sacred myths. Great Britain.

- , ,

, (. 4, 5
6, 1941 .). ,
1941 , -
Das Ornament Die Elbetiza (In: Jahrbuch fur
prhistorische und ethnographische Kunst. Berlin, Band 1516, 1942).

.
,
(GREEN PEACE) ,
. 1.
, , .
,
, .

,
. , , . ,
, .

,
.
, .
. ,
. , , , , ,
, .
, ,
. , ,
: ..., ! , -

. , ,
, ... ( 218 . 69).

, , , . ( 219 . 69).

, .

.

.2
, ,
,
.

. , ,

,
, .
, .
, 120 ,
- . . , .
, . // e
, ,

.
,
. , ,
3,
, .
4.
, , -

43


.
.
, ,
. ,
, ,
.
: ...
- ( - ).

, . - , , ...
,
- , ,
. ,
, . , - ,
,
.
, , , - . ( 88,
. 35)
, .
,

. -
,
.
, , , , ,
.
-

, . . (
89 . 36).
,
, . ,


, .
,
.
, , , , ,
,
, *.
, , . .
,

, , . ( 92, . 36)
, . , .
,
,
.
-
, - . , . (
234, . 72)
,
( , ).
.
:
, , !
, ,
, , .
,


;
...
:

, ,
! . .
*

44


,
,
, ,
...*
,
- . ,
, .

. ,
, , ,
, . , ,
, 5.


6.
-
, ,
.
, . ,
, . ,
, ,
. . , , , . 1552
, 7.
,
. , ,
. ,
.
, , . , , ,
, , ,
. .


, .
- , , , - ,
. , . , . ( 238, . 73).
. ,
, , , , .
, , .
( 239, . 73.)

. ,
, ,
- .
, ,
, , ,

. ( 240 . 73.)
, . - ,
, - . , ,
. (
241, . 73.)
, , - , .

, ,
,
... (
242, . 73.)
, -
,
.
, ,
, , , ,
,
. ( 243, . 73.)
, , , -

45


., , - , .
, , - - , . ( 244, . 74.)

.
. ,
, ,
.
, , , ,
. ( 245, . 74.)
, , ,
,
, .
(. :
),
, ,
. (.
.: ) , - ,

. ( , 1941 ., 246, . 74.)
,
. ,
. , , ,
, , , , , , , , ,
, ,
. ,
, , . ( 247, . 74.)
,
, .
...
...
(), . , ...,
, (Rene Grousset:
The Empire of the Steppes. A History of Central Asia,
translated from the French by Naomi Walford, p. 276.)

46

.
, , ,
, , . , , . - , , .
-
: ... (..: )
,
, , , , .
, . ,
,
.
- , ,
... ( ).

.
, ().
!

,

, . 217.
2

, . , .
3

,
.
4
, . (
19 20 . .) ,
, .

. , (. 43).
, .
.
- ,
, (sic) (.
60 - )
, . , . , : ...
(..: )
, ,
( )
(sic) ...
. : ... (..: ),
, , ,
... (. , . 5, 1989 .). -


, - ,
.
.
, , .
5
B. Bury. History of the Later Roman Empire.From the Death of
Theodosius I, to the Death of Justinian I. Vol. l. p. 279-288.
6
. . . ., 1940. . .
.
7
.. : .. .
, . Central Asiatic Journal.
vol. 30, 3-4, 1986, . 175: ... . ,
, .
, .. , ,
, , , , , . , , -
: , , ,
, , . I ...
(. 8: ., . .. .
. . 1 2 , 1921, 3-8 .; . . , 1923; ..
. . , 1974 .)

Y.
, . . , 15, 1981,
3, 28-31.
2 , .
. : , 1, 269-274, (
,
1986).
3
. . .
, 1983, 1-2, 76-85.
4
. .
. , 1992, 1, 41-44.
5
. . . : , , ,
1977, 1, . 12.
6
. . .
, 1983, 1.
7
. . .
, 1, 1980, 41-47.
8
, . . , 9 (24), 1973, . 53-62.
9
, . Y. , V (), 1979, . 17, .
10
, . Miscellanea protobulgarica , 1986, 22/27.
11
, . ( ). ., 1981.
1

, . , III, 1930, 2.
, . . :
, 1, 314-327 ( , 1986).
14
, .
( ).
, 1991, 1, 38-43.
15
, .. . . . , ., , 1984 .,
18-22.
16
, .., .. .
. .
. . ., , 1984.
17
, . (Y), , 1987, 1, . 15-23.
18
, . . , 1980, 1.
20
, . . : , ., 13 3
1981, . 274-285.
21
, .
. , 1990, 2.
22
, . .
: . I, ., 1992, 103-106.
23
, . . , 1973, 6.
24
, .
. : , I, ., 1992,
96-102.
25
, .
. . , 5-6, 1992,
63-71.
26
, . . . , 1992, 5-6.
27
, . . ,
. : , 1, 365-377. (
, 1986 .).
28
, . (Y) . .
, 2 ( , , 1990 .)
29
, . . , 1965, 3, . 20-22.
30
, . . : . 1,
365-347. ( , 1986).
31
, . . , 1967, 2, . 36-39.
32
, . . :
, 2, . , . 182-186.
33
Bucher, V.F. Tanri. In: Encyclopedia of Islam. 652-654.
34
Roux, Jean-Paul. Tangri essai sur le CIEL = DIEU des peuples
Altaiques. Revue de lHistoire des Religions. T.CL, No 2, OctobreDecembre 1956, 173-210 (Presses Universitaires de France).
35
Vaklinov, Ein Denkmal runischen Schriffums Pliska. In: Studia in
honorem Vesselin Besevliev. S., 1978, 245-254.
12

13

47

, 1950 . (. 5, .
577) ,
. ,
-, 14 . .
. 10

( 1588 1597) 7 ( 1598 1605).
,
.
- 14
, .
14 , ,
. - ,
, 14 .
?
,
, . . .. 500 - , , 1993 .
,

.. , e:
1. - () , 5-7 ;
2. - , 8 .;
3. - , 8-15 .;
4. - , 15-16 .;
5. - 16-18 .;
6. - , 18-20 .;
7. .
(.. , 500 - , . 12)
, -, .
.
, , ,

. , .
, , ,

48

(5-7 .) - , ,
.
- , .
,
100 . , -,
.
---, -. , , , .
- , .

, - (15-16 ).
- 7 ( 100
-) . 5 ,
,
. 8 , .
,
- -


, , , , - . .
,
5 ,
.
, ,
, ,
-
.
(10-11 ) ,
, . - (12-13 )
-, , . , ,
.

.
,
.
, . , , (1024, 1229).
-
,
.
, ,
() ,
.
, . , , , , . . , , .
.
, ... -
, , ,
- - ....

13-16

50- . , -

,

. ( 50- ) , , -
. 1237 . , , . ,
1238 .

1238-1242 . ,

,
.
,
, , .
12571278, -, , , , , ,
, , .
,
. 14 16 ,
-,
,
.
(1325-1340) , - , , , , , , , , , . , , ,
. . ,
1330 . ,
, , ,
, .
,
, .
, 14
.
, - , ,
.
,
, 13-14
. , 16-17
( = ),
,
.

49


, ,

.


?
,
,
? ,

. , . , , . , , (4-5 ) .
-,
. 7-8 . 13 - ,
. ,
50- . ,
,
,
,
,
.

, ,
.
, ,
,
. - , 800 -
, . . ,
, - . , -
, .

50



,
.
-
. --- . - , , ,
,
.
. , , .
(, , ) , , , , , .
,
, - , , ,
, , ,
,
, .
- ,
. . ,
, .
800 ,

. ,
,
. , , 16

. 16 , .
.
.
-


, , .
.

, - .

, .
, . ,
, ,
. , ,
.

, ?
, .
, , .
, .
, , , ,
( , , ).
16 , , . 1551 . 154

.

,
1. , ,
,
.


1551 .
,

. - , 2,

. 1551 . , ,
, ,
. ,
,
,
-
, ,
.
,
()

,
, 3.
, ,
1552 . ,

.
, , .,
, .
,
, -
, ,
, , .
, , . -
, 16

-. ,
1552 . 150 000
, 75 000 ,
. 30 ,
.


,
.
.
, ,
, .

, .

, 50-
, . -

51


.

, 100
( 1- ).
, .

, , . ,
,
. ,
,
. , 1575 . ,
. -
, ,

.

52

,
. -

, .


, .
.
, (15841598).
, .
,
. ,
,
I. :


,
, , .
,
-,
,
, .
35
( 1551 .). 36-
, 10 -
.
,
, .

,
. , ,
,

, .
, , , .
, ,
, . , .
, . ,
, , .
;

, ,
.
17
, 100 - .
,
. ,
, , , , ,
.
, , ,
,
, -

(1848-1926)
.
1605 . ,
,
, . ( ) ,
,

, . ,
20 1605 . ,
,
1610 .
. 1613 .
(1613-1645), , ( , ).

,
,
. .
, - 17
.
( ,
) .

, - ,
.
,
.

, , - -,
- .
, 4. , .

.
,

53


, . , , .

, 1921 .
,
.
, .
,
, ,
, .

.
7 13
, ,

- ,
, , .
, , , .
, .
1552 .
. ,
36 , .
- ,
, , ,
. -

. e
. ,
. ,
.


40- ,
( . 2) 1547.
2 , ,
. - ( ( E) (
).

( . Moskow, the Golden Horde, and
the Kazan Khanate from a Polycultural Point of View).
3
, , ,
, , ,
. Ann M. Kleimola. Justice in Medieval Russia.
Transactions of the American Philosophical Society, New series,
Volume 65, part 6/1875.
4 , , : 15 ,
, 68 , 1550 . 99,
1649 . 25 , 967 (). 15 ,
, , ,
( ,
(). 15 16 ,
, (, ), (, ), (! (). Ann M. Kleimola.
Justice in Medieval Russia. Transactions of the American Philosophical Society, New series, Volume 65, part 6/1975.
1

.. .
.

54

Die Hunnen der


Vorchristlichen Zeit -, , ,
,
- (. 110
. .). ,
, ,
- (. 194),
--
(. 195).
(. 110)
,
, ,
- ,

.

1921 . 1923 . ,
.

. .

1926 .
,

.
, . , , , , , , . ,

, .
, , , .
, -,
, ,

Die Hunnen der Vorchristlichen Zeit,
Chinesische Urkunden zur Geschichte Asiens.
- ,

,

,
, , .
,
: - 123 ,
-- ()
() 96 96- , --
() , . , - .
,

. , ,
,
, , .
- , ,

, , ,
. -, , ,
, ,
. ,
.
- , , ,
, ,
. ,
,
.
, -
, - --. 96 ,
,
,
, : ( 48-32 ...)

55


-,
-- 1700 (...51).
(. 158)
--. ,
,
- , , ,
.
,
, .
. 158 :
- -
... .. :
( ) -,
--... .. ,
, -- -,
(. 159). . 160 : - -, , 8360
-; 325 , 2032 , 799 .
. . -...
.. ( ) 8630 -; 100 , 1070 ,
334 ... ..
--, , , ,
,
.
, 118
--, -
-. : - . ,
- ,
6000 -
-, -,
-.
- . -
, . - ,
, ,
(. 161).
, ,
,
.
- - , -,
, . - ,
, -

56

,
.
, , , , -. , -, -

-.
,
, - ( -
--), - . ,
.
, , ,
. .,
, . . ,
.
, , . , , -.
, ,
- , , ,
- - . . 80 96- - -: -
-, 9550 -,
650 , 5000 , 2000 ... -, - 540 ...
, -
. -, - --.
- -
, -, ,
,
.
,
, , ,
. ,
, , -


. , , , , . . 79 : - - -. -
- . ,
?
, , .

, ,
, -.
-.
, 540
--, , -
(, , ). . 81 :

- , 8850 -,
1000 , 7000 , 3000 ... , -, . ,
,
. , ,
-.
. , , ,
. , : , -- (-) -, .
.
, , , ,

. ( , , .)

, -
. . 82 102
, 20 - ( ),
: -
-- ( -
. 80)...
, . , - -, . 80 , --, - - . -
- ,
, , , -- --, ,
,
.

(. 83):

- - - , ()
() ,

,
-, - -
.
.

,
-, , , -.
-, -,
- .
, , . , , . ,
, .
,
-, -- --.
.
, ,
. .
, ,
, , , .
,
, .
-, 221 , , , -, , - ().
-, -, -,
- , - (. 84) ,

- .
, , . , ,
( ),
, ,
- .
, , . , - ,
-

57


(). , - ,
, ,
, , ,
, . -
, , . ,
, , ,
.
- .
, , ,
, , .,
?
-? , . . ,
-

, ,
,
, . -
. ,
, ,
, ,
, ,
. . ,
,
, -,
. , -
, . (. , . 247-249).
,
, .
, -,
( ,
. 10).
, , . - .
- ,
:
1. - . I, . 110
2. - . II, . 80
160
3. - . - . II, . 175
4. -, - . II, . 81 89
5. -
. II, . 83
6. -
. II, . 83

58

7. -
. II, . 81
8. -
. II, . 159
9. --
. II, . 84
10. --
. II, . 84
11. --
. II, . 83
12. -- . II, . 100
13. -- . I, . 195
14. -- . I, . 269
, -,
:
1. -- . II, . 159
2. -- . II, . 161
3. -- . II, . 161
4. --- . II, . 161
5. --- . II, . 161
,
- -.
, ,
.
. , ,
, , , ,
.
, (. . 83). , ,
,
, ,
, , , .
.
. , , ,
,
, . ,
, , , ,
, , ,
, , , . 235 . , -- , . , ,
, ,
, ,
, -
(. . 237
).
-- , ,
, . ,
-
(. 81, . II), .
,

,
.
?
, (. 82),


. 83 , ...
... , ,
, , , , , . ,
,
- -. , , -.

, ,
. ,

, ?
,
? ? (. . - . . ,
,
- .
,

, .
-
, , . ,

, . , ,
. .
,
,
,

,
, . ,

, , ,
.
.
- :
1. ,

, -
, , . ,
, ,
, ,
,
.
2.
.
, , ,
-, - ,
.
3. , , -
. , ,
,
, .
, , , ,
,
, ,
. ,
,
, .

- -
.
.
, 1939 .

59

, , , .

. , , ,
, - ,
, . - , , ,
, ,
. , ,
, ,
. - ,
,
. , 453 .,
, = , 153, ,
, (453). -
= , () 453 ., - , , -.
, .
, = ,
153... , , ,
, , , 300 . , .
,
. , , .
? 1 . , ,
, ,

60

.
( = )
, ,
. -
-- .
. , .
- :
(II .) --= , ...
,
-=

.. --
, , . . , .


, 1991 . , ,

. .
,
,
. -.

, ,
153 453 .
.
153, .
:
78 . ;
128 . .. ;
144 . ;
110-115 . . .. .
-
.
153 ., .
= .
, , (
). :
I 24 28
28 60
I 41
I 64/67 98

III 5 17
...

, .
, I, , ,
II , .
,
41. 41
(?) (41)
. :

... 1) (41 ..) I, ,


18
.
2) .
3) II ,
. . ,
, .
4) II .
5) ,
II .
6) ,
II, . , II.
, ,
, ,
,
.
(2, 3, 4, 5 6).
, , , , ,
.
- II,
. , , .
,
41
.
.
,
. -, , ,
, . ,
. , , ,
- (102 . ..),
130 . ..
-
. , 110-115 ...
- , 20-
30- 2 .
23- , ,
.
, , , .

61


, ,
32 , . , 40 (!)

.
-,
, I (67-98 .
)
.
,
, , ,
40- . I 40 ,
.. , 120 . .. 162 .
.. 40- ,
, ,
120 . ..
, . .
( 500 ) ,
( ..) ,
(
..).
,
, ( ..)
. , .
, , ,
. , , . ,
, ,
. , -
, -
, - -,
. , ,
( -).
, , -,
, -
107 113 . .. -

62

, ,
. , 107-113 - ( ) 110-115 ., ,
110,
111, 112 113 . ,

, ,
110112 . .., - , . , , , , . ,
. ? ,
()
153 . 453 .
.., , , -

.
, , , ,
.
, . ,
110 112 . .., 41
, .. 151 153 . .. , ,
112 .
, 153 .
, 162 . .., , 164 ., .
, .
, 153,
112. ,
300 , 98. 153 .. ,
,
-.


.
, 30- ,
. ,
, -
. ,
, , , .
, ,
, . (
),
.
. 1966 . .. :
, .
, . ( . ,
1966 ., 1 2).
25
,
.

( , ). 3000 .
100- , 70-
, , . ,
, , , , .
?
! 2000 ...
( , . 1 2)! , 1991 .,
, , , , . 113
, ,
-
. , 1200 . .. . ,
,

.
. .
( ),

, .. (), ,
. , ,
.
, . , ,

. ( . . 3, 4, 5).
,
, ,
3000 ...
,
( . . 10, 11, 12 13).
,
,
3000 2000 ...

.
, () , , .
. ,
, ,
( ).
, ( ),
(3000-2000 ... () . ,
, , ,
, ,


.
:
Tomas, Graves & Mummies (540 Discovers in World

63


Archaeology) editor Paul G. Bahn (Weidenfeld & Nicolson,
London 1996)
Preserved corpses an illustrated Lectue by David P Pescod
Fls Wednesday 27 November 1996 at the Linnean Society of
London
, .
50 -
,
.
.
, . , , , .
250 , , .

, .
,

. , , (. ) ( -, -
). , -.
, . ,
,
, .. (

). ,
(- ), .

.
,
- - - ( ).
:
... 100 ,
, ( - .) ... (. 152).
... , - , , ,
, , ,
. -, . 3200- ,
... , ,
, ...
:
...
. , , , ... ( ).

64

:
...
? ,
,
. -
500-700 ..., 2000 - . -
, ... (. 153).
,
(
, , .
. ).

- .
-

1929 .
1947 1949 .
, , . - , - .
, .. 1990
. , ,
-, -
, 25- ,
. ,
, . 2500-

. - :
... , ,
, ,
.
,
... - , , -
( - ..) , , ... (. 151).
,
, . ,
, .
:
... -
, , , - ...
.



.
1941 .
,
.
.
, (. .).

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

116

117

118

119

120

121

122

123

124

125

126




, .
- -
.


. 1989 . . 1992 . . . ,
, .
, I
- ,
, . .
, , .
Origin of Brahmi Script Varanasi 1980 , (). , , , -, , ... ..
I , .
(I
), , , (II ),
, (III ). , .. , , : , ,
3600 3200 ...,
.

, ...

, 1941 . :
( ..)
...2
,
, , .. , . ,
, , .
. ( 1 4)

:
I , ( 1)
II , ( 2)
III ,
( 3)
, ,
.
.
,
. ,
(273-232 ...), (
4).
, , . 1958 . British
Standard for Transliteration for Cyrillic and Greek Caracters
British Standards House, 2 Park St. London 1958 (B.S. 2979)
. 17
.

.

.

127

128


, , . (- .2/.25). ( 5)

, . 10 ( 6),
, -
8=8, . 1. , , ( ),
. - .

, ,
.
, ,
: ,
, .
.
.
, . . - -
- ,
. ,

, .
- , .
.
,
-
(-, . 2, . 22-23).
- , , .
,
,
,

. 1, 2 3
5 . , 7 (
, ( 1, 2, 3).

129

8 , ( 5).
,
, .
-, , . ,
( 9/), . ,
( 9/).

130

, , . ,
9, , , . , ,
,
-, . 5 .
. , 5 . . , 9, 14!


.
! ,


5 8, ,
, , , , , , , .
,
. ,
,

.
.

-
10
, , , .

. ,
, . ,
- ,
. ,
,
.
, ( ).
,
,
, , . -


,
. . ()
.
()
,
(). -
.
, , . , , , ,
, . . , , .

()
, ,
,
() ( ).
, :
()
()
()
:

(),
(),
(),
(),
(). ,
,
(),
,

().

(),
(),
().

() . ,
, ()
( ),
.

(),
(),
().
().
I (), (), (). () Y, .

(),
(),
().
() () , ()
,
,

.

(),
(),
(). () (),
() ().

(),
(),
(). ,
() ,
, , , ,

131


() ().
()
().

(),
(),
(), .
8 ,
- , .
,

.

, , :
, ,
().
(),
(). ,
() ()
. () () ()
(). ,
,
. ,
, (),
(),
.
()
. ,
, () () , (). :


(),
(),
().
(),
,

(), ,
.

. ,
() ,
, ,
=
() ,
.
. .

(),
(),
(). (, ), ,
(), ,
,
() . () , ()

, (), ,
-
(). ,
,
(),
.

(),
(),
(),
.
()
,
? -

132

, V,
(). ,
,
,
,
()
. () , ().
,
, ,
, , , () () , , (). , () ()
(). ,
,
(),
().
,

.
(-)
,
. ,
,
=
,
.
, .
-.
,
() (), ():
() () = . ()
.
, (),

(),
(). (),
, (), .
, ()

() .

(),
(), . () ,
,
, .

(),
().
()
,

,

. ( ) .
()
.
, . ,
, ( 11).


(), (), ()
, ( 10). ,

, . ,
, ,
, , (//).
(/)
, , .

() , - , (. ().
(//),
, ,
= ().
(/
I =
/), .
, ,

. (//) ,

, . , .

-
(//), ,
. . - .
, , , . - ,
. 12, ,
, Voices in stone, London 1973 (. 292).

. (
( , ,
,
. .
,
. .
.
, ,
(//),
, . , -
. , -

, , ,

!
,

. , ,

.
-
. , , , , ,
. , . ,
, ,
. , ,
.
,

133


, , , .
,
. (//) ( -).
(-)
,
(//) . , -
. :
(-) Z
() Z.
- ()
,
() (), (-)
, !
(-) (//), - .
()
(), () ,

. (-) ,
,
().
- = () (
= (/).
(-),
(),
().
,
= , .
,
(),
,

.
,

. ,
:

()
()
()

()
()
()
,
() :

()
()
()

()
()
()
()

, .
.
,

10 ()
. ,

, ,
. . - .

134

,
.
,
( ),



- . ,
.

?
1. -
, , ,

.
2. , ,
- .
3. , .

.
4. , .
5. , , . , .
6.
, (847 .). , , - ,
,
,

II
, .. , .
.
7. ,
,

. ,
-
,
, I - .

,
.
( ) ? ,
-
(VI-VIII ), (VII-VIII ) ( ).
, ,
- , III-IV .
, ,
,
.
:

, (
.-, . 2, . 77-79).
( II ..)
!

- (III-II ..) , ,
,

-, . - 121 ...

,
, .

-
1000 ...4

,
, .

-
1000 . ..5
, ,
.

1. . , , 1992.
2. . . , , 1941.
3. Ernst Doblhofer. Voices in stone. London 1973.
4. John M. Rosenfield. The Dynastic Arts of the Kushans. University
of California Press Berkely and Los Angeles, 1967.
5. Renate Rolle. The World of the Scythians. London, 1989.
6. Records of the Grand Historian of China translated from the Shih
chi of SSU MA CHIEN by Burton Watson. Volume ll. Columbia
University Press (New York and London 1961.
7. The Cambridge Ancient History. Volumes I, II, III/alhabet, wiriting/
Cambridge, At The University Press, 1923.
8. Past Worlds. The Times Atlas of Archaeology. BCA London
New York-Sydney-Toronto, 1992.
9. Atlas of World History BCA London New York Sydney
Toronto, 1989.
10. Encyclopedia Britannica: 13 edition /alhabel, writing/. London,
1913.
11. .
, -,
. 2, 1995 .

1
2

-, 1995, . 2, . 21-30.
. . , , 1941, . (. -, 1995, . 3, . 4).
L.Fabri.The Ancient Hungarian Script and the Brahmi Characters
In: Indian Culture. Vol. 1, 1934, p.169.
. Records of the Grand Historian of China (translated by B.
Watson), 2. New York and London, Columbia University Prell.
1961, p. 180.
. R. Rolle. The World of the Scythians. London, 1989, p. 51.

135

( )
.
***
2.

Sui (581-618; Sui-shu),
629-636, (. 643). -. - () ( , )
- (-). () !
, (
--),
-, 2.

-/ = brother-inlaw3 ( ..).

() , , -
-- (552-744) .
(948-952), , ,
4.
, ,

5 (Mar Aba
552; Kangaraye and Mar Grigor, Hangarave) , (<xangaraye)6. ,
()
().
= () . 7.
(209 ...
220 ..),
( ) .., ,
, 8.
: -
-, -, , , -
, - (= ) ,
- (= )
.

136

,
(. ()9 , (.. -,
-),
(.. ). , , , .
-

.
, : ( arwn), , -
10.
(, , , -) ( ,
) ( ) 500-700 ..., , 11.
, (-)

,
() .
***
732 ...
( , IE 39-41)
(k2r2s2) . : (= avrs>ars>as)13.
,
, ,
.

().
, - .
3.
,
, , , 14.
, ,
( . 1), . - (732
...) ( )
,
16.


744 .
, (
)17
(-
)18 . -,
. - .


, ,
. ,
-- , ..
19. , ( ),
(, ) ,
(. 930)20. . (. 948-952)
- 21.
,
/. 1060 , ,
() , 22.

23.
4.

, , , .
(
)
.
***
5.
. , ( , .. )25,
/ ( , . 912)26.
830 .
. ,
( , . 948-952)27.


, , 29, .
()29, :
(

-, 982)30
( )31.
, , , .
(. 915) 88932
.
( - ) , .. , , , , 34. 35 - 36,
. , , I 955, .

, 150 .
.
6. ( )

: - - . , ,
- , 37
,
. ( ),
( ), 40 38.
. , , - , .
, ,
, ,
Iabdierti, Kourtzitzour Chabouxingyla,
- :
39.
10 000 40.
7. ,
.
,
(Iabdiertim, - ) .
: ( ) , 41.
, .42

(Konartzitzour, ) 43. (
) ,

137


. ,
. () ( )
, 44.
, , (Chabouxin gyla).
(
; 45.
8. , .
, ,
(Syroukalpei).
( = )
. ( )46.
(Charaboi)
. ,
). 47.
, ,
(Borotalmat). ( )48 49. , .. 50.

(Giazichopon).
, .

51.
() (Bou(i)latzopon),

(/, ) ,
, , 52.
9. .

.
( -). ( . 1092)
(. )54, .
( 1007)56,
. ( 1007)56,
, , .
10. .
, (), .
-, , ,
-
( , . 1286, , , 1321)57.
11. .
( .)
(. 1200) ,
-

138

.
(-/-)59, .
, ( , . 1050) (): / /60.
12. .
,
.
,
.
( )
, ,
/, /,
( . 60). :

.
,
,
,
, ,
, , 61.
, 62.
,
, ()
// () 63.
13. .
, ( ), , 64.
. , ( 1007
, .. 100-120
65).
15. .
- ,
,
10 000 ,
400 000.
948-952
, , ,
(=)
,
,
,


, 71.
, .

72.
***
17. .
,
:
. ,
, (. 1094)
:
,
84.

, ,
85.
. 1048,
,
800 00086, ..
72,727 .
,

, 10 000 , , 72,727
,
10 000 , 87.
- , 948-952
88. , 400 000 .
, -, ,
,
( ) -
2,8 3 .
18. , .
10 11 ,
, .
- , .
,
,
: , .. , . 90. , ,

.
, ,
- ,
, , , .

, ,
,

, - ( !).
,
,
- ,
/ , .
, - , - .
, ,
th dignints, ().
, , .
, ,
.
.. ,
- (. 1025)92
(1958) . ...
, () (
) ,
() (/) 93.
, ,
, ,
,
.
, ,
, (
) ()95. (- ) 96.
- ( , ),
( ) .
(
), -)97. , - ( )98
() 99.

,
,
( .. 1959) , -
100.

139


19. .

. , ,
101. , , 102. (1007), ,
103. ,
- (.1094) 400 Hegiza (1009-1010)

,
()104.
20. .
1040
/,

(-)105. 1050-1060
, -
.
, - ( 1048 .), 1050 106.
1048, 800 000107
108.

(,
1071,
) ()109.
,
, 1091 ( 29), 110. 1122
, .
112.
1169. /114, -, 1055 . , ()115 .
21. : Transatio Imperii
,

140

(914, 968, 972)116, (944) .


. 914117, (
896 )118.
968 .
120,
- ( )
. 972 .,
, ()
,
.

,
121.
,
, , ,
122.

. 988 992 123, 996
124 997 . 126,
, () 127.
, /128. - ( 985 .)129 ,
. 988
, , .
, (- / )130.
1036 ., ,
. . 131.
- , .
,
(800 ..) I (955). Translatio Imperii.

1 Sui-shu, chap. 84, p.19 b,I.1 = Taiwan reprint, p. 38 see also P.


Peliot. Notes sur Ihistoire de la Horde dOr (Paris, 1949), p.226]
cf. S.G. Kljastornyj, Dnevnetjurkskie runiceskie nadpisi kak istocnik
po Srednej Azii (Moscow, 1964),p.117.
2 See chap. 3, and note 19 below.
3 O. Pritsak, Die Stammesnamen und Titulaturen der altaischen Vlker,
Ural-Altaische Jahrbucehr 24 i-ii (1952), pp. 52, 79; A.M.Scerbak, Znaki
na keramike i kirpican iz Sarkela-Beloj Vezi (K voprosu o jazyke i
pismennosti pecenegov), Materialy i issledovanija p arxeologii SSSR,
No 75 (Moscow-Leningrad, 1959), p. 369.
4 See chap. 6-7 below.
5 V.Langiios. Collection des historiens anciens et modernes de
LArmnie, II (Paris, 1869), p. 336; H. Hbschmann, Armeniaca,
Indogermanische Forschungen 16 (1904), p. 354.
6 G. Hoffmann, Auszuge aud synischen Dkten persischer Martyner
(Leipzig, 1880), pp. 78-86; Czegiedy, Acta Orientalla Hung, 4 (1954),
pp. 65-66; N. Pigulevskaja, Mar Aba I, Sobetskoe Vostokovedenie
(1948), p. 77, cf. Kijastomyi, Drevnetjurkskie nadpisi (see note 1),
pp. 175-176.
7 E.G. Pulleyblank, Asia Major 9 ii (1963), pp. 246-248; see also O.
Pritsak, The Hsiung-ru Word fo Stone, D. Sinor Festschrift (in
print) cf. lbn Xurdadhbech, Kitab at-masalik wal-mamalik (ca.
840-880), ed M.J. de Goeje (leiden, 1889).
8 E.G. Pulleyblank,Chinese and lndo-Europeans.
9 see, e.g., J. Markwart, Eransahr (Berlin, 1901), pp. 155-157; V.Minorsky.
Turan, Enzyklopaedie des Islam, iv. (1934), pp. 951-954.
10 Pulleyblank, Chinese and Indo-Eurpeans, p. 21.
11 See, e.g. H.W. Bailey, Recent Work in Tocharian, Trasactions of
the Philological Society 1947 (London, 1948), pp. 126-153] W.
Samolin, Ethnographic Aspects of the Archaeology of the Tarim
Basin, Central Asiatic Jumal 4 i (1958), pp. 45-67; A. . Gabain, Das
uigurische Konigreich von Chotcho 850-1250 (Berlin. 1961), p. 81.
13 Pulleyblank, Asia Major 9 ii (1963), p. 220.
14 This was first discovered by J. Markwart, Die Chronologie der
altturkischen inschriften (Leipzig, 1898), p. 10l J. Markwart, ber
das Volkstum der Komanen, Osttrkische Dialektstuden (Berlin,
1914), p. 26.
New material supporting this thesis was published by Puleyblank,
Asia Major 9 ii (1963), pp. 246-248; and Kljastornyi Drevnetjurkskie
runiceskie pamjatniki, pp. 163-175.
15 As international traders during the fifth-sixth centuries A.D. they
also maintained their settlements in Transcaucasia on the Kura River,
an area of primary importance to the transcontinental trade routes,
The data concerning their activity in Transcaucasia were collected
by Kljastornmyj, Drevnetjurkskie runiceskie pamjatniki, pp. 175-176.
16 IE 39; cf. Kljastorni, Drevnetjurkskie runiceskie pamjatniki, pp.
1161-163.
17 Ibn al-Athir. Chronikon, ed. C.J.Jornberg, x.p. 117.
18 See O. Pritsak, The Decline of the Empire of the Oghuz Yabghu.
The Annals of the Ukrainian Academy of Arts and Sciences in the
U.S. 2 ii (1952), pp. 279-280.
19 J. Bacot, Reconnaissance en Haute Asie septentrionale par cinq
envoyes ougurs au VIII siecle, Journal Asiatique 254 ii (1956), p.
147; cf. Turkological notes to this Tibetian text by Sir G. Clauson,
Joumal Asiatique 255 (1957), p. 16
20 Kitab at-tanbih, ed. de Goeje (=BGA, viil), p. 180, l. 15 p. 181. 1, 2.
21 De Administrando Imperio, ed. Gy. Moravcsik (Budapest, 1949),
p. 166.
22 Kitab Divan Iugat at-Turk, phototypical edition (Ankara, 1941). p.
41, I.1.
23 See e.g. N.A. Baskakov, Vvedenie v izucenie tjurkskix jazykov
(Moscow).
24 ed. V. Jinorsky, Marvazi on China, the Turks an India (London,
1942), pp. *20-*21.
25 Kaspijskij svod svedenij o Vostocnoj Evrope, ii (Moscow, 1967)

esp. pp. 72-73.


26 ed. de Goeje (= BGA, viii), p. 140, I, 19-20.
27 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 166, p. 167.
28 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 170.
29 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 170.
30 ed. W. Barthold (Leningrad, 1930), f. 19d.
31. ed. W. Barthold, f. 38 a.
32 Regionis Abbatis Pruminensis Chronicon (= MGH, Scriptores
Rerum Germanicarum in usu schol.) ed. F. Kurze (Hannover, 1890),
pp. 131-132.
33 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 172
34 The literature concerning Atelkuzu is given in Gy. Moravcsik,
Byzantinoturcica2, ii (Berlin, 1958), p. 77 and Gy. Moravcsik, De
Administrando Imperio, ii. p. 148.
35 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 170, LL. 13-14. Concerning the belief that here the text is corrupt see Moravcsik, De
Administrando Imperio, ii. p. 148.
36 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 176.
37 S.A. Pletneva, Pecenegi, Turki i Polovcy v juznorusskix stepjax,
Materialy i issledovanija po arxeologii SSSR Nr. 62 (MoscowLeningrad, 1958), p. 153.
38 Constantine presented the administrative structure of the realm of
the Pecenegs in chap. 37 of his De Administrando Imperio.
39 Kayyap, De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, chap. 37, p.
170, ii. 68-71.
40 According to a Byzantine author (Joannes Scylitzes Georgius
Cedrenus) two Peceneg tribal units (= provinces) supplied 20 000
warriors.
41 see O. Pritsak, Lenzen-in Konstantina Porfirorodnoho, Symbolae
in honorem Georgii Y. Shevelov (Munich, 1971), pp. 351-359.
42. Pletneva, Pecenegi, pp. 153-161.
43 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 166, 168, dee
A.N.Kurats map (cf. note 38 above).
44 Scerbak. Znaki na keramike (see note 3 above), p. 376.
45 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 166, 168
46 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 166, 168
47 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 166, 168
48 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 166, 168
49 ed. W. Barthold, f. 38 a.
50 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 166, 168, also
Pletnevas map (see note 37 above), p. 155.
51 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 166, 168, also
Pletnevas map (see note 37 above).
52 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 166, 168
53 I am using the Marxian term to ulustrate a typical phenomenon
without any further connotation.
54 The context and scholarly literature are given by Moravcsik.
55 ed. Belowski in Monumenta Poloniae Historica, i (Lviv, 1864), p. 225.
56 Concerning the terminology see, e.g., A.Z. Togan, Ibn Fadlans
Reisebericht (Leipzig, 1939), pp. 271-285.
57 ed. Reinaud-de Slane (Paris. 1840), p. 205.
58 Scriptores, Rerum Hungaricum, i (Budapest, 1937), pp. 116-117.
59 I shall deal with the fate of the Varaz charizmatic clan in a special
study.
60 There ia a tremendous literature dealing with Peceneg lists. I will,
therefore, give here only some basic titles: J.Nemeth, Zur Kenntnis
der Petschenegen, Korosi Csoma-Archivum 1 (1921-1925), pp.
219-225; J. Nemeth. Die Petschenegischen Stammesnamen,
Ungarsche Jahrbrucher 10 (1930), pp. 27-34; K.H.Menges. Etymological Notes on some Pacanag Names, Byzantion 17 (19441945), pp. 256-280.
61 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 166.
62 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 166,ll. 31-32.
63 Georgius Cedrenus, ed. Bekker, ii, pp. 582-584.

141


65 ed. Belovski, Monumenta Histirica, i, pp. 224-225. Concerning the
frontier see M. Hrusevskyj, Istorija Ukrajiny-Rusy, i (Kiev, 1913),
p. 241; A.N. Nasonov, Russkaja zemlja (Moskow, 1851), p. 67.
66 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 48.
67 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 54.
68 This Slavic word (zakon law) can be regarded as a common
locution even in Middle Greek, Moravcsik, in De Administrando
Imperio, ii, p. 146.
69 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, pp. 54, 56.
70 Povest vremennyx let. ed. D.S. Lixacev, i (Moscow-Leningrad,
1950), pp. 33-34.
71 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 50.
72 Anne Comnene, Alexiade (regne de lempereur Alexis l Comnene
1081-1118), ed. B. Leib, ii (Paris, 1937), p. 97; cf. P. V. Golubovskij,
S kakogo vremeni mozno prosledit najuge Rusi sopsob zascity
taborom, Trudy XI Arxeoiogiceskogo Sezda v Kieve, ii (Moscow,
1902), pp. 72-79.
84 ed. Baron V. von Rosen (Rozen) in A. Kunik V. Rozen, Izvestija
al-Bekri i drugix avtorov o Rusi i slovjanax (s.-Pv.), p. 43 (Arab.
text) = p.= 60.
85 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 52, ll. 11-12.
86 Georgius Cedrenus, ed. Bekker, ii. pp. 584-585.
87 Concerning these computations cf. G. Vernadsky. The Mongols
and Russia (New Naven, 1953), pp. 217-219.
88 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, p. 166, ll. 32-33.
90 O. Pritsak, From the Savars to the Hungarians, Hungaro-Turcica,
Studies in Honour of Julius Nemeth (Budapest, 1975).
92 Geodesy, ed. P,G. Bulgakov (Cairo, 1962), p. 47 = Russian transl.
by P.G. Bulgakov (Tashkent, 1966), pp. 95-96.
93 N.A. Mescerskij, Istorija iudejskoj vojny Josifa Flavija v
drevnerusskom perevode (Moscow-Leningrad, 1958), p. 454.
95 Conceming the etymologies of Xwalis (> Xwali As) and Burtas (>
Furd As) see N. Golb O. Prisak, An original document of the
Khazarian Jews (University of Chicago Press) [in press]. Constantine
calls the Burtas by mane (De Administrando Imperio, ed.
Moravcsik, chap. 37 p. 168, l. 46).
97 O. Pritsak, Die Bulgarische Frstenliste (Weisbaden, 1955, pp. 85-90.
98 O. Pritsak, Kasgaris Angaben ber die Sprache der Bolgaren,
ZDMG, 109 i (1959), p. 106.
99 Pritsak, ZDMG, 109 i, p. 107.
100 Scerbak, Znaki na keramike, pp. 385-389, pl. 6.
101 See Vasilevskij, Trudy, i, pp. 11-12; Pletneva, Pecenegi, pp.
200-212.
102 Vasilevskij, Trudy, i, pp. 38-57
103 See note 55 above.
104 See note 84 above, cf. Markwart, Osteuropaische und Ostasiatische


, .
. -,
. ,
, . ,
. .
, . , (, , , ), ,

142

Streif.
105 Cf. Povest vremennyx let. ed. Licacev, i, p. 109, s/a/ 1054.
106 Vasilevskij, Trudy, i, pp. 310-26.
107 See note 86 above
108 A.P. Kazdan, Ioann Mavropod, Pecenegi i Russie v seredine XI
v., Melanges G. Ostrogorsky, i (Belgrad, 1963), pp. 177-184.
109 Vasilevskij, Trudy, i, pp. 67-68, 89-92.
110 Vasilevskij, Trudy, i, pp. 96-106.
111 Moravcsik, Buzantinoturcica2, i. p. 88.
112. Gy. Gyorffy, Bezenyok es magyarok, Korosi Csoma-Archivum
Sppl. 1 (1939), pp. 399-434.
113 Ipatevskaja letopis, ed. A.A. Saxmatov = PSRL, ii (SPb, 1908),
col 533.
114 Cf. al-Marwazi, ed. Minorsky, p. *18 = Engl. transl., p. 30, and pp. 102104 (Commentary) see O. Pritsak, Two Migratory Movenemts in Erasian
Steppe (9th-11th cent.) 26th Intemational Congress of Orientalists
Summaries of Papers, Supplement (New Delhi, 1964), pp. 5-7.
115 Cf. Povest vremennyx let. ed. Lixacev, i. p. 109 (s.a. 1054, 1061).
116 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. p. 31 (s.a. 915), p. 47 (s.a.
968) und pp. 52-53 (s.a. 971, 972).
117 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. p. 231 (s.a. 915).
118 De Administrando Imperio, ed. Moravcsik, chap. 40, p. 176 =
Engl. transl. by Jenkins, p. 502-503.
119 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. pp. 47-48; see also V. Parxomenko,
Rusi Pecenegi, Slavia 8 (Praha, 1929-1931), pp. 138-144.
120. Cf. Hrusevskyi, istoria Ukrajiny-Rusy, i, thrd edition, pp. 476-477.
121 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. p. 53 (s.a. 972).
122 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. p. 55 (s.a. 980).
123 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. p. 83 (s.a. 988), pp. 84-85 (s.a. 992).
124 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. pp. 85-86.
125 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. pp. 87-88.
126 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. p. 83 (s.a. 988)
127 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. p. 83; cf. Hrusevskyj, Istoria
Ukrajiny-Rusy, i, thir edition, pp. 239-241.
128 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. p. 59 (s.a. 985)
129 Pritsak, The Decline of the Empire of the Oghuz Yabghu, The
Annalis of the Ukrainian Academy of Arts and Sciences in the U.S.
2 ii (1952), pp. 279-280, and note 2; cf. D.A. Rasovskij, Rusi
kocevniki v eppoxu Svjatogo Volodimera, Vladimirskij Sbornik
(Belgrad, 1938), pp. 149-154.
130 D.A, Rasovskij, Rus, Cernye Klobuki i Polovcy c XII v.,
Festschrift Petur Nikov (Sofia, 1940), pp. 369-378; D.A, Rasovskij,
O roli Cernyx Klobukov v istorii Drevej Rusi, Seminarium
Kondakovianum 1 (1927), pp. 93-109.
131 Povestvremennyx let. ed. Lixacev, i. pp. 101-102.

,

. ( ) ,
2 ..
8 ..,
( ) - 5
.. , ( , ) ,
- ( ) ,
(-, . 2, .
73), .. 7, 8 .



5 , ,
, ,
.

(), - (9-10) , -
, . , ,
. , 7 ,

4

.
,
,
.
, ,
, ,
, .
,
,
.

--.
.
. , , .. , --,
/,
. -
, . . , ( - ) ( ).
. T
. , , , . , , ,
, , .

,
,
- .
, , , ,
. .
,
830 ., ( )
. , ,
.


. , -

.
10 11 ,
,
. ? , , - . , ,
, .. , . .
11-12
( ) , - 800 000 ,
,
, . ,
1,5 . - ,
500 000
.. ,
, . .



.
,
- .
,
. , ,

.
.

143

, , ,
(3), . ,
,
,
(-, 2, . 16). , .


, ,
.
. - , ,
, .
.


, . ,
, .
, , ,
, , . ,
. ,
,
.
, .

- .
- . ..

. , -.

144

1068 ...
, .
752
..., 712 . ,
, ; - .

, , .. -. ,
.
(),
, .
( ) .
, !?
? . ,
.

, , , , ,
.
,
(, ),
, - . , , , = --, . , ,
, ,

! . , , , 1994, . 10-22.
, ,
, , -


. ,

. (, , ,
) ,
.
,

.
(-)
, (
, ).
- ,
, ,
.
.
( ).
( ), 135 ... .

( 35-25 ...).
,
, ( .). : --- = ----- ( ,
). . , ..
, , , .. ,
. , ,
( . -,
2).
,
, , ,

(),
.


, ,
-. -

- , .
, ,

. , (),
(). ,
(-). , .


,
,
. , ,

. - ,
, .
() , , . ()
( ).
, (1 ..) , ( ).
.
. ( ). , ,
.
? ,

, ,
() (), .
, , ,
, (),
, , .
-
, , ,

, . ,
, -
,
.
, .

145


-
,
,

. . ,
, , , ,

,
- .
- ( . 1 ), , , , - . .
, , ,
( Cyclopedia of
India by E. Balfour, vol. 3, p. 748).
, -,
.
, ,

, -
.
,
, ,

( ). , , ,
. , ,
,
. .
, , , -, ,
, .
, . ,
, , .

( ). ,
-
- .
,
.
- - , , , .
-

146

, . , , (
), -...
... - - ...
... ( ,
) ..
, ,
, . ,
- , . ,
, , ,
.
,
.
, , , ,
, , , .
., , , .

, . , ,
(). , , , ,
, .
,
, ,
. , . = =
GOD. , , .
, , , .
, .
:
, , .

,



, ,

()


, ,


,
,
..
,
,


, , ..


, (
)

, ,

-
, , ,
, -,
!
, ,
, , , , . ., , - .

, , , . ( ) , .
,
.
, (-)
.
, .


-. , ,
!
( ,
, . .)


O :
R. Frye in The Heritage of Persia, History of
Civilsation, Weidenfeld & Nicolson 1962 .
.(-, 1 --/
//) . Encyclopaedia of Islam vol. IV, 1978.
:
: Records of the Grand Historian
of China /Shih Chi of Ssu MaChien vol. ll, translated by
B. Watson CUP 1961.
. , , , 1936 .
:
. Sanskrit-English Dictionary
(Ethymologically and Phylologically Arranged with Special
Refetence to Cognate Indoeuropean Languages) sir M.M.
Williams, M.A., K.G.I.E. Boden Professor of Sanskrit-Motilal
Banarsidass, Delhi, Varanasi, Patna, Madras (1899-1986/
10eds).
:
Dr.
E.C.Krupp in his Echoes of the Ahcient Skies. The
astronomu of lost civilzations OUP 1994.
:
. ,
, 1992.
,
, , , 1995 .,
(. 17).

, , , 1941
., -, 3 4,
Cyclopedia of India and of Eastern and Southerm Asia by
Edward Balfour (in thee volumes) London 1885.

147


. .
.

, 10

. - ,
,
. , ,
( ). ,
, , ,
. , , , . 10
,
. , ,
, ,
, .
-
, ,
. .

.
, ? . . ..
( ): ...
,
. ,
, ,

.
, (, . ), ;

148

,
.
, ;
,
. , , ,

, , ,
, .
: ,
...... (
..)
... (. / , (1982 .). ,
, ,
(. - , , . 304).

.
, ,
, . , ,
,
, . , , - . , , .
, ,
. . ,
,
. .
, ,
, ... - ...,
, , ... -
, . -


15 ,
, , ,
, , ,
.


,
.
, ,

. . : ...
(,
..) ,
, ,
(, , ). , . 2, . 270 (, , 1981).
, ,
.
, . , ,
.


?
, ,
, ,
, . ,
.
!

.
,
,
, - !
, ?,
, : , ,
. , ,
.
, ,
.

, ,
,
. .
. 1981 . (/ . (, ,
1982 ., . 96105),
. ,

, , ( ..) , ..., .
,
. - .

,
. ,
(803 .) .
. ,
, . 868 . , (
867 .), (//).
. -
,
, , , , I .
,
-, -, 40 ( -, 2, . 17-20).
,

. ,
. ,
859-860 ., , .
.
(- -)

786-809 .,
730-740 . -
, 799-809 . (.

149


), .
,
, , .
,
. , 860 .
( ) ,
. , ( ). ,
.
.
, , , ,

. ,
, ,
.

,
VII (913-959) .
855 .,
,
855-860 ., ,
, ( -, 2, .
21-30 3, . 38-46, ... .
). .

,
-
, ,
.
,
.

150




,
, ,

, . 5
..
.
.
-, .


,
5 . .. 150-200 .
,
,
, . . , , ,
4 6 . ? ( 1980 .) :
1 .. ( ) 35 ,
6 .. 29 ,
.. ,
, ,
. , . . , 4 .., . . ,
. : 1
.. , , 12
, 6 .. 11 , .. 1
.
, , ,
(3 ).


,
. , , , ,
.. , . ,
, .


(6-8 )
540 ... ( ) 5 6
() 4 ().
,
- (), ().
,
5 ,
2,5
.
540 .?
6-7 ,

. ,
6 7 , , . - . ,
,
, , . ,
, , , , . , , : ... ,
, .., .
,

. ,

. , ,
- , -

, , ,
,
.
,
,
, -
.
, , ,
,
. , , , ,
. 8 , , ,
,
, , , , ... (, . 97-98).
,
, , , , .
, , - , .
, , ,
.
,
, ,
..,
. , ,
568 ., Codice diplomatico
Langobardo. ,
, ,

6-7 1 000 000. ,
, :
( )
, , . 5
000 000;
1 000 000.
,
, , , , 40% 542 . 600 ., 600 .:
3 000 000;
550 000.
, , . ,
, , . . ,
.

151



,
30 1996 .
, - :

, . : !
: ,
, ...

. .
: , ?
, ,
. , , . .
, , , , .

. ,
, , .


.
,
, , .

, .

!
:
.
: .
: , .
?
: . ,
, ,
.
!
, -

152

, . ,

, . . - 1948 . .
O
, .
4500 , . 1944 . .
. , . Le Revue Bulgare , - , , . ,
. , . , .
.
, . , ,
,
,
. . - . . . . , ,
,

, . . . , .
.
,
.
,
, , -


,

. , . .
,
. -.
.
1931-1936 .
, .

.
.

,
, .
1936 . .
,
, , .
, ,

, - . .
. ,
. -
.
. .:
?
. .:
1932 . 15 -
, , , , . .
,
-.

.
. . !
.
, 1940 . ,
1939 ., , .
,
,
.

, ,
, - . , ,
, , - .
, 1840 . .
, ,
- .
, , , .
, 1939 .
.
, , - .
. , , , 320 . . . ,
,
- . ... , -, Die Hunnen der Vorchristlichen Zeit
1935-1936 . .
,
- - -

- . , ,
, ,

, .
1939 . , , , , .
.
, . . , , ,
, , ,
.
. .: ?

153


. .: .
, 1941-1944 ., -
, ,
.
.
,
. , .
. ,
. . ,
,
, ,
.
.
,
5.-6.
.
.
.

, ,
. . .
. ,
, .


, . . .
. .
, ,
, .
,
.
, . , , . , 28- .


. ( - .)

, -,
. ,
, ,

. III , ,
3000 . . ., 2700 . . .
-
. , ,
, . ,
. ,
,
.
. ,
, - 28 , . , , -
.
, -, -
,
, , ..
, . - , , .
,
,
, . - , , *.
, .
,
60 .
, , . - 28 , ,
.
, .
, -

* , Ordos , Ordnung (. .)

154


,
- ,
. 28- () , 12- . -
.
.
-. ,
- , , .
,
20- ; , , , . - ,
,
. - ,
-.
, ,
. , , , . .
- , , .
,
-.
, ,
, . . . -
, ,
, , ,
.
.
,
.
.
1944 . .

, ,
. ... ,
, . - .
...

, , , .
, 6-7 , ,
.
.
,
.. , . -
,
.
. .: ? , - 7 ,
. ?
. .: 1944 .,
.
.
1948 1953 . . 1953
. ,
.
1928 .
,
.
400 !
! .
. .
...

, , .
.
, .
.
1953 . 1955 . 1955 .
, - ,
.
,
.
,
. .
, .
,
,
. , 30-40
- . , .
, , . .
, . -

155


. . , , .
.
1956 .
. 3-4 . . .
.
. , . ,
.

. ,
De Sfumato (). , ,



.
, , .

156

.
- , - .
. . ,
.
,
, . ,
.
, ,
. 1977 . . - .

. . .
. . , , , ,
,
. , , : , , , .
.
, .

1979 .

.. 1, .
. , - .
.
***

, ,

100 . . . . 2 :
... , .
bul , . Mladenov,
Revue des etudes slaves, Paris, 1921, 44-45; . 2
(1927), . 3, 161-168; 2 (1952), 291 .;
, , .
, , 16-17 (1900), 505-753, . , - 22
(1926), 1-25.
. . 3,
:
. bulgar ,
, - () , ; , , (, ), -, , (. meler, melanger, embrouiller).
, [? ..] .. kirgiz
, kozak, kiz-mek, giz-mek, ,
ambulo.
. 4 :
...
., . +
( ), , bul,
bulamak , , , = , ; . *bul- , ( . .), Babel, Balbel....

5
, 19736 :
. . , . .
- 7
:
. ,
, ,
,
.
. . - -.
: >, > >-.
- - , , , : , , , ,
-, -
-.
,
, - - .
,
-:

, ,
.
, - - ,
.
,
, , - : ,
.

157


,
, , , , , . ,
- , .
-
,
- -
. -
- - , ,
- ,
-
, , .
, ..
. ,
,
, .
-, . , .
***
II
.. ,
(). , : = 254, = 255, =
256 = 257, , , .


: I
, II , III , I II , .
I
28, 49, 3, 5, 34, 28, 35, 19, 52,
43, - 43, 50, 55, 4, 47, 3,
32, 7, 30, 31, 55, 33, 29, 49, 53, 49,
31, 55, 27, 1, 1, 11, -

158

3, 12,
12, 13, () 13, 4, 33, 28, - 51, - 15, - 51, (
) 48, 47.
II
51, -- 1,
14, 18, 27, 44, 7, 9, 52, 27 44, 7, 9, 52, 10, 52,
10, 4, 24, 4, 4,
15, 24, 51, - 7,
16, 28, 38, 7, 51, 10, 2, 22, 24, ,
3, 26,
(= ) 47, 56, 56, 51, 51, 5, 51, 10,
- 8, 17, -- 5, 52, - 52, 5, 5,
51, 11,
7, 9, - ( ,
) 8, 17, 39,
40, 41.
III
3, 10, 43, 43, 44, 44,
46, 44, 47,
45, 4, 50, - 54, 35, 36, 36, - 49, 34,
37, (), 4, 5, 33, 33, 33, 38,
50, 38, 33,
54, 40, 54,
54, 40, 54, - 29, 4.
-
, : , -,
. ,
, II
-.
***
,

.. . , V, VI VII
.
, , ,
.
, :


( I . 25... . 29)
... , - ,
, . , ()
(),
, () ()
...
() () , ( VIII ..)...
,

(), (:)
() ()
, ( -
...)...
() ()
.
...
() () ,
( II
..,
- , VI
.. ..).
.
, () () ( ..) ...
I .
- :
, -

, (
..) II .
***
().
()
, , . () ,
,
()
.
. ,
, ().
(), -

(),
. () , .
-
, .
,
() - ,
- : (, y, i) ().
(),
,
.

() (), ().
(), () ,
(i), .

()
:
(, , , u, i). - -.
,
.
- ,
,
,
, (
,
, , ) , , ().
-
(), ,

(). , , ,

-
,
- ,
,
(). , ,

159


, , , (),
, W,
= W, (),
(). () ,
- , .
, , , , (),
VII VIII .
,
, , () ()
. () , , , . (, () )
(), ,
,
().
***
, ()

.
, , () , , , ,
, - , .
() , II . -
(), () (),
, . 893
. , :
() (=), () (=), () (=).
,
()

160

, .
-
, , ,
, ,
.
: ,
, : ,
.. = .

, .
: ... ...,
: , , .
,
. : 100 : .. ..., 300 -
:
[]...
.
, I
() ,
. I , -,
, , -, -,
,
. ,
, .. ,
-
.
, -,
-, 100
, , : ...

?
, , , , , .


, () , , , , .
***
- I
II .. , ,
-
, ()
. ..
() , (), I ()
()
II
.. ,
-
.
, -,
II , = 56 = 57

, : -, -, -,
-.
-. I
() (
..)
().
-
I .
.. . ,
: I
, II , III
, IV .
.
I
54, 11, 34, 12, 12, 11, 13,
31, 8, 38, 3, 31, 31, 5, 31, 29,
13, 30, 31, ( ) 29, - 13.
II
- 19, 21,
() ) 19, - 20, -

24, - 20, (
) 20.
III
15, 23,
23, 15, ( ) 15, - 15,
37, 32, 41, 44, 1,
17, ( ) 16, 16, 22, 40, 37.
IV
33, 36, 34, 37, 53,
37, 33, 37, 39, 29, 37,
53, 29, 32, 41, 44, 8,
9, 37, 54, 32, 33,
41, 1, 7, 33, 34, 36, 42, 54, ( ) 1,
6, 9,
37, 43, 54.
, -,
-,
, , ,
,
:
: , , , , ,
, , , , ,
.

. ,
,
. ,
,
.
***
: , I ,
-, -. II , : ... -
... ,
-,
-, - -.
,
-
-,

161


, , ,
.

,
,
, ,
.
***
,

, . . , , - ,
- , . ,
, ,
. . , ,
, .
,
, -
, :
481 . .. ?
,
, ,
, ,
- .

. . . , ,
, -
-
, . , ,
. . , ,
,
-.

, . .
,

162

.
- , , :
-
. . ,
, ,
:
;
;
. , ( )
= , , , , ,
,
-
? ,
:
, ,

.
, ,

?
, , , .
. .
, , ,
.

,
, , ,
.
- , . , , ,
, .
,
, .

,
. , , .
***

. -


,
, . : , , . ,
, ,
, ,
: , , ,
..
, 100 , ,
-,
, , , -
, . , -
,
,
.

.
.. , .

,
.

:
, - , -.

.. , , , , , , .
, , : , (

), : ,
.
,
.. , , ,
. - , ,
,


- .
:
. ,
, , .
, 1 1985 .

:
.. .
, , :
I 767 . , , 1974.
II , 349 . , , 1978.
III , , 395 . , ,
1980.
2
, , , 1971, I, . 99.
3
. .
, ,
, 1979, . 35.
4
. . , . , , 1941, . 53.
5
, , , , 1977, I
, . 877.
6
. , . , . , . ,
. , . , . . , , III ,
, 1973, . 75.
7
, , ,
, II . , ,
1981, . 103.
1

163

, , ,
.
.
, , ,
. , ,
, ,
.
,

: , .
,

, , : . -
,

, : , , ;
, , ,
.
. . ,
,
.
- , , , , . .
.
,

, , .

164


,
, ,

.
.
,
. , , 30 , , , , -
,
, .
: , , , ,
,
.
, . , , . ,
,

. .
,
.

,
,
, :
, ; , -



. ,
, ,
, ,
,
. ,

. ,
, , , ,
, . , , , -, ,
,
,
,

. ,
, , , ,

,
.
, , .
, ,
, -
.
, ,
, , ,

, .
, , ,
,
.
, ,
,
, , .
. , -, - .
,
, ,
, . .
:

.


, ,

. :
,
,

, ,
, .
, ,
, : , , ,
, .

, 12- - .

, ,
, , , , .
, ,
12- - , ,
,
. ,

,
, , , .
, , ,
,
, ,

, , , , ,
, ,
( , , ,

).
,
, -

165


, , , ,
.
, ,
, . , , , ,

, 4- .
.
, 3 :
1. .
: : = ;
2. , . : : P = P ( = );
3. :
: : # .


- ,
. ..

, ,
, ,

. - , ,
. ,


.
22 ,
22 , .
W = (W = ) = . 20-
16 = , = , = ,
= , = , = , = , = ,
= , = , = , , = , =
, = , = , 4 , :
= , ( = , = , = .
. 4I1.

166

, ,
, , .. (. . 7),
.
, , , ,
, , . ,
,
.
. :
.
.

,
,
.

, .


900 . .. , 22 , ,
, , 4-
2- - -


. . 4I2, , , . ( ). , 17
. , : , , ... , : , , ..., , , . , 22 ,
:
.
23
7 ,
,
. , , , , , .
,
, ,
23- ,
, ,
4,3 %, , 100% 1/23, .. 100.1/23 =
4,3%. 4,3%.

,
. 413. 4- 1- 2- . ,
. 5- 5 , . , .
414, . - 2-
, ,
. 415. 7 , : 100 . 7/23 = 30,4% . 6
, -

( ), , : - (. . 5)
.



. 4-5
,
, . -
. 416, , . ,
().
, 3 ,
, , . .
, 24
( ), .
.
. ,

. , -

167

,
, .

,
,
, .
-

, 10

. : ,
, , , , , ,
, , . 10

. 3 : , , .
, . .
.

.
13 . , 8 , , , ,
, , , ,
,
. ,
.
,
8
, 10
+ 3 + 8 = 21 24 . : 100 . 21/24 = 87,5% -

168


.
3 ,
. , .

12,5%.


25
, 7/8
,
,
, ,
, ,
.
, ,
.
- ,


,
, . - .

, ,
-


, , . , , 87,5% 12,5
, ,
, 3 , .


: , ,
,
. . 25 ,
. -

. 417, ,
. ,


. , , ,
, , . 418.
, , .

. . , ,
. 417 . 418. , . 419. , VI . V .
.. .
,
. , 5 : , , , .
, . :

(0), ,
100% .
, 25
, , , , 2
, 26 24 . . 4I10. , 13 , . 4I11. = , = , = , , , = , = , = , = , = ,
= , = , = = .
4 : ,
, , - -

,
VI . .., 25, 21 ,

169


: , , , . .
4I12. 17 , 70,8% 65,4% .

:
, , , , , 7 . 4I13.
29,2% , : .
9
. : , , , , ,
, , , . 4I14. 9
34,6% , .
: 29,2% 34,6% ,
, ,
, 25 ,
, , = 0%.
,

, . 42
( ) 24
,
, . . .

, . 4I15, 24- , . ,
. - 57,1%.

170


18 , .. ,
. ,
. ,
, , ,
.
18 . 4I16. . ,
42,9%. 43% , - 50 , , , ,
.
,
.
43- %
4,3%
? 12,5% ,
?
(0)
? 29,2% ?
34,6% ,
25 ?
, 25 35% 43% ?
43% -

,

, , ,

, ,
, - , .
,
,
. , , ,
, , , . , , ,
,
.
,
, ,
.

171

,
- .

.
, , .

. ( - )
(3-26).


,
, . . ,
. , :
;
, ;
.
,
, , , ,
.


- , ,

172


1.
, .
2.

.


, , ,
. ,
,
. , ,
.
,
.
.

.

, ,
(1, 2).
(4) .


I -

- , . - 17 , , .*
,
, , . 1.
. 1
, -, :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
, 7
. 5 7 , 3 5
, 3 . 7, 5,
3, 1, 0 , , ,
.
9 11. -
, -.


(. I). - .

,
.
. --

, -

.
.

. 1. ( -), -
(-.), , . 1.


. ,
,
, .. . .
.

. ,
.

.
- III .... . -, (6 243,41).
, , , ( 37). ,
.
.
,
.
,
, , , .
. -, , .

*
, (5),
, , ,
.

173


, -
.
, , .
, (4-17). , .. , - ,
, - , - . -
.
-
.
,
. -
,
,
.
, .

,
. . . 1.
13
. , .

. - .
.
.
.
,

.

- .
,

. , -

174

, . -

.
.
.
. , ,
- ,
. .
, : , , , , ...
.
, ,
. .
, -,
, , . , -.
.

. , , .

VII
, - . . (
, ),
. .
, .. .
. ,
- .
, , ,
, .
.
, , ,


.
, .

. 1878 . . 1552 . ,
. ,
8,8 5,5.


, . , .
,
- . ,
.

, .
, ,

.
,
. - . . , , , .

40 . . ,
- ,
-
, .
, , .
, (3 23).
.
.

II
,
- ,
.
. 2

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.
8.

9.

10.
11.

12.

13.
,

14.

15.

16.

(. 2) (:
), (
), ( )
( + = ).
.
, 50% ,
, 41,353% ,
. .
-: , .
, ,

,
, .. .
: 1 5, 6 11 12 16
(. 2).
-, .
, ,

175


.
.
.
,
. 2.
, .

. ,
, , , . - .
.
. ,

(. 2).
. , (6
201). , .
.
.
, ..
.
, ..

. .

, .

,

, , .
, . 2
.
-

176

, .
, . 2.
, ,
, (. 3). , , ,
.
.
, , ,
.
,
.

. 2.
, ,
. 2.

. 3.
(. 2)
.

,
. , 1878 . ,
, , , ,
,
,
:
- .
. , , . . . .
, .
.
, , , -


.
. , .
, .
.
.
.
. . 2 ,
-
, . , . 2. , .
,
. , , .
, -
. - .
, , , , ,

. 2.
,

, ..
.

- ,
- - .
.

,
, 1878 .
. ,
. 1978 .
. . ,
.
, . :
. . ,

.
1912 .
,
.

,
. ,
. .

1. ,
,
.
.

.
2. , , ,
.
3.
.
,
,
, ,
.

1. , . ., 1954.
2. , .
3. . ,
, ., 1993.
4. . , ., 1971.
5. .
. , , 1995.
6. .., ..,
..
, . ., 1989.

177


,
,
, . -,

, .
. ,
.
- .

.
- . ,
,
, . . , , - ,
.
,
, (1, 2).
.
,
(3).
(2).
. -
, .
- , .. , , , .
.
, ,
- ,

178

, , 1982 (4),
.

, (1).
, , , , .
,
. .
. , . . ,
, , , .
. -
22 , .
, ,
(5).
, , , . ,
,
20 .
, . , , .
,
,
22 , ,
.

.
364- . . -
( ,
),
91 . 7 ,
52 . 13,
, 52-
.
, -.


. ,
,
, .
30. 31
,
.
,
. ,
, ,
, , ,

.

. , ,
, .
,
, .

,
, , , ,
. . . , () . ,
IV-III .. ,

(, , .) ,
, IV ...
, ,
. , - 5000 .
, .
: 6328..., 4768 ... . , , , 7-8 . 11 541 ...,

, ()
() , , ,
.
. , , ,
, , ,
-, . ,
, , ,
. , , . ,
, .
,
. , . 365 (!?),
, , ,
, , ,
22 , , -
. , .
,
, , , .
- , . .
, , . , , , ,
(5).
. , , .
. ,
, , ,
(4).
, ,
.

179


.
, ,
, , , .
, , , (4). ,
, ,
- ,
(-), , ,
(5).

,
:

1.
, , ,
, , .. , , ,
,
.
2. . ,
,
.
3. ,
, .
4. .
, ,
.
5. .
6. , , .
7. , .
8. , ; , ,
.
9. .
10. ,
.
11. ,
, , .
12. ,
.
13. , .
- .
14. ,
.
15. , , -

180


, .
16.
, .
17. , , ,
.
18. - .
19. , . -
, ,
.
20. ,
,
.
21.
,
.
22. ,
, .
,
.
23.
, .
24. ,
, . -
.
25. ,
.
26.
. ,
.
27. , ,
.
28.
.
29. , .
30. ,
.
31. , , .
,
.
32. .
33. - .
34. , .
35. ,
.
36. .
37. .
38. .


39. .
40. , , .
41. , .
, ,
.
42.
. .
.
43. , .
44.
.
45. .
. ,
.
46. ,
.
47. , . .
...

11. ,
.
.
,
.
12. - .
13. , ,

.
...

1. , , , , .
2. , .
3. , : , , , ,
.
4.
,
.
10. ,
.
12.
, , ,
.

...

5. ,

,
, .
6. .
.
,
,
.
7. .
8. .
, , ,
, , .
9.
, , , , .
10. , ,
, , .
11. .
. ,
,
, ; .
12.
. , :
.
13. .
14. : , .
15. ; , .
16. , .
17. .
18. : ,
. , , , .
19. -: , , , , .
20. .
21. : ; ,
.
22. . ,

181

, ...

.
, ,
. ,
.
,
, . ,
(!) (. 73 .
12), - , .
, - .
, , , ,
(81 11 12) (81 11, 17 19).

. , ,
, , , , . . ?
- ? ?
,

.

182

-
,

. , .

, I ... , , . / . , - - 2:1,
, - .
-
- , 2:1. ,

,
. , 46- 48- .
, . ,
- .
- (71 3 4). , ,
. .

, .
, , .
. 5 81- ,
30
.
,
, .
, ,
. 71. ,
30 , VI , 31 . VII,
VIII I, .

.
- 31 , 31 .
, 30
,


.
(74
1) (81 5 11). , ... , (74 2).
, : ()...
. ... (81-11),
, , -, . , - . , ,
,
, , ,
, ... (74
3)
... (81 6).
, , . , -
,
. . 3 74 : ...
( ) , , . , , ,
- (81 6).
- :
. .
, IV ,
30 .
, , VI . , 31 . , , , 31
(71 24).
. ,
,
, , . ,
IV ( ), ,
:
.
, . - ,
31 .
, 31 ,
. ,
.
. 364 , .
, , ,

, 31 , 30.
, . , . ,
, , ,
, .. . - .
?
,
- (6),
. ,
- , , : , ., . , ,
.. , . : , , , . ,
, , . ,
, ,
: , - - . ,
- IV ...
, - .
, 24- .. , ,
, ,
. , , .
?
, (73 16)? , (71 4)?
, ,


.
, -

183


.

, . ,
,
.
.
- , . . , -
, .
/, 2:1. . ,
- , (7).
, . , - ,
. ,
, ,
- (8).
,
- ,
- . , , .

( = , ) (9). -. - , . , , - , , ,
.
. ,
, . , , , , ,
.

:
1.
.

184

,
, .
/ 47- 48- .

, , (75 10; 76 4).

, , . , .
, .
2.
.

.
3.
- 24- .. .
4. / - , .
.
5. , , ,
. , 11 650 ... ,
- (10).

:
1. . , .
, ., 1986.
2. . , . , ., 1994.
3. .
, . , . 1 (18), . IV, 1995.
4. - . , .
, ., 1982.
5. . , . . , , , ., 1987.
6. . , . , . 3 4, 1995 .
7. . ,
, , . - . , ., 1986.
8. . . . ,
, ., . 1, 1987.
9. , III ., . 27, .
10. . - , 1979.

I () , - . .
(
- ).
, , , - .

( ) . , .
(
, I ,
. , .
- ,
( ).
- ,
.
1680 . (.. 80 )
()
.
, ( ) ,
.

( 1584 .
,
400 000 , ,
). 1681 .
(
1683 .) ...
- - ,
. 1923 .
( , -


) ,
- (,
-). ,
, . ,
1000 .
- ( ) ,
11 , (, , -
10- ).
. , .
.-.
(1916-1941) .
, . , ,
...
.
. 1966 ., .-. ,
, . (
)
14-15 .
1976 . . .
80-
, . , . (,

...)
, ( ).

- . -

185


- ( ) ,
,
. ,

. ,
.
: - (1229-1246), - (1551) - (1605);
, . ( ), - . , - (
, ).
( ) ... 35 000 (.. 33 000
...)! ( , ) (
)
, :
, (
, ), ,
, ()
() .
- , ,
, ,
, , ...
... , . - , ,
- .
, , , : ,
! , ( )
- ,

. 230
,
. , -

186

, , ,
,
- ?
,
( ...), 30 000 ,
, , , ?
, , ., ?
,
, ,
,
40%- ,
, ,
;

?
... ...?

. -
,
? ,
- ,


,

. -
, -
.
,
, ,
, ,
. ,
- .
() :
,
. ...!


.

,
5000 , . , , , ,

.
___, .
,
, ,
,
, , - ,
, .
,

. . (27502726 ..) ,
,
,
( ) ( ) - ( -) (2276-2268).
, ,
. , = .
, -
,
. , ,
,
. , , -
, , ,
- -, . - - , -

,
. , . .

, ,
. , ,

,
.





.
, , - .
1.II.1994 .

. , , , , ,
, .
,
. -

.

, , -

187



,
().


()
:
, ( , ..),
.
( ..) () ( ..) ()... ()
, .
()
() .
, . , ,
, () , (). . ,

,
. ,
,
. -

188

,
, -
, .
, , .
, :
1 ( , II-I ..) . , ,
.
,
- (
)
,
.
2 ( , II ..)
.
,

(153 165 ...). , , ,
(). ,
. .
3 (, I ..) () ,
4 ( )
, ,

VI .
() ,
, , .. () ()
() ().
, ,
, ,
.
, -


.
.
, , :
, - ;

;
,

189


.
( ( ). ,
.
, , ,
, , , , ,
, -, -, , . ,
.
, , ,
/
,
,
.
, -
100 , .

190


, , , , ,
.
,

.
, .


,
.
,
, ,
, . ( ), , , .
, -


,
( ) . , . ,
. ,
,
, ,
,

.
,
,
.
,
, ,
,
, .
-
. , . , . , ,
. ,
( )
. ( , ) ( , , ). ( , ). ,

,
. ,
. ,

,
.
,
:
, ,
, ...
, .

() .

,
, . ,
.

.
, ,
(
).
().
,
-- ( ),
, -
( ), .
,
, II .. I II .. . , , -, .

. , ,
. , -
.

,
,
.
, , ,
, , ,
(
, ). .
.
, ( ). , ,
, -
. -

191


, .
,
( ,
), - .
-
,
, ,
, .
, , -,
. - ,
( ) . , ( )
,
, , ( ). ,
, . ,
. ,
.
( ), ,
. , .
, , , .
, , ,
,
.
, , . .
, , 12 ,
.
III, .
, .

192

, -
, ,
( ) .
II
, , , ,
,
.
-
, .
. , ,
-
, .


, , ,

.
, , ,
,
.
Hevens Mirror , .

: ... , , , ,
( ) , . , ,
, , . .
. - ,
.
31- 3/60 !
1/3 -


, 39- !
,
25 920 .

?
(

) 45-
80- . . , , ,
. 7439
1
2,5
. ,
.
? , , . , ,
.
,
, , ,
,
. . 200 . ,
,
. ,
, ,
.
, ,
, , 45 .
VI , , . , , , .
, 45-
,
5 ,
40- . , ,
40- .
, .

,
80- , 40- .
, ,
, . 40- ,
. (,

, ). 6
.
,
42- 43- .

VI ,
VI , .
,
, ,

.
, ,
, , , ..
,
.
?


(, ) ,
, ,
, ( ..). ( ..) .
, ( )
, , . , , () , 81- 30- , . -
.

193


,
( , , ,
,
). , , , (
), , 7728 .
,
,
.
, . . 81 , 31-
(6714 ). , . , .
-
,
, .
, ,
,
, - . . , , ,
.

, , ,
.
.
. , , 84 (
, 5 ), 420 . , , ,
,
, .

.
, , , -,
, , , . , ,
. -

194

81- , ,
, ,
.
, 80- , ,
, ( ..) , , (80- ..). , 81- 80- , !
, , (81- ),
, (
, ).
( 81- ). - , .
,
,
. , , , , ( ).
, ,
, , .
, . , , ,
, , . , , 95- , , , 30- . , 35- , ,
, ,
(). ,
.
,
, ,
,
, 3-
5-.
? , ,

? , -


, , ,
,
. .
,
,
, ,
. 5
, , ( ).
, , , ,
,

. -
.
,
, ( , , ),
. , , .
. - , ,
, , .

.


,
.

, . 6 ,
5, , , . -, , . , .
. 40- 43-
, /, ,
. ,
39.5 40-
. 40.5-42- .
42-
. 43-
. ?
, , , .


, , :
, , ,
,
, , , . . , , / : , , , ,
. . , ( ), : , ,
. .
, , : .
.
:

30- , , -
. ,
, . .

195


, , -
,
,
.


- .
, .
.
, ,

.
: A
Test of Time, Volum I The Bible From Myth to History
(BCA 1995) A Test of Time, Volum II Legend, The
Genesis of Civilization (Century, 1998), ,
, ( )
, .
. :

, ( ) .
- ,
. :
a
, .

.
20- . . . , ,
. , ,
, (), ,
.
150
.
, , , . ,

196

.
. . . ,
. , .
, ,
.
, , .




, .

(, , , ),
. , ,
, ,
( ) ,
.
.
, . () ( . . 1966 .) -----. , , .
() (L/DR, . 190)
- .
.
, , ..
---!
()

-
----, ( )


---- ! /, .

- . , ( )
, ,
, , , .
,
. ,
, ,
... . -

, , (
)
.

. . , (18-19 1998 .) .
:
. ,
, , ...
-... , ... (. , 1/1999, . 27).
, . - , . ,
,
. , ,
, ,
.- .
, , .
, , .
,

. , .
VII . . . III . . . (),
( II . . .)
( ) .
? , ,
?
, ,
,
.
() .. ,
/, .
, , (VA/MP, . 227228) , ,
. ( )
( ). ,
(2750-2550 . . . )
, .

- , , , .
,
.
( ).
.
.
( ) (MCRH/LV,
. 522-523) ( ) ,
. , ( , . 482),
/ .
, , .
, ,
. 70 , , . ( ,
).
. ,
----, , , , ,
, (

197


).
()
(), .
,
- . , (),
/ , ( ).

-
.
. /
, .
/
,
. ,
. /
, .. . -
, . , ,
,

, . ,
. /,
Ayodhya (WVP.3, 259f.).
,
/ !
,
, !
, : .
. , , ,
, , , . .
.
, : , ,
, . ,

III . .! .

198

,
,
.
,
( ,
). ( , ..). (, )
( , ..), (
, ,
, ). ( ), . ,
, ,
. , , ,
-.
, , , ( ),
.
-, , .
, .
( )
( ) , ,
.

. ( ) ,
. ( ) (
, )
.
, , /,
/. -
- , - : ,
( /) . ,
, ( ?)
. ,
- , - -


, .

(MCRH/LW, . 62,
). / , ( ) (L/DR, . 348). -
,
(/, . 130).
.. ,
. ,
,
, .
.
, ( ), //. , - (
) (AR, . 5, . 337).
. , . : (, ..) , (). , , ,
, . ,
()
(), .
, ,
, ( , ..), .
,

.
. , ,

,
.
: ()
. ( )
.
//, . -

,
,
,
( ) ,

( ),
.
. , , .
, , ,
.. . , ,

. ,
.
.
( , ),
.
!
( ) ,
,
. ,
, ,
, .
, .
,
() , ! , , ,

, , , ?
( ) , ,
, . ? , , , , , , ?
, , , , (
), , ( ).
/

199


,
, ,

. ,
. ( ) .

, ,
,
- - , ()
.
334 . . .
, . 1 , .. .

, ZIEZI
EX QUO VULGARES. ,
, ,

.
,
,

.
, . , -
- , , 132 .
, -
(TAPS, .
266-267). . .
,
:
( ..) . , ,
. 1991 .

200

, .
( )
() . ( 15 ) / = . Transactions of the American Philosophical Society, Philadelphia. Vol. 18, Part 2, Pl. 38, 1893.

,
,
, , , , (.
7-16).
( , ., 1994, . 17). ,
( ), (. , , , 1997, . 74-76).
, , ,
, .
.

, ,
. ,



, .
( ), . ,
, .
, /, .. . ( )
,
, . ( ,
2050 . . .), ,
--, (L/DR, . 189),
. ,
,
,
( 2700 . . .). -- ()
-- (). , , ,
.

- (
).
. , ,
.
-- ,
, --, . ,
()
(OGR/AS, . 156 2).
, .
/.
,
,
, ,
, ,
. , ,
/ .
,
, ().

(), ( 3245)
.
,
, , . , ,
- ,

,
,
.
, ,
() ,
!
. ,
,
.
,
(), ,
. , . - ,
. (
) ,
, ! , ,
, ,
.


, -
, ,
, ,
.
. , ,
.

, , 25 (2750-2726 . . .),
, ,
. :
- . , , .
.. / (
- ). ,
, . :

201


19 : : , 20 :
, ... 25 , 21 : ... ... 25
, 22 : ,
.

.
,
, .
, , , , .
,
- V IV
IV III .
- (, . 665669)
(, . 387-390,
/, . 46),
. . ,
, , ( ).
.
,
, ,
(AC/DM, . 128).
,
.
, - (, .
432), , ,
.
,
, . . ,
, .
( ) ,
.

,
,

, ,
, ,
, ,
.

202

, , (TAPS, .
256), . ( ),
, , .
,
( ) (TAPS, . 267-268).
,
. , (
), , .

,
.
. , ,
, , , , (-
) ,
, (OGR/AS, . 163-164). , , .. , .

( ) (). ( , . 1663) /
!
.
, , ---,
. , ,
.
, . ( ),
, ( ), ,
.
-,
- .
,
, -.


,
, ,
,
.
. .
,
(-) ,
.
2755 . . ., ,
(/DM,
. 128-129).
2750-2749 . . .
.
---- ().
, , ,
,
! 25- -
!
-
, , , - . , .
,
, (), :
... , ( ..)
( ..)...
-,
. , ,
,
.
, ,
( ) -
.
,
, , , , , , ,
.

?
, , ? , ?
?
,
.


, ,
.
-- (), (),
, 30 , , II. .
(/DM 128/29) , ,
.

-, . ,
, , !
, .. (U/CG, . 76) :
... II... ( )
,
, ...

-, -, -,

,
. ,
-
( ),
, ( ) . 6 ,
-
,
, .

203


, . - .

,
,
- . (
) .
, ,
, ( ),
.
,
(, ). - , ,
, 50%! . , , , , ,
( ). , ,
. ... ;
; , , ...
,
, . III .. , -, .
,
. , , ,
, -. -

.

, . - , ?
?
, , , , .
?

204

, , . , ,
,

?
,
,
, ,
.



, , . (3400-3300 ...) ,
.
, . .
, -
- , ,
. , ( ) . , , ,
, , .
, ,
- .
- , . ( ) .
, 1923 . : , -


- . ,
, ,
, ,
, ,
, (), () . ,
(..)

-
( ),
, . ,
.
. ,
,
, / . - - , (
, ). ,
, .
, - ,
. , - (), , (, ),
- (),
. - ( ).
.
, ,
, ,
- ,
. ( ) - - .
,
- .

-
, , ,
- , . -

,
. .. (CRH/LW, 398),
( ) (/, 57). , ,
, , . -
,
( , - , ). -, - , 1000 .
. , ,

, ,
, ,
, , .
25-
,

( ) ,

. ,
, , , .
-, ( ) - ( ) (GGK/LG 74).
-, -, human .
,

.

: , , ,
, .
( 2750 .. .)
, .
2750-2726 ...
.
, -

205


, , .
,
.

, .
,
.
- (-) (), 2276-2277 ..., , , .
, , ,
. , , , .
. . , . , (CRH/
LW, 202-204, 398)
,
- , /. , - , - ( ).
, .
, , , , ,
,
. ,
-
( , ) . ,
, ,
, . , .
.
,
( ).
, , . , , . -

206

.
: ----. ,
:

!
, -,
, , , , , !
, , , -
, . ,


, . , ,
, . , -
, . ,
, ,
. (CI/EB, 345-347) . -
, ( )! ,
- , I
, , 1825-1833 .
, -


.
20- 25- 73- 76- , ..
, ,
( /)
, . , , ,
. , , .
( ),
.
. , , ,
,
. ,
.

. , .
,
,
. , , ,
, , , (
) . ,
,
, ,
.
( , )
( () () , .
( , ) ,

(). , , ( ),
(),
( ).
, ,

. , , - -, - - ( ),
.
, , ,

. ,
. , (-) / , ,
.
/.
.
,
.
, . .
-
, -, -- (-, . 5, . 22) IL/EB, v2, 748).
, - , , .
---
(-, . 2, . 10-16) (
) !
,
, , , ,
,
, !
, -- () .

,
,
.
- , - ( - )
, , (,
). ( )
( ). ,


, . , ,
, ,
,
, - .

207


- , , , - .

.
- .
, , , , , .
(//, I).
(
) , , !
,
, -
. , , , .

,
,
! , ,
, , .
.
,

( ). (-) ,
/ (VE, 283).
- ,
. , ,
, - ( ) , , , .
.
,
. ,
( , )
, .. ,
, .

208

, .

, , , . ,
. , ,
, . ,
,
.
,

(
). - . , , ,
( , )
, , (/, 338).
/ , , - , .
, (),
, , , . .
,
.
! , ,
,
.
,
, .

. , -
. , ,
, , , -
,
() (ZVF/D, VIII, 16, 17).


/
( -
,
).
, , ,
. . , ,
, -
, : , ( ) :
, , ,
, . . .

( .) , , , , ,
... ,
, , , , , --, ... (/, 183).
, , ,
, . ,
. .

, , , .
,
() -,
.
, .
, , -. , ,
, -
, .
, , !
,
. ,
,

,

-.
, ,
?

,
!
(V.29,9..38,5 and .49,4) () (), ,
( ). - /.
() , , . - , (
) (
I.63.7.3.). ,
, ,
(/181). ,
()
, ,
( VI.7.8).
( )
, .
, .
, , , ,
.. ( , ).
,
, ()
, ().
(ZAY/D40 in /182). , , (
( = ), ,
- !), ,
(), . !
!
- /,
.
!

, -

209



!
-
,
/ /. - -, , .
.
/,
-/--,
--,
--, /.
- . , - , , (VI
...)
. , - .
*
, , =
, .
, -/-! , ( ) , , , , /. , ,
!

.
, . , ,
=
/! ,
, .
,

- , ,
, , .
, ,

. , ,
. , , , (, ) (R/V9, 105-106). (VA/Dppendic
1 and 2) .
-,
.
.
- (
), - , , , . ,
//, ,
. ,
,
, .
, . ,
/
( , /
).
, , (L/DR, 188) /. , . ,
?
- ,
.

/, -

, , .
( 1300 750 ...).
600 ..., 200 ... 200 .
.. (/JS.VI), 100 ... 100 ... (SIT/TB I). I , ,
400 ... ,
, , ,
. .
200 ..., 80 000 , 24 000
(I/DK, 92-92).
*

210


/.
!

. , ,
, ,
. (VA/Sppendic 1 an 2)
, , /, / ,
. /, .. .
, , , , , /,
, .
, . , , , .
, , , . -
, ,
, , -

/.
, , ,
, , . , , , - , , : / (?) //.
- .
,
?
, , ,
? , ? ,
, , . ( ) , . - ,
. ,
- .

211



, ,
: -
, ,
, (1). , , , - - , . 30 (33-43) (2).

,
. ( 1), ornamental park breed The Jacob Sheep Society (
1969 ), ,
100 .
50-
XVIII
(3).
, . , The Jacob Sheep Society National Sheep Breeder`s
association (4). ,
. , , - .

(5).
, -
( )

. 1. .

, - -
- ().
,
, 1934
. .
,
.

, ( ) ( 1500 . . .) , - (
ll-IV- . ).

,
,
,
, (
.2 ).
, , ,
, ,
. 4, 5

. 2. 3. , ( 1822 .)

212


6. ,

. .
. , .

.. , (.4).
,
,
, , -


,
, .

,
XX .


,
-
.
( ).

. 4. (, 1912 .).

213

. 5 6 .,
.

, - () ( )
(, , ). ,
,
.


,

.
,
(6). -
. (960-1127 . .)
-
-
, . ,

. I
. , XII ..
,
, .
(. 5) , (. 6)
,
.

214


, , , - !


( . 7 8 ) ,
I
. . . ,
,
, - ,
,
- ,
- .
.


, (7). 100- . .
, - --
. , ,
- , . ,
, . - - .
99 . . .,
, ,
.

.
- -
.

. 7. (XIII ).

--,
.
, , , -- .
, ,
,
.

, ,
,
- -,
. .

,
,


.
,

,
. ,
(3000 . . .), , ,
, ,
.


.

1. Dictionary of the Sacred language of all Scnptures


and Myths/ by G. A. Gaskell/ London George Allen and
Unwm Ltd 1923,
682
2.
/

. 8. , (XVII ).

1923, 27-28
3. An enquiry into the origin of piebald or Jacob sheep/
by A. R. Werner, Countrywide Livestock Ltd 1988, 65
4. , 77
5. The Vetermary Record Volume85, number 7
6. The Ark, The monthly journal of The Rare Breeds
Survival Trust/ vol 4,n 3 1977, 162-165
7. . , ,
, , 2000 148-149

AC/DM - Ancient Civilization D Mackenzie,


Blackie&Son Ltd , 1928
AR - Asiatick Researchers or Transactions of the Society
Instituted in Bengal
A-T - - 1-10
CCAI/DK - The Culture & Civilization of Ancient India,
D D. Kossambi, 1965
CI/EB - Cyclopedia of India, in three volumes, Balfour,
London 1885
GGK/LG - Genesis of The Grail Kings, Laurence Gardner,
Bantam Press 1999
HCMMA/H - History and Chronology of the MithMaking Age, J F Hewitt, London 1901
HMU/CG - History and Monuments of UR, J Gadd,
Chato & Windus, 1929
L/DR - Legend The Genesis of Civihzation, D Rohl,
Century 1998
MCRH/LW - The Makers of Civihzation in Race &
History, L Waddell Luzac&Co, 1929
PTAI/JS - Political Theory of Ancient India, J W Spellman,
Oxford 1964
SIT/TB - Sources of Indian Tradition, de Bary, Columbia
UP, 1958
VA/MP - The Vedic Age, R Majumdar & D Pusalker
George Allen& Unwin 1951
ZAY/D Zendavesta aban Yasht, Darmesteter (nd)
ZVF/D - Zendavesta Vendidad Fargard, Darmesteter (nd)

215





1.

, ,

, , ,
, .
: , , , ()
, , . .
. ,
. .

, , , .
()
(), 1. - : 1) - ; 2) ;
3) ; 4) ()
.
, .. 5)
.
(. 1:26-28),
(. 9:1) ..
(, ...).
. -
, , . ,
- , ..
. , ,
. -
.

216

2.
.
:
, R, N (
f. ,
( .),
: (. 9:1, . 47:3; 50:6) (.
12:15, 18:47).2
: Pr r, n (j) = // ,
, :
//, : = , // = , = . , .. ( .. nw = ).
( ).
, ,
.
,
(. 3:6), (1 . 2:16),
. (1 . 3:17, 23).
f.r = -
//.

. jmj-r-pr = -- = ( =
. = , = , :
).
= . ( ) : jnj = pr r t wr ( hr
(), : = , , ;
= ; = ; = ; = ( =
, ). :
( ), . , ,
(.. ), , //, .

, .. .
, -
,
() , () , ,

().
, . -


, () . , .3

.
.

3.
() - ().
() . //
//, = -.
//- = .
, 4. .
( , 3000 ...) ( 5., : -,
, = - (.. , ) (.. ) .
: ( ) = ) ).
: .
( , 2000
...) , , . , ,
= , .
: - =
, .. .
.6 .

, . -
,
IV ... . :

- (-), , ( ), ,
, . 7.

, .8 ,
.

() ,
, , .. (
).9
(, ), ,
10,
, - ,
.11
-, ( ) (
), -
-, -. ( ) = _ /-)12.
, , .
, .
.13 . .


1. -
:
, , , . ,

, , .
, -
, ( ), .
-
,
. / /,
, , / // . , , .
1. -. = //.
// .
) // .
. , ,
, -,
-- (14).

217


: 1) , , 2) , , 3) , .
// = . . , // (15).

, / /.
, /-/.
// . ,
,
,
,
, , .
, //
- : 1)
; 2) , , .
) / .
,
,
, (16).
, , / /. , .
.
Gesenius (17) :
= 1) /
, , ), : , ; 2) , .
,

/../
Kal pf
:
I 1) , 2) , 3)
. 14:19, 22; . 139:13.
II , = 1) , , .
47:22; 47:19-20; 2;2/ , , ; 3) , / /; 4) ; 5) . 4.1 = .
= 1) ,
; 2) ; 3) .
,
- :
1) , .
2) , /, , /
//.
2. - /, , , /
, ,
, / (18), . , Supu, ,
. Supu -

218

. .
/ /, .
. , /, / = , /, /
/
. = /.
. = /,
, ../, ,
(19).
3. /, , , / //.
-. .
= =
,
: , , (20).

//. /970-931 .../ /III.10/.
sb = saba /, , , , S = Z/ =
.

:
.
, - // : ,
.
. -,
-
= , (21).
//, .
4. /, , , / //

. - .
,
, : 1) , . ,
(?) : ,
(22) ( I .); 2)
, 3) , , .
= ( :
) (23).
, .2, , 1981, . 151
-


, , ,

:

:
1 - .

;
2 ,
=
,
= ;
3 ,
;
4 .
(?), , = , I = ,
= .
:
< = .
- .
: , W.
:
= --.
:
1 , , - .
=
II ()
, =
.
III , .. , .

. 8 /
/.
8! ( ) ,
: 8! = 2 20 160 = 40 320 (24). ,
/ ?).
,
- , () !

-: - = (), .
. < () = .
(, ) (). : #Z =
.. # .. Z =
, # = .
#Z, , - ,
( ).
, -

,
,
(25).
.
, .
()
, , . , , .
-- ( ), -, , . ,
.

. ( )
. , , .
; ( ) (26).
. () (.
). ,
,
.
-
: --- = -
()-.
:
, , , , , , , :
, (27).
, , . ,
: , , ..
.
-
, , .

5.
, , , - .
) .
.
,
- = - /-/,
, : , (, , ), , .

219


.
, ,
.
= . ,
. , .
, (, ,
, , , ). , , = .

.
, : () = , ; , .. ; (-)
;
, .. .
.
) .
, ,
.
, ,

(). ,
-, (1200-1050 .) (28).
(. 1040 ...), - ()
(29).
(): , , (1 ,
12:12). . , , , ,
. :
1. ,
, ( ) (1
. 20:6), .. . 2.
. 3.
(). -

220

() (30). 4.
(. 109:4, . . 14),
(2
. 5:6), .. .
, .
,
.
(31);
(. 2), , (. 9:8) .
- .. ,
,

, ,
, . . : , . , .

.
, ()
. ,
.

, (32). .

,

.
) .

,
, (33).

( ), -


,
. ,
, .
, ,
, ,
- .
, . II.
II, , .
: ()...
,
,
... ( ).
. (KAICAP, CEASAR, ) .

- = ( ). ( ) .
.

.
( .). VII
II. 913 . , VII
7
. , VI ( ).
.
:
(34) () , ,
,
. . ,
,
(35). . (36).

) ?

. ,

. .

: , , ,

. , ,
, , .
:
?
-8! = ,
3 = , (
) = .
?
, ?
?
, .

1. Westermann, Cl. Genesis, 1967, p. 159.


2. . 8:1 : n- ( )
= (), 3 ..., ..; -//
= 3 ., .., ..
// (, ) ,
= , , (- . ., 1992, .
119, . ).
-, (-).
3. III, .
. (, ., , .,
1996, .. ), . 95.
4. , ., .., . 19-20.
5. , . 21-22.
6. , . 28, 30-31, 34, 39.
7. , . 20.
8. IV () -. ,
,
- (, ., . ., . 100).
9. , . 58.
10. , . 46.
11. , . 80, 59-60.
12. , -
, , .
, ,

221


. (),
, .. -, ().

, ,
(, . 42-43).
13. , ., , , .
9, , . 3, 53/54 .
14. , . , ., 1994, , . 168.
15. , ., . . . 100, 45, 43.
16. , ., , ., 1995, . , . 95.
17. Gesenius, W., Handworterbuch ber das Alte Testament, 1962.
18. , ., .
., 1994, , . 107.
19. , ., . -, . 5, . 24.
20. , ., ... . 38.
. : = +
= ().
, : (), , .. ,
(, ..., . 101, 102).
-, -, , :
, .
[Y] = //. .
, . [Y] .
..
. YHWK = . (. 3:4).
21. , ., , . 39.
22. , . 2. . , , ,
1981, . 156.
23. , ., ... . 103.
24. , ., , 1996, . 43.
25. , .
( ). . .
. . ,
. -
, :
.
26. . = (..
).
27. , ., ,
., 1981, . 22, 23, 25.

222

28. : ,
(. 21-25).
29. , ., , , , , 1993, .
177.
30. , ( ).
- pluralis
maiestaticus ( - -). (. . .., .
182).
. - =
.
31. , ., ,
, , . , 1993,
. 173.
32.
,
.
33. (138-161), ,
( 169 .).
34. . ( , . 2, . 285, 332),
bazileus , , , = ,
, ( ,
); =
, = ;
= . (
- , ., 1, 1992, . , . 145).
35. .
. - = // , - = , , -, - = , ..
; - = 1. , ; 2. = , ( - , . 126, 638).
36. VII . (. : , .,
, ., 1996, . . , . 95) (
(): . , ., 1991, . 164).

- ,
. , , . ,
. , ,

, 681 . 635 .
,
.

. .
,
,
. 300 . , (1).

.
.
()
. ,

,
, , , .
,
,
, . , , 153 . . - -, -.
. , ,
. , , - , , ,

(2). , , , , .
. (3), ,

, , .. ,
. , 453 ., 300- ,
. , , 153 , () . ,
.

( ).
- . , . , . (4).
, . ,
. (5).
,
,
.
. , .

, 605
665 . ,
, . 153
(6).
, (153-453),
153 .. ,
. , ,
, . ,
-
- .
, ,
. ,
.

223


***
-
, ..
, , .
II-V ..,
. ,
, , .
, .
. I-II . ,
93 . ()
-, .. , -.
- ( 151 .)

, . ,
(7).
. . 207 ...,
- () ,
.
- , 48 ...
, , 216 .
90- I . ,
-,
- (147-167). -
, .
, . (8).

. . . , , 93 . ,
. , 60 .
155 160 . . -,
V ., (9, 10).
, .
, -

224

, : 153, 151, 147-167, 155-160;


153 . 93
60 . (11). 153 ..
. .
!
: III ...
, , . . ,
, 24
. ,
. , 48 ...,
. , ,

. 90 ...

93 . .
. (-) 60 ,
.
153 . , -, .
(
: Juepan Japan.
, .
. , 153 ..
- 153 .,
153 . -
, . , . . .
, . ,
, . . . ,
. ,
. , .
.
, .
, ,
- -,
, - (12). -


, ,
.

,
. . -, -- (58-31), 54 ...

.
- -
,
. ( -),
. - ,
-, , - (, )
- . - . , .
. ,
, . ,
. ,
, . , .
() , , .
-,
,

(13).
, . - .
(14). ,

. ,
, , , ,
,
, .
. . .
.
.
,
- :
(, ,
), ?
, -

,
?

. ,
IV
III ...? ,
, , , .
, , .
,
VII VI . ,
, , , , - . ,
,
...(15), , , ,
378 ., 375 . ,
.
,
, , , ,
,
, - ,
. () (270-338).
. , . -
: (16).
. .

, :
. (17).
,
153 . ,
,
. . .
I
...
. ,

.
, ... , , -

225


, ... , ;
130 .(18)
, , , , . -
. , 130 130 (19).

. , ,
,
.
, -
:
489 (5997).(20)
,
, . ,
: , . , ,
. ,
. . .
,
, : , , , , , , .(21)


. , . - . :
.


,
.
, ,
.
(98-117) .
, ( ), . 87 .
106 . . ,
,

226

(), ,
. , 87 ... (22). ,
(23).
, . ,
-
(24). , ,
.

.
, . ,
, , ,
- . ,

, , , ,
. - .
.
,
. - , 120
. -
29 ,
7 . , ,
,
. . ,
7 , .. .(25)
- ,
(161-180) .
, .. , , .
-
167 . , (26). ,
. , - . ,
, 120 .,
.


. , , , , . ,
, , . 140 .
, , , ,
, 140
. .. , , , ,
.
, , ,
, .
I II ... , 164 . . ,
,
164 .(27).
... , .

- ,
-,
- (31).
,
.
- ,
, - ,

- .
:
- .
, .

.
, ,

,
, .
,
.
, :
,
3 ,
, (32). ,

, , ,
, .

, ,
-
- ,
, -
, ,
( )
( ),
.
-
.
, 7 (33).

, ,
1914 . . .
(),
.

,

, ( ).

() (34),
,
, , .
.,
-
() (35).
,
,
,
,
(36).

, - ,

.
:
, ,
,
(37). ,

.
-,

, ,
,
, (),
.
,
() +
( ),
,


.
***
,
,
, .

227


.
. ,
,
300 ,


. ,
,
,
, ,

,
(38).

(39)
-
.
.
-
. .,

.
,
- .
-

,
. ,
, , -
,
, .
. ,
,

(40).
.,


,
.
-
.

-
. , ,
,
4500
(41). ,
. , ,
.


(893-956),
(42),
. ,

228

()
,
, ,
,
. -

354 .
(43),
-
.
,

, .

.
,

, ,

.

, ()
.

, , -
,

(44).
,

. , , ,
.
- .

, (45).
, ,
,
,
, .
Hay
(46),
- .
- ,
,

.
.
(47).
(48)
.
,
, ,
,
,
,
,


,
.
,
(50).
,
(51),
, (53).
-
-, ,
,
- - : ,
(54).
-
.
,

-.
,
.
,

,
, (55).
,
,
, ,
, .


,

(56).
, -

, ,
,
, -
. --
,
, - (57).
, , ,
.
-
.
- (58),
.
-, ,

.
,
,
,
.
,

.
,
,

. , .

. , ,
,
: , , , ,
. .
,
,
. .

.
. .
.
***


..
, ,
,
,
(59).
,
, ,
. , ,

.
,
,
.
,
.

-- --,
, -
, .
- , -
, -
-- .
- ,
.
, ,
.
(II ).
(
), , -
. -,
, -,
. ,
. ,
,
-
(), -
-
.
,

III . .
,

229


.
-
-,
.
,
.
,
,
.
,
-, .
III
... IV ...
, -,
,
, .. (60),
,
.
, ,
I ... -
-
-
^.
-,

(61). ,
III ..., (62). ,
(63). .
25%
, 75%.
,
, (64).
- (.) -
, ,
(-), ,
.
(65).
- ,
, . . .
()
- :
,
(66).
,
, -
,
-,
(67). VI VII .
(
)
, :
- --.

, ,

230

-
() (68). . ,
: -
(), - , ,
- ,
,
- ()
(69).

, ,
-
.
.
II ... ,
. III . ..
() .
,
(70).

,
.
,
, , . .
+ +.


, , .
,
.
- -, ,

- ,
.
-
-.
-

.

,

.

. , .
,
, ,
- (, , .
) - (, .
).
,
,
.
, (71).
- ,
.
, , -
.



-
- (72).
-
- -, -
, .
, ,
, -, ,
.
, ,

. ,

= I + , I
, .
,
(), (
), , ,
( ) .
,
:
. ,
- ,
,
.

, ,
- .
- -
. -
, ( ),
(), ()
,

.
, -
- .
, , ,
IIIII . . .
,
(73).
I . . . -
,
, , , .
(74). III .
. ., - . I . . . ,
IV .

V XIII .
, -

.
200 II . . .

..
.

: , ,
, ,
(75).
,
, II ...
,

, -, ,
. -, I . . .,
- (76). ,
. ,
, , , , .
,
- -
,
, ,
.

(, , ,
, ), ,
(77).
, ,
, -
- ,
, - ,
. () -
, , -,

. ,
, ,
, , , ,
, , ,

.
,
, III . . . IV . .
., , ,
().

,
,
.
,
(78).
,

-, -
(). 209 . . .,
- ,
.

,
24 . -
.

.

231



.
-
,

.
,

, ,
.
-, (79).
174 . . .,
- (, -),


.
, ,
.
()
( ).
.
, 128 . . .
. 139 129 ...
.
. ,
,
, . ,
,
. ,
- ,
,
. (63-24),
(. 100 . . .) ,
, ,
. , ,
.
( )
. 100
()
,
,
I IV . (80).
- ()

. ,

- -
, .
(81).
. ,
, 153
. 153 . . . ,

(82)..
* * *

232

,
, , -
, ,
. , -
,
. ,
, , ,
, -

.
, ,
,
.
,
. ,
.
(,
--),
, , .

,
(300 ),

.
,
,

.

: ,
,
153 . . .
,
, 153 . -,
.
153 .
.
. .
- .
,
,

153 . .
, ,
, ,
: ? ,
,
,

, ,
,
. -

. -


, .
, -
. -
-
() : , , .
,
() (83).
153 .
,
, -

.
.

Map, (84).


( ) -
(582-602).
, ,
.

.
.
.

:
1. , . ( ), , 1998, . 24-25.
2. ., . .
- - .: .
I . 32. , 1878 , No 2, . 126-137. Mikkola J. Die Chronologie
der trkischen Donaubulgaren-Journal de l Socite Finoo-ugrienne
O T 30 Helsingford, 1914 pp. 23-24. Margenrt J. Die chronologie der
Altrrkischen Inschriffen. Leipzig, 1898, p. 72-78.
3. .,
, . 1, I, ., 1970, . 57; Pritsak O., Die bulgarische Frstenliste
und die Sprche der Protobulgaren, Wiesbaden, 1955, p. 35.
4. , ., .
., 1994, . 31; . - /-/ //,
. , . 1, 1995, . 17. . .. 145; . , . , . 2, 1995, . 78.
5. . - - .
6. Pritsak O. Op. cit., pp. 36-37.
7. ., . ., 1994, . 21-22.
8. Pritsak O. Op. cit., pp. 37-38
9. ., . ., 1962, . 41-42.
10. ., . .,
., 1960, . 220.
11. ., . ., . 164.
12. . , ., 1935, . 233-238;
. , , , . V.1940, . 1.
13. ., ,
, 1994, . 39-42.

14. . . ., 1994, . 92-106, 42-51.


15. ., , , . ., 1996, ,
. 876.
16. ., . ., . 87.
17. ., , ., 1993, . 144.
18. . . ., 1982, . 295.
19. . . ., . 49.
20. . . . ,
1995, . 26.
21. .
, 1792, ., 1992, . 22-25.
22. . . ., . 46-47.
23. . . ., . 25.
24. . . ., . 23.
25. . . ., . 48. 11-12.
26. . . ., . 94.
27. . . ., . 31, 190-192.
50. ...... (7:10).
51. ...... (24:14)
52. ...... (12:5)
53. ...... (10:8)
54. , 1 (41:8), (8:7,19)
54. --. , , 1982, .33
55. , ., . ,
, 1996, .18, 122.
56. ...... (8:32, 34)
57. . , , 1987, .1
58. ., , , 1986, . 20-21.
59. ..,-...... . 13-21.
60. De Groot, J.J., Die Hunen der Vorchristlichen Zeit. Cinesich
Urkunden iur Geschichte Asiens, I Teib, Berlin-Leipzig, 1991, pp. 1-2.
61. , . 26; .,
, .1, . . , , 1956, . II, .180.
63. ., ,
1994, . 10.
64. ., , , 19801 . 221
65. .,...... . 25.
66. 0.,, . , .5,1996, .9.
67. ,.,-...... . 15.
68. , .26, .126.
69. ., ...... .9.
70. ...... .2, .444; ., ,
, 1972, .164.
71. ., , , 1994, . 97-99.
72. ...... . II.
73. ...... . 26.
74. , . 26, . 126;
.,....., . 46; ....., .2, . 444.
75. ., , .
, .2,1995, . 80-81.
76. .,....., . 38.
. , ., 1970, . 574.
78. ., .,
, 1950, , . 147-152; 190-191.
79. , .2, . 424-444; .,....., . 128-130.
80. .
81. -...... . 18.
82. .,
, . , .2, . 78-79.
83. ...... . , . 783.
84. ...... . 8.

233

, VII . - , , ,
- - , , ,
; ,

- ,
, , ,
..
, . - , ,

(. ). ,
.
, , ,
(. ).


, . - ,
-
IV ., 354 . . ( ) - - .

, ... V .
. , V . , .
I ,
, .
( ), ,
, , . ,
- -, -, -.

234

, . , 12.-13. .,

- ,
, - 1. (1
.

,
. ,
).
- .
,
...
(1126-1129) , VII .
()
, , , .
, ... , VII .
, .
- -
, , .
,
,
. , ,


.
- . ; , . III-IV . , ,
;

. ( - , , , ,
,
- - , - ,
- , - );
, .., ,
- ,
.
, ,
. , , .
, ,
,
. ,
. , ,
,
, - .
, !
- ,
, ! , , ! , , , , , ,
! , , , , ,
!
,
, . , ,
,
, ,

.
, , , ,
. , -
, , , , , , , - ,
.
, , - , . , -
, .
, , ,
- , , -
.
.
,
(, ), ( ) .
(. ).
, ,
-
.
.
-
, - , - , . , I . , VI VII ., - (
,
, , - ,
.


,
.., . , , . ( ). , , ,

235


, V . - , .
,
, ; ;
- , ,
; - ; .. - :

, - ,
,
-
.

,
, ,
, ,
: , ,
, - ; ,
,
, , , .

236

, , , .
, . , 1940 .

-
, , , . , ,
... , , , .
, , - ,
, -

( ),
, .
. - ,
(), -
. , , ,


,
, . , , . , ,
9 , .

. , 1967 .

, , , , , ,
, , ,
. -

,
- , , , ; - . ; (), - ();
- ; - .
,
, ,
- ,

,

, , , , , ,
.
, ,
, ,
- , , ,
. , .
,
.
, , ,
, ,
, , , , , - ,
, , , , , - , ,
- ,
- , , , , , .
,
. (, ), (, )
(, ) . - , , , , , .
, , .
,
( , , ), ,
, , , , , , , ,
, , .
, ,

237

, . , 19. .

, , - , -, .
, , , .

( ), ( ), () , ( )
- - , - , , - , ,
, , ..
- , , ,
( ), (). , , -
(), ( ), .

- , ( )
,
.
- -

238

, 1973 .

-
().
, , ,
- , ., ,
...

:
1. , . , ,
1948, . II-III.
2. , . , ., 1977.
3. , ., . . , ., 1966.
4. , . , .
, 1949.
5. , . . ., 1969.
6. , . , .I, ., 1967.
7. , . , 1976.
8. , . , . , 1979.
9. , . . ., 1967.
10. , . - . ., 1963.
11. , . . , 1940.
12. . ., 1925.
13. , . , ., . -I, 1932, .
14. , . . , 1982.
15. , . . ., 1986.
16. , . . . 1971.
7. , . . . , 1983.

.
, , , , 1964 . 1965 .
. .

( ), , ,
, 1 .
, , .
, , .
,
, 2.
,
, .
. , (, , , ),
- -
, .
,
: , ,
, , ,
.

- , .
( ) , .
,
, , .
.

, , ,

, , .
, ,

( )
. -

, .
. , . , , . .
.
(
),

. , , , , . . ,
. , . .

. , -
, - . , ,
.
,
- .

. , , , ,

, , .
, , ,
.

239


,
,
, , .
( ), ,
, .

, , ., .
,
,
( ) .
, , , , , .

.
.

, ,
, . , , . , -,
. ,

. . ,
.
.

.
, ( )
.
, - , . ( ) - .
( , -) , .

240

. , ,
. , , .
, ,
,
. , ,
.
, ,

. -
.
, . , ,
, (
) .
, ( )
, .

, , : , , , , , , .., , , , , , , .. - : .. , ..
.
, ,
: , .., , ..,
. ,
.
, ( , ), ,
, ,
, , .
, ,
, -


.
, ( !) , ,
,
.
. ,
, ,
. ,
( )
. , .
,
, .

, - .
, , , ,
, ,
, , , -
.
, , , , , , ,
.
,
,
( , ) , , - .
,
. ,

.

, . (, ) . , ,
,
, .
( ) , -3, ,
, -

,
.
,
. , .
(), ,
, ..,
,
, . (-) (-),
.
- ,
. (), ,
, , ,
.
, 4. -
- 5 . ,
, . ,
.
. .
-, , ( ) .
. ,
.
, , - , , ,
- , : , , , . ,
, , , .
,
. ,
. -
, - . , ,
- , -, -
- - - .

241


- , , ,

- ,
- , - , - .
:
, (1) -,
- (3), - - (5), : - (7) : () (9).
,

. -
-, -,
,
-.
. , , .
. . , .
, ,
.
. ,
, , .
,
, , , -
, .

,
. ,
-: - , , -, - -
. ,
, (
!).
- ,
(
), . -- .. ,
, , -

242

.
- , ( ), ().
, , .
() , , , -, , ,
. -
-: , , . ,
.
( ) -7, ,
. , . - , - , , .
- (), ,
.
, , .
, ,
, . , - - .
, -
, - . () ,
, , ,
.. -.
, , , , .. ,
.
.
: , ,
: , , , , ,
.., .


, , , -
, .
, ,
, ,
, :
.

, ,
. ( !) - .
-
,
,
.
, :
(-), .
-,
. .
( ) , , - ( ) , - . .
: , - ( ),
, .
: () , , , () , .
. -
. , , .
- ( )
, , , . ( ), ,

- ,
. ( -) , ,
, .
( ), ( )
( ), ,
,
.
, , .
,
, , , .
, ()
. ,
, (
)
. ()
, .
, , .

:
; ;
; ;
(). , , , . , ,
, , , .
,
,
.
, ( ) ,
.
, , .. ,
,
- ,
, ,
,
.

,
.
( ) , -

243


. ,
, , . -, ,
, .

- . , , -
, . , - .
- - - .
, .
( ).
,
.
- , ,
- ,
, ,
.
, ( ),
, .
,
, - .
- . ,
,

. : ! . .
, , .

?
?
-

244

?
, ?
...
. - . ,
.
, - ,
,
. ,
. (9) ,
, ,
.
.

. .

.
. , , , , - , , ,
.., ,
. , , , , , , .., , -
, .

.
, :
1. .
2. , .
3. -
.
4. .
5. - ? - - - -
, .
o - . -
. -- , .
-
.
,
, - (10).


- ,
, . , , . , , ,
- , .
,
-,
,
. , ,
,
(11).

.
, - .

. , ,
, - (12).
. , , . - , , , , ,
, , ,
.
- ,
, . - . ,
,
,
- , , ,
. - , .

,
.
, .
,
, , .
.
-

,
. , . , ,
.
-
. , , - , - . ,
,
.
, - (12)
, . ., , .
, - - , .
,
, -
- . ,
,
, ,
. - , , , .
. - ,
. ,
- .
.
, .
( )
- . , , . , -.
-.
(13)
,
sa . -

245


( ) , - , - .
,
.

, . - , , : , ,
, ,
.

, ,
.
,
, , .
- , -
(14), , , - , , .. - -, - - (15).

, : , - . , ,
, , .
,
, .
,
,
. ,
- .
. - - . , ,

,
.
, . ,
, , , -

246

,
.
. ,


.
, -
- . , ,
.
,
, ,
,
.
- , -
-
.
. ,
, .
- .

- -
. ,
.
, ,
, ,
, , .
,
, , .
. ,
.
.
cnoco6,
, ,
. :
, ,
, .
,
, , ,
, , -


,
, .
, , . ( - ) ,
.
( ), -, . , ,
. , , - ( ,
), . ( ) , , , . ,
(16)
.

-, .

, ,
, ,
,
. (17), -
.
- (18). , , .
...,
, . ,
. ,
, ,
. -, .
(
) ,
(19).
, ,
, , , ,
.
,
- -

. ,
,
. , ( ).
. - , . .
, . .
- ( ) ,
. ,
, , . ,


.
: , ,
, ,
. .

,
( )

.
, , . .
, ,
, - (20).
,
,
.
,
. , , , , ,
.
, - - , , - . -
- ,
- ...
-, .

247


? .
.
, , , ,
- .,
. ...
.
,
.
, ,
. , , .
. . , (21). - , - , - . , , , ,
.
( -)
. , -, -
-
, . , -
, -
, ,
. , , , .
, , . , - , .

, . , ,
- . , ?
, ( ) . : , , , .. - , , ( ) .. - -
. , (

248

- ) - ( - )
. , , ( )
, . , , ,
. ,
, ,
.., (22), , . , -
, ,
, - -
, ,
(23).
, , ,
;
,
.. .
, , (- ),
,
. , ,
( ) ; , . , ,
.
,
.
, ,
, . , , . .

, .
,
. ,
: , , ,
; - ,
..
? , , , ?


,
! ,
! ,
, !
. , -
,
, ,
.
. , ,
. -, - . ( ) . .
, ,
.
, -, , , , , , .
: -
; . . , (24)
,
.

, : , , . , , , . , , ,
, ,
..
,
.

.
, -

.
:

- ,
. - , .
-
, , . ,
- . - ,
, , - .
, ,
, 28- , (- ) .
.

.

(25). ,
, , , ,
. - , .
. , .
,
;
;
, . (26)
, ( 7 no- 10, 7), , , .
() ,
( ).
,
, , , -,
( ),
(). 50-60 ,
, - .
, (, ,

249


, , , , )
,
,
.


, . (
),
, .
,

-. , ,
, ,
- , ,
.

,
, . ,

,

.

:
1. ,
, , .
2. ,
, , .
3. , -, - ,
.

,
. -
, , ,
- .
4. , , ,
.
5. ,
, .
6.
,
, ..
-
.
.
7. -
.
, , -

250

, - .
8.
,
- , -,
,
.
, , .
(9) (
) , , - -, .
, ,
. , ,
,
. ,
, , , - - -
. , - , ,
, .
, ,
. , .
, - . - , ,
- .
, - ,
- ,
- .
,
. ,
, , ,
,
, , ( ),
,
.

,
. - . , ,
, , , .
, - ,
.
(10)
, ,
-
. - - , , , ..
. .
- -
, /.
. , /.
.
(11) ,
,
- --


.
. , -, , , -, .
-
.
(12) , ,
, . .
- ,
.
(13)
, - , , , , . - ,
, - .
(13) , - , ( )
- , . - -
, . .
(14) , , - ,
- . , - ,
, - .
(15) , , ,
.
(16)
.
,
, . ,
, .
(17) : ,
? , ( )
- ,
, . ? , ,
.
. . ,
- , .
, , .
? . - !
(18)
. , , . . -
(
) .
-
.

.
, .

, . .., ,
.
,
, ,
, , .., .
19) ,

- , .
,
, .
: , , . .
20)
, , ,
.
( , ) ,
, , - . , : , .. , (),
; ().
( ) ,
().
( ) .
21) ,
, , ,
(
), , .
22) , .
,
: (), .
,
,
, @,
, .
23) (- ), .
24) ,
:
,
( , ,
, 31 , 30 ).
, ,
.
25)
. .
26) ( !) : 1. , 2. 3.
.

251

,
, ,
.
.
, ,

.
, .
, , .

, ,
,
. .. .

.

, ,
, .
, , , .
. .

252

. . ,
, , . ,
, ,
, , , .


.
,
, .

. . .
.
, , .
.
, ,
, , .


, , . "Noah's Flood, The New Scientific Discoveries About
The Event That Chan Historyged"
2 "The Flood"
.
, , , , 60
000 ( 100 000 ).
,
- -,
.
,
, .

, , -
.

. ,
,
, . , 9 500 . . ., 4 000 - 3 500 . . ., 3 000 . . . .
, . .
,
,
, - - . , : PAGES Open Science Meeting Post Global Changes and their Significance for the Future, (20-23 1998 .)

253

SPELEOTHEM LUMINISCENCE PROXY RECORDS OF


ANNUAL RAINFALL IN THE PAST: EVIDENCES FOR
THE BIBLE FLOOD IN SPELEOTHEMS
YAVOR SHOPOV

Abstract
A good correlation between the growth rate of the cave
speleothemes and the annual precipitations at the cave site
has been demonstrated. Extrapolating the results back in time
we obtained a quantitative reconstruction of the annual precipitations for the last 280 years at the Rast Nest Cave site
(Alberta, Canada).
Measuring another sample (from Duhlata Cave, Bulgaria)
we found an enormously high growth rate at 5500 years B.C.
Its possible connection with the Bible Flood is discussed.
1. Method
Speleothem growth rate variations represent mainly rainfall
variations (Shopov et al. 1992, 1994). Speleothem luminiscence
visualizes annual microbanding (Shopov et al. 1991). We used
it to derive proxy records of annual precipitations around the
cave site by measuring the distance between all adjacent
annual maxima of the intensity of luminiscence. The resultant
growth rates correlate with the actual annual precipitation
(summed from August to August).
2. Quantitative reconstructions of annual precipitations
in the past
We studied the top of a 35 mm long stalagmite from Rats
Nest Cave (RNC), Alberta, Canada. We obtained reasonably
good correlation (correlation coefficient of 0,57) between the
annual precipitations (recorded at the closest weather station
- Banff, located in the same valley, 50 km northern of the
cave) and the annual growth rate of the speleothem (Fig. 1).
We used obtained regression coefficients to reconstruct
annual precipitations for the last 280 years at the cave site.
The estimated statistical error is 80 mm/year. Annual
speleothem growth rate was independent on the intensity of
luminiscence, on annual temperature and on solar luminosity
for the same time span (zero correlation).
3. Evidences for the Bible Flood in a speleothem
By tuning the time scale of a luminiscent record with a
geomagnetic dipole intensity record (Mazaud et al., 1991) we
obtained a reconstruction of growth rates and precipitations
in Bosnek karst region near Duhlata cave (DC), Bulgaria for
the last 50 000 years (Fig. 2), This record shows a very
prominent peak at 5 500 years B.C., when the annual growth
rate was over 53 times higher than today. Considering that
cave site is located in the region of the oldest civilizations
(Mediterranean basin) this event can be related to the Bible
Deluge. The age of the recorded event is about the age of
The Creation of the World. The duration of the recorded
event is of 120 years, because of the low resolution of the

254

record. In case that the real flood happened for a short time
span it suggests enormous high rainfall. Present day precipitation at the cave site is 650 mm/yr. This speleothem was
dated with 8 TAMS 14C dates. Such event is described in the
Bible, Greek mythology and the Sumerian epic Gilgamesh
(compiled during 3-rd millenium B.C. on the base of more
ancient legends). At that time human civilization had been
concentrated around the Black and Mediterranean sea,
therefore the Flood hited also recent Bulgarian lands. Such
immemorial precipitation probably would lead to some
temporary rising of the Black Sea level. Such rising at 5500
B.C. with 150 meters (which had flooded 60 000 square miles)
was recently suggested by an international team of scientists,
lead by Dr. William Rayn and Walter Pittman from Columbia
University, Palisades, New York (their results are still
presented only in a press-conference, see J. Wilford, 1996).
The Black Sea level rising itself cannot be undoubtedly related
to the Flood, but combined with the never seen (during the
human civilization) precipitations at that time definitely lead
to the conclusion, that this phenomenon is namely the Bible
Flood.
Here we suggest a hypotesis for one possible mechanism
of the Flood, consisting of the following:
It is known, that the Ocean level rised from 10 000 years
to the time of the Flood as a result of the glaciers melting.
Black Sea had been isolated from the Ocean and its level
had been much lower. In one moment the narrow band of

Fig. 1. Reconstruction of growth rates (proxy of precipitations)


of a flow/stone from DC, Bulgaria for the last 50 000 years.


land between the Mediterranean and Black Sea had broken
down like a dam wall. This had resulted in flowing of giant
masses of sea water into the Black Sea basin. When it reached
the opposite cost, then a giant wave had been formed (which
probably was incomparably bigger than the biggest tsunami
known so far). This wave had destroyed everything on lands
around the Black Sea even beyond the regions flooded by the
sea level rise. The never seen precipitations at that time had
contributed to the rising of the sea level and maybe caused
the final rising, which had turned the Mediterranean Sea over
the edge to flood the Black Sea region. Further studies of the
Mediterranean Sea level during the Flood and data for precipitations from stalagmites taken from other caves in the
region are necessary to prove this hypothesis.
The mechanism of generation of such an enormously high
rainfall is even more interesting. To generate such a rainfall is
necessary to have much stronger than usual water evaporation
(without significant rise of the air temperature). Such higher
solar radiation can be produced by an extraordinary solar
eruption, or (perhaps more likely) by explosion of a comet or

asteroid in the Solar atmosphere. Such explosion (like


Tungussian meteorite) can cause a major mixing of parts of
Solar shells and appearance of warmer Solar matter from the
depth to Solar surface. Probably several years would be necessary for recovery of the Sun from similar catastrophic event.
4. Conclusion
The Bible Flood (catastrophic rainfall) as recorded in a
speleothem, had probably happened 5500 years B.C., causing Black Sea level rise. It is probably due to higher water
evaporation caused by higher solar radiation resulting from a
catastrophic event on the Sun.
References

WILFORD J. 1996: Black Sea Rising: Was it the Flood? Int. Herald
Tribune (19.12.1996) MAZAUD A., et al. 1991: Geophys. Res. Lett.,
18, No. 10: 1885-1888.
SHOPOV Y.Y., et al, 1991: IGCP299 Newsletter, 3: 52-58. SHOPOV
Y.Y., et al. 1992: GSA Abstr., 24, No. 7: A268 SHOPOV Y.Y., et al.
1994: Geology, 22, 407-410. STUIVER M. & KRA R. 1986: Radiocarbon, Calibration issue, 28

255

-

. - -
" "
- . , , , ;
, - ,
- ...

, ;
- ,
.
, , ... ""* ,
, . , ""
- , . , ,
.
"", , .
"" , , , - , .
, . , , "", "". , .
"" , , , , ,
- . - .
, , ,
( ), ( ).
, .
, ,

, - , , . - , , . ,
*

256

"" - .
, , , -
. , (. 1), , , ,
. , .
,
, "" .
- .

, (. 2),
. , , .
, , ,
...?

, ,
. ,
, , , .
. .
, .
, .
. - - ; . , , . - , : , . , , ,
"". -

257


, , . .

.
" , - ,
, ,

, ."
"", ,
.

, . "" - .
. , ,
, , , ... .
. , - ,
,
. , , .
. ,
, . : (. 5).
-, ;
, , -. , (. 5, 6). ( ) : , ( ) .
- .

.
. , . - . , -

258

,
, . . , , 8 8 .

- - , - .
, .
50-70
(. 3 4). , .
, , .
-
. , ,
, .
-
. .
,
, .
. .
" "
,
" ", ,
, (. 7)
, , ; - . ,
- , .
"" "" .
"", .
, . " " -
. , , ,
. ,
- ,
- .
. .

. .
"" .
:
"" , , . ; . , . , .

259


. , .
- , -
,
"".
.

- !

,
.
, ,
. , , ... , .
, , " "
.
, , - "" , , .
- : - ,
- .
. .
,
: .
.
. , ,
. ,
.
, . , ,

.
. .
.
. ,
,
- .

260


, - , . - , " " ,
.
,
. - , , . ( ),
: ,
; - . , , . , , . "" , , . ,

- , . "" , , ,
, , . , ,
.
- . , ,
. "" ,
- . (. 8) - , , .
, , -
.
- , .

- ,
.
,
.

--



, . , . 36 ( ) .

,
.
, ,
.
, ,
.
,
. ,
. ().
, .
, , 3
.
,
, , . .
.
, :
,
.
, ,
helo, hail, .
, , , , ,
:










/!
,
, , .. .

,
- .
- .

. () , () . , ( ).
-
:

,

/
,

1990 . . , , , .
, -
.
, - ,
- .
, ,
,
, . , , , .
,
.
, ,
, (). , ,
- .

261


.

.
-,
, , ,
- .
-
, - .

--
,
.
.
, .
, . ,
-, --, , -, , , .

9. . .,
.
- ,

, , .
, - . , - .
- .
- .
, ,

262

. ,
,
. , / 19 .,
, , / ,
,
.
(-)
--
.
, .

.
,
. . , .
.
, . , .
, .
, , , , .
?

- - -. -,
, ,
.
, , , , .


.
, .


, , .
,
, . .
(--) (-). , .
.
-, -
, , .
, ,
, . ,
, . . ,
, ,
- --.

-. () ()

.
, . ,
,
,

(), ().
- , , .
.
.
-
, -
, .

-
, ,
-.
. ,
.
, .
-
. ,
, , , . ,
, . .
,
, , ,
.
, .

.
,
. ...
... ,
-
, , -
, - , - .

:
1. - .
2. (//).
3.
(/).

.
. , ( ) ( -

263


), .

:



, .
:




.
, :



.
, . :
, ,
, , !
()
, ,
, ,
!

264

, ,
, !

( )

( 13)
. . . . , , , . / ,
,
.

- ,
, - .
,
-
.

, ,
.
,
. , ,
. - , ,
, , , ,
, , ,
.

, , , .
- , .
, , ,
. .
,
.

, - !
, ,
() .
( ), , , ;
. -
, , . , -
,
!

,
.

1.

().
, (),
. (1). ( , ), .
: ( ). ( ), .
- . (, ,
, ), . (4). .
,
( ).
: , , .
" ", ,
(4).
- ( ) - . - ,
, (4). ,
,
"" ( ),
,
(4).
. ( , ). "" " " (4).
.
:

, - " "

. , -

265


. e
(, ) .

,
( ). , , . , (2).
, , () (- " "), .
, ,
- , ..
.
(4,16). ,
() (16).

()
. ,
(7).
: () ( ).
"". ,

. " ", ,
( ).

. "", "" (7).

() .
,
,
. .

2.
3.
,
, " ". . (7).
,
, ,
( ),
; , ,
, , ( ) (1,12). "".
: ( ). , , . , (15).
. , . "
" ().
,
(
-),
() () () ().
10 000 - (15). " " (4).

266

. "", "".
" ". . ,
(14).
, , (.. ) (12), , ,
(8), ,
()
. (1,3)
: ,
.

, . , - ( - ; - ; - ;
- - ) (14).
,
, - ; -
. . -


, , ; , . , ,
: (, [], , );
(, , , ); (, [], , ); (, [],
, - ) (, [ ], , ) (14). 1
9, .
: , (3).
. ,
, , . .

( ).

, , ,
(14).

- , ,
(14). : , .
:
- ( ):
, .
.
3,
. 3

(1,8,9). ,
() . , , ,
(7).
. .
-,
" " ("-"), -
5 7 .
,
(14).

5.
4. (
)

,
- . , , , .
: (
, ).
, : ,
(, ),
.
- . , ,
.
. : (), () (
).
. . (-, - . ).

, . - (3). . (
, ) (, ).
.
-
(3).
. ""
(), . "" ()
"", (
) (16).

. - , XII , VII
(1137-1180 .) (15).

267


6. "" ("
")

.
""
, , , , , , , .
: .
"". ,
, (9).
500 , . "",
" " (9). " " , . . .
.
: " " ( ),
.. " " (
), , , ( ), , . " " ,
- -, " " - " " ("-")
(14). " "
. (
)
9 ( ).
, " ". ,

(7). - .. " " (" ") (1). 9-
9-
(16).

268

7. - (, )

.
,
(.. )
1 500 . . . , .
: , ,
, , , - , - ,
, , , (9,10).
-
. - .
- - .
. , . . .
:
.
,
(10). ,
.
(10).
. ,
(9).
. , , ,
.
, , ,
.
, , (10).
, , , 9 (10).
, .
.
.
" " (" " " "),


(10). .
: - , , , ,
, , , .. ,
(- " ") .
, "" ""
- . "-",
.. " ", , " " ( ). "-"

8.

(8). . " " (); " "; - -, . (1,8).


,
V -
" " (8).
- (VII .) .
:
(" "). (8). , . , ,
, .
. 6. (6). - , (6).
: . " ",
(.. "7 ") .
, ().

- ,
(), ,
(8).
. ,
, -
. .

9.

, ,
.
: , , , , ,
, , , ; ( ).

, (8,6).
(),
(6),
. () !
: , .
.
.
,
- , .
.. " ",
. " " . .

: , , , , , (" " "
"), ( ), ,
, , ( ), , , , , , , (8).
, .

, , - !
, 29.04.1999 .

269

270

271

1. , . . , . " ", , 1981 .


2. , . , . 1-3, . "", , 1993 .
3. , . (), , .
, , 1982 .
4. , . . 493 , , Faber, , 1999 .
5. , . , . " - ", . , 1988 .
6. , . , " ",
, 1993 .
7. . , . "", , 1994 .
8. , . , . ,
, 1986 .
9. , . . , . + , , 1994 .
10. , . ,
. . ". ", , 1995 .

272

11. , . , . . "6 ", , 1991 .


12. , . .
VII , . "", . 3/1995 .
13. , . .; , . .
, , . "", , 1987 .
14. . . . 1-2, . "
", , 1980 .
15. , . , & ,
, 1996 .
16. , . , , , . "", , 1997 .
:
. . . "" . " "
,
"-" .
- -
.

(356-323 . .)
.

.
, ,
, .
,
,
. ,
,
" ", ,
. .
,
. " " (1792 .) " " : " . . ,
. , , " (1). -
,

. " ,
", , : " ,
- I" (2).
, ,
, , -
.
- .. " " (1785 .). , , , .
. ,
(3).
,

XVIII . , ,
,
,

,
.
.
- XIII
., . , : " ()
, ,
: , , ,
" (4).
, -

, .
, , ,

: .
.
- , ,
. , - . , . , ,
, , V-VI .
, , , , , - , (5).
- , "" ,
, , .

, . ,
.
,
.

273


, ,
, ,
, .
, ,
, ,
-, . , ,
, 1884 ., IV , , . " ", , : " ,
" (6)
.
,
, . , " ". . (?)
, , ,
,
, .
- , - "-" (1203 .). ,
,
, , , - . , , , ,
- . , .
.
. (8).
-
"
", ( ) , . ,
, .
, .
.
. ,
.
"" (9).
, . , ,

274

, , ,
, , . , ,
, , ,

VII .
, - .

, "" .
, -
(),
.
() .
, .
. . .
( ). - ,
. -
, "",
( ) . ,
, ,
- . ""
, "", .
, ( 1501)
, , ,
"".
, , ,
,
. , , , ,
- () - . ,
.
, -
,
,
.
. -,
, , " " (10).


?
, () - . . , VI . . . , -
. . . , ,
.. - ,
, - , , , , , II . . .
. , ,
, . .
- , , (11). , , , , ?
, , -
( " "). , () () . -
- . "",
"", : - - .
: - () -
( ) - ( 354 .). , (),
(). ,
. , , ,
, , , , - . ,
() (12)
- (13).
. ()
. ,
() -
- .
, - -
,
-
.

(), (). : - - ; (), , .


, . ,
-, -. , , : , ,
, , !?
,
, ()
. .
- ,
. ,
- -
(14). , .
,
.
()
,
.
, .
,

.
,
.
, .
,
,
(15), ,
. -- - ,
, ,
( ).
- - .
() - .
, , . ?
.
,
.
, ,
, .
-
, , . . ,
70, , () -

275


, . , , ,
.
, .
,
, ,
, - .
- ,
, . ,
.

, I . . . ,
.
, .
, -, . ,
- - , , (16).
,
. ,
. ,
.
-, . , .
.

- - . , ,
,
,
2-3 - ,
-.
- - -
, .
- -
- (16).
, , ( )? , , , . -
. .
, , - . -

276

- , ,
, -
, .. . - ,
-
,
. ,
,

(17) (18).
,
. , , ,
. . -
, .

(). ,
().
.
, . ,
.
, .
,
- ""
- "".
"". - , - . ""
"" ,
.

,
"",
. , ,
.
, , , . - - ""
. - .
- ,

- () ,
, .
, ; ; , - , ; . -; , - -


. , . , . , ,
, (), ,
, .
. ,

. . , ,
(18).
. ,
, ,
.
. , , .
(211-217) (222-235), ,
.
-
, . , , , , . -, . ,
, , , (193-211) (19), , , ,
"" , (). - - ,
. , ,
,
.
,
, ,
,

. (20). ,
, .
,
. , ,
. .
.
:
1. . , 1792, ., 1992, . 21.
2. , . 268.
3. . . . , , ., 1988, . 4, . 261.
4. . . ,
., 1966, . 80.
5. . . , , 1993, .
18-36.
6. . ,
, , ., 1997, .
156.
7. , . 157.
8. . , , 1946, . 601.
9. . , ., . 61-62.
10. . . , ., 1914.
11. . , ., 1914.
12. . . , ., 1993, . 110-112.
13. Dictionary of the celts, Breckhampton Reference,
London, 1997, p. 161.
14. . . , . 121, 150.
15. , ,
. . , . 25.
16. . . , , ., 1988,
. 2, .
16. . . , , . 2, 1988, , . 393.
17. , ., 1989, . 53.
18. . . ., . 49, 55, 57,
75, 79-81.
18. . . , ., 1998, . 18, 75.
19. . . , ., 1994, . 95.
20. ., . 43-44.

277


(
),
.

I. .
, ,

.
, 84 (+ 1998
.), ,
19 .
,
. 20-50
(1800-1850 .)
:
1. () ,
, , ,
, .
2. ( .
), 1844 . .
3. , .
4.
().
5. , .
, , .

1874
.

.
, . ,
, , .
,
.
,
.
,
,

, .
,
,
, .
.

.
, .
, , .
,
, ,
.
-,
. ,

278

. ,
,
.
.
.

,
, .
-, :
, , , (
. . ), ( .
. ) (. . ).

- 1878 .
.

( ).
II.
.

. ,
.

:
, ,
,
.
.
1. . = ,
= ( )

, ,
, .
.
,
, -
, ..:
- - =
.
2. .
) - = , .
,
.
,
. ,

.
) -() = .
, =
.



.
(
)
(?)
, .
,
( ?),
.
- : + =
, .
,

.
,
,
, ,
.
) .

. ,
, ,
, .
, , ,
, - (. ),
. , (+ 91 )
, .

90- .

:
,
, ,
, .
,
,
;
, , ,
.
.
,

- 1878 .

, , , :

1878 , 8-10
.
,
.
,
.
.
, .
.

. .

, : .
:
,

, , ,
.
1948 . 1949 .
III. ().
: 1
2
,

.
(, ,
.) ,
()
: = kar =
aa, . , .. .
-
1943 , II- ., . 257: , , .
[-, ], ..
. - , . . 1961
., aa,
aa (),
,
.

(.) = , ,
- (. ,
. , . 1975, I ).

: = ; =
? aa
: (), ()
, .


.
- . , . nazir (.) =
, , bakan (.
bakmak = , ); . muzlim
karanlk = , , .. ,
,
.
, .. = ,
.
: ,
?
.
1. ().

(),
,
,
, ,
.

(),
:
(). :
1.
1878-1987 ., . 1989 ., . .
.
: 2.

279


, , . XIII, 1966 ., ,
, XV . 3.
, . III, 1972 .,
, , XVI . 4.
,

XV . XVIII ., 5.
, 1931 ., 6.
1879
1910 , . 1921 .

()
.

.
, , ,

,
, .
,

: . ,
, ,
, , , , ..
, .

.
-
XVI
., . . ,

:
(. . )
(. . ).

(XIV .)
,

.
,
. ,

. XV

.
XVII .

.
,
XV
1.

.
(,
, )
.
,
.
(, . . mezr, mezraa
() , ,
.

280

2: ,
.
, ,

. .
XV .
,
, ,
, . ,
,
.
,
XIX .
.
. .
. XIX , ,
, (, . , , .
, . .)
,

. ,
.

,
. , (
. )
,
:
. ,
, . ,
,
.
, ,
.

,
,
.
XV
,
.
(),
.
. :
.
, .
, ,

1955/56 ., , .
XV ,
II
. , .
, .
. ,
( =
). XIX
.
( 1959/60 .)
- , :
.


. -
.
. , ., ,
(, ).
. , . :
HACI HSEYINAGA = ,
, ;
HACI HSEYIN OGLU
MEHMET = ,
. AGA
( ), AGALARIN ().
,
, , ,
, , ,
.

,
().
,
(. 2).
, ,

() .
: , . ,
. , . , . , . , .
, . , . , . ,

, :
,
.

, XII XIV ,
.
,
= , .

: ,
3 ,

.
A
XII . .
, (Teleorman)
(
), . . . . ,
Teleorman /

, .4 .
.
, -
Baummeer [Agha denizi =
: = ; , = ],
, ,
; -,
-,
.
. , .
,
. .
( )


(, ). ,
= , ,
= , , , .

? .
, ,
5 ,
.
,
.
1. .
, .
,
.
.
;
.6 : << (),
=
(), >>. ()
(). :
()
.

: .7 -
,

,
,
,

.8
(
) ,

, (),
.
.
,
. ,
, ..
.


-
( .
). ,
,
(,
;
= ) ,
.9 ,
(, )
,
,
.
2.
, ,
() 10.
(, ), ,
, -.

281


,
, ().
- ,
: , ,
, (
).
, ()
,
,
().
,
.
:
,
(, ) (,
),
: - .
()
- ,
-
: - ,
- .

(. ., . 172)
( ), , 36
, : .
() 40 ( 1941
); : , , ,
. 100
, , 1893 .
, 1926 . -
; .
1901 -
.
(,
), -
(. 2*).
. 1676 .
. - (h), 1573 .
. .
.
. , -
, -
, , .


: ,
882 . ( . , . , . 1997
.), . 56, II- , . 116, 1162 .).
,
, (
. ), .. .



.
- (. 10),

(),
, ..
,
(= ).

282

2. ().
, ,

.

,
,
,
.

, , , .

.
, ..
.
.
.
.
, (,
)
,
.

.
- ;
. -
- - () ,
.
, : , ,
, . ,
: () - - ().
: - , .


,
.
:
1.
-
,
, , ,
..
2. .
-,
,
, 2000
.
,
.
:
.
,
(). , ,
: ()
(, , ).


(. 3 -
(, , )
(, , , , ).



,
. (. 4).
.
:
() , ,
: ,
(=).


11 ( (
,
,
, ,

. -. ,
. , .,
1676 . , , ..
: - , =
= = = , .
(
1905 . . , . , , ,
20 , (
?).
,
,


. (?)
, . 1964 ., . 272,
karakacn =
,
, ( -
). ()
.
12 :
- ) ,

(), ) ,

. ,
. ,
,
(, ).
;

.
,
- ,
.13 (
)
. (.. ).

,
,
.
, ,
. , , ,

.


.
, . 1. ,
. .14
,
(),
. ,
(3000 . .
.) (. ).
, ,
,
(VI . . .). ,
.
-
(). : ,
( ).
,
. (
).
. 15 ,
.
.
-
. ,
,

: , , ,
, , . . . ,
. ,
, . 16

, ().
(IV - V .
. .)
,
, . ,
(II . . . - IV . . .) (,
)

,

, , , , ,
, .. V . . . (
) 17 ().
,
.
, ,
, .18
, .

. :

() .
, .
.
, .
(
, .

283


. ,
. ,
. ,
,
. ,

.
.

()
.
, ,
.
, ,
.
.
. 1
Homo Sapiens ()
.

.
, ,
, .
,

() . 144, 145.
,
- ,
( = )
.
:
= (, ) =
= .
, , .
, .
. ,
(),
,
, ..
. 19 ()
: (
, ,
).20
-
() .21

, ,
(
) ,
.
( )
.
,
:
- ,
, - ,
IX- - X-
( III . . .) ( ).

284

()
, .. .
,
.
(=)
.
.
,
.
VII . VI . . . ,
,
.
.. ( = )
.

(
- ,
; -
).
, (
),
(
- -
).
: (V . . .), (IV . . .),
(III . . .).

.
,
22 -
(XII-XIV . . .)
.
: ; (I-IV
. . .)
-


- . VII .
. . - ,
.

, ( XV-XIII .
. .),
.
, XIX .
. .

: -.

-
.
,
()
- V-IV . .. -
:
- .
,
, , .
(= ).
,
, - ( ,


), .. ,
- (=-).
:
, , ,
:
= , , (), (),
= (), ()
= (), (), , (),
= , ,
= ()(), ()
= ()

, .
, (), ,
, , , , .. -

,
: , , .
.
3. ()
-

. -
, , . 1992
., . 399-400, . 2-8.
) ()
() , ,
:
1. - , :
1. , . ; , ,
2. .
- = ()
(). 3. ,
, ., , . .
(=, ) ,
, . = , ..
. :
- . , . , . -
, - . , . .23
, ,
: , , , , .
2. - = , , ,
.
3. - (,
. ), , , ( ).
(),
,
.
, - .
, , 900 . . .
-
( ) -
,
.

,

.
-
( :
- ).

. (-) (---)
:
,
: () () - ,
,
, , ,
. ,
.
) .
( ) /

:
1. - : 1. , , 2.
, , , 3. ,
, .
2. - : 1. , , 2.
, , , 3. , ,
, 4. ,
().
3. , -
: 1. - - = ,
, , . =
- . 2.
= , , .
= , , =
, ( ), -
.
, .


:
, , ,
, ,
, , ,
, , .
.
,
. .
= .24 -
(--)
: ,
- . , ,
: , :
, ,
(). ,
. ,
.
) ().
,

- = (),
()

285


- 25.

, . ,
.
=()
: .
.

: () = - , . -,
()- (=),
. = - ()
(),
().
:
= () = () .
,
.

.,
.. (),
.
4. .

,
,
,
().
, .,
(), , .
, ,
- ,
.
, . (. ),
(), ,
, .
. : ( .
= , , ); ( . =
).
. , . ().
. , .,
: , ( = , ),
.
. , ,
,
: . (), ., (.
4, . 371, 1576 .), . , .,
1576 . - , .,
. -. -
. ,
/ ,
/. -
= , .

.
. . :
, , . ,
.

286

, , , ,
,
-,
.
.26 , -
-
: , ;
, .
,
-- () =
() - ().
()
, .
.
,
,

. (.
, .) , ., .
,
(= ), ,
, .
, ,
, , ,
, .. .
.
, ,
. . .

, .
, ,

. ,
: .
-
. ,
.
, ,
XIX .
, ., - . .

, ,
1878 ,
( ) -
: , ,
, , , ,
, , .
(. , . III, 1972, . 73, 81, 192).
, . 433, (
, . .) :
. 1930 .
, .
, 1921
. -, -
, (
31.12.1880 .).
1891 . ,
- .
,
, ,
.


,
, : .
. . 25.01.1950 . :
. ().

- ;
: ; :
.
XVI . - -
1591 .
- -
IV- (2723-2563 . .
.),
: () - .
, ,
: , , .
= ( )
. ,
, ,


27
-, .28
5. , , .
.
) , - :
, ,
.

: () ,
., , :
?. (
), ,
,
.
-:
, ,
? ,
.
,
.
,
,
, .
: , ,
,

.
: ,
,
, , .
- .

09.09. 09.09. -
09.09.1944 . , -, , . 45
. :
, , , , , , ,
, , .

,
.
) - , .
.
.
,
: ,
. .
,
. :
, . (
).

:
1. ().
, ,
, -

: ,
. , ,
.
.

, .
2. 1960
- :
18-23 ,
24 - (
);

. ,
, . ( ,
. ,
) , (, ,
) .
-, ,
-
-
.
,
, .
,
.

(, , );

(),
( = ).
, .
, .
(
- ,
,
!?)
3. (),
, . ,
. , ,
,
. , ,
,
.

287


4. :
, ,
, (), (),
, , ,
, .
III. ().
.
(. . ), ,
(),
: 1/
2/ .
,
()
( ) kara, . = aa,
. = .

.
, ,
()
,
( , ),
( ,
) ,
,
,
.

. .
()
,
.
()
, (
: )
,

(, , ) (, , ,
, ). , (V - IV .
. . VIII - VI . . .),
(II
. . .).
,


,
, ,
.
.
-
= ,
.
.

:
(=) (=).


,
: ,

288

,
- : - =
() -.
,

-
:
(), (), , ,
,
: , , ,
, , .

.
,
, ,
, ,
,
(, ).
.
-
.
(
) --,
.
(=, , ,
, )+
,

. ,
(, , , , , , ..)
, ,
.
,
(. ) ,
- ,
- .

, , ,
1960 ., . 41
1
. ,
, . 1979, II . . ., . 65.
2
, . XIII, , 1966 ., . 241.
3
. , . ,
, .
, . 1985, . 7.
4
, ( )
, . 1941, . 2-10.
5
, ,
, , 1978, . 175.
6
,
, ,
, .
,
,
.
7
, , (
), , -
. ,


,
= .
8
.
= ( = = , ).
+ (-- = , , ).
= (, ) + = ,
. ( =
).
9
,
-
, !
,
, ,
,
, , .
10
.
. - .
+
:
, , , . . .
, .
11

- .
12
, ., , 1924, ,
. 50, 54, 56.
13
, ., , 1924, ,
. 50, 54, 56.
14
, . , . ., 1998, -10.
15
, ., Homo Sapiens, . I, 1992,
. 73, 74.
16
, ., . ., . 106, 141.
+ - () .
.
.
17
, .,
, . 1998, . 476, 477.
, 130
,
, . :
( ) .
, .
: ?, ?,
( )?,
( , ?
(?)
.
18
. , . 1962, . 271, . . . .
XLVII, . 437, 438.
19
. , . Homo sapiens, . 1, . 73, 75.
, , ,
. ,
, ,
. ,
, (?)
.
- .

II . . . ,
. ,
,

,
,
( -
;
( )
).
(.. ,
: , ).
.
.

- . -
, , -
.
.
20
() . IV . . .

; .
21
, ()
, .
22
. , ., -, . 1,
. 1997, . 167-170, 274.
23

. ,
, . , . .
? .
.
: -
( = ) -.
24
. , . ,
, . .., 1996, . 102 . . ,
, (, 1982),
.
25
,
, .
, h V (),
, V .

. .
: .
26
. . , . ., . 98
.
27
. - , .,
1988, . 155, . 125, 136, 141.
28
,
, . - .
921-922 ., , 1950.
+
. , , , . 252.
. , ., , . 76: ,
, ,
. , , .
- ,
.
. ,

(. , . IV, . 1986, . 395).

289

290

291

(, , )
(, , , , )
1.
)
. 2; , , , , , , , ,
, , , ( . ), (), ,
.. (, - , )
(, XV . ), , . , . (, , . , .
)
)
, ( - ) (- ), (- ), , , (.
), , ( - ), (. . )
. (20 . ), . (- ), (- ), (- ), ()
, . ( )
)
() - . . , . (IV . . . ), ( ), ,
, , . , , , , , , , .
. - , . (- ), , , , ,
. , . ( -)
) ,
. - (Karaagach) .. . , . (), .
- , (VI . . ., ), . - ( .. , XV-XIII . . .) . (,
-) IX . . . (. ) , . ( - 1600 . . .) ( ).
(), ( = ), , ( , ), , ( ),
- (), (), ( , , IV . . .)
2. , , ,
)
. (), . (), , ( ),
, (), . (), . (), .
(.. -), - . .
, , ( ) ( )
) , ,
. ( , VII-VI . . .) . -, . (. ) 1000 . . . .
(, , XIV .), - ( ), . , . , . , 800 . (- ),
. , 1654 ., ( ), . , . (. ), . - . , .
(), . ( . . , ), . (.), .. (),
. ( ), - . .
- , , . (- ), , - , - , - ,
( ), ( ), , 2111 . (), , 2089 . (. ).
3.
car, . = , .carul mare /mic/, . = ( )carrca, . = . , , = ( ). , . =
.
- = => , , , . => , , .
= A, , . = A , . (. - , 1992 ., . 2, 4).
4.
- carni - . , - carnutes - (. . -, 1937, . 77) - cardaces,
um - . - () ; - . -
. = - - , , -.
, ,, (VI . . .)
5.
(. . , , 1998, .)
. -. -
: , , , , ,
- (= ) (), ( .) , , , , , ,
, (. ), .

292

293


: ...
*
( ), , , (
), .

,

( ) . ( ) ,
, . ( )
, ,

- ,
, ..,
, . .
, ,
. -
(
), ( ).
- , .

Eptaradici I . .
. , , ( )
,
- .
, - , .
...
,
, ,
. (), .
( )
. , , - , -

- .
.
( ), , ( ), . , , , , ,
, , , .
, - . , . - :
().
, , ,
( ,
SRAVAH (R-L) : /
(),

(/) - ( : , - (, , , ).
: ,
. / /
, (: ), .
:
,
, ,
, .
-: 666 -
IV
. .
,

, (, , , , , ,
, , ) - ( ), - ,

* , , ,
.

294


.
, (V-I .) - - ( -), , - ()
- - - .
,
. , ,
, , , ,
, - (, , , , , , , (), , , , ).
, , , , . : , , , , , .
,
, . : , ,
... ,
VI-V .... , .

. , ( , ) --- - , , , , - , ,
, , , , , , . , (
), , .
- .
- () -

(680-770).
- , , ,
, , , , .. (?)
. (
),
-
(: ,
, .. ).
, , .. , --

, : , (.. ): , , , |Y|. (.. -)


. ( - )
, ,
, Y. - ,
-
, ,
,
( , ) (
, ).
: , . , , ,
.
.

, ,
. () , (Ursa
minor, ) , .
- , :
,
,
-
,
.
( , .II, . 154)
II (
) , . ,
:
(, .. ). , , - , - : . . ( ).
, (, , , , , ), , (Bulgarini). , - , , -,
- .
, -
, .. .
- -

295


(, ) . - .
-
- .
VI I
, , , , , , , .
. ,
, .
, , ,
. .
,

( ). : ,
: , ,
, , ()... , ,
, - .
. ( Moszynaski) /
: . ,
. blogac/blagac = , , .. = , , = , , . , , , . .
, :

? : ,
, , (),
, . , .
:
. .
: 20 ,
, ...
,
: , . -

, . . , , , , , , . , ,
. , . : - , .. .

. , ,
,
Bulgari Bulgarini. : rex Bulgarorum
Smuel ( ), : suprdicttus Samuel
Bulgarinorum imperator ( , .. ), : gente Bulgarinorum (..
/).

.
-
,
, . ,
, .
. .
. . : , , ,
, , ... : , : .
* : , ,
, .
- - . .
:
, .
,
(). .
, I, ,
(Bulgarorum haeresis), .. .
,
, . Ecciesia Bulgariae
Ecciesia Dragovitia.
. : -

* T , (XVIII, XIX ), ,
. , ,
- . . . , . .
. , ,
XVII . -,
. (. .).

296


,
: .
-
, .
.
- .
, - , -.
, -, () ,
. : , , - - . , ,
, ,
. 4 .
() .

() ,
.. ,
.
: - ,
.
, - Blitz.
. .
, .
:
. : ! -
. , : ... , ...
()
. : ,
,
, , . : , . , . , , () . ,
= , (

= , ), ( ) /
: .
,
- () ( ),
(, ) - -. : . ,

: ( ,
= , ) (, ).
. ,

( ),
-
, .... // - , -
, . .
/ = .
- : = (). den mazdesn = . : /
= . -
:
= , = , . .
gire-gir = din =
.
, .
, ,
:
. , ,
, , . ,
,
, / ?
, |Y| . , , ,
, , ,
-, , .. -, .

297

,
. , 2000 .

!
.
, , .
, ()
. 1990 . , , , .
, , ,


1. , , , ,
.
,
,

.
.
- ,
, !?1,3,6 ?!...
-
, , . , , !
.
... . , .. :

298

( ), !
. 1,6
, , , ! .. 6: .

,

. ,
. - , , ( ) . ,
.
-
(),
, , ( ).17,18

(VIII .),
: ... . ,
. -
, .
. () . . , ,
. - .
....
.
() (-


) () , .

. , , . .
. . ,
, 200
, ,
, ., ..
- (VIII .).

!16
..
VII ,
.

.
. , , . , , .. ,
II-III . (II .) .

,

, , , .
1223 . .
,
- .3 ..
,
, , ..
.
.
, , (?)
,

( ).
. - , -

(V-VI .) ,
, .
( ) ( ).16
,
1469 . ( ) , .
( ).
1550 . , .

,
,
(). , .. ,
, .. , , , .. , .. , .. , , , .
,
, . , , .1 - !
. , (

- ),
, , . , , .16 ,
.. , . -
, ,
!

299


- ,
, .
- .. .
,
(, ), !
, , . . , .
,
. , ,
VII-I .16,17
, ,
. - ,
, !17
, , - (), ,
,
. ,
,
- , .
, .

.

IV .
,
.
(VII-VIII .) .. , .17 ( .) - , .
. ,
.
,
. ,
-.
, II .
, . .
.
- III .
,
.3 -

300

, ,
, . .11
(1380 .)

. , !3
1340 .
.
, , 1654 .
(1507-1548) . , - . . - ,
.16,4
, .. () 1510 . , , , .16
VII .
,
.
.
, .
.
VIII . . . I .
, .
,
. , (), ().
, . , ,
, .3,16
:
1) , ,
,
; 2) , , (
), III . - ; 3) .
- - , . , . ,
. . . .


- - , .
- , ,
3,16
.
,
. , :
( ),
, ().
. VIII .
. : ... ,
...
:
- ,
- ,
- ,
-
- ,
-
() -
-
- ,
-
- ,
- , ( . )
- , ,
- ( . )
- ,
-
.
- , ,
( )
-
,
- , ,

- , ,
- , ,


.
, , I . ,
, , , , , ,
. .

, , .
.
:
1. () - .
2. - .
3. - .
. :
1. - ( ).
2. ().
3. ()
- , - .
:
( ), , (),
, ( )
.

: , , (), , , ,
- ,
( ), () .
,
.
: ( ),
, , (
), , , , , , , , , , .16,12
IV-V
., ,

!

(), (),
(), (, )
(, ).
(2 2 ) .16
,
,
, .12

.
. ,
!...3

301

302


, ,
.
.16
.
1552 . IV (1547-1584) 200
. , - (15241552). 10 ( ) 50 -.
.11
, !
, , !
. . :
, VII . - . -
(.. - ), - ,
.11
.
,
- () .

. .
V , . ,
VIII .,
. , , , , , , , , ().2
,
VII . . ,
12 . 1610 .
. 1637-1643 . ,
1642 . . (1644-1805),
1806 . .
1675 . IV 15 000 , - . , . , 13 500 !


.16


() .
.
: ... ,
,
.
.
, , (), ...15
,
,
1818-1820 . .
, ,
.
(1708 .) - (1642-1710 .)
II I. -
.13
- 1877-78 .
. ! , .
VII . , ,
I .14

1917 .,
. 1917 .
!
1919 . ! . (..
)
.
,
( - , ,
)!
, , ,
. .

!... -

303

304


,
, . , ! !
.
.
1534-1774 .
15 60 . ,
120 . .
1852 .
60 . .
, ., ,
3 .
.. 4 , 1917 . 11
4,5 , :

- 1 486 .
- 1 339 .
- 553 .
- 260 .

- 260 .
- 235 .
- 164 .
- 44 .
- 37 .
, , ,
- 10-12 !4,10
, , , , , , , , , (), .
- 40 . !
.
, !
, 1984 . ,
, !. 200
100 (
- ; - ...)!
.

-

.
!1,6
, , , , , ,
, , , , .
, 12.02.2000 .

1. . .
V .
, 1994 .
2. , .. . .. . . , , 1957 .
3. , ., . , . 1-4 , 1992 . ( , , 1968 .)
4. , . . , . ,
, 1982 .
5. , . 1917-22 . , . ., , 1999 .
6. . , . 1-2
. . , --, . . , 1995 .
7. , . , . , ,
1981 .
8. , .. (VI-VIII
.), . , -, 1996 .
9. ?,
- , .
, . 10/1990 .
10. , ..,
. , , 1999 .
11. . , .
, . , , 1998 .
12. , . . , .
, . 6, . , , 1993 .
14. , . . VII-I ., . , , 1983 .
15. , .. , . , ,
1971 .
16. , . I. i , . 13, . , i, 1990 . ( I- 19000 .)
17. , . .
, , 1999 .
18. . , . .
, . , , 1959 .

305

-
*
-
1960 . .
(The World of the Huns).
, - . , ,
- ,
.
,
-
--, . ,
, .,
, , , , , .
- . .

; .

.
- (The World of the Huns, p.
452, m.53). , , .



- -.
I
,
-
,
. 1984
, , .

, , , -
.
.
. ,
, , .
- .

( 500 .. -
554).
II
. /: ..., ,
() - (). , (), ,
() ,
. ,
,
,
, ,
... (Buildings, English Translation by H.B.
Dewing, Ph. D., L. H.D., Hardard Universlity Press, 1961).
,

,


.
III

, , .
. , .

* .

306


/History of the wars. Procopius of
University Press, 1961, part VII, 18-23, p. 25 (): ...
(/)
, . , , (/)
, , , , ,
, ,
.
, (/)
, , , , , , , : , ( ).
()
, ,
, . (/
) () - () ,
- .
/ , .
, ,
(/), , , , , , , ( ).
. . ,
- , ,
() . ., 123-158,
, , . 16:
... ()
,
. -
, , ,
, (..: , ).
(..: : ... ... ,

, ). :
- ... (..: -
(/) /-

. : ...
. -
.
,
, ,
. - .
- ,
. ,
: , (/) , ,
, , ,
,
; , ( ).
()
,
, ,
. (/)
()
- (), ,

... . ,
.
, / . - . - -
.
, ...
, .
, ,
,
, , , . ( , -).
IV
- (1110-1180).
, .
II, , , .,
. 104-108. . 108 ,
: ... (. 31), ,
...
- . ,

307


,
. - 31 : .. : . . 34, , 1973, . 289 (..:
), 1148 . .

,
. ! ! - ! () , . ,
? ? ( ). 1998 .
. . ,
,
. .
, , . .
. . , - , . - ? , , , - . , , .

(), : ...
( , .. 840-880), , , . ,
-(-) (- -)

() ... (O.
Pristak: The Orinin of Rus, p. 61, Harvard University Press,
1981).
-/-
, , ..
VI -
/, . . ,
,
VII .
! - .,
-

308

, , . , ,
, , ... ,
, . : ...
, , ,
,
(32)...
. ,
( ,
).

,
,
, .

!
VI
. 308 - . . 3
: 3) ,
- . . !
,
,
. ( /),
. /
, -.
: ... , , , ,
( ).
, ( )
; , , , ( ) ....
(Procopius of Caesarea: History of the Wars, VIII, ii 23-30,
p. 71 English translation wit the Greek text, by H.B. Dewing,
Harvard University Press, 1961).
VII
- 4 308 I , , , ,
. : ...
() , , (4),
, -
.
. 4 : ,


, , , , , ,

. , ,
,
,
, . , ,
, .
VIII
22- , . , (
), . 6 :
,
III IV .

.
,
...
. 138 VII
. ,
, . .
138: ... (
), 1305 .,
- . , .
,
22- VII
- ,
, , .
! - ,
, ,
, .
, - !
I
- 8 . 87
V ( 22-
). , : .
, ,
(610-641). (II- )
( ),
;


. ,
, ,
.. , VII- .

-
? ...!

, 7-
II, III, , .
227, , . , . .
:
(. 6) , (. 7),
,
, ( ULGER et DROGGO) (.
8)
(. 9).
reges, . - (. Procopius of
Caesatea: History of the Wars, XXIII, p. 219).
. . 6 I 538.

527 ., 539, 538 . , , 527 . 8 , , : ,
, . .
, I, . 51-53; Moravcsik,
Byzantinoturcica, II, . 120; . , , . 225/2, .
68 . , . ! ! , , , -
, - -,
-
. . : ( ), ,
. , ,
, -.
9, . :
(I Malalae Chronographia, . 437-437) , , , .. (). ?
LICIAM, ,
,

309


- . . ,

.
, , ,
. ,
/ , /, ,
IV- . ,
, . :
.... ,
- . !
I
7- , .
, I, . 329 I
,
.
...Chaganum vero praeiatu
Avarum non Gazanorum aut Nortmannorum reperimus,
neque principem Vulgarum, set regem vel dominum
Vulgarum, (523 3-9). : ...
, (.
4: -; .
Liuprand, MGH, . 277 15 .) ,
(. 5: .
I, - 1950 , .
114, 315, I-II- . 34, 296). princeps, rex dominus .
Henryk Paszkiewicz in The Making of the
Russian Nation, (1963): ...
, 871 ., , (), , , (. 289; Chaganum vero nos prealatum Avarum non
Gazanorum aut Nortmannorum nuncupari repperimus neque
principem Vulgarum set regem vel dominum Vulgarum MGH
Epist. VII, 1928, . 388 OR, . 423, 455, 456, Cf. B. Ribakov,
K voprosu o roli khazarskogo kaganata v istorii Russi, SAr 1/
4 VIII, 1953, pp. 134-134]; A. Stender-Petersen, Varangica,
1953, p. 247). The sekond fact to be noted is that Bertinian
Annals, lbn Rusta and Gardizi, as well as Hudud al Alam
mention that the ruler of the Ruswas called khagan (290).
This title was upheld for a long time (to the middle of the
11th century), as is testified by an inscription in the Church
of St. Sofia in Kiev (291) and by Hilarion. The latter applies
title to and Vladimir an Yaroslav the Wise (292).
THERE WERE THEN KNAQANS AMONG THE
KHAZARS (292), the AVARS (294) and the BULGARS (295),
as well as characteristically, among the NORSMEN.
But we know that this was the title of the ruler of the Rus,
The duality of designation (Norsemen - Rus, as testified to
by Liutprand, finds full confirmation (note 296; It is
noteworthy that the letter from Luis the German does not
say that this title was used by the Slavs. They had their own

310

title for a ruler - KNYAZ)



. ,
, RE
DOMINUS, , -
.
. , . .. . . 366, . 5, :
... , 871 ., 4- , : , , .
, ? , ,
, , . , , : ,
, .
, . :
, (
- ,
- (110).
. , , , : , , . (. 111: : ( , ,
), . . Moravcsik. Byzantinoturkica,
II, pp. 148/49, 156/7, 332/3] Pritsak, Bulgarische Furstenliste,
p. 40. ,
, ,
( ,
- ( ).).
Peter B. Golden: Khazar Studies. An HistoricoPhilological Inquiry into the Origins of the Khazars boll. p.
41. Pub. in Bibliotheca Orienalis Hungarica, Akademiai Kiado.
Budapest 1980.
// . ,
( ) - .

, : ... -


, . , , - , : 864 . (4)
(5) [] (6), , . 7-
, II, VII
, . 287. .
, : Hludowicus, rex Germanie, hostliter
obviam ulgarorum [regi] promiserat, pergit..., ,
6: .. I (852-889). Bulgarorum rex (, ),
, rex
Bulgarorum ( ). / .
, , - . : ,
, (?) , , .
, ;
( . 5
).
II
. -, . . - , III IV,
VII , ,
1965. , , .
-. . 150,
: (4)

(5), (). (5) - :
, .
(513-518)
(. , , , , . , .
) , , (
, .. -). (. J.B. Bury History of
the Later Roman Empire, p. 447).
, -

II . (-).

.
,
VI , 518 . ,
. - , . -, . ,
,
.
III
III
.
. 151 Bulgari Slavigue
usque ad Longos Muros perveniunt, Slavigue
. Sclaveni Slavi, Slavique.
,
- ! , , . : (
I, 491-518, ..) (3), , , ..
. -
I - 513-518 . , .
, I (527-565) (
) ().
, : ... ,
()
() - , - ( I)...
( . 160 I, , VI) : ...
,
...
, , , . ,
, - Slavique.
IV
. 156/7 III ,

, . : ( II, 685-695 . 705711 .) (..: -

311


/. , . 135, I
, VI) ( ), () ,
, ( II) (4).
(), (5)
() . (. 5 : .. ... . ,
.
-
VII: -, . 215, I
, VI, 1965.
, ,
: ...
, II , (..: (sic!) -ra
) , ( ).

,
().
. - . , , ,
. - , . - -. !
V
- () - , . - ?
, !!! , , .
. . -,
-!

. /
Michael Angold (Oxford) 10251204, / (11101180 .) ( ). (The Byzantine Empire 1025-1204, A. Political
History. Longman and New York, 1984).
. / ,
.
. ,
, . / . , . , .

, :
... , , ,
, - .... ,
.
- . , -
(893-927), ,
,
, ,
. ,
. , ,
, , . , . /
. . ,
, . .*
. / . : , ... -: ... . ,
.... ?
,
?
,
(). / ,
, .

*
( ) (I ...)
(. ).

312


, -
, - .
, , , ?
/
. , , , , - - - . /
?
,
, , - ,
, -
?!
/
. ,
, ,
(. -).
? ,
,
I,
, ?
- /
,
,
.
/
,
.
.. (1898-1972 .),
.
I. . 56, .*:
, , , .
- , - .. (.. ( , . 102),
, .
, ,
( . 103)...
. 233: ... ,
,
732 . , -

(),
, (), - (1). () (2), . -
IV (775-780) (3)...
. 480 (): (), , ...
II. . : ...() , . 487 vol IV. Part I, The Cambridge
Medieval History, Cambridge at the University Press, 195=66
- :
... 733 . III - V (), ; (TZITZAKION)
(2)...
III. . D. M.Duniop The History of the Jewish
Khazars. Princenton University Press, 1954, p. 177 -
.
. 732 ., ..
,
... , .
(CHICHAK (27). ...
(. 27: The scoliast of Constantine Por., DE
CAERMONIIS AULAE BYZANTINAE, I, i (ed. Bonn. 22)
explains the name TZITZAKION for a certain kind of state
garment as a KHAZAR WORD, apparentiy derived from the
name of the Khazar Empress who introduced it...)
IV. Ala-ad-Din Ata-malik Jubaini: The History of the
World Conqueror. Translated from the text of Mirza
Muhammad Qazvini by John Andrew Boule, Ph. D.,
Manchester University Press, 1958. . 274, . 7 , -
(CHECHEKEN), . 506 ,
- , . (2) : , , , ,
, ,
, ,
(Litle Flower).
,
, -, .
V. ? ! .. , .
340.:
... . () - ; ;

313


- ( ) . . :
- . ., 97;
- . ,
;
?
, !
/
- ,

!
/ - ...!

314

, // . , / (
RAMUS, .. -
).
- , - .


( )

.

.
, 21 , . - (13.6.1971)
-, - -, .
: -
; ,

.
, :
(. -, . ); (. --); -
(. , . ) (- ),
IV, V- . .
. - - ,
-
2824 ... .
, , 2105 . ,
,
, ,
, , . .
,
: ,
- - 2668 . , - - , - 2263 .,
2171 . ,
., . - , - 3,5 .
(.); - ( ) , 4.8 . ,
- - , 6 . - .
,
, - , - .
? ,
?

- ,
-,

: ,
, ;
,
, .
, , ,
. , - .


.

, , . - 3 5 . -

. , ,
.
, , :
, - ? , , - , .
, , , ,
, ,
- ,
. ,
, , , (), ,
. - , , , . , , ,
, . -

315



.
V .., -
6 .
-. ,
-, , () .
- - ,
.
,
?
.
. , , - - , ,
,
- . , , , , ,
, .
, 27-, 26- .
.., , ,
,
,
- , ,
. .
, , .
. ,

-
- . , , !

,
- - - - .

.
, -

316

, ,
, 24- - 23- .., . - ,
: (. .) . (. ),
.
(. .)
. ( ) . ()
366 .
. , -
, , , , , - - .


(). -
, .
,

.

- (-).

,
:

,
,
,
, - - , ,
.



, () - ,
, -
. -,
650 . ,
,
, - . -, , -,


. ,
, . , , ,
,
. - : (
), -
; - - ;
- - ; ,
, -
.

- ,
. - .
, ,
- .
III ..., . ,
, , 12. 60-.
; ;
;
- ..,
.

12-.
.
,
-- .

,
() , : () - - , ().
, , - -

, .
.
12- ,
13- . (13 28 ).

,
. - - 2-
,
- -. , 113 ..., - .
.
***

, , - ,
, , .
.
, , , ,

,
, .

300
. 150
,
.
2 . 60
.
3
. 5
515

.
61

.

317


- .
?
, ,
(). , ,
,
,
, .

, ,
, . ,
.
.
,
, .
, , ., , , .
,
,
-,
. , , - ,
, . - , , . , I ..., .. ,
.
, , , , ( 160 - ..).
,
, .
.
, , -.
.
, -, . , -, 3 , -
- ,
, . , - ,
- -, -. , ? ? , ! ?
. - -, . ...,

318

. ,
.
? .
, , -.
, ,
,
,
.
. : ,
60- . , 12-. , , . .
, - , , . ,
, . .
- .
, , , ,
, , . , 10 6-, .

.. , , 12-.
- - ..
. , . , - - , . - - ,
, , , .

- 11, 10, ..,
, .
, , , ,
, . , -


, . , . : () (, -), ;
, ,
, -. , . ,
- - , ,
, .: , , , . ., ,
,
. , , - - - , ,
.
,
,
(365 366).
-
, . 300
150 , 60-.
, .
. , , 12-., ,
, . , () .
60-.
12
60-. ,
. 60-
- 6-, - 12-.
5- - , (!). (
.-, 5- ,
5- ).
, 300 . 150 .
: 5 , 2,5 60-, 25 - 12-. 12,5 - 12-. .
. , . - 9-. .
-, . .
, . ( !), : ; -
, ,,
, . , -, - -

,
. , , , ,
- . , . -
579 .
.
,
.
, ,
.
. ,
. , - +
- () - - ,
,
, .
, , - . . ,
. , ,
; . , , .
-,
129 .. - ( ), .
(9). 5- 25- - ,
. .
, 9- . 24 . -.
- .
, , . , . , . -
,
.
- , , ,
. - - - ,
, . -
.
- -,
- - , -.

319


, , , , -
, , , , .
- ( ), . ,
,
,
.
.
,
, , ,
, .
() 12 , 50- , , ,
. ,

.
--,
. , -
.

, , ()
. . ,
12-
. 12- ,
(), .
, , , ,
,
,

. .
. ,
, ,
, , .

320

, -
, .
12-.
() , -, 821 737 ., , 12-. , (
- - 2000 . - ..).
. , ,
737 . , . ,
, . : 737 + (7 .
12) 84 821. .
. - ,
. 737 - 96 (8
12) 641. , -
642 ., , 641 .
- 641 (
- 1 . 640!)
. - 3- 641 .
, , , , , ,
.
- , ,
. , : ... ...
. , ... , ,
. - : . -
( ); -; -; .
. 644 - - , , 728 . 716 728 . 716-72 644,
728-84=644 . ( 6, 7 .),
- . ,
. (644),
: , () , .
, ,
,
.
--- , . - .

, .


,
, , , . .
, , - - . , , 12. , - (), .
- , 12-
50- .
(--).
-, - -
, --, , . ,
, , ,
, , .
, - - , .
, - 6-.
60-. , . 884. , ,
.

,
, , ,
17- .,
4000 , . .
- : - -
- ,
- - ,
. 9-
. ,
5- .., -
. - 5-
., , .

, ,
- .
,
,
, ( ) , -

, , - -, , , , .., - .
,
,
. , ,
-, - , ,
, , , ., , , . . ,
, .
***
,
, -, - -
- , . - :
1. , , ,
,
, (- - ,
)
, , 1-
, .
2. :
5- 9- ,
, , ,
, . , .
3. ,

. .
31 , 30. .
4. 12- 60- ,
, , , , .

.

, ,
. ,
-

321


, ,
.
, .
, ,
, .

, .
,
, ,
, ,
, , , ,
.
- - - .
-, ,
. , , . - .
, -
, - . ,
,
, . : ,
.
- , , ,
. , .


, , . - . ,
, , .
, , , : .
, . - -
. ,
. -

322

- . ,
31 . 30
, 30 ( , !); 31 ..

.
6
, , 4 , .
. 50- , , , . , , . , ,
. .
,
, .: 14
; ; ; ;
; ; , .
, , ,
. ,
,
, . - ;
- - .

: ; ; , : .
, - -
, --
- ,
.
-
. . . - , , - , - , .
- ; ;
; ; - , // - , .
- ;
, .
- ,
.
- : , !


. . , - , , .
-,
- .
.
.
. ; - .
.
. - ! . . ,
,
- 10-13 ,
. , . .
, , , , :
,
,
, ... ..
.
-

. . ,
, . , , ,
.
- , .
- !
- . ,
, ,
- .
5- .
-
. - -.
. , , , ,
.
866 . -, , .
.
.
. . - .
, , ; -

;
. .
, ,
- .
. ,

. ,
.
866 . ,
. ,

. - , ,
- , .

9- . . - ,
. ,
; ,
. , --: , , , ; , , - . 866 .
,
-, .
--
- () .
, , , . ,
. . - ,
.

- . , ,
, , . , , .
,
. , , .
,
, .

323

1997 . .. (
),
. , ,
865-882 ., -,
.

- . .
,
. ,
,
.
. . ,
, -
.
, :
, : , .
. . . , - .
, ,
,
- , .
, , ,
.
,
, . ,
. .
, , . , , -

324

,
. . . .
.
,
,
.

. , . ,
. ? -
. ?
1920 . ?
().
, , ! , ... .
1920 . , , ,
! , . !
!
. , V
., , , ,
. . , .
, , , ,
,
, ? ? -


, , ,
? ,
? ,
. . . .
, . , .
,
,
...
, ?
?
.
, . . :
, , -
, - ?
. . ,
, - , , , . , . - ,
.
- .
, .. , ,
.

,
, . ( ),
, 712 720 .
, , , ,
. , - , , .
- . , .

- .
.
,
- . . , ,
.
. ,
.
. , -
- . ,
- . ,
.

,
.
, .
(). - , . , , .
. ,

. .
, ,
. . 300
, ,

. .
,
. - ,
.
.
-
- . -, ; () .
: ( ), (-) .. (
. ),
. , , III ...
. ,
93 150 .

325


,
. 153 .
- 453 .
.
,
-,
.
(VIII .), .

. ,
, .
: , . . .
, ,
, . .
,
.

.
.
(). , - : , ( ) .
: , ,
(). ,
- , .
, .
. -
- .
, 660 ... .

. -, ,
. .
, , , .
, , . - -

326

.
, .
, - , - . , , , ,
, , , . .. , , ,
. -
, .
.
-, ,
- .

- . . ,
, , .
, , . - ,
. , , ,
.
, , . -, -
. , .
, ,
, ,
, , .
, , , , , -.
. .

, ,
,
.
.
, .


- , - .

, -
. ,
, ,
- .
, ()
. , . , , .
, - (
) , .
, . , ,
, . ,
. ,
, , ,
,

. - ,
.
, ,
.
, ,

.
- -
, ,
. , , .
, ( ),
, - . , , .
, -

, . . , .
,
, *.
. , .
, , . ( ,

, . ,
--- ( - ,
,
III
...). , , . , . , , .. . .

. , -
-
.
. ,
, . . ,
. ,
() .
,
,
. - . .
, , . , ,
.

. , ,
,
.., ,

, ! : (),
, !... (. .)
*

327


, , - (-), -
.
,
, ,
,
, , ,
,
,
, . , , .
, ,

.
, . . ,
, -
.
. -
, , ,
, . , ,
. ,
- , ,
, .
,
, , -
, .
, . , ,
, , (, ) .
, ,
. ,
-.
, .
.
. , , ,
, .
-

328

, ,
, - .
, , , , -
- . ,
, .
...
,
? , ,
, . ,
.

.
, , , .
. : , , ,
,
.
, , . , ,

.
.
, , . , , ,

.
- . , , . .
. ,
.
.

, .
, , ,
. ,


. ,
,
.
- , .
. , .
, ,
. () . , , . , , , ,
. ,
.
,

- .
,
. , - .
, , .
,
. , .

. . ,
,
.
- .
, , . - . ,
, . , /
, / .
.
. , .

,
.
, ? , , ? . ,


.
,
? ? , : ,
, ,
. ,
. , , , : , (),
. , . ,
( ...).
- .
, ,
, ()
, ,
,
. ? ?
. , , ,
.
, ,
.
-
? , .
, .
.
, , . ,
, ,
- . , .
,
, ()
-,
.
: ,
. . . ,

329


. .
-
. , ,
, - .
, , -
. , .
, . - , . - .
,
. , // , .
,

, . , .
, .
-

330

, ,
.
,
. - , . ,
. ,
,
. , ,

. ,
, .
- .
, .
, , . ?!
- .
, ,
.

//
//
-

//// , , , , , , , ,
.

,
////
III
II ...
, // -.
, -
V-VI . - .
,
.
-
,
. ,
,
, ,
I VI .
III II
... , - . 1964 1980 .
55 . () (
).
, III ...
(
). -

, .
-
: , , , , ,
. ,
-
. , , 75 . - . ( -), . III ...,
, , , , ,
. , .
1975 . - ,
17 056 , , . .
- , , , .. . , , . , -
,
.
.
, : . (aulo Mathica Ebla un impero
ritrovato, Torino, 1977).

, . (Ebla un impero inciso nele Argiia
Pettinato G. Milano, 1979).
-
, ,
, ., , . ,
.

331

332


, ,

() .
, . IV
II .... ,
, , -, . : 2316 .... 2261 .... -
.
, ,
(, , ). - (
,
,
. , ).
( ) IV
.. I. -
IV III ...
2750 2200 ....
II ... - .
,
.
,
-
- ,
. ( )
. ,
,
, -, () (2335-2326 ....)
.
( ) .
( ), . .
. ( ) . .
- , - .
( ). , ,
(Sollberger E. The
Socalled tuaty between Ebla ane Asnz SEb III, 1980).

, - (, , , ,
.) , .

, :
1. , (
).
.
2. ( ),
. .
3.
,
, .
, , , , , , , . .
-
,
- , ,
.
.
1280 , . . , 1980 .
La civita di Ebla,
, . III (Garelli P. Remargues sur les Nows
geographiques des Archives dEbla, 1985 .
, , 1985 .)
. ,
:
1. . 1979 .,
635 (Pettinato J. Catalogo dei Testi
cunciformi di Tell-Mardikh-Ebla Napoli, 1979).
2. 28 ,
. , 500 .
140 500 . (Pettubati
H. Aspectti amministrativi e topografici di Ebla nel Ill
millenio a,v, Cr. RSQ 50, 1976). .:
1135 .
3. . 1978 .
(Petinato J. Atlante geoggrafico del Vicino Oriente Axtico
Attestato ad Ebla e ad Abu-Salabich or NS 42/1978).
29 . ( . 537539).
1979 . . ,
, -

333


, . . ( .
(Archi A. The epigraphic
evidence from Ebla and the Old Testauont Bible 60, 1979).
.
,
:
,
, ; (Archi A. Notes on Eblaite geography SEB
II 1980).
, ,

. .
,
().
. 1963 ., . 233 (Astour M. Place
Names from the Kingdom of Alabah in the North Syrian
List of Tutmos III. Astendy in historical topography
Y.N.E.S. 22, 1963).
,
. , 1979 . (. 103
110) :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
(.
7.
8.
//
9.
//
10.
11.


Qar-ga-mi-iski
Har-ra-anki
Y-marki
Ma-riki
Ha-garki
Ur-sa-umki

A-ba-tumki
A-ma-duki


Kar-ud-mi-is (is)
Har-ra-nimki
Y-ma(a)-drki
Ma-riki
Ha-ga-arki
Ur-su-uki
, )
A-ba(at)-tiom
-

Du-ubki
Du-du-luki
Tu-ut-tu-ul
Du-ne-erki
()
12.
--
Yr-ri-id
13.
Mar-dumki
Mar-kuki
14.
Ab-zuki
15.
Xa-sa-sarki
Ha-za-za-ar
(. ,
. ).

,
.
, .
-, ---
((Du-du-laki).
-, .. , .

334

- ,
III . . , ,
, . .
. , ..
, ,
. . ,
, . ,
. , . . - - (SA-LELk and A-ramki).
- .
, 23
, /
.
, - /, .
-- -- (A-su-urki),
,
- .

(
, 1980 ., . 129-155 SEb II, 1980 . Sollberge E.
The so called trented between Ebla and Ashur SEb III,
1980).

,
(
) --.
, ,
1974 . (Biggs R.D. Inscription from Tell by Salabikh, Nigss,
1974), --RIH, A+RIH . - .
, -- - - (A BAR-SALKI).
+RIH
/. ..
/ .
, ,
, , -,
- .

.
.. :
1. ( )

/ (. 59).


,
: , .
,
, .
.
. ..

,
, .
2. . - .
, .
: , ,
- .
3. ( 609 628). , 23 ,
. ,
,
-.
,
, .
: . , . , .
, , , I 7592420 .. ,
- , . . .
,
, ,
. ,
.
- ,
- , , , , . .
, . . :
, - , ;

,
;
-

;

,
;
.

, .

, I .. //
///, ,
.
-
( ), - ()
, , .

, ,
,
/
///.

(I . ..), I
.. , , . 317
(40 ). -
, , , , .
.

, , , , , . .
.
, ,
: ,
, .

, //// , , - .
- / ( ) -
,
/ -
.

335


2000:
- .

,
. - I .
: ... .
1905 . .
1980 . (1). , , , , . 42 , 1337
, 783 , 14
185 ().
1982 .
, . : ... , -(2).
1992 .
. (3).*

-
,
.
, *
**

336

. , (4-11).

.
,
681-850 .** .

, . , ,
,
, ,
, .

, 132
, 75 9 , 1992 .
( 1).
,
.
III ..
V , .
. ,
III ..
, , , .,
(12-23).
3100-2700 ... ,
. -

..
V-IV- .., -, ?!?.....


, 3100 ... , ,
. - ..
, . 2700-1900 ... , .
. - - .
. . ..
.
, .. , : -
(21).
, , , , , ,
2.
, , :
,
35

54

19
II ..
..
. , -, , , , ,
(19-21, 24-30).
, - , -. , ,
-,
-,
. - .
- ( ).
.
. - (1800 ...).
, ,
, , , ,
3.

, , :

20
16

19
23
36
18
I ..

... (19-22, 31, 32).
: , , , ,
.
4.
, , :
10

28

20

28

18

29

19
I ..
, . (306-140 ...). , ,
() , . ,
I .
. IIIII ..., , , ,
,
60 1.
I
, 132
59 .
- , (III-IV ).
, , : , ,
, (19-22, 33-40).

. 5.
(), , :

18

10
/
7

337

11

35
,
68
. (40) , VI .. (.. ).


1.
, - .
2. , , .
3. , ,
.
4. , - , .



1962-1998 . . , , . , 5600 ..
, , - .
. , 1985 . , .

D1 = 35, D2 = 21 H = 9 ,
.
, . ,

.
, , - . .
, .
28,
23. , ,

, 60.
, , :
, V .., -
.
6.
1998 .
. -
(43). . 1 ..
, ,
. , . ,
- -. - ?*

, (41) , V (. 2). , . 233
,
(42) .. , 1500
. , V
.. .
,
. ,
. .. (21)
: ,
- , .

, - ,
? .
.

,
.
? , . . ,
.
V .. (41-. 211212) , .
? -

*
( ) 5600 ...
..

338


354 .
.. (44 . 8-14),
, -
. -
. , V ..
.

, :
1. - .
2. - .
3. , - (5600 ..), .


1. -, . , VII- ., 1980.
2. , . ., 1982.
3. , . ., 1992.
4. , . ., 1992.
5. , . .
6. Bogdan, D. Grafitele de la Basarabi, Analele Universitatii
Bucuresti, Seria stiinte Sociale Istorias N 16, IX-B., 1960.
7. , .. .
., 1918.
8. , . . ., 1928.
9. , . . ., 1959.

10. , . , VII-IV . ., 1998.


11. , .
. ., 1999.
III ...
12. . . I ., 1956.
13. Lart et Ihomme Vol. l. P.: Librairie Larousse, 1957.
14. Parrot. A. Sumer. P., 1981.
15. Porada, E. Alt Iran. B.B., 1962.
16. Basham,A.L. The wonder that was India. L., 1969.
17. Webster, D. Valley of the mummies. National Geographic,
1999, N 4, pp 76-87.
18. Week, K.R. Valley of the kings. Notional Geographic, 1998,
N 3, pp 1-33.
19. Diringer, D. The alphabet. L. 1949.
20. Friedrich, J. Geshicht der Schrift Heidelberg, 1966.
21. , .. . ., 1982 (GELB, L. A.
Study of Writing. Chicago & London, 1963.
22. , . ., 1964.
23. , ., . ., 1981.
II ...*
24. , .., ., 1974.
25. , . . ., 1976.
26. -. -
. , 1997,
. 3, 51-56.
27. , . .
. , 1998, . 2, 81-94.
28. . . - , 1969-1973. ., 1976.
29. -, ... . ., 1985.
30. . . ., 1974.
I ...**
31. , . . ., 1971.
32. Fol. A.K. Jordanov, K. Porozhanov & V.Fol. Ancient Thrace.
S., 2000.
I ..***
33. , .. -. ,
1941, . 3.

. 1. ) . , ( ). )
() . , (, ),
( V-IV . . .)

339


34. .
. . 1971.
35. , ..
. .
36. , .. . ., 1998.
37. , .. . ., 1972.
38. , .. . ., 1974.
39. , .., . ., 1966.
40. , .. .
, 1998, . 1, 71-81; 1999, . 4, 99-107.
1

340

41. , . . . .
, . ., 2000.
42. , . . II . III.
., 1938.
43. , . . . ., 1998.
44. , . . ., 1995.
45. . . . . , . ., 2000.

341

342

343

344

345

346

347

348

349

350

351

352

353

354

355

, - , . , , , . , - ,
,
. , ,
, 1992
.

.
, , ,
. , , , .
14 1992 .,
,
, .

, , .
,
- , , , , .
, .
, ,
, .
,
. 35 ,
4-5 , (.1),
40 ,
, ,
.

356

( ).
, () ,
,
. ,
, .
.
, ,
, .
,
, ,
.
, , 15 .
, 4,5
. 12 , 22 . 2,3 ,
,
, . , , , . ,
. () VII-I . ,
, 866 . , ..
.
,
- .
, (),
, , .
( 1) ,
II ..
, ,
- . .
.

357


, , . . , , . .
,
, ( .
16). ,
.
, !
,
,
, - , VII-I . , , , ,
. , , .
.
-
.
,
. - .*
, ,
. 15
, 33 .
. , , , . VII-I .
, ,
I .
(
. .) . ,

, , , . , .. - - (VIII-II ....), .. - -. ,
- II .... . , ,

II ...., .
, ,

, , . (
),
. ,
. : 1, 5, 7 9 : , , , . , = , . , , ,
.
,

. -
-- (987-988 .) ,
... ....
I .
, .
, , , . ,
,
, .

* IV-III . .. ..

358


.

,
. ,
!
, -!?...
, ,
, !...

, !...

, , . ,

, , - !
, -
, , , .
: , , , , , ,
( ), .
, , , , , , .., . (
). ,
, , ,

. !...
, . : ( .), ,
, , , , ( . ),
, , , , ,
, .

, - :
. (.-. 1. ,
- . 2. , .
. ( , . , , 1976 .).
***

. . (.ordu). 1. , .
, . . . .
.. . 2. , . ,
... ... , . ( ,
I
; . , , 1974 .
***
. 1. . ; 2. . , ( , . , , 1975 .)
***
, , , , , -,
, .

1.

- , Kl-tigin (Talat Tekin,
A. Grammar of Orkhon Turkish, Bloomington 1968, 237)
- () , wo-lu-to
(*oludu=ordu) (G. Doerfer, Turkische und mongolishe
Elemente im Neupersischen. ii Turkische Elemente im
Neupersischen, Wiesbaden, 1965, 35).
(IV- ), -, 263, 275 Urduwa
, . Urdu
,
(E. von Zambar.
Die Munzpragungen des Islam, I, Wiesbaden 1968, 42).
III IV . , , , - horde, Horde .. (Doerfer, op. cit, 38).
, ordu-yu
humayun ,
, , . ordudju
bashibaghashi (ehli hiref, arbab-j hiref), (.

359


yeni ceriler) (.
I.H. Uzuncarsili, Osmanli devleti teskilatindan, kapikulu
ocaklari, Ankara 1943-4, I, 368-73; M.Z. Pakalin, Tarih
deyimleri ve terimleri sozlugu, Istanbul 1946-54, ii, 728-9).
,
urdu-yi
mualla , zaban-i urdu --
,
(. Yule and Burnell, HobsonJobson, a glossary of Anglo-Indian colloquial words and
phrases, 639-40; hind. iii. Languages; and urdu).
, . Tadhkirat alMuluk, tr, Minorsky, London, 1943, tr. 51, 62), , (
VIII .), .
: . (.. Bosworth)

2.

, ,
ordu
, . ordu. ordu , , ,
.
(The Golden
Horde) .
Quatremere (Rachid-Eldin, Histoire des Mongols de la Perse,
Paris 1836, 98, n.25) , ughruk , -

360

- .
1250 .
, curia ordu,
ordu ort ;
orda, , (The
Mission of Friar Willam of Rubruck; his journey to the court
of the Great Khan Mongke 1253-1255, tr. P. Jackson and ed.
Jackson and D.O.Morgen, London 1990, 131 nd n.4).
,
,
OED (1555).
: G. Doerfer, Turkische und mongolische
Elemente im Neupersischen, ii Wiesbaden 1965, 32-9 (D.O.
Morgan).
(Encyclopaedia of Islam, vol. letter O, Editors, London,
1990)
***
Ordu . , , . ( , - , .
, , 1995 .)
***
,
. . ,
, .. ( . , , , 1998 ., . 124, . 29).
***
, 1. . . 2. ) ()
, ; ) , ; )
; ) ; 3. , ; 4. ) , ; ) , , .
(- , . , , 1990 .)

, .
, -
. ,
, .
?
1300- ,
, ,
.
, ,
, , , ,
, . , ,
, ,
.


,

I 866 ( . ).
, , ,
, , . ,
. : .
, ?
,
. . ,
, . , , ,
- .
,
, . ,
.
, 800
,
, ,
.
I,
, ,
. , -


. 866 , - ,
, . ,
,
, .

( ) ,
, .

.
52 . ?
1. .
2. 52 . .
3. - ,
.
4. 52 . ,

. , .
5.
, , , . ,
, , .
5. ,
. ,
. , -

361


. , ,
.
, .
7. , ,
. ,
:
.
8. , , , , , ,
. , ,
. , ,
,
.
,
- . ,
.
, , . ,
,
, ,
, , ,
. .
,
:
1. .
, . , ,
,
. ,
. , , 100
- . 200 . ,
II ,
, .
- - , , , .
2. I
.

362

3.

, . , ,
.
,
.

,
.
4.
( ) ,
1876 1923 , ,
.. , ,
.
5. ,
,
,
, ,
.
6. ? , ,
,
, ,
, ,
, .
,
, , : , (. ,
3:19). , ,
,
. ,
, . , , ,
,
. ,
, , , , , ,
? , , , .
, ,


,
,

. ,

, ,
: , ,
(, 13:35). , ,
?
,
. , ,
..
, ,
,
. ,
- ,

, .
,
.
, ,
.
. , , .
,
, ,
. ,
, ,
, , ,
, . , ,
,
. . ,
!

363

*


, - ( ,
- , ). ,
, , ,
.
. - , .
, , , .
, , , ,
.
.

-

, 866 ..
- - 1300 , .

- .
, -. ,
, ,
(
, ,
).


. .
.
, . , ? ,
, . -

, , , .
,
.
.
: , .
,
. , ,

.
.
,
.

. 24 ,
. .
, ,
.
, .
, .. , , .. .
, - **, .
, , , , -.


?!
,
. . , .
, .. , .
.


, , .
,

* ( ) I. ,
. . .
** , . . .

364


,
: , , .
,
.

,
. IX .
.
, ,
.
. , , , . , , , .



, ,

.
, ,
. ,
. , .



, .
.
, ?
, ?

, ,

. , : ,
, . ,


.
, , -

.

; ;
; , . ,
.

: , ,
;
;
() .
, . C .

,
,
, ,
. , . , ,
.
, .
,
, ?

.
, . , , . ? ? -
.

.

, , , .
52- , .
,
, . - -

365


. , .
?
- : .
.

. ,
. , , .
.
, .
- .
, . ? .
- . : , , . . 7- , . ,
.
,
.
100-, .
,
,
. , , ,
. , .
? ,

. ,
.
.




- , . , :
1. , . , ,
.
, .
2.

, .

366

, ,
. ,
, ?
:

100 .
, .
3. , .
, .
, : .
4. , . , , . ,
,
.
5. ,
.
, , . ,
.
6. , ? ,
.
I
, . , ,
. .
.
7.
, .
, .
8. , .
, , , , ,
? .
: ? .
, ,
, .



?
,
, , ,
. , :
, . .
( ). ,
. , .
.
- ; - ;
; . - ,
, , , , , . 10% . .

!
( !)
.
- ,
. .
, ,
1000 - , 52- ,
,
.
(969 .), 20 000
, 52, 300 , 24 ?
170
.
, , , .
?

, -
, -

, : , ,
. ... ,
, ... ...
.
, ,
, . ,

. ,
.

, ,
- ( ),
.
.
. . , .
. , -
.



.
. .
.
1000 :
,
. ...
: , ,
.
,

- , -
. .
,
- - .
.
, ,
.

...


. ,
,
.
!

367

-
I.

.

, , , ,
( ,
).

, . -
,
, -
.
. .
. : , . 4, . 93 94, .
1-4, :
... ; ,
(.. , ),
( )...
- ... , ...
(.. ) .
(
). ( )
.
,
( 3 ), .
- -

,
.
( ) ,
.
- , .

. , ,
( ), .
.
.

. .. .
,
(), . (),
.
,
. ,

.
( ) , ,
.
, ,
.
-
.

(
), . - ( ) .

1.
7 9. ,
().
. II-III ,
. .

368

1. (-)
-, 1500 . . .

1. , 1500 . . .

- ,
,
. , , ( , - ).
.
( ).
. , , , ,
( ).
, . , -

-
. , - .
, . , , .
,
,
, ,
.

.
,

2. -
,
, , , ;
,
.

().
,
.
(), (2500 . . .) ( , 1955 .)

2. ,
, , 7500 . .
., . . (-
)

369

3. . 20
(
)

3. . 20

.
.

- , .. .
- , , . , 4
, . 517-538,
: ...
,
, ,
. II-III ,
. ,
, (
1). ( -). 1 3-4 (.
1).
-,
(2852-2737
..). - ,
( ) 2500 ...
() -

370

,
, , ( 2).
( 2).
- , . 20-- ( ),
( 3).
, ,
, ..
, ,
( 3).
20 , , - ( ), .

-
, .
.
, , .. (
).
,
-
,
.




. Making faces ,


, . - ,
. , , , .
, ,
, , II,
. , .
. , ( hairy pinnae),
. ( 4) , .
,
, , . ( )
? ,
500 ( ) , .. . , , .
- ( 4 4). .

,
, , , -
. 19.
(. , 1849), ,
.
,
, .
, ,
1854 . - . , ,
, , , , .
, ,
- ,
(. 4),
.

500 2000 ,
,
.
, ,
. 1846 .

(. 4).
,
1882 .
,
, , , ( 4). 33-
1958 . . .

4.
. (
).

4.
. (
).

371


.
(1882)
, , ... ( ..),
(
..)
. ,
, .
, , 100 ,
,
,
, , ,
.
,
, -. ,
. ,
.
, ()
,
.


,

4.

372

.
,
.

VI .. ( 5 10 )
-- ,
. , , ,
- ,
,
,
,
.
: 1859 . .
, ( ..) . ,

(.. ). ,
( ) , , .
,
-
, .

,

4. ( )

4.
, /
,
..


. , , ,
,
( ) . 20 ()
. .


( 5). (
. . 14 ). 3 .
75,5% !!! 2-3-
. -

, , !

3-9 2004 . . 168 ,


. 2-

. ( )
.
-, .
.
, ,
,
. . ,
5000 . 24
. .
. , , .
,
6:4 :
.
, 50- .
4,50 , 6- 1577 .
. 1613 . , 6,80 ( , )!
, 1,50-1,60 ,
180-190 (. 2 ).

1000

373


, 2 .

, .


.
.
.
, . , ,
,
( .. ). -
!

- ,
.
,
- , ()
. ,
.
-, , ( ). - , , , .
( ) -
- . () , , , ,
( 6).
. , . , ,
(.. ),
.
,
,

. .

, .
.
, -,
, ,
.

374

6.

.
,
, . , ,
, ,
,
.
.
, ,
,
( ).
, , . () , -
-, .
, . - , .

(II ..)
2824 .... () ()
.
.
.
,
.


. , , ,
.
- -, ( 968 . 949
.), .
... () (), ,
. ,
...
( ) , (VI ...),
( )
,
(). : ,
.
?

. ,
1114 . , , , , .
, ,
, ,
.

. ,
,
,
, (
).
. - ( --).

, . ,
, , .
,
, . , .
515 .: ... .
() , , ...
.

( V-IV ..) ,
(,
, 1030-720 ...):
...
(?) ,
. , , ,
, .
, ,
, .
, . , , ...


( ). . 1552 .
:
... , ,
,

,
.

, .
.

, . - , . ,
,
...
, 2 1552 ., 190
,
!


.
1998 .
. -
: !. : . -

89- , 20- . : ...
.
.

375


.
( ) ,
. , . , , ...!


, ,
. ,
. () -

7.
, III-II . . . ( )

.
, ,
.

7. ,
.
( ).

, ,

( 7).

(3000 . ..), 1956 .
. 10
. , , ( 7).
, ,
, ?!
,
, ,
..
,

376

, . ,
( ) , (
) ,
( ),
, .
- :
... ,
, .
.

, . ?
, .
,
. , , , ,
, (). , - ...

.
, .. ,
.


2 (1969 .)
:

, .
..
. ,
III .... PO-SING-TAI-TE, .. , , ,
,
. ... ,
. -

- .
,
, ,

.
70- .,
.
,
, . (
), :
. ,
.

, **.
. , ( . . 15
16). . . - , . , . ,
. . ,
, .
,
, ,
,
, , .

. ,
,
... ,
.
, ...,
, ...

,
, ,
- , .
*
, ,
. , ,
.
. , , ,
I .
, ().
. 80- , 1980 .,
.
- , ,
- , . - , , . -
.
, ,
, ,
, .
: ,
, . ,
.
,
.
.
.. .
, ,

*
.
( ). . .
**
, 500
( ). . .

377


.
, I
, , . ,
.
,
,

, ,
!!! .
? I,
, ,
- .

, 1/3
, , . ( )
, ,
,
.
, . , , ... , ...
: 52, ... 520 . , 52- ( ),
- * I,
.
,
, !

II.

.
. , ,
, .
. -

8. ()
() ( ) .
bregma sutura sagitalis, -
-
, . , 11
( ).

.
, , (.. -
, ). , ,
(), , .
. -, .
, . , , , ,
. ,
, . ( 3000 ).
. -

* , !
, , .

378


, - , , ,

.
:
( - ) .
,

(), . (.
. , ). , , - , 8 20 0,5 2
, ( ) ( 8).
(VII-I .)
.
, ,
, - ( ).
- ( ) 20 .. , , , ,
, . ( 9).

, , .

( ).
7- . , (I- .)
. , ( 10).
-
( ,
) . (VIII-I .) , . ,
. ( 11). , , (
), , , , . -

10. , 7- , Infans I,
92 . , (IX-X .).
() .

, ,
( ).

11.
( )

9. .
20 (-) ,

(
)

379



,
, !
. ( .
-). ,
,

. ,
.
() .
,
. , , - , .
( ), .

- .
. ,
.
, ,
() ().
- .
,
( -),
.
.. ...
, ,
, , . , 928 ... -
() .
( ) ,
(.. ). ,
: , , - , ( ). - - , ,
- -.

380

,
, , . , , .
, .
-I . , , , , , , . .
, . - . .. , . , .. .

.
,
( XVIII ).
,
. ,
. (
)

.
, .
.

XIX . . -
,
.
,
.

,
,
.

.


I .
(..
) . ,
, .


-
. ... , .
99 ( ) ,
11 9

,
9 . , .... - : .....
99 9 = 891 . , :
.
, 9,
..
.
XIX

. (
).
, , . -
, . , ,
. :
, , ,
.
, , .
, .
, ,
, . (--; --; -- ; - - ()
..).
(-- ( ),

: ,
,
.
.
.. ( III ).
,
. .
.
?


. . () .
,
.
: , .. - ,
, , ... .
, - .
, , ..
: . ,

! ( ..).
(!) . ,
-.
.. - ,
-.
,
. ( ),
. , . ,
- ( ) -
. , .
- .
-- - ,
.,
- ,
.

( ), . - . ,
. , .
- , .

381


- , . -.
- -
- (- ),
- 1220-1221 . .
,
. ,
.
. ,

.
,
. , (I-II .).

.
1971 . .
. ,
,
, ,
,
.
. ( , 2 . , 1969 .), ,
. .
(1070-1140 .), ,
, ..
. ,
-
, - ,
.

382



, - .

:
1. , . , .
, 1981 .
2. , . .
. , .
, , 1999 .
3. - , ,
. , , 1999 .
4. , . , . 2.
, 1969 ., . 186-394.
5. - , . ; 16-17.11.1996 ., . 23.
6. , . ,
. ,
168 12-18.03.1999 .
7. , . , . .
8. , . , .
9. , , . , 1994 .
10. . , . , , 1999 ., . 123-128.
11. , . , . , 1995 .
12. , , , .
, , . , 18.08.1998 .
13. , ., , . , .
, . 1, .
13. , , , , 1983 ., . 153.
14. , . , 1981 .
15. . , . , . , . 122, 26-27.06.1998 .
16. , . , , 1994 .,
. 265.
17. , ..
, , 1997 .
18. . . , . , 1994 ., . 157-161.
19. . . , ,: , 1981 .
20. -. - - ( ), . . , 1997 .
21. Hentze, C. Tod, Auferstebung, Weltordnung, Zrich, 1955.
22. .

*
-T ( . ) .............................................................................................................................. ........................... 5
A decade Avi-Tohol (Dimitar I. Dimitrov) .............................................................................................................................. ....................................... 7
( ) .................................. 9
. - (-) () .................................................................................................................................... 12
. . ..................................................................................................................... 19
. . - ............................................................................................... 25
-. ......................................................................................................................................................31
.
.............................................................................................................................................................................34
. .............................................................................................................................. 43
. . ........................................................................................................ ....................................... 48
. . ................................. 55
. . .............................................................................................. 60
. . ................................................................................................................................ 63
- . . VII ................................................................................65
, . .
................................................................................................................................................... 127
. . ( ) ................................................................... 136
. . ....................................................................................................................................................... 144
. . . . ............................................................................................. 148

( , 30 1996 .) ..................................................................... 152
- . .............................................................................................................. 157
- . .................................................................................................................................................. 164
- . .
, ...................................................................................................... 172
- . ...................................................................................................... 178
. . ........................................................................................................................................... 185
. . ........................................................................................................... ......................................... 187
. ................................................................... 216
. ............................................................................................................................................................... 223
. .............................................................................................................. ................................................................ 234
. . ...................................................................................................................................... 239
. ................................................................................................. 252
............................................................................................................................... ............................. 253
. - -. ....................................................... 256
. -- ................................................................................................................... .................................................... 261
- . ............................................................................................................ 265
. .................................................................................................. 273
. . ( ),
............................................................................................................................................................................. 278
. .................................................................................................................. 294
- . ...................................................................................... 298
. - ................................................................................................ 306
. . .......................................................................................................................................... 315
. .................................................................................................. 324

* I . I 1995 .
. 15 2001 ., (. .)

383


- . //
// ...................................................................................................................................................................................... 331
. .................................................................... 336
. ............................................................................................................... ......................................................... 356
. . ...................................................................................................................................... 359
. .................................................................................................................................................................... 361
. .......................................................................................................................................................... 364
- . ..................................................................................................... 368

- I



ISBN 954-8925-32-X

70100/8

384

You might also like