ZAKON O RAUNOVODSTVU I REVIZIJI U FEDERACIJI BOSNE I HERCEGOVINE

Slubene novine Federacije BiH , broj 32/05 /08.06.2005./ I - OPE ODREDBE lan 1. Ovaj zakon ureuje materiju iz oblasti raunovodstva i revizije koja se primjenjuje na privatna i javna preduzea, obrtnike i na sva pravna lica koja su kao takva registrirana u skladu sa posebnim propisom Federacije Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Federacija), kao i provedbene akte koje donosi Federalno ministarstvo finansija (u daljnjem tekstu: Federalno ministarstvo) i profesionalna raunovodstvena tijela u oblasti raunovodstva, finansijskog izvjetavanja i revizije. Znaenje pojedinih pojmova lan 2. Pojmovi koji se koriste u ovom zakonu imaju sljedee znaenje: a) Raunovodstvo - informacioni sistem koji procjenjuje, obrauje i saoptava finansijske informacije o pravnom licu; b) Knjigovodstvo - podrazumijeva evidentiranje, klasificiranje i sumiranje poslovnih transakcija pravnog lica i uvanje originalne poslovne dokumentacije koja prua dokaze o ovim transakcijama; c) Komisija - Komisija za raunovodstvene i revizorske standarde BiH ( u daljnjem tekstu: Komisija) formirana u skladu sa Zakonom o raunovodstvu i reviziji Bosne i Hercegovine(Slubeni glasnik BiH, broj 42/04), (u daljnjem tekstu: Zakon BiH); d) Certificirani raunovodstveni tehniar - lice kojem je izdat certifikat od profesionalnog raunovodstvenog tijela u skladu sa lanom 6. ovog zakona; e) Certificirani raunovoa - lice kojem je izdat certifikat od profesionalnog raunovodstvenog tijela a u skladu sa lanom 6. ovog zakona; f) Ovlateni revizor - lice kojem je izdata licenca od Federalnog ministarstva nakon to je dobilo certifikat od profesionalnog raunovodstvenog tijela u skladu sa lanom 6. ovog zakona; g) Standardi - raunovodstveni standardi i standardi revizije, pratea uputstva, objanjenja i smjernice, naela profesionalne etike iz lana 3. ovog Zakona izdatih i objavljenih od Komisije, a koji su obavezni za cjelokupnu raunovodstvenu profesiju Federacije, Republike Srpske i Brko Distrikta Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Brko Distrikt); h) Profesionalna tijela - nevladina, dobrovoljna profesionalna udruenja u Federaciji, kao i savezi udruenja koji su priznati kao znaajne profesionalne raunovodstvene organizacije dobre reputacije i koje ispunjavaju uvjete propisane od Komisije u skladu sa lanom 11. Zakona BiH; i) Raunovodstvena profesija - profesija koja prua raunovodstvene, revizorske i srodne usluge u Federaciji; j) Javna odgovornost - pravno lice se smatra javno odgovornim ako ispunjava bilo koji od sljedeih kriterija: - ukoliko u cilju emitiranja finansijskih instrumenata na javnom tritu drutvo registrirano kod Komisije za vrijednosne papire u Federaciji Bosne i Hercegovine podnosi ili je u postupku podnoenja svojih finansijskih izvjetaja Komisiji za vrijednosne papire u Federaciji Bosne i Hercegovine ili drugoj regulatornoj organizaciji, - ukoliko prima sve vrste novanih depozita u svojstvu ovlatenog povjerenika kao to su: banke, osiguravajue kompanije, penzioni fondovi, brokeri ili dileri dionicama, privatizacioni fondovi, otvoreni fondovi pravnih lica za investiciono bankarstvo, - ukoliko pravno lice obavlja djelatnost od opeg javnog interesa, a u skladu sa posebnim zakonom ili ukoliko pravno lice ima ukupan godinji prihod, ukljuujui iznos poreza na promet ili poreza na dodanu vrijednost preko 1 milion KM ili ukoliko zapoljava 50 ili vie zaposlenika. II STANDARDI I PRAVILA lan 3. Raunovodstveni standardi primjenjuju se na sva privatna i javna preduzea i obrtnike i na sva pravna lica koja su kao takva registrirana u skladu sa posebnim propisom na teritoriji Federacije a obuhvataju: 1) Meunarodne raunovodstvene standarde (IAS) i Meunarodne standarde finansijskog obavjetavanja (IFRS), 2) pratea uputstva, objanjenja i smjernice koje donosi Odbor za meunarodne raunovodstvene standarde (IASB). Izuzetno od stava 1. ovog lana, a do objavljivanja meunarodnih raunovodstvenih standarda za javni sektor, primjenjivat e se posebni propisi u Federaciji o raunovodstvu i finansijskom obavjetavanju u javnom sektoru. Standardi revizije i naela profesionalne etike profesionalnih raunovoa i revizora koji se primjenjuju na cijeloj teritoriji 1/6

Federacije su: 1) Meunarodni standardi revizije (ISA), 2) Kodeks etike za profesionalne raunovoe i 3) sva pratea uputstva, objanjenja i smjernice koje donosi Meunarodna federacija raunovoa (IFAC). Standardi iz ovog lana takoer obuhvataju ostale standarde, uputstva, objanjenja, smjernice i naela koje IFAC i IASB donesu i nakon stupanja na snagu ovog zakona i koje Komisija potom prevede i objavi. Komisija je ovlatena za prevoenje i objavljivanje standarda u Federaciji, a, prema potrebi, moe davati smjernice i pojanjenja u vezi sa njima. III - KOMISIJA ZA RAUNOVODSTVENE I REVIZORSKE STANDARDE BiH lan 4. Nadlenost Komisije Komisija koja je osnovana na nivou Bosne i Hercegovine u skladu sa Zakonom BiH priznata je u Federaciji i nadlena je za obavljanje svih aktivnosti koje su propisane lanom 3. Zakona BiH. Federalno ministarstvo propisuje obrasce finansijskih izvjetaja, uz saglasnost Komisije i u skladu sa odredbama Zakona BiH. lan 5. Reguliranje i samoreguliranje profesionalnih tijela Federalno ministarstvo, u skladu sa lanom 6. ovog zakona, nadleno je za nadzor u oblasti raunovodstvene profesije i licenciranje revizora i drugih lica koja su angairana na pruanju ekspertnih usluga javnosti u skladu sa lanom 6. ovog zakona, za odreivanje jedinstvene cijene i naknade za sticanje zvanja raunovodstvenih tehniara, raunovoa i revizora, te kontrolira njihovu primjenu. Profesionalna tijela, u skladu sa lanom 6. ovog zakona, uredit e kvalificiranje za raunovodstvenu i revizorsku profesiju, kvalificiranje i profesionalni razvoj raunovoa i revizora, provjeru kvalifikacija njihovih lanova i izdavanje, suspenziju i oduzimanje certifikata i licenci. IV - ZVANJA I KVALIFIKACIJE lan 6. Zvanja, testiranje, certificiranje i licenciranje Ovim zakonom propisuju se tri zvanja u raunovodstvenoj profesiji Federacije: - Certificirani raunovodstveni tehniar (CRT), - Certificirani raunovoa (CR), - Ovlateni revizor (OR). Testiranje kandidata za zvanja iz stava 1. ovog lana, izdavanje certifikata uspjenim kandidatima i licenciranje (izdavanje dozvole za rad) vrit e sljedea tijela: a) Testiranje kandidata za CRT, CR i OR vri Komisija. Testiranje kandidata vri se na osnovu jedinstvenog programa za Federaciju, Republiku Srpsku i Brko Distrikt kako je utvreno Zakonom BiH, koji je u cijelosti u skladu sa standardima i smjernicama IFAC-a. Komisija moe prenijeti aktivnosti vezano za administriranje testiranja na jedno ili vie profesionalnih tijela pri emu e Komisija poblie nadgledati provoenje tih aktivnosti. b) Izdavanje certifikata za CRT i CR vri profesionalno tijelo pod nadzorom Komisije. Izdavanje certifikata za OR vri Komisija. c) Licenciranje CRT i CR koji pruaju nezavisne raunovodstvene usluge treim licima vre profesionalna tijela. Licenciranje se ne vri za CRT i CR koji obavljaju raunovodstvene poslove za interne potrebe preduzea i ostalih pravnih lica. d) Licenciranje OR vri Federalno ministarstvo. Reviziju finansijskih izvjetaja u Federaciji mogu vriti samo lica koja posjeduju odgovarajuu licencu izdatu u Federaciji, a revizorske izvjetaje mogu davati samo pravna lica koje imaju odgovarajuu licencu izdatu u Federaciji. e) Federalno ministarstvo vodit e registar, tj. evidenciju svih revizora i revizorskih drutava kojima su, u skladu sa odredbama ovog zakona, izdate licence za vrenje revizije u Federaciji. Registar treba da sadri ime i poslovnu adresu revizora i revizorskog drustva, ime profesionalnog tijela koje je revizoru izdalo certifikat i datum izdavanja licence. Registar revizora i revizorskog drutva treba da ima status javnog dokumenta. f) Lica i revizorska drutva koja su licencirana u skladu sa zahtjevima Zakona BiH u Republici Srpskoj i Brko Distriktu 2/6

smatraju se kvalificiranim za dobijanje odgovarajue licence u Federaciji, bez zahtjeva za dodatnim ispitima, obukom ili iskustvom. Takva lica ili drutva treba da se registriraju kod Federalnog ministarstva. U roku od est mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona ranija zvanja raunovoa i revizora u Federaciji, steena u skladu sa propisima koji su se primjenjivali prije dana stupanja na snagu ovog zakona, tretirat e se kako sljedi: 1) samostalni raunovoa (ranije zvanje u Federaciji) - certificirani raunovoa (sadanje zvanje), 2) ovlateni revizor (ranije zvanje u Federaciji) - zadrava se zvanje ovlateni revizor. Na zahtjev lica sa vaeim ranijim zvanjem iz stava 3. ovog lana, profesionalna tijela e, u skladu sa ovlatenjima iz stava 2. b) ovog lana, u roku od est mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona izdati certifikat za odgovarajue zvanje u skladu sa st. 1. i 3. ovog lana, a uz naplatu administrativne naknade iji e iznos utvrditi profesionalna tijela. lan 7. Kvalificiranje raunovoa i revizora Novi kandidati za profesionalna zvanja iz lana 6. stav 1. ovog zakona moraju ispunjavati uvjete u pogledu strune spreme, praktinog iskustva, obuke i testiranja koje utvruje Komisija. Ti uvjeti treba da budu u skladu sa odgovarajuim standardima i smjernicama IFAC-a. Profesionalna tijela izdavat e certifikate uspjenim kandidatima potvrujui da su oni ispunili sve propisane uvjete kako za punopravnog lana, tako i za odgovarajue zvanje. Svako lice iz raunovodstvene profesije, ukljuujui i lica koja su stekla nova zvanja u skladu sa lanom 6. stav 4. ovog zakona, duno je da pohaa kontinuirano profesionalno edukovanje u okviru kriterija koje utvrdi Komisija a u trajanju od najmanje 120 sati u periodu ne duem od tri godine. Licence koje su izdate prije stupanja na snagu ovog zakona i dalje e biti priznate, pod uvjetom da lice koje posjeduje takvu licencu dobije novi certifikat o profesionalnom zvanju u skladu sa lanom 6. stav 5. ovog zakona, te da ispuni zahtjeve vezane za kontinuirano profesionalno edukovanje iz stava 2. ovog lana. lan 8. Program za sticanje kvalifikacija i obuka na nivou Federacije Za raunovodstvenu profesiju u Federaciji primjenjuje se jedinstveni program za obuku i sticanje kvalifikacija na nivou Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Program), na isti nain i pod istim uvjetima za cijelu teritoriju Federacije. Program donosi Komisija u skladu sa IFAC-ovim standardima i smjernicama i implementira ga u saradnji sa profesionalnim tijelima. Lica koja po prvi put pristupaju raunovodstvenoj profesiji u Federaciji, nakon stupanja na snagu ovog zakona, mogu stei zvanja iz lana 6. stav 1. ovog zakona samo ako ispunjavaju uvjete odgovarajueg Programa. Pored uvjeta u pogledu testiranja i certificiranja tijela koja izdaju certifikate i licence u Federaciji, u skladu sa odredbama lana 6. ovog zakona, osigurat e da kandidati ispune i uvjete vezane za strunu spremu i radno iskustvo za njihov nivo certificiranja. lan 9. Usluge obuke kandidata Usluge obuke kandidata za raunovodstvenu profesiju u skladu sa Programom mogu pruati sva pravna lica iz privatnog sektora, profesionalna tijela ili obrazovne ustanove iz Bosne i Hercegovine koje ispunjavaju uvjete koje utvrdi Komisija. Po zavrenoj obuci organizator obuke polaznicima izdaje uvjerenje o prisustvovanju obuci koje sadri informacije o broju sati, sadrini i programu pruene obuke. Pohaanje kurseva obuke za kandidate nije obavezno, ali je obavezno polaganje ispita za dobijanje certifikata. lan 10. Priznavanje stranih kvalifikacija Lica koja posjeduju vaeu licencu ili certifikat za obavljanje revizije ili obavljanje profesionalnih raunovodstvenih usluga treim licima, u bilo kojoj drugoj zemlji, mogu se kod relevantnih tijela iz lana 6. ovog zakona prijaviti za nostrificiranje svoje licence ili certifikata, odnosno dodjelu odgovarajue licence ili certifikata u Federaciji. Nostrificiranje, odnosno dodjela licence ili certifikata, kako je predvieno stavom 1. ovog lana, bit e provedena, uz uvjet posjedovanja licence ili certifikata za koje Komisija smatra da u sutini predstavlja ekvivalent odgovarajuoj licenci ili certifikatu u Federaciji i da ispunjava ostale uvjete koje utvrdi Komisija, a u skladu sa naelima direktiva EZ vezano za meusobno priznavanje revizorskih licenci i certifikata. Zahtjev za registriranje revizora i revizorskih drutava iz lana 6. stav 2. taka e) ovog zakona primjenjuje se u sluaju revizora koji trai priznavanje u Federaciji u skladu sa odredbama ovog lana.

3/6

lan 11. Uzajamno priznavanje kvalifikacija u Bosni i Hercegovini Svako lice kojem je certifikat ili licenca izdata u drugom entitetu ili Brko Distriktu, s tim da je taj entitet ili distrikt usvojio zakon ili regulativu kojom se osigurava identino priznavanje certifikata ili licence izdate u Federaciji ima pravo da obavlja ove aktivnosti u Federaciji . Zahtjev za registriranje revizora i revizorskih drutava iz lana 6. stav 2. taka e) ovog zakona primjenjuje se u sluaju revizora koji trai priznavanje u Federaciji u skladu sa odredbama ovog lana. V - RAUNOVODSTVENA NAELA I PRAVILA lan 12. Knjigovodstvo Sva pravna lica obuhvaena ovim zakonom koja obavljaju ekonomsku aktivnost u Federaciji obavezna su da vode i uvaju knjigovodstvene evidencije koje pruaju dovoljne, adekvatne i kompletne dokaze o njihovim transakcijama u periodu ne kraem od est godina, ili due ako to zahtijevaju porezni zakoni Federacije. Ovaj zahtjev odnosi se na sva javna, privatna i neprofitna pravna lica, nevladine organizacije i budetske korisnike koji su predmet poreznih zakona u Federaciji. Za knjigovodstvo i raunovodstvo pravnog lica odgovoran je njegov direktor. Direktor kao odgovorno lice, te zaposleni ili eksterni raunovoa ili revizor ine prekraj ako u pravnom licu vre ili na direktan ili indirektan nain pomau u vrenju bilo koje od sljedeih aktivnosti: - sastavljanje finansijskih izvjetaja na osnosvu podataka koji nisu dobijeni iz poslovnih knjiga, - voenje evidencija mimo zvaninih poslovnih knjiga i neadekvatno identifikovanje transakcija, - evidentiranje nepostojeih izdataka, - knjienje obaveza kod kojih je netano identifikovana njihova svrha; - kreiranje ili koritenje lanih dokumenata, - namjerno unitavanje knjigovodstvenih evidencija ili dokumenata. lan 13. Raunovodstvo Standardi iz lana 3. ovog zakona primjenjuju se na sva privatna i javna preduzea, kao i ostala pravna lica sa sjeditem u Federaciji. Izuzetno od odredbi stava 1. ovog lana, a do objavljivanja meunarodnih standarda za javni sektor, budetski korisnici i nebudetski fondovi u Federaciji primjenjivat e posebne propise za budetske korisnike i vanbudetske fondove iz oblasti raunovodstva i revizije. Izuzetno od odredbi stava 1. ovog lana, svako pravno lice za koje se ne smatra da ima javnu odgovornost obavezno je da koristi procjene i primjenjuje raunovodstvene politike koje osiguravaju informacije koje su: - konzistentne sa IASB okvirom za izradu i prezentiranje finansijskih izvjetaja, - konzistentne sa IASB standardima koji se mogu primijeniti u pravnom licu; - relevantne za korisnike pri donoenju ekonomskih odluka i - pouzdane u smislu da finansijski izvjetaji: 1) vjerno prikazuju finansijski poloaj, finansijsku uspjenost i tokove gotovine u pravnom licu, 2) odraavaju ekonomsku sutinu transakcija, ostalih dogaaja i uvjeta a ne samo njihovu pravnu formu, 3) su neutralni, odnosno osloboeni su pristrasnosti, 4) su jasni, i 5) su kompletni u svim znaajnim aspektima. Prilikom procjenjivanja od pravnog lica se zahtijeva da uzme u obzir sve IAS i IFRS standarde, kao i interpretiranje koje je publicirao IASB a prevela Komisija. Struktura i sadraj finansijskih izvjetaja treba da bude u skladu sa zahtijevima IAS-1 Prezentiranje finansijskih izvjetaja. Finansijski izvjetaji za period koji se zavrava 31. decembra podnose se ovlatenoj instituciji najkasnije do posljednjeg dana februara naredne godine, a potpisuje ih direktor koji je odgovoran za upravljanje pravnim licem. Format i prezentiranje finansijskih izvjetaja moraju biti u skladu sa naelima, standardima, zahtjevima i uputstvima iz lana 3., kao i stava 3. ovog lana. Profesionalna tijela mogu propisati detaljan kontni plan, pod uvjetom da je u skladu sa zahtjevima ovog zakona. Pravno lice za koje se smatra da ima javnu odgovornost podnosi do 31. jula svake godine i polugodinji izvjetaj koji 4/6

predstavlja sumarni finansijski izvjetaj za estomjeseni raunovodstveni period koji se zavrava 30. juna. Direktor je zakonski odgovoran za tanost, kompletnost, istinitost, fer prezentiranje i pravovremeno podnoenje finansijskih izvjetaja. Direktor pravng lica moe angairati certificiranog raunovou koji je kvalifikovan u skladu sa ovim zakonom da ispuni knjigovodstvene i raunovodstvene zahtjeve koji stoje pred pravnim licem. Certificirani raunovoa moe zajedno sa direktorom potpisati finansijski izvjetaj i formalno prihvatiti odgovornost za izradu finansijskih izvjetaja, na osnovu informacija koje osigura pravno lice. Direktor pravnog lica duan je pruiti potpune i tane relevantne informacije neophodne za sainjavanje finansijskih izvjetaja. Direktor pravnog lica duan je pruiti sve relevantne informacije na zahtjev certificiranog raunovoe i revizora. VI - REVIZIJA lan 14. Od svih pravnih lica koja imaju javnu odgovornost zahtijeva se da svoje finansijske izvjetaje podvrgnu reviziji u skladu sa standardima iz lana 3. ovog zakona. Reviziju mora vriti lice iz i za revizorsko drutvo, uz uvjet da posjeduje vaeu licencu ovlatenog revizora izdanu u skladu sa odredbama ovog zakona. Revizorsko drutvo moe osnovati pojedinac ili grupa pojedinaca, uz uvjet da veina osnivaa drutva bude kvalifikovana kao ovlateni revizori u skladu sa odredbama ovog zakona. Federalno ministarstvo licencirat e ovlatene revizore i revizorska drutva. Federalni ministar finansija donijet e podzakonske akte kojima e se utvrditi uvjeti za izdavanje, obnavljanje i oduzimanje licenci u skladu sa odredbama ovog zakona. VII - KAZNENE ODREDBE lan 15. Novanom kaznom u iznosu do 2000 KM kaznit e se lice koje nezakonito upotrijebi zvanja i nazive za koje ne posjeduje certifikat u skladu sa odredbama ovog zakona. Takva lica stavljaju se na listu lica nepodobnih za certifikaciju i licenciranje od Federalnog ministarstva i profesionalnih tijela. Novanom kaznom u iznosu do 2000 KM kaznit e se lice koje nezakonito prua usluge u svojstvu nezavisnog raunovoe ili revizora, odnosno lice koje se angaira na pruanju nezavisnih raunovodstvenih ili revizorskih usluga, te usluga koje podrazumijevaju odreeni stepen strunosti u raunovodstvu ili reviziji, kao to je pruanje usluga poreznog konzaltinga, finansijskog planiranja ili konzultacijskih usluga, a koje nije licencirano u skladu sa odredbama ovog zakona. Novanom kaznom u iznosu od 10 000 KM do 17 000 KM kaznit e se za prekraj pravno lice ako: a) sastavlja finansijske izvjetaje na osnovu podataka kojih nema u poslovnim knjigama; b) vodi evidenciju koja nije sastavni dio zvaninih poslovnih knjiga, te neadekvatno identificira transakcije; c) evidentira nepostojee izdatke; d) knjii obaveze kod kojih je pogreno identificirana njihova svrha; e) kreira ili koristi lane dokumente; f) namjerno unitava knjigovodstvenu evidenciju ili dokumenta. Za radnje iz prethodnog stava ovog lana kaznit e se za prekraj i odgovorno lice u pravnom licu novanom kaznom u iznosu do 2000 KM VIII - PRIJELAZNE I ZAVRNE ODREDBE lan 16. Sva lica koja su zapoela program obuke i certifikacije prije stupanja na snagu ovog Zakona imaju pravo da taj program zavre u periodu od najvie jedne godine od dana stupanja na snagu Zakona BiH. Vlada Federacije Bosne i Hercegovine e u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona posebnim aktom, a na prijedlog federalnog ministra finansija utvrditi nain okonanja zapoetog programa obuke i certifikacije iz stava 1. ovog lana. 5/6

Postojea revizorska drutva moraju ispuniti zahtjeve iz odredbe lana 14. ovog zakona u roku od est mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona. Savez raunovoa, revizora i finansijskih radnika Federacije Bosne i Hercegovine, registriran kod Federalnog ministarstva pravde pod registarskim brojem 669 od 14. maja 2003. godine, smatra se profesionalnim tijelom u svrhu ovog zakona, pod uvjetom da ispunjava kriterije utvrene ovim zakonom. Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje obaveza licenciranja raunovodstvenih i finansijskih radnika koji u preduzeima i drugim pravnim licima u kojima su zaposleni obavljaju raunovodstvene, knjigovodstvene i porezne poslove za interne potrebe preduzea ukljuujui, ali ne i ograniavajui se na izradu poreznog bilansa i sline poslove. lan 17. Standardi iz lana 3. ovog zakona primjenjuju se na finansijske izvjetaje za period koji poinje od 01. januara 2005. godine i kasnije. lan 18. Vlada Federacije Bosne i Hercegovine e u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, posebnim aktom, a na prijedlog federalnog ministra finansija, propisati nain rjeavanja statusa zaposlenih, pitanja arhive i imovine, te druga pitanja Zavoda za raunovodstvo i reviziju Federacije Bosne i Hercegovine. lan 19. Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da vai Zakon o raunovodstvu (Slubene novine Federacije BiH br. 2/95 i 12/98) i Zakon o reviziji (Slubene novine Federacije BiH br. 2/95 i 12/98). lan 20. Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Slubenim novinama Federacije BiH. Predsjedavajui Doma naroda Parlamenta Federacije BiH Slavko Mati, s.r. Predsjedavajui Predstavnikog doma Parlamenta Federacje BiH Muhamed Ibrahimovi, s.r.

6/6