O TO NHN LC V NGHIN CU NG DNG P NG NHU CU DOANH NGHIP - MT S NHN THC V KIN NGH Nguyn Minh Hng 1 , i hc S phm K thut

Hng Yn
Tm tt: Xut pht t quan im gio dc - o to phi p ng nhu cu x hi, tc gi phn tch cc thch thc v quy m v cht lng o to. V quy m, s thiu ht cc trng o to cao ng v trung cp ngh/chuyn nghip ang l yu im h thng, m i cng vi iu l s qun l nh nc chng cho ca hai B vi hai Lut gio dc v Lut dy ngh cng tn ti. V cht lng o to i hc, v pha nh trng cn xy dng li chng trnh o to theo quan im o to nng lc, khuyn khch cn b nng cao hiu bit thc tin thng qua cc nghin cu ng dng cng tc vi doanh nghip, thit lp li h thng t chc - qun l theo quan im nh hng ngi hc v pht trin cc quan h cng tc, tch hp doanh nghip vo quy trnh o to v nghin cu ca mnh. Nh nc cn tp trung u t c s vt cht v ngun lc con ngi cho cc trng, c cc chnh sch c th thc y qu trnh i mi nh trng v khuyn khch, h tr qu trnh tng tc nh trng doanh nghip. Cc khuyn ngh c th hn cng c a ra trong s phn tch ton din nhng i mi nh trng.

1. M u: o to v nghin cu ng dng p ng nhu cu doanh nghip, m rng ln hn l nhu cu x hi, l trch nhim v l sng ca ngnh gio dc-o to. Tuy nhin vn ny cho n nay mi ch c tin hnh t pht cc trng v c hiu theo ngha hp. Thng thng l cc chng trnh o to ngn hn theo t hng ca doanh nghip hoc cc hp ng nghin cu ng dng c hiu nh phn lm thm nhm nng cao thu nhp 2 . Trn mt ngha rng ln hn, gio dc v o to l nn tng h tng cung cp nhn lc cho s pht trin kinh t x hi, v th phi p ng nhu cu x hi 3 . Vi nh ngha nh vy bi ton gio dc-o to mi c li gii hi t. Ngnh gio dc- o to ng trc nhng thch thc: a) quy m v cht lng o to cha p ng yu cu x hi; b) nghin cu khoa hc/ng dng cha gn cht vi nhu cu thc tin ca doanh nghip; c) huy ng ngun lc cho gio dc: Ngoi ngun ngn sch v ng gp ca ngi hc, cha tch bch v ch ha c s ng gp cho gio dc ca doanh nghip (v ngi s dng lao ng qua o to ni chung) t c cc chnh sch quc gia khuyn khch doanh nghip tham gia hn na vo quy trnh o to ca cc trng. Xt trn phng din cc ngun lc c th huy ng, u t cho gio dc trc ht l trch nhim quc gia. Ginh 20% ngn sch u t cho gio dc l mt n lc ln ca t nc. Mc d v phng din qun l gio dc v m c cc s liu thng k cho rng vic s dng cha c hiu qu 4 v GS o Trng Thi c kin v vic cn s minh bch hn trong chi tiu gio dc 5 , ngn sch u t hin nay cho cc trng cha cho chi ph o to.

a ch: TS. Nguyn Minh Hng, Trng Khoa in in t, i hc SPKT Hng Yn, Dn Tin, Khoi Chu, Hng Yn email: hongmnguyen@yahoo.com, 2 Nhiu trng k thut lm rt tt iu ny.Th d H Hng hi (Hi phng), xem bo co in trong K yu Hi ngh Gio dc i hc p ng nhu cu x hi, Tp. HCM, 1-2/2/2007, B GD & T 3 K yu Hi ngh Gio dc i hc p ng nhu cu x hi, Tp. HCM, 1-2/2/2007, B GD & T 4 V Quang Vit, VietNamNet, 13/2/2006, Chi tiu cho gio dc: Nhng con s git mnh; VietNamNet, 14/7/2007, Tng hc ph: Bao nhiu hc sinh TP HCM b hc 5 Pht biu ca ch nhim y ban Vn ha gio dc Quc hi o Trng Thi, xem Tin Dng-Thanh Nga, VNexpress, 11/10/2007, http://vnexpress.net/Vietnam/Xa-hoi/2007/10/3B9FB24C/, Phi kim ton ngn sch chi cho gio dc

Dng nh ang tn ti mt nghch l nu nhn nhn gio dc theo quan im kinh t hc 6 (tc th trng gio dc): l chu trnh ca qu trnh sn xut (o to nhn lc) khng khp kn, tc l nh trng c nhim v o to, nhng khng t bn sn phm (nhn lc). Cn doanh nghip c tuyn chn nhn lc, nhng nh trng khng th i hi s ng gp ca cc doanh nghip vo qu trnh o to! Trc ht phi ni doanh nghip khng hng khng kt qu ca nn gio dc o to nc nh. Doanh nghip kin to ca ci v to vic lm, v ng thu cho chi tiu quc gia, trong c chi tiu gio dc. V th quan h Nh trng - doanh nghip l quan h bnh ng v tng h. Coi rng ngun lc t ngn sch khng th nng cao hn, kh khn s tho g c nu nh trng c tnh ng, tnh vi ngi hc, tc l nng hc ph ti mc va m bo hp l i sng ging vin va m bo u t nng cao cht lng o to. Cn doanh nghip s mua nhn lc vi gi cao ngi lm cng c th b p c chi ph hc tp trc . y l c s ca gii php cho vay vn hc tp va c th tng chnh ph thng qua 7 . 2. Thch thc v quy m o to: Phn b nhn lc trong nn kinh t mi quc gia lun c dng hnh chp vi phn y t trng ln l lao ng k thut bc thp (cng nhn k thut v trung cp ngh). Trong s khong 4000 lao ng d kin tuyn dng nm nay, cng ty Canon Vit Nam ch tuyn mt lng nh cn b k thut c trnh cao ng v i hc 8 . Trong khi c cu trnh o to ca chng ta, theo thng k ca B GD&T trong nm 2005-2006, cho thy s bt hp l khi t l sinh vin i hc/Cao ng/Trung hc/Dy ngh ln lt l 1/0,4/0,9/3,8 9 . Nh th chng ta thiu qu nhiu c hi hc tp trnh thp - l cc trnh i hi s lng ln nht trong c cu ngnh ngh ca cc doanh nghip. Trong khi o to trnh i hc ang c s d tha cc b mt s ngnh nht nh v c tnh trng k s/c nhn tht nghip nhiu 10 . V th vic xc nh v phn tch ph phn b lao ng (theo trnh /nng lc ngh nghip) trong cc ngnh ngh l vic cn phi lm xc nh ng quy hoch pht trin h thng cc trng Trung cp, Cao ng v i hc v cng vi quy hoch l s phn lung ngi hc sm (sau khi tt nghip gio dc ph cp- ph thng c s- c th hc theo nhnh trung cp ngh). Vic lm ny cn c tin hnh thng nht cp B/Chnh ph v Vit Nam c hai B (GD&T v L, TB&XH) cng chu trch nhim v gio dc- o to. Mt khc khng th loi b nguyn nhn ca vic s lng cc trng o to trnh cao ng, trung cp v dy ngh cha cho nhu cu doanh nghip v x hi l do thiu mt s iu hnh v m tp trung bi s chng cho qun l ca hai B 11 v c iu chnh bng hai b lut ring bit 12 . y l mt bt hp l cn c Chnh ph v Quc hi xem xt iu chnh.

V Tin Lc, Ch tch Phng thng mi v cng nghip Vit Nam, Pht biu in trong yu Hi ngh Gio dc i hc p ng nhu cu x hi, Tp. HCM, 1-2/2/2007, B GD & T 7 Ch th s 21/2007/CT-TTg ra ngy 4/9/2007 ca Th tng chnh ph, xem http://diendan.edu.net.vn/forums/thread/357013.aspx, 8 Trao i c nhn vi ng L B Huy, Gim c nhn s cng ty Canon Vit Nam, thng 11/2006 9 Bo co o to theo nhu cu x hi ca Th trng Bnh Tin Long, in trong k yu Hi ngh Gio dc i hc p ng nhu cu x hi, Tp. HCM, 1-2/2/2007, B GD & T 10 Xem thm v nghch l cht lng o to: 50% sinh vin tt nghip c vic lm, 30% lm ng ngnh ngh o to, Dng Hiu, Bo in t-Thi bo kinh t Vit Nam, 25/10/2007, http://www.vneconomy.vn/?home=detail&page=category&cat_name=11&id=f0b95464fc81df, o to Vit Nam: Ngh thut git... rng 11 C th iu ny l gii l do n 1600 t o to ngh cho thanh nin li do Trung ng on Thanh nin L HCM xut ch khng phi l k hoch ca mt trong hai B, xem L Nhung, VietNamNet, 16/6/2007, http://vietnamnet.vn/chinhtri/2007/06/706975/, n 1600 t: Phi bt u t thng k sch 12 Lut Gio dc s 38/2005/QH11 ngy 14 thng 6 nm 2005; Lut Dy ngh s 76/2006/QH11 ngy 29 thng 11 nm 2006

Ring vi o to i hc, ngh quyt 14/CP-2005 ca chnh ph ch r hai nh hng ngh nghip- ng dng v nghin cu vi t l tng ng t ti 80/20 vo nm 2020. 3. Thch thc v cht lng o to: y l vn bao trm ton b hot ng ca ngnh gio dc- o to v c a vo chng trnh hnh ng t nm nay: Ni khng vi o to khng t chun. Chng ta c chng trnh khung l chun p dng chung cho cc trng, nhng sinh vin tt nghip vn cha hon ton p ng nhu cu doanh nghip. Thm ch hin trong ngnh vn cn nhng tranh lun v nh ngha chun 13 . Vy u l cu tr li ? Ti s hn ch cc phn tch trong khun kh gio dc i hc nh hng ngh nghip, song cc vn nu ln y cng ng cho cc kh khn m cc ngnh o to theo nh hng nghin cu ang gp phi 14 . 3.1 Chng trnh o to: Qun l gio dc v m hin nay l qun l qu trnh o to, B GD&T chi phi ton b hot ng o to, ti chnh v nhn s, nhng khng kim sot c cht lng u ra ca cc trng. Thc cht cc chng trnh khung ca chng ta khng t chun quc t 15 v ni dung ca n lc hu th t, m v nn gio dc- o to chng ta mi ch nhm mc tiu cung cp kin thc th nhiu. Trong thang bc nhn thc 16 , bit v hiu kin thc ch mi l hai mc u tin. Ngi hc cn phi p dng c, phn tch, tch hp v nh gi c kin thc mi thc s c tri thc. Hn na, trong thi i ca nn kinh t ton cu, x hi internet, kin thc gia tng nhanh chng. Gio dc khng th trang b cho ngi hc kin thc s dng sut i. iu m bo cho con ngi thch ng c s pht trin/thay i nhanh chng ca thi i l cc nng lc t hc, t nghin cu tc l phng php t hc v tnh t lp trong t duy. V th, vic cc trng cn thay i s khng n gin ch l du nhp chng trnh o to tin tin v trin khai, hay ch cn thay i phng php ging dy hoc nh gi- thi c. K c khi c cc chng trnh o to tin tin nhp v, chng ta vn cn xem xt b sung cc iu kin v ging vin, c s vt cht v xy dng li quy trnh o to, t chc v qun l cho thch hp v cc nguyn l v chun mc khoa hc gio dc hin i. Nh s c trnh by trong phn tip theo, chng ta s cn xy dng mi trng hc tp mi trong vai tr ca ngi thy c cao v phng php ging dy, t chc qun l qu trnh o to nh hng ngi hc. c c phn hi chnh xc t doanh nghip v cht lng cc k s in in t v Cng ngh thng tin, chng ti kho st trn 62 doanh nghip vng ng bng Bc b, c la chn vi tnh i din cao cho cc loi hnh doanh nghip, vi gn 200 k s v ngi qun l c phng vn, tin hnh trong 3 thng u nm 2006. Cc k s ny u thuc cc trng i hc hng u nh Bch Khoa H ni, H Quc gia H Ni, Giao Thng, v.v. Kt qu l 17 : Cc k s mi ra trng: - Thiu kin thc thc t, k nng thc hnh (cn 6- 24 thng p ng cng vic) - Tha mt s kin thc l thuyt - Thiu t duy phn tch v lm k hoch
Kiu Oanh, VietNamNet, 23/10/2007, http://vietnamnet.vn/giaoduc/2007/10/750828/, H kh nhc chuyn mnh theo nhu cu x hi 14 Qu Gio dc Vit nam, 2006, www.vef.gov, Nhng quan st v gio dc i hc trong cc ngnh Cng ngh thng tin, K thut in, in t-Vin thng v Vt l ti mt s trng H Vit nam 15 Xem cc khuyn ngh ca on kho st t Vin Hn lm khoa hc Hoa k, ch thch 15 16 Benjamin S. Bloom, Taxonomy of education objectives, published by Allyn and Bacon, MA Copyright 1984 by Pearson Education 17 Nguyn Minh Hng, in trong K yu Hi tho Gio dc i hc p ng nhu cu x hi, Tp HCM 12/2/2007, Nhng nn tng ca gio dc i hc nh hng ngh nghip - ng dng, p dng cho o to k s cng ngh
13

- Thiu nng lc giao tip: kh nng din t v trnh by, bo co - Thiu k nng lm vic theo nhm Cc ngh t pha doanh nghip: - Chng trnh o to cn phi bm st thc tin - Tng thi gian thc tp ti doanh nghip cn di, tt nht l trn 6 thng - Ch trng gio dc cc nng lc x hi - Ch trng ngoi ng (c bit doanh nghip c u t nc ngoi) - Tng cng quan h Nh trng Doanh nghip: v o to, ti o to lao ng k thut ca doanh nghip, nghin cu ng dng, chuyn giao cng ngh, bo tr sa cha thit b, Nh vy chng trnh o to phi c xy dng li v quy trnh o to phi c thit k li sao cho ngi hc c trang b nhng nng lc chuyn mn v x hi cn thit cho cng vic tng lai. iu cng i hi vic phi t chc li ton b h thng qun l o to, tc l c cu t chc nh trng. C th l phi thay i mc tiu o to t cung cp kin thc nh hin nay sang o to nng lc 18 cho ngi hc. T xy dng li ni dung o to, phng php t chc thc hin t c mc tiu v ph hp vi cc iu kin nh trng. Cui cng thit k phng php nh gi khch quan nhm kim tra cc mc tiu o to t c. Chng trnh o to cn c tham vn khng ch cc chuyn gia gio dc m c cc nh s dng lao ng v c cn cp nht thng xuyn, theo kp s pht trin ca khoa hc cng ngh v nn sn xut vi yu t u t nc ngoi (v nhp khu cng ngh) ang tng trng phi m. Trn c s kho st th trng lao ng, chng ti xy dng c M t ngh nghip ca cc k s trong cc mi trng lm vic khc nhau, xc nh c cc Nng lc ngh nghip cn c. T xy dng c chng trnh o to nhm trang b cho ngi hc cc cp nng lc ra. c bit chng ti a vo cc hc phn khng c trong chng trnh khung ca B GD&T nh nh hng ngh nghip, K nng giao tip, K nng lp nghip/Qun tr doanh nghip, Thng mi in t . Chng ti cng thit k thi gian thc tp doanh nghip cho sinh vin ko di mt hc k (khong 14 tn ch theo quy ch 43/2007 B GD&T). Trong t chc thc hin, chng ti nhn mnh o to k nng gii quyt vn v k nng lm vic nhm thng qua mt lot cc ti/bi tp ln tch hp cc kin thc x l cc bi ton k thut thc tin. Nhn tng qut, t trng gia cc ni dung thc hnh v l thuyt tng t ~ 40/60 hin nay ln 60/40. y chnh l cc chng trnh o to theo nh hng ngh nghip ca hai khoa in- in t v Cng ngh Thng tin ca H SP K thut Hng yn 19 . Cc chng trnh tng t cng ang c tin hnh ti cc trng khc tham gia D n gio dc i hc nh hng ngh nghip-ng dng Vit Nam H Lan (PROFED) 20 . Chng ti nhn thy rng, chng trnh o to xy dng trn nn tng nng lc: 1) gii quyt c mt cch logic bi ton lin thng gia cc trnh o to, tc l x l c s bt cp v lin thng mt cch c hc cc trnh o to hin nay ca ngnh gio dc- o to; 2) cho php ngi hc chn la l trnh hc tp linh hot, v th y l nn tng gio dc cho vic hc tp sut i ca cng dn, xy dng nn kinh t tri thc v x hi hc tp. Tuy nhin, vi mt chng trnh o to c thit k p ng nhu cu th gii vic lm nh vy, vic trin khai l nhim v khng n gin, nu khng ni l ht sc kh
Thut ng ting Anh tng ng: competency based learning ang c trin khai t nm hc 2007-2008, xem thm ch thch 18 20 8 trng tham gia d n l Kinh t Quc dn, Nng nghip I, S phm K thut Hng Yn, Nng Lm Thi Nguyn, S phm Thi Nguyn, Vinh, Nng Lm Hu v Nng lm HCM.
19 18

3.2 T chc v qun l o to: Xt trn bnh din x hi, tin hnh o to nh hng ngh nghip- ng dng l cuc cch mng i mi t duy gio dc. l nn gio dc- o to nh hng ngi hc, hay ni cch khc ly ngi hc lm trung tm, m cc c im m t trn c th c kt nh sau: Ngi hc s c ch ng la chn l trnh hc tp c nhn, c tip cn sm th trng lao ng sm nh hng ng ngh nghip. Chng trnh o to linh hot cho ngi hc chuyn i/iu chnh ngnh hc trong qu trnh hc tp. Ngi thy ng vai tr c vn, hun luyn vin. Thit k phng thc o to mi s i hi h thng qun l mi phn nh rch ri nhim v, trch nhim v quyn hn. H thng phi chuyn nghip, gn nh, linh hot v hiu qu, phc v tt nht cho qu trnh dy v hc ca th v tr. Qun l gio dc v m ca B GD&T s cn nh hng vo cc nhim v m bo iu kin u vo ca cc trng (u t c s vt cht, nng lc con ngi) v kim nh kt qu o to u ra, tc l nng lc cc k s khi ra trng, cn cc vn lin quan n qu trnh o to nh tuyn sinh, chng trnh v t chc o to, do trng t ch. Nh th cp v m, trong tng lai cn xy dng chun nng lc quc gia cho cc cp o to, dng chung cho ton ngnh gio dc v lm c s cng nhn bng cp vi quc t 21 . cp trng, tnh t ch, t chu trch nhim ca ngi hc c t ln hng u, nn cn thit i mi t duy qun l v phng thc t chc, cn c u t quc gia cho c s vt cht, v cn tng cng gn kt vi doanh nghip. Vi gio dc i hc nh hng nghin cu, ngoi gn kt vi doanh nghip, vic tch hp vi cc c s nghin cu khoa hc l yu t ti cn thit. i mi t chc qun l hnh chnh t vai tr lnh o hin nay sang vai tr phc v, h tr v m bo cht lng o to l nhim v ht sc nng n do s ng chm n thi quen, tc phong v nhng quyn li tha hng t thi ca nn kinh t hnh chnh bao cp. Nhn bao qut hn y l bi ton vn ho. tm hnh chnh quc gia, phi chng nhng kh khn ci cch hnh chnh v xy dng chnh ph in t 22 cc nm qua cng l do nhng vn rt con ngi ny! V th ch c quyt tm chnh tr v vai tr khi xng ca lnh o nh trng v ca ngnh GD&T mi l s m bo cho s i mi ny. 3.3 Nng cao nng lc ging vin: a phn ging vin cc trng, do phi ging dy qu nhiu, c rt t thi gian cho vic t hc v nghin cu, nng cao nng lc lm thy (nhiu ni c thy dy mi nm hc ti 1000 tit trong khi quy nh ch l 260-310 tit 23 ). iu
Xem thm ch thch 18. C th l chu u trong qua trnh chuyn i gio dc i hc, sau tuyn b Bologna (1999) ca cc B trng Gio dc, xy dng cc chun nng lc, gi l cc m t Dublin v o to nng lc. C th nng lc ngi hc khi tt nghip bao gm 5 tiu ch, vi cc cp khc nhau i vi cc cp o to i hc, cao hc v tin s (xem chi tit Dublin Descriptors, trang web: www.jointquality.nl): C kin thc v k nng p dng c cc kin thc v k nng a ra c cc phn quyt ngh nghip C kh nng thng tin, giao tip C k nng hc tp Hoc ti Hoa k, c cc chun o to ca cc ngnh khc nhau dng cng nhn, chuyn i v kim nh chng trnh o to ca cc trng H, xem www.abet.org 22 Phng Loan, VietNamNet, 24/9/2007, http://vietnamnet.vn/chinhtri/2007/09/743995/, Ci cch hnh chnh: VN ang trn ng chy 23 Hnh Vn, Ngi Lao ng, 22/12/2006, http://www.nld.com.vn/tintuc/giao-duc/173693.asp, Thc trng ng bun trong i ng ging vin i hc: Mi dy, qun nghin cu
21

ny trc ht l do c mc lng ca thy v ngun thu ca trng u thp, dn n vic nh trng th c gng c thm nhiu sinh vin bng nhng bin php c php, cn thy th c gng dy nhiu m bo nhu cu cuc sng 24 . Vic tng tc vi gii vic lm (doanh nghip) s nng cao kin thc thc tin ca ging vin v c th gp phn nng cao thu nhp, song cho n nay mi ch l t pht do nhu cu ni ti v nng ng c nhn ca cc ging vin. Cc thy cn c khuyn khch pht trin cc quan h vi cc doanh nghip, cn cho php cc thy c k hp ng cng tc vin cho cc doanh nghip, thm ch tham gia nhng cng ty lm ng chuyn mn 25 , min l nhng cng vic khng nh hng n nhim v phi m nhn ti trng. 3.4 Mi thnh ging v tuyn dng ging vin l cc cn b c kinh nghim t cc doanh nghip: Kho kin thc thc tin v k nng thc hnh phong ph b sung cho ngnh gio dc- o to nm trong tay i ng cn b cc doanh nghip. Cc trng cn c nhng chnh sch hp l nhm khai thc hiu qu ngun lc ny. Mi thnh ging cc cn b ng chc, tuyn dng cc cn b k thut giu kinh nghim c nguyn vng chuyn sang hot ng o to, thm ch s dng cc k s ngh hu l nhng vic cn lm nng cao nng lc o to ca nh trng. Trong chng trnh o to nh hng ngh nghip- ng dng, thi gian thc tp ti doanh nghip ko di trn 1 hc k nh trn ni. Nh trng cn c nhng cn b ca doanh nghip trc tip tham gia cng vi gio vin nh trng c vn cho sinh vin thc tp m bo cc em hon thnh c mc tiu hc tp. Nh vy cn c ch chnh sch cho cc k s doanh nghip tham gia o to. Vic ny tng t chnh sch cho cc nh khoa hc ca cc vin nghin cu tham gia vo s nghip gio dc- o to. 3.5 Nng cao nng lc o to ca cc trng i hc, c bit cc trng mi thnh lp, nng cp t cao ng: Nhim v o to p ng nhu cu x hi i hi s u t tt c s vt cht, trc ht v t trng thc hnh cao trong chng trnh o to. Cc trng cao ng chuyn nghip c c im c u t kh nng thc hnh ngh tng i tt, lm tt nhim v o to nhn lc cc trnh t cng nhn k thut, trung cp chuyn nghip v cao ng chuyn nghip v c truyn thng quan h vi doanh nghip. Khi cc trng ny c nng cp ln i hc, h c nhng thun li nht nh trong vic trin khai o to v nghin cu ng dng p ng nhu cu doanh nghip. Nhng mt khc, o to i hc khc v cht so vi o to cao ng v cc bc thp hn. V s hn ch v ngun lc con ngi v c s vt cht 26 , cc trng ny ang ht sc cn s quan tm u t c bit ca B ch qun nhanh chng nng cao nng lc, m bo cht lng o to bc i hc. Cng cn nhn xt thm rng vic cc trng mi c nng cp c xu hng thu hp s lng o to cc trnh cao ng, trung cp, dy ngh vn c cht lng c khng nh, ng thi tng mnh o to i hc trong khi cha iu kin m bo cht lng (theo 53 tiu ch kim nh i hc) l iu cn c xem xt, cn nhc trn phng din khai thc ti u ngun lc p ng nhu cu doanh nghip v x hi. 3.6 m bo chi ph o to: Ging vin trong chng trnh o to mi khng ch ng vai tr ngi thy truyn t kin thc v nh gi sinh vin nh trc y. H cn l ngi c vn c nhn cho sinh vin; ngi thc hin s iu phi ni dung chng trnh, ngi hun
24

M.M, Dn Tr, 28/11/2006, http://www.dantri.com.vn/giaoduc-khuyenhoc/2006/11/154911.vip, Nhng cu ni n tng ca B trng Nguyn Thin Nhn 25 Trn ng Khuynh, Tui tr online 1/11/2007, http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=227284&ChannelID=118, Ti b b buc trong php lnh cng chc 26 K Thanh, Lao ng s 228, 2/10/2007, http://www.laodong.com.vn/Home/sknb/2007/10/57877.laodong, Cht lng cc trng i hc mi: S.O.S. !

luyn vin trong cc n, bi tp; ngi cng vi k s doanh nghip iu phi v c vn sinh vin thc tp v.v. Ngi thy cn phi c ti o to, hun luyn. Ngi thy cng s phi lm nhiu vic hn, mt nhiu thi gian hn cho sinh vin, v th chi ph lng cho thy s phi tng, m ti u nht l tr lng thy sng lm vic 40h/tun ti trng ch khng tnh theo tit ln lp nh hin nay 27 . V phn chi ph cho ngi hc, tr nhng ngnh nh cng ngh thng tin, cc ngnh k thut khc u i hi cc phng tin thc hnh, vt t thc tp tng ln gp bi. Mt th d l khi chng ti xy dng li mn in t c bn theo phng php dy - hc mi nh trnh by phn 3.2, chi ph thc hnh trn u sinh vin tng gn gp 4 ln ! Nh vy khng th nng cao cht lng o to m khng tng chi ph o to. Nu ch nhn vo kh nng tuyn sinh ca cc trng so vi nhu cu hc ca x hi th qu thc khng c nhiu ng lc cc trng phi i mi 28 . Mt khc, trn quan im kinh t kh c nh qun l no sn sng tng chi ph trong khi ngun thu (vn cha di do) khng i. Qua cc phn tch trn, chng ti mun nhn mnh rng i mi o to l bi ton kinh t khng th c nghim bn vng nu ch da vo cc gii php duy ch. Tm li, vic p dng chng trnh o to mi c ch ph o to tnh theo u sinh vin tng cao m khng c php tng hc ph hoc thu thm ph ph c l l thch thc i hi quyt tm cao nht ca ban lnh o cc trng khi chuyn i t chng trnh o to truyn thng (thit k theo chng trnh khung ca B GD&T) sang chng trnh o to mi xy dng trn nn tng nng lc. g kh cho cc trng trin khai chng trnh o to mi p ng tt nhu cu x hi, B GD&T cn cho php tnh ton li chi ph o to v c to ngun thu b sung (ph ph chng hn) trong khi cha c kt lun v vic nng cao hc ph hoc cha c s nng cao chi ph tnh theo u sinh vin t ngun ngn sch nh nc cho cc trng 29 . 4. Nghin cu ng dng phc v doanh nghip: Hot ng nghin cu khoa hc ti cc trng hin nay thng l nh ti chnh bao cp. Cc hot ng vi doanh nghip l cc hp ng kinh t vi nhng nhim v thc tin m kt qu thy c trc. iu ny l hin nhin v doanh nghip nc ta cha mnh u t cho cc nghin cu ng dng c tnh khoa hc cao m cha th on chc kt qu sm sinh li nh nhiu doanh nghip cc nc pht trin. Tnh hnh nh vy khin cc nhim v khoa hc khng c mi lin h trc tip vi hot ng sn xut (cht lng, nng sut, ci thin mi trng) v pht trin th trng (sn phm mi) ca doanh nghip v cc kt qu nghin cu c cng khng c t ng dng 30 nh c a ra trong mt hi tho gn y 31 . ci thin tnh hnh ny, cc c ch mi v vic thit lp cc ti nghin cu vi s tham gia 3 bn: nh nc, doanh nghip, nh khoa hc cn c hnh thnh nhm khai thc hiu qu cc
Xem cc khuyn ngh ca on kho st t Vin Hn lm khoa hc Hoa k, ch thch 15 Pht biu ca GS, TSKH V Minh Giang, xem VietNamNet, 9/8/2006, http://vietnamnet.vn/giaoduc/vande/2006/08/600207/ :Nhu cu (o to) rt ln. S trng hn ch. Sc p phi vo trng H rt cao nn cc trng khng cn i mi vn tuyn c ch tiu Chnh v vy, cc trng H khng c, hoc t c nhu cu i mi. v Cn phi c nhng chnh sch tc ng buc cc trng phi i mi vi nhng yu cu c th, thi gian c th. By gi, khng cn l lc khuyn khch m bt buc phi i mi. Tuy nhin, nu i mi khng bt ngun t chnh nhu cu ni ti ca cc trng th rt kh t hiu qu nh mong mun. 29 Mt s trng cng phi thu ph ph khi o to cc chng trnh c gia tng phn thc hnh, xem Lan Hng, VietNamNet, 17/9/2007, http://vietnamnet.vn/giaoduc/vande/2007/09/741493/, Cc trng H tm cch tng thu 30 on Minh Hng, Si Gn gii phng, 23/10/2007, http://www.sggp.org.vn/SGGP12h/2007/10/127035/#, Nhng cng trnh khng c u ra 31 V ta m ng dng nhanh v hiu qu u t nghin cu khoa hc xem Quc Dng, Tui Tr, 23/10/2007, http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=225702&ChannelID=13 , Nghin cu khoa hc: Cn t doanh nghip vo v tr trung tm
28 27

ngun lc hin c cho s pht trin chung ca c nh trng v doanh nghip. Th d nh nc ti tr (ng ti tr) cc ti nghin cu do cc nh khoa hc v doanh nghip ng ch tr. Tu theo tnh phc tp ca cc ti, cc thy c th cho mt hoc nhiu nhm sinh vin tham gia thc hin cc mng nhim v c th di s ch o, dn dt ca cc thy v coi nh cc ti hc tp c chm im (im tn ch ca ti). Nh vy cc em s c c hi va hc tp, thc hnh va c th c thm thu nhp. y chnh l cch tt nht c c cc ti/bi tp ln mang tnh thc tin m chng ti cp trong phn chng trnh o to. 5. Kt lun: Chng trnh o to v t chc qun l hot ng ca nh trng cn phi c xy dng li theo nh hng m bo cht lng o to v hot ng hiu qu. Nh nc cn ng vai tr ch o trong u t c s vt cht v con ngi nng cao nng lc o to v nghin cu ca nh trng. Cc chun nng lc ca cc ngnh ngh v trnh o to cn c xy dng lm nn tng cho vic i mi chng trnh. Tin lng cn m bo cho ging vin chuyn tm ging dy v nghin cu. Song song vi vic tch hp nh trng vi cc vin nghin cu nng cao nng lc nh trng l vic xy dng quan h hu c gia nh trng v doanh nghip. y l con ng xy dng mt nn o to nhn lc c hiu qu cao. i vi o to i hc, cn nhn thc r rng o to p ng nhu cu doanh nghip chnh l o to i hc nh hng ngh nghip - ng dng, c xc nh s p ng s ng 70-80% sinh vin i hc trong Ngh quyt 14/2005/NQ-CP v i mi ton din v trit nn GD H nc nh. Chng ta cn c chnh sch khuyn khch vic tch hp cc doanh nghip vo quy trnh o to ca nh trng. Vai tr ca doanh nghip khng ch hn ch vic cung cp thc t sn xut cho sinh vin thc tp, cc ti k thut cho thy nghin cu v sinh vin tham gia thc hin, cc k thut vin c kinh nghim tham gia vo qu trnh o to, cung cp thng tin v nhu cu lao ng v s lng v cht lng. Ngoi vic tn vinh doanh nghip (ho tm) nh hin ang lm, chng ta cn c c ch quc gia khuyn khch doanh nghip tham gia vo s nghip gio dc, th d gim thu thu nhp 32 cho nhng doanh nghip tham gia vo qu trnh o to sinh vin. Mt hi ng t vn gm cc i din doanh nghip trong nh trng s l cu ni thch hp gia nh trng v doanh nghip v cn c th ch ha trong lut gio dc. Mt hip hi gm i din cc trng o to nh hng ngh nghip nn c thnh lp 33 lm i tc vi cc hip hi doanh nghip v cc vn o to nhn lc v nghin cu ng dng. T chc tm quc gia nh vy, nu c quy ch v t chc hot ng hp l, c th l cu ni hiu qu trong tam gic quan h Nh nc- Nh trng- Doanh nghip. Vi nhn thc v tm nhn nh vy, v vi cc chnh sch hp l ca nh nc, cc quan h hu c gia nh trng v doanh nghip s c pht trin bn vng, chng ta s s dng c ti u ngun lc x hi cho mt nn gio dc v o to nng ng, cht lng cao.
Li cm n: Tc gi cm n D n Vit Nam H Lan v gio dc i hc nh hng ngh nghip (PROFED), TS. Pieter Bon- Hiu trng i hc Thng mi trc thuc H Fontys (H Lan) v cc ng nghip ti H SPKT Hng Yn, c bit KS. Phm Thanh Tng v ThS. Nguyn nh Hn.

32

Ti hi tho t chc cho cc trng pha Nam ngy 28/10/2007, TS. L ng Doanh ngh c th 2-5%, xem oan Trc Thu Hng, VietNamNet, 29/10/2007, http://vietnamnet.vn/giaoduc/2007/10/751797/, o to theo nhu cu: n lc phi si ln 33 tng ny c i din H Nng Lm Hu a ra ngy 19/10 ti Hi tho T chc v qun l o to i hc nh hng ngh nghip- ng dng, H Ni 17-19/10/2007, d n PROFED t chc, v c a vo Bn ngh ca 8 trng tham gia hi tho gi lnh o B GD&T