enabling citizens to make a difference in education and democracy

Changamoto za Upangaji na Utekelezaji wa Bajeti ya Elimu Godfrey Boniventura HakiElimu

1. Uwiano wa Bajeti ya sekta ya Elimu na Bajeti ya Taifa

21 20
Asilimia

enabling citizens to make a difference in education and democracy

20

19
18 17 16 15

18

18 17 16.7

Itashuka zaidi 2013/2014 au itaongezeka?

2. Bajeti ya Maendeleo na Matumizi ya Kawaida ya Sekta ya Elimu

2500 2,050 2000 Sh bilioni 1500 1000 500 0
199 232

enabling citizens to make a difference in education and democracy

1,845

2010/2011

2011/2012

Maendeleo

Kawaida

Tanzania inawekeza asilimia 10-11 tu kwenye maendeleo ya sekta ya Elimu. Uganda na Kenya zinawekeza asilimia 20-25 kwenye maendeleo ya sekta ya Elimu

3. Bajeti na Mipango ya Maendeleo

enabling citizens to make a difference in education and democracy

Mpango wa Maendeleo ya Elimu ya Msingi(MMEM) Mpango wa Maendeleo ya Elimu ya Sekondari(MMES)

1. Uandikishaji/Udahili 2. Usimamizi wa shule 3. Ubora wa shule

Bajeti ya Maendeleo ya MMEM II

Bajeti Mpango wa iliyopangwa(Tsh Mfano: Ujenzi wa Madarasa 6,800 kati ya 45,000 MMEM II(Tsh bil) Bil) 346 12 Ujenzi wa Nyumba za walimu 4,700 kati ya 89,900 349 10.2 350 7.2 Ujenzi wa Vyoo 3,200 kati ya 127,950 284 9 284 7.4
enabling citizens to make a difference in education and democracy

2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012

Mwaka wa fedha 2013/2014 tunarajia kuanza MMEM III. Je tutaweza? Asilimia kati ya 2-3 ya Mpango

Bajeti ya Maendeleo MMES II

enabling citizens to make a difference in education and democracy

Mpango wa Bajeti Asilimia kati ya 45-50 ya Utekelezaji MMES II(sh iliyopangwa Pungufu Asilimia ya bil) (Sh bil) (Sh bil) Upungufu 2010/2011 2011/2012 2012/2013 127 135 139 69tutaweza kujenga? 58 Je Mabweni 120 60 Maabara 75 2,350 Majengo ya Utawala 1,200 72 67 Nyumba za walimu 46% 44% 48%

Fedha za Ruzuku ya Mwanafunzi

enabling citizens to make a difference in education and democracy

Fedha kwa ajili ya 1. Vitabu 2. Vifaa vya mitihani na kujifunzia 3. Ukarabati 4. Utawala

MMEM II MMES I

Mpango 10,000 20,000

Iliyofika shuleni 5,500 6,500

Pungufu 4,500 13,500

Mwaka 2012 Asilimia ya Uwiano wa Ufungufu Kitabu kwa mwanafunzi 45% 1:5 68%

4. Utekelezaji wa Bajeti ya Maendeleo ya Wizara ya Elimu

160 140 120 100 80 60 40 20 0

enabling citizens to make a difference in education and democracy

Sh bilioni

126

85

129

139.7

86

77

2009/2010

2010/2011 Matumizi halisi

2011/2012

Bajeti iliyopangwa

2009/2010 2010/2011 2011/2012

Bajeti iliyopangwa Matumizi halisi Sh bil 126 Sh bil 85 Sh bil 129 Sh bil 86 Sh bil 139.7 Sh bil 77

Pungufu Asilimia ya Upungufu Sh bil 41 33% Sh bil 43 33% Sh bil62.7 45%

5. Utegemezi wa Bajeti ya Maendeleo ya Sekta ya Elimu

180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
enabling citizens to make a difference in education and democracy

161 139.8

59.2

71

Wahisani wanatoa asilimia 40-50 tu ya walizoahidi (Sh bil 70-80)

2010/2011 Fedha za wahisani

2011/2012 Fedha za ndani

Majirani zetu wanafanyaje? Kenya na Uganda wanatumia fedha za ndani kuwekeza katika bajeti ya maendeleo ya sekta ya Elimu. Bajeti yao inatekelezeka kwa asilimia 95-96(Madina et all,2011 na Kenya PER,2011)

enabling citizens to make a difference in education and democracy

Ili kuleta maendeleo ya sekta ya Elimu ni lazima tuwe na bajeti inayozingatia mahitaji, inayotekelezeka, na inayozingatia thamani ya fedha Asanteni