Professional Documents
Culture Documents
1. 2.
Representatieve Democratie ideaal versus werkelijkheid Waarom representatieve democratie ALTIJD afglijdt naar particratie Benchmarking the Best in Class Verklaring van de performantieverschillen Grondoorzaak de vergeten basiswaarden Aanbevolen ordening van de samenleving Quantificatie van de winst Een nieuwe en andere rol voor politici
3. 4. 5. 6. 7. 8.
Hoge werkloosheid: --> root cause representatieve democratie weinig efficiente verkeersinfrastructuur en files: --> root cause: representatieve democratie Grote invloed lobbygroepen op de wetgeving: --> root cause representatieve democratie Hoge misdaad cijfers: root cause representatieve democratie
Adolf Gasser
o25. November 1903 in Burgdorf, Kanton Bern 15. Juni 1985 in Basel war ein Schweizer Historiker. Von 1949-1955 war er Mitbegrnder des Rates der Gemeinden Europas.
Boeken
Die territoriale Entwicklung der Schweizerischen Eidgenossenschaft 1291-1797, Verlag Sauerlnder, Aarau 1932 Aufbau von unten oder Zwang von oben. Ein Beitrag zur Frage des Fderalismus, Dr. Riederer Verlag, Stuttgart 1947
Basler "Nationalzeitung". Haupt Verlag, Bern 1945 Sauerlnder, Aarau 1939.
Fr Freiheit und Recht 1940-1945. Ausgewhlte Leitartikel der Geschichte der Volksfreiheit und der Demokratie. Verlag Gemeindefreiheit als Rettung Europas. Grundlinien einer
Probleemstelling
Waarom ontaardde de democratische rechtsstaat tussen 1922 en 1940 in zowat alle Europese landen in een autocratisch of zelfs een totalitair systeem? Waarom bleven de democratische vrijheden in Zwitserland, Engeland, Scandinavi en Nederland net wl overeind? Hadden deze laatste landen iets met elkaar gemeen dat de eerste groep ontbeerde?
Deze vragen vormden het uitgangspunt van het in 1943 verschenen boek
Gemeindefreiheit als Rettung Europas (ondertitel: Grundlinien einer ethischen Geschichtsauffassung), waarin de Zwitserse
historicus Adolf Gasser op zoek ging naar structurele verklaringen voor het verval (of het behoud) van de vrijheid en de rechtsorde in moderne staten. Een tweede, 'sterk uitgebreide' editie verscheen in 1947 in Basel.
Vaststellingen
Alle landen die tot 1940 (en als ze niet door de Duitsers bezet werden, ook na 1940) vrije rechtsstaten bleven hadden als gemeenschappelijk kenmerk een gedecentraliseerde bureaucratie met een sterke locale autonomie. Daarentegen was de bureaucratie in de landen die al voor de oorlog (of in het geval van Frankrijk, meteen na de Duitse inval) autoritair werden, hirarchisch-centralistisch georganiseerd.
administratieve structuur
van de betrokken landen.
Gassers stelling
Elke op een centraal machtsprincipe gebaseerde (dus van bovenaf opgelegde) gezagsstructuur onvermijdelijk tot de teloorgang van vrijheid en recht leidt en Alleen een op vrijwillige associatie (dus een van onderaf organisch gegroeide) gemeenschap, een gemenebest, op duurzame wijze vrijheid en recht kan verzoenen. De basiseenheid van de waarlijk vrije gemeenschap, aldus Gasser, is de vrije gemeente.
Beide gemeenschapsvormen zijn fundamenteel verschillend, op veel vlakken zelfs diametraal aan elkaar tegengesteld.
De hirarchische gemeenschap
De hirarchische gemeenschap
De hirarchische gemeenschap is van bovenaf gegroeid en berust op de principes van ondergeschiktheid en gehoorzaamheid aan de staatsmacht. Historische voorbeelden van hirarchisch-bureaucratische gemeenschappen zijn het feodalisme, het absolutisme, de Duitse staat tot 1933 en de Franse IIIe Republiek. Sinds de tijd van het Absolutisme kennen de meeste staten op het Europese vasteland een gecentraliseerde bureaucratie. Immers, zodra een op heerschappij gebaseerde staat een relatief groot geografisch gebied bestrijkt is een centralistisch georganiseerd militair-bureaucratisch systeem onontbeerlijk.
De hirarchische gemeenschap
Ordenend principe = de gehoorzaamheid aan de staat. Zowel de gemeente als het individu
De centralistische machtsstaat daarentegen is gebaseerd op hirarchische verhoudingen (Dt. berund Unterordnung), dus op onderwerping van het individu aan de staatsorde.
Gemeenteraadsverkiezingen
In landen zonder gemeentevrijheid hebben gemeenteraadsverkiezingen nauwelijks zin (het gemeentebestuur voert in zowat alle belangrijke zaken slechts bevelen van niet verkozen ambtenaren uit). De financile afhankelijkheid van de gemeenten werkt er frustratie en zelfs corruptie in de hand, de politieke oppositie heeft de neiging om het regeringswerk (ook als dat ontegensprekelijk goed is) systematisch te discrediteren. Ook is de kwaliteit van de vrije pers er doorgaans lager dan in landen met ware gemeenteautonomie. De bureaucratie regeerde, gemeenteraden en verkiezingen dienden enkel om dat feit te verhullen. Toen de totale staat uiteindelijk in de gemeenten het Fhrerprinzip proclameerde en alle verkiezingen afschafte (in Itali in 1926, in Duitsland in 1933, in Frankrijk in 1940), was dat nog slechts een overwinning van het zijn over de schijn."
Waar mensen geen eigen verantwoordelijkheid in de gemeenschap dragen, waar belangengroeperingen leren om elkaar te bevechten of zelfs te haten, daar moet uiteindelijk de mening zegevieren dat vrijheid en democratie noodzakelijk tot een strijd van allen tegen allen voeren. Is het verwonderlijk dat in zo'n cultuur van groepsegosme het nationalisme als op de spits gedreven tegenreactie (gemeenschapsgevoel) hoogtij vierde? "Absolutisme, Bonapartisme, Activisme en totalitarisme wortelen allemaal, zoveel is intussen duidelijk, in een gemeenschappelijke ondergrond: in de hirarchisch-gecentraliseerde administratie." In Pruisen werd dit principe op de spits gedreven. Het zou uiteindelijk tot het militair totalitarisme van de nazi-dictatuur leiden.
Voerstreek 2007
Tijdens de nacht van zaterdag 4/8 op zondag 5/8/2007 werd de gevel van "Het Schuttershof" door onbekende vandalen besmeurd met pro-Luikse slogans. "Het Schuttershof" herbergt de verenigingszaal van de schutterij Sint-Martinus in Sint-Martens-Voeren. De slogans "FW, Fourons Wallons, RPS" werden met witte verf geschilderd op de blauwe gevelmuur. Enkele jaren geleden is "Het Schuttershof" nog helemaal opgeknapt en geverfd door vrijwilligers van de vereniging. Verfsporen verwijzen naar de binnenkoer van de overbuur, waarlangs de daders zijn gevlucht. Rik Nijssen, voorzitter van de VZW Werkgroep van de Koninklijke Schutterij, heeft klacht ingediend bij de politie van Voeren. Burgemeester Broers liet ook weten dat de gemeente zelf klacht zal indienen. De politie stelt een onderzoek in om de mogelijke daders op te sporen. De laatste maanden zijn er weer vaker nachtelijke spuiters aan het werk, en worden telefooncabines, verkeersborden of verkeersspiegels met "FW" (Fourons Wallons) beklad. De Voerstreek....het blijft er smeulen...ook zovele jaren later....
BHV 1962
Maar de Waalsgezinden hadden besloten dat deze Mars niet vreedzaam zou verlopen. Aan de Beurs werden de manifestanten opgewacht door franstalige tegenbetogers van o.a. het MPW met provocatieve slogans als "keer terug naar uw dorp" en "geen frans, geen centen". Zij gingen de Vlamingen op bijzonder brutale wijze te lijf. Zo verloor Jef Maton, lang actief in het Davidsfonds, in de gevechten een oog, wat aantoont dat het er bijzonder hard aan toeging.
Lage wetsgetrouwheid
Overbelasting
Conflict Democratie
Conflict Democratie
Verkozenen hebben een brede beslissingsmacht. (vermits die beslissingsmacht niet vrijwillig door de burgers wordt gegeven, kan deze worden beschouwd als gestolen van de burgers) Verkozenen hebben tegelijk ook uitvoeringsmacht Belangrijke competitie tussen verschillende gegadigden voor de beslissingsmacht en de uitvoeringsmacht. Verkozenen delen zich in twee groepen: Meerderheid en Oppositie Meerderheid en oppositie werken meestal niet samen, en de verhouding tussen meerderheid en oppositie is conflictueus.
Een van onderaf gegroeide gemeenschap wortelt altijd in de locale ruimte, meer bepaald in de gemeente, omdat associatief zelfbestuur zich alleen locaal kan ontwikkelen. De geschiedenis leert ons dat ook zulke vanouds vrije gemeenschappen zich tot een nationale staat kunnen aaneensluiten (bvb. Engeland, Zwitserland, Nederland, de VS). De centrale administratie in landen met ware gemeentevrijheid is nooit meer dan een soort dakorganisatie. Ondanks een zekere bestuurlijke centralisatie in federatieve gemeenschappen doordrong de administratieve bevelstructuur er nooit de hele staat van het nationale tot het locale niveau.
Gemenebest
Ordenend principe = de "gemeenschapsgeest", de collectieve wil tot samenleven. Zowel tussen de individuen in een gemeente, als tussen de gemeenten in een staat.
Vrijwillige Inpassing
Hoofdvoorwaarde voor zo'n "vrijwillige inpassing" is dat de leden van de gemeenschap dezelfde fundamentele geestelijke en morele waarden bezitten. Er moet een collectief geweten voorhanden zijn (Gasser: "ethisch collectivisme"), met als noodzakelijk kenmerk een in hoge mate uniforme "publieke opinie", althans voor wat fundamentele waarden en normen betreft. Dt zou Tocqueville met "tyrannie van de meerderheid" bedoelen: de vrije wil van de betrokken individuen creert een collectief gevoelde dwang tot conformering aan de gemeenschappelijke wil. Daar een centralistisch bestuurswezen ontbreekt is een vrije gemeente (of een gemenebest van vrije gemeenten) aangewezen op een machtige publieke opinie om de maatschappelijke cohesie te waarborgen. Voorbeeld:de indrukwekkende eendracht waarmee de Britten zich bij het begin van de Tweede Wereldoorlog achter hun leiders schaarden.
1.Collectieve wetsgetrouwheid
Een uit vrije associatie en communalisme gegroeide gemeenschap heeft zijn wortels noodzakelijk in het volksrecht (in tegenstelling tot het "herenrecht", het recht van de machthebbers). Immers, vrije en bewapende burgers kunnen slechts vrijwillig een gemeenschap vormen zolang ze gelijklopende rechtsopvattingen hebben. De voor communale gemeenschappen typische wetsgetrouwheid van de burgers vloeit voort uit een collectieve trots op het bestaande. Dit verklaart ook waarom deze gemeenschappen zo sterk aan het bestaande recht vasthouden: ze zijn niet bereid de bestaande rechtsorde door een andere te vervangen. Hoogstens willen ze het geldende recht aanvullen met nieuwe rechtsregels. Gemenebesten zijn dus in wezen conservatief, niet in de betekenis van "reactionair" of "niet progressief", wel van "niet revolutionair". Vrijheid is pas levenskrachtig wanneer ze een voedingsbodem vindt in zulk een volksrechterlijk-conservatieve gemeenschapszin. Deze gemeenschappen kennen dan ook geen hogere politieke autoriteit dan de collectief gedragen rechtsorde. Dit verklaart waarom ze voor altijd beschut lijken voor de tendens om zich van binnenuit tot een totalitaire staat te ontwikkelen.
2. Collectief vertrouwen.
De verbinding van vrijheid en recht is de basis van een sterk collectief vertrouwen onder de burgers. Hoezeer de persoonlijke belangen en overtuigingen onderling ook mogen verschillen, er blijft altijd een vertrouwen bestaan dat alle partijtegenstellingen overstijgt: het vertrouwen in de wetsgetrouwheid van de meerderheid der medeburgers. Dit collectieve vertrouwen verbindt tegengestelde groepen met elkaar: regerenden en geregeerden, armen en rijken, arbeiders en academici. Het verklaart waarom men in een gemenebest maar weinig angst heeft voor de "gewone man". Doch zo'n vertrouwen kan alleen maar in een kleine gemeenschap bestaan. Daarom moet elk gemenebest opgebouwd zijn uit vrije en autonome locale gemeenschappen die zich vrijwillig associren tot een groter geheel ("collectiviteitenstaat"). Zulke gemeenschappen zijn zelfs in staat, de moderne partij- en klassentegenstellingen grotendeels op te vangen en te milderen. De verhoudingen tussen politieke partijen in een gemenebest zijn veel minder gekenmerkt door een onderlinge strijd om de macht: het algemeen landsbelang staat altijd voorop.
3. Collectieve verdraagzaamheid.
Uit dit collectieve vertrouwen op locaal niveau groeit een collectieve verdraagzaamheid op regionaal en nationaal niveau. Wie in de gemeente geleerd heeft om met zijn tegenstanders naar compromissen te zoeken, zal dit ook op een hoger niveau nastreven. Als de passies of de strijd in een gemeente te hoog oplopen, zullen naburige gemeenten daar weinig begrip voor opbrengen en trachten te bemiddelen, terwijl in centralistische landen locale rivaliteiten vaak nog versterkt worden door de bestaande partijtegenstellingen. Ook dit is een historisch feit: in de wereld van de gemeentevrijheid waren de klassentegenstellingen nooit zo scherp als in centralistische staten. Ook zijn "conservatief", "liberaal" en "socialistisch" er geen onverzoenlijke tegenstellingen, ze horen integendeel onafscheidelijk bij elkaar. In een gemenebest is de conservatief deels liberaal en socialist, de liberaal deels conservatief en socialist, de socialist deels liberaal en conservatief.
Landsgemeinde Glarus
4. Humaniteitsidee
Het uitgangspunt van een op "ethisch collectivisme" gestutte gemeenschap is, "niet de individuele vrijheid, maar de gemeentevrijheid". In de gemeentevrijheid zit immanent "een kiem van individuele vrijheid, in de vorm van een 'levenwekkend' en 'orde scheppend' element". De gemeenschap moet er alles aan doen om de geldende collectieve waarden (wetsgetrouwheid, vertrouwen en verdraagzaamheid) te behouden en te versterken. De burgers moeten gemotiveerd blijven om zich in de gemeenschap in te passen en de regels te volgen. Dat kan alleen door een permanente zelfopvoeding van de mensen tot vrije, bewuste, verantwoordelijke, verdraagzame burgers. Elke van onderaf opgebouwde gemeenschap is erop aangewezen, "zijn burgers aan te manen tot respect van bepaalde levenswaarden". De belangrijkste van deze waarden zijn: respect voor vrijheid en recht, bereidheid tot vertrouwen en trouw aan het gegeven woord, verdraagzaamheid en gematigdheid, respect voor de rechten van de zwakkeren, het geloof in het goede van de mens en zijn capaciteit om zichzelf te verbeteren. Zo bekeken is de gemeentevrijheid ook de bron van de humanitaire idee zelf. Elk systeem van zelfbestuur is tegelijk een burgerschool, een instelling voor humanitaire vorming. Alleen op deze geestelijke en morele basis konden stabiele en inwendig gezonde democratien ontstaan.
Wat is de eerste daad die een dictator stelt zodra hij aan de macht komt?
Wat is de eerste daad die een dictator stelt zodra hij aan de macht komt?
Hij laat beslag leggen op alle wapens in privaat bezit en garandeert zo de vereiste dictatoriale stabiliteit.
Besluit
1) Gemenebesten zijn de ideale vorm van een vrije samenleving, waarin teglijk orde heerst. 2) Gemeentevrijheid als redding van Europa
De ideen van Gasser zijn een wervend "communalistisch manifest" een lofzang op de vrijheid in de locale gemeenschap.
Politieke en sociale vrijheid kunnen niet duurzaam zijn zolang ze niet met administratieve vrijheid, met gemeentevrijheid gepaard gaan.
Conflict Democratie
Verkozenen hebben een brede beslissingsmacht. (vermits die beslissingsmacht niet vrijwillig door de burgers wordt gegeven, kan deze worden beschouwd als gestolen van de burgers) Verkozenen hebben tegelijk ook uitvoeringsmacht Belangrijke competitie tussen verschillende gegadigden voor de beslissingsmacht en de uitvoeringsmacht. Verkozenen delen zich in twee groepen: Meerderheid en Oppositie Meerderheid en oppositie werken meestal niet samen, en de verhouding tussen meerderheid en oppositie is conflictueus.
Konkordanz Demokratie
Alle verkozenen hebben ook een uitvoerende functie Alle verkozenen werken samen Geen meerderheid minderheid in het bestuur
Spa, Open Vld en CD&V en Groen! Zijn het over 90 procent van de materies voor 90 procent eens. Caroline Gennez, de ex-voorzitster van de sp.a (midden 2011)
Wij zullen desnoods voor Open Vld stemmen. Luc Cortebeeck, hoofd ACV
Waar staan deze partijen nog voor? Misschien toch allen samen in n partij?