You are on page 1of 63

NA KAI NDAI YO

Leamos en mixteco

Mixteco del municipio de Tezoatln San Andrs Yutato

Segunda edicin (versin electrnica)

Publicado por el Instituto Lingstico de Verano, A.C. Apartado postal 22067 1400 Talapan, D.F., Mxico Tel.5-573-2024 2005

Este libro fue preparado con la ayuda de varias personas de habla mixteca que son del pueblo de San Andrs Yutato.

Asesor lingstico: John Lyndall Williams Haught Los dibujantes: Cathy Moser de Marlett

Gerardo Ojeda Morales

Judith Ferguson de Williams

2000 por el Instituto Lingstico de Verano, A.C. Derechos reservados conforme a la ley. Esta obra puede reproducirse para fines no lucrativos.

http://www.sil.org/mexico/mixteca/tezoatlan/L034-LeamosMixteco-mxb.htm

Primera edicin Segunda edicin

2000 2005

1C (versin electrnica)

Leamos en mixteco Mixteco del municipio de Tezoatln, San Andrs Yutato (mxb)

ndice
El alfabeto mixteco .......................................................................5 Leccin 1 Letras que se pronuncian igual a las del espaol...............7 Leccin 2 Los tonos .........................................................................11 Leccin 3 La letra x .........................................................................19 Leccin 4 Las vocales dobles ...........................................................22 Leccin 5 El saltillo.........................................................................25 Leccin 6 La consonante compuesta nd...........................................29 Leccin 7 La letra n al final de la palabra .......................................33 Leccin 8 La letra d.........................................................................37 Leccin 9 La consonante compuesta mv..........................................41 Leccin 10 Ms prctica con el saltillo..............................................43 Introduccin a los cuentos ..........................................................46 Yuk tach (El monte del viento) ................................................50 Cuento sco (El cuento del tlacuache) ........................................52 Tna sano xn ndig sano (El perro y el coyote viejos) ...........................................................53 Cuento ndu ndto (El huevo que brilla)....................................47

Cuento laa (El cuento de los pjaros)..........................................56 Cuento t (El cuento del pollo)..............................................58 Cuento do vnd (El cuento de la mujer con orejas gruesas)................................................60

Introduccin
Este libro puede ayudarle a aprender a leer el mixteco. Si

usted ya puede leer el espaol, no le ser difcil aprender a leer el mixteco. Estudie las diez lecciones de este libro, y dedique un tiempo especial para leer este libro.

podr leerlo. Es fcil aprender a leer el mixteco! Solamente Al final de este libro, hay varios cuentos para que usted

pueda practicar y divertirse con su habilidad de leer el

mixteco. Es muy divertido leer los cuentos. Despus de

estudiar este libro, usted va a poder leerlos sin problema.

Aunque usted puede leer en espaol, es mucho ms divertido leer en mixteco, porque es su lengua materna, la lengua que habla directamente a su corazn. Le deseamos buena suerte!

EL ALFABETO MIXTECO
a ch d

ach

chit

do

che

ndig

ilo

jon

kt

mv

mvl

nd

nd

20
ok

pen

kon r

skuaa

2
u

vee

xi

yd

sa

Leccin 1
del espaol. Entonces ya puede leer estas palabras en mixteco. La mayor parte de las letras mixtecas se pronuncian igual a las

iti
milpa

chit
gato

ilo
conejo

ls
hueso

tt
lea

koch
marrano

kolo
guajolote

sat
cajn

nam
jabn

plumas

tmi

aguacate

tch

pjaro carpintero

tak

yuk
yugo

chivo

kt

rbol

yt

soplador

vchi

caballo

ku

n
cuna

tlacuache

sko

perro

tna

colmena

yk

en espaol. El primero ya est hecho como ejemplo.

Escriba en mixteco lo que quiere decir cada una de las palabras

1. nube 2. rbol ______________ 3. chivo ______________ 4. conejo _____________ 5. gato _______________ 6. perro ______________ 7. milpa _____________ 8. hueso ______________ 9. cuna _______________ 10. jabn _____________

6. tna; 7. iti; 8. ls; 9. n; 10. nam 1. vik; 2. yt; 3. kt; 4. ilo; 5. chit 9

Lea este cuento:

Ta se r tch n chch,

Sat sko tch ku.

n noo va sko,

T n k ttch n kee tach,

ch kto r ke r tch n chchi.

ta n kta r ini chchi vi r.

10

Leccin 2
mixteco tiene sus propios tonos. Una palabra puede tener varias veremos cada tono y sus combinaciones. El tono medio El mixteco es diferente al espaol porque cada palabra en

combinaciones de tonos segn los tonos de las vocales. En seguida

El tono medio (voz media) no est marcado:

Palabras con dos vocales de tono medio (medio-medio):

conejo El tono alto

ilo

flor

ita

guajolote

kolo

diferente que el acento del espaol:

El tono alto (voz alta) se escribe con acento, pero suena Palabras con dos vocales de tono alto (alto-alto):

hueso

ls

zenzontle

tch

cervato

11

Palabras con una vocal de tono alto, y una de tono medio (altomedio):

chli
gallo

borrego

lko

tlacuache

sko

(medio-alto):

Palabras con una vocal de tono medio y una con tono alto

chit
gato

marrano

koch

pjaro carpintero

tak

El tono bajo (voz baja) se escribe con una raya abajo de la vocal.

El tono bajo

Palabras con una vocal de tono bajo y una de tono medio (bajomedio):

pluma

tmi

perro
12

tna

cama

xto

alto):

Palabras con una vocal con tono bajo y una con tono alto (bajo-

aguacate

tch

chk
tuna

puo

yk

bajo):

Palabras con una vocal de tono medio y una de tono bajo (medio-

nube

vik

cuatro

kom

nam
jabn

Palabras con una vocal de tono alto y una de tono bajo (alto-bajo):

yk
cerro

chivo

kt

n
cuna

13

tonos:

Las siguientes palabras se distinguen entre s solamente por los

monte

yk

yuk
yugo

l se re

sk r

ski ra
l llora

milpa

iti

vela

14

tonos:

Otras palabras que se distinguen entre s, solamente por los

tat
padre

tata
semilla

tat
medicina

oo
pueblo

o
all

o
palma

koni
ayer

kon
guajolota

kn
querer

colmena

yk

flor de milpa

yoko

vapor

yok

Lea usted estos trabalenguas:

Kn koni on kon.

Quiero ver tres guajolotes.

Yati oo o i o o.

Cerca de este pueblo est esa abeja.

15

ocho combinaciones de tonos: alto-alto, alto-medio, alto-bajo,

Entre las palabras que tienen dos slabas, hemos visto que hay

medio-alto, medio-medio, medio-bajo, bajo-alto y bajo-medio. Las palabras siguientes representan cada una de las combinaciones.

hueso

ls (alto-alto)

gato

chit (medio-alto)

chli (alto-medio)
gallo

ita (medio-medio)
flor

kt (alto-bajo)
chivo

jabn

nam (medio-bajo)

tch (bajo-alto)
aguacate

perro

tna (bajo-medio)

16

las palabras de la pgina anterior, y diga qu tonos tiene cada

Compare los tonos de las siguientes palabras con los tonos de

palabra. Usted puede ver de las pginas 11 a la 13 para ver si que tiene los mismos tonos que la palabra ita.

escogi los tonos correctos. Por ejemplo, chifle la palabra ilo y vea

ilo

conejo

tlacuache

sako

pluma

tomi

kochi

marrano

yuku

monte

chiki
tuna

tachi

cervato

cuatro

komi

17

Lea este cuento:

ch se a ilo lk.

Tdo n sata r tat no t,

N keta ilo lk yk vi r ke r iti.

ch kuko r, ch k n se r iti.

N s io ilo lk n saki r,

ch k kuko k r.

n s io r n sak r,

T n chit ti r,

ch k n se r iti.

N se r yuk, ch kuko r,

18

Leccin 3
suena semejante al sonido que hacen los cohetes al salir. No tiene otros sonidos como los que tiene la letra x en espaol. En esta leccin se presenta la letra x. En mixteco la letra x

cama

xto

xikon
jcama

camalen

xi

Otras palabras con la letra x

tripas

xiti

xk

lejos

horno

xto

basura

xe

Algunas palabras tienen la letra x en medio de la palabra.

10
pia

vx

diez

ux

jcara

yx

19

la letra x y la letra ch.

Lea en voz alta las siguientes palabras y note la diferencia entre

xto
cama

chit
gato

xiti n
sus tripas

chit n
se llena

la palabra en espaol. El primero ya est hecho como ejemplo. cama

Encierre en un crculo la palabra en mixteco que corresponda a

chit

xto

tripas

xiti

chit

con prisa

ych

yx

lejos

chika

xk

pia

vx

vich

20

Lea este cuento:

Tdo k n xti xi iti, ch n kuit xxio r.

N xiti ani xikon.

ch k kn che xi kuti r,

ch k n ku taon kuti xi iti kui viti.

Iin k v kui kuti xi iti,

21

Leccin 4
Cuando las palabras tienen vocales dobles, o sea dos vocales

iguales juntas, su pronunciacin es ms larga que la de una vocal sencilla.

hombre

ta

luna

yo

culebra

ko

xo
comal

che
buey

n
mazorca

Lea estas palabras:

y
petate

oo
pueblo

laa
pjaro

ku
da

22

las que tienen vocales dobles, y las que no las tienen.

Lea en voz alta las siguientes palabras y note la diferencia entre

y
petate

yk
monte

yo
luna

yok
vapor

la palabra en espaol. El primero ya est hecho como ejemplo.

Encierre en un crculo la palabra en mixteco que corresponda a

petate hombre culebra pueblo pjaro da

y tata kot oo laa kt

yk ta ko lta ku

23

Lea este cuento:

ch ku iti. T n ich iti, k k iti ke r.

Iin ku n s io iin skuaa, ta s kto r ke r iti,

kuan r. Va k v n kki r, d k n x r.

n krxo iin ta sdik r vi ra. K n tax v ra r

D n kee r xonoo r ndk r ita ku ke r. Tdo

24

Leccin 5
En esta leccin se presenta el signo que se llama el saltillo. El

saltillo es un smbolo que parece como un palito, y representa un pequeo corte de voz que divide la palabra. Se encuentra en palabras como vee (casa). Lea estas palabras:

rana

mapache

sa r
su pie

cucaracha

ty

chile

vee
casa

puerta

hongo

xi

plato

ko

25

zorrillo

kui
fruta

diente

no

mecate

lumbre

y r
su boca

saltillo. Estas palabras son distintas de las "palabras corridas", las cuales llevan vocales dobles. Lea en voz alta las siguientes palabras y note la diferencia.

Llamamos "palabras divididas" a las palabras que llevan el

chile

lengua

plato

ko

culebra

ko

yu
yo

piedra

yu

lumbre

palma

26

Taa n ndi ka iin r iin ton dn yo xn ton nda. Escriba la palabra en mixteco que corresponda a cada una de las

palabras en espaol. El primero ya est hecho como ejemplo. 1. culebra 2. chile _______________ 3. palma ______________ 4. petate ______________ 5. plato _______________ 6. lumbre _____________ 7. lengua _____________ 8. boca _______________ 9. casa _______________ 10. piedra _____________

6. ; 7. y; 8. y; 9. vee; 10. yu 1. ko; 2. y; 3. o; 4. y; 5. ko 27

Kai n cuento yo:

kyati ch k m vi r. T n sa r n kno ndtn a r: l, k n kan r ndisn xn l. Ta n

Yu yta kno l. T n krxo m vi r, n

l o.

kax ndd, ch kuko xxio yu ka m o xn

k n yo, ka yati iti yo? Ch kn

ya ini yta xan kon n kaa l xn m.

Iin k xoo yta yo ka iti. T knn, kuan Tdo n y v m ya r ini yta, ch kua

yta o. S k n ssan r.

xxio tku o ini yta o. S yu r ya r

28

Leccin 6
mixteco la nd muchas veces se encuentra al principio de una palabra. En esta leccin se presenta la consonante compuesta nd. En el

nd
mano

ndch
frijol

pltano

ndk

huarache

ndis

huevo

ndu

tenate

ndo

La nd tambin se encuentra en medio de una palabra:

kond
rodilla

tvnd
nopalitos

29

entre la consonante compuesta nd y la consonante sencilla n.

Lea en voz alta las siguientes palabras y note la diferencia

ndo
adobe

no
diente

ndo
caa

no
ojo

corresponda a la palabra en espaol. El primero ya est hecho como ejemplo.

Encierre en un crculo la palabra en mixteco que

tenate mano hondo diente ojo derecho

no n kon ndo ndo na

ndo nd kond no no nda

30

Kai n cuento yo:

N kon nakanii iin cuent tton n ndoi. ranch. D n nduk iin tna l. D n chnan r Iin tiemp t s io l, tiempo da s io

Monter. Tdo tna l v k r. Ta k kue ndig kiin r t.

ndavo r. Tx ndavo r ndig. K sn r ttuu Tdo iin k ku, d n sa tuku ndig. D n

Tdo k n nndiko ndig. K n kiin r Monter l, ne r kuan r.

kee Monter l kuan r tax r ndige, kn r.

31

kndu r. N xi r, kn. K k n nni tan vei r . T n ini o, k yya xka r n nds r. K

K n ks xonooi nnduk r, n kand nde

K n tu no, k k tn Monter l ndsa.

nd ni oon va k r n nds r.

d n ndva r.

rn. Nd iin k v ku, d n se rn. Kue kue v,

N xo ndu dit ke r, tdo k n xin taon r ke

Da n kiin ndu r, n chnd nd r no .

32

Leccin 7
En el mixteco, cuando la letra n se encuentra al final de una

palabra, la palabra termina sonando por la nariz.

1
ratn

tn

rebozo

pen

uno

iin

5
cinco

on

espina

tn

tkaon
mosca

33

las que terminan con la letra n y las que no la tienen.

Lea en voz alta las siguientes palabras y note la diferencia entre

kun
delgado

ku
verde

taan
frente

ta
hombre

la palabra en espaol. frente

Encierre en un crculo la palabra en mixteco que corresponda a

ta ku i sao kuan ko

taan kun in san kua koon

verde

nueve

quince

rojo

culebra

34

Note la -on al final de las palabras que indica t.

Lea las siguientes frases, unas con usted y otras con t.

Qu quiere usted?

Nd kn kn n?

Qu quieres t?

Nd kn knn?

A n ks n?
Ya lleg usted?

A n ksn?
Ya llegaste t?

Nd kn n ndoo n?
Qu le pas a usted?

Nd kn n ndon?
Qu te pas?

palabra kn "ella traer" en la segunda frase, y chinden "ella ayudar" en la cuarta.

Lea las siguientes frases y note que -an ella est al final de la

1. Kuan nn p kin na o.

(Mi abuela se fue a traer palma.)

2. Kuan adi r kn o.

(Su esposa se fue a traer palma.)

3. Vi nan chinde n yu.

(All viene mi mam a ayudarme.)

4. Vi ka chinden yu.
(Esa mujer viene a ayudarme.)

35

Ka n cuento yo.

D n kan tyt ciudad xn tyt yk: kas. D konn ndinoo a va ssan yu vei ka tyt ciudad o xn tyt yk . N ks tyt yk ndtn r: Nd kn se y ven? ka r. vee r: D n ks tyt ciudad kn r nd kn se r Viti kn kna yu y; san vee yu n

yk.

se yu vei ka tyt ciudad xn tyt D n xin ini tyt yk kuan r xn

Se yu pn, se yu ques, se yu ko.

xn tyt ciudad xka r kuan r.

tyt ciudad. Tyt yk n kiin r ch kuan r

36

Leccin 8
suena ms suave que la letra d del espaol. En esta leccin se presenta la letra d. En el mixteco la letra d

tortilla

dit

dinero

dn

cobija

do

est nadando

dt r

anillo

gaviln

dn

La letra d tambin se encuentra en medio de la palabra:

id din x
su pelo

muchacha

tadi

ndd
elote

37

la consonante sencilla d y la consonante compuesta nd.

Lea en voz alta las siguientes palabras y note la diferencia entre

do
cobija

ndo
caa

do
oreja

ndo
adobe

kd
chango

kond
rodilla

dk
collar

ndk
cuerno

la palabra en espaol. tortilla

Encierre en un crculo la palabra en mixteco que corresponda a

ndta

dit

mano

nd

daa

lluvia

nda

da

oreja

do

ndo

38

Kai n cuento yo:

xiin t dito ndig.

yo k ch cuento nan cuento t dito ilo

a r, tdo n dnd a ta dito ilo. D n kaa r: kaxi k r dito ilo.

nkin tan ra xn ta dito ndig. D n kan r ke

Xonoo t dito ilo ssan ra yk. Iin ku n

N da ni kasn yu. D n kon kin queso

Vara ka r dito ndig. D n kee t dito ilo kuan r.

39

K d k k t dito ilo nndsa. ilo nndsa. Ndti, ndti t dito ndig, k k tn ta dito

iin k ku o, d n nn a r.

Da n kee tuku ra kuan r nanduk a r. K T n kuu n amig ka r dito ndig xn

dito ndig.

r dito ilo. K va ch ta k mi n ka r

40

Leccin 9
mixteco la mv se encuentra al principio de la palabra. En esta leccin se presenta la consonante compuesta mv. En el

mvl
sombrero

mvli
garrafoncito

La mv tambin se encuentra en medio de la palabra:

trromv
zancudo

kri mvee
chivito

ita tmvo
dalia

Taa n ndi ka iin r iin ton dn yo xn ton nda. sombrero _______________ chivito dalia _______________ _______________

zancudo _______________
41

Kai n cuento yo:

mvl.

r. T n chit ti kir mvee r, d i r kva ra

Iin ku xonoo iin t sano ndka ra kir mvee

ra kuan r kadik de mv r.

n kuan r o ka tmvo. Dtak r tmvo ne T n nds r vee ra, n s ko ra i r. Tdo

T n kta ndndii, d kuan n r vee ra. ch

sat r n se r. ndni n san r vee mv r trromv . n s kin ra iin mvli tat dn. D n san r

iin kuit n se iin trromv sat r. K n tar

42

Leccin 10
palabras que llevan el saltillo. Su simbolo es . El propsito de esta leccin es dar ms prctica a la lectura de

om
humo

tdm
alacrn

don
camisa

t sano
anciano

tn sano
anciana

soni ra
riega

Otros ejemplos:

kan r
matar

hace calor

in

kano
grande

43

Taa n ndi ka iin r iin ton dn yo xn ton nda. 1. hace calor _______________ 2. grande __________________ 3. anciano _________________ 4. humo ___________________ 5. camisa __________________ 6. alacrn __________________ 7. len ____________________ 8. zorillo __________________ 9. diente __________________ 10. mano __________________

6. tdm; 7. ndikaa; 8. t; 9. no; 10. nd 44

1.in; 2. kano; 3. t sano; 4. om; 5.don;

Kai n cuento yo:

ra tx r. K kuan r kan r ndikaa o.

n kan kono ra ndnee ra tx r. K n kiin ko K r kuan r dkand r, tdo n srkaa va

iin ndikaa din yt o. K n na v in r, k d

nkoto ndaa r din yt o. K n xini r kno

D n karxo ta o n in iin yt chkano. D

Iin ku, n kee iin ta kuan r kadik r skuaa.

ini r kuan r kuu r.

yrno ndikaa o. Nda n kuu ini r n kanda

ra r. D n kaa r xn r: iin skuaa kani.

D n xo nde v in r sa r. K n san taon

K kn taoin y, tdo kak ta s n

D n kuu din r. D n kndo r kno r.

45

k s n ni v r iin skuaa chkano. n san r ndikaa o.

D n kee ra kuan r. K ch v n san r,

K kano ndavo skuaa n san r sn k

46

Introduccin a los cuentos


Los siete cuentos que a continuacin se presentan le darn ms

prctica en la lectura del mixteco. Estos cuentos son escritos tal Yutato. Como ya estudi usted las diez lecciones, va a poder leerlos. Si tiene problemas al leerlos, nada ms busque las

como fueron relatados por unas personas del pueblo de San Andrs

lecciones donde se presentan las letras con las que tiene problemas. Al empezar, tal vez sea algo difcil, pero con la prctica, usted va a poder leerlos sin problema. Hay otros libros en mixteco que tambin va a poder leer ahora.

Y como ya sabe las letras, usted mismo va a poder escribir cuentos, historias y temas para el beneficio de los dems. Buena suerte!

47

Cuent ndu ndat n xi tat x. Ta k kunda ndo xi. N saano xi n din xonoo xi, xonoo xi. N s io iin tn sano, ta n kaki iin dan. Ta

ks x xonoo xi ta xi ndu laa xi x. Ta k

xi, n chk va xin.

k luz. D n kee xi kuan n x vee xi. D n sa

n nn x iin ndu, iin ndu ndat k tton ko

K n kee xi kuan x iin k vuelta. D

x tarnda x. Ta i iin rey oo o. D d n kaa x xn nan pa x:

D k n kuyat v x. K n ks kn

48

d ch luu ndo ka xi.

Kon n nduk n de di rey ka n koo xn,

D d ka tan nan pa x xn x: kon kin ra ka koo xn. Ta kuk v r ka, ku taon, ku taon, d ch ndi kn ron

knda von ka nan pa x xn x. n xi koo xn ka x.

Tdo vara din ka n, tdo kon va n kin K, k kn taon, d ch kan v rey ka

y ka nan pa x. D d ka x: Kon va n. kan xn r:

D n keen kuan. D n san no rey. D n Dia ka di xn, ko n de n koo xi

xn x?, ka x.

49

D n kaa rey: nd va ch k no nd. T va ch k Kuan d kasan naa tan xn x, d kanee

kn, t kn no, d d nko yu di koo xn x ka rey o xn o. D d vara. Kon va kan. dn n ka rey o. D iin datan n kee xi D n keen kuan nn. D n kastn xn

kuan x no rey.

n s io va xi xn de di rey.

iin n k v n nye n kee ndu l o. Ta k

ndu l xi. D n chno xin no mes n. Ta k

o. D t va s kuchon na. D d n kin xi

T n sa x, n ku xi iin n in na xn rey

50

Yuk tach yuk tach. Ta k yk kano ndavo kn. o yuk. ndi skuaa, ndi ndikaa, ndi kn, ndi kolo oo San Andrs Yta Ty, o in iin yk nan

ndvo.

r. D n nkaon t kn o nada r, ch vxi K to va, k n ks va kn. K n

K n san r iin k nka o, n sk r kud

r skuaa. Ta k k n ni taon ra r ku d .

Ta k iin ku n kee t kn kuan r kan

dandi. K n xo kao va r dandi o. nda r, ch k o.

ch k, k n ks va ndikaa. K n xini r tnee K n ya r n k o, n s ko r

chnee r dandi r, k kuan va r. Ta k t

51

o, ch y r ke a kir den o.

nada r. T kn , toon, toon knd r ini k T n tu no, d n kee ndikaa kuan r. D v

D t ch k, d n nds ndikaa, n s io r

keta r n san r n tax r ndiyii. D k n se a r.

r ke r t kn . K n kan kono ndikaa o n

Ta k to k ni, ta k n ks nd ndiyi vi

n kki t kn, t sn skuaa o. T n tu no dandi r nkiin r ne r kuan r. o, d n sa kn. D n ndtak ndii r

52

Cuento sko na. T s na s dk n o k. Ta kuan dao T s na n s kuu sko to yuu n s ndei s

Din n s kuu.

nan, k nd vaan, d kuan tuku na kuiin nan. D iin ku n sa sko n kyi k. D n

yuu kuiin na n nt. T ndi kchon

Ndi koo ke xn n, ch nd n? D ch da kuiin va na ndida ku, kn r.

xini r xin na . D n ks nkani ini r,

s kaon i yuu o n kin na .

r n ko noo ri o ini . D n xit noo . D

D n sa r n k . T k n kin r nd

viti.

ndni n kndo t nd sko, ndni k dn nd

Din n kuu, d k n xin k n . S

53

xn ndig sano tna sano o. T n tu no iin k ku o, kini Iin ku n san ndig n kin ri t satoo

Tna sano

sano n san ndig sano n kin r t r. t xn ndig ka satoo tna sano o xn taon s kuu r, ch n na on t y. sano. adi r. N da ni kon dit ke tna. K chon Iin k ku ndtn tna sano xn ndig Kuchi tna sano kn. K n xin r kuan

ndo kn satoo tna sano, ch k n xin tna

kax s t ka tna sano o.

ketai kuio ndaa t, ch k kn sato ko na dit

Kuan, d san, ani, kin t. Ta k

54

ndig sano o.

ndo in satoo r ch n xo ndaa r t y D n kan r xn adi ra o: r t y y ndig. ndig sano:

y ndig sano o. K n tu no, k kdi

sano. D n ndk tna sano n xo ndaa r t

D n sa ndig n kiin r t satoo tna

Ko va dit ke tna l y, ch n xo ndaa v K iin k ku, d ndtn kue r dia xn

nda y, kars y ka r. ndig. sano.

va ch vee yu. K n xn, kata y, kayu

kandei. Kon n vk tnda. Ta y kandei koo

yu n kandei y koo y pach, ch k tn sato

Kuan yo, ani, d san iin k ku vee

T n ksnd ku d , k n xni ndo Kayu ndaa kn, ani ka r xn tna

K, ani. kyu taon von ka tna. Kayu kn, ani ka r. tuku tna. K, ani, ch sa sato kaan n y ka

Kayu nda kn, ani ka tuku r.

55

yu kan n ndi ndu y ka r.

K, ani ka tna sano. Ch kasa satoo

saan r ndig sano xn tna sano.

nds satoo tna sano. K n kin ra yt, n

K n xni ndi ndu va r ndi r. K xn r n

56

Cuento laa no in yt. D n kaa kir di o xn kir y: N kon yu nduk a kasan y. D n kaa kir y : T n xi v yu, d n kndo nda y. Tdo nani adi l ka r. kn taon yo, adi l, ch va yu. Iin kir y, iin kir di, luu nda r kndod r

tak yu, ta kanoo va yu nduk a kasan y,

n koon ra iin yu sa laa yi . K n taan sa laa d . D n kaa r:

Tdo iin ku xonoo iin tt san r laa. K

vaan. D nda ka r kno r no yt o. D n Nd kn ndo yo, y l? S n kuna

ka r.

ndo k nsa. D n kee yu vxii kand yo N taan v s yu, ndni. D n kaa laa d :

57

ka r xn y r.

Viti kn kon yu nduk a kasan y

D n kee r kuan r. T n nds r, d n kaa laa yi: ta kuan va yu nduk a kasan y. D n kaa laa d : n xi y, d kn n kndo nda yu. Tdo nani tak y, koto tan va y ka r. T n xi yu, d kn n kndo nda y. T Nd ku v yo, adi l. Ta i va yu,

58

Cuento t o ko na ke mval n. Tdo n sedo t o. Iin ku n ndtn nt o kan n t

D n san rn n ndtn r xn de r:

ntn n n sedi ka rn xn de r. D n kaa t le kul :

kan v n ka yu ko na ke mval n, ka n

Nde n koo ini nd kando ndo, de kul, ch

ka rn.

o. Tax tan ndu, ch kaanda ndu kata ndn

kno taon ndu kandei va na ke n nd

D n kaa t yt xn t le kul : ka r xn de kul r. N da ni kee nd din, ch kan n nd

59

rn xn adi r:

n kd n. K n sedo tt o. D n kaa

Skua nda ntn rn xn de r ndi

nda ntn r xn de kul r n sedo yu k rn.

N da ni kan r. Nda r, ch skua

60

Cuent do vnd ta, ta n tnd r xn iin k , ch n xi va Dia kuan ch cuent do vnd. N s io iin

ra. S n kee ra kuan r nndaka ra de ra

adi r. Ta k ntan ini iin k adi r xnn de

tkul. D n nxin r n s io ndu r xn adi r i r ssan ra. D n kaa adi r xn r: S n nxin tuku va takual yo ka tan

din yk. Ta n dn r. D v d n kndo

xn r.

D n kee tuku ra kuan r dn r.

61

x. D n kaa tayi o: xn ko l xi.

D d kn n nd v x. D n y ndavo

Ka va tu k n k vee y ka xi D v d n kee xi kuan x, n sa x n k

do vnd v. vnd xn x.

. K tn a kn. N ksnd xi vee tan Nd de k ndo, pl? ka tan do

K kn taon x. Ndi ndaa x sa ve. xn x. Kuan ndu nd vei kandei nd, pl ka

D n ndu xi. D n s ndei xi n ndaa x.

62

K n ndaa x. kn dia xn x. D d konduu nd ku y k koch ke y

tan do vnd o, ch a se yuu va k o, ka ra dia xn x.

kan r n konduu x, ch mi v x k koch ke

ndt o n kin xi tku. n keta iin tyuu n

D n kee xi kuan x kin xi tku. K n sa x

xi t n ks xd kuei tku o. Ta k natiin xi mi tan do vnd o, d kta xi. D d n sa x xn rku n da r n xid

D d n kee xi kuan x. Kaon va ch n koo

vnd. K n xi van. K n ndii vaan.

kuei r. K n chnda nini xi tan do D n kando xi vean .

63

You might also like