Virusne bolesti pcela i pcelinjeg legla koje sa simptomima lice na paralizu i mjeinasto leglo bile su poznate i u prolom vijeku.

Medutim, utvrdivanje uzrocnika i njihove prirode razrjeeno je tek poslije Drugog svjetskog rata, nakon cega je otkriveno i identifikovano oko 15 vrsta virusa kod pcela. Kod dijagnosticiranja virusnih bolesti oteavajuce su cinjenice to su simptomi sezonskog karaktera i sa razlicitim intenzitetom ispoljavanja iz godine u godinu. Poseban problem je i u tome to su virusi pcela veoma sitne cestice koje su znatno manje od bakterija i ne mogu se vidjeti kao ni utvrditi njihove razlike bez za to odgovarajuce opreme. AKUTNA PARALIZA Akutna paraliza se javlja u proljece, ima nagli nastup pri cemu ugiba veci broj pcela. Oboljele pcele su mlade, imaju proiren stomak. Ako im paljivo otvorimo stomak moe se vidjeti medni mjehur proiren i pun tekucine. Oboljele pcele ne mogu letjeti pa u velikom broju padaju ispred lijeta gdje nakon kraceg vremena uginu. Za pouzdano utvrdivanje dijagnoze neophodno je poslati uzorke pcela da se iskljece ostale bolesti odraslih pcela. Za suzbijanje bolesti najbitnije je ukloniti faktore koje smatramo da uticu na nastanak i tok bolesti. Korisno je povremeno dati pcelama manje kolicine rijetkog ecernog sirupa. Ako u drutvu nema dovoljno polenovog praha niti ga pcele mogu donijeti iz prirode preporucljivo je dati pcelama bjelancevinastu hranu (sojino brano, mlijeko u prahu i sl.). Suzbijanje bolesti Lijecenje virusnih bolesti bez obzira na vrstu vrlo je teko iz razlog to virus postaje dio celije koju inficira tako da je vrlo teko unititi i scuvati citav organizam ivotinje. Za razliku od evropske i americke trulei masa uginulih larvi nije ljepljiva i rastegljiva. Za lijecenje ove bolesti smatra se da je najvanije povesti racuna o optim uslovima razvoja pcelinjeg drutva i ne dopustiti da dode do neke stresne situacije poslije koje se stvara povoljna klima za razmnoavanje virusa. Poto za ovu bolest nema lijeka preporucljivo je preduzimati iste mjere preventive kao i u drugim slucajevima virusnih oboljenja. HRONINA PARALIZA Hronicna paraliza pcela je zarazna bolest odraslih pcela uzrokovana virusima. Ispoljava se kroz dvije vrste simptona. U prvom slucaju zdrave pcele izvlace iz konice bolesne pcele, koje su izgubile moc letenja i stalno tresu krilima, imaju naduven stomak. Ispred konice gamiu i cesto se skupljaju u manje grupice ili bauljaju po travi. Takve pcele se mogu takode naci i ispod poklopne daske u konici. U drugom slucaju su u pitanju crne pcele bez dlacica koje uglavnom mogu letjeti i pcele ih napadaju na letu i u konici, pri cemu se one ponaaju pasivno. Bolest se javlja kod manjeg broja drutava krajem proljeca i traje tokom ljeta. Bolesna pcelinja zajednica slabi i ima manji prinos. Vecina bolesnih pcela ugine u prirodi pa je teko primjetiti kad je drutvo oboljelo. Utvrdeno je da se virus nalazi stalno prisutan u pcelama i da se aktivira u nepovoljnim uslovima za ivot pcela i nakon stresa. Takode je utvrdeno da se osjetljivost na paralizu nasljeduje, to podrazumjeva promjenu matice kod takvih drutava. Do sada nije pronaden lijek za ovu vrstu oboljenja pa se lijecenje svodi na otklanjanje uzroka koji pogoduje irenju bolesti, odnosno na odravanje optimalnih uslova za ivot pcela. Suzbijanje bolesti

Kao kod akutne paralize pcela. MJEINASTO LEGLO

Mjeinasto ili vrecasto leglo je virusna bolest zatvorenog legla. Ovo je bolest koja se javlja kod larvi starosti do 4 dana. Sa porastomlarve razmnoava se i virus pri cemu ona nakon to se ispravila u celiji ugine. Larve se zaraze hranom a mlade pcele radilice cicenjem oboljele tvari uginulih larvi. Oboljela larva je naduvena i vodnjikava sa izmjenjenom bojom od bjelosedefaste na sivo prljavu. Infektivnost virusa u vodnjikavoj masi se smanjuje promjenom boje na crnu. Virus ima estougaonu formu, a najvie se nalazi u citoplazmi masnog tkiva larve. Zaraene pcele bre stare od zdravih pcela. Na celijama zaraenih larvi cesto se nadu rupice koje su pcele napravile nastojeci da uklone propalo leglo. Tom prilikom se i one zaraze i u njima se virus razmnoava, tako da i one mjenjaju ponaanje. Oboljele pcele ne uzimaju polenov prah bez cega im se ne razvijaju mlijecne lijezdeusljed cega ne mogu obavljati sve poslove u konici. Prije postaju sakupljacice i u zimu ne ulaue jer im se ne moe formirati masno tkivo. Mjeinasto leglo je rasprostranjeno svud u svijetu pa i kod nas. Oboljela drutva mogu dosta oslabiti, pa cak i preko 50%, narocito ako se pojavi sa jo nekom bolesti (americka ili evropska trule). Suzbijanje bolesti Kao kod hronicne i akutne paralize pcela.