UKUROVA NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS

YKSEK LSANS TEZ Aye ONGUN YCE

YUMUAK ELN ASDK ORTAMDAK KOROZYONUNA BAZI ORGANK MADDELERN NHBTR ETKLERNN NCELENMES

KMYA ANABLM DALI

ADANA, 2005

UKUROVA NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS

YUMUAK ELN ASDK ORTAMDAK KOROZYONUNA BAZI ORGANK MADDELERN NHBTR ETKLERNN NCELENMES Aye ONGUN YCE YKSEK LSANS KMYA ANABLM DALI Bu tez // Tarihinde Aadaki Jri yeleri Tarafndan Oybirlii /Oyokluu le Kabul Edilmitir. mza....................
Yrd. Do.Dr. Glfeza KARDA

mza..
Prof.Dr. Mehmet ERBL

mza..
Prof Dr. Melih BAYRAMOLU

DANIMAN

YE

YE

Bu tez Enstitmz Kimya Anabilim Dalnda hazrlanmtr. Kod No: Prof. Dr. Aziz ERTUN Enstit Mdr Bu alma ukurova niversitesi Birimsel Aratrma Projeleri Birimi Tarafndan Desteklenmitir. Proje No: FEF2004YL54
Not: Bu tezde kullanlan zgn ve baka kaynaktan yaplan bildirilerin, izelge, ekil ve fotoraflarn kaynak gsterilmeden kullanm, 5846 sayl Fikir ve Sanat Eserleri Kanundaki hkmlere tabidir.

Z YKSEK LSANS TEZ YUMUAK ELN ASDK ORTAMDAK KOROZYONUNA BAZI ORGANK MADDELERN NHBTR ETKLERNN NCELENMES Aye ONGUN YCE UKUROVA NVERSTES KMYA ANABLM DALI Danman: Yrd.Do.Dr. Glfeza KARDA Yl: 2005, Sayfa:79 Jri: Yrd.Do.Dr. Glfeza KARDA Prof. Dr. Mehmet ERBL Prof. Dr. Melih BAYRAMOLU

Bu almada, 2-Tiyobarbtirik asit (2-TBA) ve Rodaninin yumuak eliin korozyonuna inhibisyon etkisi 0,5 M H2SO4 zeltisinde potansiyodinamik polarizasyon, elektrokimyasal impedans spektroskopisi kullanlarak almtr. Zamanla ak devre potansiyeli ve hidrojen
0

gaz

llmtr.

Potansiyodinamik polarizasyon erileri 298 Kde elde edilmitir. Elde edilen sonulardan 2-TBA ve Rodanin H2SO4 zeltisinde yumuak eliin korozyonunu engellemektedir ve bu inhibisyonun inhibitr deriiminin artmasyla daha da ok artt belirlenmitir. Anahtar kelimeler: Korozyon, korozyon inhibisyon, EIS, Rodanin, 2-TBA

ABSTRACT MS THESIS

THE INHIBITION EFFECT OF SOME ORGANIC MATERALS ON THE CORROSION PERFORMANCE OF MILD STEEL IN H2SO4 SOLUTION

Aye ONGUN YCE DEPARTMENT OF CHEMISTRY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF CUKUROVA Supervisor: Asst. Prof. Glfeza KARDA Year: 2005, Pages: 79 Jury: Asst. Prof. Glfeza KARDA Prof. Dr. Mehmet ERBL Prof. Dr. Melih BAYRAMOLU

In this study the inhibition effect of 2-Thiobarbituric acid (2-TBA) and Rodanin on the corrosion performance of mild steel (MS) have been studied in 0.5 M H2SO4 solution using potentiodynamic polarization, electrochemical impedance spectroscopy and long term tests such as hydrogen evolution and change of open circuit potential with immersion time were achieved. Potentiodynamic polarization curves were also obtained in the temperature 298 0K. The obtained results show that, 2-TBA and Rodanin inhibits corrosion of MS in H2SO4 solution and this inhibition more pronounces with increasing inhibitor concentration. Key Words: Corrosion, Corrosion inhibition ,EIS, Rodanin, 2-TBA

II

TEEKKR Yksek Lisans eitimim boyunca bana yol gsteren, aratrmamn gerekletirilmesi ve deerlendirilmesi srasnda yardmlarn esirgemeyen danman hocam Sayn Yrd. Do. Dr. Glfeza KARDAa sonsuz teekkr ederim. almalarm srasnda yakn ilgi ve desteini grdm ve btn almam sresince bilgilerinden istifade ettiim hocalarm, Sayn Prof. Dr. Birgl YAZICI ve Sayn Prof Dr. Mehmet ERBLe teekkr ederim. Sayn Prof. Dr. Osman SERNDA, Sayn Do. Dr. lyas DEHR, Sayn Yrd. Do. Dr. Gray KILINEKERe almalarmda yardmlarndan dolay teekkr ederim. Her konuda desteklerini grdm laboratuar arkadalarm Ar Gr. Ramazan SOLMAZ, Ar Gr. Hlya KELE, Ar Gr. Sleyman YALINKAYA, Ar Gr. Tun TKEN ve Ar. Gr. Mustafa KELEe teekkr ederim. Yksek Lisans arkadalarmdan Mehmet Erman MERTe, Esra DEMRe ve dier arkadalarma almamda yardmlarndan dolay teekkr ederim. Her konuda desteini esirgemeyen sevgili eim ve aileme teekkr ederim.

III

NDEKLER

SAYFA

Z ........................................................................................................................ ABSTRACT ........................................................................................................ TEEKKR..................................................................................................... NDEKLER .................................................................................................... ZELGELER DZN ........................................................................................ EKLLER DZN ............................................................................................ FOTORAFLAR DZN ................................................................................... SMGE VE KISALTMALAR ............................................................................. 1. GR ................................................................................................................. 1.1. Korozyonu nleme Yntemler. 1.3. nhibitrlerin Snflandrlmas.. 1.3.1. Anodik nhibitrler.. 1.3.2. Katodik nhibitrler. .. 1.3.3. Yada znen nhibitrler. 1.3.4. Korozif inhibitrler....... 1.3.5. Buhar Faz nhibitrleri... 1.3.6. Karma nhibitrler..

I II III IV VI VII IX X 1 1 2 3 4 4 5 5 5

1.2. nhibitrlerle Koruma ve nhibitrlerin etkileri 1

1.3.7. Adsorpsiyon nhibitrleri.. 6 1.4. nhibitr Etkinliinin Saptanmas 8 1.5. nhibitr Uygulamalarnda Dikkat Edilmesi Gereken lkeler 9 1.6. nhibitr Uygulamalarnn Test Edilmesinde Elektrokimyasal Metotlarn Kullanm. . 9 1.6.1. Lineer Polarizasyon Direnci (LPR).. 10 1.6.2. AC mpedans Yntemi 11 1.6.3.AC.mpedans Yntemi le Polarizasyon Direnci Arasndaki liki.12 1.7.Alternatif Akm Yntemiyle Elde Edilen Yarm Daireden Sapmalar....15

IV

1.8. almamzda Kullanacamz nhibitrler ... 15 1.9. almann Amac... 16 2. NCEK ALIMALAR ................................................................................. 17 3. MATERYAL VE METOD ................................................................................ 26 3.1. Materyal ....................................................................................................... 3.2. Metod ........................................................................................................... 3.2.1. Elektrotlarn Hazrlanmas...... 3.2.2. Elektrokimyasal lmler.. 26 26 26 27

4. BULGULAR VE TARTIMA...............................................................................28 4.1. 0,5 M H2SO4 erisinde Yumuak eliin Davran......28 4.2. 0,5 M H2SO4 + 2-Tiyobarbutirik Asit erisinde Yumuak eliin Davran.. eliin Zamanla Elde Edilen Nyquist Erileri ve 31 4.3. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerdeki 2-TBA zeltilerinde Yumuak Hidrojen Hacimleri. 41 4.4. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerde 2-TBA zeltilerine Daldrlan Yumuak elik Elektrotlarn Zamanla Elde Edilen Fotoraflar.48 4.5. 0,5 M H2SO4 + Rodanin erisinde Yumuak eliin Davran. 50 4.6. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerdeki Rodanin zeltilerindeYumuak eliin Zamanla Elde Edilen Nyqust Erileri ve Hidrojen Hacimleri. 59 4.7. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerde Rodanin zeltilerine Daldrlan Yumuak 4.8. 2-TBA ve elik Elektrotlarn nhibitr Zamanla Ekilerinin Elde Edilen ve Fotoraflar. 66 Rodaninin Kyaslanmas Deerlendirilmesi..68 5. SONULAR VE NERLER71 KAYNAKLAR...75 ZGEM79

ZELGELER DZN

SAYFA

izelge 4.1. 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak elik elektrodun inhibitrsz ve inhibitrl(TBA) ortamlardaki korozyon potansiyelleri, Tafel sabitleri ve akm potansiyel erilerinde, korozyon potansiyellerinde elde edilen sistemden geen akm younluu deerleri.. 39 izelge 4.2. 0,5 M H2SO4 ierisinde inhibitrl(TBA) ve inhibitrsz ortamlarda denge potansiyelinde elde edilen polarizasyon direnleri, lineer polarizasyon direnleri(*Rp), zelti direnler........ 40 izelge 4.3. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerdeki 2-TBA zeltilerinde Yumuak eliin Zamanla Elde Edilen Ekor; korozyon potansiyeli, Rp; polarizasyon direnci,*Rp; lineer polarizasyon direnci, Hidrojen Hacimleri ve %IE deerleri. .. .. 46 izelge 4.4. 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak elik elektrodun inhibitrsz ve inhibitrl(Rodanin) ortamlarda polarizasyon erilerinden elde edilen korozyon potansiyelleri, Tafel sabitleri ve korozyon akm younluu deerleri......... 57 izelge 4.5. 0,5 M H2SO4 ierisinde inhibitrl(Rodanin) ve inhibitrsz ortamlarda ak akm devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erilerinden belirlenen polarizasyon direnleri .. 58 izelge 4.6. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerdeki Rodanin zeltilerinde Yumuak eliin Zamanla Elde Edilen Ekor; korozyon potansiyeli, Rp; polarizasyon direnci,*Rp; lineer polarizasyon direnci, Hidrojen Hacimleri ve %IE deerleri 64

VI

EKLLER DZN

SAYFA 11

ekil 1.1. Polarizasyon direnci yntemi ile izilen -E grafii .....

ekil 1.2. Metal/zelti ara yzeyindeki potansiyel dalm (a. ematik ) ve ara yzeyin elektronik edeeri olan devre emalar, (b. Kabul edilen genel ema, c. nerilen yeni ema ).M:Metal, E:Metalin elektrolit iindeki potansiyeli, E :Zeta potansiyeli, OHP:D Helmholtz tabakas, C: ift tabakann kapasite edeeri, Rt: Yk transfer direnci, Rd:Difz tabaka direnci, Rp:Polarizasyon direnci, Rs:zelti direnci.. 13 ekil 3.1. Deney dzenei.. ....... ekil 4.1. 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak eliin Tafel erisi..... ekil 4.2. mpedans erilerinin ematik yaklam ... 27 29 30

ekil 4.3. 0,5 M H2SO4 ierisinde inhibitrsz ortamda yumuak elik iin ak devre potansiyelinde Nyquist erisi. 31 ekil 4.4. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 1,0x10-4 M 2-TBA bulunan zeltideki yumuak elik elektrotun akm potansiyel erisi 32 ekil 4.5. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-4 M 2-TBA ierisinde yumuak elik iin ak devre potansiyelinde Nyquist erisi... 33 ekil 4.6. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 1,0x10-3 M 2-TBA bulunan zeltideki yumuak elik elektrotun akm potansiyel erisi............ 34 ekil 4.7. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M 2- TBA ierisinde yumuak elik iin kararl denge potansiyelinde Nyquist erisi ... 35 ekil 4.8. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 5,0x10-3 M 2-TBA bulunan zeltideki yumuak elik elektrodun akm potansiyel erisi 36 ekil 4.9. 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M 2- TBA ierisinde yumuak elik iin ak devre potansiyelinde Nyquisterisi......... 37 ekil 4.10. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 1.10-2 M 2-TBA bulunan zeltideki yumuak elik elektrodun akm potansiyel erisi .......
-2

38 39

ekil 4.11. 0,5 M H2SO4 + 1.10 M 2-TBA ierisinde yumuak elik iin ak devre potansiyelinde Nyquist erisi ..

VII

ekil 4.12. 0,5 M H2SO4 +1,0.10-3 M 2-TBA zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri.. 42 ekil 4.13. 0,5 M H2SO4 + 5.10-3 M 2-TBA zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri. 43 ekil 4.14. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M 2-TBA zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri.. 45 ekil 4.15. 0,5 M H2SO4 ierisinde,1,0x10-4 M Rodanin bulunan zeltideki yumuak elik elektrodun akm potansiyel erisi.. 50 ekil 4.16. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-4 M Rodanin ierisinde yumuak elik iin denge potansiyelinde Nyquist erisi........................51 ekil 4.17. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 1,0x10-3 M Rodanin bulunan zeltideki yumuak elik elektrotun akm potansiyel erisi 52 ekil 4.18. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M Rodanin ierisinde yumuak elik iin denge potansiyelinde Nyquist erisi 53 ekil 4.19. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 5,0x10-3 M Rodanin bulunan zeltideki yumak elik elektrotun denge potansiyelinde akm potansiyel erisi. 54 ekil 4.20. 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M Rodanin ierisinde yumuak elik iin denge potansiyelinde Nyquist erisi.. 55 ekil 4.21. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 1,0x10-2 M Rodanin bulunan zeltideki yumuak elik elektrodun akm potansiyel erisi... 56 ekil 4.22. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M Rodanin ierisinde yumuak elik iin ak devre potansiyelinde Nyquist erisi... 57 ekil 4.23. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M Rodanin zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri... 60 ekil 4.24. 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M Rodanin zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri... 61 ekil 4.25. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M Rodanin zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri............................... 63 ekil 4.26. Organik molekllerin metal yzeyine slfat iyonu ile yarmal(a) ve birlikte(b) adsorpsiyonunun ematik gsterimi. M:metal, :zelti.. 69

VIII

FOTORAFLAR DZN

SAYFA

Fotoraf 1.Yumuak elik elektrodun balangta (a) ve 168 saat sonunda 0,5 M H2SO4 ( b), 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M 2-TBA c) 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M 2-TBA d) 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M 2-TBA zeltilerinden karldktan sonraki fotoraflar.............................. 49 Fotoraf 2.Yumuak elik elektrodun balangta (a) ve 168 saat sonunda 0,5 M H2SO4 ( b), 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M Rod. c) 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M Rod. d) 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M Rod.zeltilerinden karldktan sonraki fotoraflar... 67

IX

SMGELER VE KISALTMALAR 2-TBA Ekor Rp *Rp ba F kor Rs : 2-Tiyobarbtirik asit : Korozyon potansiyeli (V) : Polarizasyon direnci () : Lineer polarizasyon direnci () : Anodik Tafel sabiti (mV.dec-1) : Faraday sabiti (956500 Asmol-1) : Akm Younluu (mA/cm2) :zelti Direnci ()

1.GR

Aye ONGUN YCE

1.GR Korozyon, metal ve alamlarn bulunduklar ortam ile verdikleri istenmeyen reaksiyonlardr. Ortam genellikle bir elektrolit zeltisidir. Gnmzde korozyonu nlemek iin birok yntem kullanlmaktadr. 1.1. Korozyonu nleme Yntemler; Katodik koruma uygulamalar I. Dardan potansiyel uygulayarak II. Kurban anot teknii ile Dardan potansiyel uygulayarak yzeyde kararl bir oksit tabakas oluturulmas Elektrokimyasal olmayan yntemler Yzey ilemleri ile ( boyama, polimer filmi ile kaplanmas v.b ) nhibitr uygulamalar Sistemin tasarm srasnda alnacak tedbirler Ortam koullarnn deitirilmesi 1.2. nhibitrlerle Koruma ve nhibitrlerin etkileri Korozif ortama az miktarda eklendii zaman korozyonu yavalatan ya da durduran maddelere inhibitr denir. nhibitr olarak etkiyen maddelerin birou metal yzeyinde adsorplanarak etkin olurlar fakat metal yzeyinde adsorplanan her madde inhibitr deildir. Metal yzeyindeki etkilerine gre inhibitr veya katalizr olabilirler. nhibitrlerin etkileri ekilde olabilir: 1.Yzeyde kapatma etkisi yapabilirler Adsorplanan madde yzeyi kapatarak korozyon tepkimelerinin gerekletii aktif yzeyi kltr. Kapatma iki ekilde olabilir a ) Adsorplanan madde yzeyin tamamna yakn ksmn kapatarak ( kapatma kesri Q 1) yzeydeki reaksiyonlarn hz yavalar.

1.GR

Aye ONGUN YCE

b ) Yzeyin kk bir ksmnn kapatlmasyla da ( Q << 1 ) yzeydeki reaksiyon hz yavalar. Bunun sebebi yzeydeki aktif noktalarn kapatlmasndan kaynaklanmaktadr. Bylelikle korozyon hz yavalar. 2. Adsorplanan madde yzeyi aktif hale getirebilir veya kendisi aktif olabilir: Baz olaslklar mevcuttur. a ) Kapatlmam yzeyde elektrot tepkimeleri srebilir b.) Kapatlm yzeyde adsorplanan maddenin anodik ykseltgenmesi veya katodik indirgenmesi olabilir. c ) Kapatlm yzeyde normal elektrot tepkimeleri srebilir. Bu durumlarda adsorplanan maddenin korozyon hzn yavalatp yavalatmadn anlayamayz nk meydana gelen akm yan tepkimelerden ve elektrot tepkimelerinden meydana gelmitir ve inhibitr olabilecei gibi katalizrde olabilir(M.Erbil,1984 ). 1.3. nhibitrlerin Snflandrlmas nhibitrlerin ok deiik biimlerde snflandrlmaktadr. Yalnz bunlardan hibiri genel anlamda bir snflandrma deildir. Snflandrlrken, anodik ya da katodik tepkimeler zerine etkileri, yzeyde adsorblandnda dorudan yada dolayl etkin olmas, etkime mekanizmas, oksitleyici olup olmamas, organik yada inorganik olmas ve ortamda yeterli miktarda bulunmad zaman tehlikeli olup olmamas gibi etmenler gz nne alnmaktadr. Son zamanlarda yaplan snflandrma u ekildedir; 1.Anodik-Katodik nhibitrler 2. Yada znen nhibitrler 3. Korozif inhibitrler 4. Buhar Faz nhibitrleri 5. Karma nhibitrler 6. Adsorpsiyon nhibitrleri

1.GR

Aye ONGUN YCE

1.3.1. Anodik nhibitrler Korozif ortama eklendikleri zaman anodik reaksiyonun hzn yavalatan inhibitrlere denilmektedir. Genel olarak anodik inhibitrler anyonlardr. Ortama eklendikleri zaman ya anot yzeyinde adsorplanan anyonlar nedeniyle metal iyonlarnn zeltiye geii zorlamakta ya da elektrotun pasiflemesi sonucu korozyon reaksiyonunun srecei aktif alan azalmaktadr. Anodik inhibitrler genelde inorganik maddelerdir. Ortofosfat, silikat, nitrit ve kromat gibi birok inorganik inhibitrler ve organik benzoat anodik inhibitrlere rnek olarak verilebilir. Metal yzeyindeki pasif oksit filmi metal iyonlarnn difizyonu ve anodik znmeye kar byk diren olutururlar. Sodyum kromat ve sodyum nitrit gibi oksitleyici pasifletiriciler, ortamdaki oksijen miktarna baml olmakszn kendileri yzeyde indirgenerek metalin oksitlenmesini salarken ayn zamanda katot depolarizatr ilevi de grrler. Pasifletirici bir inhibitrn etkili olup olmadnn anlalmas iin korozyon potansiyelindeki deiimin takip edilmesi yeterli olabilmektedir. nk metalin pasiflemesi halinde, potansiyelde nemli bir pozitif kayma gerekleir(M. Erbil,1984). Anodik inhibitrler ok etkin ve geni apta kullanlmakta iseler de, istenmeyen baz zelliklere sahiptirler. nhibitr miktar yeterli olmad ya da giderek azald zaman tm anot yzeyinin rtlemedii durumla karlalr. Bunun sonucu kk anot ve byk katot ifti ortaya kar. Bu durum ok tehlikelidir ve ukurcuk korozyonu gzlenir. Bu nedenle anodik inhibitrlere tehlikeli inhibitrler de denir(S.neri,1998). Sodyum benzoat ve polifosfatlar gibi oksitleyici olmayan inhibitr maddeler kendileri indirgenmeksizin oksijenin yzeyde indirgenmesini katalizleyerek pasif potansiyele doru polarizlenmeyi salayabilirler.

1.GR

Aye ONGUN YCE

1.3.2. Katodik nhibitrler Katodik inhibitrler, oksijen iyonlamas, oksijenin katoda difzyonu ve hidrojen iyonlarnn indirgenmesi gibi katodik reaksiyonlarn basamaklarnn ilerleme hzn yavalatarak korozyon hzn azaltan inhibitrlerdir. Bu olaylar blgesel korozyona neden olmazlar. Genel olarak bu inhibitrler katyonlardr. Kalsiyum bikarbonat ve kalsiyum fosfat gibi katodik inhibitrler ortamda bulunursa elektrodun byk bir kesri katodik reaksiyona kar duyarsz kalr ve korozyon hz yavalar. Katodik inhibitrn korozyon hzn yavalatmas iki ekilde olabilir: 1. Metal yzeyinde katot reaksiyonunun srd alan kld iin hz azalr. 2. Katodik reaksiyonun basamaklarndan biri yavalatlarak korozyon hz azaltlr. Kalsiyum, magnezyum, inko gibi iyonlar katodik tepkime rn olan bazla birleerek Mg(OH)2, CaCO3, Zn(OH)2 gibi g znen bileiklere dnrler ve bylece katodik blgelerde koruyucu bir filim oluturarak indirgenme tepkimesini yrten oksijenin metal yzeyine erimesini engellerler. Polifosfatlar da katodik inhibitr snfndadr. Bunlarn etkin olmalar iin su bir miktar kalsiyum sertlii iermelidir bylelikle kalsiyum ile bileik oluturma yeteneinden dolay s ileten yzeylerde karbonat pulcuklarn nlemek iin sert sulara polifosfatlar eklenir. Katodik inhibitrler blgesel korozyona sebep olmadklar ve korozyonu artrmadklar iin gvenli inhibitrlerdir. Ortamda az miktarda bulunsalar da tehlike oluturmazlar ve anodik inhibitrlerden daha az etkin olmalarna karn korozyonu artrmadklarndan daha ok kullanlmaktadr(M.Erbil, 1984). 1.3.3. Yada znen nhibitrler Yala korunan baz metal yaplar etkin inhibitrlere ihtiya duyarlar.Yalar iinde kullanlan inhibitrler oksitleyici ya da adsorpsiyon nhibitrleri olabilir veya ikisi birlikte kullanlabilir.

1.GR

Aye ONGUN YCE

Yalar iinde kullanlabilecek oksitleyici inhibitrlere rnek olarak sodyum nitrit ve lityum nitrit verilebilir. Ya iinde kullanlabilecek inhibitrlerin ou organik azot ve kkrt ieren adsorpsiyon inhibitrleridir. Bu nedenle yada znen inhibitrlerin nemli bir ksmn aminler oluturur. Yada znen en nemli inhibitr slfonatlardr. 1.3.4. Korozif inhibitrler Korozif tketiciler zeltideki Korozif etkeni harcarlar bu tip inhibitrler sulu zeltide oksijeni, indirgenme tepkimesiyle harcarlar. rnek olarak sodyum slfit ve hidrazini verebiliriz. Bunlar katodik tepkimeyi oksijenin indirgenmesinin denetledii ortamlarda daha ok kullanlmaktadr. 1.3.5. Buhar Faz nhibitrleri Bu tip inhibitrler, ok yksek buhar basncna sahiptirler. Bu nedenle metale demeden yerletirilirler ve metallerin atmosferik korozyonunu nlemek iin kullanlrlar, korunacak metale yakn yerletirilirler, kondenzasyonla metal yzeyine geerler. Kapal ortamlarda etkindirler. rnek olarak alifatik, siklik amin ve nitritleri verebiliriz. 1.3.6. Karma nhibitrler Hem anodik hem de katodik yndeki reaksiyonlara etki ederek korozyon hzn azaltan inhibitrlere karma inhibitrler denir. Aratrmalar her iki inhibitrn birlikte kullanlmasnn inhibitr etkisini arttrd ve ukur korozyonu tehlikesini azaltt belirlenmitir. Bu tip karma inhibitrlere rnek otomobil radyatrlerinde kullanlan nitrit + benzoat karmn verebiliriz.

1.GR

Aye ONGUN YCE

1.3.7. Adsorpsiyon nhibitrleri Adsorpsiyon inhibitrleri ounlukla organik bileiklerdir ve ayn zamanda organik inhibitrler olarak da bilinmektedirler. Organik bileikler genellikle asitli ortamlardaki korozyonu nlemek iin kullanlan inhibitrlerdir. Bunlar; klorr, bromr, iyodr iyonlar, karbon monoksit, azot, fosfor, arsenik, oksijen, slfr, selenyum gibi elementleri yapsnda bulunduran birok organik maddelerdir. Organik molekller yaplarnda heteroatom guruplar dnda ikili veya l balar bulundururlarsa daha etkin inhibitr zellii gsterirler. Byk molekl arla sahip organik maddelerde inhibitr zelliine sahiptirler (polisakkaritler, proteinler gibi). Asitli ortamlarda metal yzeyi plaktr ve inhibitr adsorpsiyonu ile inhibitr etkisi balar. nhibitrn yzeyde adsorplanmas ile aktif yzey klr ve korozyon hz yavalar. nhibitrn yzey kaplama kesri Q = 1 olduu zaman korozyon hz sfrdr. Baz durumlar Q << 1 olduu durumlarda da sfrdr. Bu durumda inhibitr aktif blgede adsorplanmtr. Asitli ortamlarda organik inhibitrler sadece yzeyi kaplama etkisi gstermez yk dalmn da deitirerek buna bal olarak yzey potansiyelinin deimesine neden olmaktadrlar. Bylelikle hem anodik hem de katodik reaksiyona etki etmektedirler ve katodik olay slenen hidrojen redksiyonu azalmakta ve korozyon hz azalmaktadr. Organik katyonlarda da ayn durum sz konusudur. Organik anyonlarda bunun tersi gereklemektedir. Yalnz CI -, Br -, I

gibi anyonlarn bulunduu

zeltide civa znrken ayn zeltide demirin znmesi yavalamtr. Bu anyonlar yzeyde balanarak hem anodik hem katodik reaksiyona etki ederek korozyon hzn drmtr. Bu nedenle organik inhibitrler katodik hidrojen redksiyonunu yavalatarak korozyon hzn yavalattklar kabul edilmitir. Baz organik katyonlar asitli ortamlarda elektrot reaksiyonlarnn kinetiini deitirmezler fakat ortama halojenler eklendii zaman inhibitr etkilerinin artt grlmtr. Buna sinerjistik etki denilmektedir. Bu durum organik katyon adsorpsiyonun kolaylatrmaktadr. Bu iyonlar ya proton kopararak ya da katyon oluturarak etkin olmaktadrlar.

1.GR

Aye ONGUN YCE

Organik molekllerin yapsn da bulunan fonksiyonel guruplarn inhibitr etkinliini arttrd gzlenmitir. Organik molekllerde, - OH, -CHO, -CN, -SN, > CO, - NH3, -SO3 gibi guruplar ya da ift ba, l ba, iftlememi elektronlar varsa madde ile metalin etkileerek inhibisyon salayaca belirtilmitir. Organik moleklerin fonksiyonel gruplarnn etkisi bunlar zerindeki elektron younluunun byk olmasndan kaynaklanmaktadr. Birok organik molekl N, S, O, Se, P gibi atomlar ieren fonksiyonel gruplar yaplarnda bulundurmaktadrlar. Bu atomlar olduka elektro negatiftirler bu nedenle polarlamay salamaktadrlar. Bu nedenle adsorpsiyona katklar aadaki sraya gredir; Se > S > N > O eklindedir (M.Erbil,1984). Bununla birlikte organik inhibitrlerin kimyasal formunun pH ya bal olarak deitii bilinmektedir. Organik bir madde metal yzeyinde adsorplandnda molekldeki polar bir atomdan metale ksmi bir elektron transferi gerekleir ve bylelikle koordine bir ba meydana gelir. Bu zellii inhibitr maddeleri kuvvetlizayf- asit-baz prensibi ile aklanmaya allm ve inhibitr madde bir baz gibi dnlebilir. te yandan kuantum kimyasal hesaplamalar yardmyla inhibitr etkinlii ile maddenin elektronik yaps arasnda iliki kurulmu ve inhibitr etkinliinin HOMO ve LUMO (en dk enerjili dolu molekler orbital ve en yksek enerjili dolu olmayan molekler orbital) enerjilerinin toplam ile artmakta olduu saptanmtr. Organik iletken polimerlerin de oksitlenebilen metallerin korozyona kar korunmasnda, kaplama amal olarak uzun zamandr kullanlmakta olduu bilinmektedir. Organik inhibitrler ierisinde azot esasl maddeler en ok kullanlan maddelerdirler. zellikle amin grubu ieren halkal yaplar yada halkada bir N grubu ieren yaplarn yzeyde ou zaman etkin bir polimerik film olutururlar yada halojenlerlerle etkileerek yzeyde etkili bir koruyucu film oluturarak etkili bir koruma salarlar. Aminler ve anilinlerin klorrl ortamlarda elik zerine etkileri aratrldnda ou kez ortamda bulunan halojenlerin etkinlii arttrd belirlenmitir. nhibisyon mekanizmasnn ou kez ikisi arasndaki sinerjistik etkileimden kaynakland belirlenmitir. Genellikle slfat iyonlarnn elektrot kinetii zerine etki etmedii ancak halojenr iyonlarnn zellikle Cl- iyonlarnn

1.GR

Aye ONGUN YCE

depasifletirici zellie sahiptirler. Cl- iyonlar youn, koruyucu oksit tabakasndan metal yzeyine difzlenerek yzeyde spesifik adsorplanmas ve metalin znmesini hzlandrmas ile bilinir. Ancak asitli ortamlarda halojen iyonlar demirin metallerin anmasn inhibe ederler. Halojenr iyonlar yzeyde konsantrasyon, pH ve scakla bal olarak deiik oranlarda adsorplanrlar. Yzeyde adsorbe olan iyonun dipolleri negatif ucu da doru dnk olacak ekilde yeniden dzenlenirler. Katyonik karakterli bir organik maddenin de gelip bu negatif uca elektrostatik kuvvetler yardmyla balanr. Oluan bu filmin etkinlii ayn koularda ayn metal iin, ayr ayr halojenrn ve organik bileiin sahip olduklar etkinliklerin toplamndan ok daha fazladr. Asidik zeltilerde halojen iyonlarnn inhibisyon etkileri srasyla I- > Br- > Cl- > F- eklinde gerekleir. Katyonik karakterli organik kimyasallarn ( amine, pyridinium bileikleri vb.) eliin korozyonu zerine inhibisyon etkileri, ortama halojenr iyonlarnn eklenmesi ile az znen tuzlar eklinde metal yzeyinde birikerek yzeyi kapatrlar. Genellikle birok inhibitr zellikle N grubu ierenler asitli ortamlarda protanlanarak katyonik karakterli hale geerler. 1.4. nhibitr Etkinliinin Saptanmas nhibitr etkinliklerinin saptanmas iin uygulanan yntemler genel olarak korozyon hz lme yntemleri ile tamamen ayndr. Bir inhibitrn doas ve uygulama koullar ne olursa olsun etkinlii; korozyon hzn azaltma miktar ile belirlenir. nhibitrden beklenen korozyon hzn azaltmasdr. Etkinlii de korozyon hzn azaltma oran olarak tanmlanr. yleyse, bir inhibitrn etkinlii herhangi bir ortamda sz konusu inhibitrn bulunduu ve bulunmad iki ayr koulda llecek korozyon hzlarnn karlatrlmasyla elde edilir. Bir metalin herhangi bir ortamda, ortama inhibitr eklenmedii koullardaki korozyon hz Io ve ortamda inhibitr var iken saptanan korozyon hz Iinh olarak iaretlenirse, inhibitr etkinlikleri genel olarak aadaki bantlarla hesaplanmaktadr.

1.GR

Aye ONGUN YCE

I I inh 100 %Z = o I o

(1.1)

1.5. nhibitr Uygulamalarnda Dikkat Edilmesi Gereken lkeler

Metal korozyonunu etkileyen faktrler ok eitli olduundan inhibitr uygulamalarnda baarl olmak iin baz ilkelere dikkat etmek gerekmektedir. Bunlar: Metalin tr, ortamn bileimi, zeltinin pHs, zeltinin havalandrlp havalandrlmamas, ortamda bulunan mikroorganizmalar, zelti scakl, sistemin dizayn, inhibitr konsantrasyonu, mekanik etkiler, sistemdeki atlaklar ve l noktalarn bulunmas, uygulamadaki evre sorunlar gibi etkilere dikkat edilmelidir.
1.6. nhibitr Uygulamalarnn Test Edilmesinde Elektrokimyasal Metotlarn Kullanm:

Elektrokimyasal testlerin iki nemli yarar ve iki ana snrlayc (sorun yaratabilen) yn vardr. Yararlar, ksa sren lm sresi ve mekanistik bilgiler vermesidir. nemli kstlamalar ise; lmler iin iletken korozif ortam gerektirmesi ve korozyon modeline ihtiya duyulmasdr. lmlerin hzl olmas bu tekniklerin inhibitr performanslarnn belirlenmesinde kullanl hale getirmitir. Korozyon hz, ktle kayb yntemiyle belirlenmesi gnler alrken; elektrokimyasal olarak birka dakika ierisinde belirlenebilmektedir. Elektrokimyasal metotlar, inhibitr denemelerinde koruma mekanizmas zerine bak as salayabilmektedirler. Elektrokimyasal metotlar, korozif ortamn iyonik iletken olmasn gerektirir. Bu kstlama inhibitrlerin iletken olmayan ortamlarda rnein hidrokarbonlarda veya yksek saflktaki sularda kullanmna engel olur. Elektrokimyasal yntemlerin de avantajlar olduundan zellikle son yllarda oka uygulanmaktadr. Bunlardan bazlar; 1) Anodik ve katodik tafel erilerinden birinin ya da birlikte korozyon potansiyeline ekstrapolasyon yntemi
9

1.GR

Aye ONGUN YCE

2) Polarizasyon direnci yntemi(LRp) 3) A.C impedans yntemi

1.6.1. Lineer Polarizasyon Direnci (LPR)

Alternatif Akm mpedans yntemi hakknda bilgi vermeden nce polarizasyon direnci yntemi hakknda baz temel bilgilerin bilinmesinde yarar. Stern ve Gearyye gre aktivasyon polarizasyonu ile denetlenen bir sistemde korozyon potansiyeli dolaynda uygulanan i akm etkisiyle oluan E potansiyel fark arasnda aada verilen izgisel bir bant vardr. E /i =(a.c) / [2,303 ikor( a + c)] (1.2)

Burada a ve c srasyla anodik ve katodik Tafel sabitleridir, ikor, korozyon akm younluunu gsterir. Ancak bu izgisel bant en ok 10 mVa dein uygulanabilmektedir. Genel olarak 7 mVdan sonra izgisellikten sapma balamaktadr. Stern ve Geary denklemi aadaki gibi yazlabilir. cor = B.(i /E) burada, B= ( a.c) / [2,303 icor ( a + c)] (1.3)

Denkleme gre polarizasyon direncinin tersi korozyon hz ile orantldr ve orant sabiti B, izgisel E-logi polarizasyon eimlerinin bir fonksiyonudur. Eer anodik ve katodik tepkimelerin Tafel sabitleri a ve c elde edilebilirse korozyon hz denklemden dorudan hesaplanabilir. ok duyarl belirlemeler sz konusu deilse onlarn literatr deerleri kullanlabilir. Eer daha duyarl belirlemeler yapmak gerekiyorsa sabitler polarizasyon erilerinden belirlenmelidir. Bir sistemde a ve c deerleri bilinmiyorsa a = c = 0,12 V (endstriyel metaller iin ortalama deer ) alnarak B katsays 0,026 V kabul edilir. Yntem hem alternatif akm hem de doru akm tekniine gre uygulanmaktadr. Doru akm tekniinde, biri karlatrma elektrotu olmak zere 3 elektrot teknii uygulanmaktadr. Bu ynteme

10

1.GR

Aye ONGUN YCE

gre izilen I-E erisi aada verilmitir. Bu eriden hesaplanan i/E yardmyla denklemden korozyon hz Icor hesaplanr.

E
EA=10 mV a c Ec=10 mV

ekil 1.1. Polarizasyon direnci yntemi ile izilen -E grafii. Polarizasyon direnci yntemi ile dier yntemlerle belirlenmesi olanakl olmayan ok kk korozyon hzlan llebilir, ortalama korozyon hz belirlenmesinden baka herhangi bir andaki korozyon hz belirlenebilir ve korozyon hz belirlemeleri ok ksa srede yaplabilir. Bununla birlikte ok korozif ortamlarda ve direnci ok byk ortamlarda lmeler zor olur ve ok hata ierir. Yksek direnli ortamlarda yaplan lmlerde basaryla kullanlabilen alternatif akm impedans yntemiyle ise ok daha iyi sonular elde edilebilmektedir. lmlerin korozyon potansiyeli civarnda yaplmasyla yzey polarize edilmediinden tekrarlanabilirlii yksektir (M.Erbil,1984).
1.6.2. AC mpedans Yntemi

A.C. impedans yntemi ile metal yzeyine uygulanan kk genlikli alternatif akm yzey yapsn fazla deitirmeyeceinden daha doru sonu vermesi beklenmektedir. Ayrca yksek direnli ortamlarda da lme yaplabilmesi, dier yntemlere gre bir stnlk salamaktadr. Yntemin z, metal / zelti ara

11

1.GR

Aye ONGUN YCE

yzeyinde oluan ift tabakann uygulanan alternatif akm impedansnn llmesine dayanmaktadr. Yntemin uygulanmasnda, ift tabaka kapasitesi ve metal yzeyi ile zeltinin i ksm arasndaki direnlerden oluan bir elektronik edeer devre tasarlanarak polarizasyon direnci belirlenmeye allmakta olup yntemin esas aada ksaca aklanmtr (M. Erbil, 1987).
1.6.3. A. C. mpedans Yntemi le Polarizasyon Direnci Arasndaki liki

Basit bir korozyon sisteminde metal/zelti ara yzeyinde oluan elektrokimyasal ift tabakann (ekil 1.2.a) C kapasiteli bir kondansatre edeer olduu varsaylarak ekil 1.2.bdeki elektronik edeer devre verilmektedir. ekil 1bdeki devreye gre toplam impedans ( Z ) aadaki ekilde hesaplanabilir:
Z = Rs + Rp 1 + JWCRp

(1.4)

(1.4) bantsnda Rs zelti direncini, W alternatif akm frekansn (W= 2f) gstermektedir ve J=
1 dir.1.4 bantsnn dzenlenmesi ile,

12

1.GR

Aye ONGUN YCE

OHP

(a)

(b)

C Rs Rp

zelti

(c)

Rt

Rd Rs Metal/zelti ara yzeyi zelti direnci

ekil 1.2. Metal/zelti ara yzeyindeki potansiyel dalm (a. ematik ) ve ara yzeyin elektronik edeeri olan devre emalar, (b. Kabul edilen genel ema, c. nerilen yeni ema ).M:Metal, E:Metalin elektrolit iindeki potansiyeli, E :Zeta potansiyeli, OHP:D Helmholtz tabakas, C:ift tabakann kapasite edeeri, Rt: Yk transfer direnci, Rd:Difz tabaka direnci, Rp:Polarizasyon direnci, Rs:zelti direnci.

13

1.GR

Aye ONGUN YCE

Z = Rs +

Rp JWCRp 2 1 + (WCRp) 2 1 + (WCRp) 2

(1.5)

bants elde edilir. Son bantnn sa tarafndaki ilk iki terim gerek impedans ( Z) , son terim ise kompleks impedans ( Z ) olarak tanmlanmaktadr. (1.5) bantsnn sa tarafndaki terimlerini,
Z ' = Rs + Rp 1 + (WCRp) 2 (1.6)

Z '' =

WCRp 2 1 + (WCRp) 2

(1.7)

olarak yazp (1.6) ve (1.7) bantlar arasnda W yok edilirse aadaki yarm daire denklemi elde edilir.
( Rp ) 2 Rp ) + ( Z '' ) 2 = Z ' ( Rs + 2 2 1.2den kolayca grlebilecei gibi 1.8 eitlii yardmyla,
2

(1.8)

(1.8) bantsnn ifade ettii geometrik ekil, ekil 1.2 de gsterilmitir. ekil

Rs + Rp = limW ( Z ' )

(1.9)

Rs = limW ( Z ' ) (1.10) Bantlar yazlarak kompleks diaramdan zelti direnci ( Rs ) ile polarizasyon direncini (Rp) belirlemek olanakl olmaktadr. Ancak, teorik olarak elde edilen (1.8) bantsna gre yarm daire olmas gereken deney sonular gerekte salanamamaktadr. Literatrde bu sapmalar baz dzeltme faktrleri ile giderilmeye allm ancak mantkl bir dzeltme faktr henz nerilmemitir. A.C.yntemi dnda llen korozyon hzlar, genel olarak A.C. yntemiyle llenden daha byk bulunmu olup, gerek polarizasyon direncinin A.C. yntemiyle llenden daha kk olmas gerektii vurgulanmaktadr.

14

1.GR

Aye ONGUN YCE

1.7. Alternatif Akm Yntemiyle Elde Edilen Yarm Daireden Sapmalar

Alternatif akm impedans yntemi ile deiik ortamlarda elde edilen kompleks diyagramlar incelendiinde genel olarak yarm daireden sapan koniklerin elde edildii grlr. Sapma nedeni olarak korozyonun olduu ift tabaka blgesinde olduu dnlen kondansatrn gerek bir kondansatrden farkl davranmasdr. gerek bir kondansatrn plakalarnda ykler elektron hareketleri ile denetlenirken metal/zelti ara yzeyinde; metal tarafn elektronlar, zelti tarafn ise iyonlar denetlemektedir. Elektron ve iyonlarn byklk ve hareketlilik bakmndan farkllklar, teoriden beklenen deerlerin sapmasna neden olmaktadr.(Erbil, 2002).
1.8. almamzda kullanacamz inhibitrler: 2-Tiyobarbiturik asit (2-TBA) ;4,6 (1H,5H ) pirimidindion-2-tiokso;4,6-dihidroksi-

2-tioprimidine;thiobarbiturik asit

2-Thiobarbiturik asit (2-TBA) (C4H4N2O2S ) Molekl arl: 144.1478 Erime noktas:240-255 0C Rodanin:

2-tio

-2;4-thiazolidinedione;

2-thio-4-ketohiazoldine;

2-thiokso-4-

thiazolidinone; 4-oxo-2-thionothiazolidine; rhodaninic asit

Rodanin(C3H3NOS2), Molekl arl:133.1828, Erime noktas:168.5 Younluk:0.868, zlebilir. Her iki inhibitr maddemizde yapsnda bulunan N,S,O gibi elektronegatif atomlar nedeniyle metal yzeyine adsorplanrlar. Her iki molekl tpta, ila yapmnda kullanlmaktadr. nsan salna olumsuz etkilerine rastlanlmamtr. Suda iyi

15

1.GR

Aye ONGUN YCE

1.9. almann Amac

Yumuak elik sanayide yaygn olarak kullanlan bir metaldir ve ou zaman korozyona uramaktadr Korozyon rnlerinin sistemin s transferi zerinde negatif etkileri nedeniyle periyodik olarak asit zeltileri ile temizlenmeleri (pickling) gerekmektedir. Temizleme ilemi srasnda metal yzeyinde madde kayplar olmaktadr. Bu almada, yumuak eliin asitli ortamda korozyonunu nlemek amacyla, 2- TBA ve Rodaninin inhibisyon etkileri aratrlacaktr.

16

2. NCEK ALIMALAR

Aye ONGUN YCE

2. NCEK ALIMALAR A.E. Stoyonova, E.I. Sokolova, S.N.Racheva, (1997), 1 M HCIde dz zincirli ve halkal tiyokarbamidlerin yumuak elik korozyonuna inhibisyon etkisi incelenmitir. nhibisyon etkisinin scakln artmasyla artt belirlenmitir. Tiyo karbamidlerin yapsndaki S atomu ile metalin pozitif aktif merkezleri arasndaki etkileim sonucu adsorpsiyonun gerekletii belirtilmektedir. J. de Damborenea, J. M. Bastidas ve A.J. Vasquez, (1997), 6,8,10 ve 12 karbonlu 4 n-alkilaminin, 2 M HCI zeltisi ierisinde yumuak eliin korozyonuna inhibisyon etkisi gravimetrik ve polarizasyon teknikleri ile aratrlmtr.1,0x10-11,0x10-6 M deriimlerde hekzil-1-amin, oktil-1-amin, desil-1-amin ve dodesil-1amin in inhibisyon etkisi 278-308 K scaklk aralnda allmtr. Alkil zincirinin uzunluu arttka koruma etkinliinin artt, scakln artmasyla ve adsorbsiyonun Frumkin adsorbsiyon izotermine uyduu belirlenmitir. B. Mernari ve ark., (1998), 3-5-bis(n-piyridil)-4-amino-1,2,4-triazol(n-PAT) sentezlenmi ve inhibisyon davran ktle kayb, EIS gibi teknikler kullanlarak aratrlmtr. Elde edilen sonulardan bu inhibitrn anodik inhibitrler snfna girdii ve yumuak elik yzeyine adsorpsiyonunun Lagmiur adsorpsiyon izotermine uyduu belirlenmitir. Gamal K. Gomma, (1998), 0,1M H2SO4 zeltisinde bir bakr elektrodun korozyon davran 30 ile 65 0C aralgnda farkl scaklklarda potansiyodinamik olarak allmtr. Benzotriazol (BTA), tolitriazol (TTA) ve imidazoln inhibisyon verimleri 1,0x10-1 ile 8,0x10-2 aralndaki drt konsantrasyon iin elde edilmitir. H2SO4 zeltisinde, benzotriazol ve imidazol, korozyon potansiyelini anodik yne kaydrrken, tolitriazoln korozyon potansiyelini katodik yne kaydrd bulunmutur. Her trn koruma verimi farkl scaklklar ve konsantrasyon iin hesaplanmtr. Test edilen azole tr bakr elektrot yzeyine adsorblandndan 0,1 M H2SO4 zeltisinde korozyon inhibitr olarak hareket ettii gzlenmitir. Ea aktivasyon enerjisinin benzer deerleri, azole trlerinin benzer mekanizma ile hareket ettiini nerilmitir. nhibe olmu asitte Eann daha yksek deerleri azole trlerinin bakr yzeyinde katalizr olarak hareket ettiini gstermitir.

17

2. NCEK ALIMALAR

Aye ONGUN YCE

Azole trlerinin inhibisyon verimleri sras, bezotriazole > talitliazole > imidazole eklinde olmutur. Bu sra aktivasyon enerjisi sonular ile uyumlu olduu gzlenmitir. Kullanlan azole trleri toksik maddeler olarak snflandrlm ve bunlar, azot atomlar zerindeki yakn ift elektronlarn varlndan dolay bakr yzeyine katalitik aktiflii inhibe edebilmektedirler. Bu aratrmada rapor edilen sonular, inhibisyon verimi zerine molekler yap ve scakln etkisini aklamtr. Benzotriazol, slfrik asit zeltisinde bakrn korozyonunu nlemede en iyi verime sahip olduu gzlenmitir. Azole trlerinin adsorbsiyonu iin termodinamik parametreler hesaplanmtr. H.Shorkry ve ark., (1998), o-hidroksi, o-metoksi, aromatik aldehitlerden salanan Schiff baz trlerinin inhibisyon etkisi, arlk kayb yntemiyle eitli gazl zeltilerde SS400n (musluk suyu, konsantre musluk suyu ve HCI zeltisinde) yzey analizleri ve elektrokimyasal lmlerle aratrlm ve HCI zeltisinde SS400 iin 12- diaminododekan, N,N-bis(salisil aldehit)in inhibisyon etkisinin maksimum olduu gzlenmitir. B. I. Ita, O. E. Offiong, (1999), 4-fenilsemikarbazid(4PSC) ve semikarbazidlerin(SC) hidroklorik asitte yumuak elik zerine inhibisyon etkileri, ktle kayb ve hidrojen gaz deiim lmleri ile belirlenmi. (4PSC)nin inhibisyon verimi %82, SCnin ise %66 bulunmutur. nhibisyonun, yar mr ve inhibitr konsantrasyonunun arttrlmas ile artt gzlenmitir. Scakln azalmasyla, srasyla 300C ve400C, inhibisyonun azald gzlenmitir. Adsorpsiyonun fiziksel adsorpsiyon mekanizmas, inhibisyon davranlarndaki farkllk ile aklanm ve bu trlerin Freundlk adsorpsiyon izotermine uyduklar bulunmutur. M.S. Morad, (1999), H3PO4 zeltisinde yumuak eliin korozyon davran zerine propargly alkoln (PA) etkisi elektrokimyasal impedans spektroskopi teknikleri ve polarizasyon erileri, lineer polarizasyon erileri kullanlarak zelti scaklklar ve asit konsantrasyonu aralklar aratrlmtr. PAnn 400C ve stndeki scaklklarda katodik korozyon hzn adsorpsiyonla engelledii bulunmutur. PAnn adsorpsiyonu ksmen adsorbe edilmi hidrojen kapl bir yzeyde en uygun olduu grlm.

18

2. NCEK ALIMALAR

Aye ONGUN YCE

A.Meneguzzi ve ark., (1999), Polianilin (Pani) ve poli(1,5-diaminonaftalin) (poli1,5-DAN) filmleri sulu HCIO4 ortamnda oluturularak yumuak eliin zeri elektrokimyasal yolla aromatik halkal aminlerle kaplanm ve Pt zerinde oluturulmu filmlere benzer elektroaktif zellikleri olduu belirtilmitir. Her iki monomerin varlnda oluturulan polimer filmin (kompozit), yumuak elik zerine tutunma zelliklerinin ok iyi olduu gzlenilmitir. S. S. Abd El Rehim ve ark., (2001), 2 M HCI zeltisinde yumuak eliin korozyonu zerine 4-(2-amino-5-metilfeniazo) antipiyrin(AMPA)in etkisi, ktle kayb ve potansiyodinamik polarizasyon teknikleri kullanlarak allmtr. Polarizasyon verileri bu inhibitrn kartrlm tip inhibitr olduunu gstermitir. AMPAnn inhibisyon veriminin, konsantrasyonunun artmasyla artt fakat scakln artmasyla inhibisyon veriminin azald almalar sonucu bulunmutur. Deneysel sonularn, Flory-Huggins adsorpsiyon izotermi ve El Awady termodinamik-kinetik modele uygunluk gsterdii belirtilmitir. M. El Azhar, B. Mernari, M. Traisnel, (2001), Bu almada 1 M HCI ve 0,5 M H2SO4 zeltilerinde yumuak eliin korozyonu zerine 2,5-bis(n-piridil1,3,4 tiadiazollerin (n-PTH) inhibitr etkisi ktle kayb ve EIS kullanlarak aratrlmtr. Sonular; bu trlerin 1M HCI de 0,5 MH2SO4 zeltisinde daha iyisonu verdii ve kartrlm tip inhibitrler olduu bulunmutur. Her iki asitte yumuak elik yzeyi zerine n-PTHn adsorpsiyonu Langmiur izotermine uyduu gzlenilmitir. M.A. Quaraishi , Danish Jamal,(2001), Bu aratrmada uzun zincir ya asitleri, 2-undekan-5 merkapto-1oksa-3,4 diazol (UMOD), 2-heptadiken-5merkapto-1-oksa-3,4-diazol (HMOD) ve 2-diken-5-merkapto-1-oksa-3,4-diazole (DMOD) arlk kayb metoduyla 105 2 0C de %15 HCI zeltisinde yumuak elik iin korozyon inhibitrleri olarak kullanlm. nhibisyon testleri UMODun %15 HCI ieren 5000 ppminde ayn artlar altnda N-80 elii zerine uygulanm. Sonular; oksadiazole trevlerinin iyi bir korozyon inhibitrleri olduunu gstermitir. lerinde UMODun en iyi inhibitr olduu bulunmutur. UMOD yumuak elik iin %72, N-80 elii iin % 94 inhibisyon etkisi gsterdii belirtilmitir.

19

2. NCEK ALIMALAR

Aye ONGUN YCE

Potansiyodinamik polarizasyon almalar oda scaklnda oksadiazole trevleri ile yaplm ve bu alma sonucunda bu trevlerin kartrlm inhibitr tipleri olduu grlmtr. P. Herrasti , P. Ocon, (2001), Bu alma korozyonu nlemede farkl metotlarla hazrlanm polipyrol/karboksimetilselloz ( Ppy/CMC ) ve polipyrolin davrann incelenmi.Yzeyi korumak iin potansiyodinamik polarizasyon erileri ve ak akm potansiyeli bu maddelerin inhibisyonu nu deerlendirmek iin kullanlm. Sonular; Ppy/CMCnin korozyonu nlemede Ppyden daha iyi bir materyal olduu ve potansiyostatik yntemin galvaniyostatik yntemden daha iyi olduu grlmtr. B.I.Ita, O.E.Offiong, (2001), Benzoin (BN),benzoil (BL), benzoin -4feniltiosemikarbazan (BN4PTSC), benzil-4-fenilsemikarbazan ( BL4PTSC )n hidroklorik asitteki yumuak eliin korozyonu zerine inhibitr etkisi incelenmi. Ktle kayb ve hidrojen deiim lmleri BNin , BN4PTSC ve BL, BL4PTSCden daha yksek maksimum inhibisyon etkisi gsterdii belirlenmitir. Genellikle inhibitrlerin etkinliinin, inhibitr konsantrasyonu ve scaklkla artt bu almada gzlenmitir. G.Kousik, S.Pitchumani, N.G. Renganat, (2001), Bu almada elektropolimerizasyona yol aan politiofen tabaka, yumuak elik yzeyini korozyondan korumak iin kullanlm. Politiofen kaplamann pasifletirme rol AC impedans ve polarizasyon analizleri ile kantlanmtr. U. Rammelt, P.T. Nguyen, W. zeltiden yumak elik zerine Plieth, (2001), Bu almada organik filmlerinin ktrlmesi polimetiltiofen

incelenmitir. Homojen ve ou benzer polimetiltiofen filmler etilfosfono asitle bir n hazrlktan sonra oluturulmutur. Polimetiltiofen filmlerin, yumuak eliin korozyon hzn azalttklar fakat metal yzeyini pasifletirmedikleri gzlenmitir. Sonu olarak yumuak eliin korozyona kar korunmas PMT filmlerinin ktrlmesiyle gerekletirilmitir. Helena Otmacic, Ema Stupnisek-Lisac, (2002), Sodyum klorr zeltisinde bakr korozyon inhibitrleri olarak non-toksik imidazole trevlerinin verimi elektrokimyasal polarizasyon metotlar (Tafel extrapolasyon ve polarizasyon direnci

20

2. NCEK ALIMALAR

Aye ONGUN YCE

metodu)ve ktle kayb lmleri ile allm. Bu alma srasnda elde edilen sonular, inhibitrlerin daha iyi inhibisyon zelliine, bir fenil halkasna ve daha yksek molekler arla sahip olduklarn gstermitir. Adsorbsiyonu serbest enerji deerleri bakr yzeyi zerine fiziksel olarak adsorblandn gsteren imidazol trlerinin Freundlikh adsorbsiyon izoterminden hesaplanmtr. M. A. Quraishi, R. Sardar, (2002), 2-Hidroksifenil-5-merkapto-1-oxa-3,4diazol (HMO), 2-fenil-5-merkapto-1oxa-3,4-diazol (PMO), ve 2-sinnamil-5merkapto-1-oxa-3,4-diazol (CMO) laboratuarda sentezlenmi ve onlarn yumuak eliin korozyonu zerine inhibisyon etkileri 1 N HCI ve1 N H2SO4 zeltilerinde ktle kayb ve potansiyodinamik polarizasyon teknikleriyle aratrlm. Bu trlerin inhibisyon verimlerinin (IE) scaklk, konsantrasyon ve dalma zamanyla deitii bulundu. yi verim (IE) her iki asit zeltisinde de kantlanm. Her iki asit iin yumuak elik yzeyine bu trlerin adsorpsiyonunun Temkinin adsorpsiyon izotermine uyduu bulunmu. Potansiyodinamik polarizasyon bilgileri, trlerin her iki asit zeltisinde katodik inhibitrler olarak davrandklarn gstermitir. M. A. Quraishi, F. A. Ansari, D. Jamal, (2002), Seilen tiore trleri sentezlendi ve % 20lik formik asitte potansiyodinamik polorizosyon metodu ve ktle kayb metodu kullanlarak korozyon inhibitrleri olarak uyguland. Bu trlerin hepsi, formik asitte ok iyi inhibisyon verimi gstermi. Bu verimler, asit zeltisinin konsantrasyonu ve dalma zaman, zelti scakl, trlerin deiik konsantrasyonlarnda bulunmu. Asitten elik yzeyine trlerin adsorbsiyonu Temkinin adsorbsiyon izotermine uyduu grlmtr. Aktivasyon enerji deerleri ve adsorbsiyon serbest enerji ( G ) deerleri elik yzeyine bu trlerin fiziksel adsorbsiyonunu iaret etmitir. Potansiyodinamik polarizasyon almalar btn trlerin kartrlm tip inhibitrler olduunu aklamtr. M.A. Quraishi ,Hariom K. Sharma, (2002), 4-amino-3-btil-5-merkapto1,2,4-triazol (ABMT)nin 1 N slfirik asitteki korozyonu nleme performans ktle kayb ve potansiyodinamik polarizasyon teknikleriyle incelenmi ve iyi bir performans gsterdii, yzeye adsorpsiyonunun iyi olduu grlm ve kartrlm tip inhibitr olduu belirlenmi.

21

2. NCEK ALIMALAR

Aye ONGUN YCE

M.A.Quraishi, Jaya Rawat, (2002), Bu almada makrosiklik trn (2,3,9,10-tetrametil13-ditia-1,4,5,7,8,11,12,14-oktaaza-siklotetradeka-1,3,6,8,10,13hekzan (MTAT) ),b)4,9,10,-tetrametil-7,12-ditia-1,2,5,6,8,11-hekzaazasiklododekan2,4,7,8,10,12-hekzan (MTAD)engelleme etkileri zerine allm. Bu trn inhibisyon etkileri ve korozyon hzlar 250C ve 700C aralnda farkl scaklkta belirlenmi KI eklenmesiyle sinerjistik etki gzlenmi ve sonu olarak yaplan adsorpsiyon almalar 5 N HCIde bu trlerin yumuak eliin korozyonunu engelledii gzlenmitir. M. Hosseini, M. Ghorbani, Arshadi M.R, (2002), Primer aminler ile aldehit veya ketonlarn kondenzasyon rnleri olan Schiff bazlar inhibitr olarak kullanlmtr. Bu amala o-fenilendiaminin salisilaldehit kullanlarak asetilaseton ve 2-hidroksi-1-naftaldehit ile iki farkl Schiff baz sentezlenmi ve bu Schiff bazlarnn inhibitr etkileri 0,5 M H2SO4 iinde yumuak elik zerinde aratrlmtr. nhibitr deriimleri 50-40 ppm aralnda %5 metanol ierecek ekilde hazrlanmtr. Her iki inhibitrn de etkinlii %95 olarak bulunmu ve adsorbsiyonun temkin izotermine uyduu bulunmutur. Tafel eimlerinden inhibitrlerin, hem anodik hem de katodik (karma) inhibitr olduu belirlenmitir. E. Stupnisek-Lisac, A. Gazivoda, M. Madzarac, (2002), Bu almann amac asidik ortamda korozyon yntemlerinde organik trlerin inhibisyon zellikleri zerine molekler yapnn etkisi aratrlm. Slfrk asitte bakr korozyonu zerine toksik olmayan imidazole trevlerinin inhibisyon verimi aratrld. Aratrma gravimetrik lmler, potansiyodinamik polarizasyon gibi elektrokimyasal metotlar kullanlm. En iyi koruma (%93), imidazol yapsna bir fenil halkasnn eklenmesiyle elde edilmi. Standart adsorbsiyon serbest enerji deerleri, fiziksel adsorbsiyon temeli bir mekanizma ile bakr zerine slfirik asidin varlnda imidazol trevlerinin adsorbsiyonunu iaret eden Freundlick izoterminden hesaplanm. A. Dafali, B. Hammouti, R. Mokhlisse, S. Kertit, (2002), Substite olmu urasiller , % 13 NaCl zeltisinde elektrokimyasal polarizasyon, impedans lmleri ve elektrokimyasal olmayan teknikler ( arlk kayb, IR ve UV- grlebilir ) kullanlarak bakrn korozyon inhibitrleri olarak test edilmi. Sonular (DTUr)

22

2. NCEK ALIMALAR

Aye ONGUN YCE

ditiourasilin en iyi inhibitr olduunu gstermitir. Maksimum inhibitr verimine (%98) Froumkin izoterm modeline gre bakr yzeyine adsorblanan 1,0x10-3 M DTUr da eriilmi. Kaan C. Emregl, O. Atakol, (2003), Amine karlk olan ve salisil aldehitten tretilen Schiff baz trleriyle yumuak eliin korozyon inhibisyonunun konsantrasyonla ilikisi elektrokimyasal teknikler kullanlarak aratrlm. N-(2metil fenil)salisylaldimin ve N-(2-metoksifenil)salisylaldimin inhibitrlerin anodik inhibitr olarak daha etkin olduklar ve konsantrasyonlarnn artmasyla etkinliklerinin artt polarizasyon ve impedans lmleriyle belirlenmitir. K. F. Khaled, N. Hackerman, (2003), Hidroklorik asitte demir korozyonu zerine orta substitue anilinlerin inhibitr aktiflii potansiyodinamik ve elektrokimyasal impedans spektroskopi lmleri (EIS) kullanlarak inhibitr konsantrasyonu ile ilgili olarak allm. O- substitue anilinlerin karlatrlm tip inhibitrler olarak hareket ettii bulundu. Sonular, O- substitue anilinlerin Lagmuir izotermine gre demir yzeyine adsorblanmasyla 1M HClde demir korozyonunun hem anodik hem de katodik yollarn durdurduunu gstermi. Potansiyodinamik ve EIS lmleri, bu trlerin 1M HCI de demir korozyonunu nlediini ve inhibitr konsantrasyonunun artmasyla verimin arttn aklanmtr. A. Chetouani ve ark., (2004), Molar slfrik asit zeltisinde demirin korozyon inhibasyonu zerine poli (4-vinilpridin-poli(3 oksit- etilen) tosil) (P4VPPF05000Ts)n etkisi, EI5 polarizasyon direnci, ktle kayb, potansiyodinamik lmler kullanlarak allm. P4VPPEO5OOOTs iyi bir inhibitrdr ve onun inhibisyon verimi 2,5x10-8M konsantrasyona doru % 100 artar. Potansiyodinamik polarizasyon almalar, onun kartrlm tip bir inhibitr olduunu aklamtr. allan polimer korozyon hzn drr. %E deerleri ktle kayb korozyon akm younluu, polarizasyon direncinden bulunmu ve EIS metotlar iyi bir uyum iinde olduu gzlenmitir. Demir yzeyine bu trn adsorbsiyonu, iki adml bir S ekilli adsorbsiyon izotermine sahip olduu bulunmutur. S. Ramesh, S. Rajeswari, (2004), ncelikle seilen triazol trevleri sentezlenmi ve doal gazl evrede potansiyodinamik polarizasyon ve AC

23

2. NCEK ALIMALAR

Aye ONGUN YCE

impedans, ktle kayb yntemleri ile yumuak elik iin kullanlmtr. Btn younlatrlm rnler ok iyi inhibisyon verimi gsterdikleri gzlenmi ve onlarn inhibisyon verimi zerine baz triazol trevlerinin deien fonksiyonel gruplarnn etkisi, ktle kayb ve potansiyodinamik teknik kullanlarak rapor edilmitir.3Salisilaldini amino1,2,4-triazol fosfat (SATP) aralarnda en iyi inhibitr olarak belirlenmitir. Doal gazl ortamda yzey analizleri, yumuak eliin korozyon inhibisyon mekanizmasn belirlemek iin yaplmtr. K. C. Emregl, M. Havyal, (2004), Bu almada, vanilin (4-hidroksi-3metoksi-benzaldehit) ve protokatekulaldehit (3,4-dihidroksi-benzaldehit)in hidroklorik asit ortamnda eliin korozyonu zerine etkisi ktle kayb, polarizasyon ve impedans teknikleri kullanlarak allm ve korozyon hznn azald inhibisyon verimi ve yzey kapatma derecesinin artt yaplan almalarla bulunmutur. Ayrca inhibisyon veriminin scakln azalmas ile artt grlmtr. nhibitrlerin yzey adsorbsiyonunun lagmuir adsorpsiyon izotermine uyduu gzlenmi ve kartrlm tip inhibitrler olduklar almalar sonucu bulunmutur. A.Chetouani, B. Hammouti, T. Benhadda, M. Daoudi, (2005), Bu almada yeni sentezlenmi bibirazola trlerinin inhibitr etkileri, srasyla N,N-bis (3,5-dimetil-1H-piyrazol-1-y1 metil}-N- (4-metilfenil) amin (P1) ve metil-1[(metilfenil) {3-(metoksikarbonil)-5-metil-1H-piyrazol-1-y1 metil} amino) metil-5metil-1H-piyrazol-3-karboksilot (P2) , 1 M HC1de saf demirin korozyonu zerine aratrlmtr. Bu almada impedans, lineer polarizasyon, potansiyodinamik polarizasyon gibi elektrokimyasal teknikler ve ktle kayb kullanlmtr. Gravimetrik, katodik Tafel erileri, liner polarizasyon direnci ve EIS metotlarndan elde edilen inhibisyon etkinliklerinin uyumlu olduu grlmtr. Sonular bu inhibitrlerin ok iyi olduunu gstermitir. P1 iin 2,5x10-4 Mda konsantrasyonun artmasyla inhibisyon veriminin % 93e ulat grlmtr. Aratrmalar P1 ve P2nin kartrlm tip inhibitr olduklarn gstermitir. Demirin korozyon davran zerine scakln etkisini belirlemek iin 2,5x10-4 Mde inhibitrl ve inhibitrsz ortamlarda 298 K ile 353 K arasnda allmtr. EIS lmleri, inhibitrn konsantrasyonunun artmasyla transfer direncinin arttn gstermitir. nhibitrlerin demir yzeyine lagmiur adsorbsiyon izotermine gre adsorpland belirlenmitir.

24

2. NCEK ALIMALAR

Aye ONGUN YCE

E. E. Oguze, G. N. Onuoha, A.L. Onuchukwa, (2005), Bu almada Metilen Blue (MB) gravimetrik ve termometrik teknikler kullanlarak 2 M H2SO4 zeltisinde yumuak elik iin korozyon inhibitr olarak kullanlmtr. MBnin inhibizyon veriminin ortama KCI, KBr ve KI gibi bileiklerin eklenmesiyle sinerjistik olarak artt gzlenmitir. Aratrmalarda MBnin dk konsantrasyonlarda (0,01-0,5mM) metal yzeyine fiziksel olarak adsorbland yksek konsantrasyonlarda (1,0-5,0mM) ise kimyasal olarak adsorbland grlmtr. MBnin lagmiur ve Frumkin adsorbsiyon izotermine uyduu bulunmutur.

25

3.MATERYAL VE METOD

Aye ONGUN YCE

3. MATERYAL VE METOD 3.1. Materyal Elektrolit: 0,5 M H2SO4 zeltisi, farkl deriimlerde 2-Tiyobarbutirik asit, Rodanin ieren 0,5 M H2S04 zeltileri, Elektrot Metalleri: alma Elektrodu: Yumuak elik elektrot: Kimyasal bileimi(%0,21 C,%0,36 Si,%1,25 Mn,%0,025 P,%0,046 S,%0,16 Cr,0,16 Ni,%0,41 Cu,%0,017Mo,%0,017 Sn, %0,003 Al,%0,081 V ve % 97,345 Fe)dir. Referans Elektrot: Gm- gm klorr elektrot (Ag/ AgCl,Cl-) Kar Elektrot:2 cm2 yzey alanna sahip platin levha, kart elektrot olarak kullanlmtr. Termostat: alma scaklnn ayarlanmasnda kullanlmtr. Referans Elektrot: Gm-gm klorr elektrot (Ag/ AgCl,Cl-) referans elektrot olarak kullanlmtr. Elektrokimyasal Analiz Cihaz (CHI 604 Electrochemical Analyzer, Seri No. 64721A): AC impedans lmleri ve akm-potansiyel erilerinin elde edilmesinde kullanlmtr. Manyetik Kartrc: zeltileri kartrmak iin kullanlmtr Mekanik Parlatc: Elektrotlarn yzeyinin parlatlmasnda kullanlmtr. Dijital Kamera: Elektrotlarn resminin ekilmesinde kullanlmtr. 3.2. Metod 3.2.1. Elektrotlarn Hazrlanmas alma elektrotlar silindirik metal ubuklardan 5 cm uzunluunda kesilmi, taban alanlarndan bir tanesi delinerek iletkenlii salamak iin bakr tel geirilmitir. Sadece dier taban alan (alma yzeyi) akta kalacak ekilde polyester blok ile kaplanmtr. Bu ekilde hazrlanan yumuak elik elektrodunun

26

3.MATERYAL VE METOD

Aye ONGUN YCE

yzey alan 0,50 cm2dir. alma elektrotlarnn yzeyleri btn lmlerden nce mekanik parlatcda deiik tanecik boyutlu (600-1200) zmpara katlar ile parlatldktan sonra srasyla saf su ile ykanm, etanolden geirilmi ve saf su ile tekrar ykandktan sonra filtre kad ile kurutulup zeltiye daldrlmtr. 3.2.2. Elektrokimyasal lmler Hazrlanan elektrotlar 0,5 M H2SO4 zeltisi ierisinde 1saat bekletildikten sonra elektrot tekniinden yararlanlarak atmosfere ak koullarda 5 mV/sn tarama hz ile taranarak akm potansiyel erileri elde edilmitir. Ak devre potansiyelinde AC impedans lmleri yaplm ve ak devre potansiyelinden -7 mV negatif ynde ve 7mV pozitif ynde akm-potansiyel erileri elde edilmitir. Yumuak elik elektrotlar 0,5 M H2SO4 ve deiik deriimlerde inhibitr ieren zeltilere daldrlm, 24 saat arayla 7 gn boyunca elektrotlarn ak devre potansiyelleri belirlenmi ve elektrotlarda aa kan hidrojen gaz hacimleri llmtr. 7 gn sonunda elektrotlarn yzeyleri temizlenip kurutulduktan sonra yzey fotoraflar ayrca ekilmitir. Zamanla yaplan lmler oda koullarnda, dier lmler ise 250Cde yaplm ve scaklk su banyosu ile kontrol edilmitir. Elektrokimyasal lmlerde kullanlan deney dzenei ekil 3.1de verilmitir.

ekil 3.1. Deney dzenei.

27

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

4. BULGULAR VE TARTIMA 4.1. 0,5 M H2SO4 erisinde Yumuak eliin Davran 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak eliin atmosfere ak koullarda elde edilen akm potansiyel erisi ekil 4. 1de verilmektedir. Eride grld gibi yumuak elik elektrodun bu ortamdaki korozyon potansiyeli -0,458 Vtur. Korozyon potansiyelinden itibaren katodik yne doru gzlenen akm art hidrojen indirgenmesine karlk gelmekte ve anodik yne doru akm art demirin ykseltgenmesine karlk gelmektedir. 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak elik elektrot iin anodik korozyon reaksiyonu ve buna bal potansiyel bants aada verilmektedir: Fe(k) Fe+2 +2e(4.1)

E = -0,440 + 0,0591 log (Fe++) Yumuak elik elektrodun katodik yndeki korozyon reaksiyonu ise aadaki gibi hidrojen indirgenmesidir: 2H+ + 2eH2(g) (4.2)

Hidrojen indirgenmesini karlayan potansiyel aadaki ekildedir: E=-0,0591 pH

28

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

Log i / A

Potansiyel/V

ekil 4. 1. 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak eliin Tafel erisi. 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak eliin A.C.impedans erilerini incelemeden nce A.C. impedans yntemi hakknda bilgi vermekte fayda vardr. AC impedans yntemi ile metal yzeyine uygulanan kk genlikli alternatif akm yzey yapsn fazla deitirmediinden metalin direnci ve yzey yaps ile ilgili daha doru sonular elde edilebilecei dnlmektedir. Bu yntem ile belirlenen diren polarizasyon direnci olup, buna ilave olarak yk transfer direnci, yzeydeki kaplama veya film direnci ve iyon difzyonuna kar gsterilen direnler ile ilgili ayrca bilgi edinilebilmektedir (Erbil, 1987). Alternatif akm impedans yntemi ile elde edilen Nyquist erilerinin ekli, elektrokatalizde son derece nemli olan yzeyin gzenek yaps hakknda bilgi verir (Hitz, 2001). Elde edilen impedans erilerini aklamak iin Erbil tarafndan ileri srlen yarm-elips modeli kullanlacaktr (Erbil 1987; 1988; Erbil, Dehri 2000; Erbil ve ark. 2002). Metal /zelti ara yzeyi ekil 4.2 de grld gibi tasarlanabilecei ileri srlmtr (Erbil 2002). Metal /zelti ara yzeyi ile ift tabaka blgesinin snr

29

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

(OHP) metalin yzeyinden yaklak 1,0x10-9 1,0x10-8 m uzaklktadr. Metal zelti arasnda elektron alverii bu blgede gereklemektedir. Yzeyde birikinti olan sistemlerde OHP ve difz tabaka birbirinden ayrlmamakta ve bir yarm elips olumaktadr. Burada llen diren yk transfer direnci ve OHP ile Lugin kapileri arasnda oluan difz tabaka direncini iine alan polarizasyon direnci olarak verilebilir. Yani Rp= Rt + Rd olmaldr. Burada yk transfer direnci polarizasyon direncinin bir ksmn karlamaktadr. Bu almada Nyquist erileri, kararl ak devre potansiyeline ulaldktan sonra, 5 mV sinzoidal genlik uygulanarak, 105103 Hz frekans aralnda elde edilmitir.

ekil 4.2. mpedans erilerinin ematik yaklam (Erbil, 2002)

30

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

Yumuak eliin 0,5 M H2SO4 zeltisinde ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erisi ekil 4.3de verilmitir. Ak devre potansiyeli, -0,445 V olarak llmtr. Ak devre potansiyeline ulaldktan sonra bu potansiyelde elde edilen eriye bakldnda, yksek frekans blgesinden balayan ve orta frekans blgesinde kapanan eliptik bir erinin olutuu grlmektedir. Eriden elde edilen diren 39 dur.

ekil 4.3. 0,5 M H2SO4 ierisinde inhibitrsz ortamda yumuak elik iin ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erisi.

4.2. 0,5 M H2SO4 + 2-Tiyobarbutirik Asit (2-TBA) erisinde Yumuak eliin Davran. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-4 M 2-TBA ieren ortamda, yumuak eliin atmosfere ak koullarda elde edilen akm potansiyel erisi ekil 4.4de verilmektedir. Korozyon potansiyelinden itibaren katodik yn hidrojen indirgenmesini, anodik yn ise demirin ykseltgenmesini gstermektedir(ekil 4.4). 1,0x10-4 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 zeltisinde, anodik ynde korozyon potansiyeli (-0,430 V) ile -0,259 V potansiyel aralnda demirin

31

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

ykseltgenmesinden kaynaklanan akm art grlmektedir. Katodik ynde ise, korozyon potansiyeli(-0,430 V) ile -0,728 V potansiyel aralnda hidrojen indirgenmesi sonucu akm art grlmekte ve -0,728 V potansiyel deerinden itibaren hidrojen gaz k grlmektedir. 1,0x10-4 M 2-TBA bulunan 0,5 M H2SO4 ortamnda anodik ve katodik akmlarn dt grlmektedir. Yumuak elik elektrodun korozyon potansiyeli -0,430 V olarak belirlenmitir(ekil 4.4). 0,5 M H2SO4 zeltisine 1,0x10-4 M 2-TBA eklenmesiyle, inhibitrsz ortamdaki korozyon potansiyelinin 0,27 V daha pozitif deere kayd grlmektedir.

Log i / A

Potansiyel/V

ekil 4. 4. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 1,0x10-4 M 2-TBA bulunan zeltideki yumuak elik elektrotun akm potansiyel erisi, inhibitrsz ( 0 0 0 0 0), inhibitrl (.). ekil 4.5de 1,0x10-4 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 ierisinde, yumuak eliin ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erisi verilmektedir. Yumuak eliin ak devre potansiyeli -0,448 V olarak llmtr. Ak devre potansiyeline ulaldktan sonra bu potansiyelde elde edilen eriye bakldnda, yksek frekans

32

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

blgesinden balayan ve orta frekans blgesinde kapanan eliptik bir erinin olutuu grlmektedir. Eriden elde edilen diren deeri 54 dur. Elde edilen lupun ap, 0,5 M H2SO4 zeltisinde inhibitrsz ortamda elde edilen lupun apndan 16 daha fazla olduu grlmektedir.

ekil 4.5. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-4 M 2-TBA ierisinde yumuak elik iin ak devre potansiyelinde Nyquist erisi, inhibitrl ( 0 0 0 0 0), inhibitrsz (.). 1,0x10-3 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 zeltisinde , atmosfere ak koullardaki akm-potansiyel erisi ekil 4.6da verilmektedir. Eriden belirlenen yumuak elik elektrotun korozyon potansiyeli -0,426 Vtur. 0,5 M H2SO4 zeltisine eklenen 1,0x10-3 M 2-TBA zeltisinin, inhibitrsz ortamdaki korozyon potansiyelini 0,31 V daha pozitif deere kaydrarak belirli oranda yzeyi korumaktadr. ekilde grld gibi 1,0x10-3 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 zeltisinde, anodik ynde korozyon potansiyelinden itibaren -0,201 V potansiyel aralnda demirin ykseltgenmesinden kaynaklanan akm art grlmektedir. Korozyon potansiyelinden itibaren katodik ynde ise ~-0,725 Va kadar hidrojen indirgenmesi sonucu akm art grlmektedir(ekil 4.6).

33

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

Log i / A

Potansiyel/V

ekil 4.6. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 1,0x10-3 M 2-TBA bulunan zeltideki yumak elik elektrotun akm potansiyel erisi, inhibitrsz ( 0 0 0 0 0), inhibitrl (.). ekil 4.7de 1,0x10-3 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 ierisinde, yumuak eliin ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erisi verilmektedir. Bu ortamda ak devre potansiyeli -0,489 V olarak belirlenmitir. Ak devre potansiyeline ulaldktan sonra bu potansiyelde elde edilen eriye bakldnda, yksek frekans blgesinden balayan ve dk frekans blgesinde kapanan eliptik bir erinin olutuu grlmektedir. Eriden elde edilen diren deeri 77 dur. Elde edilen lupun ap, inhibitrsz ortamda elde edilen lupun apndan 38 daha fazla olduu grlmektedir. nhibitrn deriiminin ekil 4.5deki zeltiye oranla artmasndan dolay yzeyin kapanmas daha fazla olmaktadr.

34

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

ekil 4.7. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M 2-TBA ierisinde yumuak elik iin kararl denge potansiyelinde Nyquist erisi, inhibitrl ( 0 0 0 0 0), inhibitrsz (.). 5,0x10-3 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 ierisinde, yumuak eliin atmosfere ak koullardaki akm potansiyel erisi ekil 4.8de verilmektedir. 0,5 M H2SO4 zeltisine eklenen 5,0x10-3 M 2-TBA zeltisinin, inhibitrsz ortamdaki korozyon potansiyelini 0,40 V daha pozitif deere kaydrarak yzeyde belirli oranda korumaktadr. ekilde grld gibi 5,0x10-3 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 zeltisinde, anodik ynde korozyon potansiyelinden ~-0,198 V potansiyele kadar demirin ykseltgenmesinden kaynaklanan akm art grlmektedir. Katodik ynde korozyon potansiyelinden itibaren ~-0,715 V potansiyel aralnda hidrojen indirgenmesi sonucu akm art grlmektedir(ekil 4.8).

35

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

Log i / A

Potansiyel/V

ekil 4.8. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 5,0x10-3 M 2-TBA bulunan zeltideki yumuak elik elektrodun akm potansiyel erisi, inhibitrsz ( 0 0 0 0 0), inhibitrl (.). ekil 4.9da 5.10-3 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak eliin ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erisi verilmektedir. Ak devre potansiyeli -0,461 V belirlenmitir. Ak devre potansiyeline ulaldktan sonra bu potansiyelde elde edilen eriye bakldnda, yksek frekans blgesinden balayan ve orta frekans blgesinde kapanan eliptik bir erinin olutuu grlmektedir. Eriden elde edilen diren deeri 103 dur. Elde edilen lupun ap, inhibitrsz ortamda elde edilen lupun apndan 64 daha fazladr. nhibitrn deriimi ekil 4.7deki zeltiye oranla artmasndan dolay oluan diren daha fazla olmaktadr.

36

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

ekil 4.9. 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M 2- TBA ierisinde yumuak elik iin ak devre potansiyelinde Nyquist erisi, inhibitrl (0 0 0 0 0), inhibitrsz (.). 1,0x10-2 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak eliin atmosfere ak koullardaki akm potansiyel erisi verilmektedir. ekilde grld gibi yumuak eliin korozyon potansiyeli ~-0,372 Vtur. Katodik ynde -0,372 V ile -0,402 V aralnda oksijen indirgenmesi ve ~-0,402 ile 0,526 V aralnda oksijen snr akmna ulamaktadr. -0,526 V potansiyelde sonra ise hidrojen indirgenmesi grlmektedir. Anodik ynde korozyon potansiyeli(-0,372) ile -0,182 V aralnda demir ykseltgenmesinden kaynaklanan akm art grlmektedir. nhibitrsz ortamda 0,5 M H2SO4 zeltisine eklenen 1,0x10-2 M 2TBA zeltisinin, inhibitrsz ortamdaki korozyon potansiyelini 0,85 V daha pozitif deere kaydrarak yzeyde belirli oranda koruma yapt grlmektedir(ekil 4.10).

37

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

Log i / A

Potansiyel/V

ekil 4.10. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 1,0x10-2 M 2-TBA bulunan zeltideki yumuak elik elektrodun akm potansiyel erisi, inhibitrsz ( 0 0 0 0 0), inhibitrl (.). ekil 4. 11de 1.10-2 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 ierisinde, yumuak eliin ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erisi verilmektedir. Bu erinin ak devre potansiyel -0,472 Vtur. Ak devre potansiyeline ulaldktan sonra bu potansiyelde elde edilen eriye bakldnda, yksek frekans blgesinden balayan ve orta frekans blgesinde kapanan eliptik bir erinin olutuu grlmtr. Eriden elde edilen diren deeri 300 dur. Elde edilen lupun ap ekil 4. 3deki lupun apndan 261 daha ok artmtr. nhibitrn deriiminin artmasndan dolay yzeyin kapanmas dier deriimlere oranla daha fazla olmaktadr.

38

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

ekil 4.11. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M 2-TBA ierisinde yumuak elik iin ak devre potansiyelinde Nyquist erisi, inhibitrl (0 0 0 0 0), inhibitrsz (.). izelge 4.1. 0,5 M H2SO4 ierisinde inhibitrl (2-TBA) ve inhibitrsz ortamlarda yumuak elik elektrodun polarizasyon erilerinden elde edilen Tafel sabitleri ve korozyon akm younluu deerleri. Yumuak elik elektrot Std 1,0x10-4 1,0x10-3 5,0x10-3 1,0x10-2 Ecor /V -0,458 -0,431 -0,426 -0,418 -0,373 ba mV.dec-1 126 89 72 53 46 cor(mA/cm2) 6,52 4,76 3,21 7,73x10-1 1,62x10-1

0,5 M H2SO4 ierisinde 2-TBA ieren ve iermeyen ortamlarda atmosfere ak koullarda yumuak elik elektrodun korozyon potansiyeli, Tafel sabitleri ve

39

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

korozyon akm younluklar izelge 4.1de verilmektedir. izelgede grld gibi ortama eklenen 2-TBA deriimi arttka korozyon potansiyelleri daha pozitif potansiyellere kaymaktadr. Korozyon akm younluklar Tafel ekstrapolasyonu ile belirlenmitir. Oksijen snr akm oluan 1,0x10-2 M 2-TBA ieren ortamlarda korozyon akm younluu katodik Tafel erisinin ekstrapolasyonu ile elde edilmitir. Korozyon akm younluklar inhibitr deriiminin artmasyla azalmaktadr. Polarizasyon erilerinden elde edilen sonulardan 2-TBA bulunan ortamlarda yumak eliin yzeyi kapanarak korozyon hz dmektedir. izelge 4.2. 0,5 M H2SO4 ierisinde inhibitrl(TBA) ve inhibitrsz ortamlarda ak devre potansiyelinde impedans erilerinden elde edilen polarizasyon direnleri, lineer polarizasyon direnleri(*Rp).

Yumuak elik Elektrot Std 1,0x10-4 1,0x10-3 5,0x10-3 1,0x10-2 Rs, 5 5 6 8 6 *Rp, 37 48 66 89 256 Rp, 39 54 77 103 300 %E %29 %50 %62 %87

0,5 M H2SO4 ierisinde inhibitrl (2-TBA) ve inhibitrsz ortamlarda ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erilerinden belirlenen polarizasyon direnleri izelge 4.2de verilmektedir. izelgeden grld gibi lineer polarizasyon direnci (*Rp) ve impedans yntemiyle elde edilen polarizasyon direnci (Rp) her ikiside uyumludur. 2-TBA deriimi arttka polarizasyon direnleri artmaktadr. nhibitr etkinlii (%E) polarizasyon direnlerinden aadaki eitlikten hesaplanmaktadr:
' Rp Rp IE (%) = R' p

x100

(4.3)

40

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

Eitlikte verilen Rp ve Rp srasyla inhibitrsz ve inhibitrl ortamda elde edilen polarizasyon direnlerini gstermektedir. izelge 4.2 de grld gibi inhibitr deriimi arttka etkinlik artmaktadr. En yksek etkinlik 1,0x10-2M 2-TBA ieren ortamda %91 olarak belirlenmitir. Elde edilen sonulardan 2-TBA yumuak eliin yzeyinde film tabakas oluturarak metalin znmesini yavalatmaktadr. 4.3. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerdeki 2-TBA zeltilerinde Yumuak eliin Zamanla Elde Edilen Nyquist Erileri ve Hidrojen Hacimleri ekil 4.12.de 0,5 M H2SO4 ve 1,0x10-3 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 zeltilerinde yumuak elik iin farkl zamanlarda elde edilen Nyquist erileri verilmitir. Elde edilen eriler incelendiinde, dk frekans blgesinde balayan ve yksek frekans blgesinde kapanan yar eliptik tek bir lupun olutuu grlmektedir. 2.saatten sonra elde edilen yar eliptik luplarn ap, inhibitrn yzeyde oluturduu film tabakasnn dayankllnn azalmas sonucu klmektedir. Bununla beraber, inhibitrsz ortamda elde edilen luplarn ap 24. saate kadar inhibitrl ortama oranla daha ok azalmaktadr. Buna karlk 72. saatten itibaren 168. saat sonuna kadar elde edilen luplarn ap ok kk deerlerle artt grlmtr. Bunun sebebi; silindirik yumuak elik elektrot 0,5 M H2SO4 ierisinde 168 saat sonunda polyesterin iine doru 1,05 cm znmektedir(Fotoraf.1.b). Bu nedenle diren deeri azalmaktadr, oluan korozyon rnlerinin polyester blok ierisinde kalmasndan dolay elektrodun direnci ok az artmaktadr. ekil 4.13.de 0,5 M H2SO4 ve 5,0x10-3 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 zeltilerinde yumuak elik iin farkl zamanlarda elde edilen Nyquist erileri verilmitir. ekilden de grld gibi, yumuak eliin 2. saatten itibaren inhibitrl ortamda elde edilen diren deerleri azalmaktadr; fakat inhibitrn deriimi artt iin 0,5 M H2SO4 ierisinde 1,0x10-3 M 2-TBA bulunan zeltide elde edilen diren deerlerinden daha fazladr. nhibitrn deriimi artt iin yzeyde oluan film tabakasnn dayankll da artmtr. Yzey daha iyi korunmaktadr.

41

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

2.sa.

6.sa.

24.sa

72.sa

120.sa.

168.sa.

ekil 4.12. 0,5 M H2SO4 +1,0x10-3 M 2-TBA zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri, inhibitrl (0 0 0 0 0), inhibitrsz (.).

42

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

2.sa.

6.sa.

24.sa

72.sa

120.sa.

168.sa.

ekil.4.13. 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M 2-TBA zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri, inhibitrl (0 0 0 0 0), inhibitrsz (.).

43

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

ekil 4.14.de 0,5 M H2SO4 ve 1,0x10-2 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 zeltilerinde yumuak elik iin farkl zamanlarda elde edilen Nyquist erileri verilmitir. Elde edilen eriler incelendiinde, dk frekans blgesinde balayan ve yksek frekans blgesinde kapanan yar eliptik tek bir lupun olutuu grlmektedir. ekilden de grld gibi, yumuak eliin 1,0x10-2 M 2-TBA ieren 0,5 M H2SO4 zeltisinde 2. saat sonunda elde edilen diren deerinin(303 ) 6.saat sonunda bu deerin(729 ) yaklak iki katna ulat grlmektedir. 24.saatten itibaren yzeydeki filmin dayankllnn azalmas sonucu elde edilen diren deerleri azalmtr. nhibitrn deriimi artt iin elde edilen diren deerleri 1,0x10-3 M ve 5,0x10-3 M 2-TBA bulunan 0,5 M H2SO4 zeltilerinden zamanla elde edilen diren deerlerinden ok daha fazla olduu grlmektedir. Yzeyde oluan film tabakasnn yzeyi daha iyi koruduu grlmektedir.

44

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

2.sa

6.sa

24.sa.

72.sa.

120.sa.

168.sa.

ekil.4.14. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M 2-TBA zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri, inhibitrl ( 0 0 0 0 0), inhibitrsz (.).

45

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

izelge.4.3. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerdeki 2-TBA zeltilerinde Yumuak eliin Zamanla Elde Edilen korozyon potansiyeli,(Ekor), polarizasyon direnci,(Rp); lineer polarizasyon direnci,(*Rp) Hidrojen Hacimleri ve %IE deerleri.

Yumuak elik elektrot 0,5 M H2SO4

Zaman (saat) 2 6 24 72 120 168 2 6 24 72 120 168 2 6 24 72 120 168 2 6 24 72 120 168

Ekor (V) -0,426 -0,407 -0,381 -0,396 -0,397 -0,404 -0,456 -0,474 -0,458 -0,455 -0,456 -0,444 -0,453 -0,453 -0,462 -0,460 -0,457 -0,456 -0,445 -0,435 -0,451 -0,463 -0,472 -0,468

Rp () 54 15 2 4 7 6 117 105 29 11 8 7 176 160 32 11 10 10 303 729 606 337 145 99

*Rp () 48 14 5 8 9 7 125 109 35 20 20 16 208 141 40 22 18 21 385 714 588 333 167 108

H2(g) hacimleri (ml) 0 0 18 118 244 268 0 0 1 12 19 27 0 0 0 8,9 15 24 0 0 0 1,2 1,4 1,6

%EI %53 %86 %95 %61 %15 %69 %91 %95 %62 %29 %2 %82 %98 %99 %99 %95 %90

1,0x10-2 M

5,0x10-3 M

1,0x10-3 M

izelge.4.3de 0,5 M H2SO4 + farkl deriimlerdeki 2-TBA zeltilerinde yumuak eliin zamanla elde edilen korozyon potansiyeli,(Ekor); polarizasyon direnci,(Rp); lineer polarizasyon direnci,(*Rp) hidrojen hacimleri ve %IE deerleri verilmitir. izelgede grld gibi lineer polarizasyon direnci ile belirlenen (*Rp)

46

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

deerleri ile Nquist erilerinden elde edilen polarizasyon direnleri (Rp)nin uyumlu olduu grlmektedir. 0,5 M H2SO4 zeltisinde elde edilen verilere bakld zaman Ekor deerlerinin pozitif deerlere kayd grlmektedir. Zamanla yumuak eliin znmesinde katodik tepkimeyle oluan hidrojen indirgenmesi sonucu gzlenen hidrojen gaz k inhibitrsz ortamda metallerin znmesi sonucu hzla artmaktadr. izelge 4.3den grld gibi 0,5 M H2SO4 +1,0x10-3 M 2-TBA ieren zeltide elde edilen verilerde Ekor deerleri pozitife kaymaktadr. Yumuak elik elektrottan zamanla aa kan hidrojen gaz hacmi yzeyde oluan film tabakas nedeniyle inhibitrsz ortamda azalmaktadr. Yumuak eliin bu ortamdaki etkinlik deerleri 24. saate kadar artmakta(%95) bu saatten itibaren ise elektrot yzeyindeki filmin dayankllnn azalmas sonucu dmektedir. 0,5 M H2SO4 +5,0x10-3 M 2TBA ieren zeltide elde edilen verilerde Ekor deerleri 72. saate kadar negatif potansiyele kaym, fakat 120. saatten itibaren ise pozitif potansiyellere kayd grlmektedir. Hidrojen gaz hacimleri ise inhibitrsz ortamda elde edilen hidrojen gaz hacimlerinden daha az olmaktadr. Yzde etkinlik deerleri ise, 24.saate kadar %95 oranna ulam bu saatten sonra azalmtr. 0,5 M H2SO4 +1,0x10-2 M 2-TBA ieren zeltide elde edilen verilerde Ekor deerleri 48. saate kadar pozitif potansiyellere kaym daha sonraki saatlerde ise negatif potansiyellere kaymtr. Katodik tepkimeyle aa kan hidrojen gaz hacimleri ise inhibitrsz ortamda elde edilen hidrojen gaz hacimlerinden daha azdr. nhibitrl ortamda elde edilen hidrojen gaz hacimleri zamanla yzeyin dayankllnn azalmas ile ok az artmtr. nhibitrn dier deriimlerde elde edilen hidrojen gaz hacimlerinden olduka azdr. nhibitrn bu deriimde elde edilen yzde etkinlik deerleri ise deriimin armasndan dolay olduka fazladr. 24.saate kadar %95e ulamakta 72.saate kadar bu etkinlik devam etmekte 168. saatte ise %90 etkinlik deeri bulunmutur. Bu etkinlik deerlerinden 1,0x10-2 M 2-TBA ieren ortamda yumuak elik elektrodu 72.saate kadar koruduu ve sonra filmin bozulmaya balad grlmektedir.

47

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

4.4. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerde 2-TBA eren zeltilere Daldrlan Yumuak elik Elektrotlarn Zamanla Elde Edilen Fotoraflar Fotoraf 1de 0,5 M H2SO4 ve 0,5 M H2SO4 + farkl deriimlerde (2-TBA ieren zeltilerde 168 saat sonunda elde edilen fotoraflar verilmektedir. Fotoraf 1.ada parlatlm ve herhangi bir zeltiye daldrlmam yumuak elik elektrot grlmektedir. Fotorafta grld gibi metal yzeyi przsz ve parlaktr. Fotoraf 1.bde 0,5 M H2SO4 zeltisine 168 saat daldrlm yumuak elik elektrot verilmektedir. Elektrodun znerek 1,05 cm polyesterde ieriye doru boluk oluturduu grlmektedir. Fotoraf 1.cde 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M 2-TBA zeltisine 168 saat sreyle daldrlm yumuak elik elektrot verilmektedir. Fotoraftan grld gibi metal yzeyinde oluan film tabakasndan dolay yumuak elik, inhibitrsz ortamdaki elektroda gre daha az znmtr. Fotoraf 1.dde 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M 2-TBA zeltisine 168 saat daldrlm yumuak elik elektrot verilmektedir. Fotoraf 1.dde grld gibi inhibitrn deriimi Fotograf 1.cdeki zeltiye oranla daha fazla olduu iin elektrotu oluturan metallerlin znmesi daha az olumaktadr. Fotoraf 1.ede 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M 2-TBA zeltisine daldrlan yumuak elik elektrot verilmektedir. Bu zeltide inhibitr deriimi dier zeltilerdeki inhibitr deriimlerinden daha fazladr ve koruma dier deriimlerdekinden daha iyi olmaktadr. Bu nedenle inhibitr yzeyde film tabakas oluturarak metalin znmesini engellemektedir. Fotoraftan da grld gibi, inhibitrn yzeyde oluturduu film tabakas iyi olduundan yzey iyi bir ekilde kapanm, bylelikle yumuak eliin znmesi azalmtr.

48

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

(a)

(b)

(c)

(d)

(e) Fotoraf 1.Yumuak elik elektrodun balangta (a) ve 168 saat sonunda 0,5 M H2SO4 ( b), 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M 2-TBA c) 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M 2-TBA d) 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M 2-TBA zeltilerinden karldktan sonraki fotoraflar.

49

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

4.5. 0,5 M H2SO4 + Rodanin erisinde Yumuak eliin Davran 1,0x10-4 M Rodanin ieren 0,5 M H2SO4 ierisinde, atmosfere ak ortamda yumuak elik elektrodun akm potansiyel erisi ekil 4.15de verilmektedir. ekilde grld gibi Rodanin ieren 0,5 M H2SO4 zeltisinde, anodik ynde korozyon potansiyeli(-0,432 V) ile -0,264 V potansiyel aralnda demirin ykseltgenmesinden kaynaklanan akm art grlmektedir. Katodik ynde ise, korozyon potansiyeli(-0,432 V) ile -0,796 V potansiyel aralnda hidrojen indirgenmesi sonucu akm art olumaktadr. 1,0x10-4 M Rodanin varlnda anodik ve katodik akm deerlerinin azald grlmektedir(ekil 4.15). Polarizasyon erisinden grld gibi, yumuak elik elektrodun inhibitrl ortamda korozyon potansiyeli -0,432 Vtur. inhibitrsz ortamda elde edilen korozyon potansiyeli ise -0,458 Vtur. Bu potansiyel deerlerinden, ortama Rodanin eklenmesi inhibitrsz ortamdaki korozyon potansiyelini, 0,26 V daha pozitif deere kaydrmaktadr.

Log i /A

Potansiyel/V

ekil 4.15. 0,5 M H2SO4 ierisinde,1,0x10-4 M Rodanin bulunan zeltideki yumuak elik elektrodun akm potansiyel erisi, inhibitrsz ( 0 0 0 0 0), inhibitrl (.).

50

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

ekil 4. 16da 1,0x10-4 M Rodanin ieren 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak elik iin ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erisi verilmitir. Eriden elde edilen ak devre potansiyeli -0,466 Vtur. Kararl ak devre potansiyeline ulaldktan sonra bu potansiyelde elde edilen eriye bakldnda, yksek frekans blgesinden balayan ve orta frekans blgesinde kapanan eliptik bir erinin olutuu grlmtr. Erinin yatay eksene ekstrapole edilmesi ile elde edilen diren deeri 66 dur. Elde edilen lupun ap, inhibitr eklenmemi zeltiden belirlenen lupun apndan 27 daha fazla olduu bulunmutur. Rodanin eklenmesi ile direncin artmas demir yzeyinin ksmen kapandn gstermektedir.

ekil 4.16. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-4 M Rodanin ierisinde yumuak elik iin denge potansiyelinde Nyquist erisi, inhibitrl ( 0 0 0 0 0), inhibitrsz (.). 0,5 M H2SO4 zeltisine, 1,0x10-3 M Rodanin eklenmesiyle, zeltideki yumuak elik elektrotun atmosfere ak ortamdaki akm-potansiyel erisi ekil 4.17de verilmektedir. ekil 4.17de grld gibi, yumuak elik elektrotun korozyon potansiyeli -0,393 Vtur. Katodik ynde -0,393 V ile -0,405 V aralnda oksijen indirgenmesi ve -0,405 ile -0,455 V aralnda oksijen snr akmna ulamaktadr. Anodik ynde korozyon potansiyeli(-0,393) ile -0,245 V aralnda

51

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

demir ykseltgenmesinden kaynaklanan akm art grlmektedir. nhibitrsz ortamda 0,5 M H2SO4 zeltisinin korozyon potansiyeli -0,458 Vtur. Bu potansiyel deerlerinden, 0,5 M H2SO4 zeltisine eklenen 1,0x10-3 M 2-TBA zeltisinin, inhibitrsz ortamdaki korozyon potansiyelini 0,65 V daha pozitif deere kaydrmaktadr. nhibitr eklenmesiyle anodik ve katodik akmlar dmekte ve korozyon inhibitrsz ortama gre daha yava gereklemektedir.

Log i / A

Potansiyel/V

ekil 4.17. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 1,0x10-3 M Rodanin bulunan zeltideki yumuak elik elektrotun akm potansiyel erisi, inhibitrsz ( 0 0 0 0 0), inhibitrl (.). ekil 4.18de 1,0x10-3 M Rodanin ieren 0,5 M H2SO4 ierisinde, yumuak elik elektrodun ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erisi verilmitir. Eriden elde edilen ak deve potansiyeli -0,463 dur. Ak devre potansiyeline ulaldktan sonra bu potansiyelde elde edilen eriye bakldnda, yksek frekans blgesinden balayan ve orta frekans blgesinde kapanan eliptik bir erinin olutuu grlmektedir. Eriden elde edilen diren deeri 118 dur. Buna gre, elde edilen lupun ap inhibitrsz ortamdaki lupun apndan 79 daha fazla olmaktadr.

52

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

ekil 4.18. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M Rodanin ierisinde yumuak elik iin denge potansiyelinde Nyquist erisi, inhibitrl ( 0 0 0 0 0), inhibitrsz (.). Yumuak eliin 0,5 M H2SO4 zeltisine, 5,0x10-3 M Rodanin eklenmesiyle, atmosfere ak koullarda elde edilen akm potansiyel erisi ekil 4.19da verilmektedir. Bu eride oluan korozyon potansiyeli -0,318 Vtur. -0,318 V ile 0,341 V arasnda oksijen indirgenmesi olumaktadr ve -0,341 ile -0,544 V arasnda oksijen snr akmna ulalmaktadr. -0,544 Vtan itibaren gzlenen akm art hidrojen indirgenmesine karlk gelmektedir(ekil 4.19). Anodik yndeki korozyon potansiyeli(0,318) ile -0,208 V potansiyel aralnda demirin ykseltgenmesi grlmektedir. ekilden grld gibi, ortama eklenen inhibitr deriiminin artmasyla yzeyde oluan film tabakas yzeyi kapatmtr. Bylelikle anodik ve katodik yndeki akm miktarlar da azalmtr. 0,5 M H2SO4 zeltisine eklenen 5,0x10-3 M Rodanin, inhibitrsz ortamdaki korozyon potansiyelini 0,140 V daha pozitif deere kaydrarak yzeyde belirli oranda koruduu grlmektedir.

53

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

Log i / A

Potansiyel/V

ekil 4. 19. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 5,0x10-3 M Rodanin bulunan zeltideki yumak elik elektrotun denge potansiyelinde akm potansiyel erisi, inhibitrsz ( 0 0 0 0 0), inhibitrl (.). ekil 4.20de 0,5 M H2SO4 ierisinde 5,0x10-3 M Rodanin eklenen zeltide yumuak elik elektrodun ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erisi verilmitir. Elde edilen ak devre potansiyeli -0,414 V olarak belirtilmitir. Ak devre potansiyeline ulaldktan sonra bu potansiyelde elde edilen eriye bakldnda, yksek frekans blgesinden balayan ve orta frekans blgesinde kapanan eliptik bir erinin olutuu grlmtr. Eriden elde edilen diren deeri 940 dur. Elde edilen lupun ap inhibitrsz ortamda elde edilen lupun apndan 901 daha fazla olduu grlmektedir. nhibitr deriimi arttka elde edilen diren deerleride artmaktadr. Rodanin deriiminin artmasyla yumuak eliin, yzeyi daha fazla kapanmaktadr.

54

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

ekil 4.20. 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M Rodanin ierisinde yumuak elik iin denge potansiyelinde Nyquist erisi, inhibitrl ( 0 0 0 0 0), inhibitrsz (.). 0,5 M H2SO4 zeltisine 1,0x10-2 M Rodanin eklenmesiyle, atmosfere ak koullarda elde edilen yumuak elik elektrodun akm potansiyel erisi verilmitir. ekil 4. 21de eriden belirlenen korozyon potansiyeli -0,310 Vtur. -0,310 ile -0,335 V arasndaki akm art oksijen indirgenmesi gstermekte ve -0,335 ile -0,498 V arasnda oksijen snr akmna ulalmaktadr. -0,498 V ile -0,855 V arasnda gzlenen akm art hidrojen indirgenmesine karlk gelmektedir. Anodik ynde, korozyon potansiyeli ile -0,1775 V aralnda gzlenen akm art demirin ykseltgenmesini gstermektedir. ekilden grld gibi, ortama eklenen inhibitr deriimi arttka yzey daha ok kapanmakta, anodik ve katodik yndeki akm miktarlar azalmaktadr(ekil 4.19 ile 4.21in kyaslamas). Yumuak eliin inhibitrsz ortamdaki korozyon potansiyeli -0,458 Vtur. Ortama 1,0x10-2 M Rodanin eklenmesi ile korozyon potansiyeli 0,148 V daha pozitif deere kaymaktadr.

55

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

Log i / A

Potansiyel/V

ekil 4.21. 0,5 M H2SO4 ierisinde, 1,0x10-2 M Rodanin bulunan zeltideki yumuak elik elektrodun akm potansiyel erisi, inhibitrsz ( 0 0 0 0 0), inhibitrl (.). ekil 4. 22de 0,5 M H2SO4 ierisinde 1,0x10-2 M Rodanin bulunan zeltide yumuak eliin ak devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erisi verilmektedir. Sistemin ak devre potansiyeli -0,403 Vtur. Ak devre potansiyeline ulaldktan sonra bu potansiyelde elde edilen eriye bakldnda, yksek frekans blgesinden balayan ve orta frekans blgesinde kapanan eliptik bir erinin olutuu grlmtr. Eriden elde edilen diren deeri 1519 dur. Elde edilen lupun ap inhibitrsz ortamda elde edilen lupun apndan 1480 daha fazla olmaktadr. nhibitr deriiminin artmasyla yzeyde koruyucu film tabakas olumaktadr.

56

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

ekil 4.22. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M Rodanin ierisinde yumuak elik iin ak devre potansiyelinde Nyquist erisi, inhibitrl ( 0 0 0 0 0), inhibitrsz (.). izelge 4.4. 0,5 M H2SO4 ierisinde yumuak elik elektrodun inhibitrsz ve inhibitrl(Rodanin) ortamlarda polarizasyon erilerinden elde edilen korozyon potansiyelleri, Tafel sabitleri ve korozyon akm younluu deerleri. Yumuak elik Ekor elektrot Std 1,0x10-4 1,0x10-3 5,0x10-3 1,0x10-2
(V)

mV.dec-1

ba

cor mA 6,52 4,88 4,85x10-1 4,37x10-1 2,74x10-1

-0,458 -0,432 -0,393 -0,318 -0,310

126 72 40 23 20

57

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

0,5 M H2SO4 ierisinde atmosfere ak koullarda inhibitrl(Rodanin) ve inhibitrsz ortamlarda yumuak elik elektrotlarn korozyon potansiyelleri (Ecor), Tafel sabitleri ve akm potansiyel erilerinde korozyon potansiyellerindeki akm younluklar izelge 4.4de verilmektedir. izelge 4.4de grld gibi 0,5 M H2SO4 ierisinde, inhibitr (Rodanin) deriminin artmasyla, inhibitrn elektrotu oluturan metallerle etkileimi sonucu yzeyde film tabakasnn olumas ve yzeyin belirli oranda kapanmasndan dolay Ekor deerleri daha pozitif deerlere doru kaymaktadr ve buna bal olarak sistemden geen akm da azalmaktadr.

izelge 4.5. 0,5 M H2SO4 ierisinde inhibitrl(Rodanin) ve inhibitrsz ortamlarda ak akm devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erilerinden belirlenen polarizasyon direnleri. Yumuak elik Rs, *Rp, Rp, %IE Elektrot Std 1,0x10-4 1,0x10-3 5,0x10-3 1,0x10-2 5 7 7 6 6 37 70 142 833 1250 39 66 145 940 1519 %41 %73 %96 %98

0,5 M H2SO4 ierisinde inhibitrl(Rodanin) ve inhibitrsz ortamlarda ak akm devre potansiyelinde elde edilen Nyquist erilerinden belirlenen polarizasyon direnleri izelge 4.5de verilmektedir. izelgeden de grld gibi inhibitrn deriimi arttka lineer polarizasyon direnci ve Rp direnleri artm ve yumuak elik elektrot korozyona kar direnli hale gelmektedir. Rp polarizasyon direnlerinden hesaplanan %IE deerleri inhibitrn konsantrasyonunun artmasyla artt gzlenmi ve en byk etkinlik 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M Rodanin zeltisinde gzlenmitir(%98).

58

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

4.6. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerdeki Rodanin zeltilerinde Yumuak eliin Zamanla Elde Edilen Nyqust Erileri ve Hidrojen Hacimleri ekil 4.23de 0,5 M H2SO4 ve 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3M Rodanin ieren zeltilerde yumuak elik iin farkl zamanlarda elde edilen Nyquist erileri verilmektedir. Elde edilen erilerden 2. ve 6. saatlerde dk frekans blgesinde balayan ve yksek frekans blgesinde kapanan yar eliptik tek bir lupun olutuu grlmektedir. ekilden de grld gibi, yumuak eliin direnci 0,5 M H2SO4 + 10-3 M Rodanin zeltisi ierisinde 6.saat sonuna kadar artmtr. Bu saatten sonra ise inhibitrn yzeyde oluturduu filmin dayankllnn azalmas sonucu dmtr. nhibitrsz ortamda elde edilen diren deerleri ise 24.saate kadar azalm daha sonra ok kk miktarlarda artmtr. Bunun sebebi, yumuak elik elektrodun polyester iine doru 1,05 cm znmesi sonucu korozyon rnleri az miktarda direncin artna sebep olmaktadr. ekil 4.24de 0,5 M H2SO4 ve 5,0x10-3M Rodanin ieren 0,5 M H2SO4 zeltilerinde yumuak elik iin farkl zamanlarda elde edilen Nyquist erileri verilmitir. Elde edilen eriler incelendiinde,2. ve 6. saat sonlarnda dk frekans blgesinde balayan ve yksek frekans blgesinde kapanan eliptik bir lup olumaktadr. 24. saatten itibaren ise dk frekans blgesinde tek lup orta ve yksek frekans blgesinde ise ikinci lup grlmektedir. Birinci lupun yk transfer direnci ve difz tabaka direncine, ikinci lupun ise film direnci ve yzeydeki birikintilere (korozyon rnleri, inhibitr moleklleri, iyonlar v.b.gibi) karlk gelmektedir. 120. ve 168. saatlerde birinci ve ikinci lup daha fazla ayrlmaktadr. Yumuak elik elektrodun direnci 6. saat sonuna kadar olduka fazla artmaktadr ve 24. saatten itibaren ise zamanla azalmaktadr; fakat bu azal 1,0x10-3 M Rodanin bulunan zeltideki diren azalmas kadar deildir. nhibitrn deriimi arttka elektrotun direncinin artt grlmektedir.

59

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

2.sa.

6.sa.

24.sa.

72.sa.

120.sa.

168.sa.

ekil 4.23. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M Rodanin zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri, inhibitrl ( 0 0 0 0 0), inhibitrsz (.).

60

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

2.sa.

6.sa.

24.sa.

72.sa.

120.sa.

168.sa.

ekil 4.24. 0,5 M H2SO4 + 5.10-3 M Rodanin zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyqust erileri.

61

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

ekil 4.25de 0,5 M H2SO4 ve 1,0x10-2 M Rodanin ieren 0,5 M H2SO4 zeltilerinde yumuak elik iin farkl zamanlarda elde edilen Nyquist erileri verilmektedir. Elde edilen eriler incelendiinde, dk frekans blgesinde balayan ve yksek frekans blgesinde kapanan eliptik tek lup olumaktadr. 72 saatten itibaren elde edilen direnler dier deriimlerde elde edilen direnlerden ok daha byktr. Rodanin deriiminin artmasyla elde edilen diren deerleride ok fazla artmtr. Polarizasyon direnleri 6. saat(1654) sonuna kadar artm ve 24. saatten itibaren ise azalmtr(ekil 4.25). Diren azalmas ok kk deerlerde olmutur. Rodanin yumuak elik yzeyinde film tabakas oluturarak korozyonu yavalatmaktadr. Bir birinden tam olarak ayrlmayan iki lup olutuu grlmektedir.

62

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

2.sa.

6.sa.

24.sa.

72.sa.

120.sa.

168.sa.

ekil 4.25. 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M Rodanin zeltisi ierisinde yumuak eliin zamanla elde edilen Nyquist erileri, inhibitrl ( 0 0 0 0 0), inhibitrsz (.).

63

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

izelge.4.6. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerdeki Rodanin zeltilerinde Yumuak eliin Zamanla Elde Edilen korozyon potansiyeli,(Ekor); polarizasyon direnci,(Rp); lineer polarizasyon direnci,(*Rp); hidrojen hacimleri ve %IE deerleri.

Yumuak elik elektrot

Zaman (saat) 2 6 24 72 120 168 2 6 24 72 120 168 2 6 24 72 120 168 2 6 24 72 120 168

Ekor (V) -0,426 -0,407 -0,381 -0,396 -0,397 -0,404 -0,450 -0,451 -0,453 -0,457 -0,456 -0,456 -0,440 -0,437 -0,448 -0,455 -0,459 -0,462 0,395 0,402 0,409 0,424 0,428 0,436

Rp () 54 15 2 4 7 6 210 257 111 26 15 11 968 1118 823 485 304 154 1618 1654 2849 2078 1491 1375

*Rp () 48 14 5 8 9 7 227 263 115 30 20 15 1000 1111 833 500 323 161 1519 1618 2500 1667 1467 1429

H2(g) hacimleri (ml) 0 0 18 118 244 268 0 0 0 2 17 20 0 0 0 0,2 0,3 0 0 0 0 0 0 0

%EI %74 %94 %98 %83 %53 %13 %94 %99 %99 %99 %98 %94 %97 %99 %99 %99 %99 %99

1,0x10-2 M

5,0x10-3 M

1,0x10-3 M

0,5 M H2SO4

64

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

izelge.4.6da 0,5 M H2SO4 + farkl deriimlerdeki Rodanin zeltilerinde yumuak eliin zamanla elde edilen Ekor; korozyon potansiyeli, Rp; polarizasyon direnci,*Rp; lineer polarizasyon direnci, hidrojen Hacimleri ve %IE deerleri verilmitir. izelgeden grld gibi lineer polarizasyon yntemiyle belirlenen polarizasyon direnleri(*Rp) ile Nquist erilerinden elde edilen polarizasyon direnleri (Rp) deerlerinin uyumlu olduu grlmektedir. 0,5 M H2SO4 +1,0x10-3 M Rodanin ieren zeltide elde edilen verilerde Ekor deerleri 24. saate kadar pozitife kaymakta ve daha sonra negatif potansiyellere kaymaktadr. Yumuak elik elektrottan zamanla aa kan hidrojen gaz hacmi ise yzeyde oluan film tabakas nedeniyle inhibitrsz ortama gre daha az olmaktadr. Yumuak eliin bu ortamdaki etkinlik deerleri 24. saate kadar artmakta (%98) bu saatten itibaren ise elektrot yzeyindeki filmin dayankllnn azalmas sonucu dmektedir. 0,5 M H2SO4 +5,0x10-3 M Rodanin ieren zeltide elde edilen verilerde Ekor deerleri negatif potansiyellere kaymaktadr. Aa kan hidrojen gaz hacimleri ise inhibitrsz ortamda elde edilen hidrojen gaz hacimlerinden daha az olmaktadr. Yzde etkinlik deerleri, 6.saate kadar %99 oranna ulam ve bu etkinlik 96.saate kadar devam etmitir. 168. saat sonunda etkinlik %94 olmaktadr. Yzey oluan film tabakas ile korunmaktadr. 0,5 M H2SO4 +1,0x10-2 M Rodanin ieren zeltide elde edilen verilerde Ekor negatif potansiyellere kaymaktadr. 1,0x10-2 M Rodanin ieren ortamda katodik tepkime sonucu oluan hidrojen gaz olumamaktadr. Aa kan hidrojen gaz hacimleri ise inhibitrsz ortamda elde edilen hidrojen gaz hacimlerinden azdr. nhibitrn bu deriimde elde edilen yzde etkinlik deerleri ise deriimin artmasndan dolay olduka fazladr. 24.saate kadar %99a ulamakta ve bu etkinlik 168. saate kadar devam etmektedir. nhibitrn deriiminin artmasyla yzeyde oluturduu film dayankl olmaktadr.

65

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

4.7. 0,5 M H2SO4 + Farkl Deriimlerde Rodanin zeltilerine Daldrlan Yumuak elik Elektrotlarn Zamanla Elde Edilen Fotoraflar Fotoraf 2de 0,5 M H2SO4 ve 0,5 M H2SO4 + farkl deriimlerde Rodanin ieren zeltilerde 168 saat sonunda elde edilen fotoraflar verilmektedir. Fotoraf 2.ada parlatlm ve herhangi bir zeltiye daldrlmam yumuak elik elektrot grlmektedir. Fotorafta grld gibi metal yzeyi przsz ve parlaktr. Fotoraf 2.bde 0,5 M H2SO4 zeltisine 168 saat daldrlm yumuak elik elektrot verilmektedir. Elektrodun znerek 1,05 cm polyesterde ieriye doru boluk oluturduu grlmektedir. Fotoraf 2.cde 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-3 M Rodanin zeltisine 168 saat daldrlm yumuak elik elektrotun fotoraf verilmektedir. Yzeye bakldnda, inhibitrn oluturduu film tabakas sonucu yzeyin byk bir kesiminin kapand fakat baz blgelerde yumuak eliin znmesi sonucu korozyon rnlerinin birikmi olduu grlmektedir. Fotoraf 2.dde 0,5 M H2SO4 + 5,0x10-3 M Rodanin zeltisine 168 saat daldrlm yumuak elik elektrotun fotoraf verilmektedir. Fotorafta grld gibi, inhibitrn deriimi Fotoraf 2.cdeki zeltiye oranla daha fazla olduu iin elektrotu oluturan metallerlin znmesinin daha az olduu grlmektedir. Fotoraf 2.ede 0,5 M H2SO4 + 1,0x102

M Rodanin zeltisine daldrlan yumuak elik elektrotun fotoraf verilmektedir.

Bu zeltide inhibitr deriimi dier zeltilerdeki inhibitr deriimlerinden daha fazladr ve koruma dier deriimlerdekinden ok daha iyi olduu grlmektedir. Fotoraftan grld gibi, inhibitrn yzeyde oluturduu film tabakas ok iyi olduundan Fotoraf 2.ddeki yzeye gre ok iyi bir ekilde kapanm, bylelikle yumuak eliin znmesi azalmtr.

66

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

(a)

(b)

(c)

(d)

(d) Fotoraf 2.Yumuak elik elektrodun balangta (a) ve 168 saat sonunda 0,5 M H2SO4 ( b), 0,5 M H2SO4 +1,0x10-3 M Rodanin c) 0,5 M H2SO4 +5,0x10-3 M Rodanin d) 0,5 M H2SO4 + 1,0x10-2 M Rodanin zeltilerinden karldktan sonraki fotoraflar.

67

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

4.8.

2-TBA

ve

Rodaninin

nhibitr

Ekilerinin

Kyaslanmas

ve

Deerlendirilmesi Yumuak eliin korozyonuna 2-TBA ve rodaninin inhibitr etkileri 0,5M H2SO4 ortamnda aratrlmtr. Elde edilen bulgulardan her iki madeninde deriimlerinin artmasyla etkinliklerinin artt belirlenmitir. zellikle rodaninin etkinlii ve zamanla oluan film kararl 2-TBA moleklne kyasla daha yksek olmaktadr. Organik bir molekln metal/zelti ara yzeyinde adsorpsiyonu zelti ierisindeki organik molekllerin metal yzeyindeki su moleklleri ile yer deitirmesi eklinde gereklemektedir(F.Bentiss ve ark., 2001). Org (z) + nH2O (ads) Org (ads) + nH2O (z) burada Org
(z)

4.3

ve Org

(ads)

srasyla zelti iinde bulunan ve metal yzeyine

adsorblanm olan organik moleklleri, H2O (ads) metal yzeyindeki su moleklleri ve n bir organik molekl ile yer deitiren su molekl saysdr. Organik molekllerin su moleklleri ile yer deitirmeleri organik molekl ile metal arasndaki etkileime baldr. Bununla birlikte bir organik molekl ile yer deitirecek su molekl says organik molekln byklne ve metal yzeyine doru olan ynlenmesine baldr. Organik molekllerin metal yzeyine adsorpsiyonu iki ekilde tasarlanmaktr. ekil 4.26 da grld gibi adsorbe su moleklleriyle yer deitirebilir(ekil 4.26.a) ya da asidik ortamda protonlanarak pozitif ykl hale geen organik molekllerin metal yzeyinde elektrostatik ekimle adsorpsiyonu tasarlanmaktadr (ekil 4.26.b) (F.Bentiss ve ark., 2001). Organik molekller metal yzeyine adsorplanarak metalin znmesini nlemektedir. Organik bir molekl iftlememi elektron iftine sahip atom ya da atomlar ieriyorsa (P, S, N, O) metal yzeyine adsorplanarak yzeyi koruyabilmektedir. Genellikle organik molekldeki bu tr atomlarn inhibisyon etkisi O<N<S<P srasyla artt belirtilmektedir(S.Kertit ve ark. 1996; A. El-Maksoud 2002).

68

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

SO4=

SO4=

M H2O

+ Org

+ Org

H2O

SO4=

+ Org M

SO4= Org

M H 2O

H 2O

ekil 4.26. Organik molekllerin metal yzeyine slfat iyonu ile yarmal(a) ve birlikte(b) adsorpsiyonunun ematik gsterimi. M:metal, :zelti.

2-Thiobarbiturik asit (2-TBA) (C4H4N2O2S )

Rodanin(C3H3NOS2),

2-TBA ve rodanin her iki molekln yapsnda iftlememi elektron ieren O, N ve S atomlar bulunmaktadr. 2-TBA demirin yumuak eliin korozyonunda dk deriimlerde eliin znmesini hzlandrmakta ve yzeyde oluan filmin altnda ukur korozyonu devam etmektedir(Fotoraf 1). 2-TBA deriimi 1,0x10-2M olduu ortamlarda oluan film yzeyi koruyarak ukur oluumunu engellemektedir. 2-TBA kullanlan sistemlerde inhibitr deriimi kontrol altnda tutulmaldr. Rodanin allan koullarda 2-TBA ya gre elde edilen etkinlikler daha yksek olmutur.

69

4. BULGULAR VE TARTIMA

Aye ONGUN YCE

Rodaninin deriiminin artmasyla etkinlii artmtr ve zamanla yaplan deneylerde 168 saat sonunda yzeydeki film koruyuculuunu srdrmtr(Fotoraf 2). allan inhibitr molekllerinden Rodanin etkinlii 1,0x10-2M da Nyquist erilerinden elde edilen polarizasyon direnlerinden 1.saat sonunda %98, 168.saatte %99 olarak belirlenmitir. Rodaninin yapsnda yer alan iki kkrt atomu yumuak eliin yzeyinde iki azot tek kkrt atomu ieren 2-TBA moleklne kyasla daha iyi bir film oluturmaktadr.

70

5. SONULAR VE NERLER

Aye ONGUN YCE

5. SONULAR VE NERLER 1. 0,5 M H2SO4 + x M 2-TBA (x: 0; 1,0x10-3; 5,0x10-3; 1,0x10-2M) erilerinden elde edilen sonular; nhibitr deriiminin en yksek olduu (1,0x10-2M) zeltide oksijen indirgenmesi ve oksijen snr akm olumakta ve daha yksek potansiyellerde ise hidrojen indirgenmesi olumutur. Anodik ynde ise demir ykseltgenmesi gzlenmitir. 2-TBA ieren ortamlarda anodik ve katodik akm deerleri deriimin artmasyla artmtr. nhibitr deriiminin artmasyla inhibitrn elektrot yzeyinde oluturduu film tabakasnn dayankll arttndan korozyon potansiyelinin daha pozitif potansiyellere kayd, grlmtr. nhibitr deriiminin en yksek olduu zeltide korozyon potansiyeli ile inhibitrsz ortamda belirlenen korozyon potansiyeli arasnda 0,85 V potansiyel fark olumutur. 2. 0,5 M H2SO4 + x M 2-TBA (x: 0; 0,1,0x10-3,5,0x10-3,1,0x10-2M) ieren ieren

zeltilerde yumuak eliin atmosfere ak ortamlarda elde edilen akm-potansiyel

zeltilerde yumuak eliin atmosfere ak koullarda polarizasyon direnleri, AC impedans teknii ile ak devre potansiyelinde Nyquist erilerinden ve lineer polarizasyon erilerinden elde edilen sonular; 0,5 M H2SO4 zeltisinde, inhibitr deriimlerinin arttrlmas ile ak devre potansiyelinde elde edilen polarizasyon direnleri ve lineer polarizasyon direnlerinin, inhibitrsz ortamda elde edilen diren deerlerine oranla daha ok artmaktadr. Nquist erilerinden elde edilen en byk polarizasyon direnci (300,2 ) inhibitr deriiminin en fazla olduu zeltide(1,0x10-2 M 2-TBA) elde edilmi ve inhibitrsz ortama gre diren fark 261,6 bulunmutur. %EI deeri bu deriimde %87 olarak belirlenmitir.

71

5. SONULAR VE NERLER

Aye ONGUN YCE

3. 0,5 M H2SO4 + x M 2-TBA (x: 0; 1,0x10-3; 5,0x10-3; 1,0x10-2M) ieren zeltilerde yumuak eliin elektrotlarn atmosfere ak koullarda zamanla elde edilen Nyquist erilerinden ve hidrojen gaz klarndan elde edilen sonular; Yumuak elik elektrotlarn farkl deriimlerde inhibitr(2-TBA) ieren zeltilere daldrlmalar ile zamanla gzlenen Nyquist erilerinden, 1,0x10-3 Mda 2.saate kadar, 5,0x10-3 Mda 2.saate kadar, 1,0x10-2 Mda 6.saate kadar diren deerlerinin artt ve yzeydeki film tabakasnn dayankllnn azalmasyla azald grlmtr. nhibitr deriiminin artmasyla zeltide diren deerleri artm, yzeydeki film tabakas kararl hale gelmitir ve dayankllk sresi artmtr. nhibitr deriiminin en fazla olduu zeltide elektrot yzeyi 6. saatten 72. saat sonuna kadar %99 etkinlik ile korunmutur. Buna bal olarak hidrojen gaz klar ise inhibitr deriiminin artmasyla azalmtr. En fazla hidrojen gaz k inhibitrsz ortamda grlm en az ise inhibitr deriiminin en fazla olduu zeltide(1,0x10-2 M) gzlenmitir. 4. 0,5 M H2SO4 + x M Rodanin (x: 0; 1,0x10-3; 5,0x10-3; 1,0x10-2M) ieren zeltilerde yumuak eliin atmosfere ak koullarda elde edilen akm-potansiyel erilerinden elde edilen sonular; nhibitr deriiminin 5,0x10-3 M, 1,0x10-2 M olduu zeltilerde oksijen indirgenmesi ve oksijen snr akm olumakta ve daha yksek potansiyellerde ise hidrojen indirgenmesi grlmektedir. Anodik ynde ise demir ykseltgenmesi gzlenmitir. nhibitr deriiminin artmasyla korozyon potansiyelinin daha pozitif potansiyellere kayd, grlmtr. nhibitr deriiminin en yksek olduu zeltide korozyon potansiyeli ile inhibitrsz ortamda belirlenen korozyon potansiyeli arasnda 0,148 V potansiyel fark olumutur. 0,5 M H2SO4 + x M Rodanin (x: 0; 1,0x10-3; 5,0x10-3; 1,0x10-2) ieren zeltilerde elde edilen akm younluklar, inhibitrn yzeyi

72

5. SONULAR VE NERLER

Aye ONGUN YCE

kapatmasndan

dolay

inhibitrsz

ortamda

elde

edilen

akm

younluklarndan daha az olmaktadr. Ayrca inhibitr deriimi arttka elde edilen anodik ve katodik akm younluklar da azalmaktadr. 5. 0,5 M H2SO4 + x M Rodanin (x: 0; 1,0x10-3; 5,0x10-3; 1,0x10-2M) ieren zeltilerde yumuak eliin atmosfere ak koullarda polarizasyon direnleri AC impedans teknii ile ak devre potansiyelinde Nyquist erilerinden ve lineer polarizasyon erilerinden elde edilmi sonular; 0,5 M H2SO4 zeltisinde, inhibitr deriimlerinin artmas ile ak devre potansiyelinde elde edilen polarizasyon direnleri ve lineer polarizasyon direnlerinin, inhibitrsz ortamda elde edilen diren deerlerine oranla ok daha fazla artt belirlenmitir. En byk diren deeri(1618 ) inhibitr deriiminin en fazla olduu zeltide(1,0x10-2 M Rodanin) elde edilmi ve inhibitrsz ortama gre diren fark 1519,4 bulunmutur. %EI deeri bu deriimde %99 olarak belirlenmitir. 6. 0,5 M H2SO4 + x M Rodanin (x: 0; 1,0x10-3; 5,0x10-3; 1,0x10-2M) ieren zeltilerde yumuak eliin atmosfere ak koullarda zamanla elde edilen Nyquist erilerinden ve hidrojen gaz klarndan elde edilen sonular; Yumuak elik elektrotlarn farkl deriimlerde inhibitr(Rodanin) ieren zeltilere daldrlmalar ile zamanla elde edilen Nyquist erilerinden,1,0x10-3 Mda 6.saate kadar, 5,0x10-3 Mda 6.saate kadar, 1,0x10-2 Mda 24.saate kadar diren deerlerinin artt ve yzeydeki film tabakasnn dayankllnn azalmasyla azald grlmtr. nhibitrn en deriik olduu zeltide elde edilen diren hemen hemen ilk gnk deerindedir ve elektrot yzeyi 1. gnden 7. gnn saat sonuna kadar %99 etkinlik ile korunmutur. nhibitr deriiminin artmasyla zeltide diren deerleri artm, yzeydeki film tabakas kararl hale gelmitir ve dayankllk sresi artmtr. Buna bal olarak hidrojen gaz klar ise

73

5. SONULAR VE NERLER

Aye ONGUN YCE

inhibitr deriiminin artmasyla azalmtr. En fazla hidrojen gaz k inhibitrsz ortamda grlm, inhibitr deriiminin snrl kalmtr. Elde edilen bu sonulardan grld gibi, 0,5 M H2SO4 zeltilerine eklenen Rodanin ve 2-TBAnn yumuak eliin yzeyini kapatarak korozyona kar direnli hale gelmesini salamtr. Her iki maddenin de etkinliinin yksek olduu grlmektedir. Ancak Rodaninin, inhibitr etkinliinin, elektrot yzeyini ok iyi kapatarak uzun sre dayankl ve kararl bir film tabakas oluturmas bakmndan 2-TBAya oranla ok daha fazla olduu belirlenmitir. allan her iki bileiinde 0,5 M H2SO4 ortamnda yumuak eliin korozyonunu yavalatt belirlenmitir. Rodaninin zamanla kararll ve etkinlii daha yksek olmaktadr. Her iki bileikte inhibitr katks olarak nerilebilir. en fazla olduu zeltide(1,0x10-2 M) hidrojen k yzeyde oluan birka kabarckla

74

KAYNAKLAR A. E. STOYONOVA, E. I. SOKOLOVA, S. N. RAICHEVA , 1997. The Inhition of Mild Steel Corrosion In 1M HCI n The Presence of And Cyclic Thiocarbamides Effect of Concentration And Temperature of The Corrosion Medium on Their Protective Action , Corrrosion Science , 1595 1604. ABD EL-MAKSAUD, Corrosion science, 44, 803, 2002. A. CHETOUAN, B. HAMMOUT, T. BENHADDA, M. DAOUD, 2005. nhibitive Action of Bipyrazolic Type Organic Compounds Towards Corrosion of Pure ron in Acidic Media, Applied Surface Science, Baskda. B. I. ITA,O.E.OFFONG, 2001. The Study of The nhibitory Properties of Benzoin, Benzil, BN4PTSC, BL4PTSC on The Corrosion of Mild Steel in HCI , Materials Chemistry And Physics 70, 330 333. B. I. ITA, O. E. OFFONG, 1999. Corrosion Inhibitory Properties of 4-Phenyl Semicarbazide And Semicarbazide on Mild Steel In Hidrocloric Acid, Materials Chemistry And Physics 59, 179-184. B. MERNAR, H. EL ATARI, M. TRASNEL, F. BENTISS, M. LAGRENEE, 1998. Inhibiting Effects Of 3,5-Bis(N-Pyrdyl)-4-Amino-1,2,4-Triazoles On Corrosion For Mild Steel n 1M HCI Medium, Corrosion Science 40, 391399. BENTISS F., TRAISNEL M., LAGRENEE M., 2001. Influence of 2,5-Bis(4Dimethylaminophenyl)-1,3,4-Thiadiazole on, Corrosion nhibition of Mild Steel in Acidic Media. Journal of Appled Electrochemistry, 31: 41-48 CHETOUAN A., MEDJAHED K., SD-LAKHDAR K. E., HAMMOUT B., BENKADDOUR M., MANSR A. 2004. Poly (4-Vinylpyridine-Poly(3Oxide-Ethylene)Tosyle) As An nhibitor For ron In Sulphurc Acid At 80
0

C, Corrosion Science 46, 2421-2430.

DAFAL A., HAMMOUT B., MOKHLSSE R., KERTT S, 2002. Substituted Uracils As Corrosion Inhibitors For Copper In 3% NaCl Solution, Corrosion Science 45, 1619-163.

75

DAMBORENEA J., BASTIDAS J.M., VAZQUEZ A.J., 1997. Adsorption And Inhibitive Properties Of Four Primary Aliphatic Amines On Mild Steel in 2 M Hydrochloric Acid, Electrochimica Acta, 42 (3) , 455-459. E. E. OGUZE, G. N. ONUOHA, A. I. ONUCHUKWU, 2005. Inhibitorymechanism of Mild Steel Corrosion in 2 M Sulphuric Acid Solution By Methylene Blue Dye, Materials Chemistry And Physics 89, 305-311. ERBL, M., 1985. Korozyon I. Segem, Ankara. ERBL, M., 1984. Korozyon nhibitleri ve nhibitr Etkinliklerinin Saptanmas Segem, Ankara. ERBL, M., 1987. Alternatf Akm (AC) mpedans Yntemiyle Korozyon Hz Belirlenmesi. Doa Trk Kimya Dergisi, 11 (3): 100-111. ERBL, M., 1988. The Determination of Corrosion Rates by Analysis of AC Impedans Diagrams. Chimica Acta Turcica. ERBL, M., 2002. Korozyon Hznn AC mpedans Teknii le lm ve Uygulamalar, VII. Uluslar aras Korozyon Sempozyumu Bildiri Kitab, Eskiehir, s.29. ERBL, M., LYAS DEHR, 2000. The Effect of Relative Humidity on The Atmospheric Corrosion of Defective Organic Coating Materials: An EIS Study With A New Approach. Corrosion Science ,42: 969-978. EMREGL. C. KAAN., ATAKOL. O ., 2003. Corrosion nhibition of Mild Steel With Schiff Base Compounds n 1M HCI , Materials Chemistry And Physics 82 :188-193. EMREGL K.C., HAYVALI M., 2004. Studies on The Effect of Vannilin And Protocatechualdehyde on the Corrosion of Steel n Hydrochloric Acid, Materials Chemistry And Physics 83, 209-216. EL AZHAR M., MERNAR B.,TRASNEL M., 2001. Corrosion Inhibition of Mild Steel By The New Class of nhibitors [2,5-Bis (N-Pyridil-1,3,4tiadiazoles] in Acidic Media, Corrosion Science 43, 2229-2238. GAMAL K. GOMMA, 1998. Effect of Compounds on Corrsion of Copper in Acid Medium, Materials Chemistry And Physics 56, 27-34.

76

HERRAST. P., OCON. P., 2000. Polypyrrole Layers For Steel Protection , Applied Surface Science 172: 276-284. HOSSINI M., MERTENS S.F.L.,GHORBANI M., ARSHADI M.R., 2003. Asymmetrical Schiff Bases as Inhibitors of Mild Steel Corrosion in Sulphuric Acid Media, Materials Chemistry and Physics 78 , 800-808. H.SHORKRY, M.YUASA, I.SEKNE, R.M.ISSA,H.Y.EL-BARADIE VE G.K GOMMA, 1998. Corrosion Inhibition of Mild Steel By Schiff Base Compounds in Various Agueous Solutions , Corrrosion Science, 2173 2186. KOUSK. G., PTCHUMAN. S., RENGANATHAN. N. G., 2001. Electrochemical Characterization of Polythiophene-Coated Steel, Progress in Organic Coatings 43: 286-291. KERTT S., HAMMOUT B.,Applied Surface Science, 93,59,1996 MORAD . M.S., 1999. Influence of Propargly Alcohol on The Corrosion Behaviour of Mild Steel in H3PO4 Solutions , Materials Chemistry And Physics 60:188 195. MENEGUZZ A., PHAM M.C., FERREIRA C.A., LACROIX J.C., AEIYACH S., LACAZE P.C., 1999. Electroactive Poly(aromatic amine) Films Deposited on Mild Steel, Synthetic Metals, 102 , 1390-1391. RAMMELT. U.,NGUYEN. P.T. , PPLETH. W., 2001 . Protection of Mild Steel By Modification With Thin Films of Polymethylthiophene , Electrochimica Acta 46: 4251 4257. RAMESH S., RAJESWAR S., 2004. Corrosion Inhibition of Mild Steel in Neutral Aqueous Solution By New Triazole Derivatives, Electrochimical Acta 49, 811-820. STUPNSEK-LSAC E., GAZVODA A., MADZARAC M., 2002. Evaluation of Non-Toxic Corrosion nhibitors For Copper in Sulphurc Acid, Electrochimical Acta, 47, 4189-4194. S. S. ABD EL REHM, MAGDY A. M. IBRAHIM, K. T. KHALD, 2001. The Inhibition of 4-(2-Amino-5-Methylphenylazo) Antipyrine on Corrosion of Mild Steel in HCI Solution, Materials Chemistry And Physics 70, 262-273.

77

NER, S., 1998. Korozyon ve nlenmesi, Poyraz Ofset, Ankara. QURASH. M. A., RAWAT JAYA, 2001. Inhibition of Mild Steeel Corrosion By Some Macrocyclic Compounds in Hot And Concentrated Hydrochloric Acid, Materials Chemistry And Physics 73:118 122. QURASH. M. A., JAMAL DANSH, 2000. Corrosion Inhibition By Fatty Acid Oxadiazoles For Oil Well Steel( N 80 ) And Mild Steel , Materials Chemistry And Physics 71:202-205. QURASH. M. A., SHARMA HAROM .K., 2002. 4 Amino 3 Btyl 5 Mercapto 1,2,4 Triazole: A New Corrosion Inhibitr For Mild Steel in Sulphuric Acid , Materials Chemistry And Physics 78:18 21. QURASH. M. A., SARDAR. R., 2002. Corrosion Inhibition of Mild Steel in Acid Solutions By Some Aromatic Oxadiazoles , Physics 78 , 425-431. OTMACIC HELENA, STUPNSEK-LSAC EMA, 2002. Copper Corrosion Inhibitors in Near Neutral Media, Electrochimical Acta, 48, 985-991. QURASH M. A. , ANSAR F. A., JAMAL D., 2002. Thiourea Derivatives As Corrosion Inhibitors For Mild Steel in Formic Acid, Materials Chemistry And Physics 77, 687-690. . Materials Chemistry And

78

ZGEM 1978 ylnda Hatayn Altnz ilesinde dodum. lk renimimi Krkler Ky lkokulu, orta renimimi Ahmet Cevdet amurdan Ortaokulu, lise renimimi Adana Erkek Lisesinde bitirdim. 1996 ylnda baladm Seluk niversitesi Eitim Fakltesi Kimya retmenliinden 2000 ylnda mezun oldum. Ayn sene retmenlie atandm ve D. Arkolu-S. Gl .O.da grevime devam etmekteyim. 2002 ylnda ukurova niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Kimya Blmnde Yksek Lisans renimime baladm.

79