BU MAKALE DNYA GAZETES NN 24.11.

2009 GN YAYINLANMITIR

ALT FRMALARINDA OLUMSUZ TESPT (KOD A GRM) BULUNAN MKELLEFLERLE LGL ALIMALAR VE KONUNUN HUKUK DURUMU GR: Son gnlerde vergi daireleri tarafndan baz mkelleflere gnderilen yazlarda; gemi yllarda mal aldklar firmalar hakknda olumsuz tespit (Kod a girmi firma) bulunduu belirtilerek 84 seri no. Lu KDV Genel Teblii uyarnca dzeltme beyannamesi verilmesi ya da aklama yaplmas istenmektedir. stenen hususlar yapmayanlarn koda alnabilecei ya da vergi incelemesine sevk edilecei ikaz edilmektedir. Gerek 84 no. Lu KDV Teblii ve gerek se Vergi Usul Kanunu nun mteselsil sorumlulukla ilgili hkmleri asndan konunun deerlendirilmesi halinde, gnderilen yazlarn tamamen hukuka aykr olduu ve mkelleflerin lm gsterip stmaya raz edildii bir uygulamaya dnmektedir. KDV ADES TALEB OLAN VE OLMAYAN MKELLEFLER LE 84 SER NO. LU KDV GENEL TEBLNN BALANTISI: Vergi dairesi yazlar, ihracat istisnas ilemleri olsun ya da olmasn btn mkelleflere gnderilmektedir. Oysa kod yazlarnn hukuki temelini oluturan 84 no. Lu KDV Teblii nin KDV iade talebi olmayan, istemeyen ve teslimleri tamamen yurt ii olan firmalarla hi bir balants bulunmamaktadr. 84 no. Lu KDV Genel Teblii nin balangcndaki Kapsam ve Dayanak paragrafnda; bu Tebliin, KDV Kanunun 11 nci maddesinin a, b ve c bendinde belirlenen ihracat ve ihracat saylan ilemlerden doan katma deer vergisi iadesi taleplerinin deerlendirilmesi ve sonulandrlmasna ilikin esaslar dzenledii aka belirtilmi ve bu ilemler de tek tek saylmtr. Yine ayn blmde; ihracat istisnas ve ihra kaydyla teslimlerden doan iadeler kural olarak bu Tebliin "I. Genel Esaslar", sahte veya muhteviyat itibariyle yanltc belge (SMYB) dzenleme veya kullanma fiili ile dorudan veya dolayl olarak ilgisi bulunan mkelleflerin iade talepleri ise Tebliin "II. zel Esaslar" blmndeki aklamalara gre yerine getirilir. denmitir. Tebliin III- Mteselsil Sorumluluk balkl blm ise; KDV iadesi talebinin olmad genel vergi sorumluluu ile ilgilidir. Blmn ilk paragraflarnda; Mteselsil sorumluluk messesesi ile katma deer vergisi iadelerinin dorudan bir ilikisi bulunmamaktadr. denilerek akabinde; Ancak mteselsil sorumluluk kapsamnda hakknda vergi takibat yaplan mkelleflerin, dier alacaklarnda olduu gibi vergi dairesinden olan katma deer vergisi iade alacaklarnda da bu husus gz nne alnarak ilem yaplaca tabiidir. denilmektedir.

Maliye Bakanl nn oluturduu ve ksaca Kod ad verdii olumsuzluklarn oluturulma nedeni ve uygulamas bugne kadar tamamen KDV iadesi alanla mkelleflerle ilgili olarak uygulanmtr. KDV iadesi talep eden bir mkellefin kendisi veya alt firmalar hakknda olumsuz tespit bulunmas durumunda mkellef, ad geen Tebliin II- zel Esaslar blmndeki hkmlere tabi olacaktr. Bu uygulama kendi iinde olduka mantkl ve gerekidir. KDV iadesinin haksz iadesine sebebiyet vermemek iin olumsuzluun izale edilmesi ve akla kavuturulmas gerekir. Alt firmalardaki olumsuz durumla iade talep eden mkellefin hibir ilgisi de olmayabilir. Yani iade talep eden mkellefe ait mal ve hizmet hareketi ile olumsuzluk arasnda bir illiyet ba aranmamaktadr. Bu tamamen, KDV iadesinin kendi i mant iinde dzenlenmi bir vergi gvenlik messesesidir. Ancak, hibir KDV iadesi talebi olmayan bir mkellefin alt firmalarnda olumsuz tespit ya da Kod a girmi firma bulunduu gerekesiyle 84 no. Lu Tebliin II- zel Esaslar blmnde belirlenen esaslara gre aklamaya davet edilmesi ya da dzeltme yapmas istenmesi ise tamamen bahsi geen Teblie ve VUK nn 11 nci maddesine aykrlk tekil etmektedir. Yukarda akland zere, hibir KDV iade talebi bulunmayan bir mkellefin, ister Kod girsin isterse girmesin alt firmalarndan dolay vergi sorumluluuna (KDV dhil) tabi tutulabilmesi iin 84 no. Lu Tebliin III- Mteselsil Sorumluluk balkl blmnde belirlenen artlarn yerine gelmesi ve bu blmdeki hukuki prosedrlere tabi olmas gerekir. VUK nun 11 nci maddesinde dzenlenmi ve genel vergi sorumluluu olarak adlandracamz bu mteselsil sorumluluk uygulamasna zaten 84 no. Lu Tebliin III. blmnde de atf yaplmtr. VUK nun 11. maddesinde; "Mal alm ve satm ve hizmet ifas dolaysyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatrmak zorunda olanlarn, bu ykmllkleri yerine getirmemeleri halinde verginin denmesinden, alm satma taraf olanlar, hizmetten yararlananlar ve aralarnda dorudan veya hsmlk nedeniyle ya da sermaye, organizasyon veya ynetimine katlmak veya menfaat salamak suretiyle dolayl olarak ilikide bulunduu tespit olunanlar mteselsilen sorumludurlar." denilmektedir. Maddeden grlecei zere; genel mteselsil sorumluluk iin birinci art; alm-satm muamelesi srasnda kesilmesi gereken verginin kesilmemesi ya da kesildii halde Vergi Dairesi ne yatrlmamasdr. Burada bahsi geen ve vergi dairesine yatrlmayan vergi, tamamen alm-satma taraf olanlar arasndaki vergidir ki, Tebli de; ilem bedeli zerinden hesaplanan vergi ile snrl olmak zere, Hazine'ye intikal etmeyen vergiden aada, (bu Tebliin III/2.) blmnde, belirtilen usul ve esaslara gre satc ile birlikte mteselsilen sorumlu olur. denilmitir. Ancak; KDV iadesi talebi bulunmayan alc, demelerini banka havalesi veya ekle yapm olmas halinde kendisiyle ilgili alm-satm muamelesine ait verginin hazineye intikal etmemesinden satc ile birlikte mteselsil sorumluluk uygulamasna muhatap olmayacaktr (alc ile satc arasndaki muvazaal ilikiler ve Tebli de belirtilen ortaklk halleri hari). Bir verginin ( bu KDV de olabilir) Hazineye intikal etmemesi durumu tamamen Maliye daresince tespit edilebilecek bir husustur. Yani byle bir tespitin darece yaplmas ilk ve temel arttr. Halbuki, alt mkellefler hakknda olumsuz tespit olmas (Kod da bulunmas) alm-satm muamelesine ait verginin Hazineye intikal etmediine dair bir tespit deildir. Zaten bir mkellefin Kod a girmesi de mutlaka bir verginin kayba urad anlamna gelmemektedir.

SONU: KDV iadesi talebi olmayan mkelleflerden 84 seri no. Lu Teblie gre aklamaya davet edilmesi de hukuki deildir. Eer mkellef KDV iadesi alan birisi ise, bu aklamann 84 no. Lu Tebliin II- zel blmlerine gre istenmesi ise normaldir. Alt firmalarndaki olumsuzluklar nedeniyle izahat ve belge vermi olan ve KDV iadesi alan mkelleflerin ayn yazya muhatap olmas ayr bir eziyet olmaktadr. KDV iadesi almayan bir mkelleften aklama istenmesi ise tamamen gereksiz ve gayri hukukidir. KDV adesi almayan bir mkellefe ancak, alttaki Kod girmi firmann, kendisi ile yaplan al-verie ait vergiyi Hazineye intikal ettirmediine dair bir tespitin bulunduu belirtilerek aklama yapmaya davet edilmesi gerekir. KDV iade talebi olmayan bir mkellefe, alt firmas ile olan al-verie ait verginin Hazineye intikal etmediine dair bir tespit olmakszn aklamaya davet edilmesi, bu mkellefin KDV iadesi alan bir mkellef gibi telakki edilmesi anlamna gelir ki bu tamamen hukuki bir yanllktr. ERCAN ELK YEMNL MAL MAVR

Ercan elik Yeminli Mali Mavir stanbul YMM Odas Tel: 0 (216) 327 70 81 Cep: 0 (532) 236 54 09