* Chng tng quan v v tinh: - nh ngha: Mt v tinh l bt k mt vt th no quay quanh mt vt th khc (c coi l vt th chnh ca n).

Mi vt th thuc H Mt Tri, gm c Tri t, u l v tinh ca Mt Tri, hay l v tinh ca cc vt th , nh trong trng hp ca Mt Trng.

- Phn loi theo cc tiu ch + V tinh thin nhin + V tinh nhn to: V tinh v tr l cc v tinh c dng quan st cc hnh tinh xa xi, cc thin h v cc vt th ngoi v tr khc. V tinh thng tin l cc v tinh nhn to nm trong khng gian dng cho cc mc ch vin thng s dng sng radio tn s vi ba. a s cc v tinh truyn thng s dng cc qu o ng b hay cc qu o a tnh, mc d cc h thng gn y s dng cc v tinh ti qu o Tri t tm thp. V tinh quan st Tri t l cc v tinh c thit k c bit quan st Tri t t qu o, tng t nh cc v tinh trinh st nhng c dng cho cc mc ch phi qun s nh kim tra mi trng, thi tit, lp bn , vn vn. (Xem thm H thng quan st Tri t.) V tinh hoa tiu (navigation satellite) l cc v tinh s dng cc tn hiu radio c truyn i theo ng chu k cho php cc b thu sng di ng trn mt t xc nh chnh xc c v tr ca chng. S quang ng (khng c vt cn) ca ng truyn v thu tn hiu gia v tinh (ngun pht) v my thu trn mt t tch hp vi nhng ci tin mi v in t hc cho php h thng v tinh hoa tiu o c khong cch vi chnh xc khong mt vi mt.

 V tinh tiu dit / V kh chng v tinh l cc v tinh c thit k tiu dit cc v tinh "i phng", cc v kh v cc mc tiu bay trn qu o khc. Mt s v tinh ny c trang b n ng lc, mt s khc s dng nng lng v/hay cc v kh ht nhn ph hu cc v tinh, ICBMs, MIRVs. C Hoa K v Lin bang X vit u c cc v tinh ny. Cc ng dn bn lun v cc "V tinh tiu dit", ASATS (V tinh chng v tinh) gm USSR Tests ASAT weapon v ASAT Test. Xem thm IMINT. V tinh trinh st l nhng v tinh quan st Tri t hay v tinh truyn thng c trin khai cho cc ng dng qun s hay tnh bo. Chng ta hin khng bit nhiu v nng lc thc s ca cc v tinh ny v cc chnh ph iu hnh chng thng gi tuyt i b mt v thng tin cho cc v tinh loi ny. V tinh nng lng Mt tri l cc v tinh c xut l s bay trn qu o Tri t tm cao s dng cch truyn nng lng viba chiu nng lng mt tri ti nhng antenna cc ln trn mt t, ni n c th c dng thay th cho nhng ngun nng lng quy c thng thng. Trm v tr l cc c cu do con ngi ch to, c thit k con ngi sng c trong v tr. Mt trm v tr c phn bit vi nhng tu v tr im n khng c ng c y chnh hay cc thit b h cnh thay vo , ngi ta dng cc thit b khc vn chuyn ln v xung trm. Cc trm v tr c thit k c th duy tr s sng trong mt khong thi gian trung bnh trn qu o, cc khong thi gian c th l tun, thng, hay thm ch l nm. V tinh thi tit l cc v tinh c mc ch chnh l quan st thi tit v/hay kh hu ca Tri t. V tinh thu nh l cc v tinh c trng lng v kch thc nh hn thng thng. Nhng tiu ch xp hng mi nh gi cc v tinh : tiu v tinh (500200 kg), v tinh siu nh (di 200 kg), v tinh c nano (di 10 kg), v tinh c pico (di 1 kg) v v tinh c femto (di 100 g).

 V tinh sinh hc l cc v tinh c mang cc t chc sinh vt sng, ni chung l cho mc ch thc nghim khoa hc. V tinh thng tin (ting Anh: communications satellite, i khi vit tt l SATCOM) l v tinh nhn to t trong khng gian dng cho vin thng. V tinh thng tin hin i c nhiu loi qu o nh qu o a tnh, qu o Molniya, qu o elip, qu o (cc v phi cc) Tri t thp. V tinh thng tin l k thut tip sc v tuyn vi ba bn cnh thng tin cp quang bin trong truyn dn im im c nh. N cng c dng trong cc ng dng di ng nh thng tin cho tu xe, my bay, thit b cm tay v cho c tivi v qung b khi m cc k thut khc nh cp khng thc t hoc khng th.

- Cc loi qu o; a s cc v tinh thng c m t c im da theo qu o ca chng. Mc d mt v tinh c th bay trn mt qu o bt k cao no, cc v tinh thng c xp theo cao ca chng. Qu o Tri t tm thp (LEO: 200 n 1200 km bn trn b mt Tri t) Qu o Tri t tm trung (ICO hay MEO: 1200 n 35286 km) Qu o Tri t ng b (GSO) Qu o a tnh (GEO: qu o ng b khng nghing, cch xch o Tri t 35 786 km) Qu o Tri t tm cao (HEO: trn 35786 km) Cc qu o sau l cc qu o c bit cng thng c dng xc nh c im ca v tinh: Qu o Molniya Qu o ng b Mt Tri Qu o cc

Qu o di chuyn Mt Trng Qu o di chuyn Hohmann i vi kiu qu o ny th v tinh thng l mt tu v tr Qu o siu ng b hay qu o tri dt qu o bn trn GEO. Cc v tinh s tri dt theo hng ty. (GEO + 235 km + (1000 CR A/m) km) nu CR l h s bc x p sut ca Mt Tri (thng gia 1.2 v 1.5) v A/m l vng tng quan [m] vi t l khi lng [kg] kh Qu o di ng b hay qu o tri dt - qu o gn nhng bn di GEO. c s dng cho cc v tinh ang tri qua nhng thay i tnh trng n nh theo hng ng. Cc v tinh cng c th quay quanh cc im u a.

- c im - ng dng c th - Hin trng trn th gii: u im Th gii hn lon nu thiu v tinh nhn to

8h00 sng Khng c v tinh, nh sng vn chiu ri trn khp mt t. Khng c v tinh, cuc sng con ngi vn c m bo nhng s chng c chng trnh ti vi no c th hot ng, khng c cc chng trnh quc t trn cc i pht thanh hay chng cn s hin din ca nhng tin tc cp nht trn ton th gii. Ra ngoi ca, cc thit b thng tin lin lc ca con ngi u tr thnh b i. Vic gin on thng tin lin lc trn phm vi ton cu khin th gii tr nn no lon. Phi cng my bay chin u mt lin lc vi trung tm ch huy, my bay dn s khng th nhn lnh iu khin t cc i kim sot khng lu, ng dn, cc nh nghin cu b v, lc lng trn bin hay cc nhn vin cu h, tnh nguyn n c gia nhng sa mc hoang tn chu Phi. Khi gi lm vic bt u, cc nhn vin vn phng ti Tokyo, Thng Hi, Moscow, London, New York s thc s hn lon khi khng th lin lc vi i tc nc ngoi. Khng c v tinh, th gii dng nh b thu hp hn. 11h00 tra Vo thi im ny, s thiu st ca v tinh mi thc s gy nguy him. H thng nh v ton cu (GPS) hon ton khng hot ng khin cc cng ngh dn ng, ch huy giao thng tr nn v dng. Cc my bay khng l kh lng tm thy ng bng h cnh, nghim trng hn l h thng sao lu ton cu b nh hng bi s ngng tr ca GPS.

Kh nhiu cc v tinh m nhn vai tr nh v ton cu.

Trn thc t, GPS c so snh vi nhng ng h nguyn t chnh xc gn nh tuyt i nm trong khng gian. Vic ti thiu 3 hoc nhiu v tinh truyn tn hiu ng thi xung tri t, kt hp vi cc thit b thu nhn trn t, in thoi thng minh gip xc nh chnh xc v tr v thng tin ca thit b nhn. Tuy nhin, vic thu nhn chnh xc cc tn hiu t khng gian cn gip m bo nht qun ca ng h nm trong h thng my tnh quy m ton cu. Thiu GPS, cc gi d liu gia cc my tnh c ng b bt u tr nn sai lch sau khong vi ting, khin cc h thng t ng gi tr nhiu t USD vn hnh lch lc. S khc bit mt phn nh ca 1s khin gi chu u v M, chu v chu i Dng s gy ra nhng hu qu khn lng. S lch gi ny s lm cho cng ngh in ton m my khng th hot ng, khin vic tm kim trn Internet chm hn, mng Internet ton cu cng bt u b tr tr. Cng vi , n gy ra hin tng gin on cp in, mt nc. n giao thng ng b, ng st cc thnh ph ln bt u hot ng hn lon, gy ra tnh trng ch tc giao thng.

16h00 chiu

Vai tr ca v tinh thn thuc ti mc con ngi khng qu ti chng.

Phn ln cc chuyn bay s b hy b khi iu kin ct v h cnh cng nh iu kin thi tit trn hnh trnh bay ca cc phi c thng mi khng c xc nh. D trang b radar pht hin thi tit xu nhng thiu d liu thi tit, nhng phi c ch khch vn khng xc nh ng di chuyn ca nhng cn bo v c th lao thng vo chng. Tuy tnh hnh thi tit c cc qu bng bay kh tng, trm o c mt t v cc tu kh tng tp hp nhng t lu d liu v tinh c s dng nh gi thi tit chnh xc nht. Khng ch nh hng ti vn ti hng khng, thiu thng tin thi tit cn khin ngi nng dn m mm trong vic trng trt, ng dn b v trc cn thnh n ca i dng. 22h00 m

S lng v tinh bao quanh tri t.

n thi im ny, tc ng ca ngy khng v tinh c nhn thy r rng nht. Khng in thoi di ng, giao thng ch tc, mt in, mt nc, mng Internet gin on nghim trng, cng vic kinh doanh b ngng tr... y cc chnh ph vo cnh quay cung gii quyt hu qu. Ngoi ra, vic vng bng cc v tinh cn khin cho vic trin khai cc cng tc cu h nhng vng thm ha tr nn kh khn hn. Vic ny cng khin n lc ngn chn ph rng, gim st bng tri trn quy m ton cu gp nhng tr ngi ln. Tm li, th gii vn s tn ti nu vng bng cc v tinh nhng cuc sng s rt khc so vi nhng tin nghi m con ngi ang tn hng.
HNG DUY

Theo Infonet

Khuyt im. au u chuyn an ninh v tinh

AFP hm qua dn thng bo ca C quan Khng gian Ecuador (EXA) cho hay v tinh Pegaso ca nc ny ng phi mnh v ca mt tn la y S-14 do Lin X phng ln hi nm 1985. V vic xy ra vo khong 5 gi 38 pht (gi GMT) ngy 22.5 cao 1.500 km bn trn b bin pha ng ca Madagascar. Theo cc k s ca EXA, Pegaso, v tinh u tin do Ecuador ch to h hng v khng th tip tc truyn d liu nhng vn ang l lng trong qu o. V va chm xy ra ch vi thng sau khi mt v tinh Nga ng phi rc v tinh Trung Quc. Theo trang tin Space.com, ngy 22.1, mt mnh v ca v tinh Fengyun 1C m vo v tinh Blitz ca Nga, gy h hi nghim trng.

Hin c khong 5.500 tn rc trn qu o tri t, bao gm mnh v v tinh Fengyun 1C b bn h hi nm 2007 nh: NASA/Globoscope.ru ng ch , theo i ting ni nc Nga, Fengyun 1C b ph hy cao 850 km hi nm 2007 trong mt cuc th nghim tn la dit v tinh do Trung Quc thc hin. Khi , cuc th nghim c thc hin t Trung tm phng v tinh Ty Xng tnh T Xuyn, khin M v mt s nc khc phn i mnh m. Mi y, trang tin The Washington Free Beacon dn li gii chc M cho rng Trung Quc ngy 13.5 li th nghim thm mt tn la dit v tinh mi, cng t Ty Xng. Pha Trung Quc thng bo tn la trn nhm a mt thit b nghin cu t trng kh quyn ca tri t vo qu o. Tuy nhin, pht ngn vin Lu Nm Gc Monica Matoush tuyn b: Theo s quan st ca chng ti, khng c v tinh hay vt th no tch khi tn la i vo qu o. Gii chc v chuyn gia M xc nh y l tn la Dong Ning -2 v Trung Quc ang n lc n c kh nng vn n cao 19.000 - 35.000 km bn trn b mt tri t. Khi , v l thuyt, tn la Trung Quc c th e da cc v tinh thuc h thng nh v ton cu ca M. Nhiu nguy c Space.com dn li cc chuyn gia c tnh hin c 5.500 tn rc vi 370.000 mnh ngp trn khng gian xung quanh tri t, bao gm tn la khng cn s dng, v tinh cht v cc mnh v pht sinh t cc v th nghim v kh. Chng c th dn n nguy c va chm dy chuyn, e da sinh mng phi hnh gia trn tu khng gian hoc ti Trm khng gian quc t cng nh nh hng n trin vng ca ngnh du lch khng gian. Nhm trnh to ra thm rc v tr v ngn nga chy ua v trang trn khng gian, nn n nay, M v Nga u t b cc v th nghim v kh dit v tinh, theo Space.com. Tuy nhin, tnh hnh c v ang thay i sau cc ng thi ca Trung Quc. Hi thng 1, Hon Cu thi bo ng x lun cho rng Bc Kinh cn tip tc y mnh nghin cu v kh tiu dit v tinh. Ngay sau , t The Indian Express nhn nh n cng cn tng cng sc mnh trong lnh vc ny nu khng mun b e da trong tng lai. V phn mnh, sau cuc phng mi nht ca Trung Quc, B Quc phng M nhanh chng tuyn b s c mt chng trnh ch to v kh nhm bo v cc v tinh vin thng v tnh bo ca nc ny, theo Reuters. Lu Nm Gc khng tit l chi tit m ch cho bit vic u t vo cng ngh nhm bo m an ton cho cc v tinh nm trong ngn sch quc phng nm 2014. Nga th ang nghin cu h thng dn v sinh c kh nng tho d nhng mnh v c ln khi cc khu vc trng yu trong qu o gn tri t cng nh cnh bo t ng v nhng tnh hung nghim trng, theo RIA -Novosti. Gn y, Tp on Boeing cng xut tng loi b v tinh cht v cc mnh v khc bay quanh qu o tri t bng cch dng mt lung kh y chng tr li kh quyn.

Hin trng Vit Nam: V tinh nhn to ca Vit Nam Thng 4 nm 2008 Vit Nam thu Php phng thnh cng v tinh VINASAT-1 (mua ca M) ln qu o a tnh, vi vic phng c v tinh nhn to Vit Nam tit kim 10 triu USD mi nm. Vit Nam l nc th 93 phng v tinh nhn to v l nc th su ti ng Nam . Theo cc ngun thng tin nc ngoi, tng tr gi ca d n VINASAT-1 l 250 triu USD, trong bao gm chi ph mua v tinh v ph phng v tinh, xy dng trm mt t, bo him... D tnh v tinh hot ng c t 15 n 20 nm v c khong 20 cng ty ph trch.[1] Nm 2007, sau khi c thnh lp, Vin Cng ngh V tr Vit Nam tin hnh d n ch to v tinh nh pico (10x10x10cm, 1 kg) [2] Nm 2008, cng ty FPT thnh lp Phng nghin cu khng gian FSpace vi mc tiu thit k ch to v tinh nh v tinh nano F-1 (10x10x20cm, 2 kg).[3]

V tinh F-1 do nhm FSpace thit k v ch to Ngy 16-5-2012, 5g13p, tn la Arian 5 mang theo v tinh Vinasat-2 ri bi phng Kouru ca Guyana, Nam M. Sau 36 pht bay, lc 5g49p, v tinh Vinasat-2 ri khi tn la Arian 5, vo qu o an ton. Vinasat-2 vi nhim v v thit k tng t nh Vinasat-1.