TEPE AKADEM Hijyeni Ders Notlar

Hijyeni
Gnlk yaantmzda hijyen szcn sklkla kullanrz. te yandan SG ile ilgili yasal dzenlemelerde de hijyen szc ou yerde gemektedir. rnein; Kanserojen ve Mutajen Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmeliin 7. Maddesinde; "zellikle iyeri taban, duvarlar ve dier yzeyler dzenli olarak temizlenecek ve hijyen artlar salanacaktr" denilmektedir. Ayn ynetmeliin 12. maddesinin ana bal "hijyen ve kiisel korunma"; Eitim balkl 13. maddesinde de "hijyen kurallar" konusunda alanlara eitim verilmesi istenmekte; Salk Gzetimi ile ilgili 16. maddesinde ise; yerinde kiisel ve mesleki hijyen nlemlerinin derhal alnabilmesi mmkn olacak ekilde gerekli dzenleme yaplacaktr denilmektedir. Sal ve Gvenlii Kurullar Hakknda Ynetmeliin 6. maddesinde ise "veren tarafndan, i sal ve gvenlii kurulu yelerine ve yedeklerine "endstriyel hijyenin temel ilkeleri" konularnda eitim verilmesi salanr" ifadesi yer almaktadr. Hijyen nedir? Sala zarar verecek ortamlardan korunmak iin yaplacak uygulamalar ve alnan temizlik nlemlerinin bilimsel kurallarn ortaya koyan bir bilim daldr. Ancak hijyen kavram hem tam bilinmemekte, hem de ou yerde yanl kullanlmaktadr. En yaygn yanl; Ortamn veya durumun temiz olduunu ifade etmek iin hijyen szc kullanlmaktadr. rnek; Buras ok hijyen , ok hijyen eyler yemeli ou kez "kiisel hijyen" ile "endstriyel hijyen (dier bir ifade ile) "i hijyeni" birbiri ile kartrlmaktadr.

I. Sal tehdit eden tehlikelerin snflandrlmas Kimyasal Tehlikeler: Biyolojik Tehlikeler: Fiziksel Tehlikeler: Ergonomik Tehlikeler: A-Kimyasallarn Vcuda Giri Yollar 1-Solunum Yolu le: 1.1- Gazlar: 1.2- Buharlar: 1.3- Sisler: 1.4- Tozlar: 1.4.1- Tahri Edici Tozlar: 1.4.2- Zehirli Tozlar: 1.4.3- Fibrozis Yapan Tozlar: 1.4.4- Skc - nert Tozlar: 1.4.5- Alerji Yapan Tozlar: 1.5- Dumanlar: 2- Deriye Temas Yolu le 2.1- ldrc zehirlenmeler 2.2- Tahri Edici Maddeler

2.3- zcler 3- Sindirim Yolu le 4- Enjeksiyon yolu ile 5- Gz tarafndan absorbe edilerek. B-Fiziksel Etkenlere Maruz Kalma 1- Titreim - Sarsnt - Vibrasyon 2- Grlt 3- Aydnlatma 4- Radyasyon - In Saan Enerji 4.1- Enfraruj Inlar 4.2- Gamma Inlar Gamma Inlarnn Kontrol nlemleri: 1. Bu gibi maddeleri ok az miktarlarda depolayn, tayn ve kullann. 2. ileri, bu nlardan olabildiince uzakta tutun. 3. Koruyucu kurun malzeme kullann. 4. Maruz kalma sresini en azda tutun.

4.3- Ultraviole Inlar 4.4- Ksa Dalga Inlar 4.5- Is - Scaklk 4.5.1- alma'da Rahat Scaklk blgesi 4.5.2- Scaklktan Meydana Gelen Kaslmalar (Kramplar)

Salk Riski Oluturan Tehlikelerin Deerlendirilmesi 1. Maddenin yaps veya zararl etkileri 2. Maruziyet (etkisinde kalma) arl 3. Maruziyet sresi 4. Personelin duyarll - hassasiyeti hakknda dnceler 5. Havann kirliliinin llmesi 6. Salk riski oluturan tehlikelerin kontrol Gz nnde Bulundurulan Faktrler eitli kimyasal maddelerle alma srasnda ve bunlarn olas tehlikeleri hakknda karar verirken dikkat edilmesi gereken baz durumlar aada ksaca tanmlanmtr. 1) Madde'nin Yaps veya Maddenin Zararl Etkileri 2- Maruziyet'in (sunuk kalmann) Arl 3- Maruziyet'in Sresi 3.1- Bir kere Maruziyet 3.2- Tekrar eden (srekli) Maruziyet 4- Kiisel Duyarllk (ahsi Hassasiyet) 5- Havann Kirliliini lme Verilen zehirli bir maddenin, neden olaca zararn, sisteme konulan madde miktarna bal olduu kukusuzdur. Bu ayn zamanda, zararl maddenin havadaki miktarna ve maruziyet sresine de baldr. Havadaki zararl madde miktar alnacak numunelerin analizi ile llebilir. Kat madde veya tozlarda, belli bir hava hacminde, taneciklerin bykl ve adetinin llmesi yntemi uygulanmaktadr. Havann kirliliini lme ii iin, mutlaka eitilmi bir eleman tayin edilmi olmaldr.

6 - Salk Riski Oluturan Tehlikelerin Kontrol 6.1- lk i risk deerlendirmesi yapmak ve iyerinde kullanlan veya retilen sala zararl btn maddelerin listesini hazrlamaktr. 6.2- kinci olarak, retimde uygulanan btn yntemlerin sala zararl olup olmadklar kontrol edilmelidir. Herhangi bir retim ynteminde toz, duman veya sisin meydana gelip gelmedii incelenmelidir. Tehlikeleri nleyici Kontrol Yntemleri Genel Yntemler alanlarn saln kontrol etmek iin, Genel Kontrol Yntemi uygulanabilmektedir. 1. Havay Kirleten Kaynaklar Gidermek 2. Kirli Havann Dalmasn nlemek 3. ileri Korumak

A- Tehlike Kaynaklarn Giderme 1- Tesisat ve techizat deiiklii 2- Zehirli Olmayan veya Daha Az Zehirli Olan Maddelerin Kullanlmas

rnekler Kullanma Amac Kullanlan Malzeme- Madde Daha ok Gvenilir Malzeme - Madde Polisaj (Parlatma) Kum tme, talama Adi ta Vernik Makine Temizlii Benzin Boya Kurun oksit elik kum (bilya) Sun'i ta Petrol Esasl solvent Gazya, hatta motorin znmez kurun bileikleri

3- retim Yntemini Deitirme 4- yeri Dzeni yerinin dzenli olmas, havann toz veya dumanlarla kirlenmesini nleme bakmndan hayati nem tar. Tozlarn, yeniden yaylmasn nleyecek ekilde etkili vakumlu temizleyicilerin bulunmas ve herhangi bir temizleme iinin, iyerinde ok az ii bulunduu srelerde yaplmas gerekir. B) Kirli Havann Dalmasn nleme Hava kirlenmesinin meydana gelmesini nlemenin, olas veya pratik olmad durumlarda, meydana gelen toz, gaz, buhar vb.'nin iyerine yaylmasn (dalmasn) nlemek gerekir. Bu durumu baarmak iin denenmi 5 yol vardr. 1. Tehlikeli retim yaplan iyerini - ii dierlerinden ayrmak (tecrit etmek). 2. Tehlikeli retim yaplan makine ve tesisat tamamen kapal duruma getirmek. 3. Islak (ya) yntem uygulamak. 4. Yerel (lokal, mevzii) olarak kirli havann emilerek alma ortamndan uzaklatrlmas. 5. i eitimi

1- Ayrmak (Tecrit Etmek) 2- Kapal Duruma Getirme 3- Islak (ya) Yntem Uygulamak 4- Kirli Havann Emilerek alma Ortamndan Uzaklatrlmas 5- i Eitimi C- ileri Tehlikelerden Koruyun Birok durumda iilerin maruziyetini azaltma, salk riski oluturan tehlikeleri ortadan kaldrmak iin yeterli deildir. Bu gibi durumlarda kontrol ve gelitirme iin (kabul grm) iki genel yntem vardr. 1. Genel Havalandrma 2. Solunum yollar koruyucu donanmlarn kullanma. 1- Genel Havalandrma 2- Solunum yollar koruyucu donanmlarn (tehizatlarn) kullanma. Koruyucu solunum donanmlarn zel kullanm koullar: 1. Duruma gre solunum yollar koruyucularnn kullanlmas iin ii ile anlama, 2. Dikkatli ve zel balant, 3. Donanmn - tehizatn temizlii ve bakm iin gerekli malzeme ve yer. 4. Donanmn zel kullanlmas ve koruyuculuk snr hakknda retim 5. Eitimi, verimli ve akllca yaplacak kontrol.

 hijyeni (Endstriyel hijyen) "yerinde oluan, hastala neden olan, salk ve iyilik halini bozan, iiler ve toplumdaki bireyler arasnda nemli lde huzursuzluk ve verimsizlik yaratan evresel faktrleri (ortam koullarn) ve stresleri gzlemleyen ( tanyan ) deerlendiren ve kontrol altna alan bir teknik ve sosyal bilim ve sanattr." HJYEN BLMNN GREVLER yeri ortamnn salk ve gvenlik asndan tad riskler konusunda aratrmalar yapmak eitli kimyasallarn maruziyet lmlerini yapmak, bunun iin metot ve stratejiler gelitirmek, yerlerinde risk tekil eden tehlikeli maddelerin ve proseslerin tanmlanmas, tehlike ve zararlarnn belirlenmesi ve bu tehlikelerin nlenmesi iin risk deerlendirmesi yapmak, Farkl endstri kollarnda kullanlan tehlikeli mamul, yar mamul ve hammaddeler hakknda bilimsel ve teknik aratrmalar yaparak iyeri lmleri iin veri hazrlamak, yerlerinde yaplan inceleme-aratrma sonucunda tehlikeli ortamlarn oluumunun nlenmesi ile ilgili bilimsel ve teknik aratrmalar yaparak uygulama programlar hazrlamak ve uygulanmasn salamak, i saln ve i gvenliini etkileyen baz kimyasallara ithal izni iin karar vermektir. HJYEN BLM LABORATUVARLARINDA KULLANILAN ANALZ CHAZLARI

Gaz Kromatografi Gaz Kromatografi-Ktle Spektrometresi yon Kromatografi Atomik Absorpsiyon Spektrometre

Yksek Basnl Sv Kromatografi Faz Kontrast Mikroskobu Tarama Elektron Mikroskobu (SEM)-Enerji Dalm Spektrometresi (EDS)

TEPE AKADEM ANKARA MERKEZ OFS Adres: Ceyhun Atuf Kansu Cad. Bayraktar Center, G Blok, No:114/9 Balgat/ankaya/ANKARA Tel : 0 312 473 43 47 Tel-2 : 0 312 473 43 48 Fax : 0 312 473 43 59