အနာဂတး၏ ၾကယးပျငးံကေလ့မ္ာ့

ေက္ားသိခၤ
ေမလ ှ၀ ရကး

ၿပီ့ခဲံသညးံအပတးက GHRE အဖျဲ႔အစညး့မြ ႀကီ့မြဴ့က္ငး့ပေသာ ကေလ့မ္ာ့၏ ေႏျရာသီ စခနး့သျငး့ေလံက္ငးံေရ့ သငးတနး့မ္ာ့

ၿပီ့ဆဵု့သညးံ အထိမး့အမြတး ပိတးပျဲကို ထိုငး့ႏိုငးငဵေတာငးပိုငး့ ဖနးငခ႐ိုငး၊ တကျာပါၿမိဳ႕နယး၊ ခီ့ခကးေက့္ရျာ ထဵုခမငး့ ရပးကျကး႐ြိ
စာသငးေက္ာငး့၌ က္ငး့ပရာ GHRE မြ တာွနး႐ြိသူမ္ာ့၊ ေႏျရာသီ စခနး့သျငး့ေလံက္ငးံေရ့စခနး့တျငး ပါွငးသငးၾကာ့ခဲံၾကေသာ ဆရာ၊
ဆရာမမ္ာ့၊ ေက္ာငး့သာ့ ေက္ာငး့သူမ္ာ့၊ ေက္ာငး့သာ့ မိဘမ္ာ့ ႏြငးံ ဖိတးၾကာ့ထာ့ေသာ ဧညးံသညးမ္ာ့ တကးေရာကးခဲံၾကသညး။

ေႏျရာသီစခနး့သျငး့ေလံက္ငးံေရ့စခနး့ကို အသကးအရျယးအလိုကး အုပးစုသဵု့စုချဲၿပီ့ က္ငး့ပခဲံသညး။ အသကး ှဿ ႏြစးမြ ှ၆ ႏြစးအထိ

တစးအုပးစု၊ အသကး ှွ ႏြစးမြ ှဿ ႏြစးအထိ တစးအုပးစု ႏြငးံ ၈ ႏြစးမြ ှွ ႏြစးအထိ ဟူ၍ အုပစ
း ုခၿျဲ ပီ့ သငးၾကာ့ပို႔ခ္ေပ့ခဲံသညး။ ပထမ
အုပးစုကို ရကးသတၱႏြစးပတး သငးတနး့ေပ့ခဲံၿပီ့၊ က္နး ႏြစးအုပးစုကိုမူ ှွ ရကးစီချဲ၍ သငးၾကာ့ပို႔ခ္ေပ့ခဲံသညး။

က္ေနားကိုယးတုိငးလညး့ ထုိသငးတနး့မ္ာ့တျငး ႏိုငးငဵ်ခာ့သာ့ဆရာမ္ာ့ သငးၾကာ့သညးံဘာသာရပးမ္ာ့၌ စကာ့်ပနးအ်ဖစးတစးမ္ိဳ့၊ ည ၇

နာရီမြ ၈ နာရီအထိ ကေလ့မ္ာ့ မအိပးမီအခ္ိနးမ္ာ့တျငး guest speaker အ်ဖစးလညး့ေကာငး့၊ အခ္ိဳ႕ရကးမ္ာ့တျငး အစီအစဥး
စီစဥးသူမ္ာ့က ်ပ႒ာနး့ေသာ သငး႐ို့မ္ာ့ကို ကိုယးတိုငးေလံက္ငးံသငးၾကာ့ပို႔ခ္ေပ့ခဲံရသညး။ သငးတနး့တျငး ကေလ့မ္ာ့ သငးၾကာ့ရသညးံ
ဘာသာရပးမ္ာ့မြာ ၁ငး့တို႔ ပဵုမြနးတကးေရာကးသငးၾကာ့ေနသညးံ ေက္ာငး့မ္ာ့တျငး မသငးၾကာ့ရသညးံ ဘာသာရပးမ္ာ့ကို ယခုကဲံသို႔
ေႏျရာသီစခနး့သျငး့ေလံက္ငးံ ေရ့စခနး့တျငး သငးၾကာ့ပို႔ခ္ေပ့်ခငး့်ဖစးသညး။ ဥပမာ - critical thinking, problem solving, democracy
and human rights, computer skills, social life, moral and good behaviors ႏြငးံ games စသညးံ ဘာသာရပးမ္ာ့ကို
သငးၾကာ့ပို႔ခ္ေပ့်ခငး့်ဖစးသညး။ က္ေနား သငးခရ
ဲံ ေသာ ဘာသာရပးမြာ moral and good behaviors ဘာသာရပး်ဖစးသညး။ ထို႔်ပငး
အခ္ိဳ႕ရကးမ္ာ့တျငး သငးတနး့သာ့မ္ာ့ အေနႏြငးံ ေဒသႏၱရဗဟုသုတမ္ာ့ရေစရနး ကမး့ေ်ခ၊ ်ပတိုကးမ္ာ့သို႔သျာ့ေရာကး ေလံလာ်ခငး့မ္ာ့
လညး့ ႐ြိသညး။

စခနး့သျငး့ေလံက္ငးံေရ့ရကးမ္ာ့အတျငး့ ေက္ာငး့သူ ေက္ာငး့သာ့မ္ာ့အာ့လဵု့ ေက္ာငး့အိပးေက္ာငး့စာ့ ေနရသညး။ ထိုရကးပိုငး့အတျငး့

မိမိအွတးမိမိေလြ္ား်ခငး့၊ စာသငးခ္ိနး၊ အိပးခ္ိနး၊ စာ့ခ္ိနးမ္ာ့ကို တိတိက္က္လိုကးနာတတးေစရနး သငးတနး့နညး့်ပ ဆရာမ္ာ့က
ေလံက္ငးံေပ့်ခငး့မ္ာ့လညး့ လုပးရေသ့သညး။ လူငယးဘွတျငး မိမိကိုယးကိုယး အာ့ကို့ခ္ငးလာစိတး၊ မိမိကယ
ုိ းကိုယး ယဵုၾကညးမႈ
စိတးဓာတး အ်ပညးံအွ ႐ြိလာေစရနးတို႔ကို ်ပဳစုပ္ိဳ့ ေထာငးေပ့ခဲံရသညး။ သူတို႔ကေလ့ေတျ၏ အနာဂတးကေလ့ေတျ ေတာကးပလာ
ေအာငး ေလံက္ငးံေပ့ၾကရသညး။

ယခုေတာံ ေႏျရာသီစခနး့သျငး့ေလံက္ငးံေရ့ သငးတနး့က ၿပီ့ဆဵု့ခဲံေလၿပီ။ ေက္ာငး့သာ့အာ့လဵု့ ၁ငး့တို႔၏ အိမးသို႔်ပနးၿပီ့ လာမညးံ

ေက္ာငး့ဖျငးံမညးံ ရာသီအတျကး ႀကိဳတငး်ပငးဆငးၾကရသညး။ ဆရာမ္ာ့လညး့ လာမညးံ ေက္ာငး့ဖျငးံရာသီအတျကး ေက္ာငး့အပးလကးခဵရ၊
ေက္ာငး့အခ္ိနးစာရငး့ဆျဲရ်ဖငးံ အလုပးမ္ာ့ရေသာ ကာလလညး့်ဖစးသညး။ ထိုအခ္ိနးတျငး ေႏျရာသီ စခနး့သျငး့ေလံက္ငံးေရ့ သငးတနး့
ဆငး့ပျဲ လုပးမညးဟု သိရသ်ဖငးံ က္ေနား ေပ္ားသညး။ အဘယးေၾကာငးံဆိုေသား သငးတနး့သဵု့ခုလဵု့တျငး ကိုယးသငးၾကာ့ခဲံရေသာ
တပညးံမ္ာ့အာ့လဵု့ကို တခ္ိနးတညး့ အတူတကျ ်မငးချငးံရမညး်ဖစးေသာေၾကာငးံ်ဖစးသညး။ ထို႔ေနာကး သငးတနး့နညး့်ပဆရာမ္ာ့အာ့လဵု့မြ
မဲေပ့စနစး်ဖငးံ ေရျ့ခ္ယးေသာ သငးတနး့ကာလအတျငး့ အေကာငး့ဆဵု့ သငးယူႏုိငးမႈ ေက္ာငး့သာ့ဆုကိုလညး့ ခ္ီ့်မြငးံမညး်ဖစးေသာေၾကာငးံ
ေက္ာငး့သာ့မ္ာ့ေရာ၊ ဆရာမ္ာ့ေရာ၊ ေက္ာငး့သာ့မိဘမ္ာ့ပါ သငးတနး့ဆငး့ပျဲသို႔ စဵုစဵုလငးလငး တကးေရာကးလာၾကသညး။ သငးတနး့တျငး
သငးၾကာ့ပို႔ခ္ေပ့ခဲံၾကသညးံ ဆရာ၊ ဆရာမ မ္ာ့အာ့လဵု့ကိုလညး့ ေတျ႔ရသညး။ ဆရာ၊ ဆရာမမ္ာ့၏ မ္ကးလဵု့မ္ာ့တျငး
ကိုယးသငးၾကာ့ေပ့ခဲံရသညးံ တပညးံမ္ာ့ အတျကး ွမး့သာပီတိ်ဖစးေနသညးံ အၿပဵဳ့မ္ာ့ကို အထငး့သာ့ေတျ႔ရသညး။ ထို႔ေၾကာငးံ
သငးတနး့ဆငး့ပျဲသို႔ တကးေရာကးလာၾကသညးံ အနာဂတး၏ ၾကယးပျငးံကေလ့မ္ာ့က ေႏျရာသီ စခနး့သျငး့ေလံက္ငးံေရ့သငးတနး့ ႏြငးံ
ပကးသကး၍ သူတို႔တစးဦ့ခ္ငး့စီ၏ အေတျ႔အႀကဵဳ၊ ွမး့သာမႈ၊ ပီတိမ္ာ့ကို ယခုလို ရငးဖျငးံခဲံၾကသညး။

“သမီ့ ဒီ Summer Camp အစီအစဥးမြာ ဆုရတဲံအတျကး ေပ္ားတယး။ ဂုဏးလညး့

ဂုဏးယူမိတယး။ သမီ့ ဆုရလိမးံ မယးလို႔ ထငးမထာ့ဘူ့။ သမီ့ထငးမထာ့ဘဲ
အခုလို ဆုရတဲံအတျကး အရမး့ကို ွမး့သာတယး။ ေနာကးၿပီ့ေတာံ ကိုယးံကိုယး
ကိုယးလညး့ အရမး့ကို ပီတိ်ဖစးမပ
ိ ါတယး”
မခ္စးစ ုလႈိင(ှဿႏြ
း စ း - ှ၆ ႏြစ း) အေကာငး့ဆဵု့သငးယူႏ ိုင းမေက္ာငး
ႈ ့သူဆု
“ Summer Camp တကးရတာ ွမး့သာတယးေပါံ။ ဘာ်ဖစးလို႔လဲဆိုေတာံ ေက္ာငး့ပိတးရကးမြာ
အိမးမြာေနေနရငး ကိုယးံအတျကး ဘာဗဟုသုတမြ မရဘူ့။ Summer Camp မြာ တကးရတာ
ကိုယးံအတျကး ဗဟုသုတေတျလညး့ တို့ပျာ့လာတယး။ အေတျ႔အႀကဵဳေတျလညး့ ရတယး။
Summer camp မြာ ရခဲတ
ံ ဲံ ဗဟုသုတေတျက ကိုယးေနာငးတစးခ္ိနးမြာ လုပးမယးံ အလုပးေတျမြာ
လကးေတျ႔အသဵု့်ပဳလို႔ရတယး။ ဒါေၾကာငးံ summer camp ကို တကးရတာ ွမး့သာတယး။
Summer camp မြာ သငးရတဲံ ဘာသာရပးေတျထဲက အႀကိဳကးဆဵု့ဘာသာရပးက democracy
and human rights ဆိုတဲံဘာသာရပးကို အႀကိဳကးဆဵု့ဘဲ”
ေမာငးထူ့ႏိုင းလငး့ (လူင ယးံသိပ ၸဵ သငးတနး့ေက္ာငး)့

“Summer camp မြာ သူငယးခ္ငး့ေတျ နဲ႔ အတူတူ ခရီ့ထျကးရတဲံအတျကး ေပ္ားတယး။ ေနာကးၿပီ့

ေက္ာငး့မြာ မသငးရတဲံ ဘာသာရပးေတျကိုလညး့ သငးရတယး။ အဲဒီအထဲက အႀကိဳကးဆဵု့ဘာသာရပးက
ေတာံ လူ႔အချငးံအေရ့ ဘာသာရပးပါ”

မွငး့ွငး့ေမား (လူင ယးံသိပ ၸဵ သငးတနး့ေက္ာငး)့

“Summer Camp မြာေတာံ အႀကိဳကးဆဵု့အစီအစဥးက အ်ပငးေလံလာေရ့ခရီ့ထျကးတုနး့က

ေတာငးတကးေလံက္ငးံခနး့ကို အႀကိဳကးဆဵု့ခငးဗ္။ ေတာငးထိပးကို ေရာကးေအာငး ဘယးလို တကးရမ
လဲ။ ဘယးေလာကးခကးခဲ၊ ခကးခဲ ေရာကးေအာငးတကးမယးဆိုတဲံ စိတးဓာတးက ဘွမြာ ဘယးလို
အခကးအခဲမ္ိဳ့ ်ဖစး်ဖစး ကိုယးလိုခ္ငးတာကို ရေအာငး ယူႏိုငးရမယးဆိုတဲံ သငးခနး့စာကို ရတယး။
အရမး့ကို စိတးလႈပး႐ြာ့စရာလညး့ေကာငး့တယး။ ဟုတးကဲံ…ဒါေၾကာငးံ အဲဒီေတာငးတကးရတာေလ့ကို
ႀကိဳကးတယး”

ေမာငးေ အာငးစ ို့ွငး့ (လူင ယးံသိပ ၸဵ သငးတနး့ေက္ာငး့)

“Summer Camp မြာ က္မသငးတဲံဘာသာ ရပးေတျကေတာံ democracy and human rights ,

animal kingdom , arts and games ေပါံ။ ဒီမိုကေရစီ နဲ႔ လူ႔အချငးံအေရ့ ဘာသာရပးနဲ႔
ပကးသကးလို႔ကေတာံ ပထမ အဆငးံအေနနဲ႔ ေ်ပာရမယးဆိုရငး သူတို႔ ေကာငး့ေကာငး့
သငးယူႏိုငးၾကတယး။ က္မတို႔ အတနး့ထဲမြာ ေရျ့ေကာကးပျဲေလ့ လုပးၾကတယး။ သမၼတကို
ေရျ့ခ္ယးၾကတယး။ နညး့စနစးက္ၿပီ့၊ မြနးကနးတဲံ မဲေပ့စနစးဆိုတာ ဘယးလိုမ္ိဳ့လဲ၊
ေရျ့ေကာကးပျဲတစးခုမြာ မဲစနစးနဲ႔ သမၼတကို ဘယးလို ေရျ့ေကာကး ရမလဲဆိုတာ သူတို႔
ေကာငး့ေကာငး့နာ့လညးသျာ့တယး။ အစ ပိုငး့အေနနဲ႔ကေတာံ သူတို႔ ေကာငး့ေကာငး့
သငးယူႏုိငးခဲံၾကတယးလို႔ဘဲ ေ်ပာရမြာေပါံ”

Amy Towle (Trainer)