ကိယ

ု ဝ
္ န္ေဆာင္မခ
ိ င္ (The Passion of Su Kyi) မ်ားအနည္းဆံးု တလတခါအရွန
ိ ျ္ ပင္းစြာေမာင္းႏွင္
ေနသည္က
့ ားေပၚကျပဳတ္က်ျပီးေသဆံးု သည္ကုိ
ေတြေ
႔ နၾကပတ္ဝန္းက်င္တခုလည္းျဖစ္သည္။

ပိးု စားေပါက္ျပဲေနတဲ့ဓနိမ်ားကိုတႏွစတ
္ ခါမိးု မက်မီ
ဖာေထးျပီး၊က်ဳိးေၾကတြနလ
႔္ မ
ိ ျ္ ပီးအနိမအ
့္ ျမင္မ
့ ညီတဲ့
ဝါးၾကမ္းျပင္က်ဲက်ဲမ်ားနဲဝ
႔ ါးထရံအေပါက္အျပဲမ်ားကို
အကာအကြယျ္ ပဳျပီးေနၾကသူမ်ားလည္းျဖစ္သည္။
ထမင္းစားရင္ငါးပိရည္က်ဲက်ဲတခြကႏ
္ င
ွ ၾ့္ ကက္ဥ

နိဒါန္း (သို႔မဟုတ္)ဘဲဥေက်ာ္ကခ
ုိ ြဲတမ္းခ်ျပီးေက်နပ္စြာ
စားၾကသူမ်ားလည္းျဖစ္သည္။
အေမမ်ားေန႔ကေက်ာ္လြန္ခဲ့ျပီ။စိတ္ထဲမွာတုန္တုန္
က်ေနာ္သည္က်ေနာ့ကယ
ုိ က
္ ်ေနာ္ဆင္းရဲသည္ဟု
လႈပလ
္ ပ
ႈ ခ
္ စ
ံ ားၾကည္သ
့ ည္။တခုခေ
ု ရးျဖစ္မလား။
ဘယ္တန
ု း္ ကမွမေတြး။က်ေနာ္သြားလာေလ့ရသ
ိွ ည့္
ေတြးၾကည္ခ
႔ ဲသ
့ ည္။အျမင္ဆ
့ းုံ မိးု တိမအ
္ ပ
ု စ
္ မ
ု ်ားေပၚ
ေနရာမ်ားအားလံးု မွာက်ေနာ့ကခ
ုိ ်မ္းသာတာဒါပဲဟု
လမ္းေလွ်ာက္ရင္း။နာဂစ္လလ
ုိ ည္းဝမ္းနည္းၾကည့္
သေဘာေပါက္ေစေလာက္တဲအ
့ ေၾကာင္းအရာမ်ား၊
သည္။တခုခလ
ု ပ
ု ေ
္ ပးနိင
ု မ
္ လား။အဆံးု ေတာ့လည္း
ေခတ္စကားနဲေ
႔ ျပာရင္ေကာက္ေၾကာင္းမ်ားနဲတ
႔ ြနး္
ဆႏၵေတြကရ
ုိ က္ခ်ိနး္ ေပးအပြဳိ င္မ
့ န္လ
႔ ပ
ု ေ
္ ပးခဲရ
့ ေသာ
တိးု သြားလာေနၾကတဲစ
့ ကတ္တတ
ုိ မ
ုိ ်ားနဲေ
႔ ဒါက္ဖန
ိ ပ္
ထံးု တမ္းအစဥ္အလာကသာက်န္ခဲသ
့ ည္။
ျမင္ျ့ မင္မ
့ ်ားကိယ
ု ပ္ခပ္ေပးမဲအ
့ ဲယားကြနး္ အခန္မ်ားမ
က်ေနာ္သည္စတ
ိ ေ
္ တြ၏မတည္ညမ
ိ ျ္ ခင္းတံခါးကို ရွပ
ိ ါ။
ဆြဲဖြင၍
့္ အိမမ
္ ထ
ွ ြကခ
္ ဲသ
့ ည္။တညင္းကုနး္ ဘက္မွ
က်ေနာ္စးီ လာသည္က
့ ားမွာတေယာက္ေပါင္တျခမ္း
ေမာင္းလာမည့္အင္းစိနလ
္ မ္းဆံုသြားဘတ္စက
္ ားကို
တေယာက္ေပါင္ထပ္ျပီးစီးရသည္။အလယ္မာွ က
ေစာင္ေ
့ မွ်ာ္ေနမိသည္။ထိုမွတဆင့္ဟိုင္းလတ္ ၄၅
လဖၻကရ
္ ည္ဆင
ုိ သ
္ းုံ ထိင
ု ခ
္ ပ
ုံ ေ
ု လးမ်ားေပၚမွာ
အျမန္ကားကို စီးရမည္။
တေယာက္ေပါင္တေယာက္တးုိ ဝင္ထင
ုိ စ
္ းီ ၾကသည္ ။
ေနာက္ခံ ကားအမိးု ေပၚမွာလူေတြအျပည္ျ့ ဖစ္သလိက
ု ား
ေနာက္အဆင္းအတက္မာွ လည္းလူေတြတြဲေလာင္း
ျမန္မာႏိင
ု င
္ ၏
ံ ျမိဳ႕ေတာ္ရန္ကန
ု မ
္ ာွ ေနသည္ဟဆ
ု ုိ
ခိေ
ု နတာကအက်ပ္အသိပျ္ ဖစ္သည္။
ေသာ္လည္းက်ေနာ္နဲက
႔ ်ေနာ့ပတ္ဝန္းက်င္သည္
ပလားစတစ္ေကာက္သည္အ
့ လုပ၊္ မုနလ
႔္ က္ေဆာင္း ဒါကိုလူတေယာက္ကၾကည့္ေနသည္။သိတာေပါ့။ဒီ
မုနစ
႔္ မ
ိ း္ ေပါင္းနဲအ
႔ ေၾကာ္စက
ုံ လ
ုိ မ္းေဘးမွာေရာင္း လူဘယ္လိုအၾကည့္ႏွင့္က်ေနာ္တို႔ကိုအကဲခတ္ေန
သည္အ
့ လုပန
္ ဲအ
႔ ျမင္ဆ
့ းုံ ဆိ၍
ု အိမေ
္ ရွ႕မွာကြမး္ ယာ သလဲဆတ
ုိ ာ။သူကသူလာတဲပ
့ တ္ဝန္းက်င္နဲယ
႔ ဥ
ွ ္
ဆိင
ု ေ
္ လးတည္၍၊စာအုပဆ
္ င
ုိ ေ
္ လးဖြငျ့္ ပီးအသက္ ထိးု ေနတယ္ေလ။
ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျပဳၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ဘိလပ္ေျမ
ကားေပၚကဆူညသ
ံ မ
ံ ်ား
သယ္ယသ
ူ ည္အစိးု ရပိင
ု က
္ ားမ်ားေပၚေနာက္ကေန
ခိးု ျပီးခိတ
ု က္ျပီးဘိလပ္ေျမခိးု ေဖာက္ျပီးျပန္လည္ တိးု ပိတေ
္ နသည္ၾ့ ကားမွပဲတေယာက္နဲတ
႔ ေယာက္
ေရာင္းခ်သည္အ
့ လုပက
္ လ
ုိ ပ
ု သ
္ ည္က
့ ေလးသူငယ္ စပ္စုသံရွိသည္။မိတ္ဖြဲ႔သံရွိသည္။ဟိုအေၾကာင္းဒီအ
ေၾကာင္းေျပာသံ၊စပယ္ယာရဲ႕ေလခြ်န္သ၊ံ လက္ ဘယ္ေလာက္ထေ
ိ တာင္လေ
ူ တြကေမွ်ာ္လင္ထ
့ ားခဲ့
ေခါက္မတ
ႈ သ
္ ၊ံ အသံမ်ားရွသ
ိ ည္။အဲဒအ
ီ သံမ်ားထဲမာွ သလဲဆရ
ုိ င္အဲတ
့ န
ု း္ ကသူမရဲ႕လူတေယာက္က
ဒီအသံတခုလည္းအပါအဝင္ျဖစ္သည္။ က်ေနာ့ကဒ
ုိ လ
ီ အ
ုိ ရႊမး္ ေဖာက္ျပီးေျပာခဲဘ
့ းူ သည္
“ခင္ဗ်ားရဲ႕သတင္းစာေတြကေ
ုိ နာက္လာမဲအ
့ ပတ္
“ျပီးခဲတ
့ ဲလ
့ ကပဲကမၻာက
့ လ
ု သမဂၢကျမန္မာအစိးု ရ
မ်ားမွာေသေသခ်ာခ်ာသတိျပဳျပီးၾကည္လ
့ က
ုိ ပ
္ ါ။
ကိလ
ု အ
႔ူ ခြငအ
့္ ေရးခ်ဳိးေဖာက္မေ
ႈ တြနဲပ
႔ တ္သက္လ႔ို
က်ဳပ္တေ
႔ုိ တြအာဏာပိင
ု ေ
္ တြကစ
ုိ ားပြဲဝင
ုိ း္ မွာထိင
ု ္
ျပစ္တင္ရတ
ႈ ခ
္ ််လိက
ု တ
္ ယ္။ျမန္မာအစိးု ရဟာအရပ္
ခိင
ု း္ ျပီးစကားေျပာခိင
ု း္ မယ္။အဲလမ
ုိ မ
ွ ဟုတရ
္ င္ေတာ့
သားျပည္သေ
ူ တြကသ
ုိ တ္တယ္။လြတလ
္ ပ္စြာထုတ္
သိတဲ့အတိုင္းက်ဳပ္တို႔ကိုေထာင္ထဲျပန္ေရာက္ေန
ေဖာ္ေျပာဆိခ
ု ြငေ
့္ တြကတ
ုိ ားဆီးးပိတပ
္ င္တယ္။သ
တာေတြ႕ရမွာေပါ့ဗ်ာ”
ေဘာထားကြဲလြဲသေ
ူ တြနဲျ႔ ပည္သေ
ူ တြကည
ုိ င
ွ း္ ပမ္း
ႏွပ
ိ စ
္ က္တယ္။အဓမၼလပ
ု အ
္ ားေပးခိင
ု း္ တယ္။ က်ေနာ္သည္လစ
ူ လ
ု ေ
ူ ဝးအားေလးေလးနက္နက္ႏင
ွ ့္
ေပၚတာဆြဲတယ္။ကေလးစစ္သားအသံးု ျပဳတယ္ ။ မိနခ
႔္ ြနး္ ေျပာၾကားေနေသာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္
သူတေ
႔ုိ တြရဲ႕ရက္စက္ယတ
ု မ
္ ာတဲမ
့ တရားမႈနဲရ
႔ ာဇ အားေငးၾကည္ရ
့ င္းဒီပဲယင္းအေရးအခင္းကိေ
ု တြး
ဝတ္မမ
ႈ ်ားအားလံးု အတြကေ
္ ပါ့။ ” ၾကည္ေ
့ နမိခဲသ
့ ည္။နယ္လည
ွ စ
့္ ည္းရံးု ေရးခရီးဆင္း
သည့္သူမရဲ႕ကားတန္းကိုစစ္အာဏာပိုင္တို႔က
အဲေ
့ တာ့က်ေနာ္ကလည္းၾကားျဖတ္ေမးလိက
ု တ
္ ယ္ ။
ေခ်ာင္းေျမာင္းလုပၾ္ ကံသတ္ျဖတ္ခဲသ
့ ည္။သူမႏွငဥ
့္ းီ
“သူငယ္ခ်င္းကဘာလုပ္ခ်င္လဲ။ဘာလုပ္ခ်င္လို႔လဲ ” တင္ဥးီ ကိုအပ
ိ အ
္ က်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင္ထ
့ ပ္မခ
ံ ်ဳပ္ေႏွာင္ထား
ခဲသ
့ ည္။ပါဝင္သမ
ူ ်ားကိေ
ု ထာင္ခ်ခဲသ
့ ည္။ဒီထက္ပုိ
သူကေျဖတယ္
ဆိးု တာကစစ္အာဏာပိင
ု ္တို႔ကိုရက္စက္သည္၊

“ေရာက္ေတာ့သၾိ ကတာေပါ့” ယုတမ

္ ာသည္၊မတရားျပဳသည္ဟေ
ု ျပာဆိသ
ု းုံ ႏႈးံ
ေဝဖန္၍မရေအာင္ကစ
ုိ စ္အာဏာပိုင္တို႔က၂၀၀၇မွာ
ျခံေရွ႕ကလူစလ
ု ေ
ူ ဝး ရဟန္းသံဃာမ်ားရဲ႕ေမတၱာရြတစ
္ တ
ီ န္းလွညလ
့္ ည္မႈ
ကိရ
ု န္သစ
႔ူ ခန္းကုနး္ တခုကဝ
ုိ င္ေရာက္ေခ်မႈနး္ သလို
အသက္ကအဲတ
့ န
ု း္ က၅၀။ငယ္ရြယႏ
္ ပ
ု ်ဳိမန
ႈ ဲေ
႔ ပါ့ပါးတဲ့
က်ားထိးု သုတ္သင္ခဲ့သည္။
မ်က္ႏာွ မွာရင္က
့ ်က္မန
ႈ ဲတ
႔ ည္ၾကည္မက
ႈ အစားထိးု
ထားသည္။မေန႔ကဘာမွမျဖစ္ခဲသ
့ လိမ
ု ်က္ႏာွ မ်ဳိး။ အင္တာဗ်ဳး
ဟုတတ
္ ာေပါ့။ဖုနး္ ဆက္ခြငဖ
့္ န
ု း္ ေခၚခြ ငမ
့္ ေပး။အစိးု
ရရဲ႕ခြငျ့္ ပဳခ်က္ရမွလာေရာက္လည္ပတ္ခြငရ
့္ တဲ့ သူမဆီကိုက်ေနာ္လာခဲ့တဲ့အခ်ိန္ကထူးျခားတဲ့ႏိုင္ငံ
လက္ခ်ဳိးေရလိရ
႔ု တဲဧ
့ ည္သ
့ ည္ေတာ္မ်ားသာရွခ
ိ ဲ့ ေရးကာလတခုလေ
႔ုိ ျပာ၍ရမလားမသိ။လြနခ
္ ဲတ
့ ဲ့ ၆

သည္။ဒီေန႔ေတာ့သမ
ူ ဟာသူမရဲ႕အိမေ
္ ရွ႕ကိအ
ု သံ ႏွစက
္ ထက္စာရင္ေတာ့အမ်ားၾကီးကြာသည္။သူမ

ဖမ္းတိတေ
္ ခြ၊ဗီဒယ
ီ ဖ
ုိ မ္းစက္မ်ားနဲျ႔ မန္မာျပည္အနယ္ ဟာလြတလ
္ ြတလ
္ ပ္လပ္သြားလာလိရ
႔ု သလို လည္

နယ္အရပ္ရပ္ကေရာက္လာၾကတဲရ
့ ဟန္းရွငလ
္ ျူ ပည္ ပတ္သူမ်ားကိုလည္းေတြ႔ဆံုခြင့္ရသည္။

သူမ်ားနဲေ
႔ ထာက္လမ
ွ း္ ေရးမ်ားကိရ
ု ယ္ျပံဳးစြာ
သူမအေနနဲက
႔ ေတာ့ဒအ
ီ ေျခအေနကိထ
ု းူ ျခားတယ္
ေလးနက္စြာသူမယံၾု ကည္သည္အ
့ ရာမ်ားကိေ
ု ျပာျပ
လို႔ေတာ့မထင္။ျမင္တာကိေ
ု ျပာရရင္အေျပာင္းအလဲ
ေနသည္။
တခုအတြကအ
္ ားလံးု ပါဝင္ဆးုံ ျဖတ္လပ
ု ေ
္ ဆာင္ရမဲ့
ကာလတခုလို႔ဆိုခ်င္သည္။
သူမေျပာတာက… ရားထိုင္တာကိုဖ်က္ပစ္လို႔မရသလို ၊ကိက
ု တ
္ ဲျ့ ခင္
ေတြကလ
ုိ ည္းဘာမွျပန္ လုပ္လို႔မရဘူး။”
“လာမဲ့ႏွစ္ကေတာ့က်မတို႔က်မတို႔ရဲ႕ပန္းတိုင္ကို
ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္ေရာက္ေအာင္သြားႏိင
ု မ
္ လဲ ဆုိ “ႏိင
ု င
္ ေ
ံ ရးၾကေတာ့အဲသ
့ လိမ
ု ဟုတဘ
္ းူ ေလ။အတတ္
တာဆံးု ျဖတ္ရမဲႏ
့ စ
ွ ျ္ ဖစ္လမ
ိ မ
့္ ယ္။ပါဝင္ပတ္သက္ေန ႏိုင္ဆံုးေတာ့ၾကိဳးစားျပီးတပါးသူေတြကိုမထိခိုက္မ
တဲသ
့ ေ
ူ တြအားလံးု အခင္းအက်င္းအေပၚဘယ္လုိ နာက်င္ေအာင္၊တပါးသူေတြက်မတိအ
႔ု ေပၚရန္လမ
ုိ ႈ
တုနျ္႔ ပန္မလဲေပၚမွာတည္မျီွ ပီးက်မတိျ႔ု မန္ျမန္သြား ေတြမထားေအာင္ေတာ့ေနထိင
ု က
္ ်င္ၾ့ ကံရမွာပါ။
ႏိင
ု မ
္ ာွ ပဲ။ပါဝင္ပတ္သက္သူအားလံုးကိုဆိုတဲ့ေနရာ ဒါေပမဲ့က်မတို႔ကိုမတရားလုပ္လာရင္ေတာ့က်မတို႔
မွာႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာမိသားစုနဲတ
႔ င
ုိ း္ ျပည္ အေနနဲတ
႔ ရားထိင
ု ေ
္ နသလိျု ခင္ကိုက္ေနတာကို
တြင္းကအစုအဖြဲ႔အသီးသီးကိုဆိုလိုတာပါ။” တရားမွတေ
္ နသလိမ
ု တ
ွ ေ
္ နလိေ
႔ု တာ့မရဘူး။မတရား
လုပေ
္ နတာကိမ
ု တရားလုပေ
္ နတယ္လေ
႔ုိ ျပာေနရံန
ု ဲ႔
သူမသည္က်ေနာ္ေမးတာကိေ
ု ျဖ၊ေျဖတာကိက
ု ်ေနာ္
လည္းမျပီးဘူး။”
ကေမး၊အေျဖအေမး၊အေမးအေျဖလုပေ
္ နခ်ိနမ
္ ်ားမွာ
သူမလြနခ
္ ဲတ
့ ဲ့၆ႏွစက
္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ကျုိ ပန္လည္ေတြး ဆိုလိုတာကအခုက်မတို႔လူေတြကိုစစ္အာဏာပိုင္
ဆေနပံရ
ု သည္။ ေတြကမတရားဖမ္းဆီးေထာင္ခ်တယ္။ဒါကိက
ု ်မတိ႔ု
က“တရားထိင
ု ျ္ ပီးစစ္အာဏာပိင
ု ေ
္ တြငါတိက
႔ု
တဦးတည္းေနစဥ္ကာလမ်ားမွာသူမအခ်ိနေ
္ တြကုိ
မတရားလုပတ
္ ယ္…မတရားလုပေ
္ နတယ္ဆျုိ ပီးတ
အေကာင္းဆံးု နဲအ
႔ က်ဳိးအရွဆ
ိ းုံ အသံးု ခ်ခဲသ
့ ည္လုိ
ရားမွတေ
္ နမယ္မဟုတဘ
္ းူ ။က်မတို႔တစံုတခုျပန္
ေတာ့ယံုၾကည္သည္။တရားထိုင္ျခင္းအလုပ္ကိုလုပ္
လုပ္ရမယ္။ျပန္ကိုလုပ္ကိုလုပ္ရမယ္။က်မတို႔ကမၻာ
သည္။ခ်စ္သခ
ူ င္ပြနး္ မိက
ု က
္ ယ္အဲရစ္ဝယ္ယလ
ူ ာ
ၾကီးကိေ
ု မတၱာရပ္ချံ ပီးသြားျပီး ။အသနားခံခဲျ့ ပီးသြား
သည္စ
့ ာအုပမ
္ ်ားကိဖ
ု တ္သည္။စည္းကမ္းစနစ္ၾကီး
ျပီ။ဒါေတြဘယ္ေလာက္အလုပျ္ ဖစ္သလဲဆတ
ုိ ာတ
သူတေယာက္အျဖစ္က်မကိယ
ု က
္ ်မဘယ္ေသာမွမ
ခ်က္ၾကည္ရ
့ မယ္။”
သတ္မတ
ွ ္။ပင္ကယ
ုိ အ
္ တိင
ု း္ ေနသည္။ဖတ္ခ်င္သည့္
အေၾကာင္းအရာမ်ား၊လုပခ
္ ်င္တဲက
့ စ
ိ မ
ၥ ်ားကိက
ု ်မ ဒါဆိအ
ု ခုသမ
ူ ျပဳမူက်င္ၾ့ ကံေနထိင
ု ေ
္ နတာေတြက ဟို
လုပခ
္ ်င္တဲအ
့ ခ်ိနမ
္ ာွ လုပသ
္ ည္။အေၾကာင္းမ ဟုတ္။ အရင္၁၉၈၀ႏွစမ
္ ်ားဝန္းက်င္ကအေရွ႕ဥေရာပသား
မ်ားက်င္ၾ့ ကံခဲသ
့ လိမ
ု ်ဳိးလား။အဲတ
့ န
ု း္ ကအေရွ႕ဥေရာ
ေနရူး၊ဆာခေရာ့နဲရ
႔ ာွ ရန္စကီတို႔ကိုဖတ္သည္။ အျခား
ပသားေတြဟာကြနျ္ မဴနစ္အစိးု ရေတြေအာက္မာွ မ
အခ်ိနေ
္ တြမာွ စီးပြားေရး၊ႏိင
ု င
္ ေ
ံ ရးနဲသ
႔ မိင
ု း္ ဆိင
ု ရ
္ ာအ
လြတ္လပ္ေသာ္ျငား၊သူတို႔ကိုသူတို႔လြတ္လပ္တဲ့သူ
ခ်က္အလက္ေတြဖတ္ရင္ဖတ္မယ္။ေလ့က်င္ခ
့ န္း
မ်ားပံုစံအတိုင္းေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္မဟုတ္လား။
လုပမ
္ ယ္။က်မအိမခ
္ န္းဆီးစေတြခ်ဳပ္ရင္ခ်ဳပ္မယ္။
သူမတခ်က္ျပံဳးလိုက္သည္။“ဒါကေတာ့ရင
ွ ္…က်မ
ဒါနဲက
႔ ်ေနာ္လည္းသူမကိၾု ကားျဖတ္ေမးလိက
ု သ
္ ည္။
လုပသ
္ င္တ
့ ယ္ယူဆလို႔လုပ္တယ္လို႔ပဲမွတ္ပါတယ္ ။
သူမကတရားထိင
ု တ
္ ယ္ဆေ
ုိ တာ့တရားထိင
ု တ
္ ာနဲ႔
က်မကိယ
ု က
္ ်မလြတလ
္ ပ္တဲလ
့ တ
ူ ေယာက္အျဖစ္အ
ႏိင
ု င
္ ေ
ံ ရး လုပတ
္ ာဘာမ်ားကြာသလဲေပါ့။
ျမဲသေဘာထားျပဳမူပါတယ္။”
“တရားထိုင္တယ္ဆိုတာကေတာ့ရွင္းပါတယ္ရွင္။
လြတလ
္ ပ္တယ္ဆတ
ုိ ာဘာကိေ
ု ျပာတာလဲ။အနိမ့္
ျခင္ေတြလာျပီးရွင့္ကိုကိုက္ရင္ ၊ကိက
ု တ
္ ယ္…ကိက
ု ္
ဆံးု ေတာ့အားလံးု ဟာမိသားစုတာဝန္ဝတၱရားေတြ
တယ္…ငါ့ကိုကိုက္ေနတယ္လို႔မွတ္။ျခင္ကိုက္လို႔တ
လုပေ
္ ဆာင္ရမဲအ
့ ရာေတြနဲပ
႔ တ
ိ မ
္ ေ
ိ နၾကတာမဟုတ္
လား။တကယ္တ
့ ကယ္တမ္းလြတလ
္ ပ္တယ္ဆတ
ုိ ာ ဆံးု ေတြဆ
႔ ေ
ုံ ဆြးေႏြးေရးလမ္းကိပ
ု ဲေရြးခ်ယ္ရတာပဲ။
ရွိလို႔လား။က်ေနာ္ဆက္ေမးလိုက္သည္။ တခုဝမ္းနည္းစရာေကာင္းတာကသူတို႔ေတြျပႆ
နာရဲ႕အစမွာကတည္းကအဲဒလ
ီ မ္းကိမ
ု ေရြးခ်ယ္ခဲ့
“ကိုယ္မွန္တယ္ထင္တာကိုကိုယ္လုပ္ႏိုင္တယ္ဆို
တာ..တခုပဲ။အဲေ
့ တာ့က်မေျပာခ်င္တာကၫဏ္အ
တာကိုလြတ္လပ္တယ္လို႔ထင္တာပဲ။အဲဒီလိုေတြး
ေျမာ္အျမင္နဲျ႔ ပည္စ
့ ျုံ ပီးလိမာၼ ပါးနပ္သမ
ူ ်ားဟာ
မယ္ဆရ
ုိ င္က်မဟာလြတလ
္ ပ္တဲလ
့ သ
ူ ားတဦးပါ။အ
တိင
ု း္ သူျပည္သားေတြအဆံးု စြနဒ
္ က
ု မ
ၡ ေရာက္ခင္
က်ယ္ခ်ဳပ္က်ေနတဲအ
့ ခ်ိနမ
္ ်ားပါအက်ဳံးဝင္ပါတယ္။
ေတြဆ
႔ ေ
ုံ ဆြးေႏြးေရးလမ္းကိျု မန္ျမန္ဆန္ဆန္ေရြး
လြတ္လပ္မႈဆိုတာလူသားတို႔ရဲ႕ေရြးခ်ယ္မႈပါ။က်မ
ခ်ယ္ၾကတယ္ဆတ
ုိ ာပဲ။”
ရဲ႕ေရြးခ်ယ္မပ
ႈ ါ။ဒီေရြးခ်ယ္မေ
ႈ ၾကာင္ပ
့ ဲက်မဟာျမန္
မာျပည္ဒမ
ီ က
ုိ ေရစီရရွေ
ိ ရးလႈပရ
္ ာွ းမႈထဲမာွ ပါဝင္ေန သူမကသာထက္သန္စြာယံၾု ကည္ေနတာ။ျမန္မာစစ္
တာပါ။ရွင္သိတဲ့အတိုင္းက်မဒီတိုင္းျပည္ကအခ်ိန္မ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကေတာ့အဲ့လိုမယူဆ။သူတို႔ယူဆတာ
ေရြးထြကသ
္ ြားလိရ
႔ု တာပဲ။တခြနး္ ပဲေျပာလိက
ု ္ ။က်မ ကစကားေျပာဖိမ
႔ု လိအ
ု ပ္ဘးူ ဆိတ
ု ာသာျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ေတာ့ဘူးလို႔။ဟုတ္တယ္မို႔လား။” အေနာက္တင
ုိ း္ ျပည္ေတြသမ
ူ ရဲ႕မဟာမိတေ
္ တြနဲမ
႔
ဆက္ဆံရလို႔လဲသူတို႔ဘာမွမျဖစ္။စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား
က်ေနာ္သမ
ူ နဲစ
႔ ကားေျပာစဥ္အတြငး္ သူမကိအ
ု ကဲ
မွာအျခားေဖာက္သည္ေတြရသ
ိွ ည္။စစ္ဗလ
ုိ ခ
္ ်ဳပ္မ်ား
ခတ္မသ
ိ ေလာက္ေတာ့သမ
ူ ဟာတကယ္ကပ
ုိ ဲ
သူမကိုဘယ္ေတာ့မွအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ျပဳမွာမဟုတ္ပါ။ဒါ..
စစ္ဗလ
ုိ ခ
္ ်ဳပ္ၾကီးမ်ားကိုစားပြဲဝင
ုိ း္ မွာထိင
ု ခ
္ င
ုိ း္ ျပီးျပႆ
က်ေနာ္ရမ္းေျပာေနတာမဟုတဘ
္ းူ ေနာ္ …။တကယ္
နာေတြကေ
ုိ ဆြးေႏြးအေျဖရွာႏိင
ု မ
္ ယ္လထ
႔ုိ က္သန္
ကိစ
ု စ္ဗလ
ုိ ခ
္ ်ဳပ္ၾကီးမ်ားနဲန
႔ းီ စပ္တဲအ
့ သိင
ု း္ အဝန္းက
စြာယံုၾကည္ေနပံုရွိသည္။အခ်ိန္းတိုင္း မွာက်ေနာ္
လာတဲစ
့ ကားေတြ။လက္ေတြက
႔ ၾုိ ကည္ေ
့ လ။သူမ
ၾကားေနသည္“စစ္ဗလ
ုိ ခ
္ ်ဳပ္ၾကီးမ်ားကိဒ
ု အ
ီ က်ပ္
မေကာင္းေၾကာင္းေတြကန
ုိ ည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ တင
ုိ း္ ျပည္
အတည္းကလြတေ
္ ျမာက္ဖက
႔ုိ ်မတိက
႔ု ည
ူ ခ
ီ ်င္ပါသည္
အႏွံ႕သပုတေ
္ လလြငလ
့္ က
ုိ ေ
္ ျပာတယ္။သူမဟာမြတ္
…ဒီမက
ုိ ေရစီအေျပာင္းအလဲအတြကက
္ ်မတို႔ကူညီ
ဆလင္။လင္ရပ
ႈ သ
္ ။ူ ကုလားမယား။ႏိင
ု င
္ ျံ ခားသားကို
ခ်င္ပါသည္…”
ယူထားသူ။
သူမယံၾု ကည္သည္။သူမအဆက္မျပတ္ပဲေျပာခ်င္ ျပီးရင္သမ
ူ ကိေ
ု အာက္လမ္းနည္းနဲက
႔ ယ
ုိ ထ
္ လ
ိ က္
သည္။ေတြဆ
႔ ေ
ုံ ဆြးေႏြးအေျဖရွာခ်င္းသာျပႆနာ ေရာက္တက
ုိ ခ
္ က
ုိ ၾ္ ကတာေတြကလည္းတစတစ
ရဲ႕ေနာက္ဆးုံ ထြကေ
္ ပါက္ဆတ
ုိ ာပဲ။အခုခ်ိန္သူတို႔ အရွန
ိ ္ ျမွင့္လုပ္ လာေနတယ္။
ျငင္းရင္ျငင္းႏိင
ု မ
္ ယ္။ေနာင္အခ်ိနအ
္ ခါေတြမာွ လည္း
တကယ္ေတာ့ဒီစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကသူမကိုလူမႈ
သူတို႔က်မရဲ႕ကမ္းလွမ္းခ်က္ကိုဆက္ျငင္းႏိုင္ေသး
ကယ္ဆယ္ေရးလုပင
္ န္းမ်ားေလာက္ကသ
ုိ ာလု ပ္
တယ္။ဒါေပမယ့္တခ်ိန္မွာအဆံုး မွာေတာ့သူတို႔တုန္႔
ေစခ်င္တာပါ။
ျပန္လာရလိမမ
့္ ယ္။စားပြဲဝင
ုိ း္ ကိေ
ု ရာက္လာရလိမ့္
မယ္။ အဲေ
့ တာ့လည္းသူမမေျပာပဲသမ
ူ ရဲ႕စိတထ
္ ဲက
အေတြးမ်ားကိက
ု ်ေနာ္ျမင္ၾကည္ႏ
့ င
ုိ သ
္ လိသ
ု မ
ူ ရဲ႕
“ရွငၾ္ ကည္ေ
့ လ…လိက
ု ေ
္ ဘးရီးယား..အန္ဂလ
ုိ ာ..
စိတထ
္ ဲကစကားလံးု မ်ားကိလ
ု ည္းက်ေနာ္ၾကားေပး
အာဏာပိင
ု ေ
္ တြထင္တာလက္နက္နဲအ
႔ ေျဖရွာႏိင
ု ္
ႏိင
ု သ
္ ည္။တကယ္ေတာ့လမ
ူ က
ႈ ယ္ဆယ္ေရး
မယ္..ေနာက္ဆးုံ ေတာ့စကားေျပာရတာပဲမဟုတ္
လုပင
္ န္းနဲအ
႔ ၾကမ္းမဖက္တက
ုိ ပ
္ ြဲဆတ
ုိ ာအကြာၾကီး
လား။ေတာင္အာဖရိကနဲယ
႔ ဂ
ူ စ
ုိ လားဗီးယား..ေနာက္
မဟုတလ
္ ား။သူမဟာမာသာထရီဇာမဟုတ။္ သူမ
ဟာမတရားတဲအ
့ မိန႔္အာဏာဟူသမွ်ကိုတာ အျပန္ခရီးမွာက်ေနာ္ဟင
ုိ း္ လတ္ကားစီးဖိပ
႔ု က
ုိ ဆ
္ မ
ံ
ဝန္အရဖီဆန္ေနသည္ျ့ မန္မာျပည္သျူ ပည္သားမ်ား ေလာက္ေတာ့။ဒီေတာ့ဘတ္စ္ကားကိုပဲေနာက္မွာခို
ရဲ႕အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္တဦးသာျဖစ္သည္။သူမ ျပီးစီးရသည္။လွညး္ တန္းလမ္းဆံအ
ု ေရာက္ ကား
ဟာအင္အားကိတ
ု က
ုိ ပ
္ ြဲနဲရ
႔ န္သၾ႔ူ ကားမွာစုေဆာင္း ဂိတမ
္ ာွ သတင္းစာေရာင္းေနတဲက
့ ေလးတဦးရဲ႕အ
ေမြးထုတသ
္ ျူ ဖစ္ျပီး၊တိက
ု ပ
္ ြဲနဲသ
႔ ာအၾကမ္းမဖက္လပ
ႈ ္ သံကၾုိ ကားလိက
ု ရ
္ သည္“အေမရိကန္ႏင
ုိ င
္ သ
ံ ားတဦး
ရွားမႈေတြဟာအဓိပၸါယ္ရတ
ိွ ယ္ဆတ
ုိ ာသေဘာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေနအိမက
္ လ
ုိ ျုံ ခံဳေရး
ေပါက္ထားသူျဖစ္သလိသ
ု မ
ူ အျပင္မာွ ရွေ
ိ နစဥ္မာွ အေစာင္တ
့ ပ္ဖြဲမ
႔ ်ားအားေက်ာ္လြနျ္ ပီးေရကူးဝင္
လည္းဒီသေဘာတရားကိလ
ု က္ေတြအ
႔ သံးု ခ်သူျဖစ္ ေရာက္သြားျခင္း။အထူးသတင္း…အထူးသတင္း…
သည္။သ ူမရဲဲ႕ျမန္မာျပည္အရပ္ရပ္ နယ္လွည့္စည္းရံုး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကအ
ုိ င္းစိနအ
္ က်ဥ္း
ေရးခရီးစဥ္ေတြကၾုိ ကည္ျ့ ခင္းနဲသ
႔ ႏ
ိ င
ုိ သ
္ ည္။သူမကို ေထာင္မွာပုဒ္မ၂၂ျဖင္တ
့ ရားမစြဲမထ
ီ ပ္မေ
ံ ထာင္ဒဏ္
စစ္ဗလ
ုိ ခ
္ ်ဳပ္ေတြကတားဆီးပိတပ
္ င္မႈ အမိန္႔ခ်မွတ္လိုက္ျခင္း။”
ေတြ၊အေႏွာက္အယွကအ
္ ကန္အ
႔ သတ္ေတြအမ်ဳိး
ေဘးနားမွာက်ေနာ့လပ
ုိ ဲခစ
ုိ းီ ျပီးလိက
ု လ
္ ာသည္စ
့ စ္
မ်ဳိးလုပသ
္ ည္။သူမဂရုမစိက
ု ။္ သူမအစာငတ္ခသ
ံ ည္။
ယူနေ
ီ ဖာင္းဝတ္စစ္သားတဦးရဲ႕ေျခေထာက္ကုိ
လမ္းေဘးမွာ၊ကားေပၚမွာအိပသ
္ ည္ ။
က်ေနာ့ေျခေထာက္ႏင
ွ တ
့္ က္နင္းျပီးသူမ
႔ ်က္လးုံ ထဲ
က်ေနာ္ေမးလိက
ု သ
္ ည္“ကေန႔အခ်ိနအ
္ ထိေတာ့ဘာ ကိုစိုက္ၾကည့္ေနလိုက္သည္။ဆိုလိုတာက“မင္းမိက
ု ္
အေျပာင္းအလဲမမ
ွ ေတြရ
႔ ေသးဘူး။အက်ယ္ခ်ဳပ္က ရင္ခ်မလား”ရန္စလိက
ု ျ္ ခင္း၊ရန္မလ
ူ က
ုိ ျ္ ခင္းျဖစ္
လြတလ
္ ာကတည္းကေပါ့ေလ။” သည္။ေသနတ္မပါေသာစစ္သားကလည္းငါသေဘ
ာေပါက္ပါတယ္ကြာဆိုသည့္တုန္႔ျပန္အၾကည့္ႏွင့္ မ
“အဲဒါမဟုတ္ပါဘူး။အခုက်မရွင္နဲ႔ေတြ႔ဆံုႏိုင္တယ္။
သိခ်င္ေယာင္ေဆာင္သခ
႔ူ ရီးသူဆက္သြားသည္။
ျပည္သူေတြနဲ႔ထိေတြ႔ဆက္ဆံႏိုင္တယ္ ။ဒါေတြကအ
ရင္တုနး္ ကအန္အယ္လဒ
္ ပ
ီ ါတီအေနနဲေ
႔ ဆာင္ရြကဖ
္ ႔ုိ ဗြီဒီယိုကင္မရာတလံုးကိလ
ု ြယျ္ ပီးေဒၚေအာင္ဆန္းစု
ခက္ခဲတဲအ
့ ရာေတြပါ။အေျပာင္းအလဲမျဖစ္တာမ ၾကည္လြတလ
္ ာရင္အင္တာဗ်ဳးဖိလ
႔ု ာသည္ႏ
့ င
ုိ င
္ ျံ ခား
ဟုတပ
္ ါဘူး။ျဖစ္ေနတဲအ
့ ေျပာင္းအလဲေတြအတည္ သားသတင္းေထာက္လည္းအျခားကားေျပာင္းစီးဖိ႔ု
ျဖစ္လာမွာကိခ
ု ်ဳိးႏွမ
ိ ျ္ ခင္းခံေနရတာပါ။” ကားေပၚကမေၾကာက္မရြခ
ံ န
ု ဆ
္ င္းသြားသည္။

ဒါဆိေ
ု ဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲေ
႔ ဒၚေအာင္ သတင္းစာေရာင္းသည္က
့ ေလးကလည္းဆက္
ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕လုပေ
္ ဆာင္ခ်က္ေတြကဗ
ုိ လ
ုိ ခ
္ ်ဳပ္ လက္ေအာ္ဟ
္ စ္ေနဆဲ“အထူးသတင္း…
ေအာင္ဆန္းက ဂုဏယ
္ ေ
ူ နမွာေပါ့…? အထူးသတင္း…”

“ေျပာရမွာအရမ္းေစာပါေသးတယ္။ေသခ်ာတာက မွတခ
္ ်က္
ေတာ့က်မအေဖက်မကိသ
ု မီးအခုထလ
ိ ရ
ုိ ာခရီးကိမ
ု
က်ေနာ္တျ႔ုိ မန္မာစကားမွာ “မိနး္ မမီးေနေယ်္ားေဖာင္
ေရာက္ေသးဘူးလိေ
႔ု ျပာမွာဆိတ
ု ာပါပဲ။
စီး”ဆိသ
ု ည္စ
့ ကားရွသ
ိ ည္။စကား၏ဆိရ
ု င္းမွာ လူတ
ပန္းတိင
ု ေ
္ ရာက္ရင္ေတာ့လည္းသူက်မအတြက္
ေယာက္အတြကအ
္ ႏၱရာယ္အရွဆ
ိ းုံ ၊အေရးၾကီးဆံးု
ဂုဏ္ယူပါလိမ့္မယ္။ယံုၾကည္ပါ တယ္။
အခ်ိန၊္ အရာရာဂရုစက
ုိ ရ
္ မဲအ
့ ခ်ိနလ
္ ႔ုိ အဓိပπ
ါယ္
နိဂံုး ေကာက္ႏိုင္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္မးီ ေနခန္းထဲမက
ွ ယ
ုိ ္
ဝန္ေဆာင္မခ
ိ င္တဦးႏွငတ
့္ သ
ူ ည္။ျမန္မာႏိင
ု င
္ ရ
ံ ဲ႕
ဒုတယ
ိ လြတလ
္ ပ္ေရးဆိသ
ု ည္က
့ ေလးကိေ
ု မြးဖြားဖိ႔ု
လြယထ
္ ားသည္မ
့ ခ
ိ င္တဦးျဖစ္သည္။ ဒီအခ်ိန္မွာအ
စားအေသာက္၊အသြားအလာအရာအားလံးု ကိဂ
ု ရု
တစိက
ု ရ
္ ရ
ိွ သည္အ
့ ခ်ိနျ္ ဖစ္သည္။မိသားစုဝင္မ်ား
အားလံးု ၊အိမေ
္ ထာင္စဝ
ု င္မ်ားအားလံးု ကကိယ
ု ဝ
္ န္
ေဆာင္မခ
ိ င္အတြကဝ
္ န္းဝိင
ု း္ ေစာင္ေ
့ ရွာက္ကာကြယ္
ရမဲအ
့ ခ်ိနလ
္ ည္းျဖစ္သည္။

မတရားတာကိမ
ု တရားဘူးလိထ
႔ု င
ုိ ၍
္ ေျပာေနရံန
ု ဲ႔
တာ့မသ
ိ ားစုအဖြဲဝ
႔ င္တဦးရဲ႕တာဝန္ကေ
ုိ တာ့ေက်မွာ
မဟုတပ
္ ါ။

January 7, 1996 The New York Times

မွာေဖာ္ျပထားတဲေ
့ ဆာင္းပါးရွင္ Claudia Dreifus
ရဲ႕ The Passion of Su Kyi အင္တာဗ်ဳးကို
အဆင္ေျပသလိခ
ု စ
ံ ားထားသည္။