You are on page 1of 25

Cu 1. Trnh by mi quan h bin chng gia vt cht v thc. T rt ra ngha phng php lun i vi hot ng thc tin ca bn thn.

hn. 1. Khi nim Vt cht l g? -Quan im trc Mc Trc khi ch ngha duy vt bin chng ra i, nhn chung, cc nh trit hc duy vt quan nim vt cht l mt hay mt s cht t c, u tin, sn sinh ra v tr. cc nh duy vt trc Mc ng nht vt cht vi vt th. Vic ng nht ny l mt trong nh ng nguyn nhn dn n nhiu hn ch trong nhn thc: khng hiu c bn cht ca cc hin tng thc cng nh mi quan h gia vt cht vi thc; khng c c s xc nh nhng biu hin ca vt cht trong i sng x hi nn cng khng c c s ng trn quan im duy vt khi gii quyt cc vn x hi - quan im ca L Nin Vt cht l phm tr trit hc dng ch thc ti khch quan c em li cho con ngi trong cm gic, c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh v tn ti khng l thuc vo cm gic thc l g? Bn cht ca thc. thc l s phn nh nng ng, sng to th gii khch quan vo b c con ngi; l hnh nh ch quan ca th gii khch quan. Tnh cht nng ng, sng to ca s phn nh thc c th hin kh nng hot ng tm sinh l ca con ngi trong vic nh hng tip nhn thng tin, chn lc thng tin, x l thng tin, lu gi thng tin v trn c s nhng thng tin c n c th to ra nhng thng tin mi v pht hin ngha ca thng tin c tip nhn. Tnh cht nng ng, sng to ca s phn nh thc cn c th hin qu trnh con ngi to ra nhng gi tng, gi thuyt, huyn thoi,.. trong i sng tinh thn ca mnh hoc khi qut bn cht, qui lut khch quan, xy dng cc m hnh t tng, tri thc trong cc hot ng ca con ngi. thc l hnh nh ch quan ca th gii khch quan ngha l: thc l hnh nh v th gii khch quan, hnh nh y b th gii khch quan qui nh c v ni dung, c v hnh thc biu hin nhng n khng cn y nguyn nh th gii khch quan m n ci bin thng qua lng knh ch quan ca con ngi. Theo Mc: thc chng qua ch l vt cht c di chuyn vo trong u c con ngi v c ci bin i trong . thc l mt hin tng x hi v mang bn cht x hi. S ra i v tn ti ca thc gn lin vi hot ng thc tin, chu s chi phi khng ch ca cc qui lut sinh hc m ch yu l ca cc qui lut x hi, do nhu cu giao tip x hi v cc iu kin sinh hot hin thc ca x hi qui nh. Vi tnh nng ng, thc sng to li hin thc theo nhu cu ca thc tin x hi.

Mi quan h gia vt cht v thc : Trc Mc: -

Mc L Nin Mi quan h bin chng gia vt cht v thc Trit hc Mc Lnin khng nh trong mi quan h gia vt cht v thc th vt cht quyt nh thc v thc c tnh c lp tng i v tc ng tr li vt cht thng qua hot ng thc tin ca con ngi. a. Vai tr ca vt cht i vi thc Trong mi quan h vi thc, vt cht l ci c trc, thc l ci c sau; vt cht l ngun gc ca thc; vt cht quyt nh thc; thc l s phn nh i vi vt cht. - Vt cht l tin , ngun gc cho s ra i, tn ti v pht trin ca thc. - iu kin vt cht nh th no th thc nh th . - Vt cht bin i th thc bin i theo. - Vt cht l iu kin bin thc thnh hin thc b. Vai tr ca thc i vi vt cht - Trong mi quan h vi vt cht, thc c th tc ng tr li vt cht thng qua hot ng thc tin ca con ngi. Nh c thc con ngi nhn thc c quy lut vn ng, pht trin ca th gii khch quan - thc tc ng li vt cht theo hai chiu hng: + Tch cc: thc c th tr thnh ng lc pht trin cu vt cht. + Tiu cc: thc c th l lc cn ph v s vn ng v pht trin ca vt cht khi thc phn nh sai, phn nh xuyn tc cc quy lut vn ng khch quan ca vt cht. 2. ngha phng php lun. - Ch ngha duy vt bin chng khng nh: Vt cht c trc, thc c sau, vt cht l ngun gc ca thc, song thc c th tc ng tr li vt cht thng qua hot ng thc tin ca con ngi; v vy con ngi phi tn trng tnh khch quan, ng thi pht huy tnh nng ng, ch quan ca mnh. - c th quyt nh lm cho con ngi hot ng ng v thnh cng khi phn nh ng n, su sc th gii khch quan. Ngc li, thc, t tng c th lm cho con ngi hot ng sai v tht bi khi con ngi phn nh sai th gii khch quan.

=> V vy, phi pht huy tnh nng ng sng to ca thc ng thi khc ph bnh bo th tr tr, thi tiu cc, th ng. li hoc bnh ch quan duy ch. - ng ta ch r: Mi ng li ch chng ca ng phi xut pht t thc t, tn trng quy lut khch quan * i vi hot ng thc tin ca bn thn: - Pht huy nng ng, sng to ca thc trong qu trnh hc tp v cng tc - Chng bnh ch quan duy ch, c thi tch cc trong hc tp v cng tc.

Cu 2: Hy nu v phn tch ni dung nh ngha vt cht ca Lnin? T rt ra ngha phng php lun ca n
Khi nim: Trc Mc Trong khi ch ngha duy tm quan nim bn cht ca th gii, c s u tin ca mi tn ti l mt bn nguyn tinh thn, cn vt cht ch c quan nim l sn phm ca bn nguyn tinh thn y th ch ngha duy vt quan nim: bn cht ca th gii; thc th ca th gii l vt cht ci tn ti vnh vin, to nn mi s vt, hin tng cng vi nhng thuc tnh ca chng. Trc khi ch ngha duy vt bin chng ra i, nhn chung, cc nh trit hc duy vt quan nim vt cht l mt hay mt s cht t c, u tin, sn sinh ra v tr. Thi c i, phi ng hnh Trung Quc quan nim vt cht l kim, mc, thy, ha, th. Hy Lp, phi Milet cho rng u tin y n thun l nc, khng kh, la, nguyn tCho n th k XVII, XVIII quan ni m v vt cht nh trn ca cc nh duy vt c bn vn khng c g khc tuy hnh thc din t c th khc i t nhiu. Vi quan nim vt cht l mt hay mt s cht t c, u tin, sn sinh ra v tr chng t cc nh duy vt trc Mc ng nht vt cht vi vt th. Vic ng nht ny l mt trong nhng nguyn nhn dn n nhiu hn ch trong nhn thc: khng hiu c bn cht ca cc hin tng thc cng nh mi quan h gia vt cht vi thc; khng c c s xc nh nhng biu hin ca vt cht trong i sng x hi nn cng khng c c s ng trn quan im duy vt khi gii quyt cc vn x hi. Hn ch tt yu dn n quan im duy vt na vi, khng trit : khi gii quyt nhng vn t nhin, cc nh duy vt ng trn quan im duy vt, nhng khi gii quyt nhng vn x hi h li trt qua ch ngha duy tm. L Nin: * Lnin a ra nh ngha v phm tr vt cht nh sau: Vt cht l mt phm tr trit hc dng ch thc ti khch quan c em li cho con ngi trong cm gic c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh, v tn ti khng l thuc vo cm gic.

* nh ngha ny Lnin phn bit hai vn quan trng : - Vt cht l mt phm tr trit hc c ngha l vt cht khng tn ti cm tnh, khng ng nht vi cc dng tn ti c th m ta thng gi l vt th. - Thuc tnh chung nht ca vt cht Thc ti khch quan tn ti bn ngoi, khng l thuc vo cm gic. N c xem l tiu chun phn bit gia vt cht vi nhng ci khng phi l vt cht, c trong t nhin ln trong x hi. * Nh vy, nh ngha vt cht ca Lnin gm nhng ni dung c bn sau: - Vt cht l ci tn ti khch quan bn ngoi thc v khng ph thuc vo thc, bt k s tn ti y con ngi nhn thc c hay cha nhn thc c. - Vt cht l ci gy nn cm gic con ngi khi gin tip hoc trc tip tc ng ln gic quan ca con ngi - Cm gic, t duy, thc ch l s phn nh ca vt cht, vt cht l ci c thc phn nh 2. ngha ca nh ngha vt cht. - Khi khng nh vt cht l thc ti khch quan c em li cho con ngi trong cm gic tn ti khng l thuc vo cm gic Lnin tha nhn rng, vt cht l tnh th nht, l ngun gc khch quan ca cm gic, thc. V khi khng nh vt cht l ci c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh chng t con ngi c th nhn thc c th gii vt cht. => Nh vy nh ngha ny khc phc nhng sai lm, thiu st trong cc quan im siu hnh my mc v vt cht ca ch ngha duy vt c v bc b quan im ca duy tm, bc b thuyt khng th bit, khc phc c nhng hn ch trong cc quan im ca ch ngha duy vt trc Mc v vt cht - nh hng cho s pht trin ca cc khoa hc c th trong vic tm kim cc dng hoc cc hnh thc mi ca vt th trong th gii. - Cho php xc nh ci g l vt cht, trong lnh vc x hi l c s l lun gii thch nguyn nhn cui cng ca x hi nhng nguyn nhn thuc v s vn ng ca phng thc sn xut t tm ra phng n ti u hot ng thc y x hi ngha phng php lun : nh ngha vt cht ca L Nin gii p mt cch khoa hc v vn c bn ca trit hc v ph phn nhng quan nim sai lm ca trit hc duy tm, tn gio v vt vt cng nh bc b thuyt khng th bit. nh ngha vt cht ca L Nin tip thu c ph phn nhng quan im ng ca ch ngha duy vt trc y v ng thi khc phc nhng thiu st v hn ch ca n.

nh ngha vt cht ca L Nin cho php xc nh nhng ci g l ct cht trong lnh vc x hi c th gii thch ngun gc, bn cht v quy lut khch quan ca x hi. nh ngha vt cht ca L Nin m ng cho cc nh khoa hc nghin cu th gii v cng v tn. Cu 3 . Nguyn l v s pht trin 1. Ni dung ca nguyn l a. Khi nim pht trin - Quan im siu hnh cho rng pht trin ca cc s vt, hin tng ch l s tng, gim n thun v s lng, khng c s thay i g v cht c s vt - Quan im bin chng (Trit hc Mc - Lnin) Pht trin dng ch qu trnh vn ng ca s vt theo khuynh hng i ln: t trnh thp n trnh cao, t km hon thin n hon thin hn => Pht trin cng l qua trnh pht sinh v gii quyt mu thun khch quan vn c ca s vt; l qu trnh thng nht gia ph ng cc nhn t tiu cc t s vt c trong hnh thi mi ca s vt b. Tnh cht ca s pht trin - Tnh khch quan ca s pht trin biu hin trong ngun gc ca s vn ng v pht trin. l qu trnh bt ngun t bn thn s vt, hin tng; l qu trnh gii quyt mu thun ca s vt, hin tng . - Tnh ph bin ca s pht trin c th hin cc qu trnh pht trin din ra trong mi lnh vc t nhin, x hi v t duy; trong tt c mi s vt hin tng v trong mi qu trnh, mi giai on ca s vt, hin tng - Tnh a dng v phong ph: Pht trin l khuynh hng chung ca mi s vt hin tng, song mi s vt, mi hin tng, mi lnh vc hin thc li c qu trnh pht trin khng hon ton ging nhau. 2. ngha phng php lun Nguyn l v s pht trin l c s l lun khoa hc nh hng vic nhn thc th gii v ci to th gii. - Theo nguyn l ny, trong mi nhn thc v thc tin cn phi c quan im pht trin. +Quan im ny ch ra khi xem xt bt k s vt, hin tng no cng phi t chng trong s vn ng, pht trin, vch ra xu hng bin i, chuyn ha ca chng - C quan im lch s, c th trong nhn thc v gii quyt cc vn trong thc tin, ph hp vi tnh cht phong ph, a dng, phc ap ca n. + Quan im pht trin i hi phi khc phc t tng bo th, tr tr, nh kin, i lp vi s pht trin.

Cu 4): Trnh by quy lut chuyn ho t nhng s thay i v lng thnh nhng s thay i v cht v ngc li. T rt ra ngha phng php lun i vi hot ng thc tin ca bn than 1. Quy lut lng chuyn ho t nhng s thay i v lng thnh nhng s thay i v cht v ngc li a. Khi nim * Cht l phm tr trit hc dng ch tnh quy nh khch quan vn c ca s vt, l s thng nht hu c ca nhng thuc tnh lm cho s vt l n ch khng phi l ci khc. * Lng l phm tr trit hc dng ch tnh quy nh khch quan vn c ca s vt v cc phng din s lng cc yu t cu thnh, quy m ca s tn ti, tc , nhp iu ca cc qu trnh vn ng v pht trin ca s vt. => S phn bit gia lng v cht ch l tng i, trong mi quan h ny n l lng, trong mi quan h khc n li l cht b. Mi quan h bin chng gia lng v cht * Nhng thay i v lng dn n nhng thay i v cht - S vt bao gi cng l s thng nht ca hai mt i lp, lng v cht, lng no, cht y, cht no lng y. - S thng nht gia lng v cht c th hin trong gii hn nht nh gi l . + l phm tr trit hc dng ch khong gii hn trong s thay i v lng ca s vt cha lm thay i cn bn cht ca s vt, hin tng. + im nt l phm tr trit hc dng ch im gii hn m ti s thay i v lng lm thay i v cht ca s vt, hin tng. S vt tch lu v lng ti im nt s to ra bc nhy, cht mi ra i + Bc nhy l phm tr trit hc dng ch s chuyn ho v cht ca s vt do s thay i v lng ca s vt trc gy nn. * Nhng thay i v cht dn n nhng thay i v lng Cht mi ca s vt ra i s tc ng tr li lng ca s vt. S tc ng y th hin : cht mi c th lm thay i kt cu, quy m, trnh , nhp iu ca s vn ng v pht trin ca s vt. Nh vy, khng ch nhng thay i v lng dn n nhng thay i v cht m nhng thay i v cht cng dn n nhng thay i v lng. - Cn c vo quy m thc hin bc nhy ca s vt c bc nhy ton b v bc nhy cc b: - Khi xem xt s thay i v cht ca x hi ngi ta cn phn chia s thay i thnh thay i c tnh cht cch mng v thay i c tnh tin ho. => Mi s vt u l s thng nht gia lng v cht, s thay i dn dn v lng ti im nt s dn n s thay i v cht ca s vt thng qua bc nhy;

cht mi ra i tc ng tr li s thay i ca lng mi li c cht mi cao hn Qu trnh tc ng din ra lin tc lm cho s vt khng ngng bin i 2. ngha phng php lun: - Trong nhn thc v hot ng thc tin, con ngi phi bit tch lu v lng lm bin i v cht theo quy lut. - Khi tch lu v s lng phi c quyt tm tin hnh bc nhy, phi kp thi chuyn nhng s thay i v lng thnh nhng thay i v cht, t nhng thay i mang tnh cht tin ho sang nhng thay i mang tnh cht cch mng. - Trong hot ng nhn thc v thc tin, tu theo mc ch c th, cn tng bc tch lu v lng c th lm thay i v cht ca s vt; ng thi c th pht huy tc ng ca cht mi theo hng lm thay i v lng ca s vt. - Chng khuynh hng t khuynh, ch quan, nng vi, cha c s tch ly v lng mun thc hin bc nhy v cht. Chng khuynh hng hu khuynh, bo th, tr tr, ngi kh khng dm thc hin bc nhy v cht khi c tch ly v lng. 3. Trong hot ng thc tin phi bit vn dng linh hot cc hnh thc ca bc nhy. - Tch lu vn kin thc trong qu trnh hc tp c iu kin thy i sang mt qu trnh hg tp cao hn - Khi tch lu cc iu kin th sn sng thay i sang mt giai on mi c v cht v lng. Cu 5: Trnh by quy lut ph nh ca ph nh. T lm r s vn dng quy lut ny ca Vit Nam trong vic la chn con ng i ln ch ngha x hi. 1. Quy lut ph nh ca ph nh a. Khi nim ph nh v ph nh bin chng - Ph nh l s that th s vvt ny bng s vt khc trong qu trnh vn ng v pht trin . - Ph nh bin chng l phm tr trit hc dng ch s ph nh t thn, l mt khu trong qua trnh dn ti s ra i s vt mi, tin b hn ci c c trng c bn ca ph nh bin chng l tnh khch quan v tnh k tha b. Ph nh ca ph nh - Trong qu trnh vnng ca s vt y, nhng nhn t mi xut hin s thay th nhng nhn t c, s ph nh bin chng din ra - s vt khng cn na m b thay th bi s vt mi, trong c nhng nhn t tch cc c gi li. Song s vt mi ny s b ph nh bi s vt mi khc. S vt mi khc y dng nh l s vt tn ti, song khng phi l s trng lp hon ton, m n c b sung

nhng nhn t mi v ch bo tn nhng nhan t tch cc thch hp vi s pht trin tip tc ca n. Sau khi s ph nh hai ln ph nh c thc hin, s vt mi hon thnh mt chu k pht trin ln ph nh ln th nht A -> B Ci khng nh Ci ph nh ph nh ln th hai B -> A Ci ph nh Ci ph nh ca ph nh ( Ci khng nh) - > A Ph ng ca ph nh ( Khng nh ) - Trong hin thc, mt chu k pht trin ca s vt hin tng c th gm s lng cc ln ph nh nhiu hn hai ln. C s vt tri qua hai ln ph nh ....hon thnh mt chu k pht trin - Khuynh hng ca s pht trin ( hnh thc xoy c). S pht trin theo ng xoy c l s biu th r rng, y cc c trng ca qu trnh pht trin bin chng ca s vt: + Tnh k tha + Tnh lp li + Tnh tin ln 2. ngha phng php lun - Quy lut ny gip chng ta nhn thc ng n v xu hng pht trin ca s vt. Qa trnh pht trin ca bt k s vt no cng khng bao gi i theo mt ng thng, m din ra quanh co phc tp, trong bao gm nhiu chu k khc nhau, chu k sau tin b hn chu k trc. -Cn khc phc t tng bo th, tr tr, gio iu, km hm s pht trin ca ci mi, lm tri vi quy ny - Khi ph nh phi bit k tha nhng nhn t tch cc t c t ci c v pht trin sng to trong iu kin mi. 3. Vn dng quy lut ny ca VN trong vic la chn con ng i ln CNXH - Quy lut ny ch ra cch thc ca s pht trin l sau cc ln ph nh s vt dng nh quay tr li ci ban u nhng trn c s cao hn. Lch s XH loi ngi tt yu s ph inh cc ch t hu xy dng ch cng hu, gii phng con ngi khi p bc bt cng... - Quy lut ny ch ra s pht trin theo ng xoy c, qu trnh pht trin c bc quanh co phc tp thm ch c bc tht li tam thi nn khi CNXH Lin X v A khng nh -> B Ph nh

ng u sp ng v Nh nc ta khng do d la chn li con ng i ln CNXH. .. - Hin nay CNXH hin thc ang ng trc nhng kh khn khng nh , nhng nhng kh khn ch l tm thi, nht nh theo quy lut tt yu ca nhn loi tin b s xy dng thnh cng CNXH... Cu 6. NI DUNG NGHA CA QUY LUT THNG NHT V U TRANH CA CC MT I LP? :y l 1 trong 3 quy lut c bn ca php bin chng, ni ln ngun gc ng lc ca s pht trin. L nin gi quy lut ny l ht nhn ca php bit chng. ngha l nm bt c quy lut ny s l cs hiu cc quy lut khc v hiu c ngun gc vn ng, pht trin ca mi hin tng. Ni dung ngha ca quy lut thng nht v u tranh ca cc mt i lp nh th no, ta cng nhau nghin cu: I/ Ni dung quy lut: 1. Mu thun l g: Mu thun l s lin h tc ng ln nhau ca cc mt i lp trong bn thn cc s vt hin tng v gia s vt hin tng ny vi s vt hin tng khc. 2. Cc mt i lp: l nhng mt c xu hng vn ng tri ngc nhau trong 1 s vt hoc gia s vt ny vi s vt khc. V d: Trong t nhin, khi coi con ngi l 1 s vt, th gia ng ha v d ha, gia bin d v di truyn, hp th v bi tit l cc mt i lp. Hai mt i lp thng nht vi nhau trong cng mt s vt to thnh mu thun. V d Khi coi mt x hi T bn l mt s vt, mu thun gia V sn v T sn, mu thun gia Giai cp bc lt v b bc lt, Giai cp thng tr v giai cp b tr, sn xut v tiu dng, l hai mt i lp. Trong t duy: bit v cha bit, chn l v sai lm, bit su sc v bit nng cn , l cc mt i lp. Hai s vt i lp: Ngnh cng nghip v nng nghip: i hi gia nhu cu cng nghip phi p ng v my mc v nng nghip mu thun v kh nng p ng.. Kinh t v quc phng: Kinh t p ng nhu cu quc phng. Lu : 2 mt i lp bin chng thng nht vi nhau to thnh mu thun bin chng V d: Tay tri, tay phi trong mt con ngi. Mi s vt u c mu thun bn trong: Do cu trc s vt. S vt gm nhng mt ging, khc, v i lp nhau. Hai mt i lp trong 1 s vt to nn mu thun. Mu thun y mang tnh khch quan.

3. S thng nht v u tranh ca cc mt i lp: a/ S thng nht: L cc mt i lp nng ta nhau, lm iu kin tn ti cho nhau, khng c mt ny th khng c mt kia. V d: ng ha, d ha trong con ngi. Hp th, bi tit. X hi V sn v T bn. (ngi bn, ngi mua. Xt 1 phng din no , gia 2 mt i lp c nhng nt ging nhau, l nin gi l ng nht. Nh c n m cc mt i lp chuyn ha cho nhau. V d: c nam c n u l con ngi mi thnh v chng. Ci thin v ci c trong 1 con ngi. Trong ci c u c ci thin, lm sao lng tm thc tnh. Phn bit s thng nht l thng nht ca cc mt i lp vi quan nim thng nht thun ty trong i sng hng ngy: V d: thng nht t nc l thng nht thun ty. Thng nht Cc giai cp u v nhn loi. b) u tranh gia cc mt i lp: - u tranh ca cc mt i lp l s tc ng, bi tr ph nh nhau,l s trin khai ca cc mt i lp. V d: T sn V sn, nng dn a ch. Nng dn tm cch thot khi a ch, a ch tm cch bc lt. Cc hnh thc ca cc mt i lp rt phong ph a dng, ph thuc vo iu kin, tnh cht, phm vi, phm vi ca cc mt i lp. V d: u tranh Trong t nhin v x hi l khc nhauh. y iu kin v hnh thc u tranh khc nhau. Chng ta phi phn tch cc loi mu thun tm cch gii quyt. Phn bit u tranh y l u tranh ca cc mt i lp, khng ging vi quan nim u tranh thng thng. khng phi u tranh chng chi trong lnh vc chnh tr. Thc ra u tranh trong chnh tr ch l mt b phn. V d: u tranh gii phng t nc. 4. Tnh cht ca thng nht v u tranh: Ch ngha duy vt bin chng khng nh: thng nht l tng i tm thi, u tranh l tuyt i. Thng nht l tng i tm thi v ng im l tng i. ng im l mt hnh thc vn ng trong th cn bng khi s vt ang l n cha l s vt khc. Nh c ng im, nh c thng nht m ta xc nh c s vt. Thng nht l tng i, thng nht cc mt i lp, do , Trong thng nht bao hm u tranh. u tranh l tuyt i v vn ng l tuyt i. 5. Vai tr ca u tranh cc mt i lp v mu thun:

u tranh cc mt i lp dn n chuyn ha, mu thun c gii quyt, s vt c mt i, s vt mi ra i v th u tranh cc mt i lp ni ring, mu thun ni chung l ngun gc, ng lc ca s pht trin. L nin gi : pht trin l u tranh ca cc mt i lp. 6. Phn loi mt s mu thun : Thng thng phn mu thun thnh mu thun bn trong v bn ngoi, c bn v khng c bn, ch yu v khng ch yu,. - Lu : Ring trong lnh vc x hi ngoi cc mu thun trn cn c thm mu thun i khng v khng i khng. - Mu thun bn trong(gi vai tr quyt nh s vn ng, pht trin ca s vt): L s tc ng ln nhau gia cc mt i lp bn trong mt s vt, hin tng). V D : mu thun trong X HI T bn: T sn mu thun vi V sn. - Mu thun bn ngoi(C vai tr quan trng trong s vn ng, pht trin ca s vt): L s tc ng qua li gia cc mt, cc khuynh hng i lp thuc cc s vt khc nhau. - Mu thun c bn: L mu thun quy nh bn cht ca s vt, quy nh s pht trin tt c cc giai on pht trin ca s vt, n quyt nh s ny sinh ca cc mu thun khc. V D : Trong khch quan quan IM ln CH NGHA X HI VIT NAM mu thun cn bn l mu thun v con ng i ln CH NGHA T BN hay CH NGHA X HI. - Mu thun khng c bn: L mu thun c trng cho mt phng din no ca s vt, n quy nh s vn ng v pht trin ca mt mt no ca s vt. V D : Mu thun khng cn bn trong khch quan quan im ln CH NGHA X HI VIT NAM l mu thun v xc lp vn ha tng lai VN HA X HI CH NGHA hay vn ha hin tng. - Mu thun ch yu: L mu thun ni ln hng u ca mt giai on pht trin nht nh ca s vt, n chi phi cc mu thun khc trong giai on . V D : Trong giai on thc hin cuc CCH MNG DN TC DN CH gii phng Dn tc, mu thun ch yu ca DN TC VIT NAM l: Mu thun gia DN TC VIT NAM vi quc, thc dn xm lc. - Mu thun th yu l mu thun ra i v tn ti trong mt giai on pht trin no ca S VT , nhng khng ng vai tr chi phi S VT . Gii quyt mu thun th yu gp phn vo vic gii quyt mu thun ch yu. - Mu thun i khng:L >< gia nhng giai cp, nhng tp on ngi c li ch c bn tri ngc nhau. V d : X HI T BN CH NGHA mu thun gia giai cp t sn vi giai cp v sn - Mu thun khng i khng l > < gia cc giai cp, tng lp c li ch c bn khng i lp nhau

II/ ngha phng php lun: 1/ V s vt l th thng nht ca cc mt i lp cho nn nhn thc s vt l nhn thc mu thun ca s vt. V d: nh gi mt t nc, mt con ngi th phi nh gi cc mt trong t nc, con ngi . Tc l nh gi 2 mt trong mt vn . 2/ Thng nht l tng i tm thi, u tranh l tuyt i, do phi u tranh nh th no c th thng nht mi cao hn. Chng hai khuynh hng t v hu, t khuynh tn ph tiu cc, hu khuynh l ngi u tranh. 3/ Cc hnh thc u tranh cng rt a dng phong ph, cho nn chng ta phi phn tch mu thun, phn tch cc mt i lp, phn bit cc mu thun tm ra cc gii php ph hp. 4/ Con ng u tranh gii quyt mu thun, y l con ng duy nht, ng n v y cng l l sng. V d: vit nam u tranh ph bnh, t ph bnh (Ngh qut Trung ng 4). Cu 7.Lm r vai tr ca thc tin i vi nhn thc. T chng minh rng con ng bin chng ca s nhn thc chn l l T trc quan sinh ng n t duy tru tng, t t duy tru tng n thc tin. Khi nim: thc tin l g? Thc tin l ton b hot ng vt cht c mc ch, mang tnh lch s-x hi ca con ngi nhm ci bin t nhin v x hi. Hot ng lao ng sn xut ra ca ci vt cht, qu trnh con ngi to ra nhng cng c lao ng lm bin i gii t nhin x hi di dng chung nht l qu trnh cn ngi s dng cng c lao ng tc ng vo hin thc khch quan, ci tin cc dng vt cht cn thit p ng nhng nhu cu ca i sng x hi. +Hot ng ci tin x hi m thc cht l hot ng u tranh giai cp v u tranh dn tc. +Hot ng thc tin thc nghim khoa hc l mt hnh thc c bit ca hot ng thc tin, bao gm thc nghim khoa hc v thc nghim x hi. Mi hnh thc hot ng c bn ca thc tin c mt chc nng quan trng khc nhau, khng th thay th cho nhau song chng c mi quan h cht ch, tc ng qua li ln nhau. Trong mi quan h , hot ng sn xut vt cht l loi hot ng c vai tr quan trng nht. 1. Vai tr ca thc tin i vi nhn thc. * Thc tin l c s ca nhn thc, ng lc ca nhn thc, mc ch ca nhn thc v l tiu chun kim tra chn l ca qu trnh nhn thc: + Thc tin ra nhu cu, nhim v, cch thc v khuynh hng vn ng, pht trin ca nhn thc. + Hot ng thc tin lm cho cc gic quan ca con ngi ngy cng c hon thin, nng lc t duy lgic khng ngng c cng c v pht trin.

* Thc tin l tiu chun ca chn l, kim tra tnh chn l ca qu trnh nhn thc: + Thc tin l thc o gi tr ca nhng tri thc t c trong nhn thc. + N b sung iu chnh, sa cha, pht trin v hon thin nhn thc. => Vai tr ca thc tin i vi nhn thc i hi chng ta phi lun qan trit quan im thc tin. Quan im ny yu cu vic nhn thc phi xut pht t thc tin, da trn c s thc tin, phi coi trng cng tc thc tin. 2. Con ng bin chng ca s nhn thc chn l Quan im ca Lnin v con ng bin chng ca s nhn thc chn l T trc quan sinh ng n t duy tru tng, t t duy tru tng quay tr v thc tin, l con ng bin chng ca s nhn thc chn l, nhn thc hin thc khch quan a. Giai on t nhn thc cm tnh n nhn thc l tnh * c im: - L giai on u tin ca qu trnh nhn thc. - L giai on con ngi s dng cc gic quan nm bt cc s vt. - Giai on ny gip con ngi hiu c ci b ngoi ca s vt. * Trc quan sinh ng gm 3 hnh thc: Cm gic, tri gic v biu tng + Cm gic: l s phn nh nhng thuc tnh ring l ca cc s vt, hin tng khi chng ang tc ng trc tip vo cc gic quan ca con ngi. +Tri gic: l hnh nh tng i ton vn v s vt khi s vt ang trc tip tc ng vo cc gic quan, n l s tng hp ca nhiu cm gic. + Biu tng: l hnh thc phn nh cao nht v phc tp nht ca giai on trc quan sinh ng, l hnh nh cm tnh v tng i hon chnh cn lu li trong b c ngi v s vt khi s vt khng cn trc tip tc ng vo cc gic quan. b. Giai on t nhn thc l tnh n thc * c im: - L giai on phn nh gin tip, tru tng v s vt - Khi qut nhng thuc tnh, nhng c im bn cht, quy lut ca i tng * Cc hnh thc nhn thc l tnh: + Khi nim: l hnh thc c bn ca t duy tru tng. Phn nh nhng c tnh bn cht ca s vt. S hnh thnh cc khi nim l kt qu ca s khi qut, tng hp bin chng cc c im, thuc tnh ca s vt hay mt lp s vt. Hnh thc biu hin khi nim l t + Phn on: L mt hnh thc ca t duy lin kt cc khi nim li vi nhau khng nh hoc ph nh mt c im, mt thuc tnh no ca i tng. Hnh thc din t khi nim l mnh + Suy l: L hnh thc ca t duy lin kt cc phn on li vi nhau rt ra tri thc mi bng phn on mi * Mi quan h gia nhn thc cm tnh, nhn thc l tnh vi thc tin:

- L hai giai on, hai trnh khc nhau ca nhn thc chng c quan h bin chng vi nhau. - Nhn thc cm tnh gn lin vi hot ng thc tin l c s ca nhn thc l tnh. Nhn thc l tnh nh c tnh khi qut cao li c th hiu bit c bn cht quy lut vn ng v pht trin ca s vt gip cho nhn thc cm tnh c nh hng ng v tr nn su sc hn v s vt Tuy nhin, nu dng li nhn thc l tnh th con ngi mi ch c c nhng tri thc v i tng cn bn thn nhng tri thc y c chn thc hay khng th con ngi cha nhn bit c nhn thc c iu phi quay tr v thc tin kim tra tri thc cu 8. Sn xut vt cht v vai tr ca n a. Khi nim sn xut vt cht v phng thc sn xut Khi nim sn xut vt cht v cc nhn t c bn ca qu trnh sn xut vt cht Sn xut l mt loi hnh hot ng c trng ca con ngi v x hi loi ngi, bao gm: sn xut vt cht, sn xut tinh thn v sn xut ra bn thn con ngi. Ba qu trnh gn b cht ch vi nhau, tc ng qua li vi nhau, trong sn xut vt cht l c s cho s tn ti v pht trin ca x hi. Theo Ph.ngghen: im khc bit cn bn gia x hi loi ngi vi x hi loi vt l ch: loi vt may lm ch hi lm, trong khi con ngi li sn xut (C.Mc v Ph.ngghen: Ton tp, Nxb Chnh tr Quc gia, H Ni, 1995, t.34, tr.241. ) Sn xut vt cht l mt loi hnh hot ng thc tin vi mc ch ci bin cc i tng ca gii t nhin theo nhu cu tn ti, pht trin ca con ngi v x hi. Vi ngha nh vy, sn xut vt cht l mt loi hot ng c tnh khch quan, tnh x hi, tnh lch s v tnh sng to. Bt c qu trnh sn xut no cng gm ba yu t c bn: sc lao ng, i tng lao ng v t liu lao ng: Sc lao ng: l ton b th lc v tr lc ca con ngi c kh nng c vn dng, s dng trong qu trnh sn xut vt cht. Sc lao ng v laong l hai khi nim khc nhau nhng c lin quan vi nhau. Lao ng l qu trnh con ngi s dng sc lao ng trong qu trnh sn xut vt cht. Sc lao ng l tin c qu trnh lao ng nhng nu khng c qu trnh lao ng th sc lao ng ch tn ti dng tim nng. i tng lao ng: l nhng tn ti ca gii t nhin m con ngi tc ng vo chng trong qu trnh lao ng. T liu lao ng: l nhng phng tin vt cht m con ngi s dng trong qu trnh lao ng tc ng vo i tng lao ng. Khi nim phng thc sn xut Phng thc sn xut l nhng cch thc m con ngi s dng tin hnh qu trnh sn xut ca x hi nhng giai on lch s nht nh.

Mi x hi mi giai on lch s nht nh u c phng thc sn xut ca n vi nhng c im ring. Mi phng thc sn xut u c hai phng din c bn ca n l k thut v kinh t. Phng din k thut ca phng thc sn xut l ch qu trnh sn xut c tin hnh bng cch thc k thut, cng ngh no bin i cc i tng lao ng. Phng din kinh t ca phng thc sn xut l ch qu trnh sn xut c tin hnh vi nhng cch thc t chc kinh t no. Trong cc x hi nng nghip truyn thng, phng thc k thut ch yu ca qu trnh sn xut l cc cng c k thut th cng vi quy m nh v khp kn v phng din kinh t. Ngc li, trong cc x hi hin i, qu trnh sn xut c tin hnh vi phng thc k thut cng nghip v t chc kinh t th trng vi quy m ngy cng m rng. b. Vai tr ca sn xut vt cht v phng thc sn xut i vi s tn ti v pht trin ca x hi Sn xut vt cht gi vai tr quyt nh i vi s tn ti v pht trin ca x hi, l hot ng nn tng lm pht sinh, pht trin nhng mi quan h x hi ca con ngi; n l c s ca s hnh thnh, bin i v pht trin ca x hi loi ngi. Xut pht t nhn t con ngi hin thc C.Mc cho rng, tin u tin ca mi s tn ti ca con ngi v l vic: con ngi ta phi c kh nng sng ri mi c th lm ra lch s. Mun vy con ngi cn c thc n, thc ung, nh , qun o... nhng th ch c th c to ra t sn xut vt cht. Nh vy, hnh vi lch s u tin ca con ngi l vic sn xut ra nhng t liu tha mn nhng nhu cu y, l hot ng c bn ca con ngi, l ci phn bit hot ng ca con ngi vi con vt. tin hnh sn xut vt cht con ngi phi c khng ch c quan h vi t nhin m phi c quan h vi nhau v trn c s nhng quan hsn xut ny m pht sinh cc quan h khc nh: chnh tr, o c, php lut...V vy, trong qu trnh sn xut vt cht con ngi khng nhng lm bin i t nhin, bin i x hi ng thi lm bin i c bn thn mnh. Do , sn xut vt cht khng ngng pht trin tt yu lm cho x hi khng ngng pht trin. S pht trin ca sn xut vt cht quyt nh s bin i, pht trin ca ton b i sng x hi. S vn ng, pht trin ca x hi suy cho cng c nguyn nhn t s pht trin ca nn sn xut x hi. Do , gii thch v gii quyt cc vn ca i sng x hi th phi xut pht t thc trng sn xut vt cht ca x hi. Lch s pht trin ca x hi l lch s pht trin ca cc phng thc sn xut t thp n cao. Suy cho cng ci phn bit cc thi i kinh t khng phi ch n sn xut ra ci g m l n c tin hnh bng cch no v vi cng c g. Quan im v vai tr quyt nh ca phng thc sn xut i vi trnh pht trin ca sn xut v x hi l c s gii thch s pht trin ca lch s nhn loi, chnh l lch s pht trin thay th ca phng thc sn xut.

S thay th v pht trin ca cc phng thc sn xut phn nh xu hng tt yu khch quan ca qu trnh pht trin x hi loi ngi t trnh thp n trnh cao. S thay th ca phng thc sn xut ny bng phng thc sn xut khc c th din ra theo quy lut pht trin tun t hoc nhy vt, b qua mt phng thc sn xut no trong nhng iu kin nht nh, hoc c th c s an xen gia cc phng thc sn xut trong nhng giai on nht nh to nn tnh phong ph, a dng v con ng pht trin ca cc dn tc trong lch s. Nhn thc c vai tr ca sn xut vt cht i vi s tn ti v pht trin ca x hi. Trn c s trong nhn thc l c s gip cho chng ta nhn thc c rng, mi hot ng thc tin v nhn thc phi da trn nn tng sn xut vt cht. S bin i ca phng thc sn xut quyt nh s bin i, pht trin ca x hi do thc y x hi pht trin cn phi thc y s pht trin ca phng th c sn xut. Qu trnh vn ng, pht trin, thay th ca phng thc sn xut trong lch s l qu trnh phong ph, a dng do cc dn tc phi ty thuc vo iu kin lch s c th la chn con ng pht trin ring ca mnh, ph hp vi quy lut vn ng khch quan ca lch s. Cu 9(4 im): Trnh by mi quan h bin chng gia lc lng sn xut v quan h sn xut. T lm r s vn dng quy lut ny trong tin trnh xy dng ch ngha x hi Vit Nam. im Ni dung 0,5 1. Khi nim lc lng sn xut v quan h sn xut Lc lng sn xut: - Lc lng sn xut biu hin mi quan h gia con ngi vi t nhin trong qu trnh sn xut. Lc lng sn xut l nng lc thc tin ci bin gii t nhin ca con ngi nhm p ng nhu cu i sng ca mnh - Trong s pht trin ca lc lng sn xut, khoa hc ng vai tr ngy cng to ln. Ngy nay khoa hc tr thnh lc lng sn xut trc tip Quan h sn xut: - Quan h sn xut l hnh thc x hi ca phng thc sn xut c tnh n nh tng i so vi s pht trin khng ngng ca lc lng sn

xut 2,5 2. Mi quan h bin chng gia lc lng sn xut v quan h sn xut. + Trnh lc lng sn xut th hin trnh chinh phc t nhin ca con ngi: biu hin trnh ca cng c lao ng, trnh , kinh nghim v k nng lao ng ca con ngi, trnh t chc v phn cng lao ng x hi, trnh ng dng khoa hc vo sn xut. + Tnh cht ca lc lng sn xut: khi sn xut da trn cng c th cng, phn cng lao ng km pht trin th lc lng sn xut ch yu c tnh cht c nhn. Khi sn xut t ti trnh c kh, hin i phn cng lao ng x hi pht trin th lc lng sn xut c tnh cht x hi ho. - Mi quan h gia LLSX v QHSX l mi quan h thng nht bin chng, trong LLSX quyt nh QHSX v QHSX tc ng tr li LLSX. + Lc lng sn xut lun lun vn ng pht trin, bt u t cng c lao ng, t khoa hc cng ngh; quan h sn xut c tnh n nh tng i. S pht trin ca lc lng sn xut n mt trnh nht nh mu thun vi quan h sn xut hin c i hi phi thay i bng mt quan h sn xut mi ph hp vi mt trnh mi ca lc lng sn xut. + Mi quan h thng nht gia LLSX v QHSX tun theo nguyn tc khch quan: QHSX ph thuc vo thc trng pht trin ca LLSX - Mi quan h gia LLSX v QHSX l mi quan h thng nht bao hm kh nng chuyn ho thnh cc mt i lp v pht sinh mu thun + Quan h sn xut ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut c tc ng thc y lc lng sn xut pht trin. Ngc li quan h sn xut khng ph hp vi lc lng sn xut (lc hu hoc vt

trc) s km hm s pht trin ca lc lng sn xut. Khi quan h sn xut km hm s pht trin ca lc lng sn xut, th theo quy lut chung, quan h sn xut c s c thay th bng quan h sn xut mi ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut + Quy lut quan h sn xut ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut l quy lut ph bin tc ng trong ton b tin trnh lch s nhn loi. 1 2. Vit Nam vn dng quy lut ny trong tin trnh xy dng ch ngha x hi - Trc 1986 VN cha c s ph hp gia QHSX vi LLSX, QHSX tin tin gi to i trc mt bc so vi LLSX... - Sau 1986 VN tin hnh i mi, bc u xy dng QHSX ph hp vi LLSX, th hin vic thc hin nhiu thnh phn kinh t, duy tr nhiu kiu QHSX tng ng vi nhiu trnh khc nhau ca LLSX... Cu 10: Trnh by mi quan h bin chng c s h tng kin trc thng tng. - Khi nim c s h tng, kin trc thng tng (1,5) K/n: C s h tng l ton b nhng quan h sn xut hp thnh c cu kinh t ca mt x hi nht nh. Cu trc ca c s h tng. C s h tng ca mt x hi c th bao gm: Quan h sn xut thng tr (quan h sn xut ng thi); Quan h sn xut tn d (quan h sn xut ca x hi c); Quan h sn xut mm mng (quan h sn xut ca x hi tng lai).

- Mi quan h gia cc mt ca CSHT. Trong , quan h sn xut thng tr bao gi cng gi vai tr ch o, chi phi cc quan h sn xut khc, n quy nh xu hng chung ca i sng kinh t - x hi. Quan h sn xut tn d v quan h sn xut mm mng cng c vai tr nht nh tc ng tr li ca i vi quan h sn xut thng tr bng cch thc y cc thnh phn kinh t pht trin. Kin trc thng tng - K/N: Kin trc thng tng l mt phm tr trit hc dng ch ton b h t tng v cc thit ch tng ng ca mt x hi nht nh. Kin trc thng tng l ton b nhng quan im chnh tr, php quyn, trit hc, o c, tn gio, ngh thut, v.v. cng vi nhng thit ch x hi tng ng nh nh nc, ng phi, gio hi, cc on th x hi, v.v. c hnh thnh trn c s h tng nht nh. - Cu trc ca kin trc Thng tng. H t tng: bao gm trit hc, tn gio, vn hc ngh thut, vn ha- o c Cc thit ch tng ng: bao gm nh nc, php lut, cc t chc on th, ng phi, cc c quan bo v php lut nh nc. Mi quan h gia cc mt ca KTTT. Mi yu t ca kin trc thng tng c c im ring, c quy lut vn ng pht trin ring, nhng chng lin h vi nhau, tc ng qua li ln nhau v u hnh thnh trn c s h tng. Trong x hi c giai cp, kin trc thng tng mang tnh giai cp. - Quan h bin chng c s h tng v kin trc thng tng (2) Vai tr quyt nh ca c s h tng i vi kin trc thng tng. Mi c s h tng s hnh thnh nn mt kin trc thng tng tng ng vi n.

Tnh cht ca kin trc thng tng l do tnh cht ca c s h tng quyt nh. Trong x hi c giai cp, giai cp no thng tr v kinh t th cng chim a v thng tr v mt chnh tr v i sng tinh thn ca x hi. Cc mu thun trong kinh t, xt n cng, quyt nh cc mu thun trong lnh vc chnh tr t tng. Cuc u tranh giai cp v chnh tr t tng l biu hin nhng i khng trong i sng kinh t. Tt c cc yu t ca kin trc thng tng nh nh nc, php quyn, trit hc, tn gio, v.v. u trc tip hay gin tip ph thuc vo c s h tng, do c s h tng quyt nh. C s h tng thay i th sm hay mun, kin trc thng tng cng thay i theo. Qu trnh din ra khng ch trong giai on thay i t hnh thi kinh t - x hi ny sang hnh thi kinh t - x hi khc, m cn din ra ngay trong bn thn mi hnh thi kinh t - x hi, xt cho n cng l s thay di ca LLSX. Mi yu t ca c s h tng bin i cng dn n lm thay i nhng yu t ca KTTT. (nhng quan h v kinh t thay i tt yu dn ti php lut, co cu nh nc, tri hc, tn gio cng thay i theo. Tc ng tr li ca kin trc thng tng i vi c s h tng. Tuy c s h tng quyt nh kin trc thng tng, kin trc thng tng cng c tnh c lp tng i tc ng tr lai vi CSHT thng qua vai tr lnh o ca nh nc. Nh nc a ra nhng quan im, ng li ng n th x y mnh cc c cu kinh t pht trin, ngc li nh nc a ra quan im sai lm s dn ti lm suy thoi cc c cu kinh t. Cc b phn ca KTTT nh trit hc, o c, vn ha, ngh thut cng c s tc ng mnh m n s pht trin cc c cu kinh t (s tc ng thong qua t tng ca ngi lao ng).

ngha phng php lun (1,5) CSHT quyt nh KTTT v vy mun a t nc pht trin, khi vch ra cc ng li chnh sch trc ht phi xut pht t cc quan h kinh t. y mnh pht trin c s h tng, nghi l phi t mnh cc quan h sn xut pht trin. Quan h sn xut c, quan h sn xut thng tr, quan h sn xut tng lai. T i hi VI ca ng chng ta chuyn kinh t t nc t ch tp trung, bao cp sang nn kinh t hng ha nhiu thnh phn nh hng x hi ch ngha. KTTT tc ng tr li vi CSHT thng qua vai tr lnh o ca nh nc v vy trong hot ng thc tin khi trin khai cc ng li, chnh sch phi ph hp, khoa hc, phi coi trng vai tr ca chnh tr, tnh nng ng sng to ca chnh tr trong vic vn dng vao cc quy lut kinh t khch quan. Tuyt i ho mt mt no cung dn ti sai lm. Cu 11: Phn tch mi quan h bin chng gia tn ti x hi v thc x hi? T rt ra ngha phng php lun ca n v ph phn nhng quan im sai lm v vn ny? 1. thc x hi l s phn nh tn ti x hi, do tn ti x hi quyt nh: ph thuc vo tn ti x hi. Mi khi tn ti x hi, nht l phng thc sn xut x hi thay i th nhng t tng v l lun x hi, nhng quan im chnh trnh php quyn, o csm mun cng s bin i theo. V th, nhng thi k lch s khc nhau c nhng l lun, quan im, t tng x hi khc nhau. S thay i ca thc x hi c th l s phn nh ng, hoc khng ng i vi tn ti x hi, nhng xt cho cng v lu di, thc x hi c kh nng phn nh ng, y v chnh xc i vi qu trnh thay i ca tn ti x hi. Vn ny c Mc khng nh: khng phi thc ca con ngi quyt nh tn ti ca h, tri li, tn ti x hi ca h quyt nh thc ca h ngun gc, s ph thuc ca thc x hi i vi tn ti x hi m cn ch ra rng khng phi bt c t tng, quan im, l lun, hnh thi thc x hi no cng phn nh r rng v trc tip nhng quan h kinh t ca thi i, m xt cho cng nhng quan h kinh t c phn nh bng cahcs ny hay cch khc trong nhng t tng quan nim yBi v khng ch c thc chnh tr phn nh trc tip, m n cn c phn nh cc hnh thi thc khc, mt khc trong cc hnh thi

thc x hi cn bao hm s tc ng qua li va bao hm c s k tha vi qu kh. 2.Tnh c lp ca thc x hi thay i v pht trin ca thc x hi. Bi v thc x hi d th hin di hnh thc no, nh thc thng thng, thc l lun, h t tng v cc hnh thi thc x hi nh chnh tr, php quyn.cng ch ny sinh t tn ti x hi v l phn nh, b quyt nh bi tn ti x hi. thc x hi so vi tn ti, th ch ngha duy vt lch s cng khng nh rng trong nhng iu kin nht nh t tng ca con ngi v c bit vai tr tin phong ca nhng t tng khoa hc tin tin bi tnh vt trc ca n so vi tn ti x hi.Bi v mt mt tri thc khoa hc khng ch c kh nng d bo tng lai, m cn c ngha tc dng t chc, ch o hot ng thc tin hng hot ng thc tin ca con ngi gii quyt nhng yu cu, nhim v chn mui ca i sng vt cht t ra, nhng n vn ph thuc v b quyt nh bi tn ti x hi. pht trin ca x hi k c thc x hi ca ch ngha duy vt lch s khng ch coi yu t k tha l c s l lun gii thch mi quan h bin chng gia ci mi v ci c trong lch s pht trin ca i sng tinh thn x hi, m n cn l iu kin, tin cho s xut hin, tn ti v pht trin ca ci mi. nhiu hnh thi thc x hi c th khc nhau nh: chnh tr, php quyn, o c.v s tc ng qua li gia chng lm cho mi hnh thi thc x hi c nhng mt, nhng tnh cht khng t gii thch c mt cch trc tip bng tn ti x hi hay bng cc iu kin vt cht.Lch s pht trin vt cht ca thc thng thng mi thi i, ty theo nhng iu kin lch s m c nhng hnh thi thc x hi ni ln hng u v tc ng ln cc hnh thi thc x hi khc. Trong s tc ng qua li gia cc hnh thi ca thc x hi th chnh tr c vai tr c bit quan trng. mng c ngha thc y s pht trin ca x hi v nhng t tng lc hu, phn ng th c tc ng ngc li i vi s pht trin x hi. Tn ti ti x hi v thc x hi l hai phng din thng nht bin chng ca i sng x hi.V vy cng cuc ci to x hi c,xy dng x hi mi phi c tin hnh ng thi trn c hai mt tn ti x hi v thc x hi.Cn thy rng,thay i tn ti x hi l iu kin c bn nht thay i thc x hi;mt khc cng cn thy rng khng ch nhng bin i trong tn ti x hi mi tt yu dn n nhng thay i to ln trong i sng tinh thn ca x hi m ngc li,

nhng tc ng ca i sng tinh thn x hi, vi nhng iu kin xc nh cng c th to ra nhng bn i mnh m, su sc trong tn ti x hi. Trong s nghip cch mng XHCN nc ta, mt mt chng ta phi coi trng cuc cch mng t tng vn ho, pht huy vai tr tc ng tch cc ca i sng tinh thn x hi i vi qu trnh pht trin kinh t v cng nghip ho, hin i ho t nc; Mt khc phi trnh ti phm sai lm ch quan duy ch trong vic xy dng vn ho xy dng con ngi mi. Cn thy rng ch c th thc s to dng c i sng tinh thn ca x hi XHCN trn c s ci to trit phng thc sinh hot vt cht tiu nng truyn thng v xc lp, pht trin c mt phng thc sn xut mi trn c s thc hin thnh cng s nghip cng nghip ho, hin i ho. Vn 12:Tnh c lp tng i ca thc XH so vi tn ti XH. ngha ca vn trn 1. Khi nim tn ti x hi v thc x hi Khi nim tn ti x hi dng ch phng din sinh hot vt cht v cc iu kin sinh hot vt cht ca x hi. Cc yu t cu thnh tn ti x hi gm: phng thc sn xut vt cht cc yu t thuc iu kin t nhin, hon cnh a l, dn c. Cc yu t tn ti trong m i quan h thng nht bin chng, tc ng ln nhau to thnh iu kin sinh tn v pht trin ca x hi, trong phng thc sn xut vt cht l quan trng nht. Khi nim thc x hi dng ch ton b phng din sinh hot tinh thn ca x hi, ny sinh t tn ti x hi v phn nh tn ti x hi trong nhng giai on pht trin nht nh. thc x hi v thc c nhn c quan h vi nhau nhng khng ng nht vi nhau. 2. Tnh c lp tng i ca thc x hi Trit hc Mc - Lnin khng nh tn ti x hi quyt nh thc x hi, nhng cng khng nh thc x hi c tnh c lp tng i so vi tn ti x hi. Tnh c lp tng i ca thc x hi c xem xt trong quan h bin chng vi tn ti x hi, vn do tn ti x hi quyt nh, nhng thc x hi c quy lut vn ng ni ti ring v lun tc ng mnh m tr li tn ti x hi. Tnh c lp tng i ca thc x hi c biu hin trn nhng c im c bn sau :

Th nht, thc x hi thng lc hu so vi tn ti x hi Tn ti x hi quyt nh thc x hi, do khi tn ti x hi bin i th thc x hi cng bin i theo. Tuy nhin, khng phi trong mi trng hp, s bin i ca tn ti x hi u ngay lp tc dn n s bin i ca thc x hi. Trong nhiu trng hp, thc x hi c th tn ti lu di ngay c khi tn ti x hi thay i. iu l do: - thc x hi l s phn nh tn ti x hi nn thc x hi ch c th bin i sau khi c s bin i ca tn ti x hi. - Do sc mnh ca thi quen, truyn thng, tp qun v do tnh bo th ca mt s hnh thi thc x hi. - thc x hi lun gn vi li ch ca nhng nhm, nhng tp on ngi, nhng giai cp nht nh trong x hi. V vy, nhng t tng c, lc hu thng c cc lc lng x hi phn tin b c tnh duy tr bo v li ch ca mnh. Trong s nghip xy dng ch ngha x hi nc ta hin nay phi thng xuyn tng cng cng tc t tng; kin tr u tranh xo b cc tn d t tng, thc lc hu. Mt khc, phi kin quyt u tranh lm tht bi cc m mu chng ph ca cc th lc th ch v mt t tng, lm cho ch ngha Mc - Lnin v t tng H Ch Minh gi v tr ch o trong i sng tinh thn ca nhn dn ta. Th hai, thc x hi c th vt trc tn ti x hi: ch ngha duy vt lch s tha nhn trong iu kin nht nh t tng con ngi c th vt trc tn ti x hi. Tnh phn nh vt trc ca thc x hi ch xut hin mt b phn nhng t tng khoa hc, tin tin. Nhng t tng ny c kh nng phn nh s vn ng, pht trin ca s vt, hin tng trong tng lai v hnh thnh cc d bo khoa hc. Th ba, thc x hi c tnh k tha trong s pht trin ca n: Lch s pht trin ca i sng tinh thn ca x hi cho thy thc x hi ca mt x hi c th k tha nhng gi tr ca thc x hi ca cc x hi trc . Tnh k tha trong s pht trin ca thc x hi cho php th h sau tip thu thnh qu ca th h trc v vn dng vo thc tin mi pht trin cao hn. Ch ngha Mc - Lnin k tha v pht trin nhng tinh hoa t tng nhn loi, trc tip nht l trit hc c in c, kinh t chnh tr hc c in Anh, ch ngha x hi khng tng Php.

Th t, s tc ng qua li gia cc hnh thi thc x hi trong s pht trin ca chng. thc x hi c biu hin di nhiu hnh thi c th khc nhau, mi hnh thi phn nh cc mt khc nhau ca i sng vt cht x hi v mi hnh thi c phng thc phn nh ring, c chc nng x hi nht nh. Cc hnh thi thc x hi ny lun tc ng ln nhau v s tc ng ny phn nh quy lut ni ti trong qu trnh pht trin ca thc x hi. Th nm, thc x hi c kh nng tc ng tr li tn ti x hi, nht l thc t tng tin b gp phn to ln vo thc y tn ti x hi pht trin, ngc li thc x hi lc hu, phn tin b c th km hm s pht trin ca tn ti x hi. Nguyn l ca ch ngha duy vt lch s v tnh c lp tng i ca thc x hi ch ra ng thi phc tp trong lch s pht trin ca thc x hi v i sng tinh thn ca x hi ni chung; n bc b mi quan im siu hnh, my mc, tm thng v mi quan h gia tn ti x hi v thc x hi. ngha phng php lun: Quan im ca ch ngha Mc-Lnin v tnh quyt nh ca tn ti x hi i vi thc x hi v tnh c lp tng i ca thc x hi l c s phng php lun cn bn ca hot ng nhn thc v thc tin. Theo nguyn l ny, mt mt, nhn thc cc hin tng ca i sng tinh thn x hi phi cn c vo tn ti x hi nhng mt khc cng phi thy c s c lp tng i gia tn ti x hi v thc x hi. Do , trong thc tin ci to x hi c, xy dng x hi mi phi tin hnh ng thi trn c hai mt tn ti x hi v thc x hi, trong thay i tn ti x hi l iu kin c bn thay i thc x hi; ng thi, cng cn phi thy rng nhng tc ng ca i sng tinh thn x hi, vi nhng iu kin xc nh cng c th to ra nhng bin i mnh m, su sc trong tn ti x hi.

You might also like