Thierry Debels brengt het Fortis-drama in kaart : “MAURICE LIPPENS IS NIET DE..." ENIGE SCHULDIGE’ — Momenteel beheersen de problemen van de KBC de headlines, maar wie is schuldig aan het Fortis-debacle? Al te dikwijs valt de naam van topman Maurice Lippens, "Maar dat is te gemakkelijk”, zegt financieel auteur Thierry Debels, die over de affaire-Fortis een Verhelderend boek uit heeft. “De waarheid is genuanceerder. Voor de teloorgang van Fortis tekenden heel wat mensen en factoren, En wat meer is: in wezen zal er niets veranderen en zal z0’n financiéle crisis ook in de toekomst nooit kunnen worden uitgesloten.” ook nog in september van vorig jaar, toopal idl was dat Fotis seieuze problemen had. it je bock bit hoezeer ematies hebben ‘meegespeed in de ondergang van Forti, ‘met name in verband met de overmoedige ‘vername van ABN Amro, Dati op datni- eau beangstigend vind ik. Hioe hoger je in de politick en in de zakenwereld gaat, hoe meer emoties een rol spelen. Dat is inderdaad para- Goraal met de belangen en de bedra- igen die op z0'n niveau spelen, Daarom Jeb ik al voorgesteld om de erisis door ‘een computer te laten oplossen. Stop daarin alle parameters en leat de ratio primeren op emoties. Het voorbeeld van Votron is in dit verband tekenend. Wraak op ABN Amro wes zijn voor naamste motivatie om die overname door te driven, tegen alarmerende Sigal in; Lppons wordt alti ae at eet Fors i gebeur, is voor een leek moeilik te doorgronden. De grote verdienste van Thienry Debels? recente boek ‘De Ondergang van Fortis! fs dan ook dat hij al die ingewikkelde finaneiéle en juridisehe mechanismen begrijpelifk maakt en daarbijvoldoende objectivitelt im acht neemt om niet ale Sebuld af sebuiven op eke in et 00g Topende spelers. Meer nog dan Lippens profileert Debels Jean-Paul ‘Votron, gewezen CEO van Fortis, als de ‘man die gedreven werd door een mate Joze ambitie én hardnekkige wraakge- voelens tegenover een bedrijf dat hem aan de kant had geschoven ~ de Neder Tandse bank ABN Amro, de overname die Fortis fataal is geworden - en daar™ door overmedigtevee waar ‘gen heeft genegeerd en Fortis naar de afgrond heeft gelei, ‘Maar ook Votron:kan niet eenaijdig ‘aan de schandpaal worden genageld, schilderd als die de overname vind: Debels. Gok actoren als politic, wilde realiseren tegen welke pris dan joarmanectes aniston, bepealde inturen zou onrechtveardig zfs. En Gok, naar Youn tes eye Magen ale ha slg, gandeelnouders worl: het zoa ons blind maken voor Dat zag eur vereges eee ee Seah. hum spesicke verantwoor- de vale fouten die ook door anderen Hix inthe Hopes Sere Aelbkheid wat Debels op basis van een ziin gemaakt. Bn voor het fale vaneen) tov exeen) eee ‘eeleterd op basis gelesen dosseckennis trouvens per- systeem at ook vendaag nog wordt am gunna lt stan 0 voor analyseert. sehanteerd. Enkel Lippens aanpakcken meen belang, Integent t cngecchensetaarte:nlemand komt or zou us betckenen dat we van het hele is eon an de Rndagenee eto yasschonden ult nlemandis onschuldg, drama niets hebben gelend. En erger: van de betsiicwen i. Taare, yabels: Het is verleideljkom dat we morgen dezeidefouten kunnen Hoogmeed wreak on eebmuehtalebrand- ea rc ge BBens,taar voor fe sch maken. Het verhaal is veel complexer stot Moar'ok de oenerthe area ey Ten A Ete Bowman. Ook mu nog en dat kan ook movilik anders nee analstenginger actors anepaly or Palit en media zwaat sector de ingewikkeld is, Neem nu de Fortis heft sen Menge van frmaat fangepalt Ba ontegensprekeliikdreagt analisten. Mensen naar ‘wie beleggers {emnaakt door op het dieptepunt van BRE Zim deel van de verantcorde- Inisteren. Een anal van hen bleven het Ge beats, st mast soos eee ee 1Bkheid, maar hem alleen de woestjn Fortis-aandeel hardnekklg senpriizen, ult de ees member ie verkoper en eer so:s. ‘over te stappen op ‘sicovrije’ CDO's en andere rommelledieten, De rating ‘agencies — de kredictagentschappen = fates dete nance producten toen nogeen tripled rating, dehoogste ‘waardering, Met andere worden: die producten werden de hemel in gepre- zen en voorgesteld als vellig. Dat was cen foute beoordeling maar wal eentje ‘waar de banken graag in mee gingen. Het was een Iuchtbel, maar wel een lucratieve luehtbel voor de tijd dat het duurde. Dus bliesfedereen mee Tucht in do lel, De reieagentchap yen speelden daarbij een rol van dub- agent: 2e waren zowel onathankelifk expert als verkoper. Zij stelden lood Voor als goud en werden nog geloofd ‘ook. De banken hoorden immers niets lever dan goed nieuws. Zelfsin die mate dat banken vroegen om analisten die Dik gaven van enige krtische reserve, «te vervangen, Uiteraard krijgje dan een ‘waardeloos advies, et probleem van het toezicht in ons land is dan weer con ‘oor ons land oud zer: de politisering De topman van de Belgisehe weakehond BFA (Commissc voor bet Ban Finaneie- en Assirantievezen) Jean’ Paul Servis is een voormalig Rabie netsohef van Didicr Reynders, If was het die het oversamedosser van ABN ‘Ammo met ‘enige welvilendheld heeft boeken, zoals wordt gflusterd in de ‘wandelgangen van het parlement. =f als gooorteld kan worden op bass van correcte cifers en modellen, wat ook nog zeer de vraag is, worden belissin~ gen dis nogaltie vooral genemen in de Salons en restaurants ala Comme Chet Soi, waar figure als Lippens, Votron en Servaistdens de lunch afspraken pucker de eebbende eagen hb ben en al te dikwis eerder aja geba- seerd op persooniike ambit, eerzuht en emotes dan wel op nuchtar zak Inicht. En dear al de eres nets aan veranderen, Net als de bankcommisse, zu de CBFA, i ook de Nationale Bank door en door gepolitiserd, Directeur Peter Pree is ook al een Reyadersman- neti. Reynders heeft er eon strategio van gemaaktom her en der jn mensen opal drop Hatin ‘ttatege die compleet Voorijget aan het algemeen bolang en enkel eigenbe- Jang, invioed en eqocentrisehe macht booogt Dat kan maatschappelik niet andets dan nefast in, Bliktaar wordt veel binnenskamers ge- houden. De Beloische politi! waren totaal ‘onvoorbereid op het aanpakken van een crisis als die rond Forts, Laurette Onkelins heeft dat zelfronduit toegegeven: middenin de erisis kenden ‘onze politic’ het dossier niet eens, Dat overname een half miljard dollar ver- iende, Anderzijds heeft Merrill Lynch met die zanpak zelf ook een niet onsan- zienifkrisito genomen, Zo voorzae het contract erin dat Mercll Lynch zal de ‘Bnanciering zou dragen als de geplande kapitaalsverhoging van Fortis niet 200, 44Reynders zijn strategie is zijn mannetjes op sleutelposities te krijgen PP staat in schril contrast met Nederland, ‘waar al in 2007 op basis van een bank: risissimulatie een draaiboek werd uitgewerkt. Met andere woorden: toen de Nederlandse politiek met de crisis werd geconfronteerd, wist 2ij meteen hhoe te handelen om de schade zoveel mogelif te beperken. In vergelifcing met Nederland was de Belgische aan- pak schriinend amateuristiseh, Ea ‘was er een al even schiijnend gebrek aan eensgezinde visie. Maar hoe sleckt voorbereid de politiek ook was, 2onder hhaar zou er geen Fortis meer zi, ook al heeft Nederland ons daardoor in de vak kunnen zetten. Nederland heeft ‘pul een uur atone reflex gehandeld, waardoor mogelijke oplos- Singen op voorhand werden gekeldevd Nederland heeft mee getekend voor het ulteindelike dehacle: de utverkoop van een van onze grote banken aan Neder- land en Frankaijk. Europa bestat, 2oved x duldeli enkel op popiox, Dat we peold zn door Nederland hebben heel wat Nederlandse politic en obser~ vatoren zoals Wim Buiter trouwens a toegegeven, De leek heeft wellicht amper gehoord van de Amerikaanse zakentank Merril Lynch, ‘Tach speelde die een steutalrol inde For- tis-saga, ‘Het was Merrill Lynch die het plan voor de overname van ABN Amto door For- tis heeft bedacht. En ook al ontkent het Amerikaanse bedrijf dat au, daarmee is ‘Merrill Lynch uiteindelifk toch de oor- zaak van alle koraad en draagt het eon vyerpletterende verantwoordelifched Het belette niet dat het bedrijf aan die Iukken, Msarbon,2ijkwamen wel op de ‘proppen met dat overnamescenario. Maakte Forts ret ook de fout sich een- {hig door Merril Lynch te taten adviseren? Datis zeker! En censeen bepaale grens voorbi, weigert men nog te lulsteren naar adviezen de de elgen besisingen in tifltrekken. Voor die hardnakig- hei estat zfs ee: term: believe per- severence, Het hardnekig en onda tegenargumenten vasthoaden san een ening of een beslssing, Dat is mense lik en is ook bij Fortis gebeurd, al zou dat op det niveau eigent fk niet mogen Niemand wilde nog toegeven dat de ‘overname een verkeerdebeslssing was en daarom had men geen oor nasr de ~ overigens zelézame ~ kritische audi- toren. Mensen als Lippens en Vatton xromen net terug op cen beslissing, dat zou hun imago sehaden en dat kunnen 2g niet hebben. Interescant is de vraag cof men de overname nog had kunaen terugdrasien. Tz denk het wel In 20 contract staat doongeans een clausble die men’ Material Adverse Change QIAC) noett, Daarop kan men beroep doen als men, bijvoorbeeld ome van substentise veranderingen in de markt of bij ean van de Betrokken banken, een overname wil afbreken of ongedaat wil imaken, Er bestond zo'n clausule, ook volgens Voto, aj het in afgestanice versie. Het is dus dudelk dat men niet heeft willen Iuisteren naar de waar ehuwingen, ze niet naar dei eigen Jszo/ntopmanagement dan wel bekaam? De Fortisleding ist niet eens wat bnnen saa eigen bed precies gebeurde, Zaleea et reer etme ener Ereay banklsiders weten soms nist eens hoe bepaalde financiéle producien werken, wat zon enorme weerslag Kan ‘een hele samenieving is dat hallucinant. Datis niet enkel het geval voor die top- petra rape ni en politic. Zolang dergliie produe- ten veel geld opbrengen, zal dear ook ‘weinig aan veranderen, vrees ik. In het jaarverslag van Deaia kan je lezen dat in ‘oktober en december van vorig jaar een sigantische effectiseringsoperatie werd ape eon mee aan de Lernout & Hausple-mythe, ‘Was dit ook hier het geval? De krant De Tid ging oubetamelijk ver jn het promoten van de overname van ABN Amro door Fortis. En in het bewie- roken van Maurice Lippens, Dat cre- cerce een sfeer, inspireerde nergens op .gebaseerd vertrouwen in de overname. De krant ging daarin zo fel uit de bocht, dat je de vraag kunt stellen waarom. ‘Veagen kan je ook stellen bi iemand ‘als Pal DHfoore, le de aandelen van Fortis in zijn eigen beursblad maar 44D’Hoore verzorgde een voordracht voor Fortis BP ezet, arbi}, hypotheeldeningen werden’ omgeaet in wit men nn To relicedieten noomt, maar geen haan dle daarnaar heeft gelraaid. Omatnie~ and et wel enamide mena eaijpen waar het bi} 2'a operate om draait. Meestal weet eakel de persoon « Gieeea hepaald fnanciee! product heeft antworpen, echt hoe het functioneert. Bn dan nog. Binnen banken hovden Kleine teams zich met die ingewikkelde producten berg. Binnan Fortis was {amper een man often met die rommel- dredieten besig. Maar het ging wel om ontzettend vee! geld, Bepaolde jouralston bouwden gretig bleef aanprizen teril hij op tv tege- Ik aan bod kam als object exper. DiHoore verzrgde voor Fortis ls con betanlde voordracht, Dat kan toch nit? Maar het pleit de aandeelhouders nit vj van hun verantwoordelijheid. Wie de, kon zich zelf beter informeren en op elk momeat in aandelenverkopen. ‘De waarbeid is dat vlen die tiidens de geruchtmakende vergaderingen van Solelwie wat hone de ebben gesmeten, {ndertid wild enthousiast waren over e overmame en aan Fortis goed geld hnebben verdiend, Hope hebben ze ‘nu geleerd wat John Kenneth Galbraith Sa : (econoom en voormalig adviseur van Franklin Roosevelt, avdr) al. stelde: at het cliché stelt dat in de bourswe rel alles van vertrouwen afhangt, t- wil een nietaflatend wantrouven veel beterist Polticus irk Van Der Maetentspalstlt dat bij de deal mot Nedertand de regels van het vennootschapsrecht grof werden geschonden, al dat nog aanaidingin tot fengorechiclik onderzock? ‘Van Der Maclen is de enige die het con- tract met eigen ogen heeft gezien en aja latiek is zeergefundeerd, Er ‘trouwens al verschillende gerechtelijke onus oe le er ong ‘nog volgen, We zja, Lernout & Hauspie Schemas, voor aren vereroken Kunnen we hier les uitleren? ‘Wemoeten ons afvragen hoe dit is kun- ‘nen gebeurenen welke lessen we éaaruit Jeannen lren. Weimoeten een draaiboek in elkzer sieken zodat we welen ‘moet gebeuren als we met zon ‘uatie worden geconfronteerd. Dat kan cechter enkel als iedereen, ook de te, ear vere wats gebeurd 3 Alleen vrees ik dat dit nit fal gebeure, al i het maar omdat dan ‘nog meer san het licht zou komen over de mu nog vage rol van pakweg Albert Fréte, een goede vriend van Renders die tjdig exira aandelen kocht in BNP Fein dar door Rees al van in et begin naar voor joven als fovernemer. Naat toch 2ouden we vad 20'ndraaiboek werk moeten maken. Aileen: vat er nag veel over te nemen? Alle grote Belsische bedriven en instl- Uingenztten alin buiterlandse handen, cht) Ta, dat is een goee, zi het pijn- Iifke vraag. De veckoop van SPE-Lami- nus is hiervan een nieuwe illustrate, Belgie is al een KMO-land zonder echt ‘grote bedriven en nu alin we ook nog, Fortis kwij. Die situatie dreigt inder- ‘aad on serieus probleem te worden, Tete Tt REINS | ees fone i «De Ondergang ven Norte thtrry Debs, ultgeverd | Houtekiet. Winkel