You are on page 1of 27

Phng php 1

P DNG NH LUT BO TON KHI LNG


Nguyn tc ca phng php ny kh n gin, da vo nh lut bo ton khi lng:
Tng khi lng cc cht tham gia phn ng bng tng khi lng cc cht to thnh
trong phn ng. Cn lu l: khng tnh khi lng ca phn khng tham gia phn ng
cng nh phn cht c sn, v d nc c sn trong dung dch.
Khi c cn dung dch th khi lng mui thu c bng tng khi lng cc cation
kim loi v anion gc axit.
MT S BI TP VN DNG GII THEO PHNG PHP S DNG
NH LUT BO TON KHI LNG
01. Ha tan 9,14 gam hp kim Cu, Mg, Al bng mt lng va dung dch HCl thu c
7,84 lt kh X (ktc) v 2,54 gam cht rn Y v dung dch Z. Lc b cht rn Y, c cn
cn thn dung dch Z thu c lng mui khan l
A. 31,45 gam. B. 33,99 gam. C. 19,025 gam. D. 56,3 gam.
02. Cho 15 gam hn hp 3 amin n chc, bc mt tc dng va vi dung dch HCl 1,2
M th thu c 18,504 gam mui. Th tch dung dch HCl phi dng l
A. 0,8 lt. B. 0,08 lt. C. 0,4 lt. D. 0,04 lt.
03. Trn 8,1 gam bt Al vi 48 gam bt Fe
2
O
3
ri cho tin hnh phn ng nhit nhm trong
iu kin khng c khng kh, kt thc th nghim lng cht rn thu c l
A. 61,5 gam. B. 56,1 gam. C. 65,1 gam. D. 51,6 gam.
04. Ha tan hon ton 10,0 gam hn hp X gm hai kim loi (ng trc H trong dy in
ha) bng dung dch HCl d thu c 2,24 lt kh H
2
(ktc). C cn dung dch sau phn
ng thu c lng mui khan l
A. 1,71 gam. B. 17,1 gam. C. 13,55 gam. D. 34,2 gam.
05. Nhit phn hon ton m gam hn hp X gm CaCO
3
v Na
2
CO
3
thu c 11,6 gam
cht rn v 2,24 lt kh (ktc). Hm lng % CaCO
3
trong X l
A. 6,25%. B. 8,62%. C. 50,2%. D. 62,5%.
06. Cho 4,4 gam hn hp hai kim loi nhm I
A
hai chu k lin tip tc dng vi dung
dch HCl d thu c 4,48 lt H
2
(ktc) v dung dch cha m gam mui tan. Tn hai kim
loi v khi lng m l
A. 11 gam; Li v Na. B. 18,6 gam; Li v Na.
C. 18,6 gam; Na v K. D. 12,7 gam; Na v K.
07. t chy hon ton 18 gam FeS
2
v cho ton b lng SO
2
vo 2 lt dung dch Ba(OH)
2
0,125M. Khi lng mui to thnh l
A. 57,40 gam. B. 56,35 gam. C. 59,17 gam. D.58,35 gam.
08. Ha tan 33,75 gam mt kim loi M trong dung dch HNO
3
long, d thu c 16,8 lt kh
X (ktc) gm hai kh khng mu ha nu trong khng kh c t khi hi so vi hiro bng
17,8.
a) Kim loi l
A. Cu. B. Zn. C. Fe. D. Al.
b) Nu dng dung dch HNO
3
2M v ly d 25% th th tch dung dch cn ly l
A. 3,15 lt. B. 3,00 lt. C. 3,35 lt. D. 3,45 lt.
09. Ho tan hon ton 15,9 gam hn hp gm 3 kim loi Al, Mg v Cu bng dung dch
HNO
3
thu c 6,72 lt kh NO v dung dch X. em c cn dung dch X thu c bao
nhiu gam mui khan?
A. 77,1 gam. B. 71,7 gam. C. 17,7 gam. D. 53,1 gam.
10. Ha tan hon ton 2,81 gam hn hp gm Fe
2
O
3
, MgO, ZnO trong 500 ml axit H
2
SO
4
0,1M (va ). Sau phn ng, hn hp mui sunfat khan thu c khi c cn dung dch
c khi lng l
A. 6,81 gam. B. 4,81 gam. C. 3,81 gam. D. 5,81 gam.
Phng php 2
BO TON MOL NGUYN T
C rt nhiu phng php gii ton ha hc khc nhau nhng phng php bo ton
nguyn t v phng php bo ton s mol electron cho php chng ta gp nhiu phng
trnh phn ng li lm mt, qui gn vic tnh ton v nhm nhanh p s. Rt ph hp vi
vic gii cc dng bi ton ha hc trc nghim. Cch thc gp nhng phng trnh lm mt
v cch lp phng trnh theo phng php bo ton nguyn t s c gii thiu trong mt
s v d sau y.
V d 1: kh hon ton 3,04 gam hn hp X gm FeO, Fe
3
O
4
, Fe
2
O
3
cn 0,05 mol H
2
.
Mt khc ha tan hon ton 3,04 gam hn hp X trong dung dch H
2
SO
4
c thu
c th tch kh SO
2
(sn phm kh duy nht) iu kin tiu chun l
A. 448 ml. B. 224 ml. C. 336 ml. D. 112 ml.
Hng dn gii
Thc cht phn ng kh cc oxit trn l
H
2
+ O H
2
O
0,05 0,05 mol
t s mol hn hp X gm FeO, Fe
3
O
4
, Fe
2
O
3
ln lt l x, y, z. Ta c:
n
O
= x + 4y + 3z = 0,05 mol (1)

Fe
3,04 0,05 16
n 0,04 mol
56


x + 3y + 2z = 0,04 mol (2)
Nhn hai v ca (2) vi 3 ri tr (1) ta c:
x + y = 0,02 mol.
Mt khc:
2FeO + 4H
2
SO
4
Fe
2
(SO
4
)
3
+ SO
2
+ 4H
2
O
x x/2
2Fe
3
O
4
+ 10H
2
SO
4
3Fe
2
(SO
4
)
3
+ SO
2
+ 10H
2
O
y y/2
tng:
SO2
x y 0,2
n 0,01 mol
2 2
+

Vy:
2
SO
V 224 ml.
(p n B)
MT S BI TP VN DNG GII THEO PHNG PHP BO
TON MOL NGUYN T
01. Ha tan hon ton hn hp X gm 0,4 mol FeO v 0,1mol Fe
2
O
3
vo dung dch HNO
3
long, d thu c dung dch A v kh B khng mu, ha nu trong khng kh. Dung
dch A cho tc dng vi dung dch NaOH d thu c kt ta. Ly ton b kt ta
nung trong khng kh n khi lng khng i thu c cht rn c khi lng l
A. 23,0 gam. B. 32,0 gam. C. 16,0 gam. D. 48,0 gam.
02. Cho kh CO i qua ng s cha 16 gam Fe
2
O
3
un nng, sau phn ng thu c hn
hp rn X gm Fe, FeO, Fe
3
O
4
, Fe
2
O
3
. Ha tan hon ton X bng H
2
SO
4
c, nng thu
c dung dch Y. C cn dung dch Y, lng mui khan thu c l
A. 20 gam. B. 32 gam. C. 40 gam. D. 48 gam.
03. Kh hon ton 17,6 gam hn hp X gm Fe, FeO, Fe
2
O
3
cn 2,24 lt CO ( ktc). Khi
lng st thu c l
A. 5,6 gam. B. 6,72 gam. C. 16,0 gam. D. 11,2 gam.
04. t chy hn hp hirocacbon X thu c 2,24 lt CO
2
(ktc) v 2,7 gam H
2
O. Th tch
O
2
tham gia phn ng chy (ktc) l
A. 5,6 lt. B. 2,8 lt. C. 4,48 lt. D. 3,92 lt.
05. Ho tan hon ton a gam hn hp X gm Fe v Fe
2
O
3
trong dung dch HCl thu c
2,24 lt kh H
2
ktc v dung dch B. Cho dung dch B tc dng dung dch NaOH d,
lc ly kt ta, nung trong khng kh n khi lng khng i thu c 24 gam cht
rn. Gi tr ca a l
A. 13,6 gam. B. 17,6 gam. C. 21,6 gam. D. 29,6 gam.
06. Hn hp X gm Mg v Al
2
O
3
. Cho 3 gam X tc dng vi dung dch HCl d gii phng
V lt kh (ktc). Dung dch thu c cho tc dng vi dung dch NH
3
d, lc v nung
kt ta c 4,12 gam bt oxit. V c gi tr l:
A. 1,12 lt. B. 1,344 lt. C. 1,568 lt. D. 2,016 lt.
07. Hn hp A gm Mg, Al, Fe, Zn. Cho 2 gam A tc dng vi dung dch HCl d gii
phng 0,1 gam kh. Cho 2 gam A tc dng vi kh clo d thu c 5,763 gam hn hp
mui. Phn trm khi lng ca Fe trong A l
A. 8,4%. B. 16,8%. C. 19,2%. D. 22,4%.
08. (Cu 2 - M 231 - TSC - Khi A 2007)
t chy hon ton mt th tch kh thin nhin gm metan, etan, propan bng oxi
khng kh (trong khng kh Oxi chim 20% th tch), thu c 7,84 lt kh CO
2
(ktc)
v 9,9 gam H
2
O. Th tch khng kh (ktc) nh nht cn dng t chy hon ton
lng kh thin nhin trn l
A. 70,0 lt. B. 78,4 lt. C. 84,0 lt. D. 56,0 lt.
09. Ho tan hon ton 5 gam hn hp 2 kim loi X v Y bng dung dch HCl thu c dung
dch A v kh H
2
. C cn dung dch A thu c 5,71 gam mui khan. Hy tnh th tch kh
H
2
thu c ktc.
A. 0,56 lt. B. 0,112 lt. C. 0,224 lt D. 0,448 lt
10. t chy hon ton m gam hn hp Y gm C
2
H
6
, C
3
H
4
v C
4
H
8
th thu c 12,98 gam
CO
2
v 5,76 gam H
2
O. Vy m c gi tr l
A. 1,48 gam. B. 8,14 gam. C. 4,18 gam. D. 16,04 gam.
Phng php 3
BO TON MOL ELECTRON
Trc ht cn nhn mnh y khng phi l phng php cn bng phn ng oxi ha -
kh, mc d phng php thng bng electron dng cn bng phn ng oxi ha - kh
cng da trn s bo ton electron.
Nguyn tc ca phng php nh sau: khi c nhiu cht oxi ha, cht kh trong mt
hn hp phn ng (nhiu phn ng hoc phn ng qua nhiu giai on) th tng s electron
ca cc cht kh cho phi bng tng s electron m cc cht oxi ha nhn. Ta ch cn nhn
nh ng trng thi u v trng thi cui ca cc cht oxi ha hoc cht kh, thm ch
khng cn quan tm n vic cn bng cc phng trnh phn ng. Phng php ny c
bit l th i vi cc bi ton cn phi bin lun nhiu trng hp c th xy ra.
Sau y l mt s v d in hnh.
V d 1: Oxi ha hon ton 0,728 gam bt Fe ta thu c 1,016 gam hn hp hai oxit st
(hn hp A).
1. Ha tan hn hp A bng dung dch axit nitric long d. Tnh th tch kh NO duy
nht bay ra ( ktc).
A. 2,24 ml. B. 22,4 ml. C. 33,6 ml. D. 44,8 ml.
2. Cng hn hp A trn trn vi 5,4 gam bt Al ri tin hnh phn ng nhit nhm
(hiu sut 100%). Ha tan hn hp thu c sau phn ng bng dung dch HCl d.
Tnh th tch bay ra ( ktc).
A. 6,608 lt. B. 0,6608 lt. C. 3,304 lt. D. 33,04. lt
Hng dn gii
1. Cc phn ng c th c:
2Fe + O
2

o
t

2FeO (1)
2Fe + 1,5O
2

o
t

Fe
2
O
3
(2)
3Fe + 2O
2

o
t

Fe
3
O
4
(3)
Cc phn ng ha tan c th c:
3FeO + 10HNO
3
3Fe(NO
3
)
3
+ NO

+ 5H
2
O (4)
Fe
2
O
3
+ 6HNO
3
2Fe(NO
3
)
3
+ 3H
2
O (5)
3Fe
3
O
4
+ 28HNO
3
9Fe(NO
3
)
3
+ NO

+ 14H
2
O (6)
Ta nhn thy tt c Fe t Fe
0
b oxi ha thnh Fe
+3
, cn N
+5
b kh thnh N
+2
, O
2
0
b
kh thnh 2O
2
nn phng trnh bo ton electron l:
0,728
3n 0,009 4 3 0,039
56
+ mol.
trong ,
n
l s mol NO thot ra. Ta d dng rt ra
n = 0,001 mol;
V
NO
= 0,00122,4 = 0,0224 lt = 22,4 ml. (p n B)
2. Cc phn ng c th c:
2Al + 3FeO
o
t

3Fe + Al
2
O
3
(7)
2Al + Fe
2
O
3

o
t

2Fe + Al
2
O
3
(8)
8Al + 3Fe
3
O
4

o
t

9Fe + 4Al
2
O
3
(9)
Fe + 2HCl FeCl
2
+ H
2

(10)
2Al + 6HCl 2AlCl
3
+ 3H
2

(11)
Xt cc phn ng (1, 2, 3, 7, 8, 9, 10, 11) ta thy Fe
0
cui cng thnh Fe
+2
, Al
0
thnh
Al
+3
, O
2
0
thnh 2O
2
v 2H
+
thnh H
2
nn ta c phng trnh bo ton electron nh sau:
5,4 3
0,013 2 0,009 4 n 2
27

+ +
Fe
0
Fe
+2
Al
0
Al
+3
O
2
0
2O
2
2H
+
H
2
n = 0,295 mol

2
H
V 0,295 22, 4 6,608
lt. (p n A)
Nhn xt: Trong bi ton trn cc bn khng cn phi bn khon l to thnh hai oxit
st (hn hp A) gm nhng oxit no v cng khng cn phi cn bng 11 phng trnh nh
trn m ch cn quan tm ti trng thi u v trng thi cui ca cc cht oxi ha v cht
kh ri p dng lut bo ton electron tnh lc bt c cc giai on trung gian ta s
tnh nhm nhanh c bi ton.
MT S BI TP VN DNG GIAI THEO PHNG PHP BO
TOM MOL ELECTRON
01. Ho tan hon ton m gam Al vo dung dch HNO
3
rt long th thu c hn hp gm
0,015 mol kh N
2
O v 0,01mol kh NO (phn ng khng to NH
4
NO
3
). Gi tr ca m l
A. 13,5 gam. B. 1,35 gam. C. 0,81 gam. D. 8,1 gam.
02. Cho mt lung CO i qua ng s ng 0,04 mol hn hp A gm FeO v Fe
2
O
3
t
nng. Sau khi kt thc th nghim thu c cht rn B gm 4 cht nng 4,784 gam. Kh
i ra khi ng s hp th vo dung dch Ca(OH)
2
d, th thu c 4,6 gam kt ta. Phn
trm khi lng FeO trong hn hp A l
A. 68,03%. B. 13,03%. C. 31,03%. D. 68,97%.
03. Mt hn hp gm hai bt kim loi Mg v Al c chia thnh hai phn bng nhau:
- Phn 1: cho tc dng vi HCl d thu c 3,36 lt H
2
.
- Phn 2: ho tan ht trong HNO
3
long d thu c V lt mt kh khng mu, ho nu
trong khng kh (cc th tch kh u o ktc). Gi tr ca V l
A. 2,24 lt. B. 3,36 lt. C. 4,48 lt. D. 5,6 lt.
04. Dung dch X gm AgNO
3
v Cu(NO
3
)
2
c cng nng . Ly mt lng hn hp gm
0,03 mol Al; 0,05 mol Fe cho vo 100 ml dung dch X cho ti kh phn ng kt thc thu
c cht rn Y cha 3 kim loi.Cho Y vo HCl d gii phng 0,07 gam kh. Nng
ca hai mui l
A. 0,3M. B. 0,4M. C. 0,42M. D. 0,45M.
05. Cho 1,35 gam hn hp Cu, Mg, Al tc dng vi HNO
3
d c 896 ml hn hp gm NO v
NO
2
c
M 42
. Tnh tng khi lng mui nitrat sinh ra (kh ktc).
A. 9,41 gam. B. 10,08 gam. C. 5,07 gam. D. 8,15 gam.
06. Ha tan ht 4,43 gam hn hp Al v Mg trong HNO
3
long thu c dung dch A v
1,568 lt (ktc) hn hp hai kh (u khng mu) c khi lng 2,59 gam trong c
mt kh b ha thnh mu nu trong khng kh. Tnh s mol HNO
3
phn ng.
A. 0,51 mol. B. A. 0,45 mol. C. 0,55 mol. D. 0,49 mol.
07. Ha tan hon ton m gam hn hp gm ba kim loi bng dung dch HNO
3
thu c 1,12
lt hn hp kh D (ktc) gm NO
2
v NO. T khi hi ca D so vi hiro bng 18,2. Tnh
th tch ti thiu dung dch HNO
3
37,8% (d = 1,242g/ml) cn dng.
A. 20,18 ml. B. 11,12 ml. C. 21,47 ml. D. 36,7 ml.
08. Ha tan 6,25 gam hn hp Zn v Al vo 275 ml dung dch HNO
3
thu c dung dch A,
cht rn B gm cc kim loi cha tan ht cn nng 2,516 gam v 1,12 lt hn hp kh D (
ktc) gm NO v NO
2
. T khi ca hn hp D so vi H
2
l 16,75. Tnh nng mol/l ca
HNO
3
v tnh khi lng mui khan thu c khi c cn dung dch sau phn ng.
A. 0,65M v 11,794 gam. B. 0,65M v 12,35 gam.
C. 0,75M v 11,794 gam. D. 0,55M v 12.35 gam.
09. t chy 5,6 gam bt Fe trong bnh ng O
2
thu c 7,36 gam hn hp A gm Fe
2
O
3
,
Fe
3
O
4
v Fe. Ha tan hon ton lng hn hp A bng dung dch HNO
3
thu c V lt
hn hp kh B gm NO v NO
2
. T khi ca B so vi H
2
bng 19. Th tch V ktc l
A. 672 ml. B. 336 ml. C. 448 ml. D. 896 ml.
10. Cho a gam hn hp A gm oxit FeO, CuO, Fe
2
O
3
c s mol bng nhau tc dng hon ton
vi lng va l 250 ml dung dch HNO
3
khi un nng nh, thu c dung dch B v
3,136 lt (ktc) hn hp kh C gm NO
2
v NO c t khi so vi hiro l 20,143. Tnh a.
A. 74,88 gam. B. 52,35 gam. C. 61,79 gam. D. 72,35 gam.
Phng php 4
S DNG PHNG TRNH ION - ELETRON
lm tt cc bi ton bng phng php ion iu u tin cc bn phi nm chc
phng trnh phn ng di dng cc phn t t suy ra cc phng trnh ion, i khi c
mt s bi tp khng th gii theo cc phng trnh phn t c m phi gii da theo
phng trnh ion. Vic gii bi ton ha hc bng phng php ion gip chng ta hiu k
hn v bn cht ca cc phng trnh ha hc. T mt phng trnh ion c th ng vi rt
nhiu phng trnh phn t. V d phn ng gia hn hp dung dch axit vi dung dch
baz u c chung mt phng trnh ion l
H
+
+ OH

H
2
O
hoc phn ng ca Cu kim loi vi hn hp dung dch NaNO
3
v dung dch H
2
SO
4
l
3Cu + 8H
+
+ 2NO
3

3Cu
2+
+ 2NO

+ 4H
2
O...
Sau y l mt s v d:
V d 1: Hn hp X gm (Fe, Fe
2
O
3
, Fe
3
O
4
, FeO) vi s mol mi cht l 0,1 mol, ha tan
ht vo dung dch Y gm (HCl v H
2
SO
4
long) d thu c dung dch Z. Nh t
t dung dch Cu(NO
3
)
2
1M vo dung dch Z cho ti khi ngng thot kh NO. Th
tch dung dch Cu(NO
3
)
2
cn dng v th tch kh thot ra ktc thuc phng n
no?
A. 25 ml; 1,12 lt. B. 0,5 lt; 22,4 lt.
C. 50 ml; 2,24 lt. D. 50 ml; 1,12 lt.
Hng dn gii
Quy hn hp 0,1 mol Fe
2
O
3
v 0,1 mol FeO thnh 0,1 mol Fe
3
O
4
.
Hn hp X gm: (Fe
3
O
4
0,2 mol; Fe 0,1 mol) tc dng vi dung dch Y
Fe
3
O
4
+ 8H
+
Fe
2+
+ 2Fe
3+
+ 4H
2
O
0,2 0,2 0,4 mol
Fe + 2H
+
Fe
2+
+ H
2


0,1 0,1 mol
Dung dch Z: (Fe
2+
: 0,3 mol; Fe
3+
: 0,4 mol) + Cu(NO
3
)
2
:
3Fe
2+
+ NO
3

+ 4H
+
3Fe
3+
+ NO

+ 2H
2
O
0,3 0,1 0,1 mol
V
NO
= 0,122,4 = 2,24 lt.
3 2
3
Cu( NO )
NO
1
n n 0,05
2

mol

3 2
dd Cu( NO )
0,05
V 0,05
1
lt (hay 50 ml). (p n C)
V d 2: Ha tan 0,1 mol Cu kim loi trong 120 ml dung dch X gm HNO
3
1M v H
2
SO
4
0,5M. Sau khi phn ng kt thc thu c V lt kh NO duy nht (ktc).
Gi tr ca V l
A. 1,344 lt. B. 1,49 lt. C. 0,672 lt. D. 1,12 lt.
Hng dn gii
3
HNO
n 0,12
mol ;
2 4
H SO
n 0,06
mol
Tng:
H
n 0,24
+

mol v
3
NO
n 0,12


mol.
Phng trnh ion:
3Cu + 8H
+
+ 2NO
3

3Cu
2+
+ 2NO

+ 4H
2
O
Ban u: 0,1 0,24 0,12 mol
Phn ng: 0,09 0,24 0,06 0,06 mol
Sau phn ng: 0,01 (d) (ht) 0,06 (d)
V
NO
= 0,0622,4 = 1,344 lt. (p n A)
V d 3: Dung dch X cha dung dch NaOH 0,2M v dung dch Ca(OH)
2
0,1M. Sc 7,84
lt kh CO
2
(ktc) vo 1 lt dung dch X th lng kt ta thu c l
A. 15 gam. B. 5 gam. C. 10 gam. D. 0 gam.
Hng dn gii
2
CO
n
= 0,35 mol ; n
NaOH
= 0,2 mol;
2
Ca(OH)
n
= 0,1 mol.
Tng:
OH
n
= 0,2 + 0,12 = 0,4 mol v 2
Ca
n
+ = 0,1 mol.
Phng trnh ion rt gn:
CO
2
+ 2OH

CO
3
2
+ H
2
O
0,35 0,4
0,2 0,4 0,2 mol

2
CO ( )
n
d
= 0,35 0,2 = 0,15 mol
tip tc xy ra phn ng:
CO
3
2
+ CO
2
+ H
2
O 2HCO
3

Ban u: 0,2 0,15 mol


Phn ng: 0,15 0,15 mol

2
3
CO
n

cn li bng 0,15 mol

3
CaCO
n

= 0,05 mol

3
CaCO
m
= 0,05100 = 5 gam. (p n B)
V d 4: Ha tan ht hn hp gm mt kim loi kim v mt kim loi kim th trong nc
c dung dch A v c 1,12 lt H
2
bay ra ( ktc). Cho dung dch cha 0,03 mol
AlCl
3
vo dung dch A. khi lng kt ta thu c l
A. 0,78 gam. B. 1,56 gam. C. 0,81 gam. D. 2,34 gam.
Hng dn gii
Phn ng ca kim loi kim v kim loi kim th vi H
2
O:
M + nH
2
O M(OH)
n
+
2
n
H
2
T phng trnh ta c:
2
H
OH
n 2n


= 0,1mol.
Dung dch A tc dng vi 0,03 mol dung dch AlCl
3
:
Al
3+
+ 3OH

Al(OH)
3
Ban u: 0,03 0,1 mol
Phn ng: 0,03 0,09 0,03 mol

OH ( )
n
d

= 0,01mol
tip tc ha tan kt ta theo phng trnh:
Al(OH)
3
+ OH

AlO
2

+ 2H
2
O
0,01 0,01 mol
Vy:
3
Al(OH)
m
= 780,02 = 1,56 gam. (p n B)
V d 5: Dung dch A cha 0,01 mol Fe(NO
3
)
3
v 0,15 mol HCl c kh nng ha tan ti a bao
nhiu gam Cu kim loi? (Bit NO l sn phm kh duy nht)
A. 2,88 gam. B. 3,92 gam. C. 3,2 gam. D. 5,12 gam.
Hng dn gii
Phng trnh ion:
Cu + 2Fe
3+
2Fe
2+
+ Cu
2+
0,005 0,01 mol
3Cu + 8H
+
+ 2NO
3

3Cu
2+
+ 2NO

+ 4H
2
O
Ban u: 0,15 0,03 mol H
+
d
Phn ng: 0,045 0,12 0,03 mol
m
Cu ti a
= (0,045 + 0,005) 64 = 3,2 gam. (p n C)
V d 6: Cho hn hp gm NaCl v NaBr tc dng vi dung dch AgNO
3
d thu c kt
ta c khi lng ng bng khi lng AgNO
3
phn ng. Tnh phn trm
khi lng NaCl trong hn hp u.
A. 23,3% B. 27,84%. C. 43,23%. D. 31,3%.
Hng dn gii
Phng trnh ion:
Ag
+
+ Cl

AgCl

Ag
+
+ Br

AgBr

t: n
NaCl
= x mol ; n
NaBr
= y mol
m
AgCl
+ m
AgBr
=
3( )
AgNO
m
p.

3
Cl Br NO
m m m

+
35,5x + 80y = 62(x + y)
x : y = 36 : 53
Chn x = 36, y = 53
NaCl
58,5 36 100
%m
58,5 36 103 53

+
= 27,84%. (p n B)
V d 7: Trn 100 ml dung dch A (gm KHCO
3
1M v K
2
CO
3
1M) vo 100 ml dung dch
B (gm NaHCO
3
1M v Na
2
CO
3
1M) thu c dung dch C.
Nh t t 100 ml dung dch D (gm H
2
SO
4
1M v HCl 1M) vo dung dch C thu
c V lt CO
2
(ktc) v dung dch E. Cho dung dch Ba(OH)
2
ti d vo dung
dch E th thu c m gam kt ta. Gi tr ca m v V ln lt l
A. 82,4 gam v 2,24 lt. B. 4,3 gam v 1,12 lt.
C. 43 gam v 2,24 lt. D. 3,4 gam v 5,6 lt.
Hng dn gii
Dung dch C cha: HCO
3

: 0,2 mol ; CO
3
2
: 0,2 mol.
Dung dch D c tng:
H
n
+ = 0,3 mol.
Nh t t dung dch C v dung dch D:
CO
3
2
+ H
+
HCO
3

0,2 0,2 0,2 mol


HCO
3

+ H
+
H
2
O + CO
2
Ban u: 0,4 0,1 mol
Phn ng: 0,1 0,1 0,1 mol

D: 0,3 mol
Tip tc cho dung dch Ba(OH)
2
d vo dung dch E:
Ba
2+
+ HCO
3

+ OH

BaCO
3
+ H
2
O
0,3 0,3 mol
Ba
2+
+ SO
4
2
BaSO
4
0,1 0,1 mol

2
CO
V
= 0,122,4 = 2,24 lt.
Tng khi lng kt ta:
m = 0,3197 + 0,1233 = 82,4 gam. (p n A)
V d 8: Ha tan hon ton 7,74 gam mt hn hp gm Mg, Al bng 500 ml dung dch
gm H
2
SO
4
0,28M v HCl 1M thu c 8,736 lt H
2
(ktc) v dung dch X.
Thm V lt dung dch cha ng thi NaOH 1M v Ba(OH)
2
0,5M vo dung dch
X thu c lng kt ta ln nht.
a) S gam mui thu c trong dung dch X l
A. 38,93 gam. B. 38,95 gam.
C. 38,97 gam. D. 38,91 gam.
b) Th tch V l
A. 0,39 lt. B. 0,4 lt.
C. 0,41 lt. D. 0,42 lt.
c) Lng kt ta l
A. 54,02 gam. B. 53,98 gam.
C. 53,62 gam. D. 53,94 gam.
Hng dn gii
a) Xc nh khi lng mui thu c trong dung dch X:
2 4
H SO
n
= 0,280,5 = 0,14 mol

2
4
SO
n

= 0,14 mol v
H
n
+ = 0,28 mol.
n
HCl
= 0,5 mol

H
n
+ = 0,5 mol v
Cl
n
= 0,5 mol.
Vy tng
H
n
+ = 0,28 + 0,5 = 0,78 mol.
M
2
H
n
= 0,39 mol. Theo phng trnh ion rt gn:
Mg
0
+ 2H
+
Mg
2+
+ H
2

(1)
Al + 3H
+
Al
3+
+
3
2
H
2

(2)
Ta thy
2
H
H ( p-)
n 2n
+

H
+
ht.
m
hh mui
= m
hh k.loi
+ 2
4
SO Cl
m m

+
= 7,74 + 0,1496 + 0,535,5 = 38,93gam. (p n A)
b) Xc nh th tch V:
2
NaOH
Ba(OH)
n 1V mol
n 0,5V mol


Tng
OH
n
= 2V mol v 2
Ba
n
+ = 0,5V mol.
Phng trnh to kt ta:
Ba
2+
+ SO
4
2
BaSO
4
(3)
0,5V mol 0,14 mol
Mg
2+
+ 2OH

Mg(OH)
2
(4)
Al
3+
+ 3OH

Al(OH)
3
(5)
kt ta t ln nht th s mol OH

kt ta ht cc ion Mg
2+
v Al
3+
. Theo cc
phng trnh phn ng (1), (2), (4), (5) ta c:
H
n
+ =
OH
n
= 0,78 mol
2V = 0,78 V = 0,39 lt. (p n A)
c) Xc nh lng kt ta:
2
Ba
n
+ = 0,5V = 0,50,39 = 0,195 mol > 0,14 mol Ba
2+
d.

4
BaSO
m
= 0,14233 = 32,62 gam.
Vy m
kt ta
=
4
BaSO
m
+ m
2 k.loi
+
OH
m

= 32,62 + 7,74 + 0,78 17 = 53,62 gam. (p n C)
Phng php 5
S DNG CC GI TR TRUNG BNH
y l mt trong mt s phng php hin i nht cho php gii nhanh chng v n
gin nhiu bi ton ha hc v hn hp cc cht rn, lng cng nh kh.
Nguyn tc ca phng php nh sau: Khi lng phn t trung bnh (KLPTTB) (k
hiu
M
) cng nh khi lng nguyn t trung bnh (KLNTTB) chnh l khi lng ca
mt mol hn hp, nn n c tnh theo cng thc:
M
tng khi l ng hn h p (tnh theo gam)
tng s mol cc cht trong hn h p
.
i i
1 1 2 2 3 3
1 2 3 i
M n
M n M n M n ...
M
n n n ... n
+ + +

+ + +

(1)
trong M
1
, M
2
,... l KLPT (hoc KLNT) ca cc cht trong hn hp; n
1
, n
2
,... l s mol
tng ng ca cc cht.
Cng thc (1) c th vit thnh:
1 2 3
1 2 3
i i i
n n n
M M . M . M . ...
n n n
+ + +

1 1 2 2 3 3
M M x M x M x ... + + + (2)
trong x
1
, x
2
,... l % s mol tng ng (cng chnh l % khi lng) ca cc cht. c
bit i vi cht kh th x
1
, x
2
, ... cng chnh l % th tch nn cng thc (2) c th vit
thnh:
i i
1 1 2 2 3 3
1 2 3 i
M V
M V M V M V ...
M
V V V ... V
+ + +

+ + +

(3)
trong V
1
, V
2
,... l th tch ca cc cht kh. Nu hn hp ch c 2 cht th cc cng thc
(1), (2), (3) tng ng tr thnh (1), (2), (3) nh sau:
1 1 2 1
M n M (n n )
M
n
+
(1)
trong n l tng s s mol ca cc cht trong hn hp,
1 1 2 1
M M x M (1 x ) + (2)
trong con s 1 ng vi 100% v
1 1 2 1
M V M (V V )
M
V
+
(3)
trong V
1
l th tch kh th nht v V l tng th tch hn hp.
T cng thc tnh KLPTTB ta suy ra cc cng thc tnh KLNTTB.
Vi cc cng thc:
x y z 1
x y z 2
C H O ; n mol
C H O ; n mol

ta c:
- Nguyn t cacbon trung bnh:
1 1 2 2
1 2
x n x n ...
x
n n ...
+ +

+ +
- Nguyn t hiro trung bnh:
1 1 2 2
1 2
y n y n ...
y
n n ...
+ +

+ +
v i khi tnh c c s lin kt , s nhm chc trung bnh theo cng thc trn.
V d 1: Ha tan hon ton 2,84 gam hn hp hai mui cacbonat ca hai kim loi phn
nhm II
A
v thuc hai chu k lin tip trong bng tun hon bng dung dch HCl
ta thu c dung dch X v 672 ml CO
2
( ktc).
1. Hy xc nh tn cc kim loi.
A. Be, Mg. B. Mg, Ca. C. Ca, Ba. D. Ca, Sr.
2. C cn dung dch X th thu c bao nhiu gam mui khan?
A. 2 gam. B. 2,54 gam. C. 3,17 gam. D. 2,95 gam.
Hng dn gii
1. Gi A, B l cc kim loi cn tm. Cc phng trnh phn ng l
ACO
3
+ 2HCl ACl
2
+ H
2
O + CO
2

(1)
BCO
3
+ 2HCl BCl
2
+ H
2
O + CO
2

(2)
(C th gi M l kim loi i din cho 2 kim loi A, B lc
ch cn vit mt phng trnh phn ng).
Theo cc phn ng (1), (2) tng s mol cc mui cacbonat bng:
2
CO
0,672
n 0,03
22,4

mol.
Vy KLPTTB ca cc mui cacbonat l
2,84
M 94,67
0,03

v A,B M 94,67 60 34,67
V thuc 2 chu k lin tip nn hai kim loi l Mg (M = 24) v Ca (M = 40). (p n
B)
2. KLPTTB ca cc mui clorua:
M 34,67 71 105,67 +
mui clorua
.
Khi lng mui clorua khan l 105,670,03 = 3,17 gam. (p n C)
V d 2: Trong t nhin, ng (Cu) tn ti di hai dng ng v
63
29
Cu v
65
29
Cu. KLNT
(xp x khi lng trung bnh) ca Cu l 63,55. Tnh % v khi lng ca mi
loi ng v.
A.
65
Cu: 27,5% ;
63
Cu: 72,5%.
B.
65
Cu: 70% ;
63
Cu: 30%.
C.
65
Cu: 72,5% ;
63
Cu: 27,5%.
D.
65
Cu: 30% ;
63
Cu: 70%.
Hng dn gii
Gi x l % ca ng v
65
29
Cu ta c phng trnh:
M
= 63,55 = 65.x + 63(1 x)
x = 0,275
Vy: ng v
65
Cu chim 27,5% v ng v
63
Cu chim 72,5%. (p n C)
MT S BI TP VN DNG GII THEP PHNG PHP
TRUNG BNH
01. t chy hon ton 0,1 mol hn hp hai axit cacboxylic l ng ng k tip thu c
3,36 lt CO
2
(ktc) v 2,7 gam H
2
O. S mol ca mi axit ln lt l
A. 0,05 mol v 0,05 mol. B. 0,045 mol v 0,055 mol.
C. 0,04 mol v 0,06 mol. D. 0,06 mol v 0,04 mol.
02. C 3 ancol bn khng phi l ng phn ca nhau. t chy mi cht u c s mol
CO
2
bng 0,75 ln s mol H
2
O. 3 ancol l
A. C
2
H
6
O; C
3
H
8
O; C
4
H
10
O. B. C
3
H
8
O; C
3
H
6
O
2
; C
4
H
10
O.
C. C
3
H
8
O; C
3
H
8
O
2
; C
3
H
8
O
3
. D. C
3
H
8
O; C
3
H
6
O; C
3
H
8
O
2
.
03. Cho axit oxalic HOOCCOOH tc dng vi hn hp hai ancol no, n chc, ng
ng lin tip thu c 5,28 gam hn hp 3 este trung tnh. Thy phn lng este trn
bng dung dch NaOH thu c 5,36 gam mui. Hai ru c cng thc
A. CH
3
OH v C
2
H
5
OH. B. C
2
H
5
OH v C
3
H
7
OH.
C. C
3
H
7
OH v C
4
H
9
OH. D. C
4
H
9
OH v C
5
H
11
OH.
04. Nitro ha benzen c 14,1 gam hn hp hai cht nitro c khi lng phn t hn km
nhau 45 vC. t chy hon ton hn hp hai cht nitro ny c 0,07 mol N
2
. Hai
cht nitro l
A. C
6
H
5
NO
2
v C
6
H
4
(NO
2
)
2
.
B. C
6
H
4
(NO
2
)
2
v C
6
H
3
(NO
2
)
3
.
C. C
6
H
3
(NO
2
)
3
v C
6
H
2
(NO
2
)
4
.
D. C
6
H
2
(NO
2
)
4
v C
6
H(NO
2
)
5
.
05. Mt hn hp X gm 2 ancol thuc cng dy ng ng c khi lng 30,4 gam. Chia X
thnh hai phn bng nhau.
- Phn 1: cho tc dng vi Na d, kt thc phn ng thu c 3,36 lt H
2
(ktc).
- Phn 2: tch nc hon ton 180
o
C, xc tc H
2
SO
4
c thu c mt anken cho hp
th vo bnh ng dung dch Brom d thy c 32 gam Br
2
b mt mu. CTPT hai ancol
trn l
A. CH
3
OH v C
2
H
5
OH. B. C
2
H
5
OH v C
3
H
7
OH.
C. CH
3
OH v C
3
H
7
OH. D. C
2
H
5
OH v C
4
H
9
OH.
06. Chia hn hp gm 2 anehit no n chc lm hai phn bng nhau:
- Phn 1: em t chy hon ton thu c 1,08 gam nc.
- Phn 2: tc dng vi H
2
d (Ni, t
o
) th thu c hn hp A. em A t chy hon
ton th th tch kh CO
2
(ktc) thu c l
A. 1,434 lt. B. 1,443 lt. C. 1,344 lt. D. 1,444 lt.
07. Tch nc hon ton t hn hp Y gm hai ru A, B ta c hn hp X gm cc
olefin. Nu t chy hon ton Y th thu c 0,66 gam CO
2
. Vy khi t chy hon
ton X th tng khi lng H
2
O v CO
2
to ra l
A. 0,903 gam. B. 0,39 gam. C. 0,94 gam. D. 0,93 gam.
08. Cho 9,85 gam hn hp 2 amin n chc no bc 1 tc dng va vi dung dch HCl
th thu c 18,975 gam mui. Vy khi lng HCl phi dng l
A. 9,521 gam. B. 9,125 gam. C. 9,215 gam. D. 0,704 gam.
09. Cho 4,2 gam hn hp gm ru etylic, phenol, axit fomic tc dng va vi Na thy
thot ra 0,672 lt kh (ktc) v mt dung dch. C cn dung dch thu c hn hp X.
Khi lng ca X l
A. 2,55 gam. B. 5,52 gam. C. 5,25 gam. D. 5,05 gam.
10. Hn hp X gm 2 este A, B ng phn vi nhau v u c to thnh t axit n chc
v ru n chc. Cho 2,2 gam hn hp X bay hi 136,5
o
C v 1 atm th thu c
840 ml hi este. Mt khc em thu phn hon ton 26,4 gam hn hp X bng 100 ml
dung dch NaOH 20% (d = 1,2 g/ml) ri em c cn th thu c 33,8 gam cht rn
khan. Vy cng thc phn t ca este l
A. C
2
H
4
O
2
. B. C
3
H
6
O
2
. C. C
4
H
8
O
2
. D. C
5
H
10
O
2
.
Phng php 6
TNG GIM KHI LNG
Nguyn tc ca phng php l xem khi chuyn t cht A thnh cht B (khng nht
thit trc tip, c th b qua nhiu giai on trung gian) khi lng tng hay gim bao
nhiu gam thng tnh theo 1 mol) v da vo khi lng thay i ta d dng tnh c s
mol cht tham gia phn ng hoc ngc li. V d trong phn ng:
MCO
3
+ 2HCl MCl
2
+ H
2
O + CO
2

Ta thy rng khi chuyn 1 mol MCO


3
thnh MCl
2
th khi lng tng
(M + 235,5) (M + 60) = 11 gam
v c 1 mol CO
2
bay ra. Nh vy khi bit lng mui tng, ta c th tnh lng CO
2
bay ra.
Trong phn ng este ha:
CH
3
COOH + ROH CH
3
COOR + H
2
O
th t 1 mol ROH chuyn thnh 1 mol este khi lng tng
(R + 59) (R + 17) = 42 gam.
Nh vy nu bit khi lng ca ru v khi lng ca este ta d dng tnh c s
mol ru hoc ngc li.
Vi bi tp cho kim loi A y kim loi B ra khi dung dch mui di dng t do:
- Khi lng kim loi tng bng
m
B (bm)
m
A (tan)
.
- Khi lng kim loi gim bng
m
A (tan)
m
B (bm)
.
MT S BI TP VN DNG GII THEO PHNG PHP TNG
GIM KHI LNG
01. Cho 115 gam hn hp gm ACO
3
, B
2
CO
3
, R
2
CO
3
tc dng ht vi dung dch HCl thy
thot ra 22,4 lt CO
2
(ktc). Khi lng mui clorua to ra trong dung dch l
A. 142 gam. B. 126 gam. C. 141 gam. D. 132 gam.
02. Ngm mt l st trong dung dch CuSO
4
. Nu bit khi lng ng bm trn l st l
9,6 gam th khi lng l st sau ngm tng thm bao nhiu gam so vi ban u?
A. 5,6 gam. B. 2,8 gam. C. 2,4 gam. D. 1,2 gam.
03. Cho hai thanh st c khi lng bng nhau.
- Thanh 1 nhng vo dung dch c cha a mol AgNO
3
.
- Thanh 2 nhng vo dung dch c cha a mol Cu(NO
3
)
2
.
Sau phn ng, ly thanh st ra, sy kh v cn li thy s cho kt qu no sau y?
A. Khi lng hai thanh sau nhng vn bng nhau nhng khc ban u.
B. Khi lng thanh 2 sau nhng nh hn khi lng thanh 1 sau nhng.
C. Khi lng thanh 1 sau nhng nh hn khi lng thanh 2 sau nhng.
D. Khi lng hai thanh khng i vn nh trc khi nhng.
04. Cho V lt dung dch A cha ng thi FeCl
3
1M v Fe
2
(SO4)
3
0,5M tc dng vi dung
dch Na
2
CO
3
c d, phn ng kt thc thy khi lng dung dch sau phn ng gim
69,2 gam so vi tng khi lng ca cc dung dch ban u. Gi tr ca V l:
A. 0,2 lt. B. 0,24 lt. C. 0,237 lt. D.0,336 lt.
05. Cho lung kh CO i qua 16 gam oxit st nguyn cht c nung nng trong mt ci
ng. Khi phn ng thc hin hon ton v kt thc, thy khi lng ng gim 4,8 gam.
Xc nh cng thc v tn oxit st em dng.
06. Dng CO kh 40 gam oxit Fe
2
O
3
thu c 33,92 gam cht rn B gm Fe
2
O
3
, FeO v
Fe. Cho
1
B
2
tc dng vi H
2
SO
4
long d, thu c 2,24 lt kh H
2
(ktc).
Xc nh thnh phn theo s mol cht rn B, th tch kh CO (ktc) ti thiu c c
kt qu ny.
07. Nhng mt thanh st nng 12,2 gam vo 200 ml dung dch CuSO
4
0,5M. Sau mt thi gian
ly thanh kim loi ra, c cn dung dch c 15,52 gam cht rn khan.
a) Vit phng trnh phn ng xy ra, tm khi lng tng cht c trong 15,52 gam
cht rn khan.
b) Tnh khi lng thanh kim loi sau phn ng. Ha tan hon ton thanh kim loi ny
trong dung dch HNO
3
c nng, d thu c kh NO
2
duy nht, th tch V lt (o
27,3
o
C, 0,55 atm). Vit cc phng trnh phn ng xy ra. Tnh V.
08. Ngm mt thanh ng c khi lng 140,8 gam vo dung dch AgNO
3
sau mt thi
gian ly thanh ng em cn li thy nng 171,2 gam. Tnh thnh phn khi lng ca
thanh ng sau phn ng.
09. Ngm mt l km nh trong mt dung dch c cha 2,24 gam ion kim loi c in tch
2+. Phn ng xong, khi lng l km tng thm 0,94 gam.
Hy xc nh tn ca ion kim loi trong dung dch.
10. C hai l kim loi cng cht, cng khi lng, c kh nng to ra hp cht c s oxi ha
+2. Mt l c ngm trong dung dch Pb(NO
3
)
2
cn l kia c ngm trong dung dch
Cu(NO
3
)
2
.
Sau mt thi gian ngi ta ly l kim loi ra khi dung dch, ra nh. Nhn thy khi
lng l kim loi c ngm trong mui ch tng thm 19%, khi lng l kim loi kia
gim 9,6%. Bit rng, trong hai phn ng trn, khi lng cc kim loi b ha tan nh
nhau.
Hy xc nh tn ca hai l kim loi ang dng.
Phng php 7
QUI I HN HP NHIU CHT V S LNG CHT T
HN
Mt s bi ton ha hc c th gii nhanh bng cc phng php bo ton electron,
bo ton nguyn t, bo ton khi lng song phng php quy i cng tm ra p s rt
nhanh v l phng php tng i u vit, c th vn dng vo cc bi tp trc nghim
phn loi hc sinh.
Cc ch khi p dng phng php quy i:
1. Khi quy i hn hp nhiu cht (hn hp X) (t ba cht tr ln) thnh hn hp hai
cht hay ch cn mt cht ta phi bo ton s mol nguyn t v bo ton khi lng hn
hp.
2. C th quy i hn hp X v bt k cp cht no, thm ch quy i v mt cht. Tuy
nhin ta nn chn cp cht no n gin c t phn ng oxi ha kh nht n gin vic tnh
ton.
3. Trong qu trnh tnh ton theo phng php quy i i khi ta gp s m l do s
b tr khi lng ca cc cht trong hn hp. Trong trng hp ny ta vn tnh ton bnh
thng v kt qu cui cng vn tha mn.
4. Khi quy i hn hp X v mt cht l Fe
x
O
y
th oxit Fe
x
O
y
tm c ch l oxit gi
nh khng c thc.
V d 1: Nung 8,4 gam Fe trong khng kh, sau phn ng thu c m gam cht rn X gm
Fe, Fe
2
O
3
, Fe
3
O
4
, FeO. Ha tan m gam hn hp X vo dung dch HNO
3
d thu
c 2,24 lt kh NO
2
(ktc) l sn phm kh duy nht. Gi tr ca m l
A. 11,2 gam. B. 10,2 gam. C. 7,2 gam. D. 6,9 gam.
Hng dn gii
Quy hn hp X v hai cht Fe v Fe
2
O
3
:
Ha tan hn hp X vo dung dch HNO
3
d ta c
Fe + 6HNO
3
Fe(NO
3
)
3
+ 3NO
2
+ 3H
2
O

0,1
3
0,1 mol
S mol ca nguyn t Fe to oxit Fe
2
O
3
l
Fe
8,4 0,1 0,35
n
56 3 3

2 3
Fe O
0,35
n
3 2

Vy:
2 3
X Fe Fe O
m m m +

X
0,1 0,35
m 56 160
3 3
+ = 11,2 gam.
Quy hn hp X v hai cht FeO v Fe
2
O
3
:
FeO + 4HNO
3
Fe(NO
3
)
3
+ NO
2
+ 2H
2
O
0,1 0,1 mol
ta c:
2
2 2 3
2Fe O 2FeO
0,1 0,1 mol
0,15 mol
4Fe 3O 2Fe O
0,05 0,025 mol
+

'
+

2
h X
m
= 0,172 + 0,025160 = 11,2 gam. (p n A)
Ch : Vn c th quy hn hp X v hai cht (FeO v Fe
3
O
4
) hoc (Fe v FeO), hoc
(Fe v Fe
3
O
4
) nhng vic gii tr nn phc tp hn (c th l ta phi t n s mol mi
cht, lp h phng trnh, gii h phng trnh hai n s).
Quy hn hp X v mt cht l Fe
x
O
y
:
Fe
x
O
y
+ (6x2y)HNO
3
Fe(NO
3
)
3
+ (3x2y) NO
2
+ (3xy)H
2
O

0,1
3x 2y
mol 0,1 mol.

Fe
8,4 0,1.x
n
56 3x 2y


x 6
y 7

mol.
Vy cng thc quy i l Fe
6
O
7
(M = 448) v
6 7
Fe O
0,1
n
3 6 2 7


= 0,025 mol.
m
X
= 0,025448 = 11,2 gam.
Nhn xt: Quy i hn hp gm Fe, FeO, Fe
2
O
3
, Fe
3
O
4
v hn hp hai cht l FeO,
Fe
2
O
3
l n gin nht.
Phng php 8
S NG CHO
Bi ton trn ln cc cht vi nhau l mt dng bi tp hay gp trong chng trnh ha
hc ph thng cng nh trong cc thi kim tra v thi tuyn sinh i hc, cao ng. Ta
c th gii bi tp dng ny theo nhiu cch khc nhau, song vic gii loi dng bi tp ny
theo phng php s ng cho theo tc gi l tt nht.
Nguyn tc: Trn ln hai dung dch:
Dung dch 1: c khi lng m
1
, th tch V
1
, nng C
1
(nng phn trm hoc nng
mol), khi lng ring d
1
.
Dung dch 2: c khi lng m
2
, th tch V
2
, nng C
2
(C
2
> C
1
), khi lng ring d
2
.
Dung dch thu c: c khi lng m = m
1
+ m
2
, th tch V = V
1
+ V
2
, nng C (C
1
< C < C
2
) v khi lng ring d.
S ng cho v cng thc tng ng vi mi trng hp l:
a. i vi nng % v khi lng:

2 1
2 1
C C m
m C C

(1)
b. i vi nng mol/lt:

2 1
2 1
C C V
V C C

(2)
c. i vi khi lng ring:

2 1
2 1
C C V
V C C

(3)
Khi s dng s ng cho cn ch :
- Cht rn coi nh dung dch c C = 100%
- Dung mi coi nh dung dch c C = 0%
- Khi lng ring ca H
2
O l d = 1g/ml.
Sau y l mt s v d s dng phng php s ng cho trong tnh ton cc bi
tp.
V d 1: thu c dung dch HCl 25% cn ly m
1
gam dung dch HCl 45% pha vi m
2
gam dung dch HCl 15%. T l m
1
/m
2
l
A. 1:2. B. 1:3. C. 2:1. D. 3:1.
Hng dn gii
p dng cng thc (1):
C
1
C
2
C
| C
2
- C |
| C
1
- C |
C
| C
2
- C |
| C
1
- C |
`
C
M1
C
M2
d
1
d
2
| d
2
- d |
| d
1
- d |
d
1
2
45 25 m 20 2
m 15 25 10 1

. (p n C)
V d 2: pha c 500 ml dung dch nc mui sinh l (C = 0,9%) cn ly V ml dung
dch NaCl 3% pha vi nc ct. Gi tr ca V l
A. 150 ml. B. 214,3 ml. C. 285,7 ml. D. 350 ml.
Hng dn gii
Ta c s :
V
1
=
0,9
500
2,1 0,9

+
= 150 ml. (p n A)
MT S BI TP VN DNG GII THEO PHNG PHP S
NG CHO
01. Ha tan hon ton m gam Na
2
O nguyn cht vo 40 gam dung dch NaOH 12% thu
c dung dch NaOH 51%. Gi tr ca m (gam) l
A. 11,3. B. 20,0. C. 31,8. D. 40,0.
02. Th tch nc nguyn cht cn thm vo 1 lt dung dch H
2
SO
4
98% (d = 1,84 g/ml)
c dung dch mi c nng 10% l
A. 14,192 ml. B. 15,192 ml. C. 16,192 ml. D. 17,192 ml.
03. Nguyn t khi trung bnh ca ng 63,54. ng c hai ng v bn:
63
29
Cu v
65
29
Cu
Thnh phn % s nguyn t ca
65
29
Cu l
A. 73,0%. B. 34,2%. C.32,3%. D. 27,0%.
04. Cn ly V
1
lt CO
2
v V
2
lt CO c c 24 lt hn hp CO
2
v CO c t khi hi i
vi metan bng 2. Gi tr ca V
1
(lt) l
A. 2. B. 4. C. 6. D. 8.
05. Thm 150 ml dung dch KOH 2M vo 120 ml dung dch H
3
PO
4
1M. Khi lng cc
mui thu c trong dung dch l
A. 10,44 gam KH
2
PO
4
; 8,5 gam K
3
PO
4
.
B. 10,44 gam K
2
HPO
4
; 12,72 gam K
3
PO
4
.
C. 10,44 gam K
2
HPO
4
; 13,5 gam KH
2
PO
4
.
D. 13,5 gam KH
2
PO
4
; 14,2 gam K
3
PO
4
.
06. Ha tan 2,84 gam hn hp 2 mui CaCO
3
v MgCO
3
bng dung dch HCl (d) thu c
0,672 lt kh iu kin tiu chun. Thnh phn % s mol ca MgCO
3
trong hn hp l
A. 33,33%. B. 45,55%. C. 54,45%. D. 66,67%.
07. Lng SO
3
cn thm vo dung dch H
2
SO
4
10% c 100 gam dung dch H
2
SO
4
20% l
A. 2,5 gam. B. 8,88 gam. C. 6,66 gam. D. 24,5 gam.
08. Dung dch ru etylic 13,8
o
c d (g/ml) =?. Bit
2 5
C H OH(ng.cht)
d =0,8 g/ml
;
2
H O
d 1 g ml
.
A. 0,805. B. 0,8 55. C. 0,972. D. 0,915.
V
1
(NaCl)
V
2
(H
2
O)
0,9
3
0
| 0,9 - 0 |
| 3 - 0,9 |
09. Ha tan m gam Al bng dung dch HNO
3
long thu c hn hp kh NO v N
2
O c t
khi so vi H
2
bng 16,75. T l th tch kh trong hn hp l
A. 2 : 3. B. 1 : 2. C. 1 : 3. D. 3 : 1.
10. T 1 tn qung hematit A iu ch c 420 kg Fe. T 1 tn qung manhetit B iu
ch c 504 kg Fe. Hi phi trn hai qung trn vi t l khi lng (m
A
: m
B
) l bao
nhiu c 1 tn qung hn hp m t 1 tn qung hn hp ny iu ch c 480
kg Fe.
A. 1 : 3. B. 2 : 5. C. 2 : 3. D. 1 : 1.
Phng php 9
CC I LNG DNG KHI QUT
Trong cc kim tra v thi tuyn sinh theo phng php trc nghim chng ta thy
rng s lng cu hi v bi tp kh nhiu v a dng bao trm ton b chng trnh ha
hc ph thng. Rt nhiu cc phng php, cc dng bi c bn c bit n. Sau y
l mt s v d v dng bi tm mi lin h khi qut gia cc i lng thng xut hin
trong trong cc thi tuyn sinh i hc.
V d 1: (Cu 11 - M 182 - Khi A - TSH 2007)
Cho t t dung dch cha a mol HCl vo dung dch cha b mol Na
2
CO
3
ng thi
khuy u, thu c V lt kh ( ktc) v dung dch X. Khi cho d nc vi trong
vo dung dch X thy c xut hin kt ta. Biu thc lin h gia V vi a, b l
A. V = 22,4(a b). B. V = 11,2(a b).
C. V = 11,2(a + b). D. V = 22,4(a + b).
Hng dn gii
Cho t t dung dch HCl vo dung dch Na
2
CO
3
ta c phng trnh:
HCl + Na
2
CO
3
NaHCO
3
+ NaCl (1)
b b b mol
HCl + NaHCO
3
NaCl + CO
2

+ H
2
O (2)
(a b) (a b) mol
Dung dch X cha NaHCO
3
d do HCl tham gia phn ng ht,
NaHCO
3
+ Ca(OH)
2 d
CaCO
3
+ NaOH + H
2
O
Vy: V = 22,4(a b). (p n A)
V d 2: (Cu 13 - M 182 - Khi A - TSH 2007)
Clo ho PVC thu c mt polime cha 63,96% clo v khi lng, trung bnh 1
phn t clo phn ng vi k mt xch trong mch PVC. Gi tr ca k l
A. 3. B. 6. C. 4. D. 5.
Hng dn gii
Mt phn t Clo phn ng vi k mt xch trong mch PVC theo phng trnh:
2
n
CH CH
|
Cl

_


,
+ kCl
2
o
xt
t


2
k n k
CH CH CH CH
| | |
Cl Cl Cl

_ _


, ,
Do: %m
Cl
= 63,96%
%m
C,H cn li
= 36,04%.
Vy
35,5 (n k) 35,5 2 k
27 (n k) 26 k
+
+
=
63,96
36,04

n
k
= 3. (p n A).
MT S BI TP VN DNG GII THEO PHNG PHP CC I
LNG DNG TNG QUT
01. Dung dch A c a mol NH
4
+
, b mol Mg
2+
, c mol SO
4
2
v d mol HCO
3

. Biu thc no
biu th s lin quan gia a, b, c, d sau y l ng?
A. a + 2b = c + d. B. a + 2b = 2c + d.
C. a + b = 2c + d. D. a + b = c+ d.
02. Cho a mol Fe vo dung dch cha b mol dung dch AgNO
3
. a v b c quan h nh th
no thu c dung dch Fe(NO
3
)
3
duy nht sau phn ng?
A. b =2a. B. ba. C. b=3a. D. b a.
03. Dung dch A cha cc ion Na
+
: a mol; HCO
3

: b mol; CO
3
2
: c mol; SO
4
2
: d mol. to
ra kt ta ln nht ngi ta dng 100 ml dung dch Ba(OH)
2
nng x mol/l. Lp biu
thc tnh x theo a v b.
A. x = a + b. B. x = a b. C. x =
a b
0,2
+
. D. x =
a b
0,1
+
.
04. Dung dch X cha a mol NaAlO
2
. Khi thm vo dung dch X b mol hoc 2b mol dung
dch HCl th lng kt ta sinh ra u nh nhau. T s
a
b
c gi tr bng
A. 1. B. 1,25. C. 1,5. D. 1,75.
05. Oxi ha mt lng Fe thnh hn hp X gm FeO, Fe
3
O
4
, Fe
2
O
3
cn a mol Oxi. Kh
hon ton hn hp X thnh Fe cn b mol Al. T s
a
b
c gi tr bng
A. 0,75. B. 1. C. 1,25. D. 1,5.
06. C mt lng anehit HCHO c chia lm 2 phn bng nhau, mi phn cha a mol
HCHO.
- Phn 1: Cho tc dng vi dung dch AgNO
3
/NH
3
thu c m gam Ag.
- Phn 2: Oxi ha bng Oxi thnh HCOOH vi hiu sut 40% thu c dung dch A.
Cho A tc dng vi dung dch AgNO
3
/NH
3
thu c m gam Ag. T s
m
m

c gi tr
bng
A. 0,2. B. 0,4. C. 0,6. D. 0,8.
07. A l axit cha ba nguyn t cacbon trong phn t. Cho 0,015 mol A tc dng vi dung
dch cha a mol Ba(OH)
2
thu c dung dch B. Ngi ta nhn thy:
Nu a = 0,01 mol th dung dch B lm qu tm.
Nu a = 0,02 mol th dung dch B lm xanh qu tm. B c cng thc cu to:
A. CH
3
CH
2
COOH. B. CH
2
=CHCOOH.
C. CHCCOOH. D. HOOCCH
2
COOH.
08. C 2 axit hu c no: (A) l axit n chc v (B) l axit a chc. Hn hp (X) cha x
mol (A) v y mol (B). t chy hon ton (X) th thu c 11,2 lt CO
2
(ktc). Cho x +
y = 0,3 v M
A
< M
B
. Vy cng thc phn t ca (A) l:
A. CH
3
COOH. B. C
2
H
5
COOH.
C. HCOOH. D. C
3
H
7
COOH.
09. Hn hp A gm Al v Fe
2
O
3
c khi lng trung bnh l
A
M . Tin hnh phn ng
nhit nhm, sau mt thi gian thu c hn hp B c khi lng phn t trung bnh l
B
M . Quan h gia
A
M v
B
M l
A.
A
M =
B
M . B.
A
M >
B
M .
C.
A
M <
B
M . D.
A
M
B
M .
10. Kh hon ton mt lng oxit st cn V lt H
2
. ha tan hon ton lng st sinh ra
trn trong dung dch HCl thy to ra V lt H
2
. Bit V > V (cc kh o cng iu
kin). Cng thc oxit st l
A. Fe
2
O
3
. B. FeO.
C. Fe
3
O
4
. D. Fe
2
O
3
v Fe
3
O
4
Phng php 10
T CHN LNG CHT
Trong mt s cu hi v bi tp trc nghim chng ta c th gp mt s trng hp
c bit sau:
- C mt s bi ton tng nh thiu d kin gy b tc cho vic tnh ton.
- C mt s bi ton ngi ta cho di dng gi tr tng qut nh a gam, V lt, n mol
hoc cho t l th tch hoc t l s mol cc cht...
Nh vy kt qu gii bi ton khng ph thuc vo cht cho. Trong cc trng hp
trn tt nht ta t chn mt gi tr nh th no cho vic gii bi ton tr thnh n gin
nht.
Cch 1: Chn mt mol nguyn t, phn t hoc mt mol hn hp cc cht phn ng.
Cch 2: Chn ng t l lng cht trong u bi cho.
Cch 3: Chn cho thng s mt gi tr ph hp chuyn phn s phc tp v s n
gin tnh ton.
Sau y l mt s v d in hnh:
Cch 1: CHN 1 MOL CHT HOC HN HP CHT PHN NG
V d 1: Ho tan mt mui cacbonat kim loi M ha tr n bng mt lng va dung dch
H
2
SO
4
9,8% ta thu c dung dch mui sunfat 14,18%. M l kim loi g?
A. Cu. B. Fe. C. Al. D. Zn.
Hng dn gii
Chn 1 mol mui M
2
(CO
3
)
n
.
M
2
(CO
3
)
n
+ nH
2
SO
4
M
2
(SO
4
)
n
+ nCO
2

+ nH
2
O
C (2M + 60n) gam 98n gam (2M + 96n) gam

2 4
dd H SO
98n 100
m 1000n gam
9,8

2 3 n 2 4 2
M (CO ) dd H SO CO
m m m m +
dd mui
= 2M + 60n + 1000.n 44.n = (2M + 1016.n) gam.
( ) +

+
dd mui
2M 96 100
C% 14,18
2M 1016n
M = 28.n n = 2 ; M = 56 l ph hp vy M l Fe. (p n B)
V d 2: Cho dung dch axit axetic c nng x% tc dng va vi dung dch NaOH
10% th thu c dung dch mui c nng 10,25%. Vy x c gi tr no sau
y?
A. 20%. B. 16%. C. 15%. D.13%.
Hng dn gii
Xt 1 mol CH
3
COOH:
CH
3
COOH + NaOH CH
3
COONa + H
2
O
60 gam 40 gam 82 gam
3
dd CH COOH
60 100
m gam
x

ddNaOH
40 100
m 400 gam
10


60 100 82 100
m 400
x 10,25

+
dd mui
gam.
x = 15%. (p n C).
V d 3: (Cu 1 - M 231 - Khi A - TSC 2007)
Khi ha tan hiroxit kim loi M(OH)
2
bng mt lng va dung dch H
2
SO
4
20% thu c dung dch mui trung ho c nng 27,21%. Kim loi M l
A. Cu. B. Zn. C. Fe. D. Mg.
Hng dn gii
Xt 1 mol M(OH)
2
tham gia phn ng
M(OH)
2
+ H
2
SO
4
MSO
4
+ 2H
2
O
C (M + 34) gam 98 gam (M + 96) gam

2 4
dd H SO
98 100
m 490 gam
20


( )
( )
4
dd MSO
M 96 100
m M 34 490
27, 21
+
+ +
M = 64 M l Cu. (p n A)
Cch 2: CHN NG T L LNG CHT TRONG U BI CHO
V d 10: (Cu 48 - M 182 - khi A - TSH 2007)
Hn hp gm hirocacbon X v oxi c t l s mol tng ng l 1:10. t chy
hon ton hn hp trn thu c hn hp kh Y. Cho Y qua dung dch H
2
SO
4
c,
thu c hn hp kh Z c t khi i vi hiro bng 19. Cng thc phn t ca X
l
A. C
3
H
8
. B. C
3
H
6
. C. C
4
H
8
. D. C
3
H
4
.
Hng dn gii
t hn hp gm hirocacbon X gm C
x
H
y
(1 mol) v O
2
(10 mol ).
C
x
H
y
+
y
x
4
_
+

,
O
2
xCO
2
+
y
2
H
2
O
1 mol
y
x
4
_
+

,
mol x mol
y
2
mol
Hn hp kh Z gm x mol CO
2
v
y
10 x
4
1 _
+

1
, ]
mol O
2
d.
Z
M 19 2 38

2
2
co
o
n
1
n 1

Vy:
y
x 10 x
4
8x = 40 y.
x = 4, y = 8 tho mn p n C.
V d 11: A l hn hp gm mt s hirocacbon th kh, B l khng kh. Trn A vi B
cng nhit p sut theo t l th tch (1:15) c hn hp kh D. Cho D vo
bnh kn dung tch khng i V. Nhit v p sut trong bnh l t
o
C v p atm.
Sau khi t chy A trong bnh ch c N
2
, CO
2
v hi nc vi
2 2
CO H O
V : V 7 : 4

a bnh v t
o
C.
p sut trong bnh sau khi t l p
1
c gi tr l
A.
1
47
p p.
48

B. p
1
= p.
C.
1
16
p p.
17
D.
1
3
p p.
5

Hng dn gii
t A: C
x
H
y
+
2
y
x O
4
_
+

,
xCO
2
+
2
y
H O
2
V phn ng ch c N
2
, H
2
O, CO
2
cc hirocacbon b chy ht v O
2
va .
2
2
CO
O
(n ) 44 6
38
(n ) 32 6
Chn
x y
C H
n 1
n
B
= 15 mol
2
O
y 15
n x 3
4 5
+
p.
mol.

2 2
N O
n 4n 12 mol

y
x 3
4
x : y 2 7 : 4

'

x =
7
3
; y =
8
3
V nhit v th tch khng i nn p sut t l vi s mol kh, ta c:
1
p 7 3 4 3 12 47
p 1 15 48
+ +

+

1
47
p p.
48
(p n A)
Cch 3: CHN GI TR CHO THNG S
V d 12: t chy hon ton a gam hn hp X hai hirocacbon A, B thu c
132.a
41
gam
CO
2
v
2
45a
gam H O
41
. Nu thm vo hn hp X mt na lng A c trong hn
hp X ri t chy hon ton th thu c
2
165a
gam CO
41
v
2
60,75a
gam H O
41
. Bit A, B khng lm mt mu nc Br
2
.
a) Cng thc phn t ca A l
A. C
2
H
2
. B. C
2
H
6
. C. C
6
H
12
. D. C
6
H
14
.
b) Cng thc phn t ca B l
A. C
2
H
2
. B. C
6
H
6
. C. C
4
H
4
. D. C
8
H
8
.
c) Phn trm s mol ca A, B trong hn hp X l.
A. 60%; 40%. B. 25%; 75%.
C. 50%; 50%. D. 30%; 70%.
Hng dn gii
a) Chn a = 41 gam.
t X
2
CO
132
n 3 mol
44
v
2
H O
45
n 2,5 mol
18
.
t
1
X A
2
_
+

,

2
CO
165
n 3,75 mol
44
v
2
H O
60,75
n 3,375 mol
18
.
t
1
A
2
thu c (3,75 3) = 0,75 mol CO
2
v (3,375 2,5) = 0,875 mol H
2
O.
t chy A thu c
2
CO
n 1,5 mol
v
2
H O
n 1,75 mol
.
v
2 2
H O CO
n n >
A thuc loi ankan, do :
( )
n 2n 2 2 2 2
3n 1
C H O nCO n 1 H O
2
+
+
+ + +

2
2
CO
H O
n
n 1,5
n n 1 1,75

+
n = 6 A l C
6
H
14
. (p n D)
b) t B thu c (3 1,5) = 1,5 mol CO
2
v (2,5 1,75) = 0,75 mol H
2
O
Nh vy
C
H
n 1,5 1
n 0,75 2 1

cng thc tng qut ca B l (CH)


n
v X khng lm
mt mu nc Brom nn B thuc aren B l C
6
H
6
. (p n B)
c) V A, B c cng s nguyn t C (6C) m lng CO
2
do A, B to ra bng nhau (1,5
mol) n
A
= n
B
.
%n
A
= %n
B
= 50%. (p n C)
V d 13: Trn a gam hn hp X gm 2 hirocacbon C
6
H
14
v C
6
H
6
theo t l s mol (1:1)
vi m gam mt hirocacbon D ri t chy hon ton th thu c
2
275a
gam CO
82
v
94,5a
82
gam H
2
O.
a) D thuc loi hirocacbon no
A. C
n
H
2n+2
. B. C
m
H
2m2
. C. C
n
H
2n
. D. C
n
H
n
.
b) Gi tr m l
A. 2,75 gam. B. 3,75 gam. C. 5 gam. D. 3,5 gam.
Hng dn gii
a) Chn a = 82 gam
t X v m gam D (C
x
H
y
) ta c:

2
2
CO
H O
275
n 6, 25 mol
44
94,5
n 5, 25 mol
18

'

C
6
H
14
+
19
2
O
2
6CO
2
+ 7H
2
O
C
6
H
6
+
15
2
O
2
6CO
2
+ 3H
2
O
t D:
x y 2 2 2
y y
C H x O xCO H O
4 2
_
+ + +

,
t
6 14 6 6
C H C H
n n b mol
ta c:
86b + 78b = 82
b = 0,5 mol.
t 82 gam hn hp X thu c:
( )
2
CO
n 0,5 6 6 6 mol +
( )
2
H O
n 0,5 7 3 5 mol +
t chy m gam D thu c:
2
CO
n 6,25 6 0,25 mol
2
H O
n 5, 25 5 0,25 mol
Do
2 2
CO H O
n n
D thuc C
n
H
2n
. (p n C)
b) m
D
= m
C
+ m
H
= 0,25(12 + 2) = 3,5 gam. (p n D)

You might also like