NH002-Hoat Dong Thanh Toan The

Chuyn tt nghip
Sinh vin: Trn Nguyn Linh
LI NI U
Cng vi s pht trin ca nn kinh t th gii, cc quan h mua bn trao i hng ha dch v tng bc pht trin c v s lng v cht lng. Do , i hi phi c nhng phng tin thanh ton mi m bo tnh an ton, nhanh chng, hiu qu. Thm vo , th k XX l th k m khoa hc cng ngh c nhng bc tin vt bc, c bit l cng ngh thng tin. Kt hp nhng iu ny, cc ngn hng thng mi a ra mt loi hnh dch v thanh ton mi, l th ngn hng. Th ngn hng xut hin l s kt hp ca khoa hc k thut vi cng ngh qun l ngn hng. S ra i ca th l mt bc tin vt bc trong hot ng thanh ton thng qua ngn hng. Th ngn hng c nhng c im ca mt phng tin thanh ton hon ho: - i vi khch hng, th p ng c v tnh an ton cao, kh nng thanh ton nhanh, chnh xc. - i vi ngn hng, th gp phn gim p lc tin mt, tng kh nng huy ng vn phc v cho yu cu m rng hot ng tn dng, tng li nhun nh khon ph s dng th. Chnh nh nhng u im trn m th ngn hng nhanh chng tr thnh mt phng tin thanh ton thng dng cc nc pht trin cng nh trn th gii. Vit Nam, nn kinh t ngy mt pht trin, i sng ngi dn ngy cng nng cao, thm vo l xu th hi nhp pht trin vi nn kinh t th gii, vic xut hin ca mt phng tin thanh ton mi l rt cn thit. Nm bt c nhu cu ny, t u nhng nm 90, Ngn hng Ngoi thng Vit Nam ch trng a dch v th vo ng dng ti Vit Nam. Sau gn 15 nm hot ng trong lnh vc ny, Ngn hng Ngoi thng Vit Nam thu c
-1-
Chuyn tt nghip
nhng thnh tu nht nh. Nhng bn cnh vn cn khng t nhng kh khn hn ch c th pht trin dch v th tr nn ph bin Vit Nam. Nhn thc c vn ny, sau qu trnh tm hiu v hot ng th ti Ngn hng Ngoi thng, em chn ti "Pht trin hot ng thanh ton th ti Ngn hng Ngoi thng H Ni " lm ti cho chuyn tt nghip ca mnh. ti c chia lm 3 chng: Chng 1: L lun c bn v hot ng thanh ton th ti ngn hng thng mi Chng 2: Thc trng hot ng thanh ton th ti Ngn hng Ngoi thng H Ni (VCB HN) Chng 3: Pht trin hot ng thanh ton th ti Ngn hng Ngoi thng H Ni trong thi gian ti Em xin chn thnh cm n thy gio-thc s Phm Long tn tnh hng dn em hon thnh bn chuyn ny. Em cng xin chn thnh cm n cc cn b nhn vin phng K ton dch v Ngn hng Ngoi thng - Chi nhnh Thnh Cng quan tm v nhit tnh gip em trong sut qu trnh thc tp tm hiu ti ny.
Sinh vin
Trn Nguyn Linh
-2-
Chuyn tt nghip
CHNG 1 L LUN C BN V HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG THNG MI
1.1 TNG QUAN V NGN HNG THNG MI
1.1.1. Khi nim Ngn hng thng mi Trong mt nn kinh t hng ha, ti mt thi im nht nh lun tn ti mt thc t l c nhng ngi tm thi ang c mt s tin nhn ri, trong khi c nhng ngi ang rt cn khi lng tin nh vy ( p ng nhu cu tiu dng hay nhng cuc u t c hiu qu) v h c th tr mt khon chi ph c quyn s dng s tin ny. Theo quy lut cung - cu, h s gp nhau v khi tt c (ngi cho vay, ngi i vay, v c x hi) u c li, sn xut lu thng c pht trin v i sng c ci thin. Cch thc gp nhau rt a dng, v theo pht trin NHTM ra i nh mt tt yu v l mt cch thc quan trng, ph bin nht. Thng qua cc ngn hng, nhng ngi c tin c th d dng c c mt khon li tc cn ngi cn tin c th c c s tin cn thit vi mc chi ph hp l. C th ni cc ngn hng ni ring v h thng ti chnh ngn hng ni chung ang ngy cng chim mt v tr quan trng v v cng nhy cm trong nn kinh t, lin quan ti hot ng ca i sng kinh t x hi. Ngy cng c nhiu ngi quan tm ti hot ng ca ngn hng, vy thc ra ngn hng l g. Theo php lnh ngn hng ngy 23-5-1990 ca Hi ng Nh nc Vit Nam xc nh: Ngn hng thng mi l t chc kinh doanh tin t m hot ng ch yu v thng xuyn l nhn tin gi t khch hng vi trch nhim hon tr v s dng s tin cho vay, thc hin nghip v chit khu v lm phng tin thanh ton.
-3-
Chuyn tt nghip
Hot ng ngn hng l hot ng kinh doanh tin t v dch v ngn hng, vi ni dung thng xuyn l nhn tin gi, s dng s tin ny cp tn dng v cung ng cc dch v thanh ton. 1.1.2. Chc nng hot ng ca ngn hng thng mi Do nhu cu tt yu ca nn kinh t th trng, cc ngn hng khng ngng tng cng m rng cc danh mc cc sn phm ngn hng nhm p ng nhu cu ngy cng a dng ca khch hng, s dng ngun vn c hiu qu v thu li nhun cao. Tuy nhin, v c bn chng ta c th xp xp cc hot ng vo mt trong ba nhm sau: - Hot ng huy ng tin gi. - Hot ng tn dng. - Hot ng cung cp cc dch v. * Huy ng tin gi: Ngn hng tp trung huy ng cc ngun vn trong nn kinh t quc dn bao. Bn cnh , khi cn vn cho nhu cu thanh khon hay u t cho vay, cc Ngn hng thng mi c th i vay t cc t chc tn dng khc, t cc cng ty khc, cc t chc ti chnh trn th trng ti chnh. Trong qu trnh thu ht ngun vn Ngn hng phi b ra nhng chi ph giao dch, chi ph tr li tin gi, tr li Ngn hng vay v cc khon chi ph khc c lin quan. Nhng khon chi ny i hi Ngn hng phi s dng nhng ng vn huy ng c c hiu qu c th b p cc khon chi ph v em li li nhun cho Ngn hng. * Hot ng tn dng - Cho vay + Cho vay thng mi: Ngay thi k u, cc ngn hng chit khu thng phiu m thc t l cho vay i vi nhng ngi bn (ngi bn
-4-
Chuyn tt nghip
chuyn cc khon phi thu cho ngn hng ly tin trc). Sau bc chuyn tip t chit khu thng phiu sang cho vay trc tip i vi cc khch hng (l ngi mua), gip h c vn mua hng d tr nhm m rng sn xut kinh doanh. + Cho vay tiu dng: Trong giai on u, cc ngn hng khng tch cc cho vay i vi c nhn v h gia nh do tnh ri ro cao. S gia tng thu nhp ca ngi tiu dng v s cnh tranh buc cc ngn hng phi hng ti ngi tiu dng nh mt khch hng tim nng. Sau th chin th hai, tn dng tiu dng tr thnh loi hnh tn dng tng trng nhanh nht ti cc nc c nn kinh t pht trin. + Ti tr cho d n: Bn cnh cho vay truyn thng l cho vay ngn hn, cc ngn hng cng ngy cng quan tm vo vic ti tr cho xy dng nh my mi c bit l ti tr trong cc ngnh cng ngh cao. Mt s ngn hng cn cho vay u t vo bt ng sn. Tt nhin, loi hnh tn dng ny ri ro tng i cao. Cc khon cho vay, ni tim n nhng ri ro hn c, lun chim phn ln trong tng ti sn ca NH. Nu khng c kim sot cht ch cc khon vay rt d b tht bi, trc tip nh hng ti li nhun, thm ch e do s tn ti ca ngn hng khi nhng nhu cu rt tin gi ca khch hng khng c p ng. Vy th, cho ai vay nh th no, qun l vic s dng tin vay, tin hnh thu n gc v li ra sao... l nhng vn m ngn hng phi gii quyt trc v trong qu trnh cho vay, nhm c c nhng khon cho vay an ton v hiu qu. Chnh v th, giai on xem xt trc khi cho vay, xem xt ngi vay tin v vic s dng tin vay m ngi ta gi l thm nh tn dng lun chim v tr quyt nh. - u t Hot ng u t ch yu ca Ngn hng trn th trng ti chnh thng qua vic mua bn cc chng khon: cng tri v tn phiu. Thu nhp ca Ngn
-5-
Chuyn tt nghip
hng t hot ng ny l khon chnh lch gia gi bn v gi mua. Ngoi ra Ngn hng cn hn vn lin doanh vi cc doanh nghip, trong qu trnh Ngn hng s c chia li nhun t hot ng ny. * Hot ng cung cp cc dch v: Tn dng v tr uy tn, chuyn mn ca mnh l mt trung gian ti chnh c nhiu quan h vi khch hng, c kh nng tip cn vi nhiu ngun thng tin, cc ngn hng ngy nay cung cp rt nhiu cc dch v khc nhau t dch v thanh ton, bo lnh, lm i l... cho n vic lp kt gi tin, ca ci phc v cho khch hng. Cc dch v ny c th hon ton c lp hoc c th lin quan h tr cho cc hot ng huy ng vn, hot ng tn dng (c bit l hot ng thanh ton) nhng chng u em li thu nhp cho ngn hng di dng ph dch v. i vi hu ht cc ngn hng, thu nhp t vic cung cp cc dch v ngy cng chim t trng ln trong tng thu nhp.
1.2 GII THIU CHUNG V TH
1.2.1. S ra i v pht trin ca th trn th gii Cng vi s pht trin kinh t, i sng nhn dn ngy cng c nng cao, nhu cu tiu dng cng v th pht trin mnh, qua nhu cu thanh ton nhanh chng v thun tin tr thnh mt yu cu ca khch hng i vi ngn hng. iu ny gy p lc ln cc ngn hng i hi cc ngn hng phi nng cao cht lng dch v thanh ton ca mnh nhm cung cp cho khch hng dch v thanh ton tt nht. Cng trong thi gian , khoa hc k thut th gii c nhng bc tin ng k trong lnh vc thng tin, to iu kin thun li cho cc ngn hng, cc t chc tn dng pht trin v hon thin phng thc thanh ton ca mnh, trong phi k n s ra i v pht trin ca hnh thc thanh ton bng th. Nhng hnh thc s khai ca th xut hin ln u M vo nhng nm 1920 di ci tn tm gi l a mua hng (shoopers plate). Ngi ch s
-6-
Chuyn tt nghip
hu ca loi a ny c th mua hng ti ca hiu pht hnh ra chng v hng thng h phi hon tr tin cho ch ca hng vo mt ngy c nh, thng l cui thng. Thc cht y chnh l vic ngi ch ca hng cp tn dng cho khch hng bng cch bn chu, mua hng trc v tr tin sau. Tuy nhin, th ngn hng li ra i mt cch ngu nhin vo nm 1940 vi tn gi u tin l th DINNERS CLUB do tng ca mt doanh nhn ngi M l Frank Mc Namara. Nm 1950 chic th nha u tin c pht hnh, nhng ngi c th DINNERS CLUB ny c th ghi n khi n ti 27 nh hng ti thnh ph New York v phi chu mt khon l ph hng nm l 5USD. Nhng tin ch ca chic th ngay lp tc gy c s ch v chinh phc mt lng ng o khch hng do h c th mua hng trc m khng cn phi tr tin ngay. Cn i vi nhng nh bn l, tuy phi chu mc chit khu l 5% nhng doanh thu ca h tng ng k do lng khch hng tiu dng tng ln rt nhanh. n nm 1951, hn 1 triu la c ghi n, doanh s pht hnh th ngy cng tng v cng ty pht hnh th DINNERS CLUB bt u c li. Mt cuc cch mng v th din ra ngay sau nhanh chng a th tr thnh mt phng tin thanh ton mang tnh ton cu. Tip ni thnh cng ca th DINNERS CLUB, hng lot cc cng ty th nh Trip Change, Golden Key, Esquire Club... ra i. Phn ln cc th ny trc ht c pht hnh nhm phc v gii doanh nhn, nhng sau cc ngn hng nhn thy rng gii bnh dn mi l i tng s dng th trong tng lai. Nm 1960, Bank of America cho ra i sn phm th u tin ca mnh l BANKAMERICARD. n nm 1966, 14 ngn hng hng u ca M thnh lp Interbank, mt t chc mi vi chc nng l u mi trao i cc thng tin v giao dch th. Ngay sau , vo nm 1967, 4 ngn hng bang California i tn t Bank Card Association thnh Western State Bank Card Association v t chc ny lin kt vi Interbank cho ra i th MASTER CHARGE, loi th ny nhanh chng tr thnh mt i th cnh tranh ln ca
-7-
Chuyn tt nghip
BANKAMERICARD. n nm 1977, t chc BANKAMERICARD i tn thnh VISA USD v sau l t chc th quc t VISA. Nm 1979, t chc th MASTER CHARGE i tn thnh MASTER CARD. Hin nay, 2 t chc ny vn ang l 2 t chc th ln mnh v pht trin nht trn th gii. Hnh thc thanh ton th nhanh chng c ng dng rng ri cc chu lc khc ngoi M, nm 1960 chic th nha u tin c mt ti Nht bo hiu s pht trin ca th Chu . Chic th nha u tin do ngn hng Barcaly Bank pht hnh Anh nm 1966 cng m ra mt thi k si ng cho hot ng thanh ton th ti Chu u. Ti Vit Nam, chic th u tin c chp nhn l vo nm 1990 khi VCB k hp ng lm i l chi tr th VISA vi ngn hng Php BFCE v y l bc khi u cho dch v ny pht trin Vit Nam. Ngy nay, th ngn hng c mt khp ni trn th gii vi nhng hnh thc v chng loi a dng, p ng y nhng nhu cu ring l ca ngi tiu dng. Cng vi s pht trin ca 2 t chc th quc t l VISA v MASTER, mt lot cc t chc th mang tnh quc t khc ni tip xut hin nh: JCB, American Epress, Airplus, Maestro, Eurocard,... S pht trin mnh m ny khng nh xu th pht trin tt yu ca th. Cc ngn hng v cng ty ti chnh lun tm cch ci thin sao cho cng ngy th cng d x dng v cung cp nhng dch v thanh ton tin li nht cho ngi tiu dng. Hin nay, ngi s dng th c th s dng th trn hu ht cc nc trn th gii, h khng cn lo vic chuyn i sang ng tin ni a khi i ra nc ngoi. 1.2.2. Khi nim, c im cu to v phn loi th 1.2.2.1. Khi nim th Th thanh ton l mt phng tin thanh ton khng dng tin mt do cc ngn hng hay cc t chc ti chnh pht hnh v cung cp cho khch
-8-
Chuyn tt nghip
hng. Khch hng c th s dng rt tin mt ti cc ngn hng i l, cc my rt tin t ng (ATM) hoc thanh ton tin hng ha dch v. 1.2.2.2. c im cu to ca th K t khi ra i cho n nay, cu to ca th tn dng c nhng thay i kh ln nhm tng an ton v tnh tin dng cho khch hng. Ngy nay, vi nhng thnh tu ca k thut vi in t, mt s loi th c gn thm mt con chip in t nhm tng kh nng ghi nh thng tin v tnh bo mt cho th. Hu ht cc loi th tn dng quc t ngy nay u c cu to bng nha cng (plastic), c kch c 84mm x 54mm x 0,76mm, c gc trn gm hai mt: * Mt trc ca th bao gm: - Tn, biu tng th v huy hiu ca t chc pht hnh th. - S th: l s dnh ring cho mi ch th. S ny c dp ni trn th v s c in li trn ha n khi ch th i mua hng. Tu theo tng loi th m c s ch s khc nhau v cch cu trc theo nhm cng khc nhau. - Ngy hiu lc ca th: l thi hn m th c lu hnh. - H v tn ca ch th. - S mt m t pht hnh (ch c th AMEX). * Mt sau ca th bao gm: - Dy bng t c kh nng lu tr nhng thng tin nh: s th, ngy hiu lc, tn ch th, tn ngn hng pht hnh, s PIN. - Bng ch k mu ca ch th.
-9-
Chuyn tt nghip
1.2.2.3. Phn loi th Da vo cc tiu ch khc nhau ngi ta phn loi th thnh:
Th thanh ton
c tnh k thut
Ch th pht hnh
Tnh cht thanh ton
Hn mc tn dng
Phm vi s dng
Th bng t
Th thng minh
Th ngn hng pht hnh
Th do t chc phi ngn hng pht hnh
Th tn dng
Th ghi n
Th rt tin mt
Th vng
Th thng
Th trong nc
Th quc t
1.2.2.3.1 Phn loi theo c tnh k thut * Th bng t (Magnetic Stripe): c sn xut da trn k thut t tnh vi 1 bng t cha 2 rnh thng tin mt sau ca th. Th ny c s dng ph bin trong vng 20 nm nay. Tuy nhin n c mt s nhc im sau: - Kh nng b li dng cao do thng tin ghi trong th khng t m ha c, ngi ta c th c th d dng bng thit b c gn vi my vi tnh.
- 10 -
Chuyn tt nghip
- Th mang tnh thng tin c nh, khu vc cha thng tin hp khng p dng cc k thut m m bo an ton. Do , trong nhng nm gn y b li dng ly cp tin * Th thng minh (th in t c b vi x l chip): l th h mi nht ca th thanh ton, th thng minh da trn k thut vi x l tin hc nh gn vo th "chip" in t c cu trc ging nh mt my tnh hon ho. Th thng minh an ton v hiu qu hn th bng t do "chip" c th cha thng tin nhiu hn 80 ln so vi dy bng t. 1.2.2.3.2 Phn loi theo ch th pht hnh * Th do ngn hng pht hnh: l loi th gip cho khch hng s dng linh ng ti khon ca mnh ti ngn hng, hoc s dng mt s tin do ngn hng cp tn dng, loi th ny hin nay c s dng kh ph bin, n khng ch lu hnh trong mt s quc gia m cn c th lu hnh trn ton cu (v d nh: th VISA, MASTER..). * Th do cc t chc phi ngn hng pht hnh: l loi th du lch v gii tr ca cc tp on kinh doanh ln pht hnh nh DINNERS CLUB, AMEX v cng lu hnh trn ton th gii. 1.2.2.3.3 Phn loi theo tnh cht thanh ton ca th * Th tn dng (Credit Card): y l loi th m khi s dng, ch th c ngn hng pht hnh cp mt hn mc tn dng theo qui nh v khng phi tr li nu ch th hon tr s tin s dng ng k hn mua sm hng ha, dch v ti nhng c s kinh doanh, ca hng, khch sn chp nhn loi th ny. * Th ghi n (Debit Card): l phng tin thanh ton tin hng ho, dch v hay rt tin mt trn c s s tin c trong ti khon ca ch th ti ngn hng. Th ghi n c hai loi c bn:
- 11 -
Chuyn tt nghip
- Th on-line l th ghi n m gi tr nhng giao dch c khu tr ngay lp tc vo ti khon ca ch th khi xut hin giao dch. - Th off-line l th ghi n m gi tr nhng giao dch s c khu tr vo ti khon ca ch th sau khi giao dch c thc hin vi ngy. Th ghi n v th tn dng c mt s im khc bit r rt: im khc bit ln nht gia hai loi th l vi th tn dng, khch hng chi tiu theo hn mc tn dng do ngn hng cp, cn vi th ghi n khch hng chi tiu trc tip trn ti khon tin gi ca mnh ti ngn hng. Th tn dng v th ghi n l phng tin thanh ton bnh ng v dnh cho tt c mi ngi, mi la tui, nghnh ngh. C hai loi th u c th gip khch hng trnh c nhng ri ro ng tic c th xy ra khi phi mang theo tin mt. c bit, th tn dng quc t l phng tin thanh ton tin li an ton i vi nhng ngi thng xuyn i cng tc nc ngoi. * Th rt tin mt (Cash Card): l mt hnh thc ca th ghi n song ch c mt chc nng l rt tin mt ti cc my rt tin t ng (ATM) hoc ngn hng. Vi chc nng chuyn bit ch dng rt tin, s tin rt ra mi ln s c tr dn vo s tin k qu. 1.2.2.3.2 Phn loi theo ch th pht hnh * Th do ngn hng pht hnh: l loi th gip cho khch hng s dng linh ng ti khon ca mnh ti ngn hng, hoc s dng mt s tin do ngn hng cp tn dng, loi th ny hin nay c s dng kh ph bin, n khng ch lu hnh trong mt s quc gia m cn c th lu hnh trn ton cu (v d nh: th VISA, MASTER..). * Th do cc t chc phi ngn hng pht hnh: l loi th du lch v gii tr ca cc tp on kinh doanh ln pht hnh nh DINNERS CLUB, AMEX v cng lu hnh trn ton th gii.
- 12 -
Chuyn tt nghip
1.2.2.3.4 Phn loi theo hn mc tn dng * Th thng (Standard Card): y l loi th cn bn nht, l loi th mang tnh cht ph bin, i chng, c hn 142 triu ngi trn th gii s dng mi ngy. Hn mc ti thiu tu theo Ngn hng pht hnh qui nh (thng thng khong 1000 USD) * Th vng (Gold card): l loi th c pht hnh cho nhng i tng "cao cp", nhng khch hng c mc sng, thu nhp v nhu cu ti chnh cao. Loi th ny c th c nhng im khc nhau tu thuc vo tp qun, trnh pht trin ca mi vng, nhng chung nht vn l th c hn mc tn dng cao (trn 5000 USD) hn th thng. 1.2.2.3.5 Phn loi theo phm vi s dng ca th * Th dng trong nc: C 2 loi - Local use only card: l loi th do t chc ti chnh hoc ngn hng trong nc pht hnh, ch c dng trong ni b h thng t chc m thi. - Domestic use only card: l th thanh ton mang thng hiu ca t chc th quc t c pht hnh s dng trong nc. * Th quc t (International card): l loi th khng ch dng ti quc gia ni n c pht hnh m cn dng c trn phm vi quc t. c th pht hnh loi th ny th ngn hng pht hnh phi l thnh vin ca mt t chc th quc t.
- 13 -
Chuyn tt nghip
1.3 HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG THNG MI
1.3.1. Ch th tham gia vo hot ng thanh ton th Ngn hng pht hnh T chc th quc t Ngn hng thanh ton
Ch th
C s chp nhn th
S trn cho thy mt giao dch thanh ton th c 5 ch th tham gia. * T chc th quc t: l t chc ng ra lin kt cc thnh vin l cc ngn hng, t chc tn dng, cc cng ty pht hnh th, t ra cc quy tc bt buc cc thnh vin phi p dng thng nht theo mt h thng ton cu. Bt c ngn hng no hin nay hot ng trong lnh vc thanh ton th quc t u phi l thnh vin ca mt T chc th quc t. Mi T chc th quc t u c tn trn sn phm ca mnh. Khc vi ngn hng thnh vin, T chc th quc t khng c quan h trc tip vi ch th hay c s chp nhn th, m ch cung cp mt mng li vin thng ton cu phc v cho quy trnh thanh ton, cp php cho ngn hng thnh vin mt cch nhanh chng. * Ngn hng pht hnh: l ngn hng c s cho php ca t chc th hoc cng ty th trong vic pht hnh th mang thng hiu ca mnh. Ngn hng pht hnh trc tip tip nhn h s xin cp th, x l v pht hnh th, m v qun l ti khon th ca khch hng, quy nh cc iu khon, iu
- 14 -
Chuyn tt nghip
kin s dng th cho khch hng l ch th. Ngn hng pht hnh c quyn k hp ng i l vi bn th 3 l mt ngn hng hay mt t chc tn dng khc trong vic thanh ton hoc pht hnh th. Tng nh k, ngn hng pht hnh phi lp bng sao k ghi r cc khon c th s dng v yu cu thanh ton i vi ch th tn dng hoc khu tr trc tip vo ti khon ca ch th ghi n * Ngn hng thanh ton: l ngn hng chp nhn cc giao dch th nh mt phng tin thanh ton thng qua vic k kt cc hp ng chp nhn th vi cc im cung cp hng ha, dch v. Qua vic k kt hp ng, cc a im cung cp hng ha, dch v ny c chp nhn vo h thng thanh ton th ca ngn hng, ngn hng s cung cp cc thit b c th, o to nhn vin v dch v thanh ton th, qun l v x l nhng giao dch th din ra ti a im ny. Trn thc t, rt nhiu ngn hng va l ngn hng pht hnh,va l ngn hng thanh ton. * Ch th: l c nhn hay ngi c u quyn c ngn hng cho php s dng th chi tr cc hng ha, dch v hay rt tin mt theo nhng iu kin, quy nh ca ngn hng. Mt ch th c th s hu mt hay nhiu th. * C s chp nhn th: l cc n v cung ng hng ha, dch v c k kt vi ngn hng thanh ton v vic chp nhn thanh ton cho cc hng ha, dch v m mnh cung cp bng th. 1.3.2. Quy trnh pht hnh v thanh ton th * Quy trnh pht hnh th Ngn hng thanh ton Trung tm x l s liu
C s chp nhn th
- 15 -
Ngn hng pht hnh
Chuyn tt nghip
- Khch hng n ngn hng pht hnh ngh mua th v hon thnh mt s th tc cn thit nh in vo giy t xin cp th, trnh mt s giy t khc nh: giy thng hnh, bin lai tr lng, np thu thu nhp - Khi nhn h s, ngn hng tin hnh thm nh li. Thng thng ngn hng xem xt li xem h s lp ng cha, tnh hnh ti chnh (nu khch hng l cng ty) hay cc khon thu nhp thng xuyn ca khch hng (nu l c nhn) hoc s d trn ti khon tin gi ca khch hng mi quan h tn dng trc y (nu c). - Nu h s cp th hon ton ph hp, ngn hng c th tin hnh phn loi khch hng. i vi th ghi n, vic pht hnh th n gin v khch hng c ti khon ti ngn hng. i vi th tn dng, ngn hng phi tin hnh phn loi khch hng c mt chnh sch tn dng ring. Thng thng c hai loi hn mc tn dng: + Hn mc theo th vng: thng cp cho cc nhn vt quan trng, c thu nhp cao v n nh. Hn mc tn dng theo th vng thng cao hn nhiu so vi th thng. + Hn mc th thng: Hn mc tn dng theo th thng thp hn nhiu so vi th vng, ch yu cung cp cho ngi bnh dn. Nhng khch hng cng phi thuc loi tiu chun nhn th tn dng. - Sau khi thm nh v phn loi khch hng, nu khch hng p ng iu kin, ngn hng tin hnh pht th cho khch hng. Trc khi giao th ngn hng yu cu ch th k tn v ng k ch k mu ngn hng. Sau bng k thut ring, tng ngn hng tin hnh ghi nhng thng tin cn thit v
- 16 -
Chuyn tt nghip
ch th ln th, ng thi n nh v m ha m s c nhn (s PIN) cho ch th, nhp d liu v ch th vo tp tin qun l. - Khi ngn hng giao th cho khch hng th giao lun s PIN v yu cu ch th gi b mt. Nu mt tin do l s PIN, ch th hon ton chu trch nhim. - Sau khi giao th cho khch hng coi nh nhim v pht hnh th kt thc. Thi gian k t khi khch hng ngh mua th n khi nhn c th thng khng qu 6 ngy. * Quy trnh thanh ton th
Ch th
Ngn hng pht hnh
T chc th quc t
C s chp nhn th
Ngn hng thanh ton
- Cc n v, c nhn n ngn hng pht hnh xin c s dng th (k qu hoc vay). Ngn hng pht hnh cung cp th cho ngi s dng v thng bo cho ngn hng i l v c s tip nhn thanh ton th - Ngi s dng th mua hng ha, dch v v giao th cho c s chp nhn th. - Rt tin my ATM hoc ngn hng i l.
- 17 -
Chuyn tt nghip
- Trong vng 10 ngy, c s chp nhn th np bin lai vo ngn hng i l i tin. - Trong vng 1 ngy, ngn hng i l tr tin cho c s chp nhn th. - Ngn hng i l chuyn bin lai thanh ton, lp bng k cho ngn hng pht hnh qua t chc th quc t (TCTQT). - Ngn hng pht hnh th hon li s tin m ngn hng i l thanh ton cng thng qua t chc th quc t. - Ngi s dng th mun s dng na hoc s dng ht s tin trn th th ngn hng pht hnh hon tt qu trnh s dng th. Ti ngn hng thanh ton: khi tip nhn ha n v bng k, ngn hng phi tin hnh kim tra tnh hp l ca cc thng tin trn ha n. Nu khng c vn g, ngn hng tin hnh ghi n vo ti khon ca mnh v ghi c vo ti khon ca c s chp nhn th. Vic ghi s ny phi tin hnh ngay trong ngy nhn ha n v chng t ca c s chp nhn th. Sau ngn hng thanh ton tng hp d liu, gi n trung tm x l d liu (trng hp ni mng trc tip). Nu ngn hng thanh ton khng c ni mng trc tip th gi ha n, chng t n ngn hng m mnh lm i l thanh ton. Ti trung tm: s tin hnh chn lc d liu, phn loi b tr gia cc ngn hng thnh vin. Vic x l b tr, thanh ton c thc hin thng qua ngn hng thanh ton v ngn hng b tr. Ti ngn hng pht hnh: khi nhn thng tin d liu t trung tm s tin hnh thanh ton. nh k trong thng, ngn hng pht hnh lp bng sao k bo cho ch th cc khon th s dng v yu cu ch th thanh ton (i vi th tn dng).
- 18 -
Chuyn tt nghip
1.4. MT S LI CH KHI S DNG TH
* i vi ngn hng pht hnh - Vi khon l ph hng nm m ch th phi np hng dch v thanh ton m ngn hng cung cp, ch th to nn mt ngun thu u n cho ngn hng pht hnh. - Ngoi ra, vic ch th np tin vo ti khon s dng th, ngn hng cng c thm mt ngun huy ng t tin gi khng k hn ca khch hng. c th s hu th, thng thng ch th phi c th chp hoc c s d ti khon mc nht nh theo quy nh ca ngn hng. iu ny lm s d tin gi ca ngn hng tng mt cch ng k. - Vic t cc my ATM hay lin h vi cc c s chp nhn th mi cng gp phn m rng a bn hot ng ca ngn hng, iu ny rt c ch nhng ni m vic m chi nhnh l tn km. * i vi ch th - Khi s dng th, ch th c ngn hng cung cp mt dch v thanh ton c bo mt cao, tin dng ln. Ngy nay, vi trnh k thut ngy cng cao, vic lm th gi tr nn kh khn hn, iu ny ng ngha vi vic cc ch th c th yn tm hn v tin ca mnh. Thm na, khi nhng c s thanh ton th ngy cng nhiu, cc my ATM ngy cng tr nn ph bin, th s l mt cng c thanh ton l tng cho cc ch th. - Vi vic ngn hng c th cp tn dng trc cho khch hng thanh ton hng ha dch v m khng b tnh bt k mt khon li no, khch hng c ngn hng gip m rng kh nng thanh ton ca mnh. Ngoi ra, khi khch hng c s d trn ti khon, nu khch hng khng s dng, s d ny s c hng mc li sut tin gi khng k hn. - Ngoi ra, khi s dng th, khch hng khng phi mang theo mt lng tin mt ln m ri ro b mt cng nh vic bo qun cng rt phc
- 19 -
Chuyn tt nghip
tp. Cha k n vic rt bt tin khi s dng tin mt chi tiu cc nc khc nhau. Vic dng th tn dng hoc th thanh ton m bo kh nng chi tiu a ngoi t, khng b l thuc vo ngoi t ca nc no. * i vi ngn hng thanh ton: - Trong quy trnh thanh ton th, cc c s pht hnh thng m ti khon ti cc ngn hng thanh ton cho tin vic thanh ton. iu ny lm tng lng s d tin gi v ngun huy ng cho ngn hng thanh ton. - Vi cc loi ph nh: chit khu thng mi, ph rt tin mt, ph i l thanh ton, ngn hng thanh ton s c c mt khon thu tng i n nh. * i vi cc c s chp nhn thanh ton: - Vi vic c cp tn dng trc cho khch hng, ngn hng gip khch hng chi tiu vt qu kh nng ca mnh, y l mt sc y i vi sc mua ca khch hng v chnh iu ny s lm cho lng tiu th hng ha dch v ca cc c s chp nhn thanh ton th tng cao. - Khi chp nhn th thanh ton, ngi bn hng c kh nng gim thiu cc chi ph v qun l tin mt nh bo qun, kim m, np vo ti khon Ngn hng... - Ngoi ra, i vi mt s c s, vic chp nhn thanh ton bng th ca ngn hng cng l mt iu kin c hng cc u i ca ngn hng v tn dng, dch v thanh ton...
1.5. NHN T TC NG N HOT NG THANH TON TH
C rt nhiu nhn t nh hng n hot ng thanh ton th, mi nhn t c nhiu hng tc ng n hot ng thanh ton th nhng nhn chung cc nhn t c th chia thnh hai nhm: * Nhm nhn t khch quan:
- 20 -
Chuyn tt nghip
- Trnh dn tr v thi quen tiu dng ca ngi dn: trong mt x hi m trnh dn tr cao, cc pht minh, ng dng ca khoa hc k thut cng ngh cao s d dng tip cn vi ngi dn. Tiu dng thng qua th l mt cch thc tiu dng hin i, n s d dng xm nhp v pht trin hn vi nhng cng ng dn tr cao v ngc li. Cng nh vy, thi quen tiu dng cng nh hng khng nh n s pht trin ca dch v th. Khi ngi dn quen vi vic thanh ton cc dch v, hng ha bng tin mt h s t c nhu cu v thanh ton thng qua th. - Thu nhp ca ngi dng th: thu nhp con ngi cao ln, nhng nhu cu ca h cng ngy cng pht trin, vic thanh ton i vi h i hi mt s tha dng cao hn, nhanh chng hn, an ton hn. Vic s dng th p ng rt tt nhu cu ny. Hn na, ngn hng ch c th cung cp dch v cho nhng ngi c mt mc thu nhp hp l, nhng ngi thu nhp thp s khng iu kin s dng dch v ny. - Mi trng php l: vic kinh doanh dch v th ti bt k quc gia no u c tin hnh trong mt khun kh php l nht nh. Cc quy ch, quy nh v th s gy ra nh hng 2 mt: c th theo hng khuyn khch vic kinh doanh v s dng th nu c nhng quy ch hp l, nhng mt khc nhng quy ch qu cht ch, hoc qu lng lo c th mang li nhng nh hng tiu cc ti vic pht hnh v thanh ton th. - Mi trng cng ngh: hot ng thanh ton th chu nh hng rt nhiu bi trnh khoa hc cng ngh, c bit l cng ngh thng tin. i vi mt quc gia c cng ngh khoa hc pht trin, cc ngn hng nc ny c th cung cp dch v th vi s nhanh chng v an ton cao hn. Chnh v th, vic lun lun u t nng cp cng ngh, nghin cu khoa hc l nhng vic lm v cng cn thit nng cao cht lng dch v cng nh bo mt cho hot ng ca ngn hng.
- 21 -
Chuyn tt nghip
- Mi trng cnh tranh: y l yu t quyt nh n vic m rng v thu hp th phn ca mt ngn hng khi tham gia vo th trng th. Nu trn th trng ch c mt ngn hng cung cp dch v th th ngn hng s c c li th c quyn nhng gi ph li c th rt cao v th trng kh tr nn si ng. Nhng khi nhiu ngn hng tham gia vo th trng, cnh tranh din ra ngy cng gay gt th s gp phn pht trin a dng ha dch v, gim ph pht hnh v thanh ton th. * Nhm nhn t ch quan: - Trnh ca i ng cn b lm cng tc th: i ng cn b c nng lc, nng ng v c nhiu kinh nghim l mt trong nhng yu t quan trng pht trin hot ng dch v th, ngn hng no c s quan tm, c chnh sch o to nhn lc trong kinh doanh th hp l th ngn hng s c c hi y nhanh vic kinh doanh th trong tng lai. - Tim lc kinh t v trnh k thut cng ngh ca ngn hng thanh ton th: iu ny gn lin vi cc my mc thit b hin i nu h thng my mc ny c trc trc th s gy ch tc trong ton h thng. V vy, a ra dch v th, ngn hng phi m bo mt h thng thanh ton hin i, theo kp yu cu ca th gii. Khng nhng th vic vn hnh bo dng, duy tr h thng my mc phc v pht hnh v thanh ton th c hiu qu s lm gim gi thnh ca dch v, t thu ht thm ngi s dng. phc v cho pht hnh v thanh ton th ngn hng cn trang b mt s my mc nh my c ha n, my xin cp php EDC, my rt tin t ng ATM v h thng in thoi-Telex - nh hng pht trin ca ngn hng: mt ngn hng nu c nh hng pht trin dch v th th phi xy dng cho mnh cc k hoch, chin lc marketing ph hp, tham gia kho st cc i tng khch hng mc tiu, tm mi cch nng cao tnh tin ch ca th cng nh s thun li cho ngi
- 22 -
Chuyn tt nghip
s dng th th ngn hng s c th m rng v pht trin vic kinh doanh th mt cch bn vng v n nh.
1.6. RI RO TRONG HOT NG THANH TON TH
Kinh doanh th c coi l kh an ton so vi cc loi hnh dch v khc ca ngn hng. Tuy vy, i vi cc t chc pht hnh v thanh ton th, vic phng nga v qun l ri ro vn l mt vn rt quan trng. Ri ro trong hot ng thanh ton th ca ngn hng nm trong hai khu: pht hnh th v thanh ton th. 1.6.1 Ri ro trong pht hnh * n xin pht hnh th gi Do khng thm nh k thng tin ca khch hng, ngn hng c th pht hnh th cho khch hng ng k vi nhng thng tin gi mo. V nh vy, ngn hng c th gp ri ro khi khch hng khng c kh nng thanh ton. Tuy vy trn thc t, iu ny rt him khi xy ra v hp ng th rt d kim tra v c m bo cao do c th chp hoc ti khon tin gi ca khch hng ti ngn hng. * Ch th tht khng nhn c th pht hnh Ngn hng gi th cho ch th qua ng bu in nhng trn ng vn chuyn th b nh cp v b s dng m ch th khng hay bit g v vic th c gi cho mnh. Trong trng hp ny, ngn hng pht hnh th phi chu hon ton ph tn v nhng giao dch c thc hin.
* Ti khon th b li dng Ri ro ny pht sinh ti thi im ngn hng gia hn hoc pht hnh li th. Ngn hng pht hnh nhn c thng bo v thay i a ch khch hng
- 23 -
Chuyn tt nghip
v yu cu gi th v a ch mi. Do khng kim tra tnh xc thc ca thng tin nn ngn hng gi th n a ch mi theo yu cu ca khch hng nhng y khng phi l yu cu ca ch th tht. Ti khon ca ch th b ngi khc li dng. iu ny ch b pht hin khi ngn hng nhn c s lin h ca ch th tht do khng nhn c th hoc ngn hng gi yu cu thanh ton cho ch th. 1.6.2 Ri ro trong thanh ton y l khu thng xy ra ri ro trong kinh doanh th. Rt nhiu ri ro xy ra cho cc t chc pht hnh v thanh ton th trong khu ny. * Th gi Th b lm gi bi cc t chc ti phm hoc c nhn lm gi cn c theo thng tin c c t cc chng t giao dch ca th hoc th mt cp, tht lc. Th gi c s dng to ra cc giao dch gi mo gy tn tht ln cho cc ngn hng pht hnh. * Th b mt cp, tht lc Trong lu hnh th, trng hp ny rt d xy ra i vi khch hng v ngn hng. Trong trng hp th b mt, ch th khng thng bo kp cho ngn hng dn dn th b ngi khc li dng gy ra cc giao dch gi mo lm tn tht cho khch hng. Ngoi ra vi nhng th ny, cc t chc ti phm c th m ha li th, thc hin giao dch, trng hp ny em li ri ro cho bn thn ngn hng pht hnh. * Th c to bng t gi y l loi hnh gi mo th s dng cng ngh cao, trn c s thng tin ca khch hng trn bng t ca c s chp nhn thanh ton th cc t chc ti phm s dng cc phn mm m ha v to ra cc bng t gi trn th v thc hin cc giao dch. iu ny dn n ri ro cho c ngn hng pht hnh, ngn
- 24 -
Chuyn tt nghip
hng thanh ton v ch th. Loi hnh gii mo thng xut hin nhng nc c dch v th pht trin cao. * Ri ro v o c y l ri ro xy ra khi nhn vin c s chp nhn thanh ton th c tnh in ra nhiu b ha n thanh ton th nhng ch giao mt b cho khch hng, cc b ha n cn li s c gi mo ch k ca khch hng a n ngn hng thanh ton yu cu ngn hng chi tr. Thit hi ca ri ro c th lm nh hng n c ngn hng pht hnh v ngn hng thanh ton.
1.7. HOT NG THANH TON TH TRN TH GII
1.7.1. Hot ng hin ti Trn th gii hin nay c 5 loi th c s dng rng ri nht, phn chia nhau thng tr cc th trng ln. * Th DINNERS CLUB: Th du lch gii tr u tin c pht hnh vo nm 1949. Nm 1960 l th u tin c mt ti Nht, chi nhnh c qun l bi CitiCorp, ng u trong s cc ngn hng c pht hnh th. Nm 1990, DINNERS CLUB c 6,9 triu ngi s dng trn th gii vi doanh s khong 16 t la. Hin nay s ngi s dng th DINNERS CLUB ang gim dn, n 1993 tng doanh s ch cn 7,9 t la vi khong 1,5 triu th lu hnh. * Th American Express (AMEX): Ra i vo nm 1958, hin nay ang l t chc th du lch gii tr ln nht th gii vi tng s th pht hnh gp 5 ln DINNERS CLUB. Nm 1990, tng doanh thu ch khong 111,5 triu la vi khong 32,5 triu th lu hnh, n nm 1993, tng doanh thu tng ln 124 t la vi khong 35,4 triu th lu hnh v 3,6 triu c s chp nhn thanh ton. Nm 1987, AMEX cho ra i loi hnh tn dng mi c kh nng cung cp tn dng tun hon cho khch hng c tn Optima Card cnh tranh vi VISA v MASTER CARD.
- 25 -
Chuyn tt nghip
* Th VISA: Tin thn l Bank Americard do Bank of America pht hnh vo nm 1960. Ngy nay VISA l th c quy m pht trin nht trn ton cu. Vi hn 21000 thnh vin l cc t chc ti chnh ngn hng,VISA International's tr thnh h thng thanh ton cung cp y nht cc dch v. Cc sn phm th VISA c mt ti 300 nc v vng lnh th, vi h thng x l s liu ln nht v phc tp nht trn th gii, VISA c th thc hin trn 3700 giao dch mi giy vi 160 loi tin t khch nhau trn th gii. Cho n nay, VISA pht hnh hn 1 t th, c chp nhn ti hn 20 triu im POS, trn 840000 my ATM ti 150 nc trn th gii. * Th JCB: c xut pht t Nht vo nm 1961 bi ngn hng Sanwa, nm 1981 JCB vn ra th gii. Mc tiu ch yu ca th l hng vo lnh vc gii tr v du lch. n nm 1990, doanh thu th JCB vo khong 16,5 t la vi 17 triu th lu hnh. n nm 1992, doanh thu tng ln 30,9 t la vi khong 27,5 triu th lu hnh. Hin ti, JCB c chp nhn trn 400000 ni, tiu th trn 109 quc gia ngoi Nht. * Th MASTER CARD: ra i vo nm 1966 vi tn gi l MASTER CHARGE do hip hi th gi tt l ICA (Interbank Card Association) pht hnh thng qua cc thnh vin trn th gii. Nm 1990, th MASTER pht hnh c trn 178 triu th, c 5000 thnh vin pht hnh v trn 9 triu im chp nhn thanh ton trn th gii. n nay, s lng thnh vin tham gia vo hip hi th MASTER ln ti 25000 thnh vin v n thng 6/2003 pht hnh 604,4 triu th trn th gii. Vi nhng loi th trn, th trng th trn th gii hin ti c chia thnh 6 khu vc chnh. i vi mi khu vc c mt iu kin kinh t x hi, dn c, a l khc nhau, chnh v th hot ng thanh ton th cng c nhng im khc nhau: * M: l ni khai sinh, ng thi cng l ni m hot ng thanh ton pht trin nht. Khu vc ny dng nh bo ho v th tn dng, do s
- 26 -
Chuyn tt nghip
cnh tranh v phn chia th trng rt khc lit, thm vo dch v ATM dng nh c mt ti khp ni M. VISA v MASTER l hai loi th pht trin mnh nht trn th trng ny. * Chu u: bt u xut hin th vo nm 1966, Chu u nhanh chng tr thnh mt th trng th pht trin mnh ng th 2 sau M. a phn th lu hnh trn th trng ny l th ghi n. L khu vc c trnh dn tr cao, kinh t pht trin, vic s dng th trong thanh ton tr nn ph bin. Ngi dn s dng th khng ch v c cp tn dng m ch yu l v nhng tin ch m th mang li cho h. * Chu - Thi Bnh Dng: khu vc Chu - TBD gm 41 quc gia vi nhng iu kin c s h tng, tp qun tiu dng khc hn nhau. Ti khu vc ny, hu ht cc nc u c s dng dch v thanh ton th. Ti y, VISA v MASTER l 2 loi th ng v tr hng u, JCB c th phn nh hn nhng hin nay l loi th ang c tc pht trin rt nhanh. C hai mng li rt tin t ng CIRRUS i vi MASTER v PLUS i vi VISA u ang c nhng bc pht trin nht nh. Vi c im bao gm nhiu nc ang pht trin, khu vc ny ha hn mt tim nng tiu dng v s dng th rt ln. * Canada: l mt trong nhng th trng mnh nht trn th gii ca th tn dng. Ti y, khch hng kh trung thnh vi ngn hng ca mnh nn thng ch chp nhn thanh ton th ca hip hi. Ti th trng ny, VISA hot ng vt tri hn so vi MASTER. AMEX v DINNERS CLUB cng c mt vi hai mc tiu chnh l lnh vc hng khng v du lch. * Chu M Latinh: l khu vc c s pht trin khng ng u, bao gm c nhng nc pht trin v nhng nc nng nghip lc hu, c s h tng thng tin nhn chung l yu km, khu vc ny c s pht trin v hot ng thanh ton th ti mi quc gia khng ng u.
- 27 -
Chuyn tt nghip
* Trung ng v Chu Phi: y l vng ni ting v du lch v l khu vc tt kinh doanh th. Cc loi th chnh ti y l MASTER, VISA v AMEX. Mng li ATM y cng kh mnh, ch yu c ci t Nam Phi v Trung ng. Nh s gia tng ca cc thnh vin, hin nay mt s chng trnh pht hnh th mi c gii thiu n mt s quc gia vng ny. 1.7.2. Xu hng pht trin dch v th trn th gii Bng 1.1 D bo th trng VISA v MASTER CARD trn th gii Nm 1995 Khu vc M Chu u Chu - TBD Canada M Latinh Trung ng Chu Phi Tng T USD 574,53 352,85 206,52 50,89 41,23 19,65 1245,67 46% 28% 17% 4% 3% 2% 100% 1246,61 728,16 594,87 81,21 109,36 55,20 2815,41 44% 26% 21% 3% 4% 2% 100% Nm 2000 Nm 2005 T USD 2200,79 1426,73 1497,33 121,54 283,57 145,51 5585,47 39% 26% 25% 2% 5% 3% 100% Th phn
Th phn T USD Th phn
Ngun: Cc th trng th trn th gii - Tp ch VCB Trong vi nm ti y, dch v th s tng bc tr thnh mt trong nhng dch v mang li ngun thu tng i ln v n nh cho cc ngn hng thng mi. Vi tc tng trng kinh t trn th gii hin nay, thanh ton thng qua th s tr thnh mt phng thc thanh ton thng dng nht. y l c hi cho cc ngn hng v t chc tn dng tham gia hot ng thanh ton th. Vi tc pht trin nhanh chng nh hin nay, trong tng lai th thanh ton vn s l mt phng tin thanh ton khng dng tin mt c a chung, nht l trong cc tng lp dn c. S lng th s tip tc tng cc
- 28 -
Chuyn tt nghip
th trng trn th gii. Nhng tc pht trin ca th ti cc khu vc c th s c nhng thay i r rt. Theo bng tng kt d bo, trong thi gian ti, M vn l nc c doanh s thanh ton th ln nht trn th gii, mi nm doanh s ny vn tng khong 20%. iu ny d hiu bi M l qu hng ca th thanh ton. Nhng th phn ca M so vi cc khu vc khc ang gim dn t 46% (nm 1995) xung cn 14% vo cui nm nay v cn 39% vo nm 2005. Nguyn nhn l do s vn ln ca cc th trng mi ni khc. Chu u l th trng l tng cho cc t chc th hot ng v pht trin. Ngi dn y s dng th do s tin li nhiu hn l c cp tn dng v th c xem nh l mt phng thc thanh ton ca tng lp thng lu.V vy th vn s l phng tin thanh ton c a chung. Doanh s thanh ton th tng khong 195% t 728,16 t USD vo cui nm 2000 v 1420,73 t USD vo nm 2005. Nhng ging nh th trng M th phn ca n cng ang gim i nhng ch cho nhng th trng tim nng khc. Chu M Latinh l chu lc c s pht trin kinh t khng ng u. Cho n u thp nin 90, nn kinh t y mi bt u n nh v c u t nc ngoi. iu ny m ra mt th trng mi y hp dn cho th. Th y vn cn tng i xa l nhng vi nhp tng trng nh hin nay, trong tng lai th s tr thnh mt phng tin thanh ton ch yu. Tc tng trng d kin trong 10 nm (t 1995 -2005) l 625%, khu vc ny vi s dn chim 59% dn s th gii s tr thnh th trng ln th 2 th gii cng vi Chu u vo nm 2005. y l th trng c tc tng mnh nht trong thi gian ti. Trung ng v chu Phi l hai vng ni ting v du lch, y thu ht phn ln khch du lch t chu u, l th trng tt kinh doanh th. Doanh s thanh ton th ca n tng mnh trong thi gian qua v trong thi gian ti ch yu do lng khch nc ngoi ra vo nhiu. Vic s dng th trong dn c cn rt hn ch
- 29 -
Chuyn tt nghip
do iu kin v kinh t, tn gio... Trong nhng nm ti, th trng th y vn l th trng khim tn nht cha xng vi tim nng ca n.
CHNG 2 THC TRNG HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI (VCB HN)
2.1. TNG QUAN V NGN HNG NGOI THNG H NI
2.1.1. Lch s hnh thnh v pht trin ca Ngn hng Ngoi thng H Ni c thnh lp ngy 1-4-1963 m tin thn l Cc Ngoi hi Ngn hng Nh nc Vit Nam, Ngn hng Ngoi thng Vit Nam (VCB VN) l ngn hng thng mi quc doanh u tin trong h thng ngn hng Vit Nam. Trong sut nhng nm 1963-1990, VCB VN l ngn hng ca Nh nc v cung ng tn dng cho cc nghnh kinh t ch cht ca t nc. Theo quy nh ca Ngn hng Nh nc, VCB VN l ngn hng duy nht thc hin chc nng ca mt ngn hng i ngoi. Tuy nhin t khi php lnh Ngn hng ra i ngy 24/05/1990, hot ng ngn hng chuyn i mnh m sang c ch mi ph hp vi ch trng pht trin kinh t hng ho nhiu thnh phn c s qun l v m ca Nh nc, iu ny to iu kin cho VCB VN tng bc thay i v thch nghi dn c ch th trng, tng bc hin i ho cng ngh ngn hng v a dng ho cc nghip v ngn hng nh thanh ton xut nhp khu, thc hin cc khon vay n vin tr ca cc t chc quc t v ca cc chnh ph cho Vit Nam vay, bo lnh cho cc doanh nghip vay vn trong v ngoi nc... Hot ng ca VCB VN khng ch cn dng li nghip v ngn hng i ngoi m bao gm c cc nghip v ca ngn hng i ni nh u t tn dng ngn hn, trung hn v di hn, khng ch u t cho cc t chc kinh t quc doanh m m rng sang khu vc ngoi quc doanh. Sau
- 30 -
Chuyn tt nghip
gn 39 nm xy dng v trng thnh, VCB VN ng gp mt phn to ln vo s nghip pht trin kinh t t nc. Hin nay, VCB VN c coi l mt trong nhng ngn hng thng mi c uy tn nht ca Vit Nam, c Nh nc xp vo mt trong 23 doanh nghip c bit, c tp ch ASEAN Money, tp ch tin t uy tn Chu , bnh chn l ngn hng hng nht Vit Nam nm 1995. Qua nhiu nm i mi v t hon thin, VCB VN hc hi c nhiu kinh nghim ca cc nc pht trin, ng dng thnh tu khoa hc k thut hon thin v pht trin nghip v ngn hng, khuych trng quan h bun bn trn cc th trng ln, y tim nng. VCB VN thc s c mt v th vng chc, kh nng cnh tranh trn th trng, ng thi ngy cng khng nh mnh l mt ngn hng ng u trong c nc, c gng vn ln vi phng chm Uy tn hiu qu - lun mang n cho khch hng s thnh t v ng gp nhiu kinh nghim cho qu trnh xy dng v hot ng ca h thng ngn hng thng mi Vit Nam cng nh gi vng nim tin ca ng o bn hng trong v ngoi nc. L mt trong s 23 chi nhnh cp 1 VCB VN, chi nhnh Ngn hng Ngoi thng H Ni (VCB HN) c thnh lp ngy 1-3-1985 vi c s vt cht ban u cn thiu thn, lc lng cn b mng,... n nay, sau gn 20 nm hot ng, VCB HN t khng nh v tr ca mnh trong th trng ti chnh v tin t Th v l chi nhnh c xp loi doanh nghip hng 1. L mt ngn hng thng mi trn a bn Th , ni c coi l trung tm thng mi ln ca c nc v l ni c mt dy c cc ngn hng thng mi vi 92 t chc tn dng hot ng vi nhiu loi hnh khc nhau, VCB HN k tha v pht huy c hiu qu truyn thng hot ng VCB VN v dn vn ln khng nh v tr v uy tn ca mnh trn a bn, ng gp vo tc pht trin ca kinh t x hi Th .
- 31 -
Chuyn tt nghip
Qu trnh hi nhp kinh t khu vc v quc t ang din ra ht sc si ng v t trc mi ngn hng trong nc c thi c v thch thc. sn sng cho qu trnh hi nhp khu vc v quc t VCB VN trin khai n c cu li hot ng ca mnh nhm lnh mnh ha tnh hnh ti chnh, i mi m hnh t chc gn vi chun mc quc t, a dng ha v hin i ha cc dch v ngn hng, m rng quan h hp tc quc t, tng bc p dng cc chun mc ngn hng hin i vo cc lnh vc hot ng. c bit, Ngn hng Ngoi thng lun tin phong trong vic ng dng cng ngh hin i, tin hc ha cc hot ng ngn hng nhm cung cp cc dch v ti chnh ngn hng c cht lng cao, gi vng nim tin vi ng o bn hng trong v ngoi nc. Nh n lc i mi v pht trin theo nh hng ca VCB VN, ca Thnh ph H Ni, VCB HN t c mt s kt qu quan trng, to li th cnh tranh v uy tn trn a bn. V c cu t chc ca VCB HN: - Ti tr s chnh (78 Nguyn Du) c 1 Gim c v 3 Ph Gim c ph trch cc phng ban: + Phng Tn dng tng hp: C chc nng tham mu, gip ban gim c xy dng cc bin php thc hin chnh sch, ch trng ca VCB HN v tin t, tn dng..., thc hin cho vay i vi cc thnh phn kinh t theo Lut Ngn hng, m ti khon cho vay, theo di hp ng tn dng, tnh li theo nh k, thm nh v xem xt bo lnh nhng d n c mc k qu di 100%, iu ho vn ngoi t v VND, thc hin mt s nhim v khc do gim c giao. + Phng Thanh ton xut nhp khu: Thc hin cc nhim v thanh ton xut nhp khu hng ha, dch v v cc nghip v chuyn tin i nc ngoi ca khch hng, qun l v kim tra cc mu ch k ca Ngn hng nc ngoi v mt s nhim v khc.
- 32 -
Chuyn tt nghip + Phng K ton:
B phn "X l nghip v chuyn tin": nhn yu cu chuyn tin t cc giao dch vin ti FRONT_END, b phn ny c nhim v kim tra tnh php l v x l cc yu cu lin quan n nghip v chuyn tin ca khch hng. B phn "Qun l ti khon": qun l cc b phn ti khon ca khch hng v cc ti khon ni b. B phn "Qun l chi tiu ni b": Thc hin cc nghip v lin quan ti chi tiu ni b v mt s nhim v khc do ban gim c ra. + Phng Ngn qu: Qun l thu chi bng VND, cc loi ngoi t, kho tin, ti sn th chp, chng t c gi. Thc hin ch bo co v hot ng thu - chi tin mt VND, ngoi t, sc. X l cc loi tin khng tiu chun lu thng. + Phng Dch v ngn hng: B phn "Thng tin khch hng": tip nhn v m h s v cc khch hng mi. Tip nhn, qun l v gii quyt cc nhu cu ca khch hng nh: thay i tn, a ch, mu du, ch k ca ch ti khon. Gii p thc mc v hng dn quy trnh nghip v cho khch hng. B phn "Dch v khch hng": X l ton b cc giao dch lin quan n ti khon tin gi, thanh ton sc v pht hnh sc. Chi tr kiu hi, chuyn tin nhanh... v mt s nhim v do ban gim c ra. + Phng Hnh chnh nhn s: Tham mu gip vic cho ban gim c trong vic b tr, iu ng, b nhim, khen thng, k lut, tip nhn cn b. Thc hin cc ch chnh sch i vi cn b nhn vin trong ngn hng. Qun l bo qun ti sn ca chi nhnh nh t, kho vt liu d tr ca c quan theo ng ch . Thc hin cng tc l tn, bo v v mt s nhim v khc.
- 33 -
Chuyn tt nghip
+ Phng tin hc: Nghin cu pht trin cng ngh ngn hng, ci tin b xung cc phn mm hin c. C nhim v qun tr v qun l ton b h thng mng, my, cp nht ng dng cng ngh thng tin cho ngn hng. + T kim tra-kim ton ni b: Lp k hoch nh k hoc t xut v kim tra, kim ton ni b, trnh gim c duyt v tin hnh kim tra gim st vic chp hnh cc quy trnh thc hin nghip v, hot ng kinh doanh v quy ch an ton trong kinh doanh theo ng quy nh ca Php lut v Ngn hng ngoi thng Vit Nam. Lm u mi phi hp vi cc on thanh tra, kim ton i vi cc hot ng ca chi nhnh. - VCB HN c 2 chi nhnh cp 2 ti a ch 30-32 Lng H v 147 Hong Quc Vit. Ngoi ra, cn c 3 Phng Giao dch t ti s 2-Hng Bi, s 14Trn Bnh Trng v s 1-Hng ng. 2.1.2. Hot ng kinh doanh trong vi nm gn y Tng quan hot ng ca ngnh Ngn hng ni chung v hot ng ca Ngn hng Ngoi thng ni ring trong nm 2003 c nhiu din bin tch cc. c bit, kt qu hot ng ca h thng Ngn hng Ngoi thng c nh du bng danh hiu Ngn hng Vit Nam tt nht trong nm 2003. y l ln th 4 lin tip, tp ch The Banker thuc tp on Financial Times (Anh Quc), mt tp ch c uy tn hng u trong gii ti chnh quc t, bnh chn v trao tng. l kt qu ca s n lc i mi, pht trin ca ton th cn b nhn vin Ngn hng Ngoi thng trong qu trnh trin khai n ti c cu hot ng ngn hng, lnh mnh ha tnh hnh ti chnh, i mi m hnh t chc gn vi chun mc quc t, a dng ha v hin i ha cc dch v ngn hng, m rng quan h hp tc quc t v tng bc p dng cc chun mc ngn hng hin i vo cc lnh vc hot ng. thc hin tt cc chng trnh hnh ng ca VCB VN ra, chi nhnh VCB HN trin khai tch cc cc mt hot ng ng gp vo kt qu chung ca ton h thng, xng ng l mt trong nhng chi nhnh i u ton
- 34 -
Chuyn tt nghip
h thng. Kt qu hot ng c tnh ca VCB HN c th hin trong cc hot ng sau. 2.1.2.1. Cng tc iu hnh vn * V huy ng vn Nhu cu huy ng vn cho u t pht trin, nhp khu hng ha v thanh ton lun l nhim v hng u ca VCB HN. Nm 2003 th trng vn trong nc rt si ng. VCB HN trin khai tch cc cc t bn chng ch tin gi, tri phiu, tit kim Seagames d thng, tit kim k hn 5 nm... Bng 2.1 Tnh hnh huy ng vn ca VCB HN n v: triu ng Ch tiu Ngun vn huy ng 1. ng Vit Nam - Tin gi t/chc k/t - Tin gi dn c - Cc ngun khc 2. Ngoi t (quy ra VND) - Tin gi t/chc k/t - Tin gi dn c - Cc ngun khc Nm 2003 5.681.714 2.310.757 661.200 1.436.400 213.157 3.370.957 181.136 302.366 166.205 % so vi cng k 2002 135 173,6 115,16 204,86 312,07 114 89,1 115,73 704,97
Ngun: Bo co kt qu hot ng kinh doanh VCB HN nm 2003 Vi v tr v uy tn trong nhiu nm qua, VCB HN hon thnh tt k hoch ra: tng vn huy ng t 5682 t ng, tng 35% so vi nm 2002. Huy ng t dn c l mt u th ni tri ca VCB HN, iu ny phn nh chnh sch khch hng ang i theo ng hng i i vi hot ng
- 35 -
Chuyn tt nghip
qung b cc sn phm mang tnh tin ch cao hn hn so vi cc ngn hng thng mi khc. Tuy nhin v di hn, chi nhnh s c nhng bin php, chnh sch nng cao t l vn huy ng t cc t chc do ngun huy ng ny c chi ph thp nhm gim li sut huy ng bnh qun u vo, nng cao li nhun. Trong c cu huy ng, t l vn huy ng bng ngoi t kh cao ang l mt thch thc trong iu kin kinh t th gii din bin phc tp v c xu hng gi nguyn mc thp trong mt thi gian di. Tuy nhin, vi kt qu kinh doanh nm 2003 c t 42 t VN, tng 32% so vi nm 2002 khng nh VCB HN c mt chnh sch qun l kinh doanh tin t ng n. * V s dng vn Bng 2.2 Tnh hnh s dng vn ca VCB HN n v: triu ng Ch tiu s dng vn 1. ng Vit Nam - Tng d n cho vay + D n vn ngn hn + D n vn trung di hn + Gp vn ng ti tr - T/gi c k hn ti VCB VN - Mua cng tri kho bc - Cc khon khc Nm 2003 2.504.855 1.198.000 900.000 298.000 19.875 1.188.355 10.000 108.500 % so vi cng k 2002 178,74 190,78 179,49 235,8 85,72 187,47 100 77,7
- 36 -
Chuyn tt nghip 2. Ngoi t (quy ra VND) - Tng d n cho vay + D n vn ngn hn + D n vn trung di hn + Gp vn ng ti tr - T/gi c k hn ti VCB VN
Sinh vin: Trn Nguyn Linh 3.246.353 916.653 907.704 208.948 30.941 2.029.074 114,6 252,1 248,57 264,86 89,48 84,92
Ngun: Bo co kt qu hot ng kinh doanh VCB HN nm 2003 Cng tc iu hnh vn ca VCB HN lun tun th quy ch do VCB VN ban hnh v thc hin tt phng chm an ton v hiu qu. T l vn sinh li ca chi nhnh trong nm 2003 t 98,6% tng ngun vn. Ch trng m rng hot ng u t tn dng trc tip to iu kin tng trng ngun thu cho chi nhnh, b p c phn gim st t ngun thu tin gi. Vi li th ngun huy ng ln, chi nhnh ch ng m rng hot ng tn dng nhm cung ng vn c hiu qu cho nn kinh t v tng cng ngun vn cho VCB c bit l ngun vn ngoi t. Bn cnh , chi nhnh tp trung dnh vn iu chuyn v gi c k hn ti VCB VN, tng nng lc v vn cho h thng v s dng n mc ti a v c hiu qu ngun vn ca chi nhnh. Tuy nhin, do mc li sut iu chuyn ni b cha hp l, chi nhnh phi huy ng vn vi mc li sut tng ng S giao dch song mc li sut iu chuyn vi VCB VN li thp hn, iu lm gim doanh li ca chi nhnh, nh hng n u th huy ng vn trong iu kin vn p dng mc li sut huy ng trn v mc tiu di hn. 2.1.2.2. Cc hot ng kinh doanh ch yu * Cng tc tn dng
- 37 -
Chuyn tt nghip
Cng tc tn dng trong nm 2003 thc s khi sc v c quy m v cht lng, hon thnh xut sc k hoch c giao. Tc tng trng cao nhng cht lng tn dng vn m bo an ton. Bn cnh vic thc thi c hiu qu cng tc khch hng, VCB HN p dng thnh cng c ch li sut linh hot theo din bin th trng. C th vic p dng li sut cho vay bng ngoi t u i phc v cho nhu cu thu mua v sn xut hng ha xut khu theo ch trng h tr hot ng xut khu ca thnh ph thc s hp dn vi khch hng. Vi nh hng m rng cho vay cc doanh nghip va v nh - mt loi hnh khch hng y tim nng, VCB HN pht trin thm mt s khch hng mi hiu qu vi doanh s hot ng tng i ln gp phn m rng i ng khch hng truyn thng. i vi u t trung di hn, VCB HN p ng vn cho nhiu d n ln trn c s bm st nh hng pht trin ca cc ngnh v thnh ph, ng thi xut pht t tnh cp thit thc t ca d n tin hnh u t vn c hiu qu gp phn hin i ha my mc thit b v cng ngh, tng nng lc sn xut v nng cao cht lng sn phm, to iu kin cho cc doanh nghip nm bt c thi c kinh doanh hiu qu, gp phn tng thm vic lm cho lao ng th . Bng 2.3 Hot ng tn dng ca VCB HN nm 2003 n v: triu ng Ch tiu 1. Tn dng ngn hn - VND Trong n qu hn - Ngoi t Trong n qu hn D/s cho vay 5.976.537 3.644.788 783.554 2.331.749 151.384 D/s thu n 5.215.671 3.273.005 780.642 1.943.666 151.853 707.704 D n 1.607.704 900.000
- 38 -
Chuyn tt nghip 2. Tn dng trung di hn - VND Trong n qu hn - Ngoi t Trong n qu hn 387.056 269.942 55.234 117.114 625
Sinh vin: Trn Nguyn Linh 190.707 171.956 55.234 18.745 625 506.948 298.000 4.956 208.948
Ngun: Bo co kt qu hot ng kinh doanh VCB HN nm 2003 Hot ng tn dng ca chi nhnh m rng v tng nhanh nhng vn m bo an ton. Vic duy tr cng tc kim tra kim sot lun c m bo ng v y vi nhng quy tc tn dng, ng thi vic lun bm st cc n v c quan h tn dng t vn v c bin php kp thi nhm bo m vn vay c s dng ng mc ch v c hiu qu. Chi nhnh p ng tt nhu cu vn lu ng cho khch hng, to iu kin cho doanh nghip hon thnh tt k hoch sn xut kinh doanh. c bit trong nm, chi nhnh cho vay USD vi li sut u i phc v hot ng xut nhp khu vi doanh s cho vay t 156 triu USD, d n t 58,6 triu USD. i vi vn n qu hn, trong nm 2003 chi nhnh ch c 0,25% n qu hn trn tng d n. D n qu hn mi phn ln pht sinh do khch hng chm tr gc v li tm thi b chuyn sang n qu hn, s n qu hn hin ti ch yu l n kh i pht sinh t nhiu nm trc. Cng trong nm, chi nhnh gii quyt xong n khoanh v trong thi gian ti chi nhnh ang phn u gii quyt cc khon n kh i trit hn. * Cng tc k ton Nm 2003, chi nhnh tch cc, ch ng trin khai v tham gia vi VCB VN v Ngn hng Nh nc ng dng cng ngh hin i vo cng tc thanh ton ca ngn hng. Tham gia vo h thng thanh ton in t lin ngn
- 39 -
Chuyn tt nghip
hng, thanh ton trc tuyn VCB - ONLINE to iu kin rt ngn c thi gian chuyn tin cho khch hng, nng cao hiu qu v cht lng thanh ton khng dng tin mt qua ngn hng, gim bt dn vic s dng tin mt trong lu thng. Ni cch khc, hot ng k ton v thanh ton ca ngn hng gp phn tch cc vo kt qu chung ca ton h thng, m bo thanh ton nhanh chnh xc, tng vng quay s dng vn v chuyn mnh sang thanh ton in t. Vi vic p dng cng ngh ngn hng hin i cng vi thi phc v khch hng vn minh lch s ca i ng nhn vin k ton mang li nhng kt qu tt trong cng tc hch ton k ton, cc giao dch c thc hin nhanh chng, chnh xc to iu kin khch hng lun chuyn vn nhanh, c bit nhng khon vn vay, gp phn cng hot ng tn dng cng c v m rng s lng khch hng giao dch. Nm 2003, lng khch hng n vi chi nhnh tng 22.4% so vi nm 2002.
Bng 2.4 Hot ng thanh ton - k ton ca VCB HN nm 2003 n v: VND Ch tiu - Thanh ton b tr - Thanh ton qua NHNN - Thanh ton in t lin ngn hng Nm 2003 4.202.000 3.988.000 7.159.000 % so vi cng k 2002 83,3 167 515
Ngun: Bo co kt qu hot ng kinh doanh VCB HN nm 2003 Vic p dng cc hnh thc thanh ton in t lin ngn hng, CITAD, thanh ton trc tuyn trong h thng VCB to iu kin tng nhanh doanh s thanh ton qua ngn hng, duy tr cht lng thanh ton, gp phn tng tc
- 40 -
Chuyn tt nghip
chu chuyn vn trong nn kinh t, gim dn lng thanh ton tin mt, nng cao cht lng dch v ngn hng v qua tng doanh thu cho ngn hng. * Cng tc thanh ton xut nhp khu y lun c coi l th mnh ca VCB. Pht huy uy tn thng hiu to dng c trn th trng quc t, VCB HN tr thnh a ch ng tin cy cho cc doanh nghip hot ng kinh doanh xut nhp khu trn a bn. Cng tc thanh ton quc t nm 2003 c cht lng tt vi tng s xut nhp khu c nm c t 260 triu USD, tng 32% so vi cng k nm 2002. VCB HN trin khai nhiu chnh sch khch hng nh u i ph, nhn chng t ti c s, ko di thi gian giao dch... phc v khch hng. Tuy nhin, chi nhnh vn gp phi nhng kh khn khng t trong vic gi khch hng truyn thng cng nh gi khch hng c do gp phi s cnh tranh gay gt trn th trng bi cc ngn hng trn a bn. V vy trong thi gian ti, vi vic trin khai Module mi v ti tr thng mi v th im m hnh quan h khch hng mi s tng thm c th phn ln hn lnh vc kinh doanh kh khn ny.
Bng 2.5 Hot ng thanh ton xut nhp khu ca VCB HN nm 2003 n v: 1000 USD Ch tiu Nhp khu (USD) - M L/C - Thanh ton L/C -Thanh ton TTR v Colection Xut khu (USD) - M L/C Doanh s 429.000 215.000 180.000 34.000 63.000 17.000 % so vi 2002 146,82 140 147 121 114,54 113
- 41 -
Chuyn tt nghip - Thanh ton L/C -Thanh ton TTR v Colection Pht hnh th bo lnh - Trong nc +VND +USD - Nc ngoi (USD) Tng cng 718.7 66.7 651 5.396 161.2
Sinh vin: Trn Nguyn Linh 16.000 30.000 119 88
300 145 155 147 172
Ngun: Bo co kt qu hot ng kinh doanh VCB HN nm 2003 * Cng tc dch v ngn hng Vi chnh sch a dng ha v nng cao cht lng cc sn phm dch v ngn hng, tng bc a cc sn phm ngn hng hin i vo cuc sng, cng tc dch v ca chi nhnh nm 2003 c nhng tin b vt bc. Tc tng trng ngun vn huy ng ca VCB HN c s tc ng rt ln ca yu t dch v: Bng 2.6 Hot ng dch v ngn hng ca VCB HN nm 2003 n v: 1000 USD; 1.000.000 VND Ch tiu Tng ngun vn huy ng Chuyn tin trong nc (qua CMND) - Chuyn i nc ngoi (USD) - Chuyn nc ngoi n - Doanh s chi tr kiu hi - TK c nhn vi s d bnh qun t 60 t VND Th VCB-Connect 24 S my ATM Nm 2003 % so cng k 2002 2.586.000 820.000 500 11.944 24.155 11.572 11.750 8 103,56 245 143 257 324 157 380 400
- 42 -
Chuyn tt nghip Th VISA, MASTER - Doanh thu thanh ton tin mt (USD) - Doanh thu dch v (USD)
Sinh vin: Trn Nguyn Linh 1.130 217 186 698 552
Ngun: Bo co kt qu hot ng kinh doanh VCB HN nm 2003 VCB HN lun c cc cng tc khuych trng tin ch sn phm phc v khch hng, m bo thun li cho khch hng, tng bc ng b lin hon cc dch v ngn hng, thu ht ng o khch hng trn a bn v cc khu vc ln cn. Bn cnh , chi nhnh pht trin mng li 26 n v chp nhn th, tp trung ch yu vo cc doanh nghip t nhn, cc ca hng kinh doanh dch v, cc trung tm dch v nh: Hi Long Shop, Apollo Clock, Cm cng hng khng min Bc... Phng dch v ca chi nhnh cng ang theo di hot ng ca 10 bn i l thu i ngoi t vi doanh s bn ngoi t nm 2003 t 1.5022.000 USD, tng 15% so vi nm 2002. * Kinh doanh ngoi t Bng 2.7 Hot ng kinh doanh ngoi t ca VCB HN nm 2003 n v: USD Ch tiu Mua - T cc t chc kinh t v c nhn - T VCB VN Bn - Bn cho cc t chc kinh t v c nhn - Bn cho VCB VN Nm 2003 239.459 193.792 45.667 237.858 203.022 34.836 % so vi cng k 2002 183,49 276,72 84,62 182,26 164,48 492,17
Ngun: Bo co kt qu hot ng kinh doanh VCB HN nm 2003
- 43 -
Chuyn tt nghip
Hot ng kinh doanh ngoi t trong nhng nm gn y ca VCB HN lun t c nhng kt qu tt, to iu kin h tr cng tc thanh ton nhp khu tng mnh. Cng tc kinh doanh ngoi t thc hin ng ch qun l ngoi hi ca Nh nc. Nm 2003 do hin tng chnh lch cn cn thanh ton v cc bin ng tm l khc lm t gi ng USD bin ng mnh vo cui nm dn n tnh trng khan him ngoi t v nh hng khng nh n cng tc ngoi t ca chi nhnh. Nhng vi n lc cao, chi nhnh vn c mt kt qu kinh doanh ngoi t rt kh quan.
2.2 THC TRNG HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI TRONG VI NM GN Y
Th l mt cng c thanh ton khng dng tin mt rt c a chung trn th gii, bt u xut hin Vit Nam vo nm 1990 do VCB VN pht hnh, th ang dn tr thnh mt cng c thanh ton hp dn i vi ngi dn Vit Nam. Nhn thy th trng th Vit Nam l mt th trng y tim nng, VCB VN nhanh chng nm bt v tr thnh ngn hng u tin cung cp dch v th Vit Nam v c th phn ln nht trong lnh vc kinh doanh ny. Hin nay, trong vic cung cp th ni a, VCB VN chim 67% th phn. Bng 2.8 Th phn thanh ton th ca Ngn hng Ngoi thng Vit Nam n v: % Nm Th phn 91 100 92 100 93 100 94 100 95 95 96 70 97 59 98 45 99 40 00 35 01 45 02 45
Ngun: Bo co hot ng nm 2003 ca hip hi th ngn hng Vit Nam Tuy nhin cng nh cc ngn hng khc, doanh s th ca VCB VN ph thuc tng i ln vo dng khch du lch, vo vi nm gn y, lng khch du lch gim mnh, doanh s th ca VCB VN cng gim theo ng k. Hn
- 44 -
Chuyn tt nghip
na, th trng th ngy cng c s cnh tranh khc nghit, VCB VN ngy cng kh c th duy tr v tr c tn trn th trng th Vit Nam. Song n nay, VCB VN vn l mt i gia trn th trng th, tnh n thng 3 - 2004, VCB VN chim 67% th phn th ni a v 32% th phn th quc t. Tuy VCB VN c c mt qu trnh lu di cho vic kinh doanh th, t khi ch lm ngn hng i l thanh ton th cho cc ngn hng nc ngoi n khi trc tip pht hnh th, song vi chi nhnh VCB HN, kinh doanh th li l mt lnh vc rt mi m. Hot ng ny mi c bt u trin khai t thng 8-2002. Chnh v vy, nhng s liu v pht hnh v thanh ton th ca chi nhnh VCB HN l rt nh b.
2.2.1. Quy trnh pht hnh th ti Ngn hng Ngoi thng H Ni Hin nay, ti VCB HN cc loi th c chp nhn thanh ton gm:
- 45 -
Chuyn tt nghip
VISA
MASTER
Th tn dng quc t
AMEX
Th ghi n ni a
VCB-CONNECT 24
JCB
DINNERS CLUB
2.2.1.1. Quy trnh pht hnh th tn dng quc t

(4)
Ch th
(1) (5)
Chi nhnh pht hnh

(3) (2)
Trung tm th (1). Cc th tc yu cu pht hnh th * i vi khch hng

- 46 -
Chuyn tt nghip - i tng:
+ T chc, cng ty: c quan Nh nc, on th, doanh nghip, t chc quc t, c quan ngoi giao v t chc nc ngoi ti Vit Nam. + C nhn: ngi Vit Nam v ngi nc ngoi Vit Nam c nguyn vng v p ng cc iu kin s dng th. - Khch hng hon thnh b h s yu cu pht hnh th bao gm: + n xin pht hnh th tn dng quc t. + Hp ng s dng th quc t. + Bn sao chng minh th nhn dn hoc h chiu. + Giy t bo lnh, th chp, k qu. * i vi chi nhnh pht hnh - Trong vng 4 ngy k t ngy nhn b h s y , chi nhnh c trch nhim thm nh b h s v quyt nh chp nhn hay t chi pht hnh th. - Tin hnh phn loi khch hng: + Hng c bit: khch hng thuc dng u tin i vi ngn hng. + Hng I: khch hng tn nhim, c quan h thng xuyn vi ngn hng. + Hng II: cc i tng cn li. - Tin hnh to mt h s qun l th: tn ch th, ngy sinh, s CMT, hn mc tn dng th, i ch thng tr, a ch lin lc,... (2). Chi nhnh pht hnh - in yu cu pht hnh th gi n trung tm th trc 15h30 s c x l trong ngy, sau 15h30 s c x l vo ngy lm vic tip theo. in yu cu pht hnh th phi c trng phng duyt. - Trung tm th tin hnh cc bc:
- 47 -
Chuyn tt nghip
+ i chiu d liu nhn c vi cc thng tin trn file sau cp nht thng tin v to h s khch hng ti trung tm th. + Cn c trn cc d liu nhn c to s PIN v in th. + Kim tra d liu in trn th vi d liu trong file h s. (3). Trung tm th gi th v s PIN ca khch hng cho chi nhnh pht hnh. (4). Sau 4 ngy lm vic k t ngy h s th c chp nhn, chi nhnh pht hnh gi th v s PIN cho khch hng hoc khch hng t n ngn hng nhn th. (5). Vo cui mi thng, Trung tm th gi bn sao k chi tit cc giao dch ca khch hng cho chi nhnh pht hnh, chi nhnh s gi bn sao k ny n cho khch hng. 2.2.1.2. Quy trnh pht hnh th Connect 24 Khch hng
(4) (1)
Chi nhnh pht hnh
(2)
Trung tm th
(3)
(1). Khch hng hon thnh n xin pht hnh th bao gm: - n xin pht hnh th v m ti khon (nu cha c ti khon ti ngn hng). - Chng minh th nhn dn hoc h chiu. (2). Chi nhnh kim tra h s xin pht hnh th v phn loi khch hng theo 3 hng (hng chun, hng vng, hng c bit) Bng 2.9 Cc hng th Connect 24 do VCB HN pht hnh
- 48 -
Chuyn tt nghip
Sinh vin: Trn Nguyn Linh n v: VND
Ch tiu Hn mc tin mt ti a 1 ngy Hn mc chuyn khon ti a 1 ngy S ln giao dch 1 ngy
Hng chun 10.000.000
Hng vng 15.000.000
Hng c bit 20.000.000
10.000.000 10 ln
15.000.000 15 ln
20.000.000 20 ln
(3). Chi nhnh gi h s khch hng cho Trung tm th - Trung tm th tin hnh lp h s khch hng bao gm: + H v tn khch hng. + S ti khon c nhn. + S CIF. + Hng th. - Trung tm th to s PIN v in th ri chuyn cho chi nhnh pht hnh. (4). Sau 5 ngy lm vic k t ngy h s xin pht hnh th c chp nhn, chi nhnh gi s PIN v th n cho khch hng hoc khch hng t n ngn hng nhn th. 2.2.2. Quy trnh thanh ton th ti Ngn hng Ngoi thng H Ni 2.2.2.1. Quy trnh thanh ton th tn dng quc t
- 49 -
Chuyn tt nghip
Ngn hng pht hnh Trung tm th quc t
Chi nhnh thanh ton
Ch th
n v chp nhn th
* Ti n v chp nhn th (VCNT) Khi ch th xut trnh th, VCNT tin hnh kim tra tnh hp l ca th, i chiu vi danh sch th cm lu hnh, kim tra chng minh th hoc h chiu ca khh hng. - a th qua my c th EDC, my s t ng cp php giao dch. Nu gi tr giao dch ln hn hoc bng hn mc thanh ton, VCNT phi lin h vi Trung tm th xin cp php. Cc giao dch ng tin mt u phi xin cp php ti VCB HN trc khi thc hin giao dch. - Sau khi giao dch c chp nhn, VCNT yu cu khch hng hon thnh ho n. Ho n gm 3 lin: 1 lin giao li cho khch hng, 1 lin gi cho ngn hng, 1 lin VCNT lu li tra sot nu c.
- 50 -
Chuyn tt nghip
+ Lin gi cho ngn hng phi c gi trong vng 7 ngy sau khi giao dch c thc hin. + Lin lu li VCNT phi c lu trong vng 18 thng sau khi giao dch c thc hin. - Thc hin truyn d liu thanh ton n ngn hng: giao dch c truyn n trc 14h c bo c trong ngy, sau 14h c bo c trong ngy lm vic tip theo. * Ti chi nhnh thanh ton Chi nhnh kim tra tnh hp l ca ho n v nhp d liu lp h s nh thu v theo di VCNT. - Chi nhnh c quyn tm ng tin cho VCNT trn c s tng gi tr ho n sau khi tr i ph m VCNT phi thanh ton vi ngn hng (theo t l quy nh trong hp ng i l k vi VCB HN). - Chi nhnh lp bng k theo mu quy nh v gi Trung tm th nh thu. Bng k c phn thnh 2 loi: th do VCB HN pht hnh v th do ngn hng khc pht hnh. Nu nhn c bo c do trung tm th gi v, chi nhnh i chiu vi h s gc nu khp th lm th tc tt ton ti khon nh thu. * Ti Trung tm th - Hng ngy, Trung tm th nhn d liu thanh ton ca chi nhnh thanh ton chuyn v, qua cp nht h s qun l th. - i vi th do VCB HN pht hnh, Trung tm th bo n chi nhnh pht hnh tng gi tr ho n. i vi th do chi nhnh VCB HN tin hnh thanh ton (th do ngn hng khc pht hnh), Trung tm th bo c cho chi nhnh ngn hng thanh ton cho VCNT tng gi tr ho n sau khi tr i ph ca VCNT v cng vi chi nhnh c hng. ng thi trung tm th tng hp th do ngn hng khc pht hnh v lm th tc nh thu thng qua t chc th quc t. Nu nhn c bo c ca nc ngoi, Trung tm th
- 51 -
Chuyn tt nghip
th i chiu vi h s gc, nu trng khp th tin hnh tt ton cc ti khon c lin quan. * Khi chi nhnh VCB HN pht hnh l ngn hng pht hnh Khi nhn c giy bo n do Trung tm th gi v, chi nhnh pht hnh cp nht h s qun l th, cui thng, chi nhnh in v chuyn bn sao k cc giao dch thc hin trong thng cho khch hng v tin hnh thu n khch hng. Sau khi thu n khch hng, chi nhanh gi thng tin thu n v cho Trung tm th cp nht h s qun l th. 2.2.2.2. Quy trnh thanh ton th Connect 24 Khch hng l ch th Connect 24 do VCB HN pht hnh c th rt tin ti cc im rt tin mt ca VCB hoc cc my ATM, chuyn khon trong h thng VCB, chuyn khon vi cc ngn hng i l. Khi khch hng thc hin giao dch, cc thng tin ti khon t h thng ATM c truyn v Trung tm th, h thng s i chiu cc chng t vi ti khon khch hng ti ngn hng v tin hnh iu chnh s tin trong ti khon khch hng ti ngn hng.
2.2.3. Thc trng hot ng thanh ton th ti Ngn hng Ngoi thng H Ni trong vi nm gn y 2.2.3.1. V cng tc pht hnh th Mi ch bt u pht hnh th t thng 8 - 2002 nhng trong vng 4 thng cui nm 2002, VCB HN pht hnh:
- 52 -
Chuyn tt nghip
- Th VCB-Connect 24 t 2.800 th v doanh s thanh ton t 18 t ng. - Th VISA v MASTER t 300 th v doanh s thanh ton tn dng l 104.000 USD. T 18-3-2003, VCB VN ni chung v cc chi nhnh VCB ni ring c th pht hnh th AMEX. Tuy nhin, ti chi nhnh VCB HN cha c khch hng no yu cu pht hnh th AMEX do nhng i tng ca th AMEX thng l nhng ngi c thu nhp cao, thng xuyn i cc nc cng tc, du lch v c nhu cu chi tiu cao nn loi hnh th ny cha c ph bin Vit Nam. n nay, tnh trong nm 2003, VCB HN pht hnh: - Th VCB-Connect 24 l 10.891 th, s lng giao dch tin mt l 222.912 ln t doanh s 239.067 t ng. - Th tn dng l 1.093 chic, trong + Th VISA l 807 th + Th MASTER l 253 th + Th AMEX l 33 th Qua mt vi s liu trn ta c th thy t l th rt tin mt tng kh cao trong vng hn mt nm VCB HN bt u cung cp dch v th cho khch hng. y l mt iu d hiu v ti th trng Vit Nam, th ni a pht hnh th c n 98% l th ghi n v th ATM nn vic mt ngn hng c s lng my ATM tng i nhiu v mt h thng thanh ton online nh VCB HN c th cung cp dch v th tt v thu ht mt s lng ln khch hng ln l iu d hiu. Cn i vi th tn dng quc t, xt v doanh s s dng th, th do chi nhnh VCB HN pht hnh ch yu c dng cho nhu cu thanh ton v rt
- 53 -
Chuyn tt nghip
tin mt ca cc ch th nc ngoi. Vic s dng th trong nc cn kh hn ch do s lng c s chp nhn th trong thanh ton tin hng ha, dch v cha nhiu. Khch hng dng th chi tiu nc ngoi vn chim mt t l cao, khong 75%. Trong s c mt phn ln sinh vin, hc sinh du hc nc ngoi u s dng th ca VCB chi tiu. iu ny cho thy rng: cng tc pht hnh cn ph thuc vo bn ngoi, c th l ph thuc vo lng khch nc ngoi n Vit Nam v ngi Vit Nam ra nc ngoi. Thc t ny bt li cho ngn hng khi c s bin ng no trong quan h quc t hoc tnh hnh kinh t nc ngoi. Mt im ni bt trong cng tc pht hnh ca chi nhnh VCB HN l cng tc phng chng ri ro. Ri ro v thu n pht hnh hu nh khng c, ch chim khong 0,05%. Ngoi ra khng c ri ro no khc. Thnh cng ny xut pht t vic chi nhnh ra c mt h thng bin php x l khi ri ro xy ra. Chi nhnh cng tun th cht ch cc quy nh v vic pht hnh th do Ngn hng Ngoi thng Vit Nam ra, nht l trong khu thm nh h s khch hng. Bn cnh , khi mua th, khch hng phi k qu mt s tin nht nh. Do khng xy ra ri ro tn dng m ch c mt vi trng hp n qu hn. 2.2.3.2. V cng tc thanh ton th Trong khong thi gian hn 1 nm bt u kinh doanh th, doanh s thanh ton th ca VCB HN c s tng trng ng k. - Th Connect 24 v h thng ATM: S lng th nm 2002 l 2.800 th, n 31 - 12 - 2003 s lng th t 11.750 th vi tng doanh s rt tin mt ln n 239 t VND, tng giao dch chuyn khon t 13 t VND. S lng my ATM t 8 my nm 2002 c b xung thm 3 my vo nm 2003. y c coi l mt hng i ng n ca VCB HN nhm hng ti mc tiu chin lc: "VCB Vision 2010" ca ton h thng VCB VN. y l mt dch v p ng nhu cu thc s ca ng o ngi dn Vit Nam hin
- 54 -
Chuyn tt nghip
nay. Th VCB-Connect 24 c kt ni trc tip vo ti khon c nhn ca ch th v vi tm l ngi vay n ca ngi dn Vit Nam th h c th yn tm v h ang chi tiu bng tin ca chnh mnh. Vi c tnh , th c rt nhiu cng ty dng tr lng cho cng nhn vin. n nay ngoi cc giao dch c bn nh rt tin mt, chuyn khon cc ch th VCB-Connect 24 c th thc hin thm cc giao dch thanh ton tin in, ph bo him. Sp ti, VCB s lin kt thm vi cc nh cung ng in, nc, mng in thoi di ng... phc v dch v thanh ton cho khch hng. i vi h thng ATM, i b phn mi ngi nhn nhn h thng ATM ch phc v th Connect 24 nhng trn thc t, h thng ATM cn phc v rt nhiu i tng ch th: ch th Connect 24, ch th quc t, thm ch c th phc v ch th ghi n ni a ca cc ngn hng khc. Vi kh nng kt ni vi h thng ca cc ngn hng khc, VCB HN cng thu c mt ngun li khng nh nh kh nng m rng mng li rt tin mt. - Th tn dng quc t: trc y, doanh s thanh ton ch yu ca chi nhnh l doanh s ca hai loi th VISA v MASTER, cc loi th khc c doanh s rt thp hoc hu nh bng 0. n nm 2003, doanh s th tn dng quc t tng u c 5 loi th vi tng doanh thu l 467.063 USD, tng s ph thu c t hot ng thanh ton l 13.714 USD trong ph tin mt l 6.922 USD v ph dch v l 6.792 USD.
Bng 2.10 Doanh s thanh ton cc loi th tn dng quc t ti VCB HN 2003 n v: USD
- 55 -
Chuyn tt nghip Loi th VISA MASTE R JCB AMEX DINNER 5.924 36.347 132 D/s thanh ton 290.294 134.366
Sinh vin: Trn Nguyn Linh % trong tng d/s h/ng th 62,153% 28,77% Ph thu c 9.167 3.746
1,27% 7,8% 0,000%
159 366 8
Ngun: Bo co kt qu hot ng kinh doanh VCB HN nm 2003 i vi dch v thanh ton th tn dng, mng li n v chp nhn thanh ton (VCNTT) ng mt vai tr rt quan trng. Hin nay mng li VCNTT ca VCB HN l 13 c s. i vi ton b h thng VCB v i vi mng li VCNTT ca cc ngn hng thng mi trn a bn H Ni, y l mt mng li tng i mng, cha p ng c nhu cu thc t ca th trn th trng. Ti cc c s ny, s cc n v c lp t my EDC vn cn qu t, do khng trang b ng lot nn VCB HN ch trang b cho nhng n v c doanh s ln, y l mt nhc im cc ngn hng khc c th thm nhp vo cc c s chp nhn th ca VCB HN.
2.3 NH GI V HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI
Ch trong vng cha y 2 nm bt u kinh doanh th, VCB HN t c mt s thnh qu ng gp vo thnh tch chung ca ton h thng VCB. Tuy c nhiu thun li pht trin hot ng nhng VCB HN cng v ang phi ng u vi nhng kh khn t nhiu pha. 2.3.1. Nhng thun li Nm trong h thng VCB VN, Chi nhnh VCB HN c nhng iu kin rt tt pht trin hot ng thanh ton th nh nhng li th ca h thng VCB VN.
- 56 -
Chuyn tt nghip
* H thng VCB l h thng ngn hng i u trong lnh vc thanh ton th Vit Nam Vi v th l ngn hng i tin phong trong lnh vc th, VCB lun l mt thng hiu ln trong pht hnh v thanh ton th. L ngn hng u tin c Ngn hng Nh nc chp thun thc hin i l thanh ton th tn dng quc t cho cc ngn hng v cc t chc ti chnh nc ngoi, VCB HN c th chp nhn thanh ton cho c 5 loi th tn dng thng dng nht hin nay: VISA, MASTER, JCB, AMEX, DINNERS CLUB. L ngn hng u tin thc hin thanh ton th cho nn VCB HN v ang chim gi mt th phn ln trn th trng th th , c c u th ln trong cnh tranh trn th trng. * VCB VN l mt ngn hng ln v c nhiu kinh nghim trong lnh vc thanh ton, dch v VCB VN c bit n l mt ngn hng hot ng trn lnh vc i ngoi, v vy trong lnh vc thanh ton quc t VCB VN lun l ngn hng i u, VCB VN c nhiu kinh nghim v to c nhiu mi quan h kinh doanh vi cc t chc ln trong nc cng nh nc ngoi. Trong cng tc thanh ton th, ch yu l thanh ton quc t, vi cc mi quan h c sn vi cc t chc thanh ton quc t, VCB c mt li th to ln khi tham gia lnh vc thanh ton th. L mt ngn hng ln c nhiu kinh nghim trong thanh ton quc t, VCB sn c nhng trang thit b phc v cho thanh ton nh: my tnh ni mng, my Fax, Telex... iu ny gip cho h thng VCB ni chung v VCB HN ni ring bc vo hot ng thanh ton th quc t m khng cn u t qu nhiu cho c s h tng thng tin lin lc. Vi nhng kinh nghim tch lu c, VCB lun coi trng cng tc Marketing v chin lc khch hng nhm lun lun nng cao cht lng dch v ca mnh. Khch hng thng xuyn c cp nht nhng thng tin, hng
- 57 -
Chuyn tt nghip
dn c th v cc quy trnh nghip v thanh ton th. Ngoi ra, vi mi i tng khch hng, VCB lun c th a ra nhng chnh sch u i ph hp nhm thu ht khch hng. * Cng ngh thng tin trong nhng nm gn y Vit Nam c nhng bc tin b nhanh chng Ngy nay, tc pht trin ca tin hc trn th gii c v nh v bo v Vit Nam, cng ngh thng tin l mt ngnh ang c nhng tin b vt bc. Nhng bc pht trin vt bc trong cng ngh thng tin l mt thun li cho cc ngn hng ni chung v VCB ni ring trong hot ng kinh doanh th. Ngn hng c th p dng nhng thnh tu trn th gii cng nh nhng phn mm v i ng nhn lc trong nc p ng nhng i hi v mt tin hc trong cng ngh th. y l mt yu t quan trng gip ngn hng pht trin tt cng tc pht hnh v thanh ton th. Trong hot ng thanh ton th, h thng thng tin ng mt vai tr v cng quan trng. Th l mt thnh tu ca cng ngh thng tin, chnh v th pht huy ht cc tnh nng u vit ca th, ngn hng pht hnh cn phi c mt nn tng cng ngh thng tin mnh m. Vic thanh ton th khng th din ra sun s m khng c s tr gip ca h thng cng ngh thng tin. 2.3.2. Nhng kh khn * Tm l chung tin mt vn cn ph bin trong ngi dn Vit Nam Mt trong nhng kh khn ln trong vic pht trin th trng th l tm l a chung tin mt trong tiu dng t lu bn r trong thi quen tiud ng ca ngi dn Vit Nam. Trong nhng cng s Nh nc, nhng doanh nghip sn xut, thng mi, hnh thc tr lng vn l bng tin mt. Chnh v th ngi Vit Nam hin ti rt him khi ngh n mt hnh thc thanh ton khc. Thm na, trnh dn tr v hiu bit ca ngi dn Vit Nam v cc thnh tu khoa hc cng ngh khng c cao. Trong tm l ngi dn, n
- 58 -
Chuyn tt nghip
ngn hng ch c cc doanh nghip v giao dch phi hng trm triu ng, hng t khng th ch l vi triu nn a phn xa l vi cc dch v ngn hng. V mt kh khn kh c th khc phc trong nay mai l vn thu nhp bnh qun u ngi Vit Nam cn qu thp, vic s dng th c coi l xa x, khng cn thit. Hin ti Vit Nam vn cha th coi th l mt phng tin thanh ton ph thng. Hy vng trong tng lai, vi vic mc sng c nng cao hn v cc cng tc Marketing ca ngn hng c hiu qu, dch v th s khng cn xa l vi phn ln ngi dn. * Kh khn trong vic pht trin mng li cc c s chp nhn th S lng cc c s chp nhn th tuy c tng qua 2 nm VCB HN hot ng nhng v mt bn cht, cc s s chp nhn th vn a phn l cc c s tip xc vi ngi nc ngoi thng xuyn nh: hng khng, khch sn, nh hng ln... Vi c cu nh vy, VCB khng th a th vo s dng i chng Vit Nam. Ngoi ra, cch tnh chit khu 2,5% i vi cc c s chp nhn th l gim hng th ca h i vi vic chp nhn th do thy trc mt li nhun b gim. Thm na, VCB HN gp phi s cnh tranh ca cc ngn hng khc trong vic m rng mng li c s chp nhn thanh ton. Vi cc mc u i y hp dn ca mt s ngn hng khc trn a bn, mt s c s chp nhn th ca VCB HN chuyn sang chp nhn th ca mt s ngn hng khc. * Vn u t vo cng ngh qu cao i vi mt chi nhnh nh VCB HN T cng on sn xut th cho n cc nghip v thanh ton th u i hi ngn hng phi c cc trang thit b hin i. i vi mt chi nhnh nh VCB HN, vic sn xut th trng lm th l iu khng th, chnh v th vic nhp th trng lm tng chi ph s dng th ln bnh qun 3-4 USD/th.
- 59 -
Chuyn tt nghip
Ngoi ra, cc loi my c th, my ATM phn ln u phi nhp cho n tn ph tng thay th. iu ny i hi mt khi lng vn tng i ln nm ngoi kh nng ca VCB HN. Chnh v vy, vic c nhng h tr t VCB VN l cc chnh sch trong nhp khu thit b th ca Nh nc l v cng quan trng trong vic pht trin c s h tng cho dch v th to VCB HN. * Mt s kh khn lin quan n chnh sch qun l ngoi hi hin hnh - Hn mc s dng ca th: vi ch hn mc tun hon, rt kh c th qun l c vic chi tiu ngoi t ca ch th. Khi s dng ht hn mc, h c th thanh ton vi ngn hng v ngay lp tc hn mc li tr v nh c. Hn na, hin nay ta cha c quy nh v vic khai bo khi mang th thanh ton quc t xut cnh ra khi Vit Nam. - Hin nay, vic pht hnh th tn dng quc t ng ngha vi vic chp nhn chuyn i t do gia ng VND v USD m khng cn xin php, iu ny nh hng ln n vic kim sot lng ngoi t m c nhn c th mang ra nc ngoi.
- 60 -
Chuyn tt nghip
CHNG 3 PHT TRIN HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI TRONG THI GIAN TI
3.1. NH HNG PHT TRIN HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI
Nu so snh li nhun thu c t hot ng pht hnh v thanh ton th vi li nhun ca ton ngn hng c th thy r y cha phi l mt nghip v ln ti VCB HN. Tuy nhin, ban lnh o ngn hng vn lun coi y l mt nghip v quan trng trong chin lc pht trin ca ngn hng. Chnh v th, trong nhng nm ti, cng tc pht hnh v thanh ton th s tip tc c y mnh VCB HN. iu ny c th hin trn cc mt: 3.1.1. i vi nghip v pht hnh th Nhim v trng tm ca ngn hng l tp trung n lc y mnh cng tc pht hnh th, phi hp phng th vi cc phng ban khc nh phng tn dng, phng hi oi, nhm to nn s nhp nhng trong pht hnh th, nhm ci tin c v cht lng v s lng ca hot ng ny. Nhm gii thiu rng ri hnh thc thanh ton tin tin ny, cc chng trnh tip th, qung co, khuyn mi ln cn c xc tin c v chiu rng v chiu su. Bn cnh vic cng c cc sn phm hin c, vic a ra cc sn phm mi cng l iu kin tin quyt chim lnh th trng y tim nng ny. Hin nay, VCB HN mi ch pht hnh th tn dng VCB-VISA v
- 61 -
Chuyn tt nghip
VCB-MASTERCARD cn cc loi th thanh ton, th ATM ch mi c trin khai. Trong thi gian ti, VCB HN d nh: - Tip tc trin khai v pht trin hn na h thng ATM ton quc, a h thng ATM vo cuc sng. - Nghin cu pht hnh th ghi n, cho php khch hng chi tiu trn s d ti khon ca mnh m khng chu li sut tn dng, ngoi ra khch hng cn c hng li trn s d ti khon ca mnh. - Pht hnh th lin kt (Co-branch) vi cc t chc, cng ty trong nc nh: hng khng, bu in, du lch vi mc ch khai thc i tng khch hng chung ca cc n v c mi quan h lm n thng xuyn, lu di. - Pht hnh th cng ty (Corperate/Business card). y l loi th pht hnh theo yu cu ca cc cng ty cho nhn vin ca cng ty. Vic chi tiu th s do cng ty thanh ton. thc hin iu ny, ngn hng cng s a ra nhng iu kin pht hnh th mang tnh khuyn khch i vi khch hng trn c s vn m bo an ton cho ngn hng. 3.1.2. i vi nghip v thanh ton th m bo cho cc phn mm qun l v x l cp php, thanh ton hot ng n nh, tng cng phi hp vi bu in v cc i tc nc ngoi c lin quan nhm khc phc cc li h thng, khai thc ton din h thng th chun quc t Sema, gim cc chng trnh giao din nng cao kh nng an ton v n nh ca h thng cng ngh th. u t vo chin lc Marketing m rng th trng s dng v thanh ton th di cc hnh thc: tng chi ph cho Marketing nghin cu pht trin loi th mi, khuyn mi cho khch hng s dng th, tranh th kinh nghim v ngun lc ca cc i tc nc ngoi.
- 62 -
Chuyn tt nghip
Duy tr v pht trin cc c s chp nhn th (CSCNT) song song vi vic t ng ha v nng cao cht lng phc v thanh ton th ti cc c s ny. Hp tc vi cc ngn hng cha thanh ton th m rng mng li CSCNT. Gim ph cho cc CSCNT c doanh s thanh ton ln v n nh, trang b thm mt s my EDC, CAT cho cc CSCNT. Nghin cu kt hp thanh ton th vi cc nghip v khc ca ngn hng nhm m bo cung cp cc sn phm ngn hng mt cch ng b v c sc cnh tranh nht. T nay cho n nm 2005, ngn hng s xy dng mt trung tm thanh ton th c lp nhm phc v cho vic thanh ton v x l pht hnh th c tt hn. Vic chp nhn thanh ton trn mng Internet, E-commerce c trin khai. 3.1.3. V t chc, con ngi T chc tp hun trong v ngoi nc cho i ng cn b nhn vin p ng vi i hi ngy cng cao ca s thay i cng ngh th trn th gii. Gy dng tinh thn on kt, hc hi v gip ln nhau v mc tiu chung l hon thnh tt cng vic gia cc nhn vin. 3.1.4. V cng ngh, k thut u t thm mt s my mc hin i kt hp vi nng cp v hon thin tip h thng my mc hin c. Dn dn ng b ha h thng my mc k thut dng trong lnh vc th. nh k mi chuyn gia nc ngoi sang bo dng cc thit b phc v pht hnh v thanh ton th.
3.2. GII PHP PHT TRIN HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI TRONG THI GIAN TI
Thc t ca hot ng pht hnh v thanh ton th ti VCB HN cho thy cn rt nhiu vic cn lm t c nhng mc tiu m ngn hng
- 63 -
Chuyn tt nghip
ra trong nh hng pht trin ca mnh. Cn thit phi c mt lot cc gii php trn tt c cc mt. 3.2.1. Gii php v k thut cng ngh Th thanh ton l mt phng tin thanh ton ht sc hin i vi s tr gip ca nhng cng ngh tin tin nht trn th gii. Chnh v vy u t cho k thut cng ngh c ngha ht sc quan trng trong vic pht trin hot ng thanh ton ny, y cng l chin lc nhm em li hiu qu cao. Trnh cng ngh l yu t quyt nh cht lng ca dch v thanh ton th v l nhn t quan trng trong vic cnh tranh vi cc ngn hng thng mi khc. y cng l v kh chng li bn ti phm chuyn gi mo th. Ngn hng cn la chn nhng cng ngh hin i, nhng cng ngh ang c ng dng rng ri trn th gii v ph hp vi ngn hng qun l h thng thng tin, nng cao cht lng v s lng ca hot ng thanh ton th ng thi c th pht hin v ngn chn nhng gi mo th ca bn ti phm. 3.2.2. Gii php v con ngi K thut cng ngh pht trin nhng khng c i ng cn b cng nhn vin c trnh chuyn mn p ng th cng khng th thc hin tt nghip v kinh doanh th c. Bn cnh nng cao trnh chuyn mn, cc nhn vin cng cn c trang b vn ngoi ng thnh tho kt hp vi vic b sung kp thi nhng cn b tr c nng lc v phm cht tt lm nng ct cho t chc nhn s ca trung tm th VCB. Mt yu t cng khng km phn quan trng l nng cao trnh nghip c th ca nhn vin CSCNT m bo an ton v phng chng ri ro v y l u mi quan trng trong ton b quy trnh thanh ton. i ng nhn vin ca CSCNT c c im l thng xuyn thay i, cc nhn vin mi kh c th nm bt ngay cc nghip v thanh ton th nn vic pht hin nhng giao dch gi mo l rt kh. Chnh v vy, ngn hng nn thng xuyn gim st cc CSCNT v t chc cc kha tp hun v cc k nng nghip v thanh
- 64 -
Chuyn tt nghip
ton th v cp nht thng xuyn nhng thay i trong qu trnh thanh ton th. 3.2.3. Gii php v hot ng Marketing S tin b ca khoa hc cng ngh khin cho th trng th khng c ranh gii v khng gian v thi gian, v vy chin lc Marketing ca ngn hng trong lnh vc ny cng cn c nhng thay i thc y hot ng ny pht trin. 3.2.3.1. La chn th trng mc tiu Trong hot ng kinh doanh ca tt c cc ngnh kinh doanh, vic la chn th trng mc tiu ng vai tr rt quan trng. Khi xc nh ng khch hng mc tiu, ngi ta c th a ra cc i sch kinh doanh ph hp hn nhm phc v tt hn yu cu cu nhm khch hng chn v nng cao hiu qu kinh doanh. Cng tc pht hnh v thanh ton th ti VCB HN cng l mt trong nhng loi hnh ca ngn hng v vic la chn th trng mc tiu cng ht sc quan trng. Vit Nam l mt nc chm pht trin, hn 70% dn s sng nng thn v gn 80% lao ng trong nng nghip, thu nhp thp v km n nh vi trnh dn tr thp. V vy y khng th l i tng pht trin th trng th. thnh th, cc thnh phn c a dng hn nhng phn ng l nhng ngi bun bn nh, cc cn b cng nhn vin trong cc c quan nh nc Mc thu nhp ca h cng vi cc khon ph cp bnh qun vo khon hn 1 triu ng/ngi/thng trong khi gi tr thp nht ca th VISA l 10 triu ng. Chnh v vy vic pht hnh th tp trung cho i tng ny l khng kinh t v khng thun li cho c ngi s dng, ngn hng pht hnh v CSCNT.
- 65 -
Chuyn tt nghip
Hin nay, cng vi xu hng y mnh vic pht trin cc cng ty lin doanh lin kt vi nc ngoi, b phn dn c lm vic trong cc cng ty c vn u t nc ngoi ngy cng tng. B phn cng nhn vin lm trong nhng ngnh c thu nhp cao v n nh nh: du kh, ngn hng, bu chnh vin thng, hng khng v cc ch doanh nghip t nhn cng dn chim s lng ln. y l nhng ngi c thu nhp kh v n nh, c nhu cu v c iu kin thng xuyn n cc siu th, ngh li khch sn, i my bay, i du lch y l nhm khch hng y tim nng v c xu hng ngy cng tng m ngn hng cn phi tp trung khai thc. Mt i tng khc cng c nhu cu s dng th thc s v kh ng o l ngi nc ngoi, bao gm c ngi c tr v ngi u t nc ngoi vo Vit Nam, nhng ngi khng c tr bao gm Vt kiu v thm t quc, khch du lch, thng gia nc ngoi n lm vic ngn ngy. S lng i tng ny ln ti hn 1 triu ngi/nm. Mc d nhm ny thng s dng th do nc ngoi pht hnh xong nu y mnh cng tc qung co, tip th v gy dng uy tn, y s l mt i tng quan trng m ngn hng cn quan tm. 3.2.3.2. a dng cc hnh thc th, ph hp vi iu kin Vit Nam Cho n thi im hin ti, VCB HN pht hnh 3 loi th tn dng quc t l VISA, MASTERCARD v AMEX ng thi nhn thanh ton cho c 5 loi th hng u th gii: MASTERCARD, VISA, AMEX, JBC, DINNERS CLUB. Nh vy c th ni cc dch v v th ca ngn hng l kh a dng Hin nay ang c 3 gii php khc nhau pht hnh th ni a: - Hip hi th Vit Nam ng ra yu cu cc ngn hng thnh vin pht hnh th ni a dng chung cho cc ngn hng. Mi giao dch thanh ton bng th u s dng ng Vit Nam v thanh ton tp trung thng qua hip hi th. Cc giao dch ny khng tn chi ph cho vic truyn nhn d liu gia cc ngn hng trong nc vi cc t chc th quc t.
- 66 -
Chuyn tt nghip
- Mt vi ngn hng thnh vin ca Hip hi th Vit Nam tha thun vi nhau pht hnh mt loi th ni a dng chung cho cc ngn hng v ch dng trong lnh th Vit Nam. Loi th ni a ny cng ging nh cc loi th trn nhng khng phi l th ca tt c cc ngn hng thnh vin m ch ca mt nhm ngn hng, qu trnh thanh ton khng thng qua Hip hi th Vit Nam m trc tip lin lc v thanh ton b tr vi nhau. - Th ni a do mt ngn hng thnh vin pht hnh, ch s dng Vit Nam. y l loi th tn dng ni a c tnh nng tng t nh th tn dng quc t v c s dng ti cc i l, chi nhnh ca ngn hng pht hnh. Bn cnh vic tp trung pht hnh th ni a, ngn hng cn ci tin phng thc pht hnh ca hai loi th tn dng quc t ca ngn hng. Hin nay, nguyn tc cp, pht hai loi th ny rt kh khn. Ch c nhng i tng tiu chun cp tn dng hoc k qu th ngn hng mi cp th do ri ro ca loi th ny kh cao. Mt khc, do hn mc tn dng v cc loi ph dch v c lin quan n th u kh cao so vi thu nhp ca ngi dn Vit Nam nn th tn dng quc t tr thnh mt mt hng xa x i vi ngi dn Vit Nam. Ti Vit Nam, mc thu nhp c gi l cao cng ch khong t 5-7 triu ng/ngi/thng v ngi dn thng ch chi tiu mt phn trong s , phn cn li gi tit kim vi li sut cao hn. Trong khi , hn mc tn dng cho th l 10 triu ng dng nh vt qu xa nhu cu chi tiu hng ngy ca ngi dn. Bn cnh , vi hn mc tn dng cao, khch hng phi p ng rt nhiu tiu chun ngt ngho mi c cp th, chng hn nh khch hng buc phi k qu mt khon tin hoc mt ti sn c gi tr ln hn hoc bng 125% hn mc tn dng c cp. Nh vy, khon tin k qu ca ngn hng khng nh cht no. Cng vi vic thm nh h s khch hng cn thn tn nhiu thi gian, vic pht hnh hin nay ang lm chm tin pht hnh th v gy kh khn cho khch hng. Bin php tt nht lc ny l ngn hng nn h thp mc ti thiu cn khong 3-4 triu ng. Vi hn mc
- 67 -
Chuyn tt nghip
tn dng mi, nhiu khch hng c thu nhp cao v va thnh ph c th tham gia s dng th. ng thi, cc th tc cp, pht th cng tr nn d dng hn. Khch hng ch cn c ngh nghip v thu nhp n nh, c h khu thng tr ti i phng, c l lch tt v c bo lnh ca ngi thn l . iu ny lm cho ri ro ca bn thn ngn hng cng gim xung v m rng phm vi cc giao dch ca ch th, tng thm tin ch cho ngi s dng th. Vi tm l ngi dn Vit Nam ht sc thn trng trong vic tiu tin, cha quen vi vic tiu trc, tr tin sau th vic pht hnh th ghi n dng nh l hng i ng n trong vic m rng cc dch v th. Theo cch ny, ngn hng c th pht hnh th ghi n cho mt s i tng c ti khon ti ngn hng v hn mc chi tiu ca ch th s ph thuc vo s d trn ti khon ca khch hng ti ngn hng. Mi khi khch hng chi tiu hay rt tin mt, cc giao dch c chuyn v trung tm xin cp giy php ng thi khu tr lun s tin vo ti khon ca khch hng ti ngn hng. iu ny va gip khch hng kim sot c vic chi tiu va hn ch ri ro mt kh nng thanh ton ca khch hng cho ngn hng. Loi th ny rt ph hp vi b phn dn chng khng c nhu cu thng xuyn m ch tm thi mun s dng th mang li s tin li, an ton khi du lch hay i xa Bn cnh vic pht hnh thm th ghi n, ngn hng cng nn pht hnh loi th lin kt. Ngn hng cn tng cng vic trin khai pht hnh th lin kt gia ngn hng v cc doanh nghip ln nh bu in, hng khng, taxi, cc trung tm thng miVic pht hnh loi th ny em li li ch cho cc bn lin quan. V pha khch hng, h s nhn c nhng u i c bit khi thanh ton ti cc doanh nghip lin kt. Cc doanh nghip lin kt v ngn hng s c thm mt lng khch hng truyn thng ca bn i tc. Ngn hng gp phn tip th khch hng, tng doanh s cho doanh nghip lin kt, ngc li, doanh nghip lin kt gp phn qung b dch v th ca ngn hng.
- 68 -
Chuyn tt nghip
3.2.3.3. y mnh cng tc qung co, gii thiu dch v th gip cho khch hng lm quen vi khi nim th, ngn hng cn y mnh qung co, gii thiu dch v th ng o dn chng bit n li ch kinh t v s tin li khi dng th thng qua cc bin php khc nhau. Qung co trn cc phng tin thng tin i chng l vic lm ht sc cn thit, n tc ng mnh m vo nhn thc ca mi ngi, ph v tm l ngn ngi ca ngi dn trc nhng dch v mi. Tuy nhin gim bt chi ph qung co khng phi l nh, ngn hng c th qung co chung vi CSCNT. Vi cch lm ny, ngn hng va c th qung co cho dch v ca mnh va gii thiu cc CSCNT v c th gim chi ph qung co cho c hai bn. Qung co trn cc phng tin thng tin i chng cn c tc dng rt ln trong vic kch thch s tm hiu ca khch hng v cc sn phm mi c bit nu y li l cc qung co ht sc n tng. Ngn hng cng cn kt hp vi vic t chc cc bui gii thiu v th cho cc doanh nghip, cng s ni nhn vin c thu nhp cao v n nh, ng thi c cc chng trnh khuyn mi v chm sc khch hng. Ngn hng cng nn t chc mt i ng nhng nhn vin c kh nng thuyt phc cao v trnh chuyn mn tt t chc hi ngh khch hng gii thiu v th hay cc bui t vn v th trn phm vi ton thnh ph. 3.2.3.4. y mnh cng tc phn phi v khuyn khch vic m ti khon c nhn ti ngn hng Hin nay, VCB HN c mt mng li chi nhnh hot ng kh rng trong ni thnh, tuy nhin ngoi thnh v cc qun mi thnh lp, s chi nhnh v phng giao dch cn t. Ngn hng cn thit lp mng li cc chi nhnh v to ra nhiu knh phn phi sn phm n c vi khch hng thun tin, hp l v tha mn ti a nhu cu ca khch hng.
- 69 -
Chuyn tt nghip
Mt trong nhng iu kin tin quyt thc hin vic s dng th l vic m ti khon ti ngn hng. V vy, ngn hng cn c nhng bin php khuyn khch tng s lng ti khon c nhn ti ngn hng nh: khch hng khng phi np l ph khi thc hin cc nghip v thanh ton qua ti khon tin gi ti ngn hng, khch hng c hng li sut khng k hn cho cc khon d n trn ti khon, ngn hng c nhng hnh thc khuyn mi c th nh gi qu lu nim i vi cc khch hng thng xuyn giao dch v c s d bnh qun trn ti khon tin gi n nh vo nhng ngy l hoc bc thm may mn dnh cho cc khch hng m ti khon trong mt khon thi gian nht nh. 3.2.4. Gii php nhm m rng mng li c s chp nhn th VCB HN cn phi tng nhanh mng li CSCNT v y l mt ch th quan trng trong quy trnh thanh ton th. S lng CSCNT l cng l mt trong nhng yu t quan trng nhm y mnh doanh s thanh ton cng nh s th pht hnh. Do th c s dng qu t ti Vit Nam nn cc CSCNT cha thy c nhng li ch c th nhn c t vic thanh ton th. Hin nay, v cc my c th c lp t min ph ti cc CSCNT nn chi ph ca ngn hng kh cao nu u t pht trin rng mng li CSCNT trong khi cc CSCNT li khng c thc bo qun my. m rng cc CSCNT, iu quan trng l ngn hng phi lm cho cc CSCNT cn n ngn hng. Ngn hng nn dnh cho cc c s ny nhng u i trong hot ng giao dch vi ngn hng nh trong cc hot ng cho vay, thanh ton Khi thy rng nhng u i ny em li nhng hiu qu thit thc cho cc CSCNT, cc c s khc cng s t nguyn mun tham gia vo mng li ny. i vi nhng CSCNT mi, ngn hng vn tip tc tin hnh trang b cho h my c th nhng khng trang b min ph na. Ngn hng nn yu cu cc c s ny ng gp mt phn kinh ph nht nh hoc ch cho h s dng trong mt khong thi gian nht nh,
- 70 -
Chuyn tt nghip
sau cho h thu hoc mua li. Khi phi b tin ra u t di hnh thc ny, cc CSCNT s c thc hn trong vic gi gn v bo qun cc my mc v thc y tng doanh s theo hnh thc ny b p khon vn b ra. Tuy nhin, ngay c khi cc CSCNT mua li cc my mc ny, nh k ngn hng vn nn c ngi xung cc c s kim tra v bo dng my, sa cha kp thi nhng hng hc tng tui th v to iu kin cho vic thanh ton ti cc c s c tri chy v thun tin. Mt khc, trong cuc sng, mi ngi u c nhng mi quan h kinh t khc nhau ng thi cng phi chi tiu cho v s nhu cu cn thit nh: in, nc, xng, du, in thoi Nu nhng chi ph tr cho cc dch v ny u c tr bng th thng qua hp ng vi cng ty cung cp cc dch v trn th s lng th pht hnh v doanh s th ca ngn hng s tng thm rt nhiu. Ngn hng c th tha thun vi cc cng ty, c quan chnh nhng n v ny bo lnh pht hnh th cho nhn vin ca mnh. 3.2.5. Gii php hn ch ri ro trong thanh ton th Hin nay, ri ro trong thanh ton th ti VCB HN l kh thp bi s lng th pht hnh t, doanh s thanh ton khng cao. Tuy nhin, vi trnh cng ngh cn thp v kh nng trong lnh vc th cha cao thi nguy c xy ra ri ro trong hot ng ny ti ngn hng cng khng phi l nh. V vy, ngn hng cng cn xy dng chin lc qun l ri ro trong mi nghip v mi c th m bo an ton cho hot ng ny. Cc bin php hng u l thc hin pht trin v o to i ng nhn vin c trnh cao, kp thi pht hin nhng sai st hay la o. Ngoi ra, ngn chn tnh trng chuyn nhng th v vic s dng th n cp ca ngi khc, ngn hng nn p dng hnh thc in hnh ca ch th ln b mt th vi cc loi th (hnh thc ny mi c p dng vi th VISA). iu ny to s thun li cho cc CSCNT trong vic kim tra th v trnh tnh trng la o. hn ch tnh trng ch th s dng th thanh ton cho cc giao dch c gi
- 71 -
Chuyn tt nghip
tr nh hn hn mc nhng li c tng gi tr thanh ton trong ngy ln hn hn mc trong mt ngy, VCB HN phi lin h vi cc nhn vin thanh ton th ti VCB VN xin cp php cho ton b giao dch bng h thng POS terminal. Thm vo , khi cp th cho khch hng, ngn hng nn hng dn h cch s dng cng nh cch bo qun, bo mt th, th tc lin h vi khch hng khi xy ra mt cp, tht lc hay khi c thay i v a ch lin h.
3.3. MT S KIN NGH NHM THC HIN GII PHP PHT TRIN HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI
3.3.1. Kin ngh i vi Chnh ph 3.3.1.1. Ban hnh h thng vn bn php l bo v quyn li ca cc ch th tham gia lnh vc th Chnh ph cn ban hnh sm cc vn bn php l bo v quyn li hp php ca cc ngn hng kinh doanh th, cc CSCNT v cc ch th v lm cn c cho cc c quan hnh php v t php lun ti v x pht cc t chc ti phm gi mo th thanh ton cng nh cc c nhn c hnh vi la o, dng th tri php chim ot ti sn ca ngi khc. Hin nay cc v la o thng qua th tn dng xut hin Vit Nam v chng ta c th khng nh, mt loi ti phm mi, ht sc tinh vi v khn kho ra i. hn ch tnh trng ny, Chnh ph cn tip tc y mnh vic xy dng lut v cc vn bn di lut v kinh t, b sung cc lut hin hnh v ng thi sm a ra cc khung hnh pht cho cc ti phm lin quan n th nh: sn xut, tiu th th gi, n cp m s Cng vic phng chng loi ti phm ny khng ch l cng vic ca mt mnh ngn hng hay ca cc c quan chc nng nh: B Cng an, cnh st kinh t m phi c s phi hp ng b gia cc bn c lin quan. Khng ch phi hp gia cc c quan trong nc m phi phi hp c vi cc t chc
- 72 -
Chuyn tt nghip
cnh st quc t kp thi ngn chn cc hnh vi la o trong phm vi quc gia v trn th gii. 3.3.1.2. u t xy dng c s h tng Nh nc cn u t trang thit b hin i ha ngn hng v y l cng vic ht sc tn km i hi lng vn u t ln. Hn th, vic m bo cho ngnh ngn hng pht trin s l tin cho s pht trin ca mt lot cc ngnh khc nht l trong iu kin trang b k thut ca cc ngn hng Vit Nam cn km so vi cc nc trong khu vc v trn th gii. Cng ngh th l mt cng ngh hon ton mi Vit Nam, my mc u l nhng loi ht sc hin i m nc ta cha th no t sn xut c ngay c nhng linh kin thay th cng phi nhp khu ca nc ngoi. Vic giao nhn sa cha thit b hin nay cha c to iu kin thc hin nhanh chng buc cc ngn hng phi tng chi ph mua sm thit b v d phng rt tn km. Chnh v vy, Nh nc nn xem xt gim thu nhp khu cho nhng my mc phc v cng ngh th Vit Nam hay t nht cng to iu kin d dng cho hot ng nhp khu nhng my mc ny. 3.3.1.3. ra nhng chnh sch khuyn khch hot ng thanh ton th ti Vit Nam Vit Nam l quc gia m vic s dng tin mt vn chim a s trong cc giao dch thng mi. Chnh v vy, vic s dng th trong thanh ton cn c khuyn khch s dng Vit Nam gim lng tin mt lu thng trong nn kinh t. Vic cn thit l gim thu gi tr gia tng i vi loi dch v ny nh i vi cc loi hng ha m Nh nc khuyn khch tiu dng. Mc thu 10% i vi dch v ny hin nay dng nh khng hp l v y l mt loi dch v mi, chi ph hot ng kh tn km khin gi thnh dch v cao. Nu Nh nc tip tc gi mc thu nh hin nay th kh c th khuyn khch ngi dn trong nc s dng loi hnh ny. Nh nc nn c chnh sch thu tha ng hn i vi mt hng th, mc c th chp nhn c l
- 73 -
Chuyn tt nghip
5%. Nh th s to c hi cho cc ngn hng thc hin vic gim gi thnh dch v th, y nhanh tc pht trin th thanh ton Vit Nam. Ngoi ra, Nh nc c th khuyn khch ngi dn trong nc m ti khon c nhn ti ngn hng. Nh nc c th thc hin vic chi tr lng cho cn b cng nhn vin thng qua h thng ti khon c nhn ti ngn hng. iu ny va gip cho Nh nc qun l mc thu nhp ca cn b va c tc ng trong vic y mnh thanh ton bng th. 3.3.1.4. To mi trng kinh t x hi n nh Mt mi trng kinh t x hi n nh lun l nn tng vng chc cho mi s pht trin, tt nhin l i vi c vic pht trin ca th thanh ton. Kinh t x hi c n nh v pht trin bn vng th i sng ngi dn mi c nng cao v h mi c iu kin tip xc vi cng ngh thanh ton hin i. V y cng mt iu kin c th m rng quan h quc t, l iu kin tt cc ngn hng m rng quan h vi cc t chc th quc t. 3.3.2. Kin ngh i vi Ngn hng Nh nc 3.3.2.1. Hon thin cc vn bn php quy v th Trong iu kin hin nay, th ang dn tr thnh mt phng tin thanh ton thng dng, mi trng php l cho th cn phi nhanh chng c hon thin. Hin ti th ca VCB chu s quy nh cht ch ca Hip hi th quc t nhng vn cn c mt vn bn php quy c th v vic kinh doanh th. Chnh sch qun l ngoi hi hin nay c quy nh v ng tin thanh ton nhng li cha quy nh r v hn mc thanh ton v tn dng ca th do cc ngn hng trong nc pht hnh. Chnh sch qun l ngoi hi hin nay vn cn thiu mt quy nh ring cho th thanh ton, nht l th tn dng quc t nhm tng cng qun l vic s dng th ca khch hng, trnh vic li dng th chuyn ngoi t. Thm vo , vn tn dng th, mt hnh thc tn dng mi cn phi c quy nh ring nhm to iu kin cho ngn hng nng cao quyn
- 74 -
Chuyn tt nghip
hn ca mnh trong vic thm nh, m bo tn dng cho khch hng. Cn ch trng hn n s khc bit gia cc iu kin m bo tn dng thng thng vi m bo tn dng th. Ngoi ra cng cn ch cc vn lin quan n d phng v qun l ri ro cho ch th v ngn hng. 3.3.2.2. Cn c cc chnh sch khuyn khch m rng kinh doanh th Trc ht Ngn hng Nh nc cn phi c cc chnh sch h tr cc ngn hng pht trin cc nghip v th nhm tng kh nng cnh tranh vi cc ngn hng nc ngoi. Thng xuyn cp nht thng tin v t chc cc kha hc, trao i truyn b kinh nghim gia cc ngn hng. Ngn hng Nh nc cng cn phi c mt s chnh sch u i nht nh tng kh nng cnh tranh ca cc ngn hng ni a vi cc ngn hng nc ngoi nh t l d tr phng nga ri ro, cc u i v thu... Ngoi ra cng cn cho php cc ngn hng c p dng nhng chng trnh u i cho khch hng nhm thu ht khch hng, m bo tnh cnh tranh cho cc ngn hng. Ngoi ra Ngn hng Nh nc cng cn phi a ra cc hoch nh chin lc trong thi gian di nhm trnh tnh trng cc ngn hng ni a cnh tranh mt cch v ch. Vic thnh lp Hip hi th t ra l mt chnh sch ng n ca Ngn hng Nh nc. Hip hi th thu ht hu ht cc ngn hng c thc hin dch v th Vit Nam tham gia, thng nht mc ph, cc quy nh pht hnh, p dng nhng chnh sch chung nhm m bo li nhun cho cc ngn hng. Thng xuyn tip xc trc tip vi cc ngn hng, Hi nm bt c cc kh khn, t chc cc bui tho lun a ra cc phng hng gii quyt chung. 3.3.3. Kin ngh i vi Ngn hng Ngoi thng Vit Nam 3.3.3.1. Cn m rng hot ng Marketing Vi tnh hnh ngi dn Vit Nam vn cn tm l chung tin mt, dch v th cha c hiu bit nhiu nh hin nay, VCB VN cn phi c nhng
- 75 -
Chuyn tt nghip
chnh sch khuych trng sn phm th. Cn phi a c nhng tin ch ca sn phm th m VCB VN cung cp ti mi tng lp i tng nhm m rng s lng khch hng tim nng. Ngoi ra, VCB VN cn ch hn na n cc ch u i cho cc ch th tu theo hn mc th m ch th s dng: cc dch v hng dn s dng th, gim t l ti sn th chp ang mc qu cao hin nay (125%)... iu ny s kch thch cc ch th tiu dng th hn mc cao hn. 3.3.3.2. C cc chnh sch thu ht cc c s kinh doanh chp nhn thanh ton th ca VCB Hin nay s cnh tranh ca cc ngn hng trn th trng th l v cng khc nghit. c hin tng mt s c s chp nhn th ca h thng VCB chuyn sang chp nhn th ca ngn hng khc. iu ny l do cc ngn hng cc c cc chnh sch u i hn so vi VCB nh: gim t l chit khu, trch li % gi tr thanh ton cho c s chp nhn th, u i tn dng,... i vi VCB VN, l mt ngn hng ln, c uy tn lu nm, y l mt li th cnh tranh rt ln thu ht cc c s chp nhn thanh ton. Tuy nhin bn cnh cn phi ch hn n cng tc chm sc cc i l, c s chp nhn th VCB bng cc u i rng m hn, ch trng n vic u t trang thit b trang b cho c s chp nhn th nh cc my EDC, cc my trm, cc my tnh ni mng vi VCB...
- 76 -
Chuyn tt nghip
KT LUN
Th thanh ton l mt phng thc thanh ton hin i, a tin ch, rt c a chung trn th gii, hin nay theo s liu thng k ca cc t chc th trn th gii ngun thu t dch v th chim khong t 15-22% tng thu dch v ca ngn hng. Ngoi ra, vic tham gia th trng th i hi cc ngn hng lun phi ch trng u t khoa hc k thut nhm hin i ha cng ngh ngn hng, p ng nhu cu khch hng. Nh vy, thng qua vic trin khai nghip v pht hnh v thanh ton th, cc ngn hng thng mi khng nhng thc hin ng ch trng hin i ha cng ngh ngn hng ca Chnh ph m cn to iu kin thun li tham gia vo qu trnh ton cu ha, gp phn xy dng mi trng tiu dng vn minh v ha nhp vo cng ng ti chnh ngn hng quc t. Do , pht hnh v thanh ton th l nhng nghip v kinh doanh khng th thiu ca mt ngn hng hin i, gp phn lm tng thu nhp v lm phong ph thm hot ng ngn hng. Cng tc pht hnh v thanh ton th l mt trong nhng li th ca Ngn hng Ngoi thng Vit Nam. Cho n nay, Ngn hng Ngoi thng Vit Nam thc hin cng tc pht hnh v thanh ton th tn dng quc t c gn 10 nm. Tuy vy, i vi chi nhnh Ngn hng Ngoi thng H Ni, hot ng kinh doanh th ch mi c trin khai trong vng cha y hai
- 77 -
Chuyn tt nghip
nm. Chnh v vy, vi kinh nghim cn cha nhiu, trong thi gian qua, chi nhnh gp phi khng t nhng kh khn, thch thc. Song trong tng lai khng xa, vi tim nng to ln ca th trng th Vit Nam cng vi chin lc kinh doanh ng n v s n lc t pha chi nhnh, thm vo l s tr gip tch cc t pha Ngn hng Ngoi thng Vit Nam, em tin rng chi nhnh Ngn hng Ngoi thng H Ni s t c nhng kt qu kh quan hn, a dch v th tr thnh mt trong nhng dch v hng u ca mnh, ng thi cng c v pht trin hn na v th ca mnh trn th trng th Vit Nam. Thng qua nhng phn tch nh gi v thc trng hot ng pht hnh v thanh ton th ti chi nhnh Ngn hng Ngoi thng H Ni, chuyn a ra mt s gii php kin ngh nhm gp phn nh b hon thin hot ng kinh doanh th ti chi nhnh. Tuy nhin, do tnh mi m ca vn v do s hn ch v nng lc ca bn thn, nhng nhn xt, nh gi l nhng kin ch quan ca bn thn em nn khng th trnh khi nhng sai st. Em rt mong nhn c s ng gp kin ca cc thy c, cc anh ch v cc bn hon chnh hn na chuyn ca mnh.
- 78 -
Chuyn tt nghip
- 79 -
Chuyn tt nghip
TI LIU THAM KHO
1. Bo co kt qu hot ng kinh doanh Ngn hng Ngoi thng H Ni nm 2002, 2003. 2. Bo co tnh hnh hot ng th 2003 Ngn hng Ngoi thng H Ni. 3. Bo co tnh hnh hot ng kinh doanh th Ngn hng Ngoi thng Vit Nam nm 2003 4. Bo co tnh hnh kinh doanh th ca cc ngn hng Vit Nam - Hip hi th Vit Nam nm 2002, 2003 5. Quy trnh hng dn nghip v pht hnh v thanh ton th ca Ngn hng Ngoi thng Vit Nam
- 80 -
Chuyn tt nghip
MC LC
LI NI U............................................................................1 CHNG 13 L LUN C BN V HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG THNG MI.................................................3
1.1 TNG QUAN V NGN HNG THNG MI ..........3 1.1.1. Khi nim Ngn hng thng mi ............................3 1.1.2. Chc nng hot ng ca ngn hng thng mi ....4 1.2 GII THIU CHUNG V TH ................................6 1.2.1. S ra i v pht trin ca th trn th gii .............6 1.2.2. Khi nim, c im cu to v phn loi th ..........8 1.2.2.1. Khi nim th ....................................................8 1.2.2.2. c im cu to ca th .................................9 1.2.2.3. Phn loi th ...................................................10 1.2.2.3.1 Phn loi theo c tnh k thut ...................10 1.2.2.3.2 Phn loi theo ch th pht hnh ...................11 1.2.2.3.3 Phn loi theo tnh cht thanh ton ca th ...11 1.2.2.3.2 Phn loi theo ch th pht hnh ..................12 1.2.2.3.4 Phn loi theo hn mc tn dng ...................13 1.2.2.3.5 Phn loi theo phm vi s dng ca th ........13 1.3 HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG THNG MI.....................................................14 1.3.1. Ch th tham gia vo hot ng thanh ton th.....14 1.3.2. Quy trnh pht hnh v thanh ton th...................15 1.4. MT S LI CH KHI S DNG TH....................19 1.5. NHN T TC NG N HOT NG THANH TON TH..........................................................20 1.6. RI RO TRONG HOT NG THANH TON TH. .23 1.6.1 Ri ro trong pht hnh ............................................23 1.6.2 Ri ro trong thanh ton ...........................................24 1.7. HOT NG THANH TON TH TRN TH GII ..25 1.7.1. Hot ng hin ti ................................................25 1.7.2. Xu hng pht trin dch v th trn th gii..........28
CHNG 230 THC TRNG HOT NG THANH TON TH TI......................30 NGN HNG NGOI THNG H NI (VCB HN).........................30
2.1. TNG QUAN V NGN HNG NGOI THNG H NI ...................................................................30
- 81 -
Chuyn tt nghip
2.1.1. Lch s hnh thnh v pht trin ca Ngn hng Ngoi thng H Ni ........................................................30 2.1.2. Hot ng kinh doanh trong vi nm gn y........34 2.1.2.1. Cng tc iu hnh vn ..................................35 2.1.2.2. Cc hot ng kinh doanh ch yu..................37 2.2 THC TRNG HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI TRONG VI NM GN Y....................................................44 2.2.1. Quy trnh pht hnh th ti Ngn hng Ngoi thng H Ni............................................................................... 45 2.2.1.1. Quy trnh pht hnh th tn dng quc t.........46 2.2.1.2. Quy trnh pht hnh th Connect 24.................48 2.2.2. Quy trnh thanh ton th ti Ngn hng Ngoi thng H Ni............................................................................... 49 2.2.2.1. Quy trnh thanh ton th tn dng quc t........49 2.2.2.2. Quy trnh thanh ton th Connect 24................52 2.2.3. Thc trng hot ng thanh ton th ti Ngn hng Ngoi thng H Ni trong vi nm gn y....................52 2.2.3.1. V cng tc pht hnh th................................52 2.2.3.2. V cng tc thanh ton th..............................54 2.3 NH GI V HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI...................56 2.3.1. Nhng thun li......................................................56 2.3.2. Nhng kh khn......................................................58
CHNG 361 PHT TRIN HOT NG THANH TON TH TI........................61 NGN HNG NGOI THNG H NI.......................................61 TRONG THI GIAN TI............................................................61
3.1. NH HNG PHT TRIN HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI .........................................................................61 3.1.1. i vi nghip v pht hnh th.............................61 3.1.2. i vi nghip v thanh ton th............................62 3.1.3. V t chc, con ngi.............................................63 3.1.4. V cng ngh, k thut...........................................63 3.2. GII PHP PHT TRIN HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI TRONG THI GIAN TI........................................63 3.2.1. Gii php v k thut cng ngh............................64 3.2.2. Gii php v con ngi...........................................64 3.2.3. Gii php v hot ng Marketing..........................65 3.2.3.1. La chn th trng mc tiu............................65
- 82 -
Chuyn tt nghip
3.2.3.2. a dng cc hnh thc th, ph hp vi iu kin Vit Nam.............................................................66 3.2.3.3. y mnh cng tc qung co, gii thiu dch v th......................................................................69 3.2.3.4. y mnh cng tc phn phi v khuyn khch vic m ti khon c nhn ti ngn hng............69 3.2.4. Gii php nhm m rng mng li c s chp nhn th.................................................................................... 70 3.2.5. Gii php hn ch ri ro trong thanh ton th........71 3.3. MT S KIN NGH NHM THC HIN GII PHP PHT TRIN HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG NGOI THNG H NI ..................72 3.3.1. Kin ngh i vi Chnh ph....................................72 3.3.1.1. Ban hnh h thng vn bn php l bo v quyn li ca cc ch th tham gia lnh vc th............72 3.3.1.2. u t xy dng c s h tng..........................73 3.3.1.3. ra nhng chnh sch khuyn khch hot ng thanh ton th ti Vit Nam................................73 3.3.1.4. To mi trng kinh t x hi n nh...............74 3.3.2. Kin ngh i vi Ngn hng Nh nc....................74 3.3.2.1. Hon thin cc vn bn php quy v th..........74 3.3.2.2. Cn c cc chnh sch khuyn khch m rng kinh doanh th....................................................75 3.3.3. Kin ngh i vi Ngn hng Ngoi thng Vit Nam ......................................................................................... 75 3.3.3.1. Cn m rng hot ng Marketing....................75 3.3.3.2. C cc chnh sch thu ht cc c s kinh doanh chp nhn thanh ton th ca VCB.....................76
KT LUN 77 TI LIU THAM KHO.............................................................80 MC LC 81
- 83 -
Chuyn tt nghip
- 84 -

NH002-Hoat Dong Thanh Toan The

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

NH002-Hoat Dong Thanh Toan The

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chuyn tt nghip

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

CHNG 1 L LUN C BN V HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG THNG MI

1.1 TNG QUAN V NGN HNG THNG MI

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Tnh cht thanh ton

Th ngn hng pht hnh

Th do t chc phi ngn hng pht hnh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

1.3 HOT NG THANH TON TH TI NGN HNG THNG MI

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Ngn hng pht hnh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Ngn hng pht hnh

Ngn hng thanh ton

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Th phn T USD Th phn

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

2.1. TNG QUAN V NGN HNG NGOI THNG H NI

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Chuyn tt nghip + Phng K ton:

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh 16.000 30.000 119 88

300 145 155 147 172

Ngun: Bo co kt qu hot ng kinh doanh VCB HN nm 2003

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

Sinh vin: Trn Nguyn Linh

2.2.1.1. Quy trnh pht hnh th tn dng quc t

Chi nhnh pht hnh

Trung tm th (1). Cc th tc yu cu pht hnh th * i vi khch hng

Chuyn tt nghip - i tng:

Sinh vin: Trn Nguyn Linh