Page |1

ความเคลื
อนไหวและทิศทางของธุรกิจ 3G ในปี 2009
โดย วรวิสทุ ธิ ภิญโญยาง
อรนุช เลิศสุวรรณกิจ
สรวิศ ประดิษฐบาทุกา
สถานการณ์ 3G ในปี 2008
เริ. มต้ นที.ภาพรวมของตลาด 3G ในโลก จํานวนผู้ใช้ 3G ในปั จจุบนั (มกราคม 2009) มี
จํานวนทังสิ
@ @น 846 ล้ านราย แบ่งออกเป็ น ผู้ใช้ 3G ในมาตรฐาน W-CDMA ของฝั. งยุโรป 346 ล้ าน
ราย และผู้ใช้ 3G ในมาตรฐาน CDMA2000 1x และ EV-DO ของฝั. งเกาหลีและญี. ปนอี ุ่ กประมาณ
500 ล้ านราย

มองกลับมาที.สําหรับตลาดมือถือในประเทศไทย ณ ปั จจุบนั ยังไม่มีการเปิ ดให้ บริ การ 3G

อย่างเป็ นทางการ (Commercial Launch) เนื.องจากติดปั ญหาทางด้ านกฏระเบียบบางอย่าง
ถึงแม้ จะมีการเปิ ดให้ บริการแบบทดสอบ (Trial) ณ บางจุด ก็ตาม
ในแง่ของเทคโนโลยี ผู้ให้ บริการมือถือรายใหญ่ทงั @ เอไอเอส ดีแทคและทรูมฟู ต่างเลือกใช้
เทคโนโลยี HSPA (High Speed Packet Access) ซึ.งอยู่บนมาตรฐาน W-CDMA จากฝั. งยุโรป มา
ใช้ ในการให้ บริ การ 3G ของตนเนื.องจากสามารถทําการปรับปรุงจากโครงข่าย GSM เดิมที.มีอยู่
แล้ วให้ รองรับการใช้ งานข้ อมูลความเร็วสูงกว่าในปั จจุบนั ได้ ทําให้ ไม่ต้องใช้ เงินลงทุนมากนัก

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 1

 Page |2

เนื.องจากบริ การหลักของ 3G คือ การใช้ อินเตอร์ เน็ตเคลื.อนที.ความเร็วสูง (Mobile

Broadband) ถ้ ามองไปที.ภาพรวมทังหมด @ ปั จจุบนั ประเทศไทยมีอตั ราผู้ใช้ อนิ เตอร์เน็ตอยูท่ ี.
ประมาณ 12 ล้ านคน หรื อคิดเป็ น 18% ของจํานวนประชากรทังหมด @ โดย แบ่งออกเป็ นผู้ใช้
อินเตอร์ เน็ตความเร็วสูง (Broadband) ประมาณ 2 ล้ านราย และผู้ใช้ อินเตอร์ เน็ตแบบ Dialup
(Narrowband) อีกกว่า 10 ล้ านราย
จากช่องว่างของประชากรอินเตอร์ เน็ตนี @ ทําให้ มียงั โอกาสในการให้ บริ การ 3G อยู่อีกมาก
ไม่วา่ จะเป็ นกลุม่ ที.ใช้ Narrowband กว่า 13 ล้ านคน หรือแม้ กระทัง. ผู้ที.ยงั ไม่เคยใช้ อินเตอร์ เน็ตเลย
อีกกว่า 50 ล้ านคน ซึ.ง 3G จะช่วยให้ ประชากรทังประเทศมี
@ โอกาสเข้ าถึงข้ อมูล ข่าวสารต่างๆบน
Internet ในอัตราความเร็วสูงได้

ที.มา: CDG, Market Trends and Facts, Sep 2008

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 2

 Page |3

สถานการณ์ ในแง่ ของรายได้

ปั จจุบนั มีผ้ ใู ห้ บริ การโทรศัพท์เคลื.อนที.รายใหญ่ๆ ของโลก เช่น Vodafone, T-Mobile,
Orange, NTT Docomo และ Verizon Wireless ที.ได้ เปิ ดให้ บริ การ 3G แล้ ว สามารถทํารายได้
รวมกันทังหมดจากบริ
@ การสื.อสารข้ อมูลไร้ สาย (Data Services) คิดเป็ นประมาณ 20 % ของ
รายได้ จากบริ การทังหมด
@

โดย NTT Docomo ผู้ให้ บริ การโทรศัพท์มือถือ รายใหญ่ที.สดุ ของญี. ปนุ่ ยังคงครอง
ตําแหน่งผู้นําตลาดต่อเนื.อง จากจํานวนรายได้ ประมาณ 11,000 ล้ านเหรี ยญใน 9 เดือนแรกของปี
2008 และ การเติบโตของรายได้ จากบริ การสื.อสารข้ อมูลไร้ สายของผู้ให้ บริ การรายใหญ่สดุ 10
บริ ษัท ได้ เพิ.มขึ @น 10.3% จากปี 2007

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 3

 Page |4

เห็นได้ วา่ ผู้ให้ บริ การโทรศัพท์มือถือทัว. โลกส่วนใหญ่จะมีรายได้ จากบริ การสื.อสารข้ อมูลไร้

สายเกิน 10% และสําหรับผู้ให้ บริการ 3G ที.โดดเด่นที.สดุ อย่าง NTT DoCoMo และ Softbank จาก
ประเทศญี. ปนุ่ มีสดั ส่วนรายได้ ตรงนี @สูงถึง 40%
ด้ านการเติบโตของตลาด พบว่าตลาดสหรัฐอเมริกา มีอตั ราเติบโตของรายได้ สงู สุดในโลก
โดยเพิ.มขึ @น 18% จากปลายปี 2007 ตามด้ วยจีนและญี. ปนที ุ่ . 9% และ 7% ตามลําดับ ซึ.งทังสาม
@
ประเทศดังกล่าวมีรายได้ ตลาดรวมกันเกือบ 50% ของทัว. โลก

สถานการณ์ ในแง่ จาํ นวนผู้ใช้

จากรายงานของ comScore บริ ษัทวิจยั ด้ านอินเตอร์ เน็ตและโทรศัพท์มือถือ พบว่า
ประเทศในยุโรป มีสดั ส่วนคนใช้ มือถือ 3G อยู่ที. 28.3 % ของจํานวนผู้ใช้ มือถือทังหมด
@ (63.4 ล้ าน
คน) ซึง. แยกตามประเทศ ได้ ดงั นี @

อิตาลี อัตราผู้ใช้ 3G อยู่ที. 38.3 % (18 ล้ านคน),

สเปน อัตราผู้ใช้ 3G อยู่ที. 37.2%(12 ล้ านคน),

สหราชอาณาจักร อัตราผู้ใช้ 3G อยู่ที. อยู่ที. 27.6 %(12 ล้ านคน),

เยอรมันนี อัตราผู้ใช้ 3G อยู่ที. 23.9%(11 ล้ านคน) และ

ฝรั.งเศส อัตราผู้ใช้ 3G อยู่ที. 17.1% (8 ล้ านคน)

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 4

 Page |5

ในขณะที.สหรัฐอเมริ กามีอตั ราผู้ใช้ 3G อยู่ที. 28.4% และจํานวนผู้ใช้ 3G ในอเมริกา

กระโดดเพิ.มขึ @นจากปี ก่อนถึง 80% มาอยู่ที. 64 ล้ านคน ทําให้ นอกจากรายได้ ที.เติบโตสูงที.สดุ ใน
โลกแล้ ว สหรัฐฯยังเป็ นตลาดที.เติบโตมากที.สดุ ในโลกในแง่ของจํานวนผู้ใช้ งาน

สถานการณ์ ในตลาดสหรัฐฯ

ที.มา: Chetah Shama Consulting Update November 2008

ตลาดประเทศสหรัฐอเมริ กา ในไตรมาส 3 ปี 2008 รายได้ ของการสื.อสารข้ อมูลไร้ สายโต

ขึ @น 7.3% เมื.อเทียบกับไตรมาส 2 ที. 8.8 พันล้ านเหรียญ และโตขึ @น 37.5% เทียบกับไตรมาส
เดียวกันของปี ก่อน

ที.มา: Chetah Shama Consulting Update November 2008

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 5

 Page |6

เมื.อมองที.รายได้ เฉลีย. ต่อเลขหมายต่อเดือน (ARPU) พบว่า มี ARPU ลดลง 0.04 USD

โดยรายได้ สื.อสารด้ านเสียง (Voice ARPU) ลดลง 0.94 USD ขณะที.รายได้ สื.อสารข้ อมูล (Data
ARPU) เพิ.มขึ @น 0.90 USD
1. Sprint เป็ นผู้นําตลาดด้ วย Data ARPU ที. 13.50 USD คิดเป็ น 24.11% ของรายได้
ทังหมด
@
2. Verizon มี Data ARPU อยู่ที. 13.30 USD (หรื อ 25.49% ของรายได้ ซึ.งเป็ นเจ้ าแรกที.
ผ่านระดับ 25%)
3. AT&T มี Data ARPU อยู่ที. 12.29 USD (หรื อ 24.20%)
4. T-Mobile มี Data ARPU อยู่ที. 9 USD (หรื อ 18%)

ที.มา: Chetah Shama Consulting Update November 2008

ซึ.งโดยเฉลี.ย รายได้ สื.อสารข้ อมูลได้ เกินระดับ 23 % (17.7% เมื.อปี 2007) โดยคาดหมาย

ว่าจะผ่านระดับ 25% ภายในปี 2008 นี @

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 6

 Page |7

สถานการณ์ ในตลาดเอเชีย
เริ. มต้ นที.ตลาดที.มีขนาดใหญ่ที.สดุ ในโลกอย่างประเทศจีน ผู้ให้ บริ การโทรศัพท์มือถือเพิ.ง
ได้ รับใบอนุญาตบริ การ 3G ไปเมื.อปลายปี 2008 ที.ผา่ นมา และด้ วยจํานวนผู้ใช้ บริ การสูงสุดในโลก
กว่า 600 ล้ านคนจากประชากรจํานวนนับพันล้ าน ทําให้ มกี ารคาดว่าจะมีผ้ ขู อใช้ บริ การ 3G
มากกว่า 500 ล้ านรายภายใน 5 ปี ข้ างหน้ า

กลับมามองตลาดเพื.อนบ้ านของไทย ประเทศกัมพูชาซึ.งมีการให้ บริการ 3G ตังแต่ @ ปี 2006

และในขณะนี @มีผ้ ใู ห้ บริ การ 3G ถึง 4 ราย แต่กลับมีผ้ ใู ช้ งานจํานวนน้ อยมากเนื.องจากประชากร
ส่วนใหญ่ไม่สามารถจ่ายเงินซื @อโทรศัพท์มือถือมาใช้ งานได้ เพราะมีคา่ ใช้ บริ การที.สงู อีกทังเครื
@ . อง
โทรศัพท์มือถือก็ยงั มีราคาแพงสําหรับประชากรในประเทศอีกด้ วย
ด้ านบ้ านพี.เมืองน้ องอย่างลาว ก็เพิ.งเปิ ดให้ บริ การ 3G ไปเมื.อกลางเดือนตุลาคม 2008 ที.
ผ่านมา โดยผู้ให้ บริ การที.ชื.อว่า LaoTel โดยคาดว่าจะมีลกู ค้ าจํานวนประมาณ 30,000 ภายในปี
2008 และ 100,000 คนภายในปี 2009
ในขณะที.ประเทศเวียดนามกําลังจะเปิ ดประมูลใบอนุญาตให้ ผ้ ใู ห้ บริ การราว 4 ราย
ภายในกลางปี 2009 และมีการคาดการณ์วา่ บริ การ 3G จะทําให้ มีจํานวนผู้ใช้ บริ การ
โทรศัพท์มือถือเพิ.มขึ @นอีก 20 ล้ านราย จากเดิมตอนนี @ที. 48 ล้ านราย ภายในปี 2010
Digi หนึ.งในผู้ให้ บริ การในประเทศมาเลเซียซึ.งกําลังจะเปิ ดบริ การ 3G ได้ ภายในต้ นปี
2009 นี @ ด้ วยเม็ดเงินลงทุนกว่า 86 ล้ านเหรี ยญสหรัฐ ตามหลังผู้ให้ บริ การรายใหญ่ที.สดุ อันดับ1
อย่าง Maxis ที.เปิ ดให้ บริการ 3G ตังแต่@ ปี 2006 และมีผ้ ใู ช้ บริ การ 3G ถึง 1.3 ล้ านคนด้ วยอัตราที.
เพิ.มขึ @นสูงมากถึง 3 เท่าเมื.อเทียบจากปี 2007
ส่วนประเทศพม่ามีการทดสอบบริ การ 3G ไปเมื.อกลางปี ที.แล้ ว โดยใช้ ในกิจการทหาร
เท่านัน@ และคาดหมายว่าจะขยายไปเปิ ดบริ การในเชิงพาณิชย์เพื.อรองรับผู้ใช้ ราว 30,000 ราย และ
ให้ บริ การผู้ใช้ ทวั. ประเทศ 200,000 ราย ในปี 2009-2010

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 7

 Page |8

ในฟิ ลิปปิ นส์ ผู้ประกอบการโทรคมนาคมที.ได้ รับใบอนุญาตให้ บริการ 3G แล้ วจํานวน 4

ราย และเป็ นประเทศที.มกี ารใช้ งานด้ านข้ อมูลค่อนข้ างสูง และผู้ใช้ บริการนิยมส่งข้ อความสันกั
@ น
มากกว่าการโทรสนทนากันตามปกติ ซึ.งรายได้ เฉลี.ยต่อเดือนต่อเบอร์ ด้านบริการข้ อมูลเป็ นสัดส่วน
สูงถึง 55% ของรายได้ จากบริ การทังหมด @
สุดท้ ายมาดูที.อนิ เดีย ซึ.งผู้ให้ บริการโทรศัพท์มือถือในอินเดียต่างกําลังรอใบอนุญาต 3G
เช่นกัน แต่ด้วยจํานวนประชากรอันดับสองของโลกและจํานวนผู้ใช้ อินเตอร์เน็ตไร้ สายผ่านมือถือ
ในปั จจุบนั ถึง 66 ล้ านคน จากจํานวนผู้ใช้ โทรศัพท์มือถือทังหมด @ 305.24 ล้ านคน คาดว่าอินเดียจะ
เป็ นอีกตลาดหนึง. ที.น่าจับตามองไม่แพ้ จีนอย่างแน่นอน

สถานการณ์ 3G ในไทย
แม้ วา่ ผู้ให้ บริ การมือถือทัง@ เอไอเอส ดีแทคและทรูมฟู ยังไม่ได้ บทสรุปกําหนดเวลาที.ชดั เจน
จากทาง กทช. บนคลื.นความถี.ใหม่ (ที. 2.1 GHz) โดยมีการคาดหมายว่าน่าจะเป็ นภายในปี 2552
แต่คา่ ยมือถือทัง@ 3 ราย ต่างดําเนินการเต็มที. ในการให้ บริการ 3G บนคลื.นความถี.เดิม (In-band
Migration) ทัง@ 900 เมกะเฮิรตซ์ (เอไอเอส) และ 850 เมกะเฮิรตซ์ (ดีแทค, ทรูมฟู )
โดยพื @นที.ให้ บริการ 3G ในระยะแรกจะเป็ น พื @นที.ในกรุงเทพ และ หัวเมืองใหญ่ๆ ที.มีอตั รา
การเติบโตด้ านการใช้ บริ การข้ อมูล อยู่ในเกณฑ์ที.สงู เช่น เชียงใหม่ ชลบุรี ภูเก็ต ส่วนพื @นที. ใน
จังหวัดอื.นๆและพื @นที.ห่างไกล อาจจะต้ องรออีกประมาณ 2-3 ปี
เมื.อมองจากมุมมองของผู้ให้ บริ การเอง สิ.งที.ต้องพิจารณาคือ ความคุ้มค่าในการลงทุน 3G
เนื.องจากในหลายๆประเทศ บริ การ 3G ก็ไม่ประสบความสําเร็จนัก อาจจะเป็ นเพราะพฤติกรรม

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 8

 Page |9

ของผู้ใช้ ที.ใช้ มือถือแค่การโทรเข้ ารับสายเป็ นส่วนใหญ่ รวมถึงการที.ไม่ได้ ศกึ ษาตลาดให้ ถี.ถ้วน

ก่อนที.จะขอประมูลใบอนุญาต 3G ของผู้ให้ บริการ แต่ก็อาจจะเป็ นสิ.งที.บรรดาผู้ให้ บริ การทัว. โลก
ไม่อาจจะหลีกเลี.ยงได้ เนื.องจากแนวโน้ มของการใช้ บริการด้ านเสียงอยู่ในช่วงขาลงอย่างต่อเนื.อง
จึงจําเป็ นต้ องใช้ 3G เป็ นธุรกิจใหม่ เพื.อที.จะดัน ARPU ที.กําลังลดลง ให้ กลับมามีแนวโน้ มที.เพิ.มขึ @น
อีกครัง@
นอกจากการให้ บริ การด้ านโทรศัพท์แล้ ว ผู้ให้ บริ การก็จะต้ องเปลี.ยนแปลงตัวเอง เพื.อเป็ นผู้
ให้ บริ การอินเตอร์ เน็ตเต็มตัวเต็มรูปแบบมากขึ @น และต้ องคิดค้ นบริการใหม่ๆเพื.อรองรับการใช้ งาน
3G อย่างเต็มที.
ในเรื. องของราคา เนื.องจาก 3G เป็ นการให้ บริการอินเตอร์เน็ตความเร็วสูง จึงหลีกเลี.ยง
ไม่ได้ ที.จะต้ องแข่งขันกับผู้ให้ บริ การ ADSL เดิมที.มีอยู่ ปั จจัยหนึ.งที.สําคัญก็คือ การตังราคา
@ ซึ.ง
จะต้ องตังราคาที
@ .พอจะแข่งกับ ADSL ได้ เพื.อให้ มีผ้ ใู ช้ ตามบ้ าน ส่วนหนึ.งจะเปลี.ยนมาใช้ บริ การ
3G เพราะความสะดวกในการเข้ าถึง Internet จากทุกที.และตอบสนอง Lifestyle ที.จะใช้ โทรศัพท์
ในการเข้ าถึงบริ การต่างๆที.จะตามมา
จากรายงานของสมาคม GSM ได้ ทําการสรุปผลการศึกษา แนวโน้ มของเทคโนโลยี HSPA
ว่าคุ้มค่าในการลงทุนและมีการใช้ งานที.แพร่หลายมากกว่า และจะเป็ นเครื อข่ายอินเตอร์ เน็ตไร้ สาย
ความเร็วสูงที.ใหญ่ที.สดุ ในโลก ภายในเวลา 5 ปี ข้ างหน้ า ด้ วยการที.มีฐานการผลิตที.มากขึ @นและ
ราคาที.ลดตํ.าลงของตัวเครื. องโทรศัพท์มือถือและอุปกรณ์อื.นๆ ที.ใช้ ในการเชื.อมต่ออินเตอร์เน็ต 3G
อีกทังยั
@ งได้ รับการสนับสนุนบรรดา ทังผู @ ้ ผลิตส่วนประกอบ ผู้ผลิตระบบย่อย ผู้ผลิตอุปกรณ์และ
ผู้ออกแบบเครื อข่าย รวมทังการให้
@ บริการ ทังหลายในโลก
@ ช่วยร่วมกันผลักดัน

อุปกรณ์ ท
ีรองรั บ 3G
จากรายงานของสมาคม GSMA พบว่า มีอปุ กรณ์รองรับ 3G HSPA เป็ นจํานวนทังหมด
@
1,085 รุ่น จากผู้ผลิต 127 ราย ซึ.งหลักๆจะมี

ตัวเครื. องโทรศัพท์มือถือจํานวน 347 รุ่น

คอมพิวเตอร์ พกพา (Notebook) จํานวน 272 รุ่น และ

อุปกรณ์เชื.อมต่อที.เป็ น USB และ Aircard อีก 106 รุ่น

โดย คอมพิวเตอร์ พกพา (Notebook) ที.รองรับ HSPA 3G เช่น Lenovo ถึง 21 รุ่น, Dell
13 รุ่น, Fujitsu ถึงกว่า 30 รุ่น, และ HP อีก 18 รุ่น

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 9

 P a g e | 10

โดยปกติแล้ วผู้ให้ บริ การ 3G ส่วนใหญ่จะเริ. มต้ นการเปิ ดตลาด 3G ด้ วยการ ขาย
Notebook รวมไปกับ HSPA Aircard หรื อ อุปกรณ์เชื.อมต่อโมเด็มแบบ USB มากกว่าที.จะเน้ น
การใช้ งานอินเตอร์เน็ตจากตัวโทรศัพท์มือถือโดยตรง ทังนี @ @เพื.อต้ องการเปิ ดตลาด Mobile
Broadband เข้ าไปแข่งกับผู้ให้ บริ การ ADSL เดิม ซึง. มีศกั ยภาพในการสร้ างรายได้ จากค่าใช้
บริ การอินเตอร์ เน็ตสูง
ซึ.งประเทศในยุโรป Mobile Broadband ได้ เข้ ามารุกตลาดของ ADSL โดยเฉพาะใน
ประเทศอย่างออสเตรี ย, ฟิ นแลนด์ และ สวีเดน ที.มีผ้ ใู ช้ โมบายบอร์ ดแบนกว่า 60%
ในปี 2009 การคาดการณ์วา่ จะมี Notebook มากกว่า 36 ล้ านเครื. องเชื.อมต่อกับเครื อข่าย
ผู้ให้ บริ การต่างๆในประเทศยุโรปตะวันตก เทียบกับ 26 ล้ านเครื. องเมื.อปี 2008

iPhone Trend
นับตังแต่
@ Apple ได้ ออกโทรศัพท์มือถือ iPhone 3G ซึ.งเป็ นมือถือ iPhone รุ่นที.สองโดยมี
การรองรับการใช้ งาน 3G
Apple เปิ ดตัว iPhone 3G พร้ อมกับ Business Model รูปแบบใหม่ โดยเป็ นการจับมือ
เป็ นพันธมิตรกับผู้ให้ บริ การเครื อข่ายมือถือทัว. โลกกว่า 70 ประเทศ โดยนําเสนอราคาเครื. องที.ไม่
แพงและให้ ผ้ ใู ห้ บริการเป็ นผู้ subsidize ราคาเครื. องแทนลูกค้ า ทําให้ ยอดขายของ iPhone ถล่ม
ทลาย ถึง 6.9 ล้ านเครื. อง ในไตรมาสที. 3 /2008 มากกว่าไตรมาสเดิมของปี ก่อนถึง 6 เท่า และ
มากกว่าจํานวนยอดขายรวมของ iPhone รุ่นแรกที.ขายได้ ทงหมด ั@ 6.1 ล้ านเครื. อง
สร้ างรายได้ เป็ นกอบเป็ นกําให้ กบั บริ ษัท Apple และบรรดาผู้ให้ บริ การมือถือมีรายได้ เพิ.ม
สูงขึ @นจากสัญญาการใช้ บริการที.ผ้ ใู ช้ iPhone ต้ องจ่าย
จํานวนยอดขาย iPhone สามารถเอาชนะเจ้ าตลาด Smart Phone อย่าง RIM (Research
In Motion) ผู้จําหน่ายมือถือแบรนด์ Blackberry ที.ได้ ความนิยมต่อเนื.องมายาวนานกว่า 8 ปี โดย
RIM ทํายอดขาย Blackberry อยู่ที. 6.1 ล้ านเครื. อง

ที
มา: รายงานผลประกอบการ Apple Q3 ปี 2008

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 10

 P a g e | 11

นอกจากนี @ ในตลาดโทรศัพท์มือถือทังหมด@ Apple ก้ าวขึ @นมาเป็ นอันดับสาม เมื.อนับจาก

รายได้ (ที. 4.6 พันล้ านเหรี ยญสหรัฐ) โดยยังคงเป็ นรองแค่ Nokia และ Samsung
และ iPhone 3G ยังทําให้ สว่ นแบ่งทางการตลาดของ Apple ณ ปั จจุบนั มีถึง 23%
มากกว่าช่วงเปิ ดตัว iPhone 3G ครัง@ แรกในเดือนมิถนุ ายน 2008 ถึงสองเท่า

ที
มา: ChangeWave Research

จากการสํารวจของ Rubicon พบว่าผู้ใช้ iPhone ใช้ อา่ นอีเมล์ รับส่งข้ อความสัน@ SMS
และ ท่องเวปไซด์ เป็ นสามอันดับแรก และประมาณ 80% ของผู้ใช้ พึงพอใจกับการใช้ งานโดยรวม
ส่วนโทรศัพท์เครื. องเดิมที.ถกู แทนที.ด้วย iPhone สามอันดับแรกคือ Motorola Razr, Windows
Mobile และ Blackberry
ส่วนผู้ใช้ ที.เห็นด้ วยว่าสามารถใช้ iPhone แทนที.คอมพิวเตอร์ notebook ได้ มีถึง 61%
สําหรับ ปั จจัยอื.นๆที.ทําให้ iPhone ได้ รับความนิยม ก็คือ มีแอพลิเคชัน. เสริ มให้ ผ้ ใู ช้ ดาวน์
โหลดมากกว่า 10,000 แอพลิเคชัน. ซึ.งได้ รับกระแสความนิยมอย่างมาก โดยมียอดดาวน์โหลด
แอพลิเคชัน. ทังหมด
@ กว่า 500 ล้ านครัง@ ทํารายได้ ให้ บริษัท Apple นับหมื.นล้ านบาทเลยทีเดียว
สําหรับตลาดองค์กรนัน@ iPhone ที.ดเู หมือนว่าจะถูกออกแบบมาสําหรับผู้ใช้ ทวั. ไป
(Consumer) อาจจะยังสู้ Windows Mobile ในแง่ของการใช้ งานฝั. งผู้ใช้ ธรุ กิจ (Corporate) แม้ วา่
iPhone จะสามารถเชื.อมต่อใช้ งานกับ Microsoft Exchange ได้ ก็ตาม ทําให้ iPhone ยังไม่
สามารถขึ @นครองตําแหน่งผู้นําของตลาดองค์กรได้

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 11

 P a g e | 12

ผลการสํารวจของ ICM Research และ London School of Economics (LSE) ระบุวา่

62% ของผู้ใช้ โทรศัพท์มือถือในอังกฤษ ใช้ อินเทอร์ เน็ตผ่านมือถือ ดังนันบริ @ การ 3G และอุปกรณ์
รองรับที.สามารถใช้ เข้ าถึงอินเทอร์เน็ตได้ อย่างรวดเร็ว จึงกลายเป็ นเรื. องสิ.งจําเป็ น และเป็ นสาเหตุ
หนึ.งที.ทําให้ ยอดขาย Apple iPhone รุ่นแรกไม่ดีเท่าที.ควร เพราะไม่ได้ รองรับ 3G
ในปี 2009 นี @ อาจจะเป็ นปี ที.ยากลําบากขึ @นของ Apple เนื.องจาก iPhone เริ. มมีคแู่ ข่งอื.นๆ
ที.พอจะเทียบเคียงได้ เช่น Blackberry Storm จากค่าย RIM, Touch Diamond จาก HTC,
Voyager และ Vu จาก LG Electronics, Xperia X1 จาก Sony Ericsson, Nokia Tube, Palm
Pre, และ Instinct จาก Samsung ที.จบั มือกับผู้ให้ บริ การอย่าง Sprint ที.อาจจะประสบ
ความสําเร็จในการแข่งขันกับ AT&T และ iPhone เช่นเดียวกัน

ทํานายเทรนด์ ปี 2009
• ARPU ของผู้ใช้ บริ การในญี ปนุ่ มีแนวโน้ มสูงขึ @นจากการเปิ ดให้ บริ การ 3G รวมถึงจํานวน
ผู้ใช้ 3G ที.น่าจะเข้ าใกล้ 100% ไปทุกที ส่วนผู้ให้ บริ การทัว. โลก จะมีรายได้ ตอ่ เดือนต่อเลข
หมายจากบริ การสื.อสารข้ อมูลผ่านโทรศัพท์หรื อ 3G เพิ.มขึ @น ในขณะทีรายได้ จากการใช้
เพื.อการสนทนาลดลง
• จีนและอินเดีย เปิ ดให้ บริ การ 3G เต็มรูปแบบ พร้ อมจํานวนผู้ใช้ มหาศาลกว่าร้ อยล้ านคน
ภายในปี 2009
• ตลาดโมบายด์บอร์ ดแบนจะเข้ ามาแทนที. บริ การ DSL เดิม โดยเฉพาะประเทศในยุโรป ที.
มีอตั ราการใช้ งานสูง
• มือถือจอใหญ่ Touch Screen รูปร่างหน้ าตาคล้ าย Apple iPhone และรองรับ 3G (เช่น
HSDPA) พร้ อมหน่วยความจําขนาด 8 GB ขึ @นไป พร้ อมกล้ อง 5 ล้ าน Pixel ขึ @นไป
แบตเตอรี. ที.ใช้ งานได้ ยาวนานขึ @น และสุดท้ ายคือ ระบบติดตามตําแหน่ง GPS เช่น ระบบ
นําทางแบบ 3 มิติ ที. Nokia กําลังทดสอบอยู่
• ด้ วยจํานวนยอดขายคอมพิวเตอร์ โน้ ตบุ้กแซงหน้ าคอมพิวเตอร์ ตงโต๊ ั @ ะ (Desktop) ไปแล้ ว
เมื.อปลายปี ที.ผา่ นมา อุปกรณ์เชื.อมต่อบอร์ ดแบนไร้ สายจะเป็ นตัวขับเคลื.อนสําคัญในปี
2009 อย่างไม่ต้องสงสัยและเราจะได้ เห็น Netbook ที.ขนาดบางและนํ @าหนักเบา ขนาด
ของหน้ าจอที.จะเพิ.มจาก 9” เป็ น 10” พร้ อมด้ วยชิพประมวลผลและกราฟฟิ กที.ดีขึ @น ที.มา
พร้ อมกับทางเลือกในการเชือมต่อบอร์ ดแบนไร้ สายที.หลากหลายและเมื.อประเทศจีนและ
อินเดียเปิ ดบริ การ 3G จะเป็ นที.แน่นอนว่าราคาของอุปกรณ์ตา่ งๆเหล่านี @จะลดลงอย่าง
มากด้ วยจํานวนการผลิตจํานวนมาก เพื.อรองรับผู้ใช้ ที.เพิ.มขึ @นอย่างมหาศาล

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 12

 P a g e | 13

• คอมพิวเตอร์ โน้ ตบุ้ก จะเริ. มสามารถใช้ งานบนแบตเตอรี. ได้ ยาวนานจากเดิมที. 4 ชม เป็ น 8

ชม. และ Netbook ซึ.งคอมพิวเตอร์ พกพาที.มีขนาดเล็กและเบาพร้ อมจอแบบสัมผัส เพื.อ
สะดวกในการพกพา จะถูกนํามาขายพ่วงหรื อแม้ กระทัง. แจกฟรี ให้ ผ้ ใู ช้ บริ การ 3G โดยผู้
ให้ บริ การโทรศัพท์มือถือ

ก้ าวต่ อไปกับยุค 4G (Fourth-Generation)

4G ในโลกแห่งโทรคมนาคมและการสื.อสาร คือ โทรศัพท์เคลื.อนที.ยคุ ที. 4 (Fourth-
Generation) ถือเป็ นยุคถัดไปของ 3G ในการพัฒนาเทคโนโลยีเพื.อให้ บริ การ Mobile Broadband
สามารถรองรับการรับส่งข้ อมูลที.ต้องการความเร็วสูงยิ.งขึ @นไปอีก
ซึ.งตามทฤษฎีที.คาดหวังไว้ นนขณะเคลื
ั@ .อนที.จะมีอตั ราความเร็วสําหรับการดาวน์โหลด
ข้ อมูลประมาณ 100 Mbps (และ 1Gbps เมื.อหยุดนิ.ง) ส่วนอัตราความเร็วสําหรับอัพโหลดข้ อมูล
อยู่ที.ประมาณ 50 Mbps ด้ วยคุณภาพและความปลอดภัยในการสื.อสารบนพื @นฐานโครงข่ายข้ อมูล
IP ทังหมด
@
ปั จจุบนั ยังไม่มกี ารเปิ ดให้ บริ การจริ งแต่อย่างใด ในขณะที.ผ้ ใู ห้ บริ การโทรศัพท์มือถือที.ชนั @
นําของโลกอย่าง NTT DoCoMo กําลังทําการทดสอบเทคโนโลยี LTE (Long Term Evolution) ซึ.ง
เป็ นหนึ.งในเทคโนโลยีที.กําลังถูกนําเสนอให้ เป็ นมาตรฐาน จากผลการทดสอบในปี 2005 ที.
Yokosuka แถบตะวันตกของกรุง Tokyo ด้ วยเทคโนโลยีของโทรศัพท์เคลื.อนที. 4G สามารถดาวน์
โหลดข้ อมูลทัง@ CD ภายใน 2 วินาที หรื อ ภาพยนต์ ที.มีความยาว 2 ชมในแผ่น DVD ได้ ภายใน 12
วินาที ซึ.งทดสอบที.ระดับการดาวน์โหลดข้ อมูลสูงสุดที. 2.5 Gbps ขณะเคลื.อนที.ด้วยอัตราเร็ว
ประมาณ 20 กิโลเมตร/ชม. ซึ.งสูงกว่ามาตรฐานที.ทาง ITU (International Telecommunication
Union) กําหนดไว้
CEO ของ NTT DoCoMo นาย Ryuji Yamada ได้ แถลงในงาน GSMA Mobile Asia
Congress ที.มาเก๊ า ว่าบริ ษัทต้ องการเพิ.มความเร็วในโครงข่าย Broadband เพื.อรองรับการใช้ งาน
ในรูปแบบของวีดีโอในประเทศญี. ปนุ่ โดยวางแผนที.จะเปิ ดให้ บริ การในเชิงพาญิชย์จริ งช่วง
ประมาณปี 2010 นอกจากนี @แล้ ว NTT DoCoMo ได้ วางแผนอย่างระมัดระวังในเรื. องของเครื. อง
โทรศัพท์มือถือที.จะมารองรับเพื.อลดปั ญหาที.จะเกิดขึ @นตามมา เนื.องด้ วยเคยมีประสบการณ์ช่วง
เปลี.ยนจากยุค 2G มายัง 3G
NTT DoCoMo สื.อสารถึงลูกค้ าของตน ในการที.ตดั สินใจลงทุนเครื อข่าย 4G คือ ความ
ต้ องการที.จะทําให้ โลกแห่งการสื.อสารแพร่หลาย ไม่วา่ จะใช้ อปุ กรณ์ใดๆก็สามารถเชื.อมต่อถึงกันได้

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 13

 P a g e | 14

ทุกที. ทุกเวลา ระบบต่างๆจะเชื.อมต่อกันไม่วา่ ผู้ใช้ จะอยูท่ ี.ใดก็ตาม เพื.อเพิ.มความสะดวกสบายใน

ชีวิตประจําวัน
ตัวอย่างแนวความคิดที.ทาง NTT DoCoMo ได้ นําเสนอให้ แก่ลกู ค้ า อาทิ เช่น
• ตัวอย่างระบบที.ขยายความสามารถจากบริ การเดิมที.มีอยู่
o Mobile Teleconferencing System ระบบการประชุมทางไกลไร้ สาย
o E-Commerce& Delivering System ที.เชื.อมต่อระบบการจ่ายเงินของ Mobile
Wallet เข้ ากับระบบการขนส่งสินค้ าไว้ ด้วยกัน , รูปแบบการชําระเงินของ Mobile
Wallet จะเปลี.ยนไป ลูกค้ าเพียงแค่เดินผ่าน Gate ที.จดั ไว้ ให้ โทรศัพท์เคลื.อนที.จะ
ทําการสื.อสารกับ Gate ดังกล่าว และทําการจ่ายเงินด้ วยระบบบัตรเครดิตบน
เครื. องโทรศัพท์เคลื.อนที.
o One Stop Boarding System ลดขันตอนการ @ check-in ที.สนามบิน โดย
ผู้โดยสารแค่เพียงเดินผ่าน Gate ที.จดั ไว้ ให้ โทรศัพท์เคลื.อนที.จะทําการสื.อสารกับ
Gate เพื.อทําการ check-in
• ตัวอย่างแนวความคิดระบบใหม่ที.อาจเกิดขึ @นเพื.อเพิ.มความสะดวกสบายให้ กบั ผู้ใช้ เช่น
o เครื. องโทรศัพท์มือถือที.สามารถสวมใส่ได้ และทําการส่งข้ อมูล ติดต่อกับแพทย์เพื.อ
ทําการตรวจสอบความดันโลหิต ตรวจสอบอุณหภูมิร่างกาย
o ต่อไปจะมีอปุ กรณ์ที.เป็ นผู้ช่วยในการนําทางอัจฉริ ยะให้ กบั เด็กๆ และถือไว้ ติดตัว
โดยผนวกความสามารถของระบบ GPS (Global Positioning System) กับ
ความสามารถของคอมพิวเตอร์ อย่าง AI (Artificial Intelligent) เข้ าไว้ ด้วยกัน
o Mobile Remote Learning System ระบบการเรี ยนการสอนทางไกลแบบ
interactive สามารถโต้ ตอบกันได้ ด้วยเทคโนโลยีไร้ สายเป็ นต้ น
ทําให้ สงั เกตได้ วา่ NTT DoCoMo พยายามที.จะวางโครงสร้ างและผลักดันแบรนด์ของตน
ให้ เข้ าไปเกี.ยวข้ องกับการใช้ งานในชีวิตประจําวันให้ ได้ มากที.สดุ
ณ สิ @นปี 2008 NTT DoCoMo มีลกู ค้ าประมาณ 54.1 ล้ านเลขหมาย และ 87.17% เป็ น
ผู้ใช้ ในโครงข่าย 3G ซึ.งถือว่าเป็ นตัวเลขที.สงู มาก และบ่งบอกถึงแนวโน้ มการใช้ งาน data usage
ในประเทศญี. ปนุ่ นาย Yamada กล่าวว่าภายในไตรมาสแรกของปี 2009 คาดการณ์วา่ จะมี
อัตราส่วนของผู้ใช้ ในโครงข่าย 3G เพิ.มขึ @นอีกเป็ น 90%

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 14

 P a g e | 15

เทคโนโลยีมาตรฐาน
ในส่วนของเทคโนโลยีมาตรฐานนัน@ ณ.ปั จจุบนั คือการแข่งขันหลักกันระหว่าง 2 กลุม่ หลัก
คือ 3GPP (กลุม่ ผู้พฒ ั นาสาย GSM, WCDMA, HSDPA/HSUPA) ได้ นําเสนอเทคโนโลยีมาตรฐาน
LTE (Long Term Evolution) โดยมีจดุ เด่นในการเชื.อมต่อกับระบบเดิมของผู้ให้ บริ การ
โทรศัพท์เคลื.อนที.ที.มาทางสาย WCDMA ได้ เป็ นอย่างดี
และ กลุม่ WiMAX forum (กลุม่ ผู้พฒ ั นาสาย WiMAX(Worldwide Interoperability for
Microwave Access) สนับสนุนหลักโดยบริ ษัท อินเทล) ได้ นําเสนอเทคโนโลยีมาตรฐาน mobile
WiMAX (802.16e) ที.เพิ.มความสามารถของเทคโนโลยีเดิมให้ รองรับการเคลื.อนที.ของเครื. อง
โทรศัพท์มือถือได้
ในขณะที.องค์กร 3GPP2 (กลุม่ ผู้พฒ ั นาสาย CDMA 2000 สนับสนุนหลักโดย บริ ษัท
Qualcomm) ช่วงประมาณเดือนพฤศจิกายน 2008 ที.ผา่ นมา ได้ ออกมาประกาศว่าจะยุติการ
พัฒนา UMB (Ulbra Mobile Broadband) ที.เดิมทีจะนําเสนอเป็ นอีกหนึ.งเทคโนโลยีมาตรฐานใน
4G และจะหันมาให้ การสนับสนุน เทคโนโลยีมาตรฐาน LTE แทน ซึ.งยิ.งทําให้ เป็ นการสนับสนุน
การนําเทคโนโลยี LTE ไปใช้ กบั ผู้ให้ บริ การโทรศัพท์เคลื.อนที.ที.มาทางสาย CDMA 2000 อีกด้ วย

ทิศทางของมาตรฐานในยุค 4G
สําหรับ mobile WiMAX นันเป็ @ นเทคโนโลยีที.แบรนด์ใหม่อย่าง “Clear” ซึ.งเกิดจากการ
ร่วมมือกันระหว่างบริ ษัท Clearwire และ Sprint ผู้ให้ บริการอันดับ 3 ในสหรัฐอเมริกาด้ วยจํานวน
50.5 ล้ านเลขหมาย เลือกนํามาใช้ เป็ นเทคโนโลยี ภายใต้ แผนธุรกิจแบบ MVNO (Mobile Virtual
Network Operator) และวางแผนที.จะเปิ ดให้ บริ การในเชิงพาณิชย์ปี 2010
Sprint ประกาศตังแต่
@ ปี 2006 โดยให้ เหตุผลในการเลือก mobile WiMAX แทนที.จะเป็ น
เทคโนโลยี UMB ซึ.งเป็ นวิวฒั นาการถัดไปจากโครงข่าย CDMA ที.ตนมีอยู่ โดยอ้ างว่า การเลือก
Mobile WiMAX จะเป็ นประโยชน์ในแง่ของประสิทธิภาพที.มีสงู กว่าเทคโนโลยี cellular 4 เท่าตัว
และประหยัดกว่าในเรื. องของค่าใช้ จ่ายได้ ถงึ 10 เท่าตัว อย่างไรก็ตาม Sprint ไม่ได้ เปิ ดเผยข้ อมูล
มากกว่านี @ในการคิดคํานวณสําหรับผลลัพธ์ดงั กล่าว
โดยกลุม่ Yankee Group องค์กรวิจยั ทางด้ านเทคโนโลยีกล่าวว่า Sprint ได้ เริ. มต้ นด้ วย
เทคโนโลยี 4G ก่อนหน้ า LTE ถึง 2 ปี โดยเชื.อว่า LTE จะไม่เกิดขึ @นจนกว่าถึงไป 2010 และจะยังไม่
สามารถให้ บริการโครงข่ายยุค 4G ได้ เต็มความสามารถจนกระทัง. ปี 2012 ซึ.งถือเป็ นโอกาสของ
เทคโนโลยี mobile WiMAX แต่เหตุผลที. Sprint ไม่เลือกเทคโนโลยีตามวิวฒ ั นาการของ CDMA
ทางนักวิเคราะห์กล่าวว่า ถ้ าเดินตามรอย Verizon ผู้ให้ บริ การ CDMA รายใหญ่อนั ดับ 2ของ

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 15

 P a g e | 16

สหรัฐอเมริ กา Sprint ก็จะทําได้ ดีที.สดุ คือแค่เสมอตัวเท่านัน@ เนื.องจาก Verizon มีจํานวนลูกค้ า

มากกว่าและมีทรัพยากรที.พร้ อมมากกว่าอย่าง คอนเทนต์ตา่ งๆ
แต่ในขณะเดียวกันการเป็ นผู้บกุ เบิกก่อนของ Sprint ก็มีความเสี.ยงสูง การออกมาประกาศที.จะ
ลงทุนครัง@ ใหญ่กว่า 3000 ล้ านเหรี ยญดอลล่าร์ ในการให้ บริ การ mobile WiMAX ครอบคลุมทัง@
ประเทศ ก่อนหน้ า 2 ปี ที.จะมีอปุ กรณ์ออกมารองรับ
ในปี 2010 Yankee Group ได้ มีการคาดการณ์กนั ว่า ผู้ใช้ mobile WiMAX ในแถบ
อเมริ กาเหนือมีจํานวนประมาณ 2% ของผู้ใช้ เครื อข่าย 2.5G/3G และ 66% ของผู้ใช้ จะใช้ mobile
data card เป็ นหลัก

(กราฟ: แสดงการคาดการณ์อตั ราการเติบโตของผู้ใช้ Mobile WiMAX ในแถบอเมริ กา

เหนือ)

(กราฟ:การคาดการณ์อตั ราการเติบโตของผู้ใช้ Mobile WiMAX จากทัว. โลก)

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 16

 P a g e | 17

อย่างไรก็ตามปั จจุบนั สิ.งที.ท้าทายโครงการ คือ ยังต้ องใช้ เวลาและเงินทุนที.ไม่ใช่น้อยกว่า

จะสร้ างโครงข่ายใหม่ให้ ครอบคลุม นอกจากนี @ข้ อมูลจาก Infonetics Research กล่าวว่าช่วงไตร
มาสที. 3 ของปี 2008 ที.ผา่ นมา อุปกรณ์ที.รองรับ Fixed และ Mobile WiMAX มียอดขายที.ลดลงถึง
21% เนื.องด้ วยสภาวะเศรษฐกิจที.ถดถอยและมีแนวโน้ มว่าจะไม่ดีขึ @นถึงสิ @นปี 2009 ทําให้ มี
ผลกระทบโดยตรงกับโครงการดังกล่าวที.ต้องชะลอตัวและจํานวนผู้ใช้ งานอาจไม่ได้ เป็ นไปอย่างที.
ได้ คาดการณ์ไว้ และ นักวิเคราะห์จาก Ovum ยังกล่าวอีกว่าขณะนี @ยังดูเหมือนว่า Sprint จะเป็ น
เพียงผู้ให้ บริการใหญ่รายเดียวที.มงุ่ ไปที. Mobile WiMAX อย่างชัดเจน
สําหรับ LTE นัน@ เนื.องด้ วยปั จบุ นั LTE ได้ รับการสนับสนุนจากกลุม่ องค์กร 3GPP และ
3GPP2 ประกอบกับมีความยืดหยุ่นในเรื. องของความถี.ที.พร้ อมใช้ แล้ วมากกว่า Mobile WiMAX
การออกมาประกาศของบริ ษัทต่างๆ ด้ วยเหตุผลทางเชิงเทคนิคว่าจะพัฒนาระบบไปสูย่ คุ 4G ด้ วย
เทคโนโลยี LTE จึงไม่ใช่เรื. องแปลกแต่อย่างใด
Yankee Group กล่าวว่า การเกิดขึ @นของอุปกรณ์ที.เน้ นด้ านมัลมีเดียเป็ นหลัก และ บริ การ
เช่น วิดีโอสตรี มมิ.ง และ social networking จะเป็ นตัวผลักดันสําคัญที.เพิ.มความต้ องการสําหรับ
Mobile Broadband
ABI Research ได้ คาดการณ์ไว้ วา่ จะมีจํานวนผู้ใช้ งานเทคโนโลยี LTE ประมาณ 32 ล้ าน
คน ในปี 2013 แม้ เป็ นที.ร้ ูกนั ดีวา่ LTE จะยังไม่ถกู นํามาให้ บริ การในเชิงพาณิชน์ก่อนปี 2010 ก็
ตาม แต่บทสรุปดังกล่าวนันเป็ @ นเหตุผลมาจาก ผู้ให้ บริ การโทรศัพท์เคลื.อนที.รายใหญ่ตา่ งๆของโลก
อันได้ แก่ NTT DoCoMo, China Mobile, Vodafone, Verizon Wireless, T-Mobile, AT&T และ
อีกหลายๆที. ได้ ประกาศว่ามีแผนจะลงทุนในเทคโนโลยีดงั กล่าว โดย 37.5% หรื อจํานวน 12 ล้ าน

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 17

 P a g e | 18

คนจะอยูใ่ นทวีปเอเชีย และที.เหลือจะกระจายไปยังทวีปอืน. ระหว่าง ยุโรปตะวันตก และ อเมริ กา

เหนือ จนในที.สดุ แล้ ว จํานวนผู้ใช้ ของ LTE จะแซงหน้ า ผู้ใช้ mobile WiMAX หลังจากปี 2015
นอกเหนือจากนัน@ NGMN (Next Generation Mobile Network) Alliance ที.เกิดจากการ
รวมตัวกันของ ผู้ให้ บริการโทรศัพท์เคลื.อนที. และถือเป็ น 70% ของผู้ให้ บริการโทรศัพท์เคลื.อนที.ใน
โลก ได้ ออกมายืนยันที.วา่ LTE เป็ นเทคโนโลยีแรกที.ตรงกับความต้ องการของกลุม่
ABI คาดการณ์วา่ LTE จะเป็ นเทคโนโลยีคแู่ ข่งที.สําคัญของ fixed line broadband อาทิ
เช่น DSL และกระตุ้นความต้ องการในการเชื.อมต่อ อุปกรณ์เครื. องใช้ ไฟฟ้าเข้ ากับอินเตอร์ เน็ต
ไม่ใช่แค่เพียง โทรศัพท์เคลื.อนที. และ คอมพิวเตอร์ สว่ นตัวอีกต่อไป แต่จะรวมไปถึง เครื. องมือแพทย์
ไปจนถึงเครื. องเล่นเกมคอนโซล
ไม่วา่ จะเป็ นเทคโนโลยี LTE หรื อ Mobile WiMAX ก็ดี ทัง@ 2 เทคโนโลยีมีจดุ เด่นที.มีความ
ได้ เปรี ยบสูงในบริ เวณที.ระบบ fixed line broadband ยังเข้ าไม่ถึง ทําให้ เป็ นการเพิ.มโอกาสให้ ผ้ ใู ช้
สามารถเข้ าถึงอินเตอร์ เน็ตได้ ไม่วา่ จะที.ใดก็ได้

จําเป็ นแล้ วหรื อไม่ กับการพัฒนาไปสู่ยุค 4G

จากข้ อมูลที.ผา่ นมาต้ องยอมรับว่า วิวฒ ั นาการทางด้ านเครื อข่ายเทคโนโลยีที.ถกู พัฒนาไป
นัน@ เกิดจากการแข่งขันกันทังของผู @ ้ เสนอมาตรฐานและผู้ให้ บริ การโทรศัพท์เคลื.อนที.มากกว่าความ
ต้ องการทางตลาด รูปแบบของการให้ บริ การ Mobile Broadband บนเครื อข่าย 3G ที.พึ.งลงทุนไป
ไม่ถึง 10 ปี นัน@ ยังเป็ นสิ.งที.ท้าทายและใช่วา่ ประสบความสําเร็จ ซึง. เดิมทีเกิดจากกลุม่ ผู้ใช้ ที.มีความ
ต้ องการในการใช้ งานด้ านเสียงเพียงเท่านัน@ ยิ.งทําให้ เกิดคําถามว่าจําเป็ นแล้ วหรื อไม่กบั การพัฒนา
ไปสูย่ คุ 4G
ทังนี
@ @คําตอบ จะขึ @นอยู่กบั ปั จจัยหลักๆ ที.แตกออกมาได้ ดังต่อไปนี @
• ลักษณะลูกค้ าของแต่ละผู้ให้ บริ การ และความต้ องการใช้ งานด้ านสื.อสารข้ อมูลในตลาด
เป็ นเช่นไร
• ทรัพยากรโครงข่ายเดิมที.มีอยู่ของแต่ละผู้ให้ บริ การ อาทิเช่น อุปกรณ์โครงข่าย, ความถี.
และรวมไปถึงทรัพยากรบุคคล เป็ นต้ น
• เทคโนโลยีใหม่ที.จะนํามาลงทุนนัน@ เข้ ากันได้ ในการที.ต้องปรับเปลีย. นพัฒนา (upgrade)
ไปสูโ่ ครงข่ายใหม่นนราบรื
ั@ . นเพียงใด คุ้มค่าหรื อไม่
• เครื. องโทรศัพท์มือถือที.รองรับมีมากน้ อยเพียงใด

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 18

 P a g e | 19

ประสบการณ์การพัฒนา, การให้ บริการในยุคเครื อข่าย 3G ของแต่ละผู้ให้ บริการ, เป็ นข้ อมูลที.มี

ประโยชน์และสําคัญอย่างยิ.งที.แต่ละผู้ให้ บริการนันมี
@ ประสบการณ์ที.แตกต่างกัน และมีผลในการ
ตัดสินใจการลงทุนไปสูย่ คุ 4G

ผลกระทบที
มีต่อวัฒนธรรมและสังคม (Culture & Social Impact)
การเปลี.ยนแปลงเข้ าสูเ่ ทคโนโลยียคุ 3G ก่อให้ เกิดผลกระทบทางด้ านสังคมและวัฒนธรรม
อันเนื.องมาจากการพฤติกรรมในบริ การเสริ มต่างๆที.เปลี.ยนไปจากเดิม เช่น

ช่องทางในการแสดงออกถึงความสําคัญและรสนิยมของตัวเองในสังคมมีมากขึ @น เดิมนัน@
โทรศัพท์เคลื.อนที.เปรี ยบเสมือนสิ.งที.บ่งบอกรสนิยมและบุคลิกของผู้ใช้ โดยสังเกตได้ จากรุ่น
โทรศัพท์ที.ตนใช้ อยู่ และเมื.อรูปแบบของบริ การเสริ มมีหลากหลายมากขึ @น จากเดิมที.ผ้ ใู ช้
โทรศัพท์เคลื.อนที.สามารถเลือกตังเสี @ ยงเพลงรอสาย ในยุค 3G จะไม่ใช่เป็ นการสื.อเพียงแค่
เสียงเท่านัน@ แต่ผ้ ใู ช้ จะมีทางเลือกเพิ.มมากขึ @นในการเลือกรูปแบบการแสดงออก อาทิ เช่น
สามารถตังค่ @ าให้ แสดงคลิปมิวสิควีดีโอของนักร้ องที.ตนชื.นชอบ หรื อ อาจเป็ นคอนเทนต์ที.
ได้ สร้ างสรรค์ขึ @นมาเองใหม่ ให้ ผ้ โู ทรเข้ าได้ รับชมระหว่างรอสาย เพื.อดึงดูดความสนใจของ
ผู้เรี ยกเข้ า ทังหมดนี
@ @เป็ นการสร้ างวัฒนธรรมในการแสดงออกต่อสังคมอีกรูปแบบหนึ.ง อีก
ฝ่ ายสามารถทราบถึงรสนิยมความชอบของอีกฝ่ ายโดยไม่จําเป็ นต้ องบอกกล่าว หรื อพบ
หน้ าแต่อย่างใด

ผลกระทบต่อจิตใจและความเชื.อเรื. องความทันสมัย เหตุการณ์นี @เกิดขึ @นได้ กบั ทุกยุคทุก
สมัย เมื.อมีกลุม่ ผู้ใช้ ที.เริ. มเปลี.ยนแปลงพฤติกรรมในการใช้ บริ การใหม่ๆจํานวนหนึ.งแล้ ว ก็
จะเป็ นการแผ่ขยายในวงกว้ างมากขึ @นต่อไป โดยเฉพาะกลุม่ วัยรุ่นที.มีแนวโน้ มพฤติกรรม
ชอบลอกเลียนแบบและชอบการเปลี.ยนแปลงตลอดเวลา โดยมีผลต่อความเชื.อว่าถ้ าเพื.อน
รอบข้ างมีแล้ วถ้ าตนไม่มีจะถือว่าล้ าสมัย ในขณะที.สิ.งเหล่านี @อาจจะไม่เกิดขึ @นกับผู้สงู อายุ
และกลุม่ อนุรักษ์ นิยมที.ยงั นิยมวัฒนธรรมเดิมๆมากกว่าการยอมรับการเปลีย. นแปลงใดๆ

ความปลอดภัยในสังคม เทคโนโลยี LBS(Location Based Service) สามารถช่วยเพิ.ม
ความปลอดภัยในสังคมให้ กบั บุตรหลานที.ยงั เป็ นเด็กเล็กๆ คุณพ่อคุณแม่สามารถ
ตรวจสอบได้ วา่ ขณะนี @บุตรหลานของตนกําลังอยู่ที.ใด กลับมาพร้ อมกับรถโรงเรียนหรื อไม่

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 19

 P a g e | 20

ผลกระทบต่อข้ อมูลส่วนตัว และสิทธิสว่ นบุคคล รูปแบบบริ การที.มีความสามารถมากขึ @น

เปรี ยบเสมือนดาบสองคมในตัวเช่นเดียวกัน หนึง. ในเหตุผลของบริ การ Video Call และ
การตรวจสอบตําแหน่งของคูส่ นทนาด้ วยเทคโนโลยี LBS(Location Based Service) ที.ไม่
ประสบความสําเร็จในต่างประเทศที.เปิ ดให้ บริ การ 3G อันเนื.องมาจากผู้โทรเข้ าสามารถ
ทราบได้ วา่ คูส่ นทนากําลังทําอะไรอยู่ และถึงแม้ บริ การเสริ มดังกล่าว อาจสามารถทําการ
เลือกได้ วา่ ให้ แสดงภาพของตนหรื อแค่พดู คุยด้ วยเสียงเท่านัน@ แต่ก็อาจเกิดความเกรงใจ
และเป็ นมารยาทที.ไม่กล้ าปฎิเสธ ดังนันผู
@ ้ ให้ บริ การจึงอาจต้ องเปลี.ยนรูปแบบของการ
ให้ บริ การไปเล็กน้ อย แทนที.จะแสดงรูปจริ งของคูส่ นทนา ผู้สนทนาสามารถเลือกการ์ ตนู
แทนตัวเอง (Avatar) หรื อรูปใดๆก็ได้ ที.ตนชื.นชอบแทน ในขณะที.บริ การเสริ มที.ใช้
เทคโนโลยี LBS มาช่วยนัน@ อาจไม่ได้ นํามาใช้ เพื.อการสอบถามตําแหน่งของบุคคลเพียง
อย่างเดียว แต่นํามาใช้ เพื.อค้ นหาสถานที.ที.ตนต้ องการแทน เป็ นต้ น

NIDA Competitiveness Review: Issue#3 | 3G & 4G Trends 20