BI TON C LNG SN PHM KHC NHAU

TU THEO CCH LM TH NGHIM

I- KIN THC CN NH
Khi gp cc bi ton so snh lng cht sinh ra do cng mt cp cht bng cc thao
tc khc nhau th phi nm vng mt s nguyn tc sau y :
1/ Cho t t cht A vo cht B th ban u B d nn phn ng xy ra trong MT ca B.
2/ Cho hn hp
A
B
tc dng vi cht X th :
+) Cho t t
A
B
vo cht X X thiu phn ng xy ra theo th t u tin
(Phn ng no d xy ra hn s phn ng trc )
+) Cho t t
A
B
vo cht X phn ng xy ra song song ( % s mol phn ng
A, B so vi ban u l bng nhau t l s mol phn ng bng t l s mol trong
hn hp )
3/ Phi xem xt k cht sn phm sinh ra c tn ti trong mi trng hay khng
V d1 :
-Cho t t Na
2
CO
3
vo ddHCl th ch xy ra 1 phn ng
Na
2
CO
3
+ 2HCl 2NaCl + H
2
O + CO
2
|
Khi Na
2
CO
3
bt u d th trong mi trng khng c cht no tc dng
c vi n.
-Cho t t dd HCl vo dung dch Na
2
CO
3
th :
u tin : Na
2
CO
3
+ HCl NaCl + NaHCO
3
( do d Na
2
CO
3
)
Sau : HCl + NaHCO
3
NaCl + H
2
O + CO
2
|
V d 2 : Tng t i vi cp AlCl
3
v NaOH
I- BI TP P DNG
1) Dung dch X cha a mol HCl , dung dch Y cha b mol Na
2
CO
3
( a < 2b )
a/ Cho rt t t X vo Y th thu c V
1
lt kh
b/ Cho Y vo X th thu c V
2
lt kh
Lp thc tnh V
1
, V
2
ktheo a,b
Hng dn :
a) Cho rt t t X vo Y th ban u d Na
2
CO
3
nn xy ra phn ng :
Na
2
CO
3
+ HCl NaCl + NaHCO
3
(1)
b a b
V c kh bay ra nn sau p (1) HCl cn d : a > b
HCl + NaHCO
3
NaCl + H
2
O

+ CO
2
| (2)
(a-b) b (a-b) (v a < 2b nn HCl
phn ng ht )
V
1
= ( a b).22,4
b/ Khi cho Na
2
CO
3
vo dung dch HCl ( tc Y vo X ) th lun c kh sinh ra
Na
2
CO
3
+ 2HCl 2NaCl + H
2
O + CO
2
|
b a 0,5a ( a < 2b HCl ht )
V
2
=
a
22, 4
2

2) Cc A ng 200ml dung dch Na
2
CO
3
1M v NaHCO
3
1,5M. Cc B : ng 173ml
dung dch HCl 7,7% ( d= 1,37 g /ml). Lm cc th nghim sau :
TN
1
: rt t t B vo A
TN
2
: rt t t A vo B
TN
3
: nhanh A vo B
Tnh th tch kh CO
2
sinh ra ( ktc) trong mi th nghim khi phn ng kt thc.
Hng dn :
S mol : 0,2 mol Na
2
CO
3
; 0,3 mol NaHCO
3
; 0,5 mol HCl
* TN
1
: Khi cho t t B vo A th phn ng xy ra trong mi trng Na
2
CO
3
theo
th t :
Na
2
CO
3
+ HCl NaHCO
3
+ NaCl (1)
0,2 0,2 0,2
S mol NaHCO
3
d vo (2) l : 0,2 + 0,3 = 0,5 mol
NaHCO
3
+ HCl NaCl + CO
2
| + H
2
O (2)
B: 0,5 (0,5-0,2) 0 (mol)
P: 0,3 0,3 0,3
SP: 0,2 0 0,3
Vy
2
CO
V = 0,3 22,4 = 6,72 lt
* TN
2
: t t A vo B th lc u HCl d nn xy ra song song c 2 phn ng
Na
2
CO
3
+ 2HCl 2NaCl + CO
2
| + H
2
O (1)
NaHCO
3
+ HCl NaCl + CO
2
| + H
2
O (2)
Gi x l % s mol ca mi mui phn ng vi HCl
T cc PTHH ta c :
HCl
0, 2x 0, 3x
n 2 0, 5
100 100
= + = gii ra
50
x
0, 7
= (%)
2
CO
50
V (0, 2 0, 3) 22, 4 8
0, 7.100
= + = lt
Cch 2 : gi a l s mol Na
2
CO
3
p s mol NaHCO
3
: 1,5a( mol )
Theo ptp ta c : n
HCl
= 2a + 1,5a = 0,5 a =
0, 5
3, 5

S mol CO
2
= s mol 2 mui = 2,5a =
1, 25
3, 5
( mol )
2
CO
1, 25
V 22, 4 8
3, 5
= = lt

TN
3
: nhanh A vo B th khng bit phn ng no xy ra trc
1. Nu Na
2
CO
3
phn ng trc :
Na
2
CO
3
+ 2HCl 2NaCl + CO
2
| + H
2
O (1)
0,2 0,4 0,2 (mol)
NaHCO
3
+ HCl NaCl + CO
2
| + H
2
O (2)
0,1 0,1 (mol)

2
CO
V (0, 2 0,1) 22, 4 6, 72 = + = lt
2. Nu NaHCO
3
phn ng trc:
NaHCO
3
+ HCl NaCl + CO
2
| + H
2
O (1)
0,3 0,3 0,3 (mol)
Na
2
CO
3
+ 2HCl 2NaCl + CO
2
| + H
2
O (2)
0,1 0,2 0,1 (mol)

2
CO
V 0, 4 22, 4 8, 96 = = lt
Thc t phn ng din ra song song nn 6,72 lt < V < 8,96 lt
3) Dung dch A cha 0,12 mol H
3
PO
4
, dung dch B cha 0,2 mol NaOH. Lng mui
sinh ra c khc nhau khng nu :
TN
1
: Cho t t A vo B
TN
2
: Cho t t B vo A
Hng dn :
TN 1: V cho t t H
3
PO
4
vo NaOH nn phn ng xy ra trnh t :
H
3
PO
4
+ 3NaOH Na
3
PO
4
+ 3H
2
O (1)

0, 2
3
0,2
0, 2
3
(mol)
S mol H
3
PO
4
d = 0,12 -
0, 2
3
=
0,16
3
mol
V cn d H
3
PO
4
d nn c phn ng sau :
H
3
PO
4
+ 2Na
3
PO
4
3Na
2
HPO
4
(2)

0,1
3

0, 2
3
0,1 mol
Sau phn ng 2 vn cn d :
0,16 0,1
0, 02mol
3 3
= nn c phn ng :
H
3
PO
4
+ Na
2
HPO
4
2NaH
2
PO
4
(3)
0,02 0,02 0,04 (mol)
Nh vy, dung dch sau phn ng c cha : 0,04 mol NaH
2
PO
4
, v 0,1 -0,02 =
0,08 mol Na
2
HPO
4

TN
2
: V cho t t NaOH vo H
3
PO
4
nn phn ng xy ra trnh t :
H
3
PO
4
+ NaOH

NaH
2
PO
4
+ H
2
O (1)
0,12 0,12 0,12 (mol)
NaOH d : 0,2 0,12 = 0,08 mol
NaH
2
PO
4
+ NaOH Na
2
HPO
4
+ H
2
O (2)
0,08 0,08 0,08 mol
Vy dung dch sau phn ng ch c : 0,08 mol Na
2
HPO
4
v 0,12 0,08 = 0,04
mol NaH
2
PO
4

*4) Ho tan m (gam) hn hp Na
2
CO
3
v KHCO
3
vo nc th c mt dung dch A.
Cho t t 100ml HCl 1,5M vo A thu c mt dung dch B v 1,008 lt kh ( ktc). Cho
B tc dng vi Ba(OH)
2
d th thu c 29,55 gam kt ta.
a/ Tnh m
b/ Tnh nng mol ca cc cht trong dung dch A
c/ Tnh th tch kh CO
2
( ktc) sinh ra khi dung dch A vo bnh ng 100ml dung
dch HCl 1,5M.
( S: a) 20,13 gam ; c) Khong 1,68 lt 2,688 lt CO
2
)
5) Dung dch A : 200ml HCl 1M , dung dch B : 100ml dung dch K
2
CO
3
1M v
KHCO
3
0,5 M. Kt qu c ging nhau trong 3 trng hp sau khng :
a) Cho rt t t A vo B
b) Cho rt t t B vo A
c) Cho nhanh B vo A
Hng dn :

HCl
n 0, 2mol 0,1mol 0, 05mol
2 3 3
K CO KHCO
A : ; B : n ; n = = =
a) Cho rt t t A vo B th xy ra theo th t sau:
K
2
CO
3
+ HCl KHCO
3
+ KCl
0,1 0,1 0,1
KHCO
3
+ HCl KCl + H
2
O + CO
2
|
B : 0,15 0,1 0 (mol)
P: 0,1 0,1 0,1
Sau: 0,05 0 0,1
Lng kh CO
2
sinh ra : 0,1 mol
b) Cho rt t t B vo A th ban u HCl d nn phn ng din ra song song, t l mol
2 mui phn ng ng bng t l nng ca 2 mui
K
2
CO
3
+ 2HCl 2KCl + H
2
O + CO
2
|
2x 4x x
KHCO
3
+ HCl KCl + H
2
O + CO
2
|
.x x x
V s mol HCl ht nn ta c : 5x = 0,2 x = 0,04 mol
Lung kh CO
2
sinh ra : 0,08 mol
c) nhanh B vo A th lc u HCl d nhng khng r phn ng no xy ra trc
nn phi xt 2 trng hp:
* Nu K
2
CO
3
phn ng trc:
K
2
CO
3
+ 2HCl 2KCl + H
2
O + CO
2
|
0,1 0,2 01 ( mol )
HCl ht nn KHCO
3
khng phn ng
lng CO
2
sinh ra : 0,1 mol
* Nu KHCO
3
phn ng trc th:
KHCO
3
+ HCl KCl + H
2
O + CO
2
|
0,05 0,05 0,05 (mol)
K
2
CO
3
+ 2HCl 2KCl + H
2
O + CO
2
|
B: 0,1 0,15
P: 0,075 0,15 0,075 (mol)
Sau: 0,025 0 0,075
CO
2
+ H
2
O + K
2
CO
3
2KHCO
3

0,025 0,025
Lng kh CO
2
sinh ra : 0,05 + ( 0,075 0,025 ) = 0,1 mol
Vy lng kh CO
2
: 0,1 < n < 0,125 mol
6) Dung dch X gm : 0,3 mol NaOH , dung dch Y : 0,1 mol AlCl
3
v 0,05 mol
CuCl
2
. Tnh lng kt ta thu c khi cho X vo Y v ngc li.