moordjongens

no. 1 | juni 2009

 "Education is our passport to the future,

Change a mind - Change a spirit

for tomorrow belongs to the people who prepare for it today." - Malcolm X

Change a life - Change the Future

editorial
moordjongens
Eind 2006 vertrok ik naar Sierra Leone
om voor mijn masters in de
antropologie onderzoek te doen naar
voormalig kindsoldaten. Omdat ik een
fascinatie voor kindsoldaten had, maar
ook omdat ik veel nieuwsgierigheid had
met betrekking tot het onderwerp.
Achteraf bezien, ging mijn onderzoek
eigenlijk volledig over mijn eigen wens
iets aan de weet te komen. Een echt
hulpverleningsideaal had ik niet, al
dacht ik toen van wel.
Tijdens mijn veldwerk raakte ik zeer goed
bevriend met een grote groep ex-
kindsoldaten. Als aankomend antropoloog
deelde ik hun levens, hun levens-
geschiedenis, hun toekomstdromen. En ik
leefde het zelfde armoedige leven als zij.
Toen ik vier maanden later terugkeerde naar
Nederland, stond mijn leven op zijn kop. Pas
toen ik terugkwam, realiseerde ik me hoe
vreselijk sterk deze ex-kindsoldaten zijn.
Sierra Leone is het armste land ter wereld.
Nauwelijks mogelijkheden om een carrière
op te bouwen, en toch waren deze ex-
kindsoldaten vastbesloten er iets van te
maken.
Hun veerkracht, hun doorzettings-vermogen
en hun grote liefde voor het leven,
inspireerden mij in mijn eigen leven. En het
gaf me tegelijkertijd de moed ècht iets voor
hen te doen. Ik startte een klein particulier
project, samen met mijn veldwerksponsor
Wietske van der Klein van trainingsbureau
Pure Talent.
‘Kindsoldaten terug naar school’, was de
slogan. En het project bleek zo succesvol,
dat ik besloot het uit te breiden naar een
stichting, die in de toekomst veel meer
kindsoldaten moet helpen. Met name door
meer inzicht te bieden in hun levens en hun
behoeften. Waarbij we hopen dat andere
organisaties daarin aanknopingspunten
zullen vinden om hulpverlening aan
kindsoldaten te verbeteren.
De eerste operationele fase van Mind to
Change stond in het teken van onderzoek,
onderzoek en nog eens onderzoek. In
Sierra Leone zag ik zoveel misgaan op het
gebied van hulpverlening, dat ik besloot
dat Mind to Change eerst goede knowhow
over de doelgroep moest opbouwen.
Samen met ex-kindsoldaten Lansana en
Ibrahim ontwikkelde ik projecten, die we in
hele kleine pilots gedraaid hebben.
Vijfentwintig andere ex-kindsoldaten
hebben steeds als klankbord en denktank
gefungeerd. We hebben hopeloos veel
fouten gemaakt, maar uiteindelijk hebben
we daar ontzettend veel van geleerd.
Zoveel, dat we met zelfvertrouwen durven
te zeggen dat we een goede basis hebben
ontwikkeld, van waaruit nieuwe
methodologieën kunnen ontstaan.
Mind to Change is nu klaar om echt aan
het werk te gaan. En dat vieren we graag
met een voorlichtingscampagne.
‘Ontwapen!’ is het motto. De eerste ronde
van de campagne staat in het teken van
Moordjongens, en draait rond mijn
jongerenboek over kindsoldaten, met
gelijknamige titel. Ons team in Nederland
en Sierra Leone staat in de startblokken
om de wereld een ander beeld van
kindsoldaten te laten zien. Hun kracht een
doorzettingsvermogen maken hen
ontwapenend, en dat laten we jullie graag
zien!
Ginny

careerblues
Ibrahim Barry Junior is één van de
mede oprichters van Mind to Change.
Hij vocht negen jaar. Op zijn achtste
werd hij ingelijfd in één van de
rebellenlegers in Liberia. Op zijn
vijftiende gaf hij leiding aan 50
andere kindsoldaten in het
rebellenleger van Sierra Leone. Als
General Shed Blood. Ibrahim is een
ex-kindsoldaat met reputatie. Een
‘monster’ waarvan men dacht dat hij
nooit meer ‘normaal’ zou worden.
Tussen 2000 en 2002 begon Ibrahims
demobiliseringsproces. Hij leverde zijn
wapen in, werd in een tehuis gezet, en
uiteindelijk voor een paar jaar naar school
gestuurd. Èchte begeleiding kreeg hij niet.
Hij moest zelf maar uitzoeken hoe het
allemaal werkte, een vredige maatschap-
pij. Hij begreep niet dat geweld niet
geaccepteerd was, en ook niet dat dreigen
en intimideren van hem een ‘monster’
maakten. Hij gebruikte die tactieken ooit,
om in een oorlogssituatie in leven te
blijven. Maar als burger werden er hele
andere dingen van hem verwacht. Zijn
leven stond op zijn kop.
Het was voor Ibrahim niet makkelijk de
burgers te doorgronden. Wat was nu wel
en niet geaccepteerd gedrag? En waarom
leken er voor hem hele andere regels te
gelden dan voor de rest van de bevolking?
Als hij een keer uit zijn slof schoot, was de
wereld te klein. Terwijl de rest van zijn
omgeving elkaar aan de lopende band
uitschold. Of bedreigde. De Sierra Leonese
manier om boosheid af te reageren. Het
enige wat Ibrahim kon doen was afkijken,
hoe anderen het deden, maar hoe weet je
hoe je je moet gedragen, als er van jou
toch altijd nèt iets anders verwacht wordt?
Ibrahim klampte zich vast aan de mensen
in zijn omgeving. Hij ontmoette een
meisje, ze kregen samen een kind, en
toen was hij plotseling een werkloze
huisvader.
mtc-file
Een hopeloze situatie in Sierra Leone,
want een man hoort zijn gezin te kunnen
onderhouden. En bovendien was hij ook
nog ex-kindsoldaat. Een status waar hij
allesbehalve trots op kon zijn. Jarenlang
kwam hij rond van bedelen, kleine klusjes,
en wat tijdelijke baantjes. Hij had geen
kennis, geen vaardigheden, en ook geen
talenten. Dacht hij.
Maar Ibrahim gaf op zijn 15e leiding aan
een heel bataljon kindsoldaten. Wat hij
zeer succesvol deed. Hij heeft dus wel
degelijk talent, maar Ibrahim heeft geen
idee hoe hij dat talent kan gebruiken om
betaald werk te vinden of voor zichzelf te
creëren. Bij Mind to Change kan hij zijn ei
kwijt door andere ex-kindsoldaten te
adviseren. Maar dat is vrijwilligerswerk.
Hij denkt mee over de scholing en carrière
van andere ex-kindsoldaten, helpt hen
oplossingen te vinden voor dagelijkse
problemen, en bemiddelt voor hen bij hun
huisbazen, families, en leerkrachten.
Wat hij zelf met zijn leven en zijn carrière
wil, weet Ibrahim echter niet. Hij zou
graag naar de universiteit willen, maar dat
is bijna onbetaalbaar, en bovendien houdt
hij dan te weinig tijd over om geld te
verdienen om zijn gezin te onderhouden.
Misschien wil hij dan wel pastoor worden.
Of elektriciën. Of automonteur. Allemaal
beroepen die hij wel ziet zitten. Maar het
is toch niet zijn diepste wens.
Ibrahim staat voor een aantal hele
moeilijke keuzes. Hij heeft verantwoor-
delijkheden voor zijn gezin, en hij moet
een iets leren. Hoe kan hij dat met elkaar
combineren? We bekijken samen met
Ibrahim of hij een eigen zaakje kan
opzetten, zodat hij flexibele werkuren
krijgt, geld verdiend en genoeg tijd
overhoudt om een vak te leren. Ibrahim is
druk bezig een jaarplan voor zijn eigen
onderneming te schrijven. Daarna kan hij
in alle rust nadenken over wat hij wil
studeren.
Foto & tekst: Ginny Mooy

Lansana Juana
Hoe oud was je toen je soldaat werd?
“Ik was toen vijftien jaar.”
Hoe was je leven voor die tijd?
“Ik woonde bij m’n ouders en ging naar school.
Er werd goed voor me gezorgd. Ik droomde van
een goede opleiding om een goede toekomst
voor mezelf op te kunnen bouwen en een
volwaardig lid van de samenleving te zijn. Ik heb
die droom nog steeds, ondanks dat het leven
niet makkelijk is voor me.”
Waarom werd je soldaat?
“Ik sloot me aan bij de CDF (Civil Defence
Forces) nadat ik mijn beide ouders had verloren.
Het was voor mij onmogelijk geworden om naar
school te blijven gaan. De oorlog had het
onderwijs volkomen plat gelegd. Om in m’n
onderhoud te voorzien besloot ik
vrijwilligerswerk te doen voor de CDF. Vrijwel
niemand daar had onderwijs genoten, het
merendeel kon niet lezen en schrijven. Ik heb
voornamelijk administratief werk gedaan.
Gevochten heb ik niet.”
Hoe lang was je een kindsoldaat?
“Ik was soldaat van 1998 tot 2002. In 2002 werd
de oorlog officieel beëindigd. Ergens tussen 1999
en 2000 ging ik naar Freetown voor
demobilisatie. Dit werd geregeld door een
organisatie die zich Childeren Associated with the
War (CAW) noemde. Zij repatrieerden ons later
naar diverse tehuizen.”
Hoe was het voor jou om soldaat te zijn?
“Aan de ene kant was het goed omdat ik in mijn
eigen onderhoud kon voorzien en ik had contact
met lotgenoten. Aan de andere kant was het erg
zwaar. Het leven was hard en moeilijk. En ik
werd geconfronteerd met enorm veel geweld
door de groep waar ik voor werkte. Maar het was
voor mij onmogelijk daar iets tegen te doen of er
aan te ontsnappen. Het was de meest moeilijke
tijd van mijn leven, ooit wil ik dat verhaal nog
eens op papier zetten.”
Hoe was het toen de oorlog voorbij was?
“Het was de meest gelukkige periode in mijn
leven. Het leven als soldaat werd steeds
moeilijker en was nauwelijks nog vol te houden.
Met het einde van de oorlog kwam er ook een
einde aan de dreiging van geweld, intimidatie en
gevaar. Tegelijk was het ook moeilijk.”
volunteers
Heeft de oorlog je dromen beïnvloed?
“Het leven na de oorlog is niet makkelijk. Het is
moeilijk rond te komen en m’n studie te
bekostigen. De oorlog heeft het belang van een
goede opleiding voor mij alleen maar benadrukt.
Mijn dromen zijn er zeker door beïnvloed, maar
dan positief. Ik ben nog altijd vastberaden mijn
studie succesvol af te ronden. Ik heb mijn
studierichting veranderd en mijn focus verlegd
naar een opleiding rondom het oplossen van
conflictsituaties, conflictbemiddeling en
ontwikkeling, gekoppeld aan antropologie.”
Je bent mede oprichter van MTC, waarom?
“Ik wilde graag betrokken zijn bij Mind to Change
omdat mijn ervaringen een positieve bijdrage
kunnen leveren. Ik ben geen buitenstaander, ik
weet hoe het leven als kindsoldaat is. Ik heb
geen oordeel. Mijn eigen ervaringen maken dat
ik bruikbare adviezen heb om het leven van de
kindsoldaten positief te beïnvloeden. Veel
kinderen die in de oorlog gevochten hebben,
hebben het zwaar. Het dagelijks leven is een
strijd op zich en bestaat vaak uit overleven. Toch
proberen ze er het beste van te maken. Ik wil
daar bij helpen. Veel organisaties hebben van
alles beloofd, maar konden dit niet waarmaken.
Of richtten zich op de hele jonge kinderen, maar
vergaten de jongens zoals ik. Mind to Change
richt zich op lange termijn resultaten. Onderwijs
is daarbij zó belangrijk. Met een goede opleiding
kan je een goede baan vinden en ben je niet
gedwongen terug te vallen op criminaliteit of
jezelf als huurling te verhuren.
Mind to Change pakt het probleem breed aan. De
familie van de kindsoldaten wordt betrokken bij
het programma, dit versterkt de sociale controle.
Veel families zijn te arm om onderwijs te betalen,
als de jongens al familie hebben. Mind to Change
schiet dus ook financieel te hulp, maar koppelt
daar een streng beleid aan. Bij overtreding van
de regels word je uit het programma gezet. Door
de jongens zelf ook bij het programma en de
organisatie te betrekken bereik je een enorme
betrokkenheid, dat werkt.
Mind to Change zet zich in voor reïntegratie van
de ex-kindsoldaten in de maatschappij als
volwaardige burgers. Ik ben blij dat ik daaraan
mee kan werken.”
Foto: Ginny Mooy (links Ibrahim Barry, rechts Lansana Juana)

de wil om te doden
Het is vrijdagochtend negen uur. Ik ben door
omstandigheden ijsvrij en moet een paar uur
tijd doden. Normaliter haal ik op
vrijdagmiddag onderweg naar huis vers
brood van de bakker. Om negen uur hoef je
nog geen nummertje te trekken, dus 9:02 sta
ik met mijn heel waldkorn en desembrood al
weer buiten. Wat nu?
Geconfronteerd met de ongekende luxe van
incidentele vrije tijd weet ik even niet wat ik
daarmee aanmoet. Mijn volgende afspraak is
over 3 uur. Naar huis fietsen van boven in
Benoordenhout in Den Haag naar Delft waar
sinds een half jaar woon is geen aantrekkelijke
optie. Dan heb ik drie kwartier voordat ik weer
dezelfde route terug moet afleggen. Een beetje
cardio is leuk maar dit word wat teveel van het
goede. Zeker in de winterkou. Ik besluit naar het
centrum te fietsen en haal mijn ATB van het slot.
Onderweg kom ik op ideeën.
09:20 wat kruipt de tijd. Ik dwaal door Verwijs:
een boekhandel in de Passage een mooi
overdekte zijstraat van het Spui. Dit is de drukke
winkelstraat in het hart van Den Haag. Ik dwaal
beneden langs de tijdschriften, “Zal ik Diver
magazine kopen?”, vraag ik me af terwijl de
verveelde beveiligingsman mij onderzoekend
aanstaart. Waarschijnlijk gaat mijn vriendin mij
die voor mijn aanstaande verjaardag cadeau
doen. Besef ik. Ik ben al lastig genoeg om iets te
geven, dus ik besluit mijn te korte wensenlijstje
niet nog korter maken. Dan maar naar de
Reisboeken op de eerste verdieping. Even dub
ik om naar Stanley&Livingston te gaan, een
specialist in reisboeken, maar de regen
weerhoudt me.
Ik dwaal toch verder in Verwijs en besluit nog
een verdieping hoger te kijken. Het toch al
schaarse koperspubliek is hier volledig
uitgedund. Geen wonder. Geen wonder;
Psychologie, Theologie, Wijsbegeerte. Ik loop
langs een tafel en zie een boek over Hell’s
Angels in de aanbieding liggen voor 2,50. Ik heb
te doen met de schrijver. Wie wil er nou
afgeprijsd op een tafel tussen kookboeken
eindigen.
Ik slaak een verveelde zucht. Shoppen voor een
boek dat me bevalt in een enorme boekhandel
lijkt soms een onmogelijke opgave. Gefrustreerd
met mezelf loop ik verder en dwaal langs
boeken over oorlog. Het Somme offensief is
ontdekt.
recensie
Vorig jaar was het Stalingrad. Die liggen er ook
nog naast de zoveelste analyse van Market
Garden. Dan stokt plotseling mijn slenterende
pas. Temidden van een reeks van boeken die ik
al ken zie ik een nieuwe titel. Achter het
meesterwerk “the state of Africa” van Meredith is
mijn oog gevallen op een vreemde cover. Het
toont een Afrikaanse jongen met een schooltas.
Het geheel oogt wat cynisch want de tas dient
als steun voor een karabijn. De titel van het
boek: “de wil om te doden.”
De titel klinkt niet. Met argusogen kijk ik naar het
boek. De naam lijkt wat gekunsteld. Ik vermoed
een zwakke vertaling. Ik buig over de display en
pak het toch van het stapeltje. Ik doe wat ik altijd
doe als ik een volslagen onbekend boek van
een onbekende auteur vind dus ik blader naar
een willekeurige bladzijde en begin te lezen. Ik
klik met de tekst binnen twee zinnen. Uniek want
ik heb doorgaans de pest aan Nederlandse
boeken. Ik had al aan de naam van de auteur
gezien dat dit een in oorspronkelijke taal is. Ik
haat vertalingen. Ik doe liever een half jaar over
Gabriel Garcia Marquez met mijn beroerde
Spaans en de online dictionary in handbereik
dan dat ik een gemutileerde Nederlandse
vertaling zal lezen. Waarom dan de vreemde
titel? Ik kom er wel achter. Hoe dan ook. Ik ben
klaar met shoppen voor vandaag. Ik reken
beneden af en loop de Passage uit vanuit de
zijgang richting Binnenhof. Op deze manier kom
ik sneller bij Dudok terecht.
Ik plof neer in een kunstleren diner stoel gooi
mijn jas, das, handschoenen, muts en Arcterix
jas bovenop mijn day pack en leg mijn nieuwe
aanschaf voor me op tafel. Ik lees de eerste
bladzijde. Ik kijk amper op tijdens de twee keer
dat ik met lezen onderbroken word. De eerste
keer voor de bestelling van thee en de tweede
keer wanneer kopje voor mijn neus wordt
neergezet wordt. Tegen de tijd dat ik de
kassabon als een boekenlegger tussen de
bladzijden steek om aan te geven waar ik
gebleven ben, besef ik dat het theezakje
doelloos in mijn inmiddels koude thee drijft. Ik
kijk op mijn horloge. Nog een drie kwartier te
gaan voordat ik ten tonele moet verschijnen. De
serveerster komt afrekenen en ziet mijn
onaangeraakte consumptie. Ik geef een betrapte
blik. “..vergeten op te drinken.” Haar wenkbrauw
vliegt omhoog. “Goed boek?” Ik toon haar de
cover. Ze fronst. Pakt het boek onderzoekend uit
mijn handen. “..over kindsoldaten?”
ISBN 978 90 253 6365 9
Prijs 17,50

Koop De wil om te doden via Stiching Mind to

Change, dan gaat de opbrengst volledig naar
(ex)kindsoldaten in Sierra Leone.
Meer informatie: www.mindtochange.nl
recensie
k indsoldaten in sierra leone
Ze draait het om. “Oh! door een vrouw geschreven”.
“Yep” knik ik onmiddellijk. De brute frontale aanval van
jouw eerste veertig bladzijden nog vers in het
geheugen. “Ter plaatse zelfs, in Afrika.” Voeg ik toe.
“..wauw” reageert ze terwijl ze het boek teruggeeft in ruil
voor de drie euro voor de thee. Ik bestudeer de foto op
de achterkant van de kaft. Reiskrulletjes, zongerimpelde
huid en de bezielde oogopslag die ik gewend ben het
soort bejaarde wandelaar waar je hoog in de bergen wel
eens op stuit. “ Tot straks mevrouw Michener.” Mompel
ik terwijl ik je boekje met enige spijt in mijn rugzak laat
verdwijnen. Met Michener doel ik op een van mijn
favoriete schrijvers. James A Michener die tot diep in
zijn negentigste levensjaren nog vuistdikke, diep
doorgespitte boeken afleverde waarvan je zeker kon zijn
dat hij elke meter van het onderwerp zelf nagemeten
had. Mijn mazzeltje is voorbij. Tijd om de kar weer te
gaan trekken.
In mijn achterhoofd spoken de rest van de dag
indrukken van je onderzoek. Ik krijg flashbacks naar een
kort verhaal van Stephen King getiteld Children of the
Corn. In het verhaal zijn de kid’s doorgedraaid en
hebben hun dorp uitgemoord en stalken nu
nietsvermoedende reizigers die het oord passeren. De
jongere kinderen worden gedomineerd door de
ouderen. Angst, waanzin, bloeddorst omgeven het
verhaal maar het word nergens echt eng want kinderen,
dat weten we allemaal, doen dat soort dingen helemaal
niet. Onderweg naar de sportschool zie ik kinderen
spelen op een pony. Een klein blond meisje knuffelt het
beest terwijl twee anderen druk bezig zijn met teugels
en het hek van de wei.
In een flits zie ik een van de meisjes een stuk van het
hek met een uitstekende spijker met al haar kracht in de
klein Shetlander rammen. De twee anderen vellen het
arme dier om beurten op zijn kwetsbare benen met twee
tuinhekpalen totdat het arme ros ineenzakt. Ze raken
een slagader. Bloed spurt alle kanten op. Ik fiets al
voorbij tankstation voordat deze gedachten
plaatsmaken voor wat iets wat vrolijker is.
Wanneer ik later na mijn training weer langs de manege
het kleine stukje naar huis afleg zie ik uiteraard geen
door vliegen omgeven kadaver liggen van een
gemutileerde pony-paardje. Die staat al lang en breed
weer in zijn box waarschijnlijk voorzien van roze strikjes
in zijn manen. In plaats daarvan denk ik na over de
opzet van het boek. Ik realiseer me dat je boek eigenlijk
een klassieke methodologie beschrijft. Het lijkt wel
Tacitus. In een tijdperk waar multidisciplinair onderzoek
van projectteams en onderzoeksbureaus met dubieuze
financiering de norm van dag geworden zijn. Waar luie
academici onderzoeken aan elkaar googlen. Waar
eredoctoraten cadeau gedaan worden aan mediageile
pseudo-wetenschappers ben ik per ongeluk tegen een
echte Dian Fossey opgelopen.
Met grotere eerbied lees ik de volgende ochtend
verder. Als doorgewinterde backpacker herken ik
alle elementen die Sierra Leone voor jij erg
interessant maken als argeloze reiziger in een
opeenstapelende cultuurshock. Je zeult voor
kapitalen aan apparatuur mee. Digitale camera’s,
laptop, mobieltjes, opnameapparatuur. Je bent een
vrouw dus hoeveel kleren die je helemaal niet
nodig hebt zitten keurig gevouwen in pakketjes van
plastic zakken in je tas. Hoeveel extra paar
schoenen heb je wel niet bij je. Je hebt niet eens
genoeg zeep bij je. Je gaat er als een local bij
lopen. Freetown heeft geen bestrating alleen gaten
waar jij in het donker invalt en jezelf behoorlijk lelijk
mee verwond. Niet de laatste fysieke ontbering die
je doorstaat. Om het maar niet te hebben over de
mensen die je moet interviewen wiens lugubere
reputaties hen continenten ver vooruit gereisd zijn.
Daar zit ze dan over hun hand te aaien en onderwijl
met een fileermes door hun
oorlogsgetraumatiseerde psyche te woelen. Er
komt geen latente moordlust, bloeddorst of
sadisme naar de oppervlakte maar een gapende
wond die tussen vermoorde ouders, PTSS en een
rancuneuze maatschappij hun dagelijks bestaan tot
een grimmig sprookje maakt. T.I.A. “This is Africa”
zegt meneer diCaprio dan heel gevat in zijn door
een Rodesische taalcoach aangeleerde dialect. Het
leed van Africa samengevat in een one-liner
geschikt voor Hollywood filmpromotie. Niets lijkt
Ginny Mooy te kunnen stoppen. Zelfs geen
koolmonoxide vergiftiging waar ze bijna het loodje
bij legt. Mevrouw Mooy is een mooie. Die belt niet
zielig met het thuisfront. Laat geen tickets voor
haar regelen om met hangende pootjes naar huis
te gaan. Geen mens die haar dat kwalijk zou
nemen. Zelfs de sponsende kindsoldaatjes
waarschijnlijk niet in wiens zakken de laatste euro’s
van haar studiebeurs verdwijnen met alarmerende
regelmaat. Goede voornemens ten spijt.
Zo zijn er wel meer elementen van je reisverslag
waar ik makkelijk mee identificeer en me enorm
mee kan vermaken als lezer. Wat ik niet snap maar
wel onderken en wat me enorm boeit aan je boek
en je onderzoek, is het stukje staal in de
ruggengraat die er voor nodig is om langer stil te
staan. Een normaal reiziger en zelfs een
onderzoeker zou op veel plaatsen snel door
touristen waar zij met veel te veel geld in haar
zakken haar neus in andermans zaken steekt.
Tekst: Sicco Heersink

Waarom een documentaire over ex-
kindsoldaten?
“BNN maakt een tv-serie over humor in
conflictgebieden. Hoe mensen onder zware
omstandigheden er toch iets moois van weten te
maken en lol hebben. Het idee hierachter is dat
mensen zich niet zo snel identificeren met
slachtoffers of daders. Mensen hebben de
neiging zich te identificeren met gelijken. BNN
wil mensen interesseren, bewust maken van wat
er speelt. Niet ontkennen wat er gebeurt. We
hebben in Siera Leone diverse groeperingen
gefilmd die het niet makkelijk hebben in de
maatschappij. Siera Leone is met name bekend
om de wrede oorlog en de inzet van
kindsoldaten. Toch is het verhaal rondom deze
kinderen lang niet bij iedereen bekend. Dit komt
onder andere omdat andere
documentairemakers en journalisten toch een
vertekend beeld van de werkelijkheid weergaven.
De ex-kindsoldaten die hun medewerking
hadden verleend herkenden weinig tot niets
meer van hun eigen verhaal. BNN wilde deze,
vaak inmiddels volwassenen, nu eens écht hun
verhaal laten doen. Maar daarnaast willen we
juist mooie dingen van zo’n land en die mensen
laten zien.”
Wat is het doel van de documentaire en
welke doelgroep willen jullie bereiken?
“We willen mensen op een aangename,
onderhoudende wijze interesseren. Bij BNN
kunnen entertainen en interesseren prima
samengaan. We willen de mensen laten zien wat
er nou speelt in Siera Leone, de conflicten, de
rol van de ex-kindsoldaten. Hoe hebben zij dit
nou allemaal ervaren. Humor speelt hierbij een
grote rol. Wat doen de kindsoldaten om lol te
hebben? Dat blijkt gewoon samen praten,
voetballen en samen eten. Veel geld om uit te
gaan is er niet.
We hebben ze ook gevraagd om moppen te
vertellen, voor de lol, maar ook om te kijken over
welke onderwerpen ze moppen maken. Het is
geen zwaar politiek beladen programma, geen
moeilijk te volgen kost. Op deze manier hopen
we mensen te bereiken die normaal gesproken
niet naar dit soort programma’s kijken. ”
Begin Januari was de crew van de BNN
reportageserie ‘Ramptoerist’ op bezoek bij
Mind to Change in Sierra Leone. En gelachen
werd er zeker, maar ook geruzied, gezeurd en
gebedeld. Een verslag van ‘the making of...’ We
spraken met Lambrecht Wessels, tv producer,
over het bezoek aan Sierra Leone, Mind to
Change en de ontmoeting met de ex-
kindsoldaten.
valt hier wat
te lachen?
Hoe zijn jullie bij MTC terecht gekomen?
Een medewerker van BNN heeft voor Eliantie
gewerkt (red. Eliantie is sponsor van MTC),
daarnaast heeft er een interview met Gin in Jan
magazine gestaan en was ze eind vorig jaar in
Netwerk te zien ter promotie van haar werk en haar
eerste boek ‘De wil om te Doden’.
Het idee voor het programma lag er al, we waren met
name op zoek naar informatie over de conflicten in
Siera Leone. Zo zijn we met Mind to Change in
contact gekomen.
Het voordeel van Gin is dat ze inmiddels zo lang in
Siera Leone woont dat ze het vertrouwen van de ex-
kindsoldaten gewonnen heeft en ook kan
doorgronden wat er speelt, wat er écht aan de hand
is. BNN wil graag eerlijk en objectief duidelijk maken
wat er speelt in die landen, hoe het zit. We willen
een reëel beeld weergeven.
Geen snelle analyse, eenvoudige verklaring en kiezen
voor veilig. Het moet een integer programma worden.
Het is geen documentaire voor sensatiezoekers. We
willen een blijvende indruk achterlaten. Bijzonder
was dat Gin tijdens de onderhandelingen de
beslissingen aan de ex-kindsoldaten overliet.”
Foto informatie:
 media
bnn in
sierra leone
Een ex-kindsoldaat interviewen over zijn verleden is
geen makkelijke opdracht. Hoe hebben jullie dit
voorbereid?
“We hebben ons verdiept in het land en de cultuur,
rapporten en boeken gelezen en heel veel gepraat met
Gin. Via Gin hebben we ook veel gecommuniceerd met
een aantal ex-kindsoldaten. Ze wilden graag weten wat
wij precies wilden vertellen over hun leven en of ze
controle hadden over het eindresultaat. Dit laatste vooral
omdat ze hier nare ervaringen mee hebben. Journalisten
kunnen een verhaal zo monteren dat de ontvanger een
totaal ander beeld krijgt dan de geïnterviewde bedoelde.
Ambities en dromen van ex kindsoldaten kwamen
daarbij niet echt naar voren. Het ging meer om de
drama’s en de gruwelen van de oorlog. Wij willen met
onze serie een ander beeld laten zien.
Bij aankomst in Siera Leone hebben we opnieuw alles
goed doorgenomen met de ex- kindsoldaten en Gin. De
afspraak dat we het eindresultaat ter goedkeuring aan ze
laten zien, stelde de ex-kindsoldaten gerust.”
Hoe verliepen de interviews?
“De uitgebreide voorbereidingen hebben absoluut
geholpen. Door de vele gesprekken van te voren zowel
met Gin als met de ex-kindsoldaten , hadden de jongens
gaandeweg wel vertrouwen in ons gekregen. Hierdoor
verliepen de interviews ook goed. Wat ons tijdens deze
interviews opviel is dat alle jongens over een enorme
veerkracht beschikken. Ze gaan er helemaal voor en dat
is, als je kijkt naar de omstandigheden waarin ze leven,
bijzonder. Zoiets maakt wel indruk.”
Wat voor beeld hadden jullie van ex-
kindsoldaten voordat jullie afreisden?
“Doordat we het boek ‘De Wil om te Doden’
hadden gelezen en omdat we veel onderzoek
hadden gedaan naar het onderwerp waren we
redelijk goed op de hoogte. Toch hadden we in
eerste instantie meer verwacht een soort
‘slachtoffer cultuur’ aan te treffen. Maar de ex-
kindsoldaten zijn gedreven hun leven op te
bouwen. Deze jongens hebben soms meer
uitdagingen dan hun andere leeftijdgenoten,
maar zijn gretig om iets van hun leven te
maken.”
Wat is jullie het meest bijgebleven?
“Het was voor ons een mooie ervaring, leuker
dan we hadden verwacht. Siera Leone is ook een
ontzettend mooi land om te zien. Juist afgezet
tegen de enorme problemen.heeft de veerkracht
van ex-kindsoldaten en de gedrevenheid om een
goede toekomst te creërende meeste indruk
gemaakt”
Wat vinden jullie van de werkwijze van MTC?
“Mind to Change werktvoor, door en met ex
kindsoldaten. Volgens mij dat een methode die
werkt. Als je een sterke top-down
afhankelijkheidsrelatie hebt, werkt dat vaak
minder goed. Ginny is denk ik begonnen met
heel veel lezen en luisteren. En gewoon door in
haar onderzoek te vragen: ‘ áls deze jongens zo
gevaarlijk zijn als wordt beweert, waarom zijn er
dan niet meer problemen?’ Doordat Gin tussen
deze jongens woont, het dagelijkse leven met ze
deelt, kan Mind to Change beter haar werk doen
met veel individuele aandacht. Lokaal werken is
vaak beter dan met een NGO vanuit de verte. .”
Is de documentaire geworden wat jullie in
eerste instantie in gedachten hadden?
“Ja! In de voorbereidingen hebben we bepaald
dat we het verleden, heden en de toekomst van
de jongens wilden belichten en dat is goed
gelukt. Je bent er op voorbereid dat improvisatie
bij dit soort programma altijd aan de orde is.
Dus een kant en klaar script is er niet. Maar het
eindresultaat sluit aan bij de verwachtingen.”
expedit ie
Eliantie is gespecialiseerd in detachering en
recruitment van ICT personeel. In augustus 2009
gaan medewerkers van Eliantie de Mont Blanc
beklimmen. Reden: het twintigjarig bestaan van
Eliantie, maar ook om extra aandacht te vragen
voor (ex) kindsoldaten en stichting Mind to Change.
We spraken met Jeroen Diederik van Eliantie over
deze enorme uitdaging, de betrokkenheid bij ex-
kindsoldaten en Mind to Change.
De Mont Blanc beklimmen, dat is nogal wat.
“Dit jaar bestaat Eliantie twintig jaar. Het beklimmen van
de Mont Blanc sluit aan bij onze visie van gezond en
vitaal ondernemen. We voeren een sportief beleid.
Medewerkers worden gestimuleerd om te sporten en
elk jaar organiseren we een vitaliteitsclinic. We wilden
voor ons 20-jarig bestaan iets ludieks doen, iets dat
aansluit bij de visies van het bedrijf, een uitdagende
sportieve onderneming. Uiteindelijk is gekozen voor het
beklimmen van de Mont Blanc.”
Wat heeft Eliantie met goede doelen?
“Een deel van onze winst wordt naar goede doelen
overgemaakt. Als je een ander helpt, heb je daar
uiteindelijk zelf ook veel aan. Er zal meer geluk op je
afkomen. Misschien klinkt dat wat egocentrisch, maar
zo is het niet bedoeld. Wij hebben het geluk in een
westers land geboren te zijn met alle mogelijkheden
qua gezondheid, scholing en toekomst. Anderen
hebben dat geluk niet. Als wij vanuit een gezond bedrijf
anderen kunnen helpen, moeten we dat niet nalaten. In
het verleden deden we dit door simpelweg geld over te
maken aan goede doelen. Dit waren allen organisaties
die iets voor kinderen doen. Na een paar jaar doneren
waren we benieuwd wat er met het geld gedaan was.
We hebben toen alle doelen een brief geschreven met
de vraag wat er met onze donaties gebeurd was. Geen
van deze organisaties heeft de moeite genomen hierop
te reageren. Dat heeft ons aan het denken gezet. We
hebben toen besloten een ander goed doel te kiezen.
De organisatie achter dit goede doel moest voldoen
aan een drietal eisen: kleinschaligheid, kinderen en we
wilden graag in contact komen met de mensen die de
hulp krijgen.”
Waarom Mind to Change?
“Mind to Change is een zeer transparante organisatie.
Het unieke aan deze stichting is dat we rechtstreeks in
contact staan met de mensen aan wie we geld geven.
We krijgen dankbrieven van ze en ze houden ons op de
hoogte van de schoolresultaten.
Op deze manier is er een enorme betrokkenheid, je
ziet wat er met het geld gebeurt, de lijnen zijn kort.
Dat stimuleert het donateur zijn! MTC heeft een paar
keer een presentatie bij ons gegeven, dat heeft veel
indruk gemaakt op het personeel. Iedereen wil graag
een helpende hand toesteken.”
Met hoeveel personen gaan jullie klimmen?
“De bedoeling is dat we met twaalf medewerkers de
Mont Blanc beklimmen. Alle deelnemers moeten
voldoen aan bepaalde conditionele eisen voor ze
mee mogen. Er zouden nog mensen af kunnen
vallen. Maar voorlopig zijn alle twaalf nog volop aan
het trainen.
Elke maand hebben we een trainingsdag waar we
een lange afstand lopen binnen een bepaalde tijd.
Omdat alle deelnemers verspreid over de Randstad
wonen, traint ieder voor zich op zijn eigen manier en
in zijn eigen tempo. Mijn eigen trainingschema ziet er
als volgt uit: drie keer in de week tien kilometer
hardlopen, drie keer in de week twee uur fietsen en
af en toe een bokstraining tussendoor. Verder
probeer ik zo gezond mogelijk te leven en goed te
rusten en stress te vermijden. Hoe dichter we bij de
daadwerkelijke beklimming komen hoe intenser het
trainen zal worden. In de laatste weken voor de
expeditie van start gaat moet je bij wijze van spreken
in staat zijn om dagelijks een marathon te lopen.
Rond mei zullen we nog een weekend naar de
Ardennen gaan om te oefenen met abseilen en een
speciale valtraining doen. Mocht er iemand van de
berg afvallen is het met een bepaalde techniek
mogelijk je val te breken. Dit zijn wel belangrijke
zaken om je op voor te bereiden.”
Hoe wordt er gecontroleerd of iemand fit genoeg
is om de Mont Blanc te beklimmen?
“Iedereen moet tijdens de maandelijkse trainingen de
afstanden die we lopen binnen een bepaalde tijd
afleggen. Lukt dit niet dan valt de deelnemer af. Als
we er pas op de Mont Blanc achter komen dat
iemand niet fit genoeg is worden anderen gedupeerd.
Ook zal er een medische keuring plaatsvinden voor
de verzekering dus de controle is vrij streng.”
Hoe reageerde jullie omgeving?
“Verschillend. Mijn thuisfront is niet echt enthousiast
over deze expeditie vanwege de hoge risico's en de
ongelukken die kunnen gebeuren. Anderen reageren
weer heel positief en vragen geregeld of ze ook mee
mogen naar de top.”
acties
k indsoldaat
Zijn er deelnemers die tegen de beklimming opzien?
“Ik denk dat iedereen tegen de beklimming opziet. Het is
geen wandeling van een paar uur, maar een zware
beproeving. Lichamelijk moet je hier topfit voor zijn,
maar ook mentaal wordt het zwaar. Je komt jezelf wel
tegen tijdens zo’n klim, smalle richels, langs diepe
afgronden, zware weersomstandigheden, het uiterste
van jezelf vragen. Daar moet je mentaal tegen kunnen
en op voorbereid zijn. Tot slot is er nog de hoogte waar
het normaal ademhalen al lastig is, iedereen loopt het
risico om hier flink ziek van te worden.”
Gaat er een gids en/of medisch team mee?
“De gehele week is er voor elke twee deelnemers een
gids aanwezig. Tijdens de klim zullen er twee
deelnemers middels een touw aan de gids gelijnd zijn.
De gidsen zijn ervaren en gediplomeerde gidsen die
tevens de nodige medische kennis hebben. We gaan
dus onder goede en betrouwbare begeleiding naar
boven.”
Hoe gaat het in zijn werk?
“Er is een heel protocol voor deelname. De belangrijkste
punten hierin hebben betrekking op het feit dat alles
geheel op eigen initiatief is. We gaan met medewerkers
van Eliantie maar iedereen offert hier zijn of haar vrije
tijd voor op en gaat mee op eigen risico.”
Hoe ziet jullie programma op de Mont Blanc eruit?
“Op www.expeditiekindsolaat.nl staat het hele
weekprogramma uitgelegd. We verkennen eerst een
paar andere bergen om ieders conditie te peilen en te
acclimatiseren. Dit doen we om te wennen aan het
ademhalen en klimmen op grotere hoogtes. Het is de
bedoeling dat we de Mont Blanc in twee dagen
beklimmen. De eerste dag lopen we naar een refuge op
3800 meter waar we overnachten. Om twee uur 's
nachts staan we weer op, we lopen de laatste kilometer
midden in de nacht naar boven. Als het goed is komen
we dan bij zonsopgang aan op de top. We blijven daar
een half uurtje om foto's te maken en zullen dan de hele
dag bezig zijn met de daling. Rond 18:00 uur zullen we
aankomen in het dal!”
Wat is het eerste wat jullie gaan doen als de top
bereikt is?
“Ik denk dat we in een vreugdestemming zullen verkeren
en elkaar zullen omhelzen van geluk en trots. Uit de
verhalen die op internet vermeld staan is het bereiken
van de top een heel emotioneel moment omdat er
zoveel trainingsuren in zijn gaan zitten en omdat zo
intens naar dat moment is toegeleefd. Misschien staan
we met zijn allen wel te huilen op de top.
Echter hebben we ook een vrij strakke procedure als
we op de top staan, omdat je daar geen uren kan
vertoeven. We moeten, voor onze sponsoren flink
wat foto's maken met alle vlaggen die we
meenemen.”
Wat eten jullie tijdens de expeditie?
“Iedereen neemt twee liter water mee en twee liter
thee. In thermosflessen, anders bevriest alles. Qua
eten is het best lastig omdat veel etenswaren zullen
bevriezen. Bij bergsportwinkels zijn speciale
voedingspakketten verkrijgbaar bestand tegen
extreme kou. Daar zullen we er dus een paar van
meenemen. En verder dingen als noten, haver,
snoepjes en glucoserijke zaken.”
Hoe kunnen we jullie kunnen herkennen?
“Aan de logo's van MTC en die van de ANWB. We
gaan naar boven in kleding van Human Nature, het
kledingmerk van de ANWB. Op onze rugzakken staat
het logo van Eliantie vermeld en op onze helmen zal
waarschijnlijk het rode handje staan wat wordt
gebruikt als logo op de website
www.expeditiekindsoldaat.nl”
Hoe kunnen mensen/bedrijven/scholen jullie
expeditie sponsoren?
“We hebben verschillende manieren en verschillende
bedragen om te doneren. We hebben de bedragen
afgeleid aan de hoogte van de Mont Blanc. Mensen
kunnen € 4,80 - € 48,10 of € 4810,00 doneren. Voor
elk bedrag staat een soort wederdienst zoals
naamsvermelding op de website en de vlag. Het
hoogste bedrag staat voor een eigen vlag die we op
de berg planten. De goedkoopste manier om een ex-
kindsoldaat te steunen is nog eenvoudiger: iedereen
met een mobiele telefoon kan het woord montblanc
naar 3010 sms’en. Per sms doneer je een bedrag
van € 1,50. Je mag zo vaak sms’en als je wilt. Hoe
meer mensen op de hoogte zijn van onze expeditie
en de bijbehorende website, hoe beter dat is voor de
jongens in Sierra Leone. ”
Kunnen wij de expeditie volgen?
“De expeditie is middels onze website goed te
volgen. We houden per deelnemer een weblog bij en
tijdens de beklimming hebben we GPS apparaten bij
ons zodat op de website exact te volgen is waar we
lopen.”
Voor alle achtergrond informatie, het volgen van
de expeditie, uitleg over de diverse manieren van
doneren kijk op www.expeditiekindsoldaat.nl

one love, one people
Vergeven en vergeten zijn twee totaal
verschillende dingen. Om er als
kindsoldaat weer bij te horen, moeten
mensen kunnen vergeten, maar hoe
moet dat ooit gebeuren? Ze hebben
onder onze handen geleden. Ze zullen
me altijd als rebel blijven zien. Tenzij
ik kan bewijzen dat ik veranderd ben.
Ik vocht in de oorlog. Op mijn vijftiende
vertrok ik uit mijn dorp naar Freetown,
Sierra Leone, om daar mijn middelbare
scholing te volgen. Het was oorlogstijd,
dus mijn scholing werd steeds
onderbroken. In Freetown woonde een
oom, waar ik bij mocht wonen. Om de
familie in het dorp te kunnen helpen,
moest ik in de zomervakanties naar Kono,
om mijn familie daar te helpen bij het
werk.
Tijdens die zomervakantie, in 1997, werd
ik gevangen genomen door de rebellen. Ik
pleitte bij ze me te laten gaan, maar in
plaats daarvan, dreigden ze me te
vermoorden. Het was ze menens, dus ging
ik met ze mee. In het begin stelde ik
kritische vragen, maar ik had al snel door
dat als je je niet net zo gedroeg als zij, ze
je als de vijand zagen. Daarom deed ik
wat zij deden, en maakte veel grapjes met
ze. Uiteindelijk was ik zeer geliefd onder
de rebellen van mijn eenheid. Alleen
daardoor heb ik de oorlog overleefd,
omdat ik ze naar de mond praatte. En
omdat ze dachten dat ik echt één van hen
was.
Ik heb een hele lange tijd bij ze
doorgebracht. Twee jaar. Of iets langer.
Toen ik uiteindelijk vrijgelaten werd,
besloot ik terug te gaan naar mijn familie.
Toen mijn moeder me zag, begon ze
spontaan te huilen. Ze had niet verwacht
me ooit nog terug te zien. Ze was zo blij
dat ik het er levend vanaf had gebracht.
Maar na de eerste blijdschap, begonnen
de moeilijkheden. Mijn ouders vroegen me
wel wat ik wilde, naar school, of een vak
leren, maar ze hadden niet de financiële
m
peace
middelen om me daadwerkelijk op weg te
helpen. Ik besloot naar Freetown te gaan,
om daar mijn geluk te zoeken. Ik wilde
terug naar school. Ik vond een oom, die
niet echt blij was me te zien, maar toch
besloot me te helpen.
Het is me gelukt om het tot een
universitaire studie te schoppen, maar het
leven is nog steeds niet makkelijk. Ik ben
derdejaars IT-student, en ik moet er echt
voor knokken alles bij elkaar te schrapen.
En hoewel het al heel lang geleden is, toch
loop ik nog steeds tegen mijn verleden
aan. De rebellen zijn vergeven, en door de
bevolking opgenomen, maar toch blijft er
angst bestaan. Angst dat we niet
veranderd zijn, angst dat we niet te
vertrouwen zijn.
Door die angst, en het wantrouwen, heb ik
een trauma opgelopen. Het is niet
makkelijk. Ooit was ik bij de rebellen, die
zoveel ellende veroorzaakt hebben, ik
maakte onderdeel van ze uit. Dus ben ik
schuldig, ook voor dingen die ik niet heb
gedaan. Dat schuldgevoel, is traumatisch.
Ik woon bij mensen die me verwijten dat
ik schuldig ben aan hun lijden tijdens de
oorlog. Dit zijn mensen die vreselijk
geleden hebben. En nu moeten ze me
weer accepteren. Dat lukt niet altijd. Als
er dingen gebeuren, zoals diefstal uit het
huis, word ik gelijk verdacht.
Voor mij is het belangrijk er bij te horen,
gerespecteerd te worden door mijn
omgeving, en niet steeds te worden
nagewezen. Maar ik heb er mee leren
omgaan. Ik weet dat als ik eenmaal ben
afgestudeerd, en deze mensen kan
helpen, en ze goede dingen kan laten
zien, ze niet meer zo makkelijk over me
zullen kunnen oordelen. Dan ben ik weer
hun gelijke. Het allerliefst help ik dan
degenen die niet mee kunnen komen, ook
aan boord te komen. One love, one
people. Vergeving is een groot goed.
Mustapha, ex-kindsoldaat Sierra Leone
Mustapha is 26, woont in Freetown en is 3e
jaars IT-student aan de universiteit.
Mustapha zoekt sponsoring voor zijn
schoolgelden en lesmaterialen. Ook kan hij
goed gebruik maken van een (2e hands)
laptop.

re-invent ing the wheel
Het wiel opnieuw uitvinden. Not done.
Niemand doet het. Waarom zou je
ook? Op kennis moet je voortborduren.
Zo gaat dat ook in de hulpverlening.
Maar het wiel werd uitgevonden met
een bepaalde reden. De bedenker had
een bepaalde oplossing voor ogen,
voor een bepaald probleem. Als
niemand ooit verder had gekeken dan
zijn neus lang was, dan was het
vliegtuig ook nooit uitgevonden.
Sinds 1996 houden hulpverleners en
wetenschappers zich bezig met de
problematiek rond kindsoldaten. Talloze
experts hebben zich over het fenomeen
gebogen, en zijn met oplossingen
gekomen, die zij bij de situatie vonden
passen. Het wiel was geboren. En er is
vervolgens nooit meer gekeken naar
andere oplossingen, omdat men ook niet
langer kritisch naar de problemen keek.
Wereldwijd vechten er jaarlijks ongeveer
250.000 kinderen mee in oorlogen of
gewapende groeperingen. In Sierra Leone
waren dat er bijna 7.000. Volgens de
officiële cijfers. En hoewel er vlak na de
burgeroorlog verschillende hulpverlenings-
programma’s zijn uitgevoerd, is het bijna
onmogelijk een ex-kindsoldaat te vinden
die zijn of haar leven weer op de rit heeft.
Nu 7 jaar na de oorlog, hebben de meesten
van ons nog steeds veel moeite om een
leven op te bouwen. Het wiel was blijkbaar
geen goede oplossing.
De ex-kindsoldaten in Sierra Leone zijn
intussen volwassen geworden. En iedereen
denkt dat we het wel zelf redden. Er is
geen organisatie die zich nog om ons lot
bekommert, terwijl er zovelen zijn die
beweren dat ze dat juist wel doen. Uit
onvrede zijn we het collectief Child Soldier
Coalition begonnen. Een manier om onze
stem te laten horen, en kritiek te leveren
op bestaande hulpprogramma’s. Een goede
manier om tegenwicht te bieden, maar
uiteindelijk ook niet beter dan het wiel. We
lossen er niets mee op.
field
Met Mind to Change hebben we de
mogelijkheid gekregen op een positieve
manier iets aan onze situaties te
veranderen. En hulpverleningsprogram-
ma’s te ontwikkelen die voor ons wèl
werken. Een grote uitdaging, want geen
van ons kampt met dezelfde problemen.
Dus hoe bedenk je iets, dat voor ons
allemaal werkt? Het wiel opnieuw
uitvinden dus. Met z’n allen. En daar zijn
we de afgelopen twee jaar druk mee bezig
geweest.
Voor de meeste ex-kindsoldaten hebben
we goede oplossingen gevonden. Alleen
de straatjongens en meisjes vallen nog
buiten de boot. Het is moeilijk hen te
helpen. Ze zijn het leven op straat
gewend, en zijn niet zo gemotiveerd als
de rest van ons om hard te werken en zo
een toekomst op te bouwen. Ook is het
moeilijk om deze groep in onze ‘denktank’
te betrekken. Want dat kost tijd. Tijd
waarin ze geen geld verdienen. Of bij
elkaar kunnen stelen. Toch blijven we het
proberen, want hoewel ze graag op een
makkelijke manier hun geld verdienen, wil
iedereen in zijn hart toch heel erg graag
bij de samenleving horen. Er moet dus
een manier zijn, om ook hen te helpen.
Meedoen aan programma’s van Mind to
Change is geen makkie, en daar zit het
grote probleem. Er wordt veel van je
verwacht. Je zult zelf veel moeten
investeren, want niets wordt je zomaar
aangereikt. Als je een studiebeurs krijgt,
moet je uiteindelijk ook iets terug doen.
En als je niet presteert, lig je er ook zo
weer uit. Tenzij je een goede reden hebt
natuurlijk. Geen gratis ritje dus. Wie niet
ziet dat het de investering waard is, doet
niet zo makkelijk mee. Een goede manier
om het kaf van het koren te scheiden. En
je kan niet iedereen helpen. Helaas.
Staff Mind to Change Sierra Leone
 Ontwapen wedstrijd

Koop Moordjongens via Stiching Mind to Wil jij een exemplaar van
Change, dan gaat de opbrengst volledig naar Moordjongens winnen? Stuur ons
(ex) kindsoldaten in Sierra Leone. Meer dan jouw ontwapen boodschap!
We geven 5 exemplaren weg.
informatie: www.mindtochange.nl

Kindsoldaten. Fictie. Leeftijd: 12+

Help Mind to Change kindsoldaten
voorgoed te ontwapenen. Maak
Idrissa is elf als hij door zijn oom wordt ingelijfd bij het een ontwapen boodschap,
rebellenleger. De eerste keer dat hij moet vechten, staat hij waarmee je de wereld duidelijk
doodsangsten uit, maar als hij geconfronteerd wordt met maakt hoe jij over kindsoldaten
het doorgeladen geweer van de vijand, schiet hij zonder te denkt.
kijken. Hij heeft zijn eerste slachtoffer gemaakt. Daarna is
doden niet moeilijk meer. Onder invloed van drugs wordt hij Je kan een filmpje maken, een
een wrede generaal, die andere jonge jongens dwingt om tekening, schilderij, cartoon,
mee te vechten. gedicht, een kort verhaal, een T-
shirt, petje, poster en ga zo maar
Jim is zeven als hij samen met zijn moeder door de rebellen
wordt ontvoerd. Hij moet toekijken hoe zijn moeder wordt
door. Zolang je maar je creativiteit
doodgeschoten. Als hij later tijdens gevechten aan zijn gebruikt om je boodschap over te
moeder denkt, wordt hij zo razend dat hij moeiteloos het brengen.
ene na het andere slachtoffer maakt. Al snel is hij een van
de meest gevreesde krijgers in zijn eenheid, en beschermt hij De winnende boodschappen
andere jonge jongens tijdens de gevechten. worden gepubliceerd op de
website van Mind to Change, en
Na jaren vechten komen de jongens terecht in een tehuis, misschien gebruiken we jouw
waar ze ontwapend worden, en hun moeizame integratie in inzending zelfs voor onze
de naoorlogse samenleving begint. Zonder geweer zijn ze ontwapencampagne.
machteloos, en weten ze niet hoe ze zich staande moeten
houden. List en bedrog worden hun wapens, terwijl ze diep Stuur je inzending naar
in hun hart niets liever willen dan geaccepteerd worden en ontwapen@mindtochange.nl, of
erbij horen.
stuur ons de link naar jouw
boodschap op je eigen website of
op You Tube bijvoorbeeld.
ISBN 9789022323465
Auteur Ginny Mooy Ben je niet creatief, maar wil je
Prijs € 14,95 wel graag meedoen met de
ontwapen campagne? Plaats dan
een banner op je website, je
space, of je Hyves. Kijk op
www.mindtochange.nl voor
banners.