Apit, Maria Fe V.

1998-78323

BUOD: Wika at Kamalayan ni Silvano V. Epistola Ang mga suliranin ay karanasan natin mapagwari at ito'y nangangailangan ng kapaliwanagan, ngunit wala naman tayong nakahandang kapani-paniwalang kapaliwanagan. Nakapagtataka ang pag-usbong ng isang kamalayan sa ating pag-aaral ng banyang wika. Nagbabago ang ating kamalayan sa ating kapaligiran gayong di naman tayo tumitinag sa ating kinaroroonan. Ang pagbibigay ng wasto at malinaw na kasagutan sa bakit? na ito ang suliranin. Ano ang nagbago sa ating kamalayan tuwing nagbabago tayo ng wika kahit di nagbabago ang daigdig na natunghayan ng limang pandamdam. Ito ay nangangailangan ng maka-agham na paliwanag at kailangan hinuhain na may kinalaman ang wikang ginagamit sa ating kamalayan. Ang ganitong paglilinaw ay atin maisasagawa kung ating hihimayhimayin ang kabuuan ng ating kamalayan at kubuuan ng wikang ginamit. Ang pumapasok sa ating kamalayan ay talagang hindi kailangang magdaan sa wika. Hindi halos mabilang ang mga bagay-bagay sa ating kapaligiran na namamalayan nating naroroon ngunit wala naman tayong sukat magamit na salita sa ating alam na wika upang ang bagay na ito ay matukoy. Sapat nang magdaan ang mga ito sa lima nating pandamdam upang ating mamalayang nasa kapaligiran nga natin ang naturang mga bagay at hindi kailangang manulay sa wika upang pumasok sa ating kamalayan. Kapag hindi natin matukoy ang isang bagay, natural lamang ang magtanong ng Ano yan? Hindi na natin inuusisa ng katangian o bisa nito. Tila ibig lang patuluyin ito sa ating kamalayan sa pamamgitan ng wika. Kung sakaling kailangan tukuyin ito, maaring nating hilain ang kausap at ituro ito sa kanya. Maari ring magsalita lang tayo: May namalayan ako kuwan doon o Ang kuwan doon. Ang isang bahagi ng ating kamalayan ay isang balangkas na nagbibigay ng kaayusan sa lahat ng mga impresyong inihahatid doon ng ating mga pandama buhat sa ating kapaligiran. Ito Page 1 of 2

na nagbibigay kaayusan sa ating namamalayan sa ating daigdig ay binubuo ng uri ng bagay, ng mga uri ng mga uri ng mga bagay, ng mga uri ng uri ng mga uri ng mga bagay at ng mga uring may malalawak na saklaw. Namamalayan man natin o hindi, walang patid ang ating pag-uuri-uri ng mga bagay na dumarating sa ating kamalayan at ito ay nakabatay sa mga nakatakdang panunutunan. Ang katapat ng balangkas ang mga kaurian sa ating kamalayan ay ang sistema ng mga etiketa sa ating wika. Ang isang etiketa ay hindi lubos na ulila at may pamilya ito. Ang lahat ng bagay na nagtataglay ng pare-parehong mga katangian ay nasasaklawan ng isang etiketa. Ang mga etiketa namang nakasasaklaw sa ilang mga katangiang pareho ay nakasasaklaw din ng isa pang etiketa. Ang bawat etiketa sa sistema ng mga etiketa sa ating wika ay may katapat na uri sa balangkas ng mga kaurian sa ating kamalayan. Halimbawa, sa Kanluranin, si Edru, isang lalaki, at si Lupa, isang aso, ay parehong hayop animal. Hindi maaari iyan sa sistema ng mga etiketa at balangkas ng mga kaurian na Pilipino. Sa Silangan, magkaiba ang tao at ang hayop. Sa Kanluran, saklaw ng hayop ang tao. Saklaw ng man (lalaki) ang mga lalaki ( men) at gayon din ang mga babae (women). Sa Pilipino, may babae at mayg lalaki; nasasaklaw sila kapwa ng tao. Ganyan kalaki ang pagkakaiba ng Pilipino at Ingles. Ito ang dahilan ng pangangailangang gumawa ng bagong balangkas ng mga kaurian na katapat ng pinag-aaralan nating bagong wika. Ang natalakay ay etiketa ng salita. Meron ding etiketa larawan at tunog. Ang pakay ng sulating ito ay ipaliwanag ang nakapagtatakang pagbabago ng kamalayan tuwing magbabago ang wikang ginagamit. Ang pagbibigay ng kapaliwanagan sa kataka-taka nating karanasang ito ang nagluwal ng isa pang suliranin: Hinuhubog ba ng wika ang kamalayan o ng kamalayan ang wika?

Page 2 of 2