Lm pht v tng trng: u l s la chn lu di cho Vit Nam?

(24/07/2007) Thi gian gn y, mt s nh kinh t Vit Nam cho rng, t l lm pht Vit Nam gn bng tc tng trng kinh t l tt cho s pht trin kinh t. Tuy nhin, mc gn kt gia lm pht v tng trng kinh t nh th no, cho n nay, vn cn l vn gy nhiu tranh ci. Gia tng trng kinh t v lm pht thng c mi quan h nht nh. Mt s nghin cu theo li kinh nghim cho thy, lm pht c th tc ng tiu cc n tng trng kinh t khi n vt qua mt ngng nht nh. Mi quan h gia tng trng kinh t v lm pht l phi tuyn tnh. Fischer (vo nm 1993) l ngi u tin nghin cu vn ny vi kt lun, khi lm pht tng mc thp, mi quan h ny c th khng tn ti hoc thm ch mang tnh ng bin; lm pht mc cao, mi quan h ny l nghch bin. Mt s cc nh nghin cu sau ny nh ca Sarel (vo nm 1996), Gosh v Phillip (vo nm 1998), Shan v Senhadji (vo nm 2001) v mt s cc nh nghin cu khc c gng tm ra im c bit v mi quan h gia lm pht v tng trng kinh t. Bng cc nghin cu khc nhau h tm ra mt ngng lm pht, m ti ngng nu lm pht vt ngng s c tc ng tiu cc (tc ng ngc chiu) n tng trng. Theo Sarel, ngng lm pht l 8%; cn theo Shan v Senhadji, ngng lm pht cho cc nc ang pht trin l 11%-12%, cho cc nc cng nghip khong 1%-3%. Gn y nht l nghin cu ca tc gi Khan (vo nm 2005) tp trung nghin cu xc nh mc lm pht ti u. Kt qu Khan tm ra mc lm pht ti u i vi cc nc vng Trung ng v Trung l khong 3,2%. Hc thuyt kinh t v m khng nh, nu sn lng thc t vt sn lng tim nng s lm lm pht gia tng. Thc t l vo nm 2005 - 2006, lm pht th gii gia tng, ngoi nguyn nhn gi du cn do nn kinh t nhiu nc pht trin qu nng. Lm pht ca Vit Nam gia tng trong my nm gn y, phi chng cng chu nh hng bi s gia tng sn lng vt mc tim nng? Theo nh gi ca Qu Tin t quc t (IMF) (vo nm 2006) v cc nguyn nhn lm tng lm pht Vit Nam th bt u t nm 2005 c du hiu ca s gia tng sn lng vt mc tim nng (nhng nm trc mi quan h ny l khng nht qun v khng r nt). Thng qua mi quan h gia lm pht v tng trng kinh t, mt s nc s dng lm pht cao thc y tng trng kinh t. Tuy nhin, nhiu nh nghin cu kinh t cho rng, y l gii php thc y tng trng kinh t nhanh, nhng km bn vng. Hay cn ni l gii php tng trng "bong bng". Xu hng chung l cc nc pht trin chn gii php tng trng kinh t thc cht, l da trn c s gi c n nh mc thp. Cn c bin lun cho gii php ny l: Trong nn kinh t th trng, lm pht n nh th tnh d bo c nng cao. iu gip cc nh u t c th xy dng c cc phng n u t hiu qu. i vi ngi tiu dng th h n nh chi tiu, khng phi lo cn nhc cc mt hng tiu dng khc thay th do gi tng. Tt c iu gp phn thc y tng trng kinh t

thc cht. Hin nay, cc nc pht trin chn mc lm pht gn 2% l mc ti u cho tng trng. Tuy nhin cng phi hiu rng, lm pht n nh ch l iu kin cho tng trng kinh t, cn iu kin cn cho tng trng phi l vn ca Chnh ph trong vic pht trin ngun lc, vn v cng ngh k thut..... i vi Vit Nam mc lm pht no l ti u cho tng trng kinh t? Cc ngng lm pht cng vi cc phn tch nu trn c th cung cp mt mc chun cho Vit Nam, vi mt thc t rng, cc doanh nghip Vit Nam v ngi tiu dng khng thch mt mc lm pht cao v khng n nh. Mc lm pht chun ca Vit Nam c th gn vi mc lm pht ca cc nc ng Nam . Nghin cu bc u ca IMF (2006) v mc lm pht Vit Nam v cc nc ng Nam cng ch ra rng, mc lm pht ti u cho tng trng kinh t cc nc vng ng Nam , trong c Vit Nam khong 3,6%. Tuy nhin c mt thc t rng, cc kt qu nghin cu v ngng lm pht tt cho tng trng u khng a ra mc tng trng kinh t l bao nhiu. y l cu hi quan trng cho Vit Nam, bi v lm pht mc tiu c a ra trong mi quan h vi tng trng kinh t.

ThS. Nguyn Th Kim Thanh

Lm pht v tng trng: u l s la chn lu di cho Vit Nam? (24/07/2007) Thi gian gn y, mt s nh kinh t Vit Nam cho rng, t l lm pht Vit Nam gn bng tc tng trng kinh t l tt cho s pht trin kinh t. Tuy nhin, mc gn kt gia lm pht v tng trng kinh t nh th no, cho n nay, vn cn l vn gy nhiu tranh ci. Gia tng trng kinh t v lm pht thng c mi quan h nht nh. Mt s nghin cu theo li kinh nghim cho thy, lm pht c th tc ng tiu cc n tng trng kinh t khi n vt qua mt ngng nht nh. Mi quan h gia tng trng kinh t v lm pht l phi tuyn tnh. Fischer (vo nm 1993) l ngi u tin nghin cu vn ny vi kt lun, khi lm pht tng mc thp, mi quan h ny c th khng tn ti hoc thm ch mang tnh ng bin; lm pht mc cao, mi quan h ny l nghch bin. Mt s cc nh nghin cu sau ny nh ca Sarel (vo nm 1996), Gosh v Phillip (vo nm 1998), Shan v Senhadji (vo nm 2001) v mt s cc nh nghin cu khc c gng tm ra im c bit v mi quan h gia lm pht v tng trng kinh t. Bng cc nghin cu khc nhau h tm ra mt ngng lm pht, m ti ngng nu lm pht vt ngng s c tc ng tiu cc (tc ng ngc chiu) n tng trng. Theo Sarel, ngng lm pht l 8%; cn theo Shan v Senhadji, ngng lm pht cho cc nc ang pht trin l 11%-12%, cho cc nc cng nghip khong 1%-3%. Gn y nht l nghin cu ca tc gi Khan (vo nm 2005) tp trung nghin cu xc nh mc lm pht ti u. Kt qu Khan tm ra mc lm pht ti u i vi cc nc vng Trung ng v Trung l khong 3,2%.

Hc thuyt kinh t v m khng nh, nu sn lng thc t vt sn lng tim nng s lm lm pht gia tng. Thc t l vo nm 2005 - 2006, lm pht th gii gia tng, ngoi nguyn nhn gi du cn do nn kinh t nhiu nc pht trin qu nng. Lm pht ca Vit Nam gia tng trong my nm gn y, phi chng cng chu nh hng bi s gia tng sn lng vt mc tim nng? Theo nh gi ca Qu Tin t quc t (IMF) (vo nm 2006) v cc nguyn nhn lm tng lm pht Vit Nam th bt u t nm 2005 c du hiu ca s gia tng sn lng vt mc tim nng (nhng nm trc mi quan h ny l khng nht qun v khng r nt). Thng qua mi quan h gia lm pht v tng trng kinh t, mt s nc s dng lm pht cao thc y tng trng kinh t. Tuy nhin, nhiu nh nghin cu kinh t cho rng, y l gii php thc y tng trng kinh t nhanh, nhng km bn vng. Hay cn ni l gii php tng trng "bong bng". Xu hng chung l cc nc pht trin chn gii php tng trng kinh t thc cht, l da trn c s gi c n nh mc thp. Cn c bin lun cho gii php ny l: Trong nn kinh t th trng, lm pht n nh th tnh d bo c nng cao. iu gip cc nh u t c th xy dng c cc phng n u t hiu qu. i vi ngi tiu dng th h n nh chi tiu, khng phi lo cn nhc cc mt hng tiu dng khc thay th do gi tng. Tt c iu gp phn thc y tng trng kinh t thc cht. Hin nay, cc nc pht trin chn mc lm pht gn 2% l mc ti u cho tng trng. Tuy nhin cng phi hiu rng, lm pht n nh ch l iu kin cho tng trng kinh t, cn iu kin cn cho tng trng phi l vn ca Chnh ph trong vic pht trin ngun lc, vn v cng ngh k thut..... i vi Vit Nam mc lm pht no l ti u cho tng trng kinh t? Cc ngng lm pht cng vi cc phn tch nu trn c th cung cp mt mc chun cho Vit Nam, vi mt thc t rng, cc doanh nghip Vit Nam v ngi tiu dng khng thch mt mc lm pht cao v khng n nh. Mc lm pht chun ca Vit Nam c th gn vi mc lm pht ca cc nc ng Nam . Nghin cu bc u ca IMF (2006) v mc lm pht Vit Nam v cc nc ng Nam cng ch ra rng, mc lm pht ti u cho tng trng kinh t cc nc vng ng Nam , trong c Vit Nam khong 3,6%. Tuy nhin c mt thc t rng, cc kt qu nghin cu v ngng lm pht tt cho tng trng u khng a ra mc tng trng kinh t l bao nhiu. y l cu hi quan trng cho Vit Nam, bi v lm pht mc tiu c a ra trong mi quan h vi tng trng kinh t.

ThS. Nguyn Th Kim Thanh

TNG TRNG V LM PHT Trong thi gian gn y, mt s nh kinh t Vit Nam cho rng, t l lm pht Vit Nam gn bng tc tng trng kinh t l tt cho s pht trin kinhh t. Phi chng y l mc lm pht

ti u cho tng trng kinh t? Gia tng trng kinh t v lm pht thng c mi quan h nht nh. Tuy nhin mc gn kt nh th no vn l vn tranh ci. Mt s nghin cu theo li kinh nghim cho thy, lm pht c th tc ng tiu cc n tng trng kinh t khi n vt qua mt ngng nht nh. Mi quan h gia tng trng kinh t v lm pht l phi tuyn tnh. Fischer (1993) l ngi u tin nhin cu vn ny vi kt lun, khi lm pht tng mc thp mi quan h ny c th khng tn ti , hoc thm tr mang tnh ng bin, v lm pht mc cao mi quan h ny l nghch bin. Mt s cc nh Nhin cu sau ny nh Sarel (1996), Gosh v philp(1998), Shan v Senhadji(2001), v mt s cc nh nghin cu khc c gng tm ra c im c bit v mi quan h gia lm pht v tng trng kinh t. Bng cc nghin cu khc nhau h tm ra mt ngng lm pht, m ti ngng nu lm pht vt ngng s c tc ng tiu cc (tc ng ngc chiu) n tng trng. Sarel ngng lm pht l 8%,Shan v Senhadji ngng lm pht cho cc nc ang pht trin l 11-12%, cc nc cng nghip khong 1-3%. Gn y nht l nghin cu ca tc gi Khan(2005) tp trung nghin cu xc nh mc lm pht ti u . Kt qu Khan tm ra mc lm pht ti u i vi cc nc vng trung ng v trung l khong 3.2%. Hc thuyt kinh t v m khng nh, nu sn lng thc t vt sn lng tim nng s lm lm pht gia tng. Thc t 2005-2006 lm pht th gii gia tng, ngoi nguyn nhn gi du cn do nn kinh t nhiu nc pht trin qu nng. Lm pht ca Vit Nam gia tng trong my nm gn y, phi chng cng c chu nh hng bi s gia tng sn lng vut mc tim nng?. Theo nh gi ca IMF(2006) v cc nguyn nhn lm tng lm pht Vit Nam , bt u t nm 2005 c du hiu bi s gia tng sn lng vt mc tim nng ( nhng nm trc mi quan h ny l khng nht qun v khng r nt). S dng mi quan h gia lm pht v tng trng kinh t, mt s nc s dng lm pht cao thc y tng trng kinh t. Tuy nhin, nhiu nh nghin cu kinh t cho rng, y l gii php thc y tng trng kinh t nhanh, nhng km bn vng. Hay cn ni l gii php tng trng bong bng. Xu hng cc nc pht trin chn gii php tng trng kinh t thc cht, l da trn c s gi c n nh mc thp. Cn c bin lun cho gii php ny l: Trong nn kinh t th trng, lm pht n nh th tnh d bo c nng cao. iu gip cc nh u t c th xy dng c cc phng n u t hiu qu. i vi ngi tiu dng th chi tiu yn tm, h khng phi lo cn nhc cc mt hng khc thay th do gi tng. Tt c iu gp phn thc y tng trng kinh t thc cht. Hin nay cc nc pht trin chn mc lm pht gn 2% l mc ti u cho tng trng. Tuy nhin cng phi hiu rng, lm pht n nh ch l iu kin cho tng trng kinh t, cn iu kin cn cho tng trng phi l vn ca Chnh ph trong vic pht trin ngun lc, vn v cng ngh k thut..... i vi Vit Nam mc lm pht no l ti u cho tng trng kinh t? Cc ngng cng vi cc phn tch nu trn c th cung cp mt mc chun cho Vit Nam, vi mt thc t rng, cc doanh nghip Vit Nam v ngi tiu dng khng thch mt mc lm pht cao v khng n nh. Mc lm pht chun ca Vit Nam c th gn vi mc lm pht ca cc nc ng nam . Nghin cu bc u ca IFM(2006) v mc lm pht Vit Nam vi cc nc ng Nam cng ch ra rng , mc lm lm pht ti u cho tng trng kinh t cc nc vng ng Nam , trong c Vit Nam khong 3.6%. Mt thc t rng, cc kt qu nghin cu v ngng lm pht tt cho tng trng u khng a ra vi mc tng trng kinh t l bao nhiu. y l cu hi quan trng cho Vit Nam, bi v lm pht mc tiu c a ra trong mi quan h vi tng trng kinh t./.

MI QUAN H GIA LM PHT V TNG TRNG T L THUYT N THC TIN VIT NAM (S 24/2008) (05/01/2009) Nguyn Kim Anh

Khng lc no nh thi gian t u nm 2008 n nay, vn lm pht v tng trng thu ht s quan tm ca nhiu gii khc nhau: t ngi dn thng mi ngy khi ra ch c cm nhn nh mnh b mc ti; cc ch doanh nghip phi vt ln vi nhng toan tnh t chi ph vt t, hng ho, dch v, lng cng nhn n gi thnh, gi bn, th trng cung cp vt t, hng ho v tiu th sn phm; cc ch nh bng tnh ton li sut huy ng v cho vay nh th no va thu ht tin gi ca ngi gi tin v ngi vay vn c th chp nhn vi li sut cao hn; cc nh lp php, hnh php v hoch nh chnh sch au u v nhng n thuc cha tr cho nn kinh t khi lm vo bo bnh lm pht cng cao, hu qu l tng trng b suy gim, i sng nhn dn, nht l ngi ngho, ngi c thu nhp thp gp kh khn; trong di hn, Chnh ph li lo ngi khi tng trng kinh t b suy gim gy hu qu gim pht, lm cho i sng ca cc tng lp dn c cng gp kh khn hn, sc mua gim dn n kinh t b suy thoi, nhng nh hng tiu cc t khng hong ti chnh t nc M v ton cu ang tc ng xu n nn kinh t nc ta, th trng xut khu hng ho b gim st, vn u t gin tip c nguy c b rt khi th trng chng khon, vn u t trc tip khng thc hin c nh cam kt. kch thch nn kinh t, trong lc tch lu ca nn kinh t, d tr ngn sch, d tr ngoi hi ca nc ta cn rt hn hp, Nh nc ta khng ngun lc cung cp cc gi kch thch nn kinh t nh cc nc pht trin hoc nh Trung Quc, n vi hng trm t la; Nh nc ch c nhng khon kch thch bng tng vn u t trc tip cho sn xut nng nghip, nng thn, xut khu, tr cp bng tng cc khon cho vay, gim thu, gim li sut cho vay, tng lng hoc gim gi lm vic, gim gi hng ho, dch v hoc tng tr cp cho cc i tng chnh sch. lm r mi quan h gia lm pht v tng trng, c nhiu cng trnh nghin cu ca cc nh kinh t trong nc v th gii, v l thuyt v thc nghim c th tm tt nh sau: 1. L thuyt v lm pht v tng trng V l thuyt, lm pht c th tc ng tiu cc ln tch cc ln tng trng kinh t: Theo Mundell (1965) v Tobin (1965), c mi tng quan t l thun gia lm pht v tng trng; hai trng phi Keynes v trng phi tin t u cho rng trong ngn hn, chnh sch ni lng tin t kch thch tng trng, ng thi lm gia tng lm pht; ng cong Phillips ni ting v s nh i gia mc tiu lm pht v tht nghip. - Stagflation ngha l suy thoi v lm pht, tnh trng nn kinh t va c nhng du hiu ca lm pht, m c bn nht l gi c leo thang, tin mt gi nhng li va c nhng biu hin ca suy thoi nh sn xut nh tr, tht nghip gia tng, lm pht cao, tng trng thp. - Lm pht c th tc ng tiu cc ln tng trng nh: du hiu bt n kinh t v m; tng s khng chc chn ca cc hot ng u t; lm pht lm thay i gi c tng i, lm mo m qu trnh phn b ngun lc; lm pht cn c xem nh l mt loi thu nh vo nn kinh t. 2. Cc nghin cu kim nghim v mi quan h gia lm pht v tng trng - Nghin cu ban u (nhng nm 60) khng tm thy mi quan h c ngha thng k no. - Giai on sau khng hong du ha 1973-1974, tm thy quan h m gia lm pht v tng trng (Fischer, 1993; Bruno v Easterly, 1995; Barro, 1998). 3. Lm pht v tng trng trn th gii Mi quan h gia lm pht v tng trng l phi tuyn tnh. Lm pht ch tc ng tiu cc ln

tng trng khi t ngng nht nh no (threshold). mc di ngng, lm pht khng nht thit tc ng tiu cc ln tng trng, thm ch c th tc ng dng nh l thuyt Keynes cp. Kt qu kim nghim nh hng ngng ca lm pht - Nghin cu ca Khan v Senhadji (2001): 140 nc, giai on 1960-1998. Cc nc ang pht trin, ngng lm pht t 11-12%/nm. - Nghin cu ca Li (2006): S liu cho 90 nc ang pht trin, giai on 1961-2004, ngng l 14%/nm. - Nghin cu ca Christoffersen v Doyle (1998) tm ra ngng l 13% cho cc nn kinh t chuyn i. Kt lun: ngng tiu cc ca lm pht l t 11%-14% tr ln (1). Tng ng vi nghin cu trn, tc gi T Anh - Ngn hng Nh nc (NHNN) cng cho rng: gia tng trng kinh t v lm pht thng c mi quan h nht nh. Tuy nhin, mc gn kt nh th no l vn cn tranh ci. Mt s nghin cu v thc nghim cho thy, lm pht c th tc ng tiu cc n tng trng kinh t khi n vt qua mt ngng nht nh. Fischer (1993) l ngi u tin nghin cu vn ny kt lun, khi lm pht tng mc thp, mi quan h ny c th khng tn ti, hoc mang tnh ng bin, v lm pht mc cao mi quan h ny l nghch bin. Mt s cc nh nghin cu sau ny nh Sarel (1996), Gosh v Phillips (1998), Shan v Senhadji (2001), v mt s cc nh nghin cu khc c gng tm ra c im c bit v mi quan h gia lm pht v tng trng kinh t. Bng cc nghin cu khc nhau, h tm ra mt ngng lm pht, m ti ngng nu lm pht vt ngng s c tc ng tiu cc (tc ng ngc chiu) n tng trng. Theo Sarel, ngng lm pht l 8%, theo Shan v Senhadji, ngng lm pht cho cc nc ang pht trin l 11-12%, cc nc cng nghip khong 1-3%. Gn y nht l nghin cu ca tc gi Khan (2005) tp trung nghin cu xc nh mc lm pht ti u. Kt qu Khan tm ra mc lm pht ti u i vi cc nc vng Trung ng v Trung l khong 3,2%. Hc thuyt kinh t v m khng nh, nu sn lng thc t vt sn lng tim nng s lm lm pht gia tng. Thc t 2005-2006, lm pht th gii gia tng, ngoi nguyn nhn gi du cn do nn kinh t nhiu nc pht trin qu nng. 4. Lm pht v tng trng Vit Nam Mi quan h gia lm pht v tng trng ca nn kinh t Vit Nam cng ph hp vi l thuyt v kt qu kim nghim trn th gii. mc lm pht thp (thng l mt ch s) th lm pht khng c tc ng tiu cc ln tng trng. mc lm pht thp, gia tng lm pht thng gn lin vi tng trng cao hn (giai on 1992-2007). Tuy nhin, khi lm pht t n mt ngng cao nht nh, th lm pht bt u tc ng tiu cc ln tng trng (giai on trc 1992). Tuy nhin, thi gian gn y, Vit Nam xut hin thm quan im mi, l t l lm pht tt nht l khng vt qu tc tng trng; y l quan im ca ng L c Thu, nguyn Thng c NHNN khi pht biu quan im ny trc Quc hi: Ti cho rng mt nn kinh t pht trin bn vng th lm pht mc thp hn tng trng 1-2%. Chng hn GDP nm 2006 l 8% th lm pht l 6-7% (?). Theo PGS., TS. Nguyn i on, quan im ny khng c c s l thuyt r rng, khng c khng nh v mt l thuyt, l cch pht biu mang tnh ng dng trong nhng iu kin nht nh; trn thc t, lun im ny tr thnh nn tng cho vic thc thi chnh sch tin t ni lng ko di Vit Nam v h qu tt yu l lm pht mc bo ng; theo , quan im v mt t l lm pht tt nht l t l lm pht nh hn tc tng trng, thc cht ch l mt cch pht biu sai lch, pha trn gia mt mc lm pht mong mun 1-3% v mt mc lm pht va phi cn kim sot c, tc l lm pht di hai ch s bin

thnh mc lm pht tt nht (2); tng ng vi phn tch trn ca PGS., TS. on, ng Nguyn Vn Phc, Trng i hc M thnh ph H Ch Minh, cng cho rng: khng c c s khoa hc, khng c l thuyt no cp, khng c nghin cu kim nghim; ngng tc ng tiu cc ca lm pht khng phi l bng tc tng GDP. Quan im v lm pht theo ng L c Thu Ngay nc ta, trong iu kin bnh thng, khng t nh khoa hc ngh ti y lm pht ln cao hn thc y tng trng. Thm ch h cho rng, nu Vit Nam mun tng trng cao th lm pht hai ch s l bnh thng. Nhng vi ti, chng no cn c giao nhim v ny, s tip tc theo ui quan im gi cho lm pht nm trong tm kim sot, v tc lm pht tt nht l khng vt qu tc tng trng. Vic mun tng cung tin, chp nhn lm pht l h qu trc tip ca quan im v lm pht nh: lm pht, tng cung tin l tng vn u t cho nn kinh t; c s nh i gia lm pht v tng trng, chp nhn lm pht tng trng; hai quan im ny tuy khc nhau nhng c tc ng b sung cho nhau v lm cho cc nh hoch nh chnh sch tin rng lm pht c li hn l c hi cho nn kinh t (c bit t l lm pht di hai ch s), lm pht tng cung tin thm vn u t t ngn sch l gii php tt nht t mc tng trng nhanh. Cng quan im tng cung tin l tng vn u t cho nn kinh t, kin ca ng V Ngc Nhung cho rng Lm pht to vn ln v cc r cho pht trin kinh t, vn pht hnh tin ch tn chi ph in tin nn cc r; hoc Lm pht gip ngn sch vay ngn hng nhiu hn chi cho sn xut, tng thu nhp ca ngi dn. Cc nh kinh t cho rng t l lm pht cao, tc ng tiu cc n sn lng sn xut ca nn kinh t thng qua cc knh nh u t, tn dng, tiu dng; ngi cho vay khng c ng lc cho vay v li sut cho vay thng m trong thi k ny v cho vay thi hn cng di cng b l, vi chi ph huy ng vn cao, y li sut cho vay cao, cc doanh nghip d thiu vn cng rt e ngi vay vn v lm chi ph tng cao, h qu l knh tn dng b thu hp; nhng kt qu thc t theo cng b ca NHNN cho thy d n tn dng 10 thng u nm 2008 ch tng hn 19,6%, thp hn mc tng 37,73% so vi cng k nm 2007 (3); t l lm pht cao lm cho thu nhp h gia nh gim, ch s lm pht n thng 10/2008 l 22,14% cng c ngha vi vic gim hn 22% thu nhp so vi cui nm 2007. Mi ngi phi tit kim chi tiu dn n gim tiu dng; cc nh u t tim nng s gim u t v ri ro cao v hu qu l lm gim sn lng sn xut ca nn kinh t. Nh vy, vic s dng lm pht cao thc y tng trng kinh t thc cht y l liu php sc vi mong mun tng trng nhanh t c thnh tch mong mun, nhng hu qu tiu cc gy ra cho nn kinh t v nh hng n i sng ca dn c, nht l tng lp ngho, thu nhp thp b tc ng nhiu nht. Cc nh nghin cu kinh t cho rng, y l gii php thc y tng trng kinh t nhanh, nhng km bn vng; hay cn gi l gii php tng trng bong bng. V vy, trong thi gian qua, c nhiu kin cn thay i quan im v lm pht nh ng L Xun Ngha v ng V Quang Vit a nn kinh t Vit Nam pht trin bn vng. Lm pht ca Vit Nam gia tng trong my nm gn y, phi chng cng c chu nh hng bi s gia tng sn lng vt mc tim nng? Theo nh gi ca IMF (2006) v cc nguyn nhn lm tng lm pht Vit Nam, bt u t nm 2005, c du hiu bi s gia tng sn lng vt mc tim nng (nhng nm trc mi quan h ny l khng nht qun v khng r nt). Mt trong nhng iu kin nn kinh t tng trng mt cch bn vng l s n nh sc mua ca ng tin; y l mt trong nhng nhim v lun lun t ln hng u tt c cc quc gia trn th gii c ghi vo Hin php v Lut Ngn hng Trung ng (NHT) ca cc nc, trong Lut NHNN Vit Nam ghi r: Chnh sch tin t quc gia l mt b phn ca chnh sch kinh t - ti chnh ca Nh nc nhm n nh gi tr ng tin, kim ch lm pht, gp phn thc y pht trin kinh t - x hi, bo m quc phng, an ninh v nng cao i sng

ca nhn dn. Xu hng cc nc pht trin chn gii php tng trng kinh t thc cht, l da trn c s gi c n nh mc thp. Cn c bin lun cho gii php ny l: Trong nn kinh t th trng, lm pht n nh th tnh d bo c nng cao. iu gip cc nh u t c th xy dng c cc phng n u t hiu qu. i vi ngi tiu dng th chi tiu yn tm, h khng phi lo cn nhc cc mt hng khc thay th do gi tng. Tt c iu gp phn thc y tng trng kinh t thc cht. Hin nay, cc nc pht trin chn mc lm pht gn 2% l mc ti u cho tng trng. Tuy nhin, cng phi hiu rng, lm pht n nh ch l iu kin cho tng trng kinh t, cn iu kin cn cho tng trng phi l vn ca Chnh ph trong vic pht trin ngun lc, vn v cng ngh k thut... i vi Vit Nam mc lm pht no l ti u cho tng trng kinh t? Cc ngng cng vi cc phn tch nu trn c th cung cp mt mc chun cho Vit Nam, vi mt thc t rng, cc doanh nghip Vit Nam v ngi tiu dng khng thch mt mc lm pht cao v khng n nh. Mc lm pht chun ca Vit Nam c th gn vi mc lm pht ca cc nc ng Nam . Nghin cu bc u ca IMF (2006) v mc lm pht Vit Nam vi cc nc ng Nam cng ch ra rng, mc lm pht ti u cho tng trng kinh t cc nc vng ng Nam , trong c Vit Nam khong 3,6%. Mt thc t rng, cc kt qu nghin cu v ngng lm pht tt cho tng trng u khng a ra vi mc tng trng kinh t l bao nhiu. y l cu hi quan trng cho Vit Nam, bi v lm pht mc tiu c a ra trong mi quan h vi tng trng kinh t. - Qua phn tch s liu trong hn 20 nm qua, dng nh mi quan h gia lm pht v tng trng ca nn kinh t Vit Nam cng tun theo quy lut chung. 5. Kt lun v kin ngh - Vit Nam cn chp nhn nh i gia mc tiu kim ch lm pht v tng trng kinh t; y l mt quyt nh kh khn; nhng lm pht hin ti t mc tiu cc v u tin hng u l kim ch lm pht l cn thit. - thc hin 8 nhm gii php kim ch lm pht, n nh kinh t v m, m bo an sinh x hi v tng trng bn vng theo Ngh quyt s 10/2008/NQ-CP ca Chnh ph, cn t b quan im tng trng kinh t theo kiu bong bng t nhiu nm qua, v tng trng kiu ny ch l chy theo thnh tch m khng quan tm n nhng h ly ca lm pht, gy hu qu lu di n pht trin kinh t bn vng, i sng ca ngi dn v hiu qu sn xut, kinh doanh ca doanh nghip. - NHNN cn sm xy dng v ng dng lm pht mc tiu trong c ch iu hnh chnh sch tin t, ngha l NHNN cn cng b v cam kt trc Quc hi, Chnh ph v cng chng mt t l lm pht trong di hn t c mc tng trng nh mong mun; mun thc hin c ch ny, i hi NHNN cn sm xy dng NHT theo hng c lp hn, c giao trch nhim r rng v thc quyn hn trong vic iu hnh v s dng cc cng c chnh sch tin t, cn c s phi kt hp gia cc c quan iu hnh kinh t v m nh B K hoch v u t, B Ti chnh, B Cng thng trong chnh sch ti kho, chnh sch u t cng, chnh sch xut nhp khu di s ch o ca Chnh ph. TI LIU THAM KHO: 1- Nguyn Vn Phc (2008) Trng i hc M thnh ph H Ch Minh, www.ou.edu.com 2- PGS., TS. Nguyn i on (2007) Tp ch Ngn hng s 19 thng 10/2007. 3- Bo co ca NHNN - Tp ch Ngn hng s 21 thng 11/2008. Cung tin v lm pht Vit Nam nguyn nhn v khuyn ngh

TS. Tn Thanh Tm ThS. Ngu Bo Hip T nm 2000 tr li y, ch s lm pht ti Vit Nam tng dn qua hng nm, nhng li cha nhn c s quan tm ng mc v b che ph bi cc thnh tu pht trin kinh t n tng. Tuy nhin, lm pht bng n gy nh hng i sng kinh t x hi trong nm 2007 vi t l ln ti 12,6% mc d tng sn phm quc ni GDP t mc tng ti 8,5% v e da n qu trnh pht trin bn vng. C nhiu nguyn nhn c a ra nh s tng ln ca gi c trn th gii, c bit gi du m, thin tai lin tc din ra trong nc. Tuy nhin, mt trong nhng nguyn nhn ch yu c a s cc nh nghin cu v t chc quc t tha nhn l s m rng cung tin qu mc ti Vit Nam. Bi vit c gng m t quan h gia cung tin v lm pht, mt s nguyn nhn v a ra vi khuyn ngh trong iu hnh v m. I- C s l lun v cung tin v lm pht Milton Friedman, nh kinh t hc nhn gii thng Nobel kinh t 1976, cho rng lm pht ch l biu hin ca tng ln qu mc ca cung tin. Theo thuyt s lng tin t th gia cc tham s cung tin v gi c trong nn kinh t c mi quan h v c th hin qua cng thc: M * V = P * Y1 Trong : M: S lng tin t V: S nhn tin P: Gi Y: Sn lng Khi trin khai cng thc di dng phn trm, thu c: %M+%V=%P+%Y Hay : %P=%M-%Y-%V Nh vy, lm pht (% thay i P) ph thuc rt ln vo thay i cung tin (% M). Khi tc tng cung tin qu cao m cc yu t ngc li thay i khng tng ng nh V v Y s gy nn lm pht cao. Lm pht c nguyn nhn t cung tin, nhng cung tin ch li l h qu ca s tng tc gia tnh c ch ch t pha chnh ph v nhu cu t thn ca nn kinh t. Ngn hng Trung ng bng chnh sch tin t tin hnh ch ng m rng hay thu hp cung tin qua cc cng c: t l d tr bt buc, li sut cho vay chit khu, nghip v th trng m... Ngc li, nhu cu s lng tin lu thng li chu tc ng khch quan ca nn kinh t bao gm chi tiu chnh ph trong chnh sch ti kha, ca doanh nghip vi m rng hot ng kinh doanh v cui cng l tc ng ca dng vn nc ngoi chy vo vi s chuyn i t ngoi t sang ni t. Bng tnh hnh lm pht Vit Nam

1 5 1 0 5 0 -5
Lm pht Tng trng

7,8 5,8 4,8 4,2

6,8

6,9

7,1 4

7,3 4,3

7,8

8,4 8,2 8,4 6,6

12,6 8,5

-0,4 -1,6
1998 7,8 5,8 1999 4,2 4,8 2000 -1,6 6,8 2001 -0,4 6,9 2002 4 7,1 2003 4,3 7,3 2004 7,8 7,8 2005 8,4 8,4 2006 6,6 8,2 2007 12,6 8,5

Ngun: ADB (2007). Key Indicators 2007: Inequality in Asia; BTC Ngn sch Vit Nam 2007 Bng tc tng cung tin M2 qua cc nm
4 0 3 5 3 0 2 5 2 0 1 5 1 0 5 0
% tng M2

29,5 25,5 17,6 24,9 29,7

33,6 26

2001 25,5

2002 17,6

2003 24,9

2004 29,5

2005 29,7

2006 33,6

2007 26

Ngun: ADB (2007). Key Indicators 2007: Inequality in Asia; BTC Ngn sch Vit Nam 2007 II- Lm pht Vit Nam 1. Lm pht Vit Nam Vit Nam l mt nn kinh t chuyn i t qun l k hoch sang nn kinh t th trng. Theo thi gian, t l lm pht dao ng rt ln t mc cao 453,5% (1986) ti mc rt thp, thm ch m -1,6% (2000). V th, lm pht khng cn l mt vn qu mi m i vi nn kinh t v iu hnh qun l. Do vy, Vit Nam c kinh nghim trong vic chng v gim dn lm pht, c bit giai on 1986-1993, khi c s ci cch mnh m hng ti t do ha nn kinh t, tip nhn u t nc ngoi v thc y ngoi thng. Nhn thy ch s lm pht Vit Nam khng n nh v c xu hng tng dn. Trc nm 2000, tc lm pht gim v thm ch m cc nm lin tip 2000 v 2001 vi mc tng ng -1,6% v -0,4%. Tuy nhin, lm pht cao xut hin sau nm 2002 bng s o chiu v tng nhanh ti 4,4% (t -0,4% ln 4%) so vi nm trc. Nhng nm tip theo, ch s lm pht khng gim m tip tc tng v bng n nm 2007. iu

ny cho thy dng nh Vit Nam nh i lm pht cho tng trng v chp nhn mt mc cao nht nh t c pht trin kinh t. Khi xt ti cung tin M2, Vit Nam thc thi chnh sch tin t m rng t mc bnh qun rt cao 26,7%/nm giai on 2001-2007, trong khi GDP tng tng ng 7,5%/nm. Chnh iu ny l yu t gy nn mc lm pht cao cha k tr v ly tch ca vic tng cung tin i vi nn kinh t trong cc nm k tip. c bit vo nm trc bng n (2006), tc m rng cung tin t ti nh im 33,6% v cng vi cc yu t khc gp phn lm tng lm pht trong nm k tip. Kt qu l lm pht dng nh ngoi tm kim sot trong nhng thng cui nm 2007 v u nm 2008 v gy nn nhng nh hng ti qu trnh tng trng bn vng ca nn kinh t. 2. Mt s nguyn nhn a n tc tng cung tin cao C nhiu nguyn nhn dn n m rng cung tin gy nn lm pht trong nn kinh t, nhng i vi trng hp Vit Nam th chnh sch iu hnh v m v cc dng vn u t c coi l nhng tc ng ch yu. a. Tc ng ca cc chnh sch iu hnh v m Trc ht, cn xc nh c mc tiu trong tng giai on pht trin kinh t t c c s phn tch chnh sch trong iu hnh v m. Vit Nam t mc tiu tng GDP t 7,5% - 8% v c th cao hn na nhm t mc thu nhp bnh qun u ngi vo khong 1.100USD vo nm 2020, song li khng a ra mt con s c th v mc lm pht k vng c nh i. Nh vy, tng trng c t ln hng u v l ch hng ti trong iu hnh v m. t mc tiu pht trin kinh t, nhiu bin php c thc hin da trn cc chnh sch ti kha v tin t m rng nh t l d tr bt buc thp; mua vo USD n nh t gi trong bin dao ng nhm thc y xut khu; m rng u t cng qua cc chng trnh pht trin v h tr di nhiu hnh thc cho khu vc doanh nghip nh nc. Tuy vy, nhng chnh sch ny li tim n nguyn nhn lm pht do vic ly tch ca gia tng s lng tin theo thi gian, tnh km hiu qu v tht thot ca u t cng. Cui cng, cung tin m rng qu nhanh, nhng khng c bin php tng ng gim lng tin trong lu thng gy ra nhng tc ng tiu cc v gp phn to ra lm pht. Ring trong na u nm 2007, vic mua vo gn 7 t USD t Ngn hng Nh nc p ng nhu cu chi tiu Chnh ph v chuyn i ni t ca vn bn ngoi chy vo dn n a thm khong 110.000 t ng (tng ng 10% GDP) vo lu thng. V nhm thu hi tin v, Ngn hng Nh nc li s dng nhng cng c hnh chnh qu mnh trong 6 thng cui nm ny nh tng t l d tr bt buc tng bc t 5% ln 10% ri 11%, hay thu hi 20,300 nghn t ng qua tn phiu bt buc 12 thng vi li sut (7,8%) mt t l cn thp hn mc lm pht hay li sut huy ng vn t dn c v y mt phn chi ph chng lm pht v pha h thng ngn hng thng mi. Chnh nhng iu ny tc ng mnh, dn n tnh trng khan him tin ng v li sut cho vay ngn hn trn th trng lin ngn hng ln mc rt cao ti 150% so vi bnh thng hay ri ro thanh khon i vi cc ngn hng c phn quy m nh. H qu l ri ro chnh sch trn th trng tin t din ra khng ch i vi h thng ngn hng thng mi m cn i vi cc thnh phn khc trong nn kinh t nh doanh nghip phi tng cao chi ph vay vn hay thu hp tip cn vi ngun tn dng. b. Tc ng ca cc dng vn u t - Hiu qu u t thp t khu vc doanh nghip nh nc

Nn kinh t mun tng trng th cn c u t to ng lc cho pht trin. Cc nn kinh t thnh cng trong khu vc u duy tr mt t l cao trong thi gian di nh Thi Lan khong 30% GDP. Vit Nam hin v ang c gng thu ht vn u t t nh nc, dn c v vn bn ngoi c c t l u t rt cao ti gn 40% GDP nhm t tc pht trin bnh qun 8% giai on 2000-2007. Tuy nhin, vn y l s gia tng vn u t t khu vc quc doanh hin ang nhn c s ti tr ho phng ca Chnh ph thng qua vic thc hin cc d n cng hay tn dng u i nhng li ng gp rt t vo ng lc pht trin v xut khu. iu ny th hin qua mt s ch tiu c th nh chim 43,9% trong tng u t, song ch to 41,1% tng trng cng nghip thc hay t 10% gi tr gia tng trong giai on 6 nm (2000-2006). Trong khi , hai khu vc cn li l vn u t nc ngoi v khu vc dn doanh ch chim t trng 17,7% v 41,3% li c gia tng v gi tr t nm 2000 v 2006 ti 56% v 164%, s lng lao ng tuyn dng tng bnh qun 22,4% v 25,7%, ngc li, khu vc quc doanh li gim -0,1% giai on 2001-2005. H qu l h s sut u t chung (ICOR) rt cao do nh hng ca u t t nh nc khng hiu qu, con s bnh qun ln ti 4,4 thi k 2001-2006 hay mun to ra 1 ng tng trng th cn 4,4 ng u t. Trong khi , s liu tng ng khi so snh vi cc quc gia khc trong giai on tin hnh cng nghip ha 1961-1980 nh Hn Quc ch c 3,0 hay i Loan l 2,7. Khng ch nh vy, khu vc quc doanh li ang kim sot th trng ni a, chim dng cc ngun ti nguyn khan him nh t ai, tn dng vi gi r. Cui cng, vic m rng rt nhanh, song km hiu qu ca cc tp on da trn cc tng cng ty nh nc c quyn ngnh v nhn h tr ca Chnh ph ang gy ra bin dng nn kinh t quc dn, hnh thnh nhm li ch vn ng v bo v quyn li vi ngun ti tr t cc ngn hng thng mi nh nc cha k s thm nhp rt nhanh ca t bn nc ngoi vo nhng ngnh ang nhn c bo h hay u i. Ch s Vn-Index giai on 2005-2008

Ngun: Cng ty chng khoan SSI; http://www.ssi.com.vn/Default.aspx? tabid=187&stock_id=108

T gi USD/VND giai on 2006-2008

Ngun: Cng ty Yahoo Inc.; http://finance.yahoo.com - Tng qu mc ca cc dng vn t bn ngoi i vi Vit Nam, vn nc ngoi v ang ng gp phn quan trng trong gia tng u t, chi tiu v kinh t i ngoi. Hng nm, dng vn t bn ngoi chy vo Vit Nam rt ln di cc hnh thc: vin tr pht trin chnh thc (ODA), u t nc ngoi (u t trc tip nc ngoi FDI v u t ti chnh nc ngoi FFI) v kiu hi. Trong nm 2007, tng vn t bn ngoi c t 14,6 t USD hay khong 20% GDP, trong t u t nc ngoi 8,6 t USD v t kiu hi 5,0 t USD cha k gn 1,0 t USD gii ngn ODA. S tin ngoi t ny gp phn khng ch vo tng trng kinh t m cn b p cho thm ht cn cn thng mi v tng d tr quc gia. Tuy nhin, vic tng qu nhanh ca cc dng vn bn ngoi m c bit l FFI ang gy tc ng tiu cc n nn kinh t ni chung m trc tip n th trng chng khon v bt ng sn ni ring. Trong nm 2007, lng vn FFI chy vo Vit Nam ln ti gn 6 t USD cng vi cc dch chuyn u t trong nc lm bng n cc th trng chng khon ti thnh ph H Ch Minh v H Ni vi tng gi tr vn ha ln ti 30 t USD, chim 43% GDP hay gp 3 ln v quy m so nm 2006. iu ny to sc p ln cung tin do nhu cu chuyn i nhiu t USD sang VND phc v giao dch mua bn. Khng ch nh vy, cc t chc u t ti chnh nc ngoi ang ngy cng ng vai tr quan trng thm ch dn dt th trng v nh hng ti ban hnh chnh sch. Bn cnh , bong bng bt ng sn ti cc khu vc th pht trin nh H Ni v thnh ph H Ch Minh ang c nguy c xy ra v bng n do lng tin qu ln trong dn c, dch chuyn u t ca doanh nghip v cc siu d n FDI. Thi gian qua, gi t ca cc d n pht trin th tng ln rt nhanh, thm ch nhiu ni tng hn 100% hay

gi 1m2 t gp gn 20 ln thu nhp bnh qun hin mi t 825$/nm. iu ny khng ch lm bin dng th trng bt ng sn do bong bng u c m cn gy ra mu thun x hi, phn ha giu ngho v cn tr nhu cu nh chnh ng ca ngi dn. 3. Mt s h qu lm pht v ng x chnh sch T l lm pht cao a n rt nhiu tc hi i vi i sng x hi v iu hnh kinh t. Tuy nhin, i vi c th ca Vit Nam th mt s h qu ni bt nh sau: - nh hng tiu cc i vi i sng x hi v nn kinh t Mc lm pht cao tc ng xu ti i sng x hi v nim tin ca ngi dn i vi iu hnh nn kinh t Vit Nam. c bit tc tng ca gi lng thc (chim 51% gi tr r hng ha) lin tc tng cao theo thi gian v ln ti 10,17% sau 2 thng u nm 2008 v gp phn lm CPI tng 6,02% so vi thng 12/2007. iu ny to nn tc ng ti khu vc hng lng ngn sch (khong 2,5 triu ngi) v ngi c thu nhp thp (30% dn s). H qu l chi thng xuyn cho lng t ngn sch s phi tng ln lin tc m bo thu nhp thc t v t l i ngho s cao hn c khu vc nng thn v thnh th. Khng ch vy, vic ph v vng xoy thu nhp v lm pht s cng tr nn kh khn hn trong qu trnh pht trin. Cc mi quan h cn bng bn trong nn kinh t ang b nh hng, c bit l i vi kinh t i ngoi. Thm ht thng mi gia tng rt nhanh qua cc nm t mc bo ng nh 12 t USD (16% GDP) nm 2007 v d kin cn cao hn na khong 17 t USD (20% GDP) trong nm 2008 l mt vn ng bo ng. Dng chy qu ln ca vn bn ngoi chy vo trong mt thi gian qu ngn gy ra khng ch sc p vi cung tin m cn tc ng n phn b v bin dng ngun lc quc gia ti cc th trng chng khon v bt ng sn. - Thiu cn nhc v phi hp trong chnh sch iu hnh Ngn hng Nh nc thc hin chnh sch tin t thiu ch ng v c phn lng tng trong vic i ph trc bin ng th trng. Trong nhng nm trc, Vit Nam thc hin m rng cung tin v chp nhn lm pht mt t l nht nh nhm phc v mc tiu tng trng d cc du hiu khng an ton v mt kim sot xut hin. Tuy nhin, khi nhn thy khng th khng ch ch tiu di mc k vng t ra th s tht cht tin t mi c tin hnh t na sau nm 2007 bng cc cng c nhm thu hi tin t lu thng nh tng d tr bt buc hay pht hnh tn phiu bt buc 12 thng. Tuy nhin, k hoch thu hi tin trong lu thng cha din ra th li xy ra sc p thanh khon trn th trng tin t do cc ngn hng thng mi chun b tin mua tn phiu v p ng nhu cu thanh ton. Kt qu l Ngn hng Nh nc buc phi a ra khong 30.000 t VND tng ng 50% k hoch ch trong qu I nm 2008. Nh vy, mc tiu h t l lm pht khng t c, lng tin trong lu thng khng gim xung m li tng ln cha k cc ri ro chnh sch c to ra, gy nn mt n nh v nh hng n nn kinh t. Bn cnh , chnh sch ti kha ca Vit Nam li khng song hnh, thm ch ngc chiu vi s thu hp cung tin ca chnh sch tin t ti cng mt thi im gy nn hiu ng lan truyn, c bit v mt tm l x hi trc khi tc ng thc t din ra. - nh hng uy tn quc t Hin nay, tc ng tiu cc ca lm pht vn c coi nh trong tm kim sot v Vit Nam vn l a im thu ht vn u t quc t, c bit sau s kin gia nhp T chc Thng mi th gii (WTO) nm 2007. Song trong di hn, nu khng gim c mc

lm pht cao th khi nhng bt n kinh t v m xy ra do tht bi trong iu hnh s nh hng tiu cc n nh gi ca th gii i vi khng ch kinh t m cn cc lnh vc khc ca i sng x hi nh vn ha,... III- Mt vi khuyn ngh Mc tiu hng u trong giai on ti (2008-2010) l h t l lm pht. Hin nhin, khi lm pht cao hn nhiu so vi GDP danh ngha th GDP thc s gim thay v tng, quc gia tr nn ngho hn v iu ny nh hng n thu nhp thc ca cc thnh phn trong nn kinh t. h t l lm pht t mc cao trn 12% xung thp hn t l tng trng GDP d kin t 8-8,5%/nm, Vit Nam cn tin hnh tng bc iu chnh v giai on 3 nm t 2008 n 2010 l khong thi gian cn thit a dn lm pht xung mc thp hn m khng gy sc cho nn kinh t. Mt s khuyn ngh a ra gp phn hn ch sc p ln cung tin: 1. Xy dng t l lm pht k vng S thay i cung tin chu nh hng bi li sut trong mi quan h gia cung tin v nhu cu u t. Tuy nhin, li sut danh ngha bn thn li chu tc ng ca lm pht k vng. Do vy, Vit Nam cn nghin cu v xy dng t l lm pht k vng c th trong c ngn hn v di hn lm cn c trong iu hnh v qun l v m. y l mt ch tiu mi v cn c tnh ton c th da trn tnh hnh thc t v mc tiu pht trin trong tng giai on. - Xc nh t l lm pht k vng ngn hn: Cn c trn s liu qu kh, nu ly bnh qun gin n trong giai on 2003-2007 do ch s lm pht c bin ng v xu hng r rng th t l ny t khong 8%/nm. Bn cnh , xc nh c ch tiu ngn hn khng ch l c s trong chnh sch iu hnh m cn xy dng t l lm pht k vng di hn. - Xc nh t l lm pht k vng di hn: Vit Nam trong di hn khng th t c mt t l tng trng cao v n nh mc 8-8,5%/nm trong ngn hn. Theo s liu pht trin ca mt s nc trong khu vc, tng trng bnh qun ca mt quc gia trong giai on t mc ang pht trin ln t mc thu nhp trung bnh nh Thi Lan, Malaysia ch khong 6,0-6,5% v i vi Vit Nam do xut pht im thp hn th khong 7% l hp l. Do vy, t l lm pht di hn cn tip tc h hn na xung cn khong 5-6% (bnh qun giai on 1996-2007 l 5,2%) nhm thu ht tit kim v u t t trong nc v bn ngoi. 2. Qun l hiu qu cc dng vn nc ngoi Mt quy lut trong kinh t l tin lun chy ti ni sinh li cao, c bit trong tnh hnh d tha cc dng vn ngoi t trn th gii cng vi vic m ca th trng ti chnh ni a ti nhng quc gia mi ni nh Vit Nam. Tuy vy, tm huy chng cng c mt tri v tc ng tiu cc ca dng vn ti chnh t bn ngoi v ang din ra i vi nn kinh t. qun l hiu qu, Vit Nam cn quan tm n hai th trng nng bng l th trng chng khon v th trng bt ng sn nhm trnh nhng cuc khng hong bong bng nh tng xy ra i vi nhiu quc gia khc trong khu vc v th gii trong qu kh. - i vi th trng chng khon: Vit Nam cn cho php cc c nhn/t chc khng k trong nc hay nc ngoi tham gia trn th trng chng khon c php gi ti khon ngoi t nh USD, t do chuyn i gia VND/ngoi t v ngc li trong giao dch mua bn. iu ny khng ch lm tng hot ng ca th trng, m cn gim sc

p ti tng cung tin VND p ng nhu cu chuyn i phc v giao dch kinh doanh. Tuy nhin, Vit Nam cn a ra v iu hnh cht ch khung quy nh lin quan n qun l ngoi hi, trnh trng hp tho chy gy v th trng ti chnh, c bit vi vn u t ngn hn c tnh u c nh t yu cu thi gian hot ng ti thiu vi t chc nc ngoi hay th tc chuyn vn ra khi t nc. - i vi th trng bt ng sn: B Ti chnh p dng thu bt ng sn i vi vic s dng v mua bn bt ng sn vi cc mc ly tin khc bit hn ch u c v li nhun siu ngch, nhng khng nh hng n nhu cu thc t ca ngi dn. iu ny khng ch lm tng thu ngn sch m cn hn ch bt bnh ng hin ang din ra rt nhanh trong x hi. Ngn hng Nh nc cn yu cu h thng ngn hng thng mi c s xp hng v phn loi danh mc cho vay bt ng sn theo chun mc quc t BASEL II. 3. Qun l tt u t nh nc S phi hp hiu qu gia chnh sch tin t v chnh sch ti kha ch c khi Vit Nam thc hin s qun l tt vn u t nh nc. Do vy, Vit Nam cn tng hiu qu trong s dng ngun vn dnh cho u t cng t pha nh nc v doanh nghip nh nc p ng nhu cu pht trin h tng v m rng hot ng kinh doanh. - Thnh lp Hi ng qun l u t quc gia: Hi ng c trch nhim trong vai tr thm nh li, ra quyt nh cui cng hoc u mi trnh ln Quc hi vi nhng d n trng im. Thnh phn ca Hi ng bao gm mt Ph Th tng chuyn trch, B K hoch v u t, B Ti chnh, Ngn hng Nh nc, B Ti nguyn v Mi trng v c bit l phi c phn bin c lp ca cc chuyn gia hay t chc t vn trong nc v quc t. Cui cng, Hi ng cng chu trch nhim trong nh gi li hiu qu u t v thu kim ton c lp i vi mt s d n ln. - Tng cng gim st i vi u t ca doanh nghip nh nc: Chnh ph m c th l B Ti chnh v Ngn hng Nh nc cn yu cu Ngn hng Pht trin Vit Nam v 5 ngn hng thng mi nh nc c kim sot v nng cao cht lng tn dng i vi nhng d n ln ca cc tp on hay tng cng ty nh nc. iu ny khng ch gip hng dng chy ngun vn vo d n hiu qu m cn lm lnh mnh ha th trng tn dng. Kt lun Lm pht l hin tng tin t, nhng nguyn nhn quyt nh dn n th li khc nhau gia cc quc gia trong tng giai on pht trin. i vi Vit Nam th m rng cung tin qu nhanh nhm t mc tiu pht trin c xc nh l nguyn nhn ch yu. Tuy vy, bn thn cung tin li l h qu ca s kt hp gia ch ng trong iu hnh v m v quy m qu ln ca cc dng vn u t, c bit l vn t bn ngoi chy vo. gim dn lm pht v hng ti tng trng bn vng th Vit Nam cn xc nh mc tiu c th trong mi thi k v thc hin chnh sch hiu qu trong qun l iu hnh. Ti liu tham kho: - Chnh ph (2008). S: 319/TTg-KTTH V/v tng cng cc bin php kim ch lm pht Chnh ph (2008).

- Chng trnh Vit Nam, Trung tm Chu i hc Harvard (2008). La chn thnh cng, bi hc t ng v ng Nam cho tng lai ca Vit Nam, Nguyn An Nguyn Website, ng dn: http://nguyenannguyen.com/?p=110- Chng trnh Vit Nam, Trung tm Chu i hc Harvard (2008). Bi tho lun chnh sch v m s 1: Tnh trng bt n v m, Nguyn nhn v phn ng chnh sch, Nguyn An Nguyn Webstie, ng dn: http://nguyenannguyen.com/?p=115 - Qu Tin t th gii (2007). World Economic and Financial Surveys World Economic Outlook Database, ng dn: http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2007/02/weodata/index.aspx - V Quang Vit (2007). Ti sao chng lm pht phi l mc tiu hng u ?, Website Diendan.org, ng dn: http://www.diendan.org/viet-nam/kinh-te-vn-chong-lam-phatphai-la-muc-tieu-hang111au/?searchterm=%22v%C5%A9%20quang%20vi%E1%BB %87t%22 - V Quang Vit (2008). Khng c sai lm v chnh sch nhng c yu km trong d bo?, Website Diendan.org, ng dn: http://www.diendan.org/viet-nam/lam-phat-sailam-trong-du-bao-hay-tu-chinhsach/?searchterm=%22v%C5%A9%20quang%20vi %E1%BB%87t%22 Vng xoy lm pht, cung tin Cung tin vt tc tng GDP theo gi thc t l iu m cc chuyn gia ca Tng cc Thng k ang lo ngi...

S gia tng ca lm pht c lin quan n tng trng cung tin v tn dng trong nhng nm gn y. Tng trng cung tin M2 lun ln lt duy tr mc khong 30% k t nm 2004, c bit tng vt ln khong 50% vo nm 2007 - nh: Quang Lin. Kim ch lm pht v nhng bin php

07/06/2012 12:16:32 CH - S ln c: 1429

kim ch lm pht th d chnh sch tin t hay chnh sch ti kha cng nhm vo 2 mc tiu chung l: Gim bt lng tin trong lu thng v gia tng cung cp hng ha dch v trong x hi. Vi mi mc tiu trn th mi chnh sch u c nhng cng c s dng ring thc hin tt hai mc tiu trn. *Mc tiu gim bt lng tin trong lu thng. + i vi chnh sch tin t: gim bt lng tin vo lu thng th chnh sch tin t cn a gia mt s gii php sau: Ngng pht hnh tin vo trong lu thng nhm gim lng tin a vo lu thng trong x hi Tng t l d tr bt buc: y l bin php nhm gim lng cung tin vo th trng. Bin php ny tc ng n tt c cc ngn hng v bnh ng gia cc ngn hng vi nhau. Nng li sut ti chit khu v li sut tin gi: Bin php ny s lm hn ch cc ngn hng thng mi mang cc giy t c gi n ngn hng nh nc chit khu. Ngoi ra vic nng li sut tin gi s ht khin ngi dn gi tin vo ngn hng nhiu hn. Ngn hng trung ng p dng nghip v th trng m nhm bn cc chng t c gi cho cc ngn hng thng mi. Ngn hng trung ng bn vng v ngoi t cho cc ngn hng thng mi. + i vi chnh sch ti kha: gim bt lng tin trong lu thng th b ti chnh cn a ra mt s gii php sau: Gim chi ngn sch: l gim chi tiu thng xuyn v ct gim u t cng. Tng tin thu tiu dng nhm gim bt nhu cu chi tiu c nhn trong x hi *Mc tiu gia tng hng ha dch v cung cp trong x hi.

+ i vi chnh sch tin t: thc y sn xut v dch v trong x hi th chnh sch tin t cn a ra mt s gii php sau: a ra chnh sch u i tn dng thng qua u i li sut i vi cc i tng hot ng trong lnh vc sn xut. Vic u i v li sut s lm gim chi ph sn xut u vo v vy tng nng sut lao ng. + i vi chnh sch ti kha: thc y sn xut v dch v trong x hi th b ti chnh cn a ra mt s gii php sau: B ti chnh ch o tng cc thu gim thu u t, thu nhp khu nguyn vt liu v my mc thit b v thu thu nhp doanh nghip. T lm gim bt chi ph u vo ln lm tng nng sut lao ng. *Mt s gii php kim ch lm pht ca nc ta hin ti trng ngh quyt 11 . Trong thi gian ti chnh ph thc hin chnh sch tin t cht ch v chnh sch ti kha thn trng v tht cht c th nh sau: + i vi chnh sch tin t: Quy nh tc tng trng tn dng phi gi mc di 20% Trong tng phng tin thanh ton tng khong 15 -16% v u tin cho vic pht trin nng nghip nng thn, xut khu, cng nghip h tr v khi doanh nghip nh v va. Tht cht tn dng i vi lnh vc phi sn xut c bit l bt ng sn v chng khon. Ngoi ra cn gim t l d n i vi lnh vc ny a ra chnh sch bnh n th trn ngoi t v vng nhm p ng nhu cu sn xut kinh doanh v tng d tr ngoi hi. Hin nay chnh ph ang cm giao dch mua bn ngoi t ti th trng t do v cm cc ca hng vng c nhn giao dch mua bn vng ming. + i vi chnh sch ti kha: Phn u tng thu ngn sch khong 7 8% so vi d ton c quc hi thng qua. Sp xp li chi thng xuyn nhm tit kim thm 10% chi thng xuyn trong 9 thng cn li Ct gim bi chi ngn sch xung di 5% GDP Gim st cht ch v r sot li n chnh ph, quc gia v khng m rng i tng c chnh ph bo lnh.

 i vi u t cng: Chnh ph quyt nh ct gim ti thiu 10% lng vn theo k hoch tn dng u t t ngn sch. Xem thm: Kim ch lm pht v nhng bin php Mt s ngn hng thng mi va c Ngn hng Nh nc (NHNN) cho php nng ch tiu tng trng tn dng quanh mc t 15 - 17%/nm ln mc trn 25%, thm ch ti 30%/nm. Trc thc t ny, mt s chuyn gia ln ting lo lng v kh nng lm pht s quay tr li nh l kt qu ca vic tng ch tiu tng trng tn dng. Tuy khng gii thch r rng mi lin h gia vic ni ch tiu tng trng tn dng vi kh nng lm pht quay tr li, nhng chuyn gia ny c cp n kh nng hp th vn thp v ly lm bi cnh cho mi lo ngi v lm pht ca mnh.

Theo h, trong bi cnh nn kinh t vn ang kh hp th vn, th hin ch s tn kho vn ng mc cao v sc mua ca th trng st gim lm cho doanh nghip khng mn m vi vic tip tc vay vn tip tc kinh doanh v u t mi, nu cc ngn hng thng mi gng p tng trng tn dng theo hn mc tng trng mi th cc doanh nghip c kh nng s lm liu, nhm mt nhng khng phi cho mc ch kinh doanh, u t m cho mc ch x l ri ro cho vic u t chng khon, bt ng sn trong qu kh.

Ngun: diendan.laisuat.vn n y, ta c th phn no hnh dung c s ca mi lo ngi v lm pht t hn mc tng trng tn dng ca cc chuyn gia ny l nm chuyn nu vn s dng khng kho, khng ng mc ch, khng hiu qu th s gy ra lm pht, mt vn tng t m c nn kinh t v ang i mt nu nhn t hiu qu s dng vn u t thp ca nn kinh t ni chung trong cc nm qua.

C th thy ni lo ngi ni trn khng c c s vng chc. Trc tin, cn thy rng vic theo ui tng trng tn dng (trong ch tiu) l quyn li ch khng phi l ngha v ca cc ngn hng thng mi, ci ngha l ngn hng khng phi tng trng tn dng bng mi gi. V vy, nu ch da trn chuyn tng ch tiu nh th ny m lo ngi rng ngn hng s phi p t c tng trng tn dng theo hn mc bng cch nhm mt lm ng cho cc doanh nghip lm liu th mi lo ngi ny l khng logic, n gin v ngn hng chng cn phi p nu h thy ri ro, khng c li khi nhm mt theo ui tng trng tn dng.

Tip theo, iu kin cn lm pht quay tr li l cung tin ca NHNN tng ln ng k, to iu kin dn n tng tng cu, t tng (p lc) lm pht. Mt trong nhng iu kin cho lm pht quay tr li l cung tin tng ln t NHNN c dn d thng

qua knh ngn hng thng mi i vo nn kinh t di dng tng tn dng (v thng phi tng hn mc tng tng cung). Ni cch khc, tng tn dng t (mt s) ngn hng thng mi khng nht thit lm tng lm pht.

Nhn li tnh hnh Vit Nam hin ti. Thc t l cung tin ca NHNN tng mnh vi cc mc ch v/hoc nh l kt qu ca vic h tr thanh khon ngn hng, kch thch tng trng kinh t, v mua ngoi t. Lm pht thc s quay tr li, trc c khi cc ngn hng c php tng hn mc tng trng tn dng, biu hin bng ch s CPI thng 8 cc thnh ph ln chuyn sang dng v tng ng k (ti thi im vit). Nh vy, c th khng nh ngay rng lm pht ti hi nh hin ti bt ngun mt phn t ni lng cung tin ca NHNN trong sut na nm va qua hoc trc na. Nu trong thi gian ti, vi lo ngi s ti hi ca lm pht mc nghim trng hn, NHNN c th tht cht li chnh sch tin t, gim cung tin. Khi , v lng tin cung ra nn kinh t tr thnh hu hn nn tng trng tn dng ca (nhm) ngn hng A no s c b tr bi suy gim tng trng tn dng ca (nhm) ngn hng B no , v tng lng tn dng cung cp cho nn kinh t thng qua knh ngn hng thng mi l mt con s khng i, tc l khng to thm p lc tng lm pht. Ngc li, ch khi no NHNN trong thi gian ti tip tc tng cung tin to iu kin tng trng tn dng trong c h thng ngn hng th mi c th c c s lo ngi lm pht tng t vic tng hn mc tng trng tn dng.

Cn nhn mnh rng, vic NHNN tip tc tng cung tin trong thi gian ti mi ch l c s lo ngi lm pht tng, ch cha phi l kh nng chc chn lm pht s tng, khi xt thm iu kin ni trn.

Tn dng cho c nn kinh t tuy mi tng trng mc thp (di 2% so vi cui nm 2011), nhng l tng trng dng. iu ny chng t rng iu kin nu trn, tng cung tin t NHNN c dn d thng qua knh ngn hng thng mi lm tng tn dng cho nn kinh t tng ln (v tng hn mc tng tng cu), xy ra (tuy khng hon ho v mc tng trng tn dng vn thp xa so vi mc tng cung tin t NHNN

trong na u nm nay), v gp phn lm lm pht quay tr li mc dng trong thng 8 ny. C iu, v tng tn dng ch mi tng mc thp nh vy nn c th thy mt iu rng cu tn dng vn mc thp, c th bt ngun t chuyn tn kho tng cao v.v ng nh nhn nhn ca cc chuyn gia ni trn.

Trong bi cnh cu tn dng tip tc mc yu nh vy, vic mt s ngn hng c tng ch tiu tng trng tn dng v nu gi thit rng h c th hin thc ha c ch tiu tng trng tn dng ca mnh th iu ny s ch dn n mt kt cc l tng trng tn dng cc ngn hng khc phi gim i tng i. Ni cch khc, tng tn dng t h thng ngn hng rt cuc c th ch tng mc khim tn cho d mt s trong cc ngn hng c ni rng ch tiu tng trng tn dng v hin thc ha c ch tiu . Nu kt hp thm vi kh nng NHNN s sit li cung tin trong thi gian ti nh phn tch trn th nh hng ca vic ni ch tiu tng trng tn dng ln lm pht cng tr nn m nht. Ts Phan Minh Ngc(Daibieunhandan.vn D lm pht vn l mi nguy hin hu i vi mt s nc chu nhng Vit Nam khng nn tht cht cung tin qu mc, v iu ny s gy ra tnh trng nh n cho nn kinh t, nh hng n an sinh x hi. y l nhn nh ca b Ivy Au Yeung - gim c iu hnh khi dch v ti chnh thng mi khu vc chu ca Ngn hng ANZ khi trao i vi TBKTSG Online ngy 20-12 nhn chuyn lm vic ca b ti Vit Nam. TBKTSG Online: Hin ti Vit Nam cng nh mt s nc chu ang i din vi tnh hnh lm pht tng cao, v vy nhiu nc hin ang dng cc bin php tht cht cung tin ra th trng nh tng li sut, gim tng trng tn dng, theo b y c phi l phng n ti u gim lm pht? - B Ivy Au Yeung: ng l i ph vi lm pht, cc chnh ph ang c gng tht cht cung tin ra th trng. Tuy vy, ti cho rng mun hn ch lm pht th chnh ph phi iu hnh kho lo v hiu qu ngun cung tin, iu ny khng c ngha l qu tht cht m nn cn nhc dng vn chy vo nhng ni cn thit. V nu km cung tin qu nhiu th kinh t s chu nhng hiu ng ca n. Mc tiu chng lm pht ang phn no gy kh khn cho doanh nghip v mc tiu tng trng ca mt s quc gia, vn khng chy vo nn kinh t, nh hng trc tip n doanh nghip khin nn kinh t b nh n. Vi vic lm pht c du hiu h nhit trong vi thng gn y th ti cho rng chng ta nhn thy du hiu tch cc tr li.

Cn v vn li sut, nht l li sut tin ng ang mc qu cao khin doanh nghip b nh hng khng nh, theo B K hoch v u t c gn 50.000 doanh nghip khng c hot ng g trong 10 thng u nm. Theo b th Vit Nam n lc gim li sut tin ng? - Mt c s quan trng gim li sut chnh l lm pht, nh ti cp trn, vic gim li sut tin ng c th t t xem xt, c bit l li sut cho vay, gip doanh nghip tip cn c vn, vt qua kh khn hin ti. Tuy vy, vic gim li sut cng ty theo i tng vay, dng tin i ng hng vo cc doanh nghip sn xut, kinh doanh, lm li cho nn kinh t, m li khng lm gia tng lm pht. Hin ti nh ti c bit th mt s ngn hng cng c chng trnh gim li sut cho vay. C th nh BIDV va a ra chng trnh cho vay vi li sut ti thiu 14,5% cho mt s i tng c th nh ti tr hng xut khu, nng nghip v pht trin nng thn, doanh nghip nh v va, khc phc bo l. Ring ANZ chng ti c mt s nhng u tin v li sut cho doanh nghip c tnh hnh ti chnh lnh mnh. C th thp hn mt bng chung ca th trng khong 1-2% i vi tin ng, cn 2-3% i vi tin la M, v ANZ c th mnh v ngoi t. Nhng mc li sut nh b va ni c dnh cho doanh nghip va v nh? V hin ti Vit Nam, ch 30% doanh nghip c th tip cn c vn ngn hng? - Nh ti c bit, khng ch Vit Nam, cc doanh nghip nh v va hu ht cc nc khc u kh tip cn vn ngn hng v h khng ch ra c cc ch s ti chnh thuyt phc theo tiu ch ngn hng, cng c th h khng bit cch tip cn vi ngn hng. Chnh ph cc nc cng c cc chnh sch bo lnh cho doanh nghip va v nh hoc ku gi ngn hng gip cho doanh nghip va v nh, nhng tt nhin khng phi tt c doanh nghip u hi iu kin. Ti Vit Nam, doanh nghip va v nh chim 60-70% trong nn kinh t, nn vic h tr cho cc doanh nghip va v nh l rt quan trng. Ring ANZ c dnh ra mt gi h tr doanh nghip 160 triu la M (tng ng 3.376 t ng) trong c khi dch v ti chnh thng mi bao gm c doanh nghip va v nh, ch yu cho cc nhm ngnh nh nng sn v cc nhm ngnh mang tnh cnh tranh cao nh may mc, thy sn, ngnh mu cht ca nn kinh t. Vy theo b th Vit Nam nn lm g h tr cho doanh nghip va v nh trong thi gian kh khn nh hin nay? - Theo ti, nu c t chc ng ra bo lnh, t vn lm th tc, lin h vi cc ngn hng c iu kin vay th ngun vn mi n c cc i tng ny. cc nc thng c hip hi doanh nghip va v nh, h s ng ra lm vic ny. Ti cng thy Vit Nam c Ngn hng Pht trin (VDB) cng l mt knh h tr. ng thi bn thn cc doanh nghip nh cng phi c gng chng t v tr ca mnh thng qua

vic s dng hiu qu tin u t, minh bch thng tin trong bo co ti chnh. Chng ti tin rng, vi s bt u ca cc hip hi, nhm doanh nghip vi cc i tc ca mnh bao gm lun cc ngn hng thng mi song hnh vi doanh nghip, chng ta s sm tm ra phng cch hu hiu nht dnh cho nhm doanh nghip, ngnh ngh trong s pht trin chung. L gim c iu hnh khi dch v ti chnh thng mi, khu vc chu ca ngn hng ANZ, xin b cho bit c dng vn nc ngoi no s vo Vit Nam trong nm sau, v c l c hi cho doanh nghip va v nh? - Nh ti cp, nhng vn Vit Nam ang gp phi l trong ngn hn, v vy, nu nhn xa hn, chc chn dng vn vo th trng ny s khng gim. Theo quan st ca ngn hng ANZ, gn y c mt xu hng ng ch l mt s lng khng nh cc doanh nghip t c, v mt s nc Bc chuyn hng u t vo Vit Nam v mt s nc trong khu vc tn dng nhn lc r hn v th trng tiu dng c nhn mnh ti th trng ni a. Ti cho rng trong bi cnh kh khn ca kinh t trong nc, v ch s nim tin ca nh u t nc ngoi ang st gim th y l mt trong cc du hiu tch cc cho thy Vit Nam vn hp dn cc nh u t. V iu ny s gip cho mt s doanh nghip va v nh c hng li v nhiu dng vn u t thng tm n cc doanh nghip ny c th thm nhp vo th trng nhanh chng, khng mt nhiu thi gian cho cc th tc phc tp. Bn cnh , nh u t nc ngoi vn cho rng y l thi im tt s hu doanh nghip vi gi hp l nn nu cc doanh nghip nh mun thc hin sp nhp hay bn c phn chi phi th c th s tm c i tc.

Bn v vic p dng khun kh lm pht mc tiu Vit Nam Trong thi gian qua Vit Nam, lm pht v ang tr thnh mi quan tm hng u ca cc nh hoch nh chnh sch cng nh tng ngi dn. Sau mt thi gian n nh, k t nm 2004 lm pht c du hiu quay tr li v c nhng tc ng nht nh, gy nh hng khng tt n nn kinh t nc nh. Vn t ra cho cc nh hoch nh chnh sch l lm sao tm c mt hng i ng n nhm t c c hai mc ch va kim sot lm pht, va m bo tng trng kinh t. Trn th gii hin nay, nhiu Ngn hng Trung ng (NHTW) cc nc c xu hng chuyn hng iu hnh chnh sch tin t (CSTT) sang thc hin lng ho mc tiu lm pht. Thc t cho thy, trong vng 10 nm tr li y, kinh t Vit Nam ang ri vo tnh trng tng trng thp, lm pht cao. Tc tng trng GDP gim, t nm 2007 n nm 2010 mc khong 6% v n cha nhng yu t khng bn bng, km hiu qu (trc nm 2007, tng trng GDP hng nm lun mc trn 7%). Trong khi , lm pht lun c xu hng tng cao, trong giai on 2001-2010, ch s gi tiu dng (CPI) Vit Nam tng bnh qun 8,31%/nm, t nm 2007 n nay, lm pht tng tr li mc hai con s ngoi tr nm 2009; nm 2011 lm pht tng 18,13%. Vn t ra l ti sao cc nc

trong khu vc u chu tc ng ca bin ng gi th gii, nht l gi du th v gi cc nguyn liu u vo khc nhng lm pht lun thp hn so vi Vit Nam? Phi chng n lc chng ta cn phi nhn nhn li cc mc tiu ca CSTT mt cch ph hp hn. R rng, va kim ch c lm pht, va t c mc tng trng cao l mt bi ton rt kh Mt bi ton c nhiu bin s, cn nhiu li gii khc nhau bao gi cng l bi ton phc tp. V vy, n lc phi c nhng thay i cn thit mang tnh nn tng c s mi mong c c nhng bin i theo mun. Hc hi theo kinh nhim nhiu quc gia thc hin, c th ni p dng chnh sch lm pht mc tiu (LPMT) s l mt hng i ng n trong iu hnh CSTT ca Vit Nam. Vic tng cng tnh c lp ca NHNN l iu kin tin quyt nu mun p dng khun kh LPMT ti Vit Nam. Ti k hp th 7, kha XII Quc hi thng qua Lut NHNN Vit Nam v Lut Cc t chc tn dng. So vi Lut NHNN Vit Nam nm 1997 v Lut NHNN c sa i, b sung nm 2003, Lut NHNN Vit Nam nm 2010 c nhiu im mi, tin b, c bit c nhng qui nh thc hin r hn tnh c lp ca NHNN trong thc hin CSTT quc gia. Khon 4, iu 3 Lut NHNN Vit Nam s 46/2010/QH12 ngy 16/06/2010 ca Quc hi quy nh Thng c NHNN quyt nh vic s dng cc cng c v bin php iu hnh thc hin mc tiu CSTT quc gia theo quy nh ca Chnh ph. iu 10 trong Lut NHNN Vit Nam nm 2010 cng nu r: Thng c NHNN quyt nh vic s dng cng c thc hin CSTT quc gia, bao gm ti cp vn, li sut, t gi hi oi, d tr bt buc, nghip v th trng m v cc cng c, bin php khc theo quy nh ca Chnh ph. Xt trn kha cnh iu hnh CSTT, c th ni, NHNN Vit Nam ang tin dn t cp c lp t ch th t c lp t ch hn ch (theo thc o ca IMF 1[1]) ln cp c lp th ba c lp t ch trong la chn cng c iu hnh. Vi s i mi ny, NHNN s c c s linh hot v c lp nht nh trong khu thc hin cc mc tiu ra ca CSTT. Nh , th trng tin t v gi tr ng tin c k vng n nh hn, vai tr ca mt NHTW cng c th hin r nt hn v uy tn ca NHNN cng c nng cao hn. Bn cnh , NHNN khng ngng nng cao tnh cng khai, minh bch trong iu hnh CSTT v hot ng ngn hng to thun li cho cc t chc tn dng xy dng chin lc v k hoch kinh doanh ca t chc mnh, t to iu kin thun li Vit Nam tin ti p dng khun kh LPMT. Tuy nhin, so vi nhng tiu ch c bn cho s thnh cng ca chnh sch LPMT th Vit Nam vn cn thiu. Vic p dng ngay chnh sch LPMT ti thi im hin ti Vit Nam s gp rt nhiu kh khn v thch thc, nhng y chnh l lc m chng ta cn phi hon thin nhng iu kin c bn, nhng tin cho qu trnh p dng chnh sch ny trong tng lai khi nn kinh t hi t y cc iu kin: c mt s c lp tng i, mt nn sn xut hng ha ni a vng chc, lm pht dao ng mc hp l, c s ngun thu ca ngn sch c m rng, chnh sch u t cng, cc doanh nghip nh nc v h thng ti chnh - ngn hng c ti c cu n nh v pht trin.

T nhng phn tch v nh gi trn, bi vit xin a ra mt s khuyn ngh nhm hon thin cc iu kin tin cho l trnh tin ti p dng khun kh lm pht mc tiu Vit Nam: Vi mc tiu iu hnh chnh sch tin t nm 2012 ca Chnh ph t ra l: iu hnh chnh sch tin t cht ch, thn trng, linh hot, phi hp hi ha gia chnh sch tin t v chnh sch ti kha kim sot lm pht theo mc tiu ra. iu hnh ch ng v linh hot cc cng c chnh sch tin t, nht l chnh sch li sut, cho vay ti cp vn v nghip v th trng m, kim sot mc tng trng tn dng c nm 2012 khong 15% - 17%, tng phng tin thanh ton tng khong 14% - 16%, bo m thanh khon ca cc t chc tn dng, gim mt bng li sut mc hp l ph hp vi din bin kinh t v m. Do , NHNN Vit Nam cn i mi cn bn khun kh iu hnh chnh sch tin t sang hng mc tiu kim sot lm pht, n nh gi tr ng tin, c th: Th nht, tng cng vai tr ca NHNN trong vic hoch nh v thc thi chnh sch tin t, nng cao tnh minh bch trong iu hnh chnh sch tin t thng qua vic c th ha trch nhim v thm quyn ca NHNN theo Lut NHNN nm 2010 bng cc vn bn di Lut, trong xc nh mc tiu u tin hng u ca chnh sch tin t l n nh gi tr ng tin biu hin bng ch tiu lm pht v mc tiu ny cp u tin cao hn mc tiu n nh t gi. Th hai, tp trung n nh tm l v ci thin lng tin ca cng chng i vi chnh sch kinh t v m, gip cho ngi dn nhn thc r Chnh ph s quyt tm duy tr mt tc lm pht n nh, qua lm gim lm pht k vng ca dn chng cng nh lm pht thc t. Cc gii php c a ra bao gm: (1) n nh tc tng cung tin, c th l NHNN hng nm s tng cung tin vi t l ng bng tc tng GDP danh ngha hoc cng thm mt sai s. ng thi, NHNN cn xy dng l trnh gim dn vic kim sot li sut v hng ti li sut s do th trng quyt nh ty theo mc cung tin; (2) NHNN cn cam kt duy tr tc lm pht mt mc (hoc phm vi hp), lm pht mc tiu Vit Nam trong nm 2012 phn u di 10% v khi tc lm pht vt ngng ny lm pht tng s lm gim tng trng. Th ba, xy dng knh thng tin chnh thng v cp nht t NHNN ti th trng; Tng cng thng tin v tuyn truyn nhm tranh th s ng h v lng tin ca th ch chnh tr v qun chng vo NHNN; Pht hnh nh k cc bo co chnh sch tin t v lm pht. Th t, iu hnh cc cng c chnh sch tin t ch ng, linh hot theo nguyn tc th trng. Trong : + Hon thin cc cng c v phng thc iu hnh CSTT theo hng gn vi cc yu t th trng m vai tr ch o l nghip v th trng m, ph hp vi cc iu kin thc t ca th trng ti chnh tin t v nng lc qun l ca NHNN Vit Nam; Kt hp linh hot cc cng c chnh sch kim sot mc tng phng tin thanh ton v tng

trng tn dng ph hp vi mc tiu ca chnh sch tin t. + i mi c ch iu hnh theo hng li sut l mc tiu iu hnh ch ng trong thc thi chnh sch tin t; Gn iu hnh li sut trong mi quan h hi ha vi iu hnh t gi v kim sot ngoi hi. + Xy dng c s d liu phc v cho vic phn tch, d bo xy dng v iu hnh CSTT: xc nh c ch truyn dn CSTT; Xy dng m hnh d bo chnh thc, minh bch v lm pht; nh gi thng xuyn v hiu qu c ch truyn dn; xc nh r rng cc mc tiu chnh sch trong tng thi k. Th nm, thc hin c ch t gi hi oi linh hot c s iu tit ca nh nc: Xy dng t gi iu hnh chnh thc theo hng gn vi mt r cc ng tin ca cc i tc thng mi, u t quan trng ca Vit Nam. Th su, i mi chnh sch qun l ngoi hi v vng; c bn xa b tnh trng la ha nn kinh t trc nm 2015: Tng cng kim tra, kim sot tin ti xa b tnh trng s dng ngoi t lm phng tin thanh ton trn lnh th Vit Nam; Hn ch cho vay bng ngoi t; chuyn dn quan h huy ng vn v cho vay ngoi t sang quan h mua - bn m bo thanh khon ngoi t v tng d tr ngoi hi. ng thi, cn c cc chnh sch v gii php ph hp huy ng c ngun lc vng trong dn nhm bnh n th trng v vng trong nc, u t cho pht trin. Th by, gp phn ngn chn lm pht, cn trin khai ngay cc gii php c th, quyt lit nhm c cu li u t gn vi i mi m hnh tng trng kinh t da trn c s pht huy mt cch c hiu qu nht cc tim nng ca t nc. Trong , cn trin khai quyt lit cc n ti c cu u t cng, cc doanh nghip nh nc (c bit l cc Tng Cng ty Nh nc) nng cao tnh hiu qu ngun lc ti chnh cng, nng cao kh nng qun tr v hiu qu kinh doanh ca doanh nghip. C cu li h thng ngn hng thng mi theo nguyn tc gim bt v s lng v tng quy m v vn, nng cao cht lng tn dng v an ton h thng. Nhn chung, chng ta c th thy rng vic p dng khun kh lm pht mc tiu t c thnh cng nhiu quc gia trn th gii v khu vc trong vic duy tr lm pht thp, n nh gp phn quan trng thc y tng trng kinh t, gim tht nghip trong di hn. Hn na, khun kh lm pht mc tiu khng i hi NHTW phi t b nhng mc tiu quan trng v kinh t v m nh mc tng trng kinh t, cng n vic lm v s bin ng t gi. Thc t p dng khun kh lm pht mc tiu mt s nc Chu nh: Philippines, Indonesia v in hnh l Thi Lan cho thy chnh sch lm pht mc tiu khng gy ra nhng nh hng tiu cc cho nn kinh t trong di hn, thay vo l nhng tc ng tch cc i vi nn kinh t. V vy, trong thi gian ti, vic p dng khun kh lm pht mc tiu c xem l mt t ph chin lc chnh sch tin t cn c nghin cu v sm vn dng mt cch y v ph hp vi Vit Nam. Nh Ton Hong Linh

V quan im T l lm pht tt nht l khng vt qu tc tng trng kinh t (S 19/2007) (13/10/2007) PGS.,TS Nguyn i on Quan im v t lm pht tt nht l khng vt qu tc tng trng kinh t c chp nhn kh rng ri v tr thnh c s cho iu hnh chnh sch tin t ca Ngn hng Nh nc (NHNN) trong thi gian qua. Nhng tri vi k vng v s n nh gi v tng trng nhanh, h qu tt yu ca n l lm pht mc bo ng v tim n nhiu nguy c mt n nh i vi nn kinh t. Trong thi gian va qua, cng vi nhng din bin phc tp ca lm pht, kh nhiu ngi bn n mi quan h gia lm pht v tng trng kinh t. Trong quan im cho rng t l lm pht nh hn tc tng trng kinh t l tt ca ng L c Thu, nguyn Thng c Ngn hng Nh nc c ph bin kh rng ri. Lun im ny cn c mt s nh nghin cu pht trin thnh ch s so snh gia t l lm pht v t l tng trng kinh t v s dng nh gi sc khe nn kinh t1. Trn thc t, lun im ny tr thnh nn tng cho vic thc thi chnh sch tin t ni lng ko di Vit Nam v h qu tt yu l lm pht mc bo ng. Thc cht ca quan im duy tr t lm pht nh hn tc tng trng kinh t l g? Cn phi ni ngay rng, quan im ny khng c c s l thuyt r rng, khng c khng nh v mt l thuyt. ch l mt cch pht biu mang tnh ng dng trn thc t trong nhng iu kin nht nh. Trc ht, t lm pht nh hn tc tng trng kinh t l mt mc tiu khng r rng. V d, tc tng trng kinh t l 8,5% th t l lm pht l 2% hay 8,49%? Trn thc t, vi k vng nn kinh t tng trng mc 8,5%/nm, NHNN, Chnh ph hiu rng c gi lm pht mc kh cao, c thc thi mt chnh sch tin t ni lng v vic a ra quan im ny chnh l nhm mc tiu . Khi trnh by quan im ny trc Quc hi, v c sau , ng L c Thu ch n thun khng nh: Ti cho rng mt nn kinh t pht trin bn vng th lm php duy tr mc thp hn tng trng 1-2%. Chng hn GDP nm 2006 l 8% th lm pht 6-7%2. V phng din l thuyt, cha ai chng minh c hoc cha ai c nh chng minh t l lm pht nh hn tc tng trng kinh t l tt, bi v mt mt, l mc tiu khng xc nh, l s so snh thiu chnh xc cc i lng kinh t v m, mt khc, ch cn xt 2 thi cc, khi t l tng trng rt cao hoc rt thp th c th nhn thy ngay, nhng t l lm pht tng ng kh c th c coi l tt. Tc tng trng kinh t l rt khc nhau cc nc, cc thi k. Do , t l lm pht nh hn tc tng trng kinh t c th mc kh cao hoc c th l rt thp. C th, khi mt nn kinh t tng trng bn vng vi t l 9-10%/nm th phi chng t l lm pht tt l 8-9%/nm? Chc chn khng phi l t l lm pht tt. Thng thng, ngi ta ch ni rng, l mc lm pht cn kim sot c. Ngc li, khi t l tng trng bng khng th t l lm pht tt cho n l bao nhiu? Nu nh hn tc tng trng kinh t th t l lm pht phi m, tc l thiu pht. Liu Ngn hng Trung ng (NHTW) c thi hnh chnh sch tin t tht cht c thiu pht trong trng hp ny khng? Chc chn l khng. Tc tng trng kinh t trong di hn, ph thuc vo tc tng cc ngun lc, tng sn lng tim nng, chu tc ng ca rt nhiu yu t khc nhau, Trong ngn hn, sn

lng ca nn kinh t ph thuc vo mc khai thc cc ngun lc c. Tng ng, cc l thuyt kinh t hc khng nh rng, trong di hn, mc gi, lm pht khng tc ng n sn lng; cn trong ngn hn, iu c cp ti, ni chnh xc, l quan h gia lm pht v tht nghip, gia lm pht v tnh trng nn kinh t, tnh trng khai thc sn lng tim nng (cn bng, suy thoi, khng hong hay tng trng nng). Quan h gia lm pht v tng trng kinh t trong ngn hn ch l mt cch ni tng i (hm rng c mt mc tng sn lng tim nng cho trc). Liu c phi quan im v mt t l lm pht tt nht l t l lm pht nh hn tc tng trng kinh t c da trn kinh nghim thc t ca th gii? ng L c Thu c ni rng IMF tng gi cho Vit Nam ch s hp l ny3. Nhng khc vi quan im ca ng Thu, TS. L Xun Ngha, V trng V Chin lc Pht trin Ngn hng (NHNN) cho rng Trn th gii, t c quc gia no a ra mc tiu chnh sch kinh t l lm pht ch cn thp hn mc tng trng kinh t l c, trong khi mc tiu tng trng kinh t c k vng l kh cao.4 Quan im v mt t l lm pht tt nht l t l lm pht nh hn tc tng trng kinh t thc cht ch l mt cch pht biu sai lch, pha trn gia mt mc lm pht mong mun 1-3% v mt mc lm pht va phi, cn kim sot c, lm pht mc di 2 ch s. Trong cch pht biu trn, lm pht cn kim sot c, di 2 ch s bin thnh mc lm pht tt nht. Da trn tnh hnh thc t l tc tng trng kinh t ca Vit Nam c k vng mc 6-9%/nm (v nh vy t l lm pht nh hn tc tng trng kinh t s mc 68%/nm), vic khng nh quan im trn gip cho NHNN v Chnh ph c quyn thc thi mt chnh sch tin t ni lng, chp nhn lm pht ko di. Vy cu hi t ra l ti sao NHNN, nhiu ngi trong Chnh ph v ng sau na l nhiu chuyn gia kinh t mong mun gi t l lm pht 6-8%, duy tr chnh sch tin t ni lng ko di? Vic mun tng cung tin, chp nhn lm pht l h qu trc tip ca mt s quan im v lm pht nh: 1) Lm pht, tng cung tin l tng vn u t cho nn kinh t; 2) C s nh i gia lm pht v tng trng, chp nhn lm pht tng trng. Hai quan im ny c khc nhau, nhng c tc ng b sung cho nhau v c tc ng lm cho cc nh hoch nh chnh sch tin rng lm pht l c li nhiu hn l c hi cho nn kinh t (c bit l khi t l lm pht di 2 ch s), tin rng, lm pht, tng cung tin c thm vn u t t ngn sch l gii php kh thi t tc tng trng nhanh. Mt trong nhng i din in hnh nht, gi quan im tng cung tin l tng vn u t cho nn kinh t l cc ng V Ngc Nhung, H Ngc Cn... Theo ng Nhung: lm pht to vn ln v cc r cho pht trin kinh t. Vn pht hnh tin ch tn chi ph in tin nn cc r.. Hoc lm pht gip ngn sch vay ngn hng nhiu hn chi cho pht trin sn xut, tng thu nhp ca ngi dn5. Trong bi: khc phc nguy c tt hu, ng H Ngc Cn cn tnh ton c th lng vn tng c nh pht hnh t s liu pht trin kinh t ca Trung Quc: Vi lng tin pht hnh thm bnh qun l 23,95% nm, Trung Quc to ra c mt s vn 190,252 t NDT hng nm, tng ng 22,252 t USD tip vn cho ngn hng thng mi vay pht trin kinh t. S tin trong sut thi gian 1984-1994 l 1902,52 t NDT tng ng 225,25 t USD. iu rt quan trng i vi nc ta l liu ta c th chp nhn t l lm pht hai ch s c tc tng trng hai con s nhm khc phc nguy c tt hu khng?6 ng L c Thu cng cho bit: Ngay nc ta, trong iu kin bnh thng, khng t

nh khoa hc ngh ti y lm pht cao hn thc y tng trng. Thm ch h cho rng, nu Vit Nam mun tng trng cao th lm pht 2 ch s l bnh thng. Nhng vi ti, chng no cn c giao nhim v ny, s tip tc theo ui quan im gi cho lm pht nm trong tm kim sot. V tc lm pht tt nht l khng vt qu tc tng trng7. Ngay c khi bn v chng lm pht, thay v NHNN rt tin v, nhiu chuyn gia vn lp lun rng, cn phi pht hnh tri phiu chnh ph thu lng tin tha trong lu thng v cho chnh ph u t, pht trin sn xut, Quan im nh i gia lm pht v tng trng c lp lun, c s dng di nhiu gc khc nhau v nhng khng nh nh: Phi tr gi bng lm pht tng trng nhanh?, Tng trng v lm pht: chn mc tiu no? cng ang trong tnh trng lm pht! Khng t ngi gn nh tuyt i ho mi quan h ny ti mc coi nh tc tng trng kinh t ch ph thuc vo t l lm pht. Nu qu thc tng cung tin c th tng vn u t th r rng cn tng cung tin; nu c s nh i gia lm pht v tng trng th cn phi chp nhn lm pht c tng trng cao. (Thm vo , quan im v nh i gia lm pht v tng trng dng nh c khng nh v mt l thuyt). Khi tng cung tin (tr nhng trng hp c bit), r rng NHNN k vng nh vy, chu tc ng bi cc t duy nh vy. Bi v, ngc li, chng ta d dng nhn thy rng, nu khng cn tin b p thiu ht ngn sch, tng u t, nu khng tin rng lm pht l c li, gip tng trng kinh t th ng nhin, NHNN khng c l do g phi b cng sc in thm tin, chu b a ra m x trc cng lun. iu ng tic l nn kinh t khng vn ng theo cch nh vy v cc ng L Xun Ngha, V Quang Vit v nhiu ngi khc hon ton c l khi t vn cn phi thay i quan im v lm pht. trn, chng ta nhc li nhng kin thc c bn v d hiu trong kinh t hc l trong di hn, khng c s nh i gia lm pht v tng trng. Tc tng trng trong di hn ph thuc vo tc tng cc ngun lc (lao ng, u t pht trin cng ngh, k thut, c s h tng, t liu sn xut ni chung, s dng hp l ti nguyn thin nhin, hon thin th ch, thit lp mi trng kinh doanh thun li, Trong c n nh gi. Cc chnh sch tin t trong ngn hn c th linh hot, c th khc, nhng khng th mu thun mt cch c h thng vi chin lc n nh gi trong di hn. Ni cch khc, chnh sch tin t ni lng c th s dng trong thi hn ngn, ch khng th ko di. Vic tng cung tin khng nh hng n lng vn thc ca nn kinh t - tng ng vi tit kim. Tng pht hnh tin ch nh hng n vn u t danh ngha, n lm pht v thng qua hnh thc thu v hnh ny, vn u t tp trung vo trong tay Nh nc. Tng pht hnh tng vn u t trong khu vc nh nc, thng qua cc doanh nghip nh nc ng ngha vi vic gim vn u t ca khu vc phi nh nc, khu vc t nhn. Tng vn u t thc t khng i. Mi quan h nh i gia lm pht v tht nghip (sn lng), thng c ni gn ng l tng trng, ch tn ti trong ngn hn v i vi lm pht bt ng. Nu trc l lm pht thp, chnh ph bt ng tng cung tin th lm pht bt ng xy ra v c tc ng tch cc n sn lng. Khi lm pht ko di, mc lm pht c d tnh th lm pht khng tc ng c n sn lng na. Lc ny, ch cn mi quan h nh i tiu cc l nu chng lm pht th phi tr gi bng sn lng gim. Cho nn lm pht khng phi l th ngi ta c th lm dng, m tri li phi s dng n hn ch, trong nhng trng

hp ti cn thit, nh chng li suy thoi ca nn kinh t. Tm li, n lc cn phi xem xt li vn lm pht mt cch nghim tc hn, cn phi loi b gic m s dng lm pht tng trng kinh t, cn thc thi mt chin lc n nh gi, ci thc s cn cho tng trng vng chc trong di hn. Vic khng nh t l lm pht tt nht l t l lm pht khng vt qu tc tng trng kinh t l khng c c s khoa hc r rng v mc tiu ch l hp thc ho chnh sch tin t ni lng ko di. T chnh sch tin t ny n t l lm pht vt 2 ch s ch cn mt bc nh v khi c nhng bin ng bt li pha cung th l iu khng trnh khi. Chnh ng L c Thu cng gin tip khng nh khi ni rng: tc lm pht tt nht l khng vt qu tc tng trng. Tt nhin l c nm. c thi im, vi nhng yu t bt thng th khng th ni trc c8. Nm 2007, vi nhng yu t bt thng th t l lm pht cao, thc ra, c d on trc. Mc lm pht ca nm 2007 cao mc no, c vt 2 ch s hay khng, c nh gi khng phi ch da vo CPI ca nm. T l lm pht ny c th mc di 2 ch s, nhng ng thi, cng c th khng phn nh ng thc trng ca lm pht. Chng hn, do Chnh ph phi can thip mnh bng cc gii php hnh chnh - nhng gii php ch c tc dng kim ch v mt thi gian, lm cho gi tng chm ch khng loi b c tng gi. Cc gii php hnh chnh ny c th gip hon thnh c mc tiu lm pht nm, nhng bn cnh , chuyn bt mt phn lm pht cho nm sau gnh chu. iu hnh n nh li sut th trng, kim sot cht ch lm pht, tch cc h tr tng trng kinh t nm 2010 hn ch nhng tc ng khng mong mun do bin ng ca li sut trn th trng tn dng v th trng lin ngn hng i vi ch tiu lm pht v tng trng kinh t; thc hin ch o ca Chnh ph, NHNN Vit Nam rt kin quyt, linh hot trong iu hnh, trin khai ng b cc gii php c th nhm khn trng h thp mt bng li sut huy ng xung khong 10%/nm v li sut cho vay xung khong 12%/nm, tip tc duy tr n nh th trng tin t, ch ng kim sot lm pht v tch cc h tr tng trng kinh t v m trong nm 2010. Li sut th trng n nh v tip tc xu hng gim dn: Theo bo co ca NHNN, trong thng 5/2010, li sut cho vay ngn hn VND ca nhm cc NHTM Nh nc mc 13-14%/nm; trung v di hn mc 13,5-14,5%/nm; li sut cho vay ngn hn VND ca nhm cc NHTM c phn l 14 14,5%/nm; trung v di hn mc 14,5-15,5%/nm; ring i vi cho vay sn xut nng nghip, nng thn v xut khu mc li sut thp hn t 0,5- 1%/nm. c c nhng kt qu ny, trong nhng thng u nm 2010, NHNN rt ch ng, khn trng v quyt lit trin khai ng b cc gii php nhm n nh li sut th trng nh: Yu cu cc TCTD khng c huy ng vn trn th trng lin ngn hng vt qu 20% tng huy ng vn trn th trng tn dng; thc hin mua vao trn 1 ti la My t thang 4/2010 tng cng cho quy d tr ngoai hi quc gia v to thanh khon cho th trng; tip tc h tr thanh khon thng qua nghip v th trng m, SWAPS ngoi t, ti cp vncho cc TCTD thanh ton cc khon n ngn hn trn th trng lin ngn hng; yu cu cc TCTD bo co v li sut huy ng v d n cho vay ngoi t cng nh a ra cnh bo s thanh tra cc TCTD c li sut huy ng vt qu 12%/nm; phi hp vi Hip hi ngn hng v ch o cc NHTM nh nc tip tc nng cao v th v gi vai tr ch o trong cung ng vn, tng bc iu chnh gim dn mt bng li

sut cho ph hp vi din bin kinh t v quy lut th trng Chnh nhng ng thi iu hnh chnh sch tin t cng quyt, linh hot v ng hng ng gp quan trng vo vic n nh cc ch s kinh t v m. Theo thng k, tng trng kinh t qu 1 t 5,83% (d bo 6 thng tng trng trn 6%), tng vn u t ton x hi tng 26,2%; CPI 5 thng tng 4,55% so vi 31/12/2009 v tng 8,76% so 5 thng cng k nm 2009. n nay, tng trng tn dng ly li nhp bnh thng: thng 1 tng 0,26%; thng 2 tng 2,09%, thng 3 tng 2,26%, thng 4 tng 1,64%, thng 5 tng 1,7%. Mc d nhiu kin cho rng 6 thng u nm tng trng tn dng t thp so vi ch tiu nh hng c nm l 25% nhng trc bi cnh hin nay ca kinh t trong nc v quc t, mc tng trng tn dng d kin 10,52% trong 6 thng u nm la tng i hp ly. Cng trong thng 5/2010, Kho bc Nh nc t chc thnh cng 3 phin pht hnh tri phiu Chnh ph vi k hn t 3 - 5 nm, huy ng c 8.125 t ng, li sut 10,9%/nm trong i tng mua tri phiu Chnh ph phn ln l cc TCTD. y l nhng tn hiu tch cc chun b cho vic h dn li sut, bi tri phiu Chnh ph l chng t c gi TCTD th chp vay vn t NHNN vi li sut 7%-8%/nm, k hn 7-28 ngy. T , cc TCTD s cn i ngun vn h li sut huy ng, ko li sut cho vay i xung. Theo kin ca hu ht cc chuyn gia kinh t, li sut, tn dng ngn hng hin ang l mt trong nhng mi quan tm hng u ca hu ht cc TCTD v doanh nghip hin nay; chnh v vy, vic Chnh ph ch o h thng ngn hng tip tc h thp mt bng li sut nhm gip doanh nghip pht trin sn xut kinh doanh v nhng du hiu tch cc v vic li sut tn dng tip tc xu hng gim c c t cam kt ng thun ca cc TCTD to k vng v ng lc ng k cho nn kinh t. D bo, li sut t nay ti cui nm li sut s tip tc gim hn na. Cng quyt, linh hot trong iu hnh li sut, duy tr n nh th trng tin t, tch cc h tr tng trng kinh t: bo m an ton h thng, kim sot cht ch lm pht, n nh th trng tin t, trong thi gian ti, NHNN tip tc cng quyt, linh hot hn na trong iu hnh li sut, n nh th trng tin t, tch cc h tr tng trng kinh t nhm thc hin thnh cng ch trng ca Chnh ph v vic iu hnh gim li sut huy ng xung di 10%/nm v li sut cho vay di 12%/nm v trin khai ng b cc gii php sau: - Linh hot, ng b trong iu hnh cc cng c chnh sch tin t, li sut ti cp vn, li sut chit khu kim sot mt bng li sut th trng mc hp l, theo NHNN tch cc h tr thanh khon i vi TCTD vi k hn di hn, khi lng ln hn so vi trc y thng qua ti cp vn v hon i ngoi t v ch o cc NHTM nh nc gi vai tr ch o trong cung ng vn v iu chnh li sut gim dn ph hp din bin nn kinh t, m bo an ton h thng ng thi c chnh sch h tr cho cc ngn hng c phn quy m nh tip cn c vn thanh khon gi r hn, thi hn n 3 thng nhm tng thanh khon qua chm dt cuc ua tng li sut trn th trng. Hnh thnh ng b v ph hp cc mc li sut ch o, nh li sut c bn, li sut ti cp vn, li sut chit khu, li sut cho vay qua m v li sut nghip v th trng m nhm ch ng iu tit li sut th trng v cc hnh vi cho vay, i vay ca cc thnh vin trn th trng tin t. - Xy dng l trnh v to ng thun chung, chm nht n cui qu III gim mt bng li sut huy ng xung quanh mc 10%/nm qua to iu kin gim li sut cho

vay xung quanh mc 12%/nm tch cc kim sot lm pht, gi n nh kinh t v m v h tr tng trng kinh t trong nhng thng cui nm 2010 trong u tin gim li sut cc k hn ngn trc v gim li sut cc k hn di sau, ch trng v tp trung vn tn dng vo cc i tng khch hng v lnh vc sn xut - kinh doanh nh Chnh ph ch o trong Ngh quyt 18/NQ-CP. - Tin hnh kim tra, thanh tra tt c cc TCTD nng li sut huy ng ln trn 12%/nm, c bin php hn ch tin dch chuyn tin gi t TCTD ny sang TCTD khc, xp hng tn nhim v cng b rng ri thng tin hot ng ca cc TCTD nh tin tng vn iu l, t l n xu, s ln kinh doanh phm lut, mnh tay x l ngn hng thng mi lm ri th trng. - Bn cnh , Chnh ph cn ch o cc B, ngnh c bin php gim bi chi ngn sch, y mnh xut khu, hn ch nhp siu qua ci thin cn cn thanh ton, cn cn vng lai, cn cn thng mi, gim lng ph trong u t nhm ci thin h s ICOR, n gin ha th tc hnh chnh; cng c th trng ni a a ch s tng gi tiu dng gim xung ng thi gii quyt hi ho mi quan h gia li sut tri phiu Chnh ph v li sut kinh doanh ngn hng, to iu kin cho cc ngn hng thng mi c cn c gim li sut kinh doanh m vn thu ht c vn t nn kinh t, trn c s li sut tin gi s gim theo v li sut cho vay s gim. - Cc TCTD cn cn nhc gia hiu qu v vic m rng quy m huy ng, trnh tnh trng t gy sc chi ph huy ng u vo cao ng thi tip tc ng thun, xc nh r l trnh v cng ct gim mt bng li sut nhm trnh cc c sc tiu cc trong tp trung vo nhm khch hng vay vn sn xut kinh doanh trc, nhm khch hng vay vn tiu dng sauv thc hin ct gim li sut cc k hn ngn trc, ct gim li sut cc k hn trung di hn sau nhm khuyn khch ngi gi tin gi k hn di. Kin nh theo ui mc tiu t do ho li sut theo ch trng ca Chnh ph v ch o ca NHNN nhm a th trng ti chnh minh bch hn, bnh ng hn v tin gn hn n cc thng l ca th trng ti chnh quc t l mt nh hng lu di, ng n v ang tr thnh hin thc ti Vit Nam. Tuy vy, song song vi n cn tip tc hon thin c ch ch iu hnh li sut, tng bc n nh li sut th trng v kim sot lm pht, m bo n nh kinh t v m, thc hin thng li cc nhim v trng tm ca ngnh Ngn hng trong nm 2010 l kim sot tc tng tng phng tin thanh ton khong 20% v tng trng tn dng khong 25%, ng thi tip tc iu tit li sut v t gi theo hng n nh nhm thc hin thnh cng mc tiu ca pht trin kinh t - x hi ca Quc hi v Chnh ph trong nm 2010 l kim sot ch s gi tiu dng di 7% v m bo tng trng kinh t khong 6,5%, trong nhng thng cui nm 2010.