Walter Piston - Armoni

You might also like

You are on page 1of 3

GR Armoni almadaki ilk adm byle bir almann amacn akla kavuturmaktr.

Gnmzde neden mzik teorisi almamz ve mzik teorisi rendiimizde ne olmasn beklememiz gerektiine dair birok karmaa yer almaktadr. Bu perspektif karmaas, yazarn retmenlik deneyimi boyunca mzik teorisi ve tm branlarnn geliimi karsndaki en yaygn ve en ciddi engeldir. Kimileri armoni, kontrpuan ve fg almalarn belli bir besteciye ynelik yaplan zel bir uzmanlk almas olarak alglar. Fakat teorinin ardndan almann gelmesi gerektiinden ve ok istisnai, rastlantsal durumlar dnda teori egzersizin nne geemeyeceinden mzik teorisinin bestecilie yol gsteren bir takm ynlendirmeler olmadn da idrak etmek zorundayz. Bunun yerine mzik teorisini, bestecilerin almalarnn uzun sreler boyunca incelenmesi srasnda derlenen, sistematize edilen ve ortak almalarnn ne olduunu ortaya koymay amalayan karmlar olarak tanmlayabiliriz. Bu karmlar bize gelecekte mziin nasl yazlacan sylemez, aksine gemite nasl yazldndan bahseder. Mzik teorisin gerek doasna dair bylesine bir tanmlama birok nemli sonu dourur. lk olarak uras ok aktr ki, bylesine bir bilgi ister besteci, yorumcu, ef, eletirmen, retmen ya da mzikolog olsun, sanatn tm alanlarndaki mzisyenler iin vazgeilmezdir. Gerekten de teorinin salam bir temele oturtulmas bestecilere kyasla mzik rencileri iin daha zaruridir zira mzik teorisi gemiteki ya da imdiki stilleri tutarl bir ekilde deerlendirmeye yarayan bir temel oluturur. te yandan doutan yetenekli bir besteci, dehasna kendinden nceki bestecilerin almalarna gerek duymayacak kadar gveniyorsa ok ciddi bir risk alyor demektir. Mziin teknik ya da teorik taraflarnda ustalamak bir bestecinin, yaratc faaliyetlerine paralel olarak hayat boyunca srdrecei fakat bu faaliyetlerden epeyce ayrk eylemlerdir. Bir tanesinde genel uygulamalar takip eder, dierinde ise sadece znel zevklerinden ve ifade arzusundan sorumludur. Armoni konusunda ilk nce iki sorunun cevabn aramalyz: Bestecilerin genel olarak kulland armonik malzemeler nelerdir ve bu malzemeler nasl kullanlmtr? almamzn ilk blmlerinde genel alma prensibinin temellendirilmesine odaklanacamzdan, bestecilerle tek tek ilgilenmeyeceiz. Bu prensip salkl olarak anlaldktan sonra tm dnemlerin bestecilerinin zgn armonik almalarnn, zellikle yirminci yzylda grlen ayrk almalarn bilimsel olarak incelenmesinin yolu alm olacak. Tarihsel olarak, genel alma prensibi kabaca on sekizinci ve on dokuzuncu yzyllarda ortaya kmtr. Bu yzyllardan itibaren kullanlan armonik malzemelerde ve bunlarn kullanm biimlerinde artc derecede az deiiklik meydana gelmitir. Mzie olan ainalk artarsa, yani nceki dnem bestecilerinin geliim sreleri incelenirse, yirminci yzyln bandaki deneysel dnem ok daha az devrimci grnecektir. Bu yzden yirminci yzyl genel alma prensibi dnemi ile bir tutamayz. Bu kitabn amac on sekiz ve on dokuzuncu yzyl bestecilerinin genel armonik almalarn mmkn olduunca ksa ve z bir biimde sunmaktr. Kurallar estetik kayglara dayanmadan, doa kanunlar gibi gzlemlere gre belirlenmitir. Yazl altrmalar genel alma prensibi dnemi bestecilerine ait rnekler olarak icra edilmeli, beste yaratma abas olarak alglanmamaldr. Yazar bu prensiplerin nda konu hakknda dzgn ve mantkl bir kavraya ulalabileceine inanmaktadr.

Birinci Blm Gamlar ve Aralklar Armoninin birimi aralktr. Aralk, ismini iki tonun ayn anda ses kartmas sonucunda oluan ses grllnden alr. Aslnda daha dzgn bir anlatmla, iki ton arasndaki frekans farkyla llebilen uzaklk olarak da tanmlanabilir. Eer iki ton ayn anda duyulmuyor, birbirlerini srasyla, melodik bir dizilimle izliyorsa oluan arala melodik aralk, tonlar beraber duyuluyorsa da armonik aralk diyoruz. r.1

Armonik Aralk

Melodik Aralk

Aral oluturan tonlar, gamlardan alnr. Bizi ilgilendiren mziin temel olarak kulland adet gam bulunur. Bunlar Majr Gam, Minr Gam (armonik ve melodik formlaryla birlikte) ve de Kromatik Gamdr. Majr Gamlar: TT Y TTT Y I II III IV V VI VII VIII

Minr Gamlar: a) Natrel Minr Gam: T Y TT Y T I II III IV V VI VII VIII

b) Armonik Minr Gam: Natrel minrden farkl olarak 7. Nota yarm ses tize gider.

c) Melodik Minr Gam: Natrel minrden farkl olarak 6 ve 7. Notalar yarm ses tize gider.

Kromatik Gam: Bir oktav boyunca yarm ses ilerleyen gamdr.

I I Tonic

II

III IV

VI

VII VIII

II Supertonic III Mediant IV Subdominant V Dominant VII Leading-tone VIII Octave Gamlar onlar oluturan seslerin aralklarnn yarm ya da tam ses olmasyla birbirlerinden ayrlr. ARALIKLARIN SINIFLANDIRILMASI Bir araln ismi iki nota arasnda kalan boluk ve izgilerin saylmasyla bulunur.

Belirli bir araln ismi (3l, 7li vb.) eitli metotlarla bulunabilir.

You might also like