AZ A GYANÚS, AMI NEM GYANÚS
MỚI KHẢ NGHI
De most nem várja Pelikánt semmiféle vacsora. Virág
elvtárs dolgozószobájába vezeti be Gogolák elvtársnő,
aki háttal ül egy varrógép előtt, és serényen dolgozik.
Egy pantallót gépel. Mellette próbababa, azon egy félig
kész zakó.
Virág elvtárs nem vesz tudomást a belépő Pelikánról, a
gátőr nem tudja, mit csináljon, csak áll, köhint, várja,
hogy észrevegyék.
Aztán leül egy bőrfotelbe.
Zümmög a varrógép az éjszakai csendben, Pelikán
szorongva ül.
Hirtelen megfordul Virág.
- Mi újság, Pelikán?
A várakozásban elgyötört Pelikán összerezzen.
- Én tudjam? - kérdi nekikeseredve.
Virág újra a gép alá igazítja a félig kész pantallót, gépel
egy sort, elharapja a cérnát. Aztán feláll, futó pillantást
vet a vendégére, odamegy a próbababához, megsimítja
rajta a zakót, mély lélegzetet vesz, és ezt mondja:
- Az egyik szemem sír, a másik szemem nevet. -
Jelentőségteljesen néz. -Tudja, mire gondolok?!
- Fogalmam sincs, mire tetszik gondolni - mondja
Pelikán egyszerűen.
- Az osztályharc élesedik, a nemzetközi helyzet egyre
fokozódik, de mi nem alszunk. A belső árulók egy újabb
bandájára csaptunk le: Dánielre és bandájára.
- Milyen Dánielre? - kérdi Pelikán.
- Dániel Zoltán volt miniszter - emeli fel a hangját Virág.
- Maga is ismeri.
- Hát persze hogy ismerem. Dániel Zoli bandája... Ez jó!
Pelikán úgy nevet, hogy a könnye kicsordul.
Virág elvtárs szeme szikrát hány.
- Mit nevet, maga szerencsétlen?
Amaz már a combját is csapkodja.
- Ezen az egészen! Hogy van ideje az elvtársaknak
tréfára!
- Ez nem tréfa! - ripakodik rá Virág a röhögőre. - Dániel
Zoltán áruló, kém és rendőrspicli. Elég nagy szégyen,
hogy mostanáig kijátszotta az éberségünket...
A röhögés elhal, a vendég a füle tövét vakarja.
- Lehet, hagy én hülye vagyok, de nem hiszem el. Én
ismerem Dániel Zolit.
- Ismeri? Hát az mit számít? - bűvöli Virág, az arcához
hajolva. - Még saját magát sem ismeri igazán! És ha én
azt mondom, hogy Dániel már mindent bevallott?
Ez meghökkentő.
- Bevallott?! Ő? Mindent bevallott? Ez lehetetlen. Ezt én
nem tudom felfogni.
Chương mười - CÁI KHÔNG KHẢ NGHI
Nhưng bây giờ không có tiệc tùng gì đợi Pelikan cả. Nữ
đồng chí Gogolak dẫn hắn vào phòng làm việc của đồng
chí Virag. Trong phòng đồng chí đang ngồi quay lưng ra
ngoài miệt mài đạp máy khâu. Đồng chí đang may một
cái quần. Bên cạnh đó là một hình nộm mẫu khoác một
chiếc áo gần xong.
Đồng chí không để ý gì đến Pelikan vừa bước vào. Hắn
không biết làm gì chỉ đứng rồi hắng giọng cho người kia
thấy.
Sau đó hắn ngồi xuống chiếc bành bọc da.
Tiếng máy may chạy xành xạch trong cảnh đêm tĩnh
mịch. Pelikan lòng dạ lo lắng ngồi chờ.
Đột nhiên đồng chí Virag quay ra hắn.
- Có gì mới không đồng chí?
Pelikan đang khốn khổ vì đợi giật mình.
- Tôi thì làm sao mà biết được. - hắn chua chát nói.
Đồng chí Virag lại lúi húi may tiếp chiếc quần đã gần
xong. Cuối cùng ông ghé răng cắn chỉ rồi đứng dậy liếc
nhìn khách. Ông bước tới hình nộm vuốt nhẹ cho phẳng
chiếc áo khoác trên đó, hít một hơi dài rồi nói:
- Đúng là nửa khóc nửa cười. – Cái nhìn của ông giờ rất
trọng đại. – Đồng chí biết là tôi đang nghĩ gì không?!
- Tôi hoàn toàn không biết đồng chí nghĩ gì – Pelikan
thành thật trả lời.
- Cuộc đấu tranh giai cấp ngày càng quyết liệt, tình hình
thế giới hiện nay đang lên mạnh, nhưng ta luôn cảnh
giác. Một bè lũ phản động mới vừa bị vạch trần: Daniel
và đồng bọn.
- Daniel nào cơ ạ? – Pelikan hỏi.
- Daniel Zoltan cựu bộ trưởng - Đồng chí Virag cao
giọng. – anh cũng quen hắn.
- À, tất nhiên là tôi quen rồi. Bè lũ Daniel … hay quá! –
Pelikan cười chảy cả nước mắt.
Đồng chí Virag mắt toé lửa:
- Anh cười cái gì? Tưởng hay lắm đấy hả?
Hắn vừa ôm bụng cười vừa trả lời:
- Tôi cười vì đồng chí hài hước quá!
- Đây không phải là trò hài! - Đồng chí sẵng giọng gần
như quát. – Daniel Zoltan là một kẻ phản bội, là gián
điệp, là chỉ điểm. Mất cảnh giác cho tới tận bây giờ mới
phát hiện ra thật đáng hổ thẹn …
Pelikan hết cười gãi tai.
- Tôi có thể là ngu thật, nhưng tôi không thể tin được
chuyện này. Tôi biết rất rõ Daniel Zoli.
- Anh biết rõ lắm à? Biết cái quái gì. - Đồng chí nhìn
chằm chằm vào mặt hắn. – Ngay cả bản thân anh còn
chưa chắc đã biết! Nếu tôi bảo là Daniel đã khai hết tất
cả rồi thì anh nghĩ sao?
Câu này khiến hắn bàng hoàng.
- Khai hết tất cả ạ?! Anh ấy ạ? Khai hết cả ạ? Ồ không!
Điều này không thể tưởng tượng nổi. Tôi hoàn toàn
không thể hiểu nổi.
- Hát csak szokjon hozzá - egyenesedik föl szemközt vele
Virág. Szinte szótagolva mondja: - Maga lesz a
koronatanú.
- Én? - szalad ki a vér Pelikán fejéből. - Mire, az istenért?
- Amiről az előbb beszéltem. Ne, ne ijedjen meg. Szedje
össze a gondolatait. Segítsen nekünk!
- Nekem nincsenek gondolataim – dadogja Pelikán. - Én
ilyesfajta dolgokban teljesen járatlan vagyok.
Virág átfogja a vállát. Barátságosabb hangra vált.
- No. Abból kell kiindulni, hogy Dániel kém, áruló és
rendőrspicli. Ebből a nézőpontból sem talál semmi
gyanúsat a viselkedésében?
Pelikán erőlködve gondolkodik.
- Ha megfeszítenek se! - mondja végül. Könyörögve néz:
- Nem lehetne mégis egy képzettebb elvtársat?
- Szó sincs róla - keményszik meg újra Virág hangja. -
Gondolkozzék csak: mi történt, mikor utoljára kint járt
magánál a Dunán
- Semmi kérem.
- Valami csak történt?- csattan fel Virág.
- Hát, ő horgátszott.. . - emlékszik hangosan Pelikán -,
aztán ürgét öntöttünk kettesben, aztán ő beesett a vízbe,
aztán én kihúztam, aztán ő megesketett, hogy nehogy
elmondjam valakinek, hogy elszalasztott egy kapitális
harcsát...
- Olyan biztos, hogy harcsa volt az? - szól közbe Virág
elvtárs metsző gúnnyal.
A gátőr elbizonytalanodik.
- Miért? Mi lehetett még?
- Sok minden. - Ez sokat sejtet. - Na, folytassa csak... - Bất cứ cái gì. – Câu nói khiến ai cũng phải suy nghĩ. –
- Aztán mivel csuromvíz volt, száraz ruhát adtam neki, és - Sau đó tôi đưa quần áo khô để anh ấy thay vì anh ấy ướt
befektettem a vendégszobába...
- Elég - állítja meg Virág. - Nem talál semmi gyanúsat az - Khoan đã! - đồng chí Virag ngắt lời hắn. - Đồng chí
eddigi mozzanatokban? Csodálkozó két szempár néz
vissza rá:
- Nem...
Mire Virág diadalmasan kivágja:
- Erről van szó! A kémek sohasem dolgoznak úgy, hogy
gyanút keltsenek. Épp ellenkezőleg. De épp az bennük a hành tung mờ ám của chúng đâu. Thậm chí chúng giữ rất
gyanús, hogy nem gyanúsak. Érti már, Pelikán?
A másik óriási erőfeszítéssel próbálja követni ezt a
gondolatmenetet.
- Nem értem. Azt tetszik mondani, hogy az a gyanús
benne, hogy nem gyanús.
- Erről van szó - mondja mosolyogva Virág.
Pelikán agyában őrölnek a nehéz malomkerekek.
- De hát én se vagyok gyanús, és mégse vagyok kém... -
mondja tétován.
- Honnan tudja? - csap le rá Virág.
- Ừ thì cứ dần dần tập hiểu đi là vừa. - Đồng chí Virag từ
từ nhìn thẳng vào mắt hắn nói giằn từng tiếng một: -
Đồng chí sẽ là nhân chứng chính.
- Tôi ấy à? - Hắn giãy nảy. – Làm chứng cái gì cơ chứ hả
trời?
- Đồng chí làm chứng những điều tôi vừa nói. Đừng có
sợ! Đồng chí cứ bình tĩnh nghĩ cho kỹ rồi giúp tổ chức!
- Tôi chẳng có suy nghĩ gì cả. - Hắn lắp bắp. - Những
chuyện này tôi ù ờ lắm.
Đồng chí Virag ôm vai hắn chuyển sang giọng thân tình.
- Không sao. Nếu ta chọn xuất phát điểm là Daniel là kẻ
phản bội, là gián điệp, là chỉ điểm thì đồng chí vẫn không
thấy điều gì khả nghi ở hắn sao?
Pelikan vò đầu bứt tai suy nghĩ.
- Có chặt đầu thì tôi cũng chịu! - Hắn nói rồi van nài nhìn
sang: - Chả nhẽ không kiếm được đồng chí nào có trình
độ hơn tôi hay sao ạ?
- Không được. - Giọng đồng chí Virag trở lại nghiêm
khắc. - Đồng chí nhớ lại xem là chuyện gì xảy ra khi hắn
ra chỗ đồng chí lần cuối ở sông Đu-na?
- Thật là không có gì ạ.
- Ít nhất cũng phải có gì xảy ra chứ? - Đồng chí Virag gợi
ý.
- Ờ, anh ấy ra câu cá…- Pelikan cao giọng suy nghĩ – sau
đó chúng tôi đổ chuột đồng với nhau, sau đó anh ấy ngã
xuống nước, sau đó tôi kéo anh ấy lên bờ, sau đó anh ấy
bắt tôi phải thề là không được lộ cho ai biết là anh ấy để
xổng một con cá nheo lớn…
- Có chắc là cá nheo không? - Đồng chí Virag nói chen
vào giọng giễu cợt.
Gã canh đê bối rối.
- Sao cơ ạ? Nếu không phải là cá nheo thì là cái gì ạ?
Nào thôi, cứ tiếp tục đi…
từ đầu đến chân. Sau đó tôi để anh ấy nằm trong buồng
khách…
không thấy có gì khả nghi trong những sự kiện vừa kể
sao? Hắn tròn mắt nhìn.
- Không ạ…
Lập tức đồng chí Virag đắc thắng tuyên bố:
- Chính thế! Bọn gián điệp có bao giờ muốn để lộ ra các
kín. Chính vì thế nên chúng rất khả nghi ở chỗ chúng
hoàn toàn không khả nghi. Đồng chí đã hiểu chưa?
Pelikan cố động não tìm cách nắm phương thức lập luận
này.
- Tôi không hiểu tại sao lại khả nghi ở chỗ hoàn toàn
không khả nghi.
- Chính thế - đồng chí Virag mỉm cười nói.
Bộ máy trong đầu hắn đã hoạt động hết cỡ mà vẫn không
ăn thua gì.
- Tôi cũng chẳng khả nghi, nhưng tôi có là gián điệp
đâu…- hắn ngập ngừng nói.
- Làm sao đồng chí biết được? - đồng chí Virag bồi cho

Pelikán kétségbeesetten körülnéz.
- Lehetséges, hogy én kém vagyok?
- Minden lehetséges - mondja Virág keményen. -
Magából még sok minden lehet, Pelikán, ha nem áll
keményen a lábán.
- Értem - mondja amaz elgondolkodva. Aztán elszántan
feláll. - De tessék engem kihagyni ebbó1, Virág elvtárs.
Farkasszemet néznek. Virág elvtárs bólint.
- Kérem - mondja, és kimegy a szobából.
Pelikán egyedül marad. Dermesztően egyedül. A
varrógépet nézi, a fej nélküli próbabábut, körös-körül a
sok könyvet. Leül a bőrfotelbe, összehúzza magát, vár.
Egyszerre nyikorgást hall. Az egyik, padlótól plafonig
érő könyvespolc lassan elfordul. Mögüle a sötétből
nesztelen léptekkel ismeretlen férfiak lépnek be a
szobába.
Pelikán még jobban összehúzza magát a fotelban. A
titokzatos férfiak nem vesznek róla tudornást, tesznek-
vesznek körülötte, az egyik éppen az orra előtt csattintja quanh quẩn trong phòng. Một người trong bọn bật lửa
fel az öngyújtóját és ad tüzet a kollégájának.
Pelikán riadtan ül. Különben csend vain.
Most Virág elvtárs lép be a szobába, a kezében tálca,
rajta egy csomó cukrászsütemény. Az arcán nyájas
mosoly. Leteszi a tálcát Pelikán elé, és csak ennyit mond: Pelikan nói:
- Minyon. - És a fejét csóválva, rosszal1óan néz a
titokzatos férfiakra: - Mit molesztálják maguk Pelikán
elvtársat? Ő a barátunk. Igaz, Pelikán elvtárs?
A gátőr bólint.
A férfiak eltűnnek a rejtekajtón, a könyvszekrény
nyikorogva visszafordul a helyére.
Virág kínálgatja az emberét.
- Vegyen már!
És mivel az csak ül dermedten, kiválaszt néki egy
csokoládés tátracsúcsot.
- Egyelőre nem kérünk mást magától, mint hogy szedje
össze a gondolatait.
Pelikán feláll, tenyerében a csokoládés minyon.
- Össze fogom szedni, Virág elvtárs. De hadd menjek
vissza a gátra. Minden pillanatban jöhet az árhullám.
- Menjen csak vissza - nyitja ki előtte az ajtót Virág. - És
ne féljen semmitől. Mi maga mögött állunk. És el ne
felejtse: aki mibennünk nem bízik, az önmagában sem
bízik, és aki a mi fényes jövőnkben nem bízik, az áruló.
- Köszönöm szépen - mondja Pelikán megrendülve, és a
minyonnal a kezében kitámolyog az ajtón.
...
hắn một nhát.
Pelikán hoảng hốt nhìn quanh.
- Có thể tôi là gián điệp sao?
- Bất kỳ điều gì đều có thể cả - đồng chí Virag nói không
khoan nhượng. - Người như anh có thể sẽ biến chất, nếu
như không trụ lại được trên cương vị của mình.
- Tôi hiểu rồi – Pelikan trầm ngâm nói rồi đứng dậy. –
Nhưng xin đồng chí đừng bắt tôi tham dự cái vụ này.
Hai cặp mắt nhìn thẳng vào nhau hồi lâu. Cuối cùng
đồng chí Virag khẽ gật đầu.
- Được thôi - Đồng chí nói rồi bỏ ra ngoài.
Chỉ còn một mình Pelikan ở trong phòng, hoàn toàn cô
đơn rùng rợn. Hắn đưa mắt nhìn từ chiếc máy khâu, hình
nộm thử quần áo, rồi đến sách để đầy trong phòng. Hắn
ngồi xuống chiếc ghế bành bọc da thu lu đợi.
Rồi hắn nghe có tiếng cót két. Một giá sách cao đến tận
trần nhà từ từ quay sang một bên. Từ khoảng tối phía sau
mấy người đàn ông lạ mặt lướt vào.
Pelikan co rúm mình lại trong chiếc ghế bành. Những
người đàn ông bí ẩn không thèm để ý đến hắn mà chỉ
châm thuốc lá cho bạn gần như sát mũi hắn.
Pelikan ngồi mà rợn hết cả người. Trong phòng hoàn
toàn im lặng.
Vừa lúc ấy, đồng chí Virag bưng một khay bánh ngọt
tươi tỉnh bước vào. Đồng chí để chiếc khay trước mặt
- Bánh ngọt đây. - Rồi đồng chí quay sang những người
đàn ông bí ẩn lắc đầu giọng bất bình: - Các anh sao lại
dám hù doạ đồng chí Pelikan thế hả? Đồng chí ấy là
người bạn tốt của chúng ta. Có phải không đồng chí
Pelikan?
Tay canh đê gật đầu.
Đám đàn ông biến mất trong bóng tối, giá sách lại cót két
quay về chỗ cũ.
Đồng chí Virag mời khách.
- Ăn đi chứ!
Thấy hắn chỉ đờ người ngồi im, ông lấy một chiếc bánh
sô-cô-la đưa cho hắn.
- Trước mắt tổ chức chưa yêu cầu đồng chí gì khác, chỉ
cần đồng chí sắp xếp lại những suy nghĩ của mình.
Pelikan tay cầm chiếc bánh ngọt đứng dậy.
- Thưa đồng chí, tôi sẽ sắp xếp. Nhưng hãy để tôi quay
lại đê, vì cơn lũ có thể đến bất kỳ lúc nào.
- Đồng chí cứ đi. – Ông mở cửa cho hắn. - Đừng sợ gì cả.
Tổ chức luôn đứng cạnh đồng chí. Và đừng quên một
điều: ai không tin tưởng ở tổ chức, người đó không tin
vào chính bản thân mình, và người nào không tin tưởng
vào tương lai huy hoàng của chúng ta, đó là kẻ phản bội.
- Rất cảm ơn đồng chí – Pelikan bàng hoàng lắp bắp. Tay
cầm chiếc bánh ngọt hắn ngật ngưỡng bước ra cửa.
...