Professional Documents
Culture Documents
BTCT Cơ S
BTCT Cơ S
= 1 1
b
pl
b
pl b
(2.18)
vi :
b
pl
c
c
=
l h s do ca btng (2.19)
Khi ti cng ln th cng tin gn n 1 v khi mu ph hoi th =1.
Bi ging: BTNG C S
Chng 2. Tnh cht c l ca vt liu 10
2.1.2.2. Bin dng do ti trng tc dng di hn - tnh t bin ca btng:
Khi ti trng tc dng di hn, bin dng do ca btng vn tip tc tng theo
thi gian; mi u tng rt nhanh, sau chm dn v khong 3-4 nm sau th dng li.
Hin tng bin dng tng theo thi gian trong lc ng sut khng i gi l tnh t
bin ca btng.
Quan h ng sut - bin dng v quan h bin dng - thi gian do ti trng tc
dng di hn th hin trn th ca hnh 2.3a v hnh 2.3b sau:
Theo kt qu nghin cu th nghim, cc nhn t sau y c nh hng n tnh t
bin ca btng:
- Khi ng sut ln th bin dng do t bin cng ln.
- T l nc xi mng cng ln th bin dng do t bin cng ln.
- Tui btng lc t ti cng ln th bin dng t bin cng b.
- m ca mi trng cng ln thi bin dng do t bin cng b.
Ngoi ra, tnh t bin cn ph thuc vo ct liu v phng php thi cng. Trong
tnh ton cu kin btng ct thp, cn ch n nh hng ca tnh t bin ca btng
v n lm vng ca dm tng ln, lm tng s un dc ca cu kin chu nn lch
tm, lm cho khe nt thm rng ra.v.v... T bin ca btng cn gy ra s mt mt ng
sut trong chu ko btng ct thp ng lc trc.
2.1.2.3. Bin dng do ti trng lp li:
Nu ti trng c t vo ri ct ra nhiu ln th bin dng do s c tch ly
dn dn, n khi t n gi tr c
*
b
th mu ph hoi (xem hnh 2.4).
c
b
c*
b
o
b
0
t
c
b
c*
b
0
th ng sut - bin dng (oc) th bin dng - thi gian(c-t)
H.2.3b
H.2.3a
Bi ging: BTNG C S
Chng 2. Tnh cht c l ca vt liu 11
A
b
o
R
o
C
c c
*
b
B
2.1.2.4. Bin dng do co ngt :
Btng khi ng kt li trong khng kh th nht li nhng nu ng kt di
nc th n ra cht t. Hin tng gi chung l co ngt ca btng.
Sau nm u tin btng co ngt li 0,2 - 0,4mm/m, sau vn tip tc co ngt
nhng tc co ngt gim dn ri dng li. Hin tng co ngt phn b ngoi mt v
c b su, nhng ngoi mt co ngt nhiu hn, cu kin c b mt ln so vi th
tch (nh sn mi) th c co ngt ln.
* Cc nhn t nh hng n co ngt ca btng :
- S lng v hot tnh xi mng : lng xi mng cng ln th co ngt cng
nhiu, btng dng ximng s hiu cao th co ngt cng ln.
- T l nc, xi mng cng ln co ngt cng nhiu.
- Ct liu : ct nh ht v si sp lm tng co ngt.
- Cc cht ph gia ng kt nhanh cng lm co ngt ca btng tng ln.
S co ngt ca btng lm thay i kch thc ca cu kin, gy ra cc khe nt
trn b mt, do lm gim kh nng chu lc ca cu kin.
Bin dng co ngt v bin dng t bin c lin quan cht ch vi nhau. Chng
khc nhau ch bin dng co ngt l bin dng khi v xy ra d khng c tc dng
ca ti trng, cn bin dng t bin l bin dng theo phng lc v xy ra khi c tc
dng ca ti trng.
2.2. Tnh nng c l ca ct thp:
Ct thp l thnh phn rt quan trng ca btng ct thp, n ch yu chu lc
ko trong cu kin, nhng cng c lc c dng tng kh nng chu nn. Ct thp
phi t c cc yu cu c bn v tnh do, v s cng chung lm vic vi btng
trong tt c cc giai on chu lc ca kt cu, v bo m thi cng thun li.
Hnh 2.4. th ng sut-
bin dng trng hp ti
trng lp li
Bi ging: BTNG C S
Chng 2. Tnh cht c l ca vt liu 12
2.2.1. Thp dn v thp do:
Cn c vo tnh nng c hc ca ct thp, c th phn ra hai loi : ct thp do v
ct thp dn. Ct thp do c thm chy r rng trn th ng sut bin dng, cn ct
thp dn khng c gii hn chy r rng, nn i vi loi ct thp dn ngi ta ly ng
sut tng ng vi bin dng d t i l 0,2% lm gii hn chy qui c.
2.2.2. Phn loi thp xy dng:
Thp xy dng c phn loi nh sau (theo tiu chun TCVN 1651 1985 v
tiu chun Nga):
- Nhm CI, AI: l thp trn trn, c | =4 - 10m.m, l thp cun, khng
hn ch chiu di.
- Nhm AII, AIII, CII, CIII: l thp c g (thp gn), c | =12 - 40m.m,
l thp thanh c chiu di chun l 11.7m.
- Nhm AIV, CIV: l thp cng cao, t dng trong xy dng.
Cng ca cc nhm ct thp trn c th xem trong bng ph lc 2.
Hnh 2.5
th ng sut bin dng ca
ct thp chu ko
1- ca ct do
2- ca ct dn
2
1
Thm chy
o
y
0
c
s
*
Hnh 2.6
Cc loi thp xy dng:
a). Thp cun.
b). Thp thanh vn c nh s
hiu.
c). Mt loi thp vn khc.
d). B cc thanh thp khi xut
xng
a). b). c).
d).
Bi ging: BTNG C S
Chng 2. Tnh cht c l ca vt liu 13
2.3. Btng ct thp :
Btng v ct thp c th cng chu lc l nh lc dnh gia btng v ct thp.
Lc dnh ch yu l lc ma st to nn, lc ma st sinh ra do s g gh trn b mt ct
thp. Do nu dng ct thp c g (gn) th lc ma st tng gp 2-3 ln so vi dng
ct trn.
S co ngt ca btng gy ra ng lc nn vo b mt ca ct thp cng lm tng
thm lc dnh.
Lc dnh gia btng v ct thp to cho ct thp c kh nng cn tr s co
ngt ca btng. Kt qu l ct thp b nn cn btng chu ko. Khi c nhiu ct thp,
ng sut ko trong btng tng ln c th t n cng chu ko v lm xut hin
khe nt.
Ct thp cng cn tr bin dng t bin ca btng, do khi c ti trng tc
dng lu di th gia btng v ct thp s c s phn phi li ni lc. V vy trong tnh
ton kt cu btng ct thp chu tc dng ca ti trng di hn th phi xt nh hng
ca t bin.
Bi ging: BTNG C S
Chng 3. Nguyn l chung v tnh ton v cu to 14
Chng 3. NGUYN L CHUNG V TNH TON v CU TO
3.1. S pht trin ca l thuyt tnh ton cu kin btng ct thp :
T khi btng ct thp xut hin cho n ngy nay, s pht trin v thc hin l
thuyt tnh ton cu kin btng ct thp tri qua 3 giai on c bn:
- Phng php tnh theo ng sut cho php: xt cu kin lm vic giai on
n hi.
- Phng php tnh ton theo giai on ph hoi: xt cu kin trng thi do.
- Phng php tnh ton theo trng thi gii hn: do PP th hai pht trin.
3.2. Cc giai on ca trng thi ng sut bin dng ca cu kin chu un :
phn tch r s khc nhau gia cc phng php tnh ton trn, ly v d xt
1 cu kin btng ct thp chu un, t lc mi bt u chu ti trng tc dng cho n
lc b ph hoi, khi th nghim cu kin chu un c th quan st c 3 giai on tiu
biu ca trng thi ng sut - bin dng trn tit din thng gc vi trc ca cu kin.
a) Giai on I : Lc mi t ti trng, mment cn nh, tit din lm vic
giai on n hi, ng sut v bin dng tun theo nh lut Hook. Khi mment tng
ln, th min btng chu ko xut hin bin dng do, s ng sut php ti min
chu ko ny b cong i nhiu, min btng chu nn ch yu vn lm vic giai on
n hi. Khi ng sut ti min btng chu ko t ti hn cng chu ko R
t
th ti
min ny sp xut hin khe nt, lc trng thi ng sut bin dng vo giai on I.a
(Hnh 3.1a).
b) Giai on II : Khi mment tng ln th min btng chu ko b nt ra v
mment cng tng th khe nt cng m rng. pha trn khe nt vn cn mt phn
btng chu ko, nhng ti khe nt th btng khng chu ko c na v truyn ni
lc ko sang cho ct thp chu. min btng chu nn xut hin bin dng do, do
s ng sut nn c dng ng cong lc ng sut trong ct thp l o
s
, trng thi
ng sut - bin dng vo giai on II.
Nu lng ct thp chu ko khng nhiu lm th khi mment tng ln na,
ng sut trong cc ct thp chu ko ny t ti gii hn chy R
s
v trng thi ng sut -
bin dng ca tit din vo giai on II.a (Hnh 3.1b).
c) Giai on III : Giai on III ca trng thi ng sut bin dng cn gi l
giai on ph hoi. Khi mment tip tc tng ln th s ng sut ca min btng
chu nn cong i nhiu v bin dng pht trin nhng din tch min btng chu nn b
thu hp li v khe nt ko di ln pha trn, ng sut trong ct thp vn gi tr s R
s
v
Bi ging: BTNG C S
Chng 3. Nguyn l chung v tnh ton v cu to 15
y l gii hn chy, lc bin dng ca ct thp tng ch ng sut trong ct thp
khng tng, lc by gi ng sut trong min btng chu nn vn tip tc tng v khi
ng sut ny t ti gii hn cng chu nn R
b
th tit din b ph hoi, y l
trng hp ph hoi th nht (Hnh 3.1c).
Nu lng ct thp chu ko qu nhiu, trng thi ng sut - bin dng ca tit
din khng tri qua giai on II.a m trc tip t giai on II chuyn sang giai on III.
Khi tit din b ph hoi l do ng sut trong min btng chu nn t ti cng
chu nn R
b
. Nhng ng sut trong ct thp chu ko lc tit din b ph hoi cha t
ti gii hn chy (o
s
<R
s
) y l trng hp ph hoi th 2 hay cn gi l trng hp
ph hoi dn.
Trong thit k cu kin chu un, cn trnh xy ra trng hp ny v:
- Cu kin b ph hoi dn tc l ph hoi t ngt rt nguy him v ph hoi
nhanh khng bit trc c.
a)
o
s
o
t
o
b
M
I
o
s
R
t
o
b
I.a
b)
o
s
o
b
M
II
R
s
o
b
II.a
c)
R
s
R
b
M
III
o
s
R
b
III.a
Hnh 3.1 Cc giai on ca trng thi ng sut bin dng trn tit
din chu un
Bi ging: BTNG C S
Chng 3. Nguyn l chung v tnh ton v cu to 16
- Khng tit kim c ct thp v khng tn dng ht kh nng chu lc ca n.
Th nghim cho thy trong qu trnh bin i trng thi ng sut bin dng t giai
on ny sang giai on khc, trc trung ha x dch vi tr.
Dc theo chiu di ca trc dm, ty theo tr s ca mment un v v tr ca khe
nt m cc tit din thng gc vi trc dm c th vo cc giai on ng sut bin
dng khc nhau, t giai on I n giai on III.
Quan h ng sut v bin dng khi un ca cu kin btng ct thp trong cc giai
on trng thi ng sut hon ton khc nhau. ng sut v bin dng trong vng chu
nn ca tit din dm c quan h vi nhau nh trong trng hp nn trung tm, cn
trong trng hp chu ko nh ko trung tm.
3.3. Tnh ton btng ct thp theo phng php trng thi gii hn :
Khi mt kt cu chu lc qu sc b bin dng hoc chuyn v qu ln hoc trong
kt cu hnh thnh khe nt hay b rng khe nt qu ln th nu kt cu 1 trong nhng
trng hp nh vy gi l trng thi gii hn.
3.3.1. Gii hn I : Tnh theo cng hay l tnh theo kh nng chu lc, trng
thi gii hn trong tnh ton m bo cu kin :
- Khng b ph hoi do dn mi.
- Khng b mt n nh.
- Khng b mt v tr ca cu kin.
- Khng b dao ng cng hng.
iu kin cng l :
s ) . (
i i
tc
i c i
tc
i
m k R S F n n N
ng lc tnh ton kh nng chu lc
Trong :
tc
i
N : ng lc tiu chun
n
i
: H s vt ti; n
c
: H s t hp ti trng
F : Hm s tng ng vi ng lc tc dng
S : c trng hnh hc ca cu kin
R
tc
: Cng tiu chun ca vt liu
k
i
: H s ng cht ca vt liu
m
i
: H s iu kin lm vic ca vt liu.
Bi ging: BTNG C S
Chng 3. Nguyn l chung v tnh ton v cu to 17
3.3.2. Gii hn II : iu kin ca trng thi gii hn II gm:
- iu kin khng b bin dng hoc chuyn v qu nhiu (nh: vng, xoay)
| | f f s
f : bin dng hoc chuyn v, n l mt hm s ca ti trng tiu chun,
ca tnh c hc, tnh n hi do ca vt liu, c trng hnh hc ca cu
kin.
[ f ] : bin dng, chuyn v do quy phm qui nh.
- iu kin khng cho nt cu kin hoc cho php nt nhng hn ch b
rng khe nt cn gi l tnh ton theo s hnh thnh khe, iu kin l :
a
crc
[a
crc
]
[a
crc
] : b rng khe nt do quy phm
a
crc
: b rng khe nt do ni lc gy ra
a
crc
cng l mt hm s do ti trng tiu chun, ca tnh c hc v tnh
n hi do ca vt liu, ca hnh dng v cch b tr thp trong cu kin.
Ni chung tnh theo trng thi gii hn nht thit phi tnh theo trng thi gii
hn I v ty cng trnh thc t m tnh thm trng thi gii hn II.
3.4. Cng tiu chun v cng tnh ton :
Gi tr tiu chun l gi tr c kh nng xy ra nhiu nht trong iu kin s dng
bnh thng (gi tr cng tiu chun c cp chng 2), nhng m
bo s an ton ca kt cu khi tnh ton phi xt n nhng trng hp c bit c th
xy ra, lc ti trng thc t c th vt qu ti trng tiu chun, v ti trng tiu
chun a vo tiu chun thit k l kt qu nghin cu tnh v trong mt thi gian di.
Trong phng php tnh ton dng h s phn nh iu ny.
Trong cng vt liu cng vy, an ton trong tnh ton ngi ta a ra khi
nim cng tnh ton, c xc nh nh sau:
- Cng tnh ton v nn v ko ca btng:
bc
bn bi
b
R
R
= ;
bt
btn bi
bt
R
R
= (3.1)
Trong :
bc
,
bt
: h s tin cy ca btng, tng ng khi nn v khi ko, cho
trong bng 11 TCXDVN 356 2005 [3].
bi
: h s iu kin lm vic ca BT, k n tnh cht ca ti trng, giai
on lm vic ca kt cu, kch thc ca tit din.cho trong bng 15 [3].
Bi ging: BTNG C S
Chng 3. Nguyn l chung v tnh ton v cu to 18
Gi tr R
b
v R
bt
khi cha k n
bi
gi l cng tnh ton gc ca btng, gi
tr ny cho trong bng ph lc 4 (i vi btng nng).
- Cng tnh ton v ko ca thp:
s
sn si
s
R
R
= (3.2)
Trong :
s
: h s tin cy ca thp, cho trong bng 20 [3].
si
: h s iu kin lm vic ca thp, k n s mi khi chu ti
trng lp, s phn b ng sut khng u, cng ca btng
bao quanh ct thpcho trong bng 23 [3].
Gi tr R
s
khi cha k n
si
gi l cng tnh ton gc, gi tr ny cho trong
bng ph lc 2.
3.5. Yu cu chung v cu to:
y ch trnh by cc yu cu chung v cu to ct thp trong cc dng cu kin,
yu cu ring ca tng loi cu kin (chu un, chu nn, chu xon) s c trnh
by trong cc chng sau.
3.5.1. Neo ct thp:
ct thp bm chc vo btng, i vi thp trn - u ct thp cn c un
cong (nh hnh 3.2b), i vi thp c g hoc thp chu nn c th khng cn un cong
hoc un nh hnh 3.2a.
Chiu di on neo ca ct thp vo gi ta l
an
c tnh nh sau:
l
an
=
|
|
.
|
\
|
A +
an
b
s
an
R
R
e |
an
| v l
min
(3.3)
Cc gi tr h s trong cng thc (3.3) c cho trong bng 3.1 di y:
|
.
o=45 - 90
7|
3|
2
,
5
|
Hnh 3.2
a). b).
Bi ging: BTNG C S
Chng 3. Nguyn l chung v tnh ton v cu to 19
Bng 3.1: Cc h s
an
,
an
,
an
, l
min
trong cng thc (3.3).
H s
an
v
an
Thp c g Thp trn trn
iu kin lm vic ca ct thp
an
an
an
an
H
s
an
l
min
(m.m)
1. on neo ct thp
- Chu ko trong vng BT chu ko.
- Chu ko hoc nn trong vng BT
chu nn.
2. Ni chng ct thp
- Trong vng BT chu ko
- Trong vng BT chu nn
0,7
0,5
0,9
0,65
20
12
20
15
1,2
0,8
1,55
1
20
15
20
15
11
8
11
8
250
200
250
200
3.5.2. Ni ct thp:
Ct thp phi ni khi :
- Chiu di cu kin qu ln m chiu di thanh thp th hn ch (l=6 12m).
- Thi cng theo phng ng m chiu di thanh thp qu ln lm tr ngi khi
thi cng, khng th dng ct thp c.
- Ct, ni ct thp c ng knh khc nhau chu lc cc nhp khc nhau.
C th dng cch ni hn, buc, hoc ni bng ng lng.
3.5.2.1. Ni hn:
- Hn i u: c thc hin bng my hn chuyn dng, dng ni di cc
thanh thp c | 10 m.m, t l ng knh ca 2 thanh khng nh hn 0,85 - tc l:
|
1
/|
2
0,85 (xem hnh 3.3a).
|
l
|
h
12
Thp
? ng l?ng
lh
Hnh 3.3
a). b).
c). d).
ng mng
Bi ging: BTNG C S
Chng 3. Nguyn l chung v tnh ton v cu to 20
- Hn h quang : cho 2 thanh thp tip xc nhau, dng que hn hn chc 2
thanh thp li, nu 2 thanh thp c | 25 nn b cong thanh thp (nh hnh 3.3b) trc
khi hn m bo 2 thanh thp ng trc nhau; trong mt s trng hp c bit khi
phi hn thp ti cng trng ngi ta c th hn gin tip bng tm thp (hnh 3.3c)
hoc bng ng mng (hnh 3.3.d).
- Chiu di ng hn l
h
: c th xc nh bng tnh ton hoc thc nghim
m bo sao cho khi th nghim ko th v tr thanh thp t l ngoi ng hn, c th
ly nh sau:
o l
h
4| - khi hn c bn thp (hoc thanh kp), hn 2 pha.
o l
h
5| - khi hn khng c bn thp, hn 2 pha.
o Ly bng gp i khi hn 1 pha.
o Chiu dy ng hn h
h
|/4 hoc 4 m.m.
o Chiu rng ng hn |/2 hoc 10 m.m.
3.5.2.2. Ni buc (ni chng) :
t 2 thanh thp st nhau v buc li bng dy thp mm (|1), c th khng cn
buc nhng phi m bo iu kin thi cng v chiu di on thp chng vo nhau l
an
theo cng thc (3.3). Khng c ni chng khi thp c ng knh >36, khng nn
ni chng trong vng btng chu ko.
3.5.2.3. Ni bng ng lng (ng ni) :
t u 2 thanh thp vo trong ng ni, dng my p chuyn dng p cht ng
ni lin kt 2 u thanh thp bng ma st hoc c th lin kt bng ren hay keo dn,
phng php ni ny cn tun th theo tiu chun xy dng TCXD 234 1999. Dng
ni ny cn gi l ni c kh, c u im l t b chim ch do 2 mi thp chng ln
nhau v thanh thp lm vic lin tc m khng cn truyn lc qua btng, xem hnh 3.4,
3.5, 3.6.
Hnh 3.4. Mi ni chng chim nhiu ch
Bi ging: BTNG C S
Chng 3. Nguyn l chung v tnh ton v cu to 21
Hnh 3.5. So snh gia hai kiu ni
Hnh 3.6. My ni thp
Mi ni chng thp
truyn lc vo
btng, nu btng
ngay mi ni v ra
s nh hng n
kh nng chu lc