CHNG III: PHN TCH HIU NG VM CA M CT TRN U CC 3.

1/ L THUYT HIU NG VM: Cung vm c nh ngha bi McNulty (1965) khi kh nng truyn ti ca vt liu t ch ny sang ch khc trong quan h chuyn v gia cc im. Nhiu ng sut ct truyn bi s chuyn tip ti trng hnh 3.1;3.2;3.3 c minh ho trong mc ny. Xem t ta trn li, khng c khuynh hng di chuyn t th khng c cung vm ca t. ng sut im trong hnh 3.3 l ng sut do ti trng bn thn H, ( l trng lng bn thn lp t, H l chiu cao lp t hnh tr). Khi mt im ni ny c di chuyn n ni khc s y nhng im ln cn to thnh hnh cung. Thc s c cung vm khi t khng cn bng. t c xp xp trong mt cung o chiu. t bn cnh tip tc b y to ng sut ct cng v bn knh cung t trng thi cn bng. S chuyn tip ca nhiu im khng n nh di tc dng ca p lc s xp xp li v tr n nh qu trnh ny to ra cung vm.

Hnh 3.1 Khi t thay th qua l rng

Bt u hnh thnh cung

Hnh 3.2 S to thnh ca cung (di trng lng t)

S to thnh cung vm

Hnh 3.3 Trng lng t tao cung vm xung Nhng phng php khc nhau cng ua ra m hnh hiu ng vm ca t nh Terzaghi (1936) (Han v Gabr, 2002) coi nh lc ct cng dc theo tr t c huy ng bi chiu cao p, m chuyn v ln u bng nhau mi im Giroud et al. (1990) (Han v Gabr, 2002) c ng dng m hnh McNulty l lp t xp nm trn lp vi a k thut. Hewlett

v Randolph (1988) ( Li et al., 2002) cho rng gii hn cn bng c dng cung vm gia ct v hai u cc. Phn ln ti trng truyn c dng hnh cung vnh khn chuyn tip sut trn cung. Theo Schmertmann (1991) (Han v Gabr, 2002) d kin rng tt c cc ti trng trong hnh tr ba cnh hoc hnh tr nn c chuyn tip n cc b u cc ln cn. 3.1.1/ S chuyn tip ti:

Vi a k thut

Hnh 3.4 S truyn ti Cung vm t pp = (H + q0) vi ( = /g) Lc cng vi T T s ng sut n =

c >1 (t l ng sut u cc v t nn) s

(3.1)

c: ng sut ti u cc s: ng sut ca t nn gia hai u cc Lp vi a k thut v t p trn b mt vi gnh ti trng chuyn tip. Cht lng p tt hn khi ch c s tng tc gia cc v t. Trng lng ca t p s truyn xung lp lp t yu nm di thng qua lp vi a. S di chuyn xung ny th c cn tr bi sc khng ct ca t p trn u cc . Sc khng ct s lm gim p lc ang c ca lp t p trn lp vi, nhng s gia tng ti trng hot ng trn au cc (gia tng ng sut u cc hay gi l tp trung ng sut u cc)

Khi qut li lp vi a k thut lm gim bt ln t nn gia hai b cc. S gim ca chuyn v ca khi t gia hai b cc l do s gim ng sut ct nh vo cung vm ca t, ti trng chuyn tip trn au cc. Thnh phn lc ko ng trong at gia ti chuyn tip trn au cc. Mt lp vi a k thut n lm vic th ng sut ko (mng) trong s km hn nhiu lp vi, u lm cho th vic lin hp tt hn gia t v vi. Trong trng hp khi mt phng vi a hon ton phng th khng c ln khc nhau, khng c quan h chuyn v gia t n en v khi at gia ti trn.V th cung vm ca t, ng sut mng hoc c kt do ti trong ngoi tac dung len t nn khng th pht trin. iu ny dn n tp trung ng sut u cc, khi m cng gia cc v t khc nhau. 3.1.2/ Phn tch cc nhn t trong m ct: Trong nn cc gia ti p t trn vi a k thut, to sc cng vi. Trong vi c tnh mm, tnh do truyn ti trong to cung vm trong t. Mc ca cung vm trong t v ng sut trn phng ng trong lp t gia ti cn phi nh gi nh sau: Thit k gia ti nn xem: + ng sut theo phng ng trong t p nh hng n cung vm ca t gia hai cnh cc. + Lc ko cng pht trin trong t p do lc nn ng ca t p. + Lc ko cng lang truyn trong t p. Phong php thit k c a ra trong tiu chun BS 8006, theo l thuyt Terzaghi, Helwett, Randolph v Guido. S dng chng trnh tnh Plaxis tnh ton theo phng php PTHH. Phn ln nhng phng php thit k hin ti b qua sc cn ca lp vi a bn di, xem nh khng c lp vi a. iu ny lm cho vic thit k an ton.

Din tch = S2 a2 Be mat vai a ky thuat

Hnh 3.5 Cc trn bn mng Mt mng c ta trn bn u cc, din tch s 2, phn din tch khng c trn u cc l (S2 a2). 1/4 ti c gi nh chuyn tip t p gia ti. 3.1.2.1/ Nhn t gim ng sut: so snh nhng phng php gim ng sut khc nhau c k hiu S3D . S3D c nh ngha l h s gi tr ng sut ang hot ng trn lp t p chu nn qu ti do ti trng cht cha.

(3.2) 3.1.2.1.1/ Theo Tiu chun BS 8006 (1995): Thit k gia ti trn nn t yu. S phn b ti trng ng ang hot ng gia 2 cc l WT Cho H>1.4(s-a)

(3.3) Cho

(3.4) Nu S2/a2 Pc/v th WT = 0 Trong : WT: Ti trng thng ng phn phi tc dng ln ct y on nm gia cc m cc lin k. S: Khong cch gia hai cc a: Kch thc cnh cc Ws: Lc phn b u Pc: ng sut theo phng ng trn au cc v: ng sut trung bnh y nn p. v = ffs H + fqWs ffs: H s ti cc b cho trng lng t (tra bng) fq: H s ti cc b cho ti trng ngoi (tra bng) : dung trng ca t p trn H: chiu cao t p Phng php ny xem nh nhng cc c chn cht. Phng trnh ng sut ca Marston.

(3.5) Trong : Cc: he so cung vom Cc =1.95(H/a) - 0.18 cho cc cng (thep hoac betong) Cc = 1.5(H/a) 0.07 cho cc a, go hoac coc cat Phong trnh h s gim bt ng sut:

(3.6)

3.1.2.1.2/ Theo Terzaghi: Phong php ny da trn kt qu t th nghim:

(3.7) K: h s p lc ng K = 1 3.1.2.1.3/ Theo Hewlett v Randolph (1988): L thuyt ny da trn th nghim m hnh

Hnh 3.6 M hnh nh bn cu + H s gim ng sut nh cu

(3.8) + H s gim ng sut trn b cc

(3.9) Kp: p lc qu kh ca t, cao hn 2 h s gim ng sut c s dng trong tnh ton. 3.1.2.1.4/ Theo Guido: L thuyt ny da trn nh hng lan truyn ca t p. H s gim ng sut c a ra

(3.10)

3.1.2.2/ M hnh tnh ton:

Hnh 3.7 M hnh p m ct trn nn cc Hnh 3.7 l m hnh ca mt loi mng c gi l: p t gia ti trn nn cc c kt hp vi a k thut gi tt l (GPE) pht trin trn th gii. Cc btng ct thp c t di lp vi a phn b ti v di lp ct p, trn l bn nn BTCT. ng sut ni trn lp t yu bt ngun t hiu ng vm trong lp t gia ti trn u cc v nh hng ca vi a k thut (hnh 3.7). Do cc BTCT c cng cao hn so vi t yu chung quanh nn xut hin ng sut theo phng ng t t p gia ti v ti cht cha tp trung u cc, tng ng cung vm trong t pht trin nh mt kt qu ca bin dng khc nhau gia cng u cc v t yu chung quanh.

3.1.2.3/ Tnh ton kh nng ko cng vi khi gia ti: a./ Theo tiu chun anh BS8006 (1995) cho php s dng cng thc:

(3.11) Trong : Trp: Lc ko trong vai. WT: Ti phn tren vai (ti ngoi). : gin di (%) ca vi a k thut. Lc ko cng trong cng thc tnh ton xem nh lc cng ln nht. gin di > 6% xem nh trn mc gii hn cho s chuyn tip ti trng trn u cc. T l ti trng trn bin dng c nghin cu trn nhiu mc ti khc nhau. Nu gin di vt qu gii hn nn gim t p ngn nga s di chuyn khc nhau trn b mt t p, trnh bin dng lu di trn b mt t p, bin dng lu di khng ch mc nh nht. Bin dng t bin cho php ca cng trnh l 2%. Lc ko cng pht trin trong sut qu trnh p (cht ti). Nu at nen khng bin dng hoc khng cht ti th lc ko cng trong vai khng pht trin. Phng trnh s dng cho lc ko cng khng phat trien trong trng hp vi a k thut nm di t p di v han.

Phng trnh: Trp = s(s-a) s: ng sut do t p gy ra trong vi : H s khng th nguyn lin quan n bin dng lch ca vi.

(3.12) y: lch ca vi b/ Tnh ng suat tap trung au coc va at nen theo Zaeske (2001) va Kempfer (2002): + Phng trnh vi phn cua ng suat tap trung au coc z :

Trong :

Hnh 3.9 Cung vm theo l thuyt Zaeske v Kempfert 2002

+ Phng trnh vi phan cua ng xuat phan bo tren at nen gia hai coc z 0 :

Trong :

Phng trnh vi phn c lp

Vi

Trong

- H ti trng v mng vi a k thut kt hp t p gia ti:

Hnh 3.10 Tp trung ng sut u cc v th hin cng t nn v u cc

Tng lc ko ca mng gia ti S (3.13) 3.2/ Lc cn ca t nn: Tt ca nhng phng phap tnh toan tren vai a co lo rong, lc can lai cua at ben di c bo qua. ieu nay co ngha la thiet ke an toan, thc chat la at ben di co ganh . Do o giam kha nang keo cang khi gia tai theo Reid v Buchman (1984) (Han, 2003) tm thay lc can keo cang t at ben di vi nh sau: 0.18H ( trong lng

at ap, H chieu cao at ap). Theo John (1987) (Han, 2003) tm thay lc can keo cang t at ben di v i la 0.15H , sau nay phng phap PTHH cua Jones et al. (1990) (Han, 1999) a chng minh rang be cuc bo giam lc keo cang trong at gia tai c ghi nhan trong bieu o Lc ko cng (kN/m) sau: Khng nh hng nn t yu B cc b t nn t yu Chiu cao p (m)

Khong cch gia cc tim cc (m) Hnh 3.11 anh hng cua vai en lc keo cang 3.3/ Ket qua mo hnh th nghiem di tai trong tnh Thi nghiem mo hnh thc te thu nho: Mo hnh 3D cua th nghiem c thu nho ty le 1:3 e xem set ng x cua ng lc di mui coc va ng x bien dang e kiem tra s khac nhau so vi ly thuyet tnh toan. Mot nhom coc gom 4 coc c at trong at yeu theo li o vuong, at tren au coc la vai a ky thuat c khoa chuyen v ng, tren gia tai lp cat co chieu cao h (h thay oi), ben trong em cat at cac au o ng suat theo phng ng, coc co tiet dien 16x16cm, tai trong th nghiem thay oi theo nhieu cap tai P= 20kN/m2;P=54kN/m2;P=104kN/m2

Hnh 3.12a Mo hnh th nghiem coc

Tai

au o ng suat Ca t Vai

Vai

au o

Coc 16x16 cm

a t ye u

Hnh 3.12b Mo hnh th nghiem coc ng suat phan bo trong lp cat ap c ghi lai t cac au o ng suat. Phan tai ma coc chu c o bi phan t tai va cho phep so sanh ng suat trong em cat. Di mc o tng cap tai trong khac nhau ng suat chuyen tiep se phan bo khac nhau, lc keo cang khac nhau. Biu so snh v tnh ton ng sut trong nn gia ti bng t p (chiu cao t p 35cm v 70cm) t kt qu th nghim m hnh.

Cp ti

Chiu cao vm h=Sc/2

Vi khong cch hai cc Sc = 70cm Hnh 3.13 Ket qua th nghiem