Professional Documents
Culture Documents
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
&ur@dKif trSwf ( 1 )
xkwfa0rI rSwfwrf;
OD;bpH
&ur@dKifaqmif;yg;rsm;
trSwf(1)
rsufESmzHk;cGifhjyKcsuftrSwf
pmrlcGifhjyKcsuf trSwf
apmifa&
wefzdk;
xkwfa0onfhtBudrf
xkwfa0onfhv
462^95 (*)
365^95 (3)
500
75 usyf
yxrtBudrf
1995-ck? Edk0ifbmv/
- jzefYcsdol &cdkifom;BuD;pmay
55 (at)? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemifyGJHkwef;?
r&rf;ukef;NrdKUe,f? &efukefNrdKU/
zkef; - 79807
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
&ur@dKif trSwf ( 1 )
ppf B ud K acwf &cd k i f E d k i f i H a &;acgif ; aqmif &cd k i f & mZ0if E S i f h p mayok a woD
(vGwv
f yfa&;armfueG ;f 0if yxrtqif?h Edik if *hH P
k &f nf 'kw,
d tqif)h jzpfol OD;bpHonf
ppfawGNrdKUrS uG,fvGefol puf&Sifw&m;olBuD; OD;omZHOD;ESifh a':rykwdkY\ 'kwd,om;
jzpfonf/ 1916-ck? Mo*kwfv(15)&ufaeY zGm;jrifonf/ (10)wef;udk ppfawGNrdKU
tpd k ; &txuf w ef ; ausmif ; rS 1933-34-ck E S p f w G i f a tmif N yD ; ? 1937-ck E S p f w G i f
0dZmyxrESpfudk &efukefwuodkvfrS atmifjrifonf/
&efukefNrdKU ynmoifMum;aepOf wuodkvfyJcl;ausmif;aqmif twlae
udkatmifqef;ESifhrsm;pGm&if;ESD;cJhonf/ wuodkvfausmif;om;or*vnf;aumif;?
jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;or*vnf;aumif; acgif;aqmifwpfOD;jzpfcJhonf/
1936-ck ausmif;om;oydwfwGif oydwfaumifpD0ifwpfOD;tjzpfyg0ifcJhNyD;? 1300jynfh
ta&;awmfyHk(1939)ckwGif ausmif;om;oydwfBuD;\ acgif;aqmifrsm;teuf wpfOD;
tygt0if jzpfonf/ wuodkvfausmif;om;acgif;aqmifjzpfaepOf &cdkifjynfe,f
t&yf&yfwGif ausmif;om;or*rsm;udk pwifzGJUpnf;ay;cJhonf/ wpfNydKifwnf;wGif
&cdkifvli,frsm;Edk;Mum;a&; tpnf;tHk;jzpfajrmufatmifvnf; vHIUaqmfay;cJhonf/
vli,frsm;\ Ed;k Mum;a&;tpnf;tH;k ESihf vlBu;D rsm;\ &cdik w
f ikd ;f &if;om;tpnf;tH;k wdYk
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
OD;bpHonf pmaywm0eftjyif &cdkif*DwESifh wl&d,mazmfxkwfa&;? a[majym
toHvTifha&;wm0efudkvnf; okawoD OD;pudE? &cdkifjrefrmy@dwfOD;OD;omxGef;
(uG,fvGef)? OD;atmifodef; (uG,fvGef)wdkYESifh vufwGJNyD; jrefrmhtoH (&cdkiftpDtpOf)rS
xkwfvTifhxrf;aqmifcJhonf/ xdkYjyif &efukefNrdKU &cdkif&mZ0ifESifh pmayavhvm
azmfxkwfa&;toif; twGif;a&;rSL;tjzpfaqmif&GufNyD; OD;pudE\ &cdkifaus;vuf
uAsmrsm;udk yHEk ydS x
f w
k af 0ay;cJo
h nf/ q&mBu;D OD;atmifomOD;a&;om; xkwaf 0cJah om
]]&cdkif,Ofaus;rI a0omvDacwfpmapmif}}onf OD;bpH\ apwemxufoefpGm
ulnDrIaMumifh atmifjrifpGm xGufay:EdkifcJhjcif; jzpfonf/ if; pmapmif ]]&cdkif*DwESifh
aw;oHu@}}onf OD;bpH\ vuf&mjzpfonf/
nD j zpf o l txuf w ef ; ynm OD ; pD ; XmeT e f M um;a&;rS L ;csKyf OD ; pH o matmif
(uG,fvGef)u &cdkifa&S;a[mif;tarGtESpfrsm;udk okawoejyK azmfxkwfaomtcg
OD;bpHonf rdrd\wpfoufwm okawoejyK pkaqmif;csufrsm;udk vTJtyfulnDcJhonf/
OD;bpHum; &cdkifjynf? &cdkifvlxktwGuf vnf;aumif;? jynfaxmifpk jrefrm
Ed k i f i H a wmf t wG u f v nf ; aumif ; wm0ef a usyG e f p G m tusd K ;aqmif c J h o l Ed k i f i H a &;
acgif;aqmif okawoDpma&;q&mwpfOD; jzpfayonf/
OD;bpHonf 1992-ck Mo*kwfv (9)&ufwGif &efukefNrdKU prf;acsmif;aetdrf
uG,v
f eG o
f nf/ OD;bpHu,
G v
f eG af omtcg ZeD;a':vSarESihf om;OD;jrwfp?H OD;atmifpw
H Ykd
usef&pfcJhonf/
&ur@dKif trSwf ( 1 )
rmwdum
taMumif ; t&m
pmrsuf E S m
pDpOfxkwfa0ol\trSm
&cdkif vSjrifh
toQifpudE
"npH
12
3/ a0omvDacwf &cdkifhaw;*Dw
(1966-ck? &cdkif,Ofaus;rI a0omvDacwf trSwf-1)
"npH
14
4/ &cdkifjynfrS &wemrsm;
(1959-ck? rwfvxkwf Ir0r*Zif;)
"npH
21
5/ &cdkif&mZ0if (48)apmif
(&cdkifr*Zif;? trSwf-12)
"npH
28
6/ &cdkifpmay
(&cdkifhwefaqmif? twGJ-1? trSwf-1)
"npH
32
"npH
39
8/ rdwfqufpum;
"npH
61
9/ rdk;yef;a0
(1952-53ckxkwf? "n0wDr*Zif;)
"npH
63
"npH
70
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
-1-
OD;bpH
11/ &cdkifjynfrS &Tef;vdkuf&wkrsm;
(&cdkifhwefaqmifr*Zif;? 1957-58)
"npH
74
"npH
81
"npH
88
OD;bpH
96
15/ upye'D
(&cdkifwefaqmifr*Zif;? 1960-61)
"npH 111
16/ armif;qGJpcef;
(&cdkifr*Zif;? trSwf-10)
OD;bpH 122
"npH 126
"npH 130
OD;bpH 135
"npH 140
OD;bpH 148
"npH 155
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&ur@dKif trSwf ( 1 )
pDpOfxkwfa0ol\ trSmpm
uRefawmfonf toQifpudE\ &cdkif,Ofaus;rI trSwf(2)udk pwifxkwfa0NyD;
aomtcg q&mBuD; OD;OD;omxGef;a&;om;cJhaom aqmif;yg;rsm;udk pkpnf;um
xkwfa0vdkaomqE &SdvmcJhygonf/ if;qEudk uRefawmf\ q&m OD;Aodef;tm;
ajymjyaomtcg tvGeo
f ifah wmfaMumif; ajymygonf/ xdjYk yif wjcm;aom &[ef;ynm
&Sd? vlynm&SdwdkY\ pmay aqmif;yg;rsm;udkvnf; xkwfa0oifhaMumif; tusKd;taMumif;
rsm;jzifh &Sif;jyygonf/ q&m\ ajymjycsufrsm;udk uRefawmf tvGefpdwf0ifpm;aom
aMumifh q&mhtaejzifh pkpnf;ay;ygu BudK;pm; xkwfa0ygrnf[k uwdjyKcJhygonf/
q&monf q&mBuD;OD;OD;omxGef;? OD;bpH? OD;atmifomOD;? OD;pHomatmif?
OD;ausmf&if? OD;armifpHazmf? OD;jrxGef;atmif? OD;pHausmfxGef;wdkY\ pmayrsm;udk tcuf
tcJrsm;Mum;rS &SmazGpkaqmif;ay;cJhygonf/ ,if;odkY pkaqmif;&m q&mawmf toQif
pudE\ BudK;pm;ulnDrIaMumifh xifoavmuf cufcJrIr&Sd[k q&muajymygonf/
q&mBuD; OD;OD;omxGef;\ aqmif;yg;rsm;udk &cdkifhwefaqmifaqmif;yg;rsm;[k
trnfay;um xkwfa0cJhygonf/ xdktcg pmzwfy&dwfowfrsm;xHrS tm;ay;rIrsm;pGm
&&Sdonfhtjyif tBuHay;pm? a0zefpmrsm;vnf; te,fe,ft&yf&yfrS a&muf&Sdvmyg
onf/ xdktBuHay;pmrsm;rSm q&mBuD; OD;OD;omxGef;\ pmayrsm;tjyif q&mBuD;
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
-2-
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
-3-
&ur@dKif trSwf ( 1 )
OD;bpH (odkYr[kwf)
taygi;f toif;aumif;wpfO;D
(1)
OD;bpH ("npH)ESifh igonfe,fajrcsif;rpyfaomfvnf; vlrsdK;csif;? EdkifiHom;csif;
awmh jzpfMuonf/ odkYaomf oluNrdKUBuD;zGm;? &mxl;*kPfodefBuD;om;jzpf igESifhb0
csif;awmh uGmayvdrfhrnf/ iguqdkvQif uRef;om;? v,form;rsdK;EG,fjzpfum; trSef
wnf;/
OD;bpHonf &cdkifrsdK;cspfwpfOD; jzpfonf/ ArmhawmfvSefa&; &JabmfwpfOD;wnf;/
e,fcsUJ udk awmfveS w
f u
kd cf u
kd v
f mol wum;/ wuov
kd af usmif;om;b0uyif trsKd ;om;
a&;? EdkifiHa&;wdkY yg0ifcJh&mum; vli,facgif;aqmifb0ausmif; om;or*0iftjzpfrS
EdkifiHtusdK;udk aqmif&GufcJhav\/
&efukefwuodkvfwGif ynmoifMum;aepOfumv 1936-ckESpfu &efukef
wuodkvfausmif;om;oydwfjzpfay:vmaomtcg ausmif;om;or*0ifwpfOD;tae
jzifh oydwfwdkufyGJwGif yg0ifqifETJcJhav\/ &cdkifa'owGifvnf; &cdkifjynfvHk;qdkif&m
vli,frsm;Edk;Mum;a&; tpnf;tHk;udk 1936-ckESpf? rwfv(29)&ufaeYu wnfaxmif
cJhMu&m trIaqmiftjzpf yg0ifcJhonf/ rEav;wGifusif;yaom ausmif;om; or*
nDvmcHoYkd ppfawGrS ausmif;om;ud,
k pf m;vS,t
f jzpf wufa&mufc&hJ mwGif OD;bpHyg0if
cJhav\/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
-4-
-5-
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
-6-
-7-
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
-8-
-9-
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 10 -
- 11 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
(5)
vlwpfa,muf\b0udk pmayvuf&mjzifhvnf;qHk;jzwf tm;vHk;&Edkifpaumif;
rnfum; r[kwfacs/ odkYaomf ol\pmayvuf&muvnf; ol\b0waphwapmif;udk
xif[yfEdkifcJhrnfomwnf;/ pmayavmuudk trIrxm;cJhMuaom EdkifiHa&;orm;?
awmfveS af &;orm;rsm;vnf; trsm;yif&MdS u\/ OD;bpHonf tvkyw
f m0efwpfzufMum;
u vlrItzGJUtpnf;? pmaytoif;tyif;xJyg0ifum vkyfaqmifay;EdkifcJhonfudk igwdkY
u 0rf;omBudKqdkcJh&ayNyD/ ol\*spfum;udkyiftoHk;cs oligtp vkyfief;tazmf
qufoG,fa&;jyKcJhMuzl;\/ r*Fvokcwdkuf? wmarG? &efukefrS vufESdyfpufvnf;
0dkif;awmfom;jzpfcJhonfudk arhxm;rjzpfacs/
vkyfief;udkifief; wGefYwdkrI? aESmifhaES;rI? rjywfom;rI? awGa0rI&Sdvifhupm;
uREkfyfuyif tm;wif;cJhzl;onf/ xdk;ESufapcJhzl;onf/ wpfcgwpfcg pdwfvdkufrmefyg
a&Smif&Sm;rI jyKcJhzl;onfhtjzpfvnf; &SdcJhMuacs\/ odkYaomf oluighudk b,fpOfcgrS
pdwfremcJh? uREkfyftvma0;aevQif oluighudk pdwfemoGm;ovm;[k wpfar;wnf;ar;
pHkprf;qJjyKum yifhac:rSmMum;wwfavh &SdcJhonfyifjzpf\/ rdbu om;orD;udk tNrJ
cGifhvTwfEdkifovdk oluighudk MunfjzLpGm cGifhvTwfoem;avh&Sdonfrsm;rSm xif&Sm;ay\/
xdkaMumifh iguolYudk rdwfaqGaumif; wpfa,muf? aygif;azmfEdkifavmufaom
a&mif;&if;wpfa,muf[l vufcHvmcJhjzif; jyKvmcJhonf/ tusdK;cHtusdK;zufum;
&SdcJhMuonf[l txl;r&Sdyg/
,ckO;D bpH\pmpkrsm;rSm rnfrQavmuf&cdS o
hJ nf/ ol\a&;om;cJo
h rQum; pHak phNy;D
ovm;um; rodEikd af cs/ ightaejzifq
h v
kd Qif taea0;? taMumif;vnf; pyfqikd rf rI o
hJ jzifh
if;\uG,fvGefcJhonfhtjzpfudkyif rodrdvdkuf&/ owif;pmuvnf; jywfawmif;
jywfvyf&SdpOfESifh BuHKcJh&avoavmrod/ ema&;aMumfjimudkrS rsufpdwef;rSef;rI r&SdcJh
acs/
pmpkESifh pum;pyfNyD;rSyif igESifhtNyD;owfvufjzKwfoGm;cJhavNyD;aMumif;
od&awmh\/ odkYaomf olaoaomfvnf; ol\emrnfraoao;bJ usef&pfcJhonfrSm
pmayomjzpf\/ ol\aqmif&GufcJh&m ordkif;0iftjzpfom xifrSwf&Sdrnfjzpf\/
woD;wjcm; pmwpftkyftjzpf rBudK;yrf;cJhonfudkum; tm;ukefrdonf/ ol\
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 12 -
- 13 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
OD;bpH
- 14 -
a0omvDacwfu &cdkifaw;*Dw
,Ofaus;rI txGwftxdyfudka&mufcJhonfh a0omvD aw;*Dwtaejzifh rnfrQ
xGef;um;cJhonfudk cefYrSef;&ef cufcJrnf r[kwfygay/ aESmif;acwfrsm;awGU&onfh
&cdkifaw;*DwwdkYonf a0omvDrS qif;oufvmcJhonfhtwGuf vufvSrf;rDaom
aw;*Dwrsm;udk avhvmvdu
k v
f Qiyf if a0omvDuckd efrY eS ;f Edik af yvdrrhf nf/ if;jyif u0d*E
usrf;? wl&d,musrf;wdkYESifh &mZ0ifrSwfwrf;rsm;awGU&onfh y*Fwl&d,m wD;rIwf
uckefjcif;rsm;ESifh yGJvrf;obifcif;usif;rIrsm;onfvnf; a0omvD\aw;*Dwudk
ay:vGifapygvdrfhrnf/ odkYaomf okawoevkyf&efum; rsm;pGmvdkaeayao;onf/
aESmif;acwf oDqdkMuonfh bGJU? &TJU? {csif;? omcsif;? Zrf;? pum;,ifh? Asm?
uysm? yifhul? oHcsyfBuD;? ipnf? 'Hk;? ompGav? [efpGavtp&Sdaom &cdkifaw;oHwdkY
onf vnf;aumif;? 'Hk;tu? ipnftu? yifhultu? e*g;tu? Adkif;awmif;tu?
wdk;e&m;tu? a&S;olkyfBuD;rsm;tu? qHawmufydk;tu? &Sdef'dkif;tu? Ak'ylZed,
tu tp&Sdaom tursm;onfvnf;aumif;? ]]omaMunif;nif;? at;oDcsif;ESifh
nHhEkomcsif;? apmif;ESifhnif;vQif? oHcsif;aESmjim;? ywvm;ESifh? rjcm;wlx? wa,m
ponf? ac:xemr? oko&d ESi?hf yrnfom? wl&,
d mu? c&mwefaumuf? ES>J yD ajrmuf?
tapmuf&Snfjim;? yef;wvsm;ESifh? yef;wsm;ywf0ef;? ywfqdkif;xrf;jzifh? BudK;wef;
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 15 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
OD;bpH
- 16 -
&cdkifpnf
]]udk;pdwfudk;vH? udk;yif;uef? usifoefwufNyD;? pnfudkwD;}} [k qdkavh&SdcJhMuonf/
plvp`Er if; a0omvDrS yifv,f&yfjcm;odYk avSawmfrsm;ESihf c&D;xGuaf omtcg ud;k pdwf
ud;k vH&adS om avSavmif;Bu;D rsm;ay: usio
f efac: vloefrsm;wufNy;D avSmcf wf&mwGif
&cdkifpnfudk wD;avonf/ avSawmfoH-[efpGavudkvnf; wufcwfom; vloefwdkY
oDqdkMuonf[k od&onf/ &cdkifpnfudk p`Em;rif;rsm;vufxufrsm;pGm toHk;jyKcJhMu
onf[k od&onf/ pnfawmf&eG ;f cJo
h nfah wmifukd pnfBu;D awmif[k ,aeYwikd f ac:a0:
vsuf &SdMuonf/
&mZ0ifrSwfwrf;wdkY 'Gg&m0wDNrdKUu 'obmwDu nDaemifwdkY yifv,furf;em;
a&upm;&modkY arsmygvmaom uu#ykpGefvufrudk A[dkpnfMuufvkyf ajrmufpnf
jyKxm;cJo
h nf[k qdo
k nf/ xdt
k cgrSp pnfw&l ,
d may:vmonfh oabmyif jzpfonf/
t"dym ,frmS pnfw&l ,
d mudk 'Gg&m0wD-a0omvDwYkd pwiftoH;k jyKco
hJ nf[k qdv
k o
kd nf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 17 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 18 -
OD;bpH
pnfjcif;
yPmrpnfoH
twD ;
NAdef;---(apmif)4
(NAdef;)2
NAdef;apmif(apmif)3
(NAdef;)2
NAdef;apmif (NAdef;apmif)2
NAdef;apmif (NAdef;)2
NAdef;apmif (apmif)3
(NAdef;)2 apmif
4/ avmu---(&mav)2
jrwfbk&m;
uu XmpnfbGJU
1/ ((uuXm)2 (pnfBuD;)2/)3 (wD;)3
(( NAdef NAdef
NAdef ) (NAdef;apmif)2 )3
apmif apmif apmif
2/ pnfBuD; uuXm --- wD;vdkufyg/
NAdef
NAdef
(NAdefapmif NAdef
apmif apmif apmif
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdkifyavG(>yD)wl&d,m
- 19 -
apmif
1/ awmif>yD
tvsm;wpfawmifcefY&Sd za,mif;tqdkYESifh yavG&Snfudk awmif>yD[k ac:onf/
apmif)
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
2/ >yDacgif;
za,mif;tqdYk rygbJ EIwcf rf;ESihf avcsed
f rIw&f aom yavGukd >yaD cgif;[k ac:onf/
3/ >yDjym;
opfom;tqdEYk iS hf ukvm;yavGuo
hJ Ykd rIw&f mrS jym;aeaom yavGukd >yjD ym;[k ac:onf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 20 -
- 21 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
4/ oHnif;>yD
oHnif;>yD (ac:) pnif;>yD (ac:) toD;>yDrSm aiGjym;? vQmESifh rIwf&mrS
tqpftydwfjzpf ab;rS rIwf&aom yavGjzpfonf/ (wcsdKUrSm tayguf (5)ayguf
azmufonf/)
5/ xGm>yD
t&SnfqHk; wpfxGm yavGwdkrsdK;jzpf tayguf (3)ayguf &Sdonf/ ponfrsm;
udk tcsdeftcgumv? ae&m? yGJvrf;obif? tcif;tusif;? tjzpftysuf? taMumif;
t&mrsm;udk vdkuf wD;&ouJhodkY yavGudkvnf; olYae&mESifhvdkufatmif rIwf& onf/
pnfjcif;azmfouJhodkY yavGudkvnf; tjcif;azmf rIwf&onf/
"np
"npH
(txufyg a0omvDu &cdkifaw;*Dw aqmif;yg;udk &cdkif,Ofaus;rI
a0om vDacwf? trSwf 1? 1966xkwf pmtkyfwGif azmfjyzl;ygonf)
(pmwnf ; )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdkifjynfrS &wemrsm;
("npH - a&;onf )
&cdkif&mZ0ifpmayudk tenf;i,f*krlcJhMuaom okawoDwdkYonf &cdkifjynfrS
ay:xGe;f cJah om pmqdyk nm&Srd sm;jzpfonf/ ok0Pa'0D? "raZ,strwfBu;D ? u0dausm?f
0drv? r[mynmausm?f b'lrif;ndK? Oumys?H ynm0Ho? opfwuf ivuf;kH ? pdew
f ifpm;
a&ToJ? r,m; rdyef;&H? OD;'dk;a0? uif;&Gm bkef;BuD;vlxGuf? q&mxGef;? OD;armifbHkwdkYudk
Mum;zl;Muayvdrfhrnf/ pmqdkwdkYum; xif&Sm;vS\/ odkYaomf rxif&Sm; wdrfaum
aeaompmqdkrsm;vnf; tajrmuftjrm;yif&SdOD;rnfrSm aocsmvSayonf/
&cdkifpmqdkawmfrsm;\ vuf&mrsm;udk c&pfou&mZf 310 rS 750 twGif;u
a0omvDNrKd Uawmfut
kd ajcjyK xGe;f um;cJMh uaom pE&m;rif;rsm;vufxufrpS awGU&Sd
vm&ayonf/ &cdkifjynf a&SU"n0wDacwfup ooFu&mZfygVd tp&Sdaom
a&S;a[mif;tdEd,jynf rZdra'o xGef;um;cJhaom pmayta&;tom;rsm;udk awGU&Sd
cJh&\/ a0omvDNrdKUawmfvnf; xdkbmom&yfrsm;udk oHk;pGJcJhMuao;\/ odkYaomf &cdkif
pmayudk a0omvDacwftv,favmufwGif awGUvmMu&onf[k &cdkif&mZ0ifrsm;u
qdkxm;avonf/ &cdkifpmayonf tdEd,pmay&yfrsm;rS ay:aygufvmcJhonf[k ,lq
Muavonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 22 -
qefarmif;eif;a& ompGav
c0JyGifha,0if;0g? yGifhjyefvmau?
oDumvnf;uHk;? wefaqmifrkef;rSm?
&Sifbkef;oHCm? ausmif;0d[m?
uxdefvnf;uyf? r,fdkUrmav?
* ajrmuf O D ; acwf u d k qd k v d k o nf /
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 23 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
aysmfyg;uyfar? vHkysdKar?
t&G,fcsif;csif;? &GJUomcsif;ESifh?
vrif;pEm? avmif;&dyfomwGif?
aysmf&mwpfaMumif;? ardkUrmav?
tazmfaygif;ESifh? qefarmif;eif;a&?
ompGav? om,m{av? ompGav/ /
qefaxmif;Mu&if; &cdkifvHkarysdKwpfpkoDqdkMuaom (ompGavuAsm)uav;yif
jzpf\/ (qefarmif;eif;a&)qdkaompum;rSm &cddkifjynf&yf&Gmrsm; aetdrfrsm;wGif
armif;um[k tumrygtrd;k rd;k taqmifuav;wpfck csxm;avonf/ taqmif
qefaxmif;&ef armif;wpfckqifxm;\/ armif;udk ajcaxmufjzifh eif;ay;&onf/
xdaYk Mumifh qefarmif;eif;a&[kqo
kd nf/ eif;a&qdo
k nfrmS eif;Muw,f[k t"dym ,f&\/
ompGavuAsmav;\ t"dym,frSm atmufygtwdkif; jzpfygonf/
c0JyiG rhf sm;onf a&Ta&mifawmufyvmMuayNy?D c0Jyef;rsm;udk cl;qGw
f tpDt&D
oDuHk;NyD;vQif wefaqmifrkef;vwGif oHCmawmfrsm;oDwif;oHk;&m ausmif;awmfodkY
uxdefuyf&efoGm;MuNyD; tuRefwdkYaysmfyGJqifMuygpdkYvm;/
,cktcg tuRew
f v
Ykd rkH ysKd wpfpo
k nf rdrw
d t
Ykd &G,w
f l tcsi;f csi;f ? &GUJ ? omcsi;f rsm;udk
oDqdkMuNyD;vQif vrif;\t&dyftm0goatmufwGif tazmfrsm;ESifh aysmfaysmfyg;yg;
qefarmif;eif;vsuf &SdMu\/ tvGefw&mrS omom,m,m&SdvSay\wum;/
ardkUrSmav awmif,mpGef;
ya'gufra,0if;0g? yef;rmvmav?
vTrf;umyGifhNyD? rdk;&moDudk?
tnDac:vSrf;? ardkUrmav?
awmif,mpGef;? pdrf;vef;jra&mif?
iSufcg;awmifodkY? ,mawmifpyg;?
rsdK;ocGm;ESifh? pnfum;vSa&?
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 24 -
arjrifawGrSm? pdwfacG0rf;om?
aemifESpfcgav? aumif;&mrsdK;pD?
taxGaxGudk? aruodar?
[efpDav? [efpGav/
/
[efpGavuAsmuav;um; awmifolv,form;wdkY\ b0udk jyoxm;aom
uAsmuav;ygay? t"dyg,fudk atmufygtwdkif; wdkufdkufjyefvdkufygonf/
ydawmufyef;awG 0if;0if;0g0gESifh wpfyifvHk;qdkovdkvTrf;NcHK a0a0qmqm
yGifhvsuf&SdMuavNyD/ rdk;&moDudkvnf; arQmfac:rSef;q&SdMuavNyD/ arwdkYwpfawGrSm
awmif,mpGef;rSaevsuf pdrf;vef;iSufcg;awmifyrm jra&mifawmufyvsuf&Sdae
aom rdrdwdkY\ ,mcif;rS pyg;yifrsm;ESifh rsdK;csxm;aom ocGm;yifrsm;udk a0a0qmqm
ESifh pnfyifomvSpGm jrifMu&aomtcg pdwfb0ifMunfEl;rdygayonf/ aemifESpf&moD
csdef a&mufaomtcg aumufyifaumufrsdK;rsm; aumif;aumif;&awmhrnfudk arwdkY
od&Sd&ojzifh txl;tm;& ESpfoufrdygonf/ IarQmfcif;um; [efvSpGm\wum;/
bkef;rif;iSufaoQ? jrnfvwfaw
tkef;yifxufu? bkef;rif;iSufaoQ?
jrnfvwfaw/
tyla&mifjcnf? aysmufvwfaw?
ardkUeDau? oNADyifatmuf?
&TDyifaygufaw? wl;uwfar?
nDri,f? armifi,fwpfpk? wdkifyifjyKa&?
ompGav? om,mtD;av? ompGav?
tk e f ; yif x d y f z sm;u tk e f ; rif i S u f u av;onf jrnf c J h a vNyD / aerif ; \tyl
a&mifjcnfonfvnf; aysmufuG,fcJhavNyD/ arwdkYwpfawG rSDwif;aexdkif&mt&yf&Sd
oajyyifBuD;atmufwGif a&TyifawGaygufae&modkY oGm;a&mufwl;azmfMu&ef nDri,f
armifi,fwpfpk aqG;aEG;wdkifyifjyKMuonfrSm om,maypGwum;/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 25 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
tbkaoQidka&ycGufu
tbkaoQidka&? ycGufu
aMumifacsjrnfa&? ykwfaxmifhu?
MuufzBuD;wGef? tdrfaemufu?
tbmvma&? acsmif;0u?
trifMunfha&? wef;ysif;u?
wef;ysif;udkvufwif? oNADyif?
oNADyifudkif;vdkif;? udkif;udkif;/ /
uAsmav;um; &cdkifobm0uav;acsmh uAsmuav;aywnf;/ &cdkifvlxkydkif
uAsmuav;yifjzpf\/ t&yfolt&yfom;wdkY\ "avh? aexdkifvkyfudkif pm;aomufa&;
wdkYudkvnf;jy\/ t"dym,fudk wdkufdkufjyefqdkygtHh/
uav;idkonfrSm ykcufwGif;rSjzpfygonf/
aMumifuav;jrnfaeonfrSm 0rf;pmpyg; qefodkavSmifxm;onfh ykwftMum;rS
jzpfygonf/ MuufzBuD;wGefaeonfrSm tdrfaemufaz;rS jzpfygonf/
tazonf acsmif;0rS vmygNyD/
taronf wef;ysif;ac: aemufaz;aqmif a&tdk;pifxm;&mtcef;rS apmifharQmf
aeygonf/ oajyyiftudik ;f onf avwdu
k
f edrw
hf jkH rifw
h kH vIy&f mS ;vsuw
f ef;ysi;f aqmif
udk xdwHkuGmwHkESifh udkif;Gwfaeygawmhonf/
tbkaoQrSm ]]uav;}}udk ac:aejcif;jzpfonf/ (aoQ)[laom pum;onf
ti,fudkac:jcif;jzpfonf/ tbm = taz? trif = tar? wef;ysif; = tdrfaemuf
xrif;csufcef;ESifhuyf&Sd a&tdk;pifxm;onfh taqmifuav;/
ra&mufvmau? ,if;cguyif
wefaqmifra,rkef;v? a[rErSm
csrf;pwpfzef? pHkvDjyefau?
dkufoGefjzL;jzL;? ra&mufvmau?
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 26 -
- 27 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
,if;cguyif? armifouf&Sifudk?
arvQifpdwfrSm? vGrf;pa,jyKvdkY?
,ckukefcg? w0g0gau?
eawmfqef;bd? ndESifhedrSm?
arxGD;r&Tif? pufbHkomau?
tdyf&mwGif;rSm? wpdrfhpdrfhau?
csrf;pdrfh0ifa&/
a&S;u&cdkifom;wdkYonf rdrda'o&yf&GmudkypfcGm uRef;pOfudkywfNyD;vQif
ukefa&mif;ukef0,f oGm;avh&SdMu\/ odkYwpfcg c&D;xGufvQif vaygif;tawmfyif
Mumanmif;avh&MdS uonf/ odMYk umanmif;cJo
h jzifh rdr\
d ZeD;onfu vGr;f qGwf wrf;w
onfukd &cdik jf ynf (12)&moDuakd emifcx
H m; okyaf zmfxm;aom uAsmuav;jzpf\/
,aeYwdkif oDqdkaeMu&mrS ul;,lazmfjyvdkufjcif;jzpfonf/ &cdkifobm0 (12)&moD
taMumif;udkvnf; wpfenf;azmfjyxm;&Sdaom (12)&moDbGJU wpfckyifjzpfonf/ if;rS
tenf;i,faumufEkwf avhvmEdkif&efwifjyvdkufjcif; jzpfonf/ t"dym,fudk
atmufygtwdkif;jyefqdk xnfhoGif;ay;vdkufygonf/
]]wefaqmifrkef;v tcsrf;&moDodkY wpfzef0ifcJhavNyD? ajrmufpl;pll;rS at;jr
MunfvifvpS mG aom pHak vjyif;wdo
Yk nf qifu
h mqifu
h m du
k o
f eG ;f jzefjY zL;vsuf &Sad eayNy?D
rESpu
f tcsed rf yS if c&D;xGucf mG oGm;aom armifawmfrmS ,aeYwikd f jyefvnfra&muf
vmao;yg/ toufocifaus;Zl;&Sifjzpfaom armifawmfudkwrf;wvGrf;qGwfcJhygNyD?
ewfawmfvqef;vmaomtcgvnf; aeYa&mnyg r&TifEdkifbJ r,fwpfudk,fwnf;
tdyf&mxJwGif csrf;vGef;vSojzifh auG;vsufomae&ygawmhonf/
uAsmrsm; ]]ra,}} ]]au}} ]]aw}} qdkaom pum;rsm;udk oHk;EIef;xnfhoGif;
xm;onfrsm;udk awGU&ayrnf/ &cdkifpum;rsm;jzpfNyD; ]]av}} xdkYaMumifh? xdkYjyif
tp&SdonfwdkYudk xnfhoGif;oHk;EIef;xm;ouJhodkYyif jzpfygonf/
pH k v D
= ajrmuf a v/
ed
= aeY /
nd
= n?
,if ; tcguyif = xd k p Of t cguyif /
arxG D ;
= ti,f q H k ; /
cspf p &m
= cspf p &mtaumif ; qH k ; /
xG D ; qd k a om pum;vH k ; onf axG ; uk d q d k v d k j cif ; jzpf y gonf /
&cddkifom;wdkYonf aoG;udk oGD;[l vnf;aumif;? tarG;udk trGD;[l vnf;
aumif;? acG;udk cGD;[lvnf;aumif;? ay;udk yD;[l vnf;aumif; qdkMuavonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
"npH
(rl & if ; twd k i f ; jyef v nf qef ; opf j cif ; jzpf o nf / )
1959-ck rwfvxkwf Ir0r*Zif;rS
OD;bpH
- 28 -
&cdkif&mZ0if (48)apmif
tcsed rf mS oef;acgifausmf jzpfygonf/ ppfawGNrKd U0uFyguGi;f v,f&dS pde&f wDZmwfyJG
wGif ESpfyg;oGm;jzifh pcef;vm;vsuf&Sdayonf/ a&eHqDajrpdkuf "mwfrD;vHk;BuD;rsm;\
tvif;a&mifonf 0uFyguGif;v,fwGif xdefvif;vsuf&Sdaeonfudk ta0;rSjrif&ay
onf/ twkvrm&Zdef jynfvHk;csrf;ombk&m;teD;tem;rS bkef;awmfBuD;ausmif;rsm;
&Sd&m a'owpf0dkuf qdwfNidrfjcif;onf usa&mufpjyKavNyD/ tuREkfyfa&mif;&if;jzpfol
udo
k m'd;k onf tuRet
f m;rnf;arSmifaeaom vrf;Mum;wpfcrk S ac:aqmifomG ;ygonf/
rMumrDyif tuRew
f o
Ykd nf bke;f awmfBu;D ausmif; wpfausmif;tay:xyf wdu
k cf ef;
wpfckudk 0ifrdygonf/ tuRefrodaom bkef;awmfBuD;wpfyg;onf BudKwifpDpOfxm;rI
aMumifh ADdkxJrS pmaywpfxkyfudk,l tuReftm;xkwfjyygonf/ ADdkBuD;udk tuRef
vSrf;Munfhrdaomtcg aypmxkyfaygif;wpf&mxufrenf; ADdkxJ&Sdaeayonf/
xdkaeY 1936-ck? atmufwdkbmv? oDwif;uRwfvjynfhaeYwGif &cdkif&mZ0if
(48)apmif&o
dS nfqakd om vlBu;D rdbwdaYk jympum; rSeu
f efygonfqo
kd nfh todPfukd
tuRef&&SdcJhygonf/ xdkaeYrSp &cdkif&mZ0ifrsm;udk okawoevkyfcJh&m a&S;bdk;ab;
pOfquf rSDwif;aexdkif&m tuRefwdkY&cdkifjynf\ ajymifajrmufaom tjzpftysuf
tvHk;pHkudk uGufuGufuGif;uGif;? xifxif&Sm;&Sm; tHhzG,fo&J od&SdvmcJhygonf/
tarSmifcGif; tvif;aqmifcJhavNyDwum;/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 29 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
OD;bpH
- 30 -
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 31 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
rSwfcsuf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 32 -
&cdik pf may
&cdkifpmay[lqdkvdkufvQif oD;jcm;aomtu&mrsm;jzifh a&;om;zGJUEGJUtyfonfh
pmaywpfrsdK;ayavm[k tcsdKUar;cGef;xkwfMuayvdrfhrnf/ &cdkifpmayum; jrefrm
tu&mrsm;jzifh a&;om;aompmayyifjzpfygonf/ odkYaomf &cdkifvlrsdK;wdkY\ oHk;pGJ&m
a0g[m&tcsdKUESifh toHaetoHxm; wcsdKUuGJvGJaerIaMumifh &cdkifpmqdkwdkY a&;om;
oDuHk;cJhaom tcsdKUaomoDcsif;? uAsmrsm;udk jrefrmwdkY vHk;aphywfaph t"dym,f
aumuf,l&ef rvG,fulvSay/ tcsdKUaom &cdkifpmqdkawmfwdkYrSm jrefrmpmqdkawmfrsm;
ESifh cGJjcm;r&Edkifavmufatmif zGJUEGJUEdkifcJhMuavonf/ b'lrif;ndKa&;om;oDuHk;aom
]]&cdik rf if;orD;{csi;f }}? OumyspH yfqakd om &wkuAsmrsm;? rdnKd ? apmjynfn
h Kd w\
Ykd vuf&m
rsm;? "r0dZ,tp&Sdaom omcsif;vuFmysdKUrsm;? &mZ0ifvuFmrsm;? ZmwfBuD; (10)bGJU
vuFmrsm;rSm tawmftxufwef;usaom pmayuAsmrsm;jzpfonfukd awGU&avonf/
r[mynmausmfavQmufxHk;? opfwuf ivufHk; avQmufxHk;rsm;ESifh &cdkif&Z0ifBuD;
paom &cdik &f mZ0iftapmifapmifwu
Ykd kd pum;ajyd;k d;k ESihf qDavsmaf tmif a&;om;pD&if
xm;cJhonfrSmvnf; OD;ukvm; r[m&mZ0if? rSefeef;&mZ0ifwdkYuJhodkYyif txufwef;
uscJhonfudk awGUcJh&ayonf/ uAsmwdkYwGif &cdkifrif;orD;{csif;onf {csif;xJwGif
a&S;tusqHk;jzpfaeonfudkaxmufI tcsdKU&cdkifuAsmrsm;wDxGifzGJUEGJUcJh&mwGif jrefrm
uAsmrsm;xufyif a&S;usaeonfudkawGU&jyefonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 33 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
OD;bpH
- 34 -
- 35 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 36 -
- 37 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 38 -
OD;bpH
- 39 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdkif*DwESifh aw;oH
jynfaxmifpktwGif; wdkif;&if;om;rsm;,Ofaus;rIteuf &cdkif,Ofaus;rIonf
vnf; wpfcktygt0ifjzpfayonf/ ,aeY&cdkiftrsdK;om;,Ofaus;rIwGif tusHK;0ifae
onfh &cdkif*DwESifhaw;oHrsm;udk wifjyaqG;aEG;cGifh&onfhtwGuf pDpOfaomyk*dKvfrsm;
tm; txl;aus;Zl;wifygonf/ uRefawmfhtaejzifh &cdkiftrsdK;om;dk;&m *DwESifhaw;oH
wdkYudk ESpfaygif;tawmfMum &SmazGavhvmcJhNyD; azmfxkwfEdkif&ef BudK;pm;cJholwpfOD;
taejzifhvnf; rsm;pGmESpfaxmif;tm;& &SdvSygonf/
uRefawmfwdkYBuD;jyif;vmonfhumvwGif &cdkifdk;&maw;*DwwdkY aysmufuG,fvkvk
&Sad ecJo
h nfukd awGUvmcJ&h ygonf/ okawoejyKvyk rf I azmfxw
k rf ?I tm;ay;rI? xde;f odr;f
rI uif;rJhNyD; tjcm;aom*Dwaw;oHwdkYESifh a&m,SufvmrIrsm;aMumifh rlysufum dk;&m
oabm rl&if;t&om uif;rJhcJh&ygonf/ ,aeYrSm uRefawmfwdkY\ dk;&m,Ofaus;rIudk
azmfxkwfEdkif&ef uJhodkY tcGifhta&;rsdK;&&SdvmMuNyDjzpfojzifh &cdkif*DwESifhaw;oH
tppftrSefwdkYudk t&om&Sd&SdESifh Mum;vmMu&awmhrnf[k ,HkMunfygonf/ uJhodkY
tcGifhta&;&&Sdonfh tcsdeftcgwGif &cdkifokawoDwdkYESifh &cdkifvli,frsm;u txl;
BudK;pm; vHk;yrf;Muvdrfhrnf[k arQmfvifygonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 40 -
vufOD;rqGuyif
&cdkiftrsdK;om;rsm;rSm a&S;txufausmfumv vufOD;rqGuyif okckrtEkynm
&yfrsm; uRr;f usiv
f rd m Ny;D *DwtrsKd ;rsKd ;ESihf aw;oHtrsKd ;rsKd ;udk tajctae umva'o
tavsmuf wD;rIwfoDqdk toHk;jyKcJhMuolrsm;jzpfaMumif; &mZ0ifrSwfwrf;rsm; awGU&Sd
&ygonf/ &cdkif&mZ0if 'obmwdunDaemifwdkY yifv,furf;em; a&upm;&modkY
arQmygvmaom uu#ykpeG v
f ufrudk A[dpk nfMuufvyk
f ajrm ufpnfjyKvyk x
f m;cJo
h nf
[k tqdk&Sdonf/ pEol&d,rif; r[mjrwfrked&Sifyifudk oGef;vkyfpOfu yifwl&d,m
wD;rIwfjcif;&SdcJhonf[k yg&Sdonf/ a0omvDpE&m; rif;rsm;vufxuf pnfawmf&Gef;cJh
aom awmifudk ,ckwdkif pnfBuD;awmif[k ac:vsuf&Sdygonf/
yifwl&d,m wD;rIwfumjzifh
&cdkiftrsdK;om;wdkYrSm wl&d,m aw;oHrsm;taejzifh ]]yifwl&d,m wD;rIwfumjzifh}}
[l &cddkifpmqdkrsm; pyfqdkxm;cJhonhftwdkif; wl&d,mig;yg;udk toHk;jyKcJhMuygonf/
]]BuD;? BudK;? o&D? vD? vufckyf}}rsm;yif jzpfygonf/ ]BuD;}qdkonfrSm cGufcGif;? pnf;pkwf?
armif;? oHpnfac: BuD;pnfrsdK;wdkYyif jzpfygonf/ BudK;qdkonfrSm BudK;udktoHk;jyK&aom
apmif;? wa,m? rdausmif;? 'l;avmif; trsdK;tpm;yif jzpfygonf/ pnfrsdK; (25)yg;ESifh
ywfoufonfh wpfzufyw
d pf nf? ESpzf ufyw
d pf nf? tvH;k pHyk w
d pf nf? wcJeufaom pnfrsKd ;
yif jzpfonf/ ]]vD}}qdo
k nfrmS ]]av}}yif jzpfygonf/ avudk toH;k jyK&aom wl&,
d mrsKd ;
yif jzpfygonf/ ,if;wl&d,mrsm;rSm c&maumuf? c&mrTm? vufwHwdk? vufwH&Snf?
abm? nif;? jcnfacgif;wdkYyifjzpfNyD; >yDtrsdK;tpm;rSm nif;? >yD? ETJ>yD >yD&SnfwdkYyif
jzpfygonf/ vufckyfrSm vlvufjzifh vufckyfwD;jcif;? 0g;vufckyf? opfvufckyf?
vufazsmufvufckyf? vufMum;vufckyf? ausmufvufckyfrsm;yif jzpfygonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 41 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
tqdk? twD;? tu
uJhodkY wl&d,mrsdK;rsm;ay:aygufcJhNyD; &cdkifpmqdkrsm; zGJUqdkcJhaom uysm? vuFm?
omcsif;? bGJU? pum;,ifh? Asmjcif;? oHcsyfBuD;? 'Hkcsif;? [efpGav? ompGav aw;oHwdkYudk
oufqdkif&m wl&d,mwdkYjzifh oHaeoHxm;? oHavsmhoHwif;? oHqGJoHiifwdkYudkvdkuf
wD;Muygonf/ &cdkif*DwESifhaw;oHrSm wpfOD;udkwpfOD; tusdK;jyKaeygonf/ if;jyif
tuvnf;&Sdygao;onf/ tuudkvdkufqdk&ygonf/ tqdkudkvdkuf wD;&ygonf/
wl&,
d mudk toH;k jyK&ygonf/ ,ck uReaf wmfwifjyaeonfrmS d;k &m&cdik *f w
D ESihf aw;oH
rsm;om jzpfygonf/ uJhodkY wifjy&mwGif tqdk? twD;? tuoHk;rsdK;pvHk;udka&m
azmfjyoGm;rnf jzpfygonf/
&Spfaomif;wl&d,mtkyfrsm;
a&S;tcgu b,fvdkwl&d,mawGtoHk;jyKcJhonfudk taxmuftxm;&SmazGonfh
tcg ,ckNrdKUa[mif;NrdKU (,cifajrmufOD;NrdKU) &efatmifaZ,sac: &Spfaomif; ykxdk;
awmfBuD; 'kwd,txyf t*Fgaxmifh? &m[kaxmifhwdkYwGif xGif;xkxm;cJhaom &cddkif
wl&d,mwD;rIwf uckefaeaom ausmufkyfrsm;udk ,aeYwdkifawGUEdkifygonf/ wa,m?
apmif;aumuf? c&m>rm? c&maumuf? vufwH&Snf? cGufcGif;? ywfom? vif;uGif;
tp&Sdaom wl&d,mrsm;udk wD;rIwfuckefaeMu[efudk awGUjrif&ygonf/ twD;trIwf
wl&d,mrsm;taejzifh a&S;OD;pGm tdEd,ta&SUbufrS qif;vmcJhaomfvnf; &cdkif
trsKd ;om;wdt
Yk aejzifh obm0tajctaetavsmuf wDxiG cf jhJ cif;jzpfygonf/ ,d;k ',m;
tuudk ajrmufOD;acwf &&SdcJhonf/ oD&dok"rm&mZmvufxuf bdodufyGJ wD;rIwf
uckefMuyHkudk rsufjrifudk,fawGUjzpfaom ay:wl*Dbkef;awmfBuD;wpfOD;\ rSwfwrf;rS
aumufEIwfNyD; rpwmarmf&pfaumfvpf(p)u atmufygtwdkif; a&;om;xm;&Sdonf/
The proceeding opened with a concert and a ballet. Classical songs were
sung, and twenty-four dancers dressed in green and white, with high crowns like
Siamese dances, some carrying musical instruments, danced in two lines which
intermingled seperated, ebbing and flowing gracefully advance which is reminiscent
both of the Burmese yein and the Balinese rdejang.
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 42 -
- 43 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdkifpnf
,aeYwdkifoHk;aeonfh pnfrsm;
ywfoH
&mZ0ifrw
S w
f rf;wdYk atmufygpnfrsm;udk &cdik t
f rsKd ;om;rsm;toH;k jyKcMhJ uonf[k
awGU&ygonf/ if;wdkYrSm ajrmufpnf (A[dkpnf)? oHvGifpnf? rkdk;pnf (pnfajAm)?
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
pnfrsdK;rsm;
OD;bpH
- 44 -
vSu
D m;vnf;a&muf wpfqifah xmuf? qD;uGr;f vnf;0g; wpfcsuef m;/ wufvu
kd f
wufvu
kd f e*g;&pfuykd wf&ar/ ywfawywfaw? ywfvwfaw/ ywfawtNy;D
awmifpG,fBuD;? eb,Ha&mufawmifrapmuf/ tarmufausmfcg awmifem;
acgif;udk ausmfvwfaw/
awmifpG,fawmifywfawmifb,uf? ausmufuvyfjyif ausmufewf&Sif?
ausmuf&SifewfBuD; &SdawmfxD;udk wGd&ar---av---? wGd&---ar---/
&cdkifwa&m
- 45 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdik t
f rsKd ;om;wdo
Yk nf rdausmif;wl&,
d mudk ajrmufO;D acwf toH;k jyKcMhJ u onfukd
awGU&ygonf/ ydk;0gbGJU rdausmif;wl&d,mtaMumif;udk zGJUxm;onfudk awGU&ygonf/
]]rif;om;vlysdK? q&mausmif;rSm? apmif;ESifhaysmfa&? rwD;csifau?
aZmifyifrif;om;? ausmif;pnfwdkifrSm? &TDrdausmif;udk? wifvdkYxm;a&? q,fh&D;
&Hcg? pdwfudkazsmfau? wD;p&mav? ydk;jcnfESpfyif? BudK;wpfyifau? pG,f&Sif
av;acsmif;? pdwfudkazsmfa&? &TDrD;ausmif;udk? wifhaMumif;wnfhoajc? tom
wnfw
h ifNy;D ? oH;k yifBuKd ;ud?k nDatmifnad &? xH;k udu
k iif? usm;udo
k if? rSeBf u;D udk
cwfv?Ykd vufoef;vufv,f? vuf<u,fvufr? apmif; q,fpw
d rf mS ? a&SmufvYkd
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdkifrdausmif;wl&d,m
OD;bpH
- 46 -
&cdkifapmif;wl&d,m
&cdkifapmif;wl&d,mudk ajrmufOD;acwf toHk;jyKMuonfudk awGU&ygonf/
]rdk;yef;a0} omcsif; odkY zGJUqdkxm;onfudk awGU&jyefygonf/
]]q&marmifx;DG ? vufaumufps;D rSm;? xGi;f vkyyf gonf? vS&mpdwBf uKd u?f
jym;eHESpfudk? xkvkyfonfum;? 0dPf0ifysm? t&SifwGm;odkY? ydk;om;wyif?
jcnfvQiw
f rsKd ;? taemufygonf? BuKd ;0gBuKd ;ESi?hf vSr;kd i,fMuif? &ifciG f wifau?
nDusifonfy? [wmvusfm? vufndK;rSmudk? pDumcwfNrJ? vuf0Judkodwf?
cvkwfac:&m? apmif;pDrSmvQif? <uumESdyfau}}
&cdkifyvGDwl&d,m
wl&d,mig;yg;rSm avjzifhrIwf&aom ]okod&}ac: tacgif;&Sda& wl&d,m (8)yg;
&Sdonf[k &cdkif&mZ0ifBuD;wGif azmfjyxm;ygonf/ if;wdkYrSm(1) 'lavmif;
(2) c&maumuf
(3) c&m>rm
(4) vufwH&Snf
(5) ESJ
(6) >yDqdkaom yvGD
(7) ckoif;
(8) zufvdyfqdkaom NcDacgif;
rIw&f aomwl&,
d mrsm;onf yGv
J rf;obif? NrKd UwGi;f NrKd UjyifwrYkd o
S mru awmvuf
aus;&GmwdkYrSmvnf; awmifolv,form;? EGm;ausmif;om;? opfckwf? ig;&Sm? azmifpD;?
[if;cl;om;wdkY\ taygif;tazmfyif jzpfygonf/ uJhodkY avjzifhrIwf&aom wHydk;rsdK;
wGif zufvdyfyvGDyif *DwoHtjzpf yg0ifaeonfhtwGuf wefzdk;&Sdygonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 47 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdkifwl&d,mrsdK;pHk
&cdkiftrsdK;om;rsm;onf wl&d,mrsdK;pHkudk toHk;jyKcJhMuavonf/ &mZ0ifvuFm
atmufygtwdkif; azmfjyxm;avonf/
]]omaMunif;nif;? at;oDjcif;ESifh? nHhEkomjcif;? apmif;ESifhnif;vQif?
oHcsi;f aESmjim;? ywvm;u? rjcm;wlx? wa,mponf? ac:xemr? oko&d ESi?hf
yrnfom? wl&d,mu? c&mwefaumuf? ETJ>yDajrmuf? tapmuf&Snfjim;?
yef;wvsm;ESifh? yef;usm;ywf0ef;? ywfqdkif;xrf;jzifh? BudK;wef;avQmufvm;?
uNcDrsm;ESifh? xD;jim;dkufrnf? cwfig;rnfwnf}}
OumysH (12)&moD &Tef;vdkuf&wkvnf; ]ydefaygifc&m? pnf'kygESifh}[l
vnf;aumif;? ]pnfysufoH0g? abmrIwfumonf? ywfomNrdKUvHk;NcHK} [lvnf;aumif;
zGJUqdkxm;onfudk awGU&Sd&ygonf/
&cdkifu0d*EESifh aw;oHpHk
]ysdKU? uAsm? vuFm? &wk} ponfh pyfqdkenf;wdkY(1)toHwGJvdkufenf;? (2) tpiifqdkenf;? (3) jyef*[wfqdkenf;? (4) tpjzwf
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 48
&cdkifobm0aw;oHrsm;
&cdkif*DwESifh&cdkifaw;oHrsm;onf &cdkifawmifolv,form;rsm;ESifh vkyfom;
jynfolwpf&yfvHk;\ rlydkifjzpfonf/ a&S;tcgu &cdkif*DwESifhaw;oHrsm;udk rif;crf;
rif;em;rsm; toH;k jyKcMhJ uonf/ yk*Kd vw
f pfO;D wpfa,muf odrYk [kwf yk*Kd vt
f csKd Uwdt
Yk m;
&nfpl;zGJUqdkum wD;rIwfoDqdkcJhMuonf/ odkYaomfvnf; &cdkif*DwESifhaw;oHrsm;udk
rdrw
d o
Ykd bm0tajctaetavsmuf &cdik af wmifov
l ,form;wdu
Yk vnf; toH;k jyKcMhJ u
avonf/ &cdik af w;*Dwonf &cdik t
f rsKd ;om;wdik ;f \ a'o tajctaeESihf tcsed u
f mv
tavsmuf zl;yGifhvef;qef;cJhygonf/ &cdkif&Gef;vdkuf &wk-{jcif;? bGJU? omjcif; ponfwdkY
udk (CLASSICAL SONGS) dk;&moDcsif;rsm;[k ac:qdkEdkifNyD; 'Hk;jcif;? oHcsyfBuD;?
kd
,dik ;f omjcif;rsm;udk (FOLK SUNGS) aus;vufobm0aw;oHrsm;[k ac:qdrk nfqu
ac:qdkEdkifvdrhfrnf[k xifygonf/ ,cktcg xdkESpfrsdK;pvHk;udk aus;vufa'orsm;om
rsm;aomtm;jzifh wD;rIwfoDqdkavh&SdMuonfudk awGU&avonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 49 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
]]0guRwfobif aysmfrIqifonf}}
]]olawmfpdwfrSwf? v0guRwfonf? qef;vwfcg? vlU&GmyGJobif?
qDrD;wefaqmif? yef;axmifxD;BuD;ysif? oifykef;wif? wef;jyufcwf? tXoD
ESifh ymoDudk? tnDapmifhoHk;rSwf? 'ge0wfpGefYBuJvSL? rif;yGJobif? NrdKUjyif
wcsdKUvlu? oDZm[laomuf>ref;>ref;? aumif;rIvufaqmif? xrif;axmifudk
0ef;? tHah zGrt
I oHcsKd ? vufcyk af jzmufajzmuf? jcif;aumufoNH yKd iq
f
kd ? tvdv
k kd
aomaomk? 0guRwo
f bif? aysmrf q
I ifonf/ vl&iS t
f pkpEk iS ?hf ,pf0rIatmhtef
um? wcsdKUudkvnf; wcsdKUqJonf? wcsdKUdkUu? &efcdkuf&Sm? wcsdKUdkUu jypfwif
uke?f ydeaf ygifc&m? pnf'yk g ESi?hf ywfomNrKd UvH;k NcKH rQ? uNcrD yl wvm;? apmif;ni;f
>yo
d mwl&,
d monf? vl&Y mG obifrsm;ESihf waomaomxrif;axmif? vdP
k *f x
l #G f
xm;? bk&m;yg; a&mufatmifwnf;}}
odkYvQif 0guRwfyGJobif wD;rIwfuckefNyD; aw;qdkMujcif;rsm;udk okyfazmf
xm;jcif;jzpfygonf/ &cdkiftrsdK;om;wdkY\ &moDyGJrsm;? tuobifrsm;? bmoma&;t&?
xHk;wrf;pOfvmdk;&mt& usif;yaomyGJvrf;rsm;vnf; wD;rIwfMu&mwGif &cdkif*DwESifh
aw;oHrsm;udk Mum;&ayvdrfhrnf/
&cdkif{jcif;
&cdkif*DwtaMumif;udk tawmftoifhwifjycJhNyD; jzpfygonf/ &cdkifaw;oHrsm;ESifh
ywfoufvnf; tenf;tusO;f azmfjycJNh y;D jzpfygonf/ odaYk omf &cdik f ;kd &m aw;uAsm
rsm;udkcGJjcm; avhvmEdkif&ef tenf;i,fwifjyvdkygao;onf/ &cdkifdk;&m oDcsif;
taejzifh {jcif;udk atmufygtwdkif;azmfjyvdkygonf/ {jcif;qdkyHk qdkenf;rsm;rSmvnf;
{-{ vlvl qGJiif om,maysmhaysmif;pGm oDqdk&ifhusL;&ygonf/
Oyrm jy&rnfqdkygvQif]]{;,if,if{;/ / {;vsufyHhysL;? dkufumusL;ydrfh? ay:OD;urm? tppGmu?
ig;MumyGifhvdkuf? a&mifNrdKufPfjzL? ig;ql&Sifenf;? yGifhrnfcsnf;wGif? rdwnf;ra&muf?
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 50 -
- 51 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cd k i f o mjcif ; trsd K ;rsd K ;&S d y gonf / omjcif ; &S n f ? omjcif ; wd k ? wd k u f o mjcif ; ?
,dkif;omjcif;ponfjzifh &SdMuygonf/ omjcif;udk &cdkifawmifolv,form;rsm;\
aw;oH[k ac:qdkEdkifygonf/ omjcif;wwfwdkYonf omjcif;aw;oHjzifh t&yfol
t&yfom;? awmifolv,form;rsm;udk ajzazsmfMuygonf/ omjcif;qdkonfhtcg
rsm;aomtm;jzifh &cdik w
f a&mudk xd;k Muonf/ vH;k csi;f qd
k ud,
k w
f ikd w
f a&mESihf vdu
k jf cif;
jzpfonf/
omcsif;rsm;wGif jynfzGJU? NrdKUzGJUrsm;udk wpfrsdK;? obm0tzGJUrsm;udkwpfrsdK;?
tvGrf;tzGJUrsm;udkwpfenf;? toHudkqGJ oDqdk&ygonf/ obm0Ijrifjcif;ESifh
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
bGUJ
&cdik b
f UJG qdyk rkH mS {jcif;ESirhf wlyg? xmr&mbGUJ ? yd;k 0gbGUJ ? pE&m;bGUJ [l&S&d m rsm;aom
tm;jzifh pE&m;bGUJ udk oDqakd vh&MdS uygonf/ ]bGUJ }udk tcsKd U ]zGUJ }[k qdMk uygonf/ ]]bGUJ }}onf
qdk&m *Dwa&mESifhvdkufay;&onf/
pE&m;bGJU
xGe;f vif;Muufoa&? vljY ynfausmaf omif;? rif;aumif;&mZm? a0omvDrmS rif;jzpf
vma&/ pMumtrSef? vSHysHvnf;&? bkef;awmfoHau? a0omvDrSm pE&m;av/
bkef;tm;wufwdk;? tmPmrdk;au? eef;dk;pdkifvm? ausmufvSDum;rSm? udk;q,f
ay:a&/ /
&cdkifomjcif;
OD;bpH
rd e f ; rqd k
- 52 -
&Gef;vdkuf
&cdkiftrsdK;om;wkdYonf &Gef;vdkufaomaw;oHwpfrsdK;udk rsm;aomtm;jzifh &SifjyK?
r*Fvmaqmif? orufwufwdkY 0dkif;zGJUoDqdkMuonf/
&SifjyKyGJwGif oDqdk&eftwGufqdkvQif &SifrjyKrD wpfvoHk;oDwif;avmufuyif
pmqdkolu &Gef;vdkuf&wkrsm;udk oDuHk;xm;&onf/ armif&Sifavmif;\ t&Hvkvif
ysdKwdkYtm; ]&Gef;}vdkuf&rnfhae&mwdkYudk BudKwifoifMum;xm;&onf/
Oyrm
Oyrm/ / ]ighom;xifay:? Zeausmfudk? r,fawmfxdkcg zGm;ownf}} ]&Gef;}}/
ighom;xifay:? ]armif&SifESr igeJY&} ]&Gef;}/
]EodMum;? rdk;ewfom;onf trsm;xifMuavm} ]&Gef;}/
]oef;oef;pdpd pD;ESifhav rsuf&nftaxGaxGESifh ]&Gef;}/
]BuHayorQ? onftcGifhrSm? roifhacswum;[k} ]&Gef;}/
]acgif;rSmxm;? bk&m;jzpfrnfhol ]&Gef;}/
]oHk;bHkavmu? a0ae,srSm u,frrnfhol ]&Gef;}/
___
r*Fvmaqmif orufwufwGifrl atmufygtwdkif; oDqdkavh &SdMuygonf/
]tdk;aoQwpfvHk;? cGufacszHk;? jyHK;oD;NzHK;oGif? oEmarvif? 0dkif;vdkYMunfh} ]&Gef;}/
___
a0omvDrS ok0Pa'0DzGJUqdkaom ]odefuefrD}wGif csD&wkESifh OumysH (12)
&moD&wkwdkYonf &Gef;vdkuf&wkrsm; jzpfMuonf/ &Gef;vdkuf&wkrsm;onf a&S;tus
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 53 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
[efpGav- vSDavSmfoH
[efpGav? vSDavSmfoHonf tvGefa&S;usaom tzGJUrsdK;? tqdkrsdK; jzpfonf/
vSDavSmfoHrSm dk;dk;vSDavSmfoHrsdK;r[kwfbJ Asnf; (33)vHk;tpHkwGif wpfvHk;udk
taMumif;t&mwpfckpD zGJUxm;onf/ ,aeYwdkif vSDNydKifyGJwGif vSDavSmfom;rsm; ,drf;um
EGJUum wufdk;oHwacgufacgufjzifh oDqdkuckefMuonf/ tenf;i,fazmf jyvdkygonf/
]u} udrk u
l m;? ueyAwm? iGaD wmifomu? [oFm0rf;bJ? ysu
H m0Jonf? rpJ&u
H m?
&Humaomfvnf;? [efpDav-[efpGav/ /
]c}
]*}
ipnfjcif;
ipnfjcif;udk ipnfuonft
h cg ipnfwwfuqd&k onf/ vH;k csi;f u&onf/ ipnf
wwfwpfa,mufwnf;uyif ZmwfaumiftrsdK;rsdK;vkyfNyD; u&? qdk&? ajym&onf/
u&mwGif vufazsmufwD; u&onf/ ipnfu&mrSm vdkaomypnf;ud&d,mrsm;rSm
qHkwpfvHk;? uefawmhyGJwpfck? qefwpfcGuf? ,ufoJhwpfck? y,dkifh (yvdkif;) wpfvHk;?
avSmfwufwpfacsmif; jzpfygonf/ ajrjyifrSm zsmcif; u&onf/ tqiftjyifrSm
ipnfwwfaumif;rSm qifESmarmif;uJhodkY acgif;aygif;aygif;xm;&onf/ 'a,m
pGeaf wmif (vHck s)D udk qifEiS w
hf al tmif - r'H;k (tNr;D )xkwv
f yk af vmusw
d f (cawmif;usw
d )f
xm;&onf/ &cdkifdk;&mtursdK;rSm ud&d,mvnf;enf;? tqiftjyifuvnf; dk;NyD;
p&dwfuvnf;oufomojzifh awmifolv,form; t&yfol t&yfom;wdkYtwGuf
oifhavsmfaom uyGJwpfrsdK;yif jzpfonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 54 -
- 55 -
ipnfjcif;
udk;&mudk;q,f? udk;ck0,fwGif? iwGifpa&? na&wef;cG? jynfrrufuRef;? [efyef
aumif;pGm? uRef&nfaumif;onf? yg&Jb/
[kwfwnfhvif&Sm? vifEGJUaESmif;? vifaumif;qdkonf? aumif;vwfrnf? ipnf
,l,l? ESma&mifjzLudk? armifjzLusHK; r&wum;? yg&Jb/
ipnfayguf? ig&aumufrSm? &Sdavonfvnf;? yg&Jb/
aus;uwkwfyif&if;? ipnfwGif;? eif;avarmifrif;? wpfa,mufcsif;? eifhrd
armifBuD;? eifh0&D;rSm? wl&Gif;iSm;cD? wl&Gif;r&? &efwif;&Sm? c&mpdk;rnf? tdkrdr?
eifhrdarmifBuD; eifh0&D;rSm? tdk;ysOfiSm;cD? tdk;ysOfr&? &efwif;&Sm? c&mpdk;rnf? tdkrdr?
ipnf,l,l? ESma&mifjzLudk? armifjzLusHK;vdkY r&wum;/
yifhuljcif;
yifhultuobifESifhtwl yifhuljcif;udk qdkMuonf/ tvGefa&S;usaomtu
obifjzpf yifhuljcif;rSmvnf; tvGefa&S;usaom aw;omjcif;[kqdk&rnf jzpfyg
onf/ [efpaG v vSaD wmforH mS ]z-udrk u
l m;? z,ukrm ? Bu;D pGmajymiftm;? yifu
h u
l sm;ud?k
vTm;vTm;pGwu
f m? pGwu
f maomfvnf;? [efpaD v [efpaG v}vdYk pyfqx
kd m;cJo
h nft
h wdik ;f
yifu
h Zl mwfvrf;obifrmS b,ukrm qdak om Zmwfvrf;yif jzpfygonf/ yifch t
l aMumif;
udk wcrf;wem; wifjyonfhtwGuf yifhultu obif? yifhulcsif;vdkY ac:Muygonf/
yifhulZmwfudk vltrsm;? tcef;pHk? t0wfpHk? wl&d,mpHkwdkYESifh ujy&ygonf/
yifhuljcif;
a[---? Ak'pMum? ckepfodef;rSm? pMumrif;avmif;? &Sdolawmfvnf;? ajymum
ajyma&/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&ur@dKif trSwf ( 1 )
Zrf;
]Zrf ; } qdkaompum;onf ]prf ; }}qdkaompum;rSvmonf[k qdkMuygonf/
wpfa,mufESifhwpfa,muf t&nftcsif;prf;aompum;? tysdK vlysdK tcspfprf;aom
pum;yif jzpfonf/ txl;ojzifh &rf;NAJbuf ,aeYwdkif Zrf;pum; ajymaeMuonfudk
awGU&rnf jzpfygonf/ Zrf;pum;rSm ]pum;}[k qdkaomfvnf; toHae toHxm;ESifh
ajymqdk&ojzifh *DwoHygonfh aw;oHwpfrsdK; jzpfvmonf/
rd e f ; rysd K
OD;bpH
- 56 -
- 57 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
'Hk;csif;
oHcsyfBuD;
Zeu 'Hk;jcif;
wdkif;rdwDvm? ydkifumpdk;a&? &TDbkef;awmfwdk;? wHcdk;jzm? t&dXmaygv? ZeuESifh?
nDawmfaemif&if;? rif;ESpfjzm? ppfyGJqifum? eef;&mvk? r&PmjyKonfh? aemifbk&if?
awmifnmpH? a'0Doad tmif? vSeH aD xmifjyonfch g? ausmufprd ;f eDvm? urvmxkyEf iS ?hf
qif;&JoGifvkyf? [kwfrSefpGm? jynfprmudk? vm;&csufcsif;? udk,f0ef&ifhESifh? arpEm?
jynfprmudk vm;&csufcsif;/
oCF&mZm q&mawmfbk&m; ysHvGefawmfrlonfhtcg atmufyg'Hk;jcif;udk pyfqdkMu
onf/
]]ZrL'Dyg? aMujimxGef;au? oajynmuRef;? wdkif;aqmifaqmif?
eDa&mif va&mif? xdefajymifvif;vdkY? xifay:owif;&cdkifajr? NrdKUvSppfawG?
e*&rSm? oHCmh&mZm? ausmif;0d[m? wynfhrsm;pGm? jym;jym;0yfvdkY? pmyDy&dwf?
ydkYcsrSef? oDvusifhrGef? "l&&yfudk? edprjywf? jznfhvsufyif? *dkPf;csKyft&Sif?
bGJUemrrSm? OD;okE&rnfac:wGif? 0wDav;cGif? xift&Sm;BuD;? OD;okE&
q&mawmf? &cdkifjynfrSm ausmfaZmyg\}}
a&S;tcgu rm&,k'Hk;udk u rm&,k'Hk;csif;udk qkdMuonf/ ,cktcg acwf
qefaom Zmwfvrf;rsm;udk cif;jyNyD; acwfqefaomaw;oHrsm;udk oDqdkMuonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
NydKifavmif;oHcsyfBuD;
armifdk; armifdk;? av;av;- av;av;
udk;pdwfudk;vH? udk;yifuef? usifoefwd&m? wufysmpD;vdkY?
r[mavmif;BuD;xGufvdkYvm? ZrL'Dyg? vusfmuRef;rSm? xGef;a&eDv? yHkyrm?
owif;aMunm? emrnfBuD;vdkY? NydKifavmif;OD;pD;? q&matmif? olu&Sdaqmif?
vrf; TefjyvdkY? NydKifavmif;0rf;r? yif;uefrSm? &Sdaemufb,fnm? eD&mpdatmif?
vlpdwufpd? xdkifNyD;au? OD;pD;q&m? csa&wufESifh? rysufruGuf? nDnDnm?
&Dyef;zGmatmif? wufudkqGJvdkY? w[kefaw;ESifh? xGufvDcg? NydKifavmif;yGJrSm?
q&mxGef;u? &yfapmuf xvdkY? &SdudkarQmf olYvufpGJawmf? xdkwufrudk?
jrm'ifxufu? eaemif;udkif? r,drf; r,dkif? vSDrapmif;atmif? jzajzmifhwwef;?
udkifvdkYvm? Zmolwpfcg? NydKif0HhzdkYvJ? tyGJyGJETJvdkYvm? SHK;a&qdkpGm? igdkUrod?
EdkifzdkYbufu? aotcsm? tvH,lum jyefzdkY NydKifavmif;? armifdk;---armifdk;
(av;av;)2 armifdk;av;---0g;/
Asmpum;,ifh
Asm&wk
AsmvdkYac:qdkonfhpum;rSm ]ysm,dysm,m? Asm,dAsm,m}qdkonfh pum;uJhodkY
vnf;aumif;? Asmrsm;onfqakd om pum;uJo
h v
Ykd nf;aumif; vSnyhf wfysm,m cwfonfh
oabm&Sdonf/ trSefrSm ysm,mcwfonf? ylaqG;wrf;wonfhoabmyif jzpfygonf/
txl;ojzifh taemufjynfa&muf &cdkiftrsdK;om;wdkYonf odkY ylaqG;wrf;wonfh
tzGUJ tEGUJ wdu
Yk q
kd &kd m ]Asm}qdo
k nf[k ac:a0:Muonf/ xdk aMumifh Asm&wk[q
k o
kd nfrmS
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 58 -
pum;,ifh
pum;,ifhrSm ,ifhqdk&onfh Asm&wkuJhodkYyif jzpfygonf/
(u) NcdK;NADysHau? ,ifa&G;NcHKrSm? em;a,mifr,fav? armifdkUvmau? &TDZif;cgrSm?
a&mufa,mifr,fav? yGDcsmwtmem? vufrSmudkifdkU? &TDoD;,lar? bm;ZD;
wef;udk? 0ifa,mifr,fav/
(c) vufyHyifrSm? ZD;&ufaoQ&DpGwf? tawmifzsm;udk? NAHK;NAHK;cwf? tyGifhudk>cD?
oD;wHcsDcs? vufyHcdkifrSm? rudk,av? rudk,/
,dkif;omcsif;ESifh aus;vufaw;oH
- 59 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
v,form; uRJausmif;oH
ruvma,? dkif---dkif? Budrf;om'kwfudk? eaemif;udkif? u,dkifuyg;? ESif;NrdKifNrdKif
au? awmifusdKifMum;rSm-uRJausmif;vm;a&? tpfudkryg? nDryg? Budrfom;'kwfudk?
eaemif;udkif? ESif;NrdKifNrdKifau? awmifusdKifMum;rSm? uRJausmif;vm;a&/
[l;--a&--a&-----[l;/
v,form; uRJacsmhaw;oH
uRJr&mvJ*kwfyD? yifv,fem;rSm uRJw&GDESifh? *kwfyD*kwfaygif;? v,fxGefaumif;udk?
jrufaumif;yD;ar? a'wv,fudk? nufatmifv,fc--tdk uRJdkUav--uRJdkUav/
avSorm; ta&mif;om;
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 60 -
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 61 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
rdwq
f ufpum;
pmwnf;rdwfqufpum; /
/ q&m"npHonf ]rdk;yef;a0} aqmif;yg;udk
1952-53 ckESpfxkwfa0cJhaom "n0wDr*Zif; twGJ(1)? trSwf(2) wifjycJhonf/
odkYaomf rdk;yef;a0omjcif; (omcsif;)\ pmqdkawmf rnfoljzpfaMumif; azmfjyrxm;ay/
xdkYaMummifh pmzwfolwdkY tusdK;iSm &cdkifr*Zif; trSwf-9 (1984)ck armifAodef;
a&;aom ]aygufawmNrKd Ue,f jym;uRe;f om &cdik pf mqdEk pS Of ;D } taMumif;rS aumufEw
I
f
rdk;yef;a0omjcif;\pmqdkawmf q&matmifxGef;vStaMumif;udk atmufwGif tusOf;
csKyf azmfjytyfygonf/
q&matmifxGef;vSonf aygufawmNrdKUe,f qm;jyif&Gmom;jzpfonf/ rdbrsdK;dk;
udk rod&acs/ omjcif;(omcsif;) pmqdkawmf wefcdk;q&mxGef;u if;\ aumfumEk
omjcif; ]igwdkYrSmav? q&mw0? rdbozG,f? BuD;us,fPf&Sif}[l awGU&ojzifh
q&matmifxGef;vSudk wefcdk;q&mxGef;\ rdbt&G,f[k rSwf,lEdkifygonf/
q&mxGef;udk a*gpm 1230 (at'D-1869)ckwGif arG;zGm;cJh&m rdbt&G,fjzpfol
q&matmifxGef;vSonf q&mxGef;xuf touf(30)cefYBuD;vdrfhrnf[k tMurf;rQ
rSwf,lEdkifygonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 62 -
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 63 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
rdk;yef;a0
("npH )
&cdkiftrsdK;om;wdkY\ pmay,Ofaus;rI? tEkynm&yfrsm;udk &SmaecJh&m ]rdk;yef;a0}
trnf&Sdaom &cdkifomjcif; (omcsif;) wpfyk'fudk awGUcJhrdygonf/
]rd;k yef;a0}omjcif;udk zwfrad omtcg &cdikd t
f rsKd ;om;wd\
Yk qufqaH &; tavhtx?
toH;k tEIe;f ? tajymtqdk a&m>yrf;vsuyf g&Sad eojzifh uREyfk w
f \
Ykd pdwu
f kd tawmfyifxrd d
avonf/ omjcif;udk zGJUEGJUoDuHk;aompmqdkum; &cdkifpmqdk tppfyifjzpfonf/
pmqdkonf uREkfyf\ uav;b0udk ajy;owd&apygonf/ uREkfyfwdkY vkvifvHkrwdkY
\ tcspfZmwfcif;MuyHkudk ay:vGifapygonf/ pmqdkum; tcspfpmqdkyifqdku
rSm;rnf r[kwfay/ &cdkifhobm0wGif ay:xGef;cJhonfh &cdkifpmqdkyifwum;/
]]ZrLra,atmifajr? rSefuif;axmifau? ajymifajymif&Tef;vdkY?
atmif e ef ; wnf a u? atmif a jrod C F m ? jy'f c smrS m ? tmPmpd e f z l ; ?
xGef;a&mifjrL;au? a&Tajrmuf OD;udk}} tpcsDvsuf[k Zmwfvrf;ysdK;cJhavonf/
ajrmufOD;trnf&Sdaom NrdKUa[mif;NrdKU\ ausmuf&pfau&yfuGufwGif qDukefonf
Bu;D OD;ausm[
f
l [d;k av;wausmf &Scd o
hJ nf/ OD;ausmw
f iG f ]orD;wifw
h ,f? oH;k awmifxmG rS?
auomxGef;au? rdk;yef;a0}[k orD;wpfOD;xGef;um;cJh\/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 64 -
- 65 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 66 -
- 67 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 68 -
- 69 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
"npH
1952-53 ckxkwf "n0wDr*Zif;rS
OD;bpH
- 70 -
- 71 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
OD;bpH
- 72 -
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 73 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 74 -
- 75 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdik o
f m;wd\
Yk r*Fvmaqmif orufwufyv
JG rf;obif oruf&iS af c: owdUk om;
jzpfoo
l nf orD;&Siaf c: owdUk orD;tdro
f Ykd ta>ct&HEiS o
hf mG ;a&mufNy;D xdo
k wdo
Yk rD;tdrf
vufxyfr*FvmyGJudk usif;y&avonf/ owdkYom;u owdkYorD;xHodkY oGm;&m0,f
vlBuD;oufBuD;rsm;u a&SUqHk;rSoGm;MuNyD; if;wdkYaemufrS vlvwfydkif;u vdkuf&ygav
onf/ xdkaemufrS ]yef;usif;} wD;orm;rsm;u wpfOD;aemufu wpfOD;qifh vdkufMu
&onf/
]yef;usif;}onf pnfwpfrsdK;yifjzpfNyD; wNrdefYNrdefY wtdefYtdefY toHxGufay:atmif
yef;usif;onfrsm;u wD;&avonf/ a&SUqHk;rSvdkufolu wdkifwD;vQif aemufrS
usefvlrsm;u vdkufwD;&avonf/
xdkyef;usif;onfrsm;aemufrS ]rif;uRefr}ac: vif&Sdrdef;rrsm;u xbD&ifuefYESifh
vuf&Snf cg;&Snftusrsm;udk oyf&yfpGm0wfqif wpfOD;aemufrSwpfOD; wef;pD
vdkufygMuum if;wdkYaemufrS oruf&Sif\rdcifjzpfolu ]a&Smif}ac:aom rudk#f
o&zludk udkifaqmif vdkufygvm&onf/ xdk ]a&Smif}udk r*Fvmaqmifaomtcg
oruf&iS u
f aqmif;&onf/ xdak emufrS oruf&iS \
f taygif;tazmf vlysKd vl&,
G rf sm;u
NcH&Hvdkufygvm&onf/ a&piftdk;ESpfvHk;? "m;wpfpif;? ,yfawmif wpfvufvnf; NcH&H
udkifaqmifygvm&onf/ if;wdkYaemufrS oruf&Sif\ aowm? tdyf&mvdyfrsm;udk
xrf;aqmifo,f,v
l mMuavonf/ twdik t
f azmufEiS hf oHcsyo
f abmrsKd ;yifjzpfonf/
&Gef;vdkufuAsmudk wpfOD;uwdkifNyD; tjcm;olrsm;u0dkif; &Tef;vdkuf&avonf/
orufwufwGif oDqdkMuaom &Tef;vdkufuAsmrSm atmufygtwdkif;jzpfygonf/
]tdk;aoQESpfvHk;? cGufaoQzHk;? NyHK;oD;NyHK;oGif? oEmarvif? 0dkif;vdkYMunfh---&Tef;}
&Tef;vdkufuAsm\t"dym,frSm tdk;uav;ESpfvHk;udk cGufuav;ESifh zHk;vdkuf
avNyD/ NyHK;wHk;wHk;ESifh tljrL;aeaom owdkYorD;oEmar\ vifawmfarmifudk 0dkif;
MunfhIvdkufMuprf;yg[k wcsdKUuwdkifqdkvdkufaomtcg usefvlrsm;u Mobmay;NyD;
[kwfygayonf/ rSefygayonfqdkaomoabmjzifh &Tef;[kvdkufqdkMuavonf/
&cdkifom;wdkY\ &Sifavmif;vSnfhaomtcgvnf;aumif;? &xm;yGJvnf;aumif;
odkYaom &Tef;vdkufoDcsif;rsm;udk oDqdkavh&SdMuygonf/ &Tef;vdkufuAsm oDcsif;
rsm;udk &cdkifom;wdkYonf vlpkvla0;jzifh jyKvkyfusif;yaom yGJvrf;obif qif,ifonfh
tcg qdkavh&SdMuygonf/ tvm;wl ][efpdav? [efpGav}[k vdkuf&aom oDcsif;rsm;
udkvnf; oDqdkavh&SdMuygonf/ odkYaomf jrefrmpmGefYaygif;usrf; a0omvDjynfh&Sif
pE&m;rif;rsm;vufxuf xGef;ay:cJhaom a0omvDrif;orD;&wkudk oQdK;vdkuf&wk
&Sifavmif;vSnfhtoGm;rsdK;[k qdkxm;ygonf/ jrefrmjynf tcsdKUt&yfa'orsm;
&Sifavmif;vSnfhaomtcg &TJ;[kvdkuf&aom oDcsif;uav;rsm;udk oDqdkMuonf[k
od&ygonf/ toGm;rsdK;twdkif; &cdkifjynfrS&wkrsm;udkawGU&&m if;wdkYudk oQdK;vdkuf
&wkrsm;[k trnfwyfay;vdkufonfudk awGU&ygonf/
&cdkifjynf oQdK;vdkuf&wk[lum; rMum;zl;rday/ ]&Tef;}vdkuf&wk[lom
Mum;rdzl;ygonf/ ]odefuefrdefwGif}csD&wkrSm &wkdk;dk;r[kwf? oQdK;vdkuf&wk[k qdkxm;
onf/ &cdik pf mqdyk nm&Sd tcsKd Uurl &wkonf ]&Te;f }vdu
k &f wk jzpfonf[k qdak vonf/
&wkwGif wpfyk'fqHk;vQif ]&Tef;} vdkuf&onf[k qdkMuygonf/ odkYaom ]&Tef;}vdkuf
&wkrsm;udk &cdkifpmqdkrsm; trsm;tjym;yif zGJUEGJUcJhNyD; &cdkifpmayxif&Sm; ausmfapm
cJhaom uAsmrsm;udk ]&Tef;} vdkuf&wkoGm;rsm;jzifh zGJUEGJUxm;onfudk awGU&ygonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdkifjynfrS &Tef;vdkuf&wkrsm;
("npH )
OD;bpH
- 76 -
- 77 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 78 -
tdE,
d uAsmzGUJ EGUJ yHw
k rYkd S twk,cl o
hJ nfqckd surf mS rSm;zG,rf &Sad cs/ OD;pHa&Tbak &;om;onfh
rSwfcsufwGif "rapwDtrwf[k yg&Sd\/ odkYaomf uREkfyfwdkY awGUzl;rSwfom;zl;cJhonfh
t&rSm a0omvDjynf pE&m;rif;rsm;vufxufwGif "raZ,strwfBuD;[k ausmfapm
xif&Sm;cJhonfh pmqdkwpfOD;udk awGU&Sd&\/ pmayta&;tom;wdkYrSm xl;cRefcJhNyD; &cdkif
avSawmfoH Asn;f (33)vH;k ][efpaG v} uAsmudk zGUJ EGUJ oDu;kH xm;onfukd awGU&S&d ygonf/
"raZ,s trwfBuD;onfvnf; &wkrsm;udk zGJUEGJU[efwlygonf/ OumysH\ azmfjyyg
q,fhESpf&moD&wkrSm &Tef;vdkuf&wkoGm;yifjzpf &Tef;vdkufq,fhESpf&moD&wk[l
&cdkifpmqdkrsm;u ,lqMuygonf/ OumysHq,fhESpf&moD&wkrS aysmfzG,faumif;yHkwdkYudk
zGJUEGJUxm;aom wefcl;vtaMumif;udk azmfjyvdkufygonf/
]&Scd ;kd awmif;yef? zke;f xufoo
H ?Ykd uReaf vQmufrnf? &wkvnf;? waygif;
uke?f twmtpGe;f ? wefc;l qef;aomf? tvGr;f r,fyckH ?hJ ckwpl rkH zl;om [Hom0wD?
wdkif;ajrolUcrf;0gu? eDjzLumyef;rsdK;pHk? qufpm&ufaxmuf? jcif;aumuf
vSrsdK;pHku? xuf&yfbHkvsH0gNyD? ypHKusvSm? odkYcsdefcgudk? vGrf;awmfrrloD;avmh?
&yf0;D olU&yfajr? awm&*H0k ,f? abmfpu
kH s;D iSuf jrnfu? pdwrf wnfvrG ;f avmify?l
armifvnf;olUcGif? wmobif0,f? r,f&SifarESifh ryl;bJ? rsm;&yfusL;a0;
ajracgif? &ur@dKif &cdik jf ynf a&mufatmifwnf;? wefaqmifonf zsL;zsL;jrif?h
jrif;rdk&fxG#facgif? av;a,mufarmifonf? bkef;acgifodMum;rif;vnf;?
ckcsucf si;f ydUk qufvmS ? &ureS zf ;l ? ajrmufO;D &TjD ynfom? rsm;pGmonf? &Tv
D aDS ygif;?
odCFe'D? eef;awmfqD0,f/ &TDvSDrif;qdyfacsmif;? waomif;aomif;aysmf
pOfwGif? wlpHkMunfhIcsifonf? oBuFeftcgwnf;av;}
xdak emufwzef t*Fvyd w
f Ykd &cdik jf ynfukd odr;f ydu
k t
f yk cf sKy
f rw&m;zdEydS f csKycf s,f
jcif;jyKMu&mwGif rsKd ;cspBf u;D rsm;jzpfaom ppfawGNrKd Uae a';0efO;D atmifausm&f ?DT NrKd UolBu;D
OD;atmifZHESifh rif;om;BuD; OD;a&Tbef;wdkYuawmfvSef udk,fhjynfudk,hfrsdK;udk jyefvnf
&&Sd&ef BuHqcJh&mwGif rormaom vluyfyg;opmazmufwdkY\ ukef;acsmpum;aMumifh
zrf;qD;csKyfaESmifum wpfEdkifiHNrdKU,Hjcm;odkY tydkYcHcJh&zl;avonf/ rsdK;cspfwdkYu
wpfjynfpHXmerS rdrdwdkYjynf? rdrdwdkYNrdKU ausmif;uef bk&m;rsm;ESifh rdrdwdkY\ trsdK;om;?
aqGrsdK;om;csif;wdkYtm;cGJcGm vGrf;qGwfwrf;wum &wkrsm; oDuHk;a&;om;ay;ydkYcJhMu
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 79 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
OD;bpH
- 80 -
- 81 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
oBuFefv vlxkyGJ
avSNydKifyGJobifudk oBuFefvwGifusif;yaMumif; pmqdkOumysH &Tef;vdkuf&wk&urSefzl;? ajrmufOD;&TDjynfom/
/
rsm;pGmonf &TDvSDaygif;? od*Fe'D
eef;awmifqD0,f? &TDvSDrif;qdyfacsmif;/
/
waomif;aomif;aysmfpOfwGif? wlpHkIcsifonf? oBuFeftcgwnf;av}/
/
[k zGJUEGJUxm;onfudk awGU&onfomru wefcdk;q&mxGef;BuD;uvnf;--]vSDyGJobif? &DxJwGif? aysmf&TifjrL;xl; rif;vGifusL;vsuf? wefcl;cgrSD? v&moD
0,f avmuDbmom? "rwmjzifh? em0gcsif;,SO?f avmif;csif;NydKifvsuf? igEdkif
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 82 -
- 83 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
NydKifavmif;vsm
NydKifavmif;yHkoPmef
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 84 -
avSavSmfom;rsm;
q,fh&Spfa,mufpD;&onfh (6)vHavSrSmqdkvQif aemufqHk;uwufrudk wpfOD;?
wufrudkifa&SUu yJhaxmifESpfOD;? a&SUrSm OD;pD;OD;aygufac:onfh yef;qGJwpfOD;?
OD;pD;aemufu ]vdkifqpfawmifzsef}ac:onfh OD;axmifpD;ESpfOD;? usefq,fhESpfOD;rSm
wyif;uef ESpfa,mufwpfwGJpD tavSmform; (6)qdkif; xdkif&onf/ (16)vH NydKifavSrSm
qdv
k Qif vlav;q,favmuf pD;&ygonf/ avSavSmo
f m;wdrYk mS t0wfqifw?l acgif;aygif;
pGeaf xmif? &ifpnf;? pvG,o
f ikd ;f ? &ifoikd ;f trsKd ;rsKd ; 0wfqif&onf/ avSavSmo
f rl sm;onf
OD;pD;wufcsonfuMkd unf
h wufnaD tmif vdu
k af vSm&f onf/ OD;pD;vkyo
f u
l wufavSmf
onfukd BuD;Muyf&ovdk yJhudkifoluvnf; avmif;wnfhwnfhoGm;atmif wm0ef,l&
onf/ OD;pD;vkyo
f u
l tvGeaf wmfzv
Ykd ykd gonf/ ud,
k ahf vmif;toGm;udMk unfNh y;D wufcs&
ygonf/ NydKifavmif; wmutxGufrSm wufudka&jrKyfNyD; t&SnfqGJavSmfcwfum
yef;0ifrSwufudk oGufoGufjrefjref avSmfcwf&ygonf/ wpfenf;qdkvQif NydKifavmif;
oGm;zdkY tiftm;rSm OD;pD;\vIyf&Sm;rItay: wnfygonf/ NydKifavmif;t&Sdef,l
wmxGufonfhtcg rwdrf;rapmif; &ef ta&;BuD;ygonf/ wmxGufrSm avmif;OD;pD;
vkyfolu apmif;vdkufrnfqdkvQif jyefwnfhoGm;atmifvkyf&ojzifh tcsdefMumoGm;
wwfNyD; aemufrSm usef&pfcJhrnfudk pdk;&drf&ygonf/ NydKifavmif;avSmf tawmfav;
t&Sdef&onfhtcg? tawmfuav; tajy;jref rSefvmonfhtcg wufrudkifvkyfolu
wufrudk a&xJepfHkavmufom csxm;avh&Sdonf/ awmfonfh wufrudkifwdkYrSmqdkvQif
wufrudk a&ay:rS azmf,lvmMuonf/ xdkYaMumifh-]udk;pdyfudk;vH? udk;yif;uef? usifoefwd&m
wufysmpD;vdkY? r[mavmif;BuD;xGufvdkYvm
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 85 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
ZrL'Dyg? vusfmuRef;rSm
xGef;a&eDvyHkyrm? owif;aMujimemrnfBuD;
NydKifavmif;OD;pD; ]q&matmif}
olu&Sdaqmif vrf;TefjyvdkY
NydKifavmif;0rf;ryif;uefrSm?
&Sdaemufb,fnm? eD&mpdatmif
vlpdwufpdxdkifNyD;au? OD;pD;q&mcsa&wufeefY
rysufruGufnDnDnm? &Dyef;zGmatmifwufudkpGJvdkY
w[kefwnf;eefYxGufvDcg? NydKifavmif;yJhrSm
]q&mxGef;}u? &yfapmufxvdkY&SdudkarQmf? olUvufpGJawmf
xdkwufrudk? jrm'ifxufu eaemif;udkif?
r,drf;r,dkif vSDrapmif;atmif? jzajzmifhwwef;udkifvdkYvm?
ZmolwcgNydKif0HhbdkYvJ} [l ]usifoef} ac: vloefeyef;orm;rsm;ompD;aom
r[mavmif;BuD;rSm emrnfBuD;onfh q&matmifu avSOD;pD; yJhudkifuemrnfausmf
q&mxGef;jzpfonfhtaMumif;? vlaphwufaph avSmfvmonfh r[mavmif;BuD;udk
b,folwpfcg NydKif0Hhygrnfenf;[k ta&;qdkoHcsyfBuD;xdk;Mujcif; jzpfonf/
avmif;NydKifyGJ usif;yyHk
NydKifavmif;yGJudk &yf&Gmtcsif;csif; odkYr[kwf NrdKUe,fcdkiftvdkuf usif;yavh&SdMu
onf/ &moDyGJtjzpfomru bk&m;yGJ? rif;yGJpdk;yGJrsm;ESifhwGJzufvnf; usif;yavh&SdMu
onf/ NydKifyGJ0ifrnfqdkvQif vSDrNydKifcif &yf&GmoQif? acsmif;oQifrsm;udk avmif;OD;cdkufNyD;
twD;trIwf tqdktuESifh yoaomtavhtx&SdMuonf/
vSDNydKifyGJudk acsmif;rsm; usif;yavh&SdMuNyD; jzm;a&urf;ezl;xd jynfhvQHaeonfh
vqef;p? vqkwfpcgrsm;rSm usif;yMuonf/ vSDyGJudk jzm;wvwfavmufwufaom
eHeuf (10)em&D? (11)em&DavmuftpjyKNyD; jzm;a&uscsdef (3)em&D? (4)em&DavmufwGif
tqHk;owfonf/ yGJudk (3)&ufxd usif;yMuonf/ Edkifoltm; aemufqHk;aeYrSm
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 86 -
NydKifavmif;oHcsyfBuD;
NydKifavmif;aeYrSm acsmif;urf;yg;wpfzufwpfcsufwGif &yf&Gmtvdkuf r@yfrsm;
xdk;NyD; {nfhcHauR;arG;Muygonf/ urf;vHk;Gwf y&dowfpnfum;vSonf/ rdrdwdkY &yf&Gm
rSm&So
d rQ avSavmif;wdEYk iS hf acsmif;d;k wpfavsmufrmS jynfu
h syaf eatmif yGMJ unfyh &dowf
pnfum;vSonf/ tcsdKUrSmvnf; iSufaysmyifudkazmifvkyf MunfhwwfMuonf/
avSNydKifyGJrprD udk,fh&Gmudk,fhavmif; *kPfyk'fudkazmfxkwf oHcsyfBuD;rsm; xdk;Mu
ygonf/ td;k pnfAakH rmif;rsm;udw
k ;D MuNy;D oHcsyBf u;D rsm;xd;k MuonfrmS tvGef emaysmzf ,
G f
yif jzpfygonf/ oHcsyfBuD;rsm;udk ]NydKifavmif;oHcsyfBuD;rsm;}[k ac:wGifvmMuonf/
oHcsyfBuD;rsm; ay:aygufvmonfhtajccH a&aomufjrpfyif jzpfonf[kxifygonf/
NydKifavmif;rNydKifrD ]avSpdkif;}vnf; jyMuonf/ jrif;pdkif;onfh oabmyif/ aemuf
urf;dk;wpfavQmuf oHcsyfBuD;rsm;xdk;um tomtnif vl;vmacgufjyef uckefwD;rIwf
oGm;MuonfrSmvnf; tvGefaysmfp&myif jzpfonf/ em;axmifvnf; pdwf<up&myif
jzpfonf/ oHcsyfBuD;rsm;udk avSorm;tcsif;csif;rdrdf*kPfyk'fudkazmf xdk;Muonfudk
tenf;i,fazmfjyNyD; jzpfygonf/ oHcsyfBuD;rsm;udk NydKifavmif;orm; tcsif;csif;om
xd;k Muonfr[kw?f NyKd iaf vmif;yGMJ unfyh &dowfwu
Ykd ykd g apmif;csw
d u
f m qdak vh&MdS uonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 87 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 88 -
q&mxGe;f \
&udKifomjcif;qef;rsm;
"npH
pmqdkawmfaeYrsm;wGif jrefrmpmqdkawmfwdkY\ *kPfyk'fudk azmfxkwfavh&SdMuonf/
pmay,Ofaus;rIonf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf us,fjyefYonfxuf us,fjyefY
vmatmif jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH vlrsdK;pkwdkY\ pmayazmfxkwfa&;rsm;wGifvnf;
tm;ay;oifhMuayonf/ vlrsdK;pkwdkY\ ,Ofaus;rItEkynm&yfrsm;udk azmfxkwfay;jcif;
jzifh jynfaxmifpkpdwf"mwfudk zGHUNzdK;apEdkifonf/
uREkfyfwdkY\ "n0wD? &rm0wD? arC0wD? 'Gg&m0wDwnf;[laom 0wDav;&yf
jzpfonfh &uyl&ac: &udKifjynf wpfcsdefwkef;u pmaytEkynm&yfrsm;onf tvGef
wdk;wufyGifhvef;a0qmcJhayonf/ pmqdkawmf 0drv? r[mynmausmf? rif;apmrGef?
t'lrif;ndK? &cdkifoljrwf? OumysH? rdndK? e&ywd? odkufwwf ivufHk;? 'dk;a0? oD&d
rvmrdyef;&H tp&Sdaom &udKifpmqdkawmfBuD;rsm; wpfacwfajymif;cJhNyD;aemuf "n0wD
rS awmausmif;aysmf 0g;ausmif;q&mawmfEiS hf &rm0wDuif;bke;f awmfBu;D wd\
Yk vuf&m
rsm;onf pyful;rwful;tcsdefavmufwGif wpfacwfqef;cJhayao;onf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 89 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
OD;bpH
- 90 -
- 91 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 92 -
wdrzf UJG
wdrfndKtmum? tZ#mu? b,fnmywfvSnfh? vuf0Jvuf,m?
av;rsufESmudk? arQmfIMunfhu? cdk;aiGUrIefjym? xuf0VmrSm? wdrfvTmwdrfykwf?
ig;MuifBuD;au? odk;rTD;kyfodkY? tkyfumywfoef;? wdrfr&rf;ESifh? wdrf;yef;wdrf0g?
wdrfrdvmau? wdrfZm wdrfajymuf? rIdif;rIef&Dau? wdrfauG;aumufESifh?
wdrfausmufeDa&mif? c&rf;a&mifau? wdrfawmif wdrfvdyf? 0if;0garSmifvdkY?
a&mifrsKd ;rsKd ;au? eDrsKd ;&dyaf Mumif?h Ncyd af &mifwpfrsKd ;? wdrrf ;D cd;k ESi?hf wdrrf ;kd &pfoef;?
ykZeG q
f aD u? wdrrf um&fEiS ?hf wjcrf;eDjym? wjcrf;rSmum;? 0govdv
k ?kd jymovdv
k kd
ESi?hf xdx
k rkd sm;zsi?f rdC
k ;f aumif;uifrmS ? &Spcf iG w
f ikd ;f u? rIid ;f ndKUqifau? rif;vGif
jrL;<u? vGrf;rItifudk? jrifjyef&u? &if0vIdufzdk? pdwfEkysdK? idk,dkwrf;,rf;?
yef;rLudk? eDylvSef;au? ndK;umEGrf;odkY---/
(owxm? Ekomjcif;rS)
yifv,fzGJU
onf;wGifra,<uDvk? av;rsufESmudk? ararQmfIu? 0rf;Ek0rf;yg;?
'DvidI ;f oHav? nHu&ufau? ,ufaomaomESi?hf tHMh opzG,?f tajymus,af u?
yifv,fe'D? vIdif; csDcsDESifh? rIdif;&Dysys? wjrjrau? urf;prjrif? &SpfcGifwdkif;u?
rIdif;rIefqifjym? rif;vGif0dkif;tHk? jrLcdk;NcHKau? trKHaqmfEId;? &Dv[mav?
oD'gdk;rSm? rdk;oHvDoH? vIdif;*&ufau? ,ufcwfoHESifh? awmfoHvnf;usL;?
0ga,mrnfav? aqmifvjD zL;vd?Yk arQmf w
I ikd ;f yif? abmfuo
JG l Ukd ? ylvu
Ykd Rr;f atmif?
vGrf;rIqifa&---/
("r 0 d Z ,omjcif ; )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 93 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
r,foDwmzGJU
MuifZeD;u? rBuD;ri,f? ZrL&pfau? OD;opfa&TodkY? ra&Srwdk? rndKrjzL?
,Of eef;olvQi?f rqlrBuKH ? lygHEk iS ?hf kyyf u
kH uG?J um,ud,
k rf mS ? MumndKyef;a&mif?
&eHYarT;vsuf? *Grf;cJyrm? tom;awmfu? 0g0g0if;0if;? usrdk;arSmifrSm? va&mif
csif;odkY? rdwf&if;vnfwH? a&T&ifwGif;rSm? nif;yGifh&Hau? y'efy&pf? ajyjypf
acsmarm? rsufcHk;wGif av? rifESifhom;odkY? aMumESifhyg;jyif? ezl;wGifvnf;?
wGuf0ifr[d? vuPmESifh? nDnmGwfau? ewfZmwdodkY? oD&dtaoa&?
tjrLawrSm? taetxdkif? t,Oftaus;? uGrf;rpm;bJ? EIwfcrf;zsm;rSm?
[if;om;aq;od?Yk ykv&J wem? oGm;vSpmG ESi?hf rsuEf mS yy? ykPr aD v? wdxpD ad u?
jynfhonfhvodkY? pdrf;jrauom? ckepfxGDrSm? oG,fumjrjr? NzDcsaomtcg?
zsm;wxGmrSm? armfuGo?Ykd oQw& 0if? nif;yGiq
hf if? tjrifEx
k w
G ?f peDwiG af u?
a&T&ifzwfrSm? ojrwfaus;pHk? yef;zl;iHkav? yHkwrQ wdkY? rdef;r"avh? uK`EDav?
vGefodrfarGUau? EGJUonfhcg;rSm? udE&mau? raemwrQ? ajcmufjypfuif;au?
tif;ig;0 ESifh? lyuvsm? vSoD'grSm? nDnmxl;qef;? vSrsdK;pHkwGif? wnfyHk
wef;au? wdkufc ef; av;awmif? yef; Mumanmifr Sm ? wefa qmifr ,Gi f; ?
rD;rarQmfbJ? udk,fa&mifvif;? ajymif0if;jrjr? vSwarrSm? vES,fyvdkY
wGd&vdrfhr,f--/
(&mravmif;vsm r,fpD'gomjcif;rS)
jrif;zGJU
jrif;zGJUqdk&m owxmEkrif;om; jrif;ESifhujy&mwGif jrif;pD;usifvnfyHkESifh
jrif;j'yf*kPfudk zGJUEGJUxm;aomtydk'f jzpfavonf/ ae&mwum jrif;a&mufaeonf
udk awGUjrif&avonf/ xdkYaMumifh ]yk*HrSmjrif;? ZGef;rSmjrif;} [laompum; jzpfay:
cJh\/ ae&mwumrSm ygcsifonf? yg0ifonfudk xdkuJhodkY cdkif;EIdif;avh &SdMuavonf/
tzGJUrSm tawmfyif aphpyfvSojzifh avhvmEdkif&ef wifjyvdkufygonf/
]xdkrSmvnf;jrif;? onfrSmvnf;jrif;au? NrdKUwGif;NrdKUjyif? a&TjynfwGif;
rSm? jrif;ESifhvludk? jzLvdkYjrifau? rsm;zsifwHk&Smif; vltaygif;u? odef;aomif;
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 94 -
Adv
k af jc? jrif;ppfonfw?Ykd a&TjynfaZX? e*&ud?k wdu
k Mf u,lrnf? vma&mufonf
avm? wcsKd U &Sirf mS ? txifrmS ;Asm? r,m;udw
k ?JG om;udq
k
JG ? awmxJNrKd iaf csmif?
a&mufatmifykef;uG,f? NyD;awmhrnf[k? BuHpnfjyKvsuf? eDtdrfxufu?
qif;oufrnfysif? avSum;&if;rSm? jrif;udkjrifau? aMumuftifBuD;pGm?
aemufqkwfumjzifh? b,fnmapmif;vSnfh? 0ef;Munfhaomf? vuf0Jb,fnm?
a&SUrSmawmifajrmuf? xkwaf ,mufywef? tdrjf cifuefrmS ? ruse&f bJ? tjcifwikd f
rS m ? jrif ; wG J v G J E S i f h ? txJ r S m jrif ; ? jyif r S m jrif ; au}? [if ; Zmavmif y G e f ; ?
tkyfa'gufvSrf;u? ZGef;ESifha,mufr? tdk;cGufp? xdkrSwjcm;? ausmufom;
ausmufysdKif? ig;ydudkifESifh? qm;udkifr<uif;? c&if;rusef? MuufOwif;rSm?
jrif;csif;NydKif? tpOfoifhpGm? Al;zmrvGwf? &[wfpnfaygif;? Adkif;aqmif;up?
MunfhorQudk? jrif;ESifhcsnf;om? xrif;vkyfrSm? jrif;jrKyfygvdkY? rsufESmr&Tif?
wpftdrfvHk;rSm? jrif;udkjrifau? aMumufusifwkefvIyf? axmifhMum;wGifav?
0ifcgukwfvnf;? ykwfqdk;awmif;qdk;? c&if;qdk;au? pH*dk;qHcg? wdkYESifhomvQif?
umuG,frvGwf? ykwfacsmifwGif;rSm? jrif;kyfwwfodkY? jynfjrwfaZX? e*&wGif?
rdef;ra,musfm;? BuD;aomi,fol? vlysdKvltdk? yGJIjim;au? rsm;vlAdkvfwGif?
tysdK wpfoif;? udk,fuswfus? abmf'vDESifh vHkcsDwGif;rSm? ajymif;jAefqefcwf?
rzG,&f mrSm? vlwumwd?Yk rsuEf mS yg;jyif? ausmwGiaf emufuek ;f ? vuf;kH ESpzf uf?
yufc;kH xufu? jrif;wufaomoGi?f pdwu
f xif? [pfatmfwcsKd U? owac:wGi?f
,mOfBuD;&SifrSm? &TifrdkUrdkUav/
/
(owxmEk omjcif;qef;rS)
q&mxGef;onf avmua&;? "ra&;ESpfjzmwGif uRrf;usifaom pG,fpHkynm&Sd
wpfOD;jzpfaMumif;udk omjcif;rsm;u oufaojyvsuf&Sdonf/ omjcif;rsm;udk
em;aomwqif&aom yk*dKvfy&dowfwdkYrSm okwdom,maomtoHudkMum;&NyD; w&m;
"r&&SMd uavonf/ q&mxGe;f onf pmyef;csq
D &mvnf; jzpf\/ ol\ awmzGUJ ? awmifzUJG ?
yifv,fzGJUwdkYudk yef;csDa&;qGJouJhodkY zGJUxm;avonf/
avmua&;&mESifhywfouf vlUobm0? vlU"avhjzpf&BuHK&qHk&onfwdkYudk
tuGif;om;ay:vmatmif zGJUEGJUEdkifaomyk*dKvfvnf; jzpfayonf/ xdkYjyif &udKif pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 95 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 96 -
a&S;acwf &cdkifjynfpD;yGm;a&;&m
rdwfquf---OD;bpH (EdkifiHh*kPf&nf 'kwd,tqifh? tNidrf;pm;? &cdkifjynfe,f?
tvkyform;OD;pD;XmerSL;)um; &cdkifpmay,Ofaus;rIESifh ordkif;okawoDwpfOD;
jzpfonf/ ppfBudKacwfuyif jrefrm? t*Fvdyfpm*sme,frsm;wGif EdkifiHa&;aqmif;yg;rsm;
udk a&;cJhonf/ &cdkifjynfxkwf owif;pm? *sme,frsm;vnf; EdkifiHa&;,Ofaus;rI
aqmif;yg;rsm;udk rjywfa&;cJhonf/
&efukefwuodkvf &cdkifausmif;om;^olrsm; xkwfa0cJhaom &cdkifwefaqmif
r*Zif;\ yifwikd af qmif;yg;&SiEf iS hf twdik yf ifcpH mwnf;wpfO;D jzpfonf/ jrefrm? t*Fvyd f
(2)bmomvHk;jzifh a&;om;onf/ Ir0? jr0wDpaomr*Zif;BuD;rsm;ESifh *g'D,ef
owif;pmwdkY tcgtm;avsmfpGm pmay? EdkifiHa&; aqmif;yg;rsm;a&;cJhonf/
,ckaqmif;yg;rSm a&S;acwf&cddkifjynfpD;yGm;a&;&mudk oHk;oyfxm;csufjzpfonf/
&cdkifjynfacwftqufquf pD;yGm;a&;tajctaeudk pdppfwifjy&ef &nf&G,fcJh
aomfvnf; taMumif;aMumif;aMumifh vufprowfEdkifcJhay/ NyD;pD;oavmufudk
avhvmyg&ap[k q&mtm;cGifhyefNyD; 1966-ckESpfuyif &,lcJhojzifh pmzwfolwdkY
tusdK;iSm ,ckvufqifhurf; azmfjytyfygonf/
q&m"npHrmS ,cktcg &efuek Nf rKd Uaetdrf tNird ;f pm;b0jzifh at;csr;f pGm aexdik f
vsuf &Sdygonf/
(armif A od e f ; )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 97 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
a&S;bk&ifrsm;vufxuf
a&S;tcguyif &cdkifjynfonf pD;yGm;a&; uHkvHk<u,f0rI&SdcJhNyD; EdkifiHjcm;ESifh
ukeful;a&;rSm txufwef;uscJhavonf/ a&S;&cdkifbk&ifrsm;vufxufu &cdkifjynf
onf txl;pnfum;om,mvSonf[k &mZ0ifq&mrsm;u qdkxm;avonf/ a&S;tcg
u "n0wD? a0omvD? ajrmufOD;NrdKUawmfwdkYrSm MuufysHruspnfum;cJhonf[k awGU&
onf/
"n0wDNrdKUawmfudk tajcjyK xGef;um;cJhaom a'oudk "n0wD[kac:\/
"n0wDjynfudk pEol&d,vufxuf jrwfpGmbk&m;udk,fawmfwdkif <ua&mufcJhpOfu
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 98 -
jynfwGif;vkyfief;rsm;
qefpyg;vkyfief;um; t"duvkyfief; jzpf\/ if;aemuf 0g*Grf;pdkufysdK;a&;ESifh
&ufuef;vkyfief;? ESrf;cif;rsm;pdkufysdK; ESrf;qDBudwfe,faomvkyfief;? avSavmif;
vkyfief;? yef;xdrf? yef;zJ? yef;&H? ausmufqpftp&Sdaom vkyfief;? qifpG,fvkyfief;?
ig;vkyfief;? qm;vkyfief;? aq;yifpdkufysdK;aom vkyfief;? [if;oD;[if;&Guf? O,smOf
vkyfief;trsdK;rsdK;? ajrtdk;vkyfief;tp&Sdojzifh vkyfief;trsdK;rsdK;udk wDxGifcJhMuavonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 99 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
'*Fg;ESifh tav;csdef
&cdkifjynfwGif (a&S;&mpkESpfaygif;rsm;pGmuyif wef;*g;('*Fg;)oHk;pGJcJhMu\/ '*Fg;
taMumif;ESifhywfouf) OD;pHa&TbkESifh arm&pfaumvpfwdkYa&;om;aom aqmif;yg;
wpfckwGif 1430-ckESpf ajrmufOD;udk pwifwnfaxmifcJhaom rif;apmrGefrS tpjyK
1782-ckESpf orwrif;txd rif;qufrjywf'*Fg;cwfESdyfoHk;pGJjcif;udk azmfjyxm;av
onf/ odkYaomf ajrmufOD;NrdKUrwnfaxmifrD a0omvDNrdKUawmfBuD; xGef;um;cJh&m
if;a0omvDNrdKUa[mif;rS '*Fg;tajrmuftjrm;udk ,ckwzef wl;azmf&&SdcJhjyefavonf/
xdkaMumifh a&S;ESpfaygif;rsm;pGmuyif &cdkifjynf'*Fg;oHk;pGJvsuf&SdcJhonfrSm xif&Sm;
avonf/
'*Fg;xkwfvkyfoHk;pGJaom twwfynmESifh oHk;pGJaompepfudk tdEd,jynfrS&&SdcJh
avonf/ tav;csdefrSmvnf; tdEd,ESifhvnf;aumif;? ay:wl*DESifhvnf;aumif;?
'wf(csf)wdkYESifhvnf;aumif; qufoG,f a&mif;0,fazmufum;rI&SdcJhojzifh if;wdkY
oHk;pGJaom tav;csdefwdkYudk oHk;pGJcJhMuavonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 100 -
- 101 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
'*Fg;wefzdk;
&yfuGufpmwdkifESifh tcsKyfvlBuD;rsm;
qefpyg;vkyfief;ESifhEdkifiHjcm;ukefoG,fa&;
a&S;tcguyif &cdkifjynf\ toufaoG;cJrSm qefpyg;vkyfief;yif jzpfonf/
rdk;a&csdef (200)ausmf&SdcJhonfhtjyif ajrMoZmaumif;ojzifh pyg;udktvG,fwul
aygufa&mufap\/ pyg;udkBuJvdkufNyD; txl;rjyKpkbJvsuf 'va[maygufa&mufMu
avonf/ "n0wDjynfom;wdo
Yk ;kH &efvo
kd nfxufrsm;pGm ydv
k Qv
H suaf eojzifh Edik if jH cm;odYk
wifydkYa&mif;cscJhMuavonf/
qefpyg;ul;oef;a&mif;0,fa&;onf &cdkifjynf\ t"dupD;yGm;a&;vkyfief;
jzpf\/ qefpyg;ESifh 0g*Grf;a&mif;0,fa&;udk bk&ifudk,fwdkif BuD;Muyfaqmif&Guf
cJhavonf/ ,ckvGwfvyfaom jynfaxmifpkacwf EdkifiHawmfaumufyJoD;ESH a&mif;
0,fa&;bkwftzGJUrSBuD;rSL;aqmif&Gufaom vkyfief;pOfESifhEIdif;,SOf MunfhIEdkif&ef
a&S;&cdkif r[m&mZ0ifawmfBuD;rS atmufygtwdkif; aumufEIwfazmfjyvdkufayonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
aps;EIef;owfrSwfjcif;
xdktcg EdkifiHawmf vkyfudkif&&Sdaom pyg;? 0g*Grf;wdkYudk a&mif;cs&efudpESifh
ywfouf aqG;aEG;wdkifyifvdkojzifh EdkifiHawmftwGif; cefYxm;aom cdkifrif;wdkYESifh
wuG tcsKyv
f Bl u;D wdu
Yk kd ]Amylpm&} jynfp;kd Bu;D vTwaf wmfuqifah c:vsuf tpnf;ta0;
jyKvkyfNyD; aqG;aEG;wdkifyifMuavonf/ if;tpnf;ta0; EdkifiHawmfwGif vkyfudkif
vsuf &&Sdaompyg;? 0g*Grf;wdkY\ wefzdk;wdkYudk a&mif;0,fEdkif&efjzpfonfh tm;avsmfpGm
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 102 -
a&mif;0,fjcif;
xdo
k aYkd Munmawmfr
l aps;EIe;f udo
k Md uNy;D rS wdik ;f &if;om;ukeo
f nfrsm;ESihf Edik if jH cm;
rS vma&mufaomukefonfrsm;wdkYonf jynfolwdkYu qHk;jzwfcsufcsrSwfxm;aom
aps;EIef;twdkif; 0,f,l&avonf/ xkdtcg ukefonfrsm;wdkYu rdrdwdkY0,f,lvdkaom
pyg;? 0g*Grf;wdkYudk pm&if;jyKvkyfvsuf Amylpm&jynfpdk;BuD; vTwfawmfodkY wifoGif;&
avonf/
xdktcg Amylpm&jynfpdk;BuD;onf ukefonfwdkYwifoGif;aompm&if;udk &&SdavvQif
Edik if aH wmftusKd ;awmfaqmif 'dik ;f ust
D pd&Yk u xdo
k Bl u;D xHoYkd jyKvyk x
f yk yf ;kd odrk ;DS xm;aom
0g*Grf;wdkYudk 'dkif;usDtrdefYtmPmu qifhqdkawmfrlonfrSm aus;&GmwdkY odkrSD;xm;aom
0g*Grf;wdkYudk 'dkif;usDtvkyform;wdkYESifh avSavmif;pHkvifpGm,lNyD;vQif if;pyg;? 0g*Grf;
wdkYudk wifaqmif NrdKUawmfteD;aps;BuD; aumif;rGefpGmxm;&rnf[k qifhqdkawmf
rlvdkufavonf/ if;trdefYtwdkif; 'dkif;usDtpdkYudk xdkolBuD;u 'dkif;usDtvkyform;
ulvDrsm;wdkYESifh aus;&GmodkYoGm;a&mufNyD;vQif odkrSD;vsuf&Sdaom pyg;? 0g*Grf;wdkYudk
aumif;pGm wifaqmifxm;&avonf/
xdktcg pyg;&SifESifhwuG &yfuGuf Amylpm&vTwfawmf&Sdaom oabFmpmudkifodkY
wifoGif;&avonf/ if;oabFmpmudkifonf pm&if;t& a&mif;0,faom ukefrsm;\
aps;EIef;twdkif; oifhaiGrsm;udk wGufppf jynfusdK;awmfaqmif taumufawmfaiGrsm;
udk pyg;wpf&mvQif ESpfojymusEIef;jzifhvnf;aumif;? 0g*Grf; tojymwpf&m wefzdk;&Sd
vQif oHk;ojymusEIef;jzifhvnf;aumif; wGufppfpm&if;jyKvkyfNyD;vQif if;pm&if;ESifh
wuG pyg;? 0g*Grf;rsm;udk oabFmodkYa&mufatmif ay;ydkYaqmif&Gufaom 'dkif;usD
tvkyo
f rm;wd\
Yk vkyt
f m;caiGuykd g ukeo
f nfwu
Ykd pHv
k ifpmG wifoiG ;f &ef pm&if;jyKvyk f
vsuf Amylpm&jynfpdk;BuD;vTwfawmfodkY wifoGif;&avonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 103 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
vTwfawmfrS aiG&Sif;jcif;
xdkodkYa&mif;0,fa&;udpNyD;qHk;vQif Amylpm&jynfpdk;BuD;onf a&mif;0,fvsuf
&&Sad om tojymaiGrsm;udk ay;aqmif&ef qdik &f m&yfuu
G pf mudik w
f EYkd iS w
hf uG v,form;
wdkYtm;qifhac:awmfrlNyD;vQif v,form;wdkY vkyfudkifa&;twGuf axmufyHhvsuf&Sd
aom jynfusdK;aqmif b@mawmfaiGrsm;udkjzwf,l usef<uif;aom aiGrsm;vnf;
tojymwpf&mvQif jynfusdK;awmfaqmif&Guf&ef ig;ojymusEIef;jzifh odrf;ydkuf
usef<uif;aomaiGrsm;udk a&mif;0,f&&Sdonfhaps;EIef;twdkif; r,kwfravsmhapbJ
v,form;wdkYtm; xkwfay;awmfrlavonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 104 -
a&mif;0,f&;Xmersm;ESifh t&m&Sdrsm;
xdktcg ul;oef;a&mif;0,fa&;t&m&Sd a&wHcg;rif;aecJhaomaMumifh xdkt&yfudk
,ckwdkifatmif wefcdkuRef;[k ac:Muavonf/ awmifolv,form;wdkYu pyg;? 0g*Grf;
wdkYudk pkyHka&mif;csaomae&mjzpfaomaMumifh ,ckwdkifatmif pyg;xm;0gAdkuRef;
(ppfawGNrdKUe,f)[k ac:Muonf/
Edik if jH cm;rSvma&mufaom avSoabFmwdu
Yk akd pmihaf &Smuf&ef wyfzUJG pnf;xm;aom
ae&mudk ,ckwdkifatmif wyfarmf(aygufawmNrdKUe,f)[k ac:Muonf/
EdkifiHjcm;ukefonfrsm;ESifh wdkif;&if;om;ukefonfwdkY vrf;c&D;oHk;pGJ&ef vHkavmuf
wif,l&eftwGuf bk&ifrif;jrwfupDrH uefwl;xm;aomuRef;udk rif;uefuRef;
(ppfawGNrdKUe,f)[k ,ckwdkifatmif ac:Muonf/
ajrmuf O D ; Nrd K Uawmf vnf ; Amyl p m&jynf p d k ; BuD ; aecJ h a omt&yf u d k ,ck w d k i f
Amylawmift&yf[l ac:Muavonf/ NrdKUawmfqdyfurf;wGif a&mif;0,fa&;jyKaom
ae&mudk ,ckwdkifatmif aps;BuD;? wHcg;0aps;? pyg;aps;qdyf[k ac:Muavonf/
EdkifiHjcm;oabFmwdkYudkapmifha&Smuf&ef wyfzGJUxm;aomae&mudk ,ckwdkifatmif
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 105 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
ay:wl*Dbkef;BuD; rif;e&dwftjrif
xdkpOfu ajrmufOD;NrdKUodkYa&mufcJhaom ay:wl*Dbkef;BuD; rif;e&dwfu if;\
c&D;oGm;rSwfwrf;BuD;wGif tdEd,jynftm; qefwifydkYa&mif;cs&jcif;aMumifh ajrmufOD;
pnfum;yHkudk atmufygtwdkif; a&;om;xm;cJh\/
]]&cdkifjynfESifh qufpyfaom tdEd,jynfonf rdk;acgifa&&Sm;? iwfrGwfjcif;
ab;rsm;ESifhawGU&aomfvnf; &cdkifjynfrSm ESpfpOfESpfwdkif; rdk;a&csdefvufr 200-rS
300-xd &GmoGef;jcif;aMumifh &cdkifjynf\<u,f0jcif;rSm wpfESpfxufwpfESpf wdk;wuf
omvmcJhaMumif;? ydkaomqefpyg;rsm;udk tdEd,jynfodkY tNrJwifydkYa&mif;cs vdkaom
ukerf sm;udk tdE,
d jynfrS wifoiG ;f MuaMumif;}}[l bke;f awmfBu;D rif;e&dwu
f rSww
f rf;
wifcJhonf/
'wf(csf)wdkYESifh qefa&mif;0,fpOfu
a&S;tcgu qefpyg;rsm;udk tdEd,? b*Fvm;jynf? rm'&yfurf;ajc? oD[kdVf?
ay:wl*D? *dktm? rmvm,k? 'wf(csf) ta&SUtdEd,uRef;pkrsm;odkY wifydkYa&mif;cscJh Muav
onf/ 'wf(csf)rSwfwrf;wpfapmif atmufygtwdkif;a&;om;xm;\/
]]1631-ckESifh 1634-cktMum;wGif b*Fvm;yifv,furf;ajcwpf0dkuf iwfrGwf
acgif;yg;aomab;qdkufa&mufvsuf&Sdonf/ 'wf(csf)vlrsdK;rsm;onf &cdkifjynfrS pyg;
0,f & ef o G m ;Muonf / oD & d o k " r & mZm\oH w ref r sm;u 'wf ( csf ) vl r sd K ;rsm;onf
rvufumuRef;pkrsm;udk ppfwdkufaeMuojzifh qeftajrmuftjrm;vdkaeaMumif;udk
bk&iftm;avQmufxm;Muavonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 106 -
- 107 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
'wf(csf)&cdkif ul;oef;a&;
OD;bpH
- 108 -
EdkifiHjcm;ESifh ukefpnful;oef;a&mif;0,fa&;
"n0wD? a0omvDESifh ajrmufOD;NrdKUawmfrsm;xGef;um;cJhpOftcgu EdkifiHjcm;om;
yifv,ful;oabFmBuD;rsm;onf NrdKUawmfqdyfurf; tNrJwrf;qdkufuyfvsuf &SdcJhav
onf/
EdkifiHjcm;om; c&D;onfBuD;wpfOD;u ukvm;wefjrpftxuf rdkif-50ausmfrQ
qefwufrdaomtcg tvGefBuD;us,faom qdyfurf;NrdKUBuD;wpfNrdKUudkawGU&Sd&onf[k
qdkxm;&m a0omvDNrdKUawmfudkqdkvdkjcif;jzpfonf[k ,lqMuavonf/
tb,faMumifq
h akd omf xdck &D;onfBu;D a&mufvmcJah om ckEpS o
f u&mZfukd wGuq
f
MunfhIaomtcg a0omvDNrdKUawmfacwftwGif;yif jzpfaeavonf/ a0omvDacwf
taMumif;udk pHkpHkvifvifod&aomtcg ydkrdkxif&Sm;vmayvdrfhrnf/
NrdKUa[mif;acwfwGif EdkifiHjcm;om;rsm;ESifh b,fyHkukefpnful;oef;a&mif;0,fa&;
jyKvkyfcJhonfudkum; &cdkif&mZ0ifrsm;ESifh EdkifiHjcmom; txl;ojzifhay:wl*D? 'wf(csf)wdkY
\ rSwfwrf;rsm;wGif tawmfoifhzwfIod&SdMu&ayonf/
a&S;tcgu &cdkifjynfESifh ukefpnful;oef;a&mif;0,f qufoG,fMuaomEdkifiHrsm;
rSm tdEd, txl;ojzifhb*Fvm;jynf? r'&yfurf;ajcESifh oD[dkVfwdkYjzpfMuavonf/
tdEd,taemufawmifurf;ajc *dk0ge,f BuD;pdk;aecJhMuaom ay:wl*DwdkYonf
&cdkifbk&ifcGifhjyKcsufaMumifh ajrmufOD;NrdKUawmf 'dkif;usDbuft&yf pcef;cscJhMu\/
if;wdkYonf qef'GpfuRef;ESifh ppfwaumif;wpfzufurf;&Sd ',if;*g;qdkaom t&yf
wdkY wyfpcef;csMuum &cdkifbk&if vufatmufcH b*Fvm;ta&SUajrmufa'oudkulnD
apmifha&Smufay;Muavonf/
ay:wl*DwdkYonf if;wdkYae&if;a'ojzpfaom *dk0gESifhukefpnful;oef; a&mif;
0,fa&;wdkYudk taxmuftyHhay;cJhMuavonf/ odkYulnDcJh&mrS if;wdkYonf &cdkifjynf
udk odrf;ydkuf&ef BuHpnfcJhMuaomfvnf; &cdkifa&wyf? ukef;wyfwdkY\ owdaMumifh
vnf;aumif;? bk&if\ enf;y&d,m,faumif;jcif;aMumifh vnf;aumif; ratmifjrifcJh
Muacs/
odkYaomf &cdkifbk&ifonf EdkifiHjcm;ul;oef;a&mif;0,fa&;ESifh &cdkifjynftwGuf
umuG,af &;wdt
Yk wGuv
f nf;aumif; ay:wl*w
D t
Ykd m; aumif;pGmtoH;k jyKEikd cf ahJ vonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 109 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
ay:wl*w
D EYkd iS hf tqufjywfcgeD;wGif ta&SUawmif 'wf(cs)f tdE,
d uRe;f pk? bmaw;
bD;,m;NrdKU&Sd 'wf(csf)wdkYESifh qufoG,fcJhavonf/ 'wf(csf)wdkY\ ukefavSmifHk;
(
)rsm;udk NrdKUa[mif;tem;&Sd abmif;'Guft&yf zGifhvSpfcJhMu\/
,aeYwdkif if;wdkYudk ysufpD;,dk,Gif;vsuf awGUEdkifMuayao;onf/ &cdkifjynfESifh
'wf(csf)wdkY\ ukefpnful;oef;a&mif;0,fa&;rSm tawmfBuD;us,fcJhaMumif;rsm;ESifh
&cdkifbk&ifonf EdkifiHjcm;ul;oef;a&mif;0,fa&;wGif 'wf(csf)wdkYxuf rnHhvSaMumif;udk
rSwfwrf;wifxm;cJhMuayao;onf/
oGif;ukefxGufukefrsm;
&cdkifjynfrS EdkifiHjcm;odkY wifydkYaomukefrsm;rSm qefpyg;? 0g*Grf;? qif? aus;
uRefrsm;? aiGxnfrsm;? qifpG,frsm;? csnfxnfrsm;? rJe,f? csdyf? ,Gef;xnfrsm;jzpfMu\/
0ifukefrsm;rSm aumuf&Dac: <uDaph (a<uaphrsm;)? aq;rsm;? tarT;tBudKif?
wGif;xGufypnf;rsm;? ydk;xnfrsm;? [if;arT;rqvm? tausmf? u&ruf? aumfaZm?
owKxnf? yef;uefcGufa,muftp&Sdaom toHk;taqmifypnf;trsdK;rsdK; jzpfMu
avonf/
rSwfwrf;rsm;
ay:wl*Dbkef;BuD; refe&dwfonf oD&dok"r&mZmbdodufyGJESifh BuHKBudKufcJh&m
ajrmufOD;NrdKUawmft&yf&yfrS ukefonfrsm;a&muf&SdvmcJhMuNyD; pnfum;vSonfh
taMumif;udk atmufygtwdkif; rSwfwrf;wifcJhavonf/ if;jyif paumufwef
trnf&Sdaom 'wf(csf)c&D;onfuvnf; atmufygtwdkif; ajrmufOD;NrdKUcsrf;om
<u,f0yHkudk a&;om;xm;cJhjyefao;onf/ aumufEkwfcsufrsm;udk zwfI&jcif;jzifh
ajrmufO;D NrKd U\ Edik if jH cm;ukeo
f ,
G af &;vkyif ef;ESihf ajrmufO;D pnfum;vSyw
kH u
Ykd kd ay:vGipf mG
od&SdEdkifMuavonf/
]NrdKUawmf (ajrmufOD;) t&yf&yfte,fe,frS vma&mufonfh {nfhonfrsm;ESifh
jynfEh u
S af e\/ b*Fvm;yifv,fatmfurf;ajc&Sd ,d;k ',m;jynf? jrefrmjynf? tdE,
d jynf
ESifh pydkuf(
)uRef;ac: [if;cyftarT;tBudKifxGuf&m uRef;rsm;u EdkifiHjcm;om;
ukeo
f nfrsKd ;pHw
k v
Ykd nf; aps;uGu&f mS &efvma&muf avhvmMuonf/ qdu
k af &mufaeaom
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 110 -
- 111 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
upye'D
OD ; bpH
*
M.S Collis, The Land of the Great Image. P.211, Faber & Faber Ltd.,
London, 1945.
usrf ; ud k ; pm&if ;
1/
&cdkifr[m&mZ0if (ayrl)
2/
3/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 112 -
- 113 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 114 -
- 115 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 116 -
- 117 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 118 -
- 119 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 120 -
- 121 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
Adv
k yf gESi?hf uREyfk o
f m pdu
k yf sKd ;jim;? uGr;f oD;tke;f yif? ydEyJ if[?k xef;yifo&ufrsm;
ESi?hf vGeq
f ef;jym;opfwum? Adrmefomawm? O,smOfawmud?k xif&mS ;jrifvwf
ygu? &Tif0rf;omvGeftm;&? Xme&yf&Gm? NrdKUcsrf;omonf? tdrfrSmqdkufa&muf
Mu\/}}
odkYvQif NrdKUolBuD; OD;atmifausmfZHonf upye'Djrpf0rS avSavmif;jzifh
ppfawGodkY 0ifvmaomtcg jrif&awGU&aom IarQmfcif;t00wdkYudk aphpkatmif
&Tef;vdkuf&wkoGm;jzifh zGJUEGJUoDuHk;xm;jcif;jzpfygonf/ ]upye'D? r[Durf;ayrdkY?
omcsif;i,fcsD}[l vnf;aumif;? ]wjzKjzjz? upy}[lvnf;aumif;? ]a&ompdrf;jr?
up y }[l axG x l ; qef ; jym;vS o nf h jrpf B uD ; jrpf 0 S r f ; wG i f &mZ0if t rsd K ;rsd K ;
ajymif;vJcJhNyDjzpfaomfvnf; upye'D\ obm0tajcum; ,aeYwdkifajymif;vJjcif;
r&Sdao;onfudk awGU&ygonf/
"npH
rSwfcsuf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 122 -
- 123 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
armif;qGpJ cef;
OD;bpH
- 124 -
- 125 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
bpH
(&cd k i f r * Z if ; trS w f - 10)
OD;bpH
- 126 -
- 127 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdkifa&wyfom;wdkY pGrf;&nf
ay:wl*De,fcsJUorm;wdkYonf &cdkife,fodkYusL;ausmfcJhMupOfu &cdkifa&wyfom;
rsm;onf tqdkygay:wl*DwdkYtm; ol&Jaumif;yDyD wGef;vSefcJhMuygonf/
AdkvfrSL;csKyf rsufawmif&Snf? vufHk;ay:? Adkvfcsif;ysH? iay:vHk;? icGufayguf?
uRJwaumifEdkifpaom yk*dKvfwdkYonf &cdkifawmfvSefa&;orm;rsm;tjzpf rSwfwrf;
rsm; txift&Sm; &Sdaeygonf/ yk*dKvfwdkYonf r[mvlrsdK;BuD;0g'jzpfaom
zdESdyfusL;ausmfjcif;udk acsrIef;wGef;vSefcJhMuolrsm; jzpfygonf/
t*Fvdyfudk awmfvSefcJhyHk
NAw
d o
d Qe,fcsUJ orm;wdYk tdE,
d rS &cdik o
f Ykd csw
D ufwu
kd cf u
kd pf Ofu &cdik o
f &l J aumif;wdYk
taejzifh a';0ef;Bu;D OD;atmifausm&f ?DT rif;om;Bu;D OD;a&TAef;wd\
Yk awmfveS cf yhJ w
kH o
Ykd nf
&mZ0ifrSwfwrf; aemifvmaemufom;wdkY trSwfw&jzpfapjcif;iSm if;wdkYvufarmif;rS
xd;k qG&&Sad om aoG;rsm;jzifh pmwrf;Bu;D rsm; a&;xd;k awmfveS cf MhJ uolrsm; jzpfMuygonf/
rif;avmif; armifazmfatmif? OD;vmbwd\
Yk jrifjh rwfaom awmfveS af &; pdw"f mwf
rsm;onf ,aeYwdkif &cdkife,fbuf ajymrqHk;Edkifatmif&SdMuonf r[kwfygvm;/
t*Fvdyfudk awmfvSefcJhol
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdkifrsdK;cspfawmfvSefa&;orm;rsm;
OD;bpH
- 128 -
odMuao;&JUvm;
q&mOD;atmifxGef;OD;? OD;ynmoD[? OD;pdEm? 'dkYvufHk;? OD;pHa&T? OD;bpH? OD;ndKxGef;?
OD;ausmfjr? bHkaygufomausmfwdkYtaejzifh ArmhawmfvSefa&;orm;rsm; jzpfcJhMuonf/
ocifav;armif? ocifjr? ocifpdk;wdkYESifhyl;wGJ awmfvSefcJhMuonfrSm cyfEkEk
cyfMurf;Murf; jzpfcJhMuygonf/
1300-jynfhESpf ta&;awmfyHkwGif &cdkifausmif;om;rsm; a&SUwef;rS acgif;aqmif
wdkufcdkufcJhMuonfudk uG,fvGefol AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh jrefrmhawmfvSefa&;
acgif;aqmifrsm;vnf; todyifjzpfygonf/ t*FvdyfwdkY MoZmvGrf;rdk; pdk;rdk;tkyfcsKyf
aeonfhtcsdef t*Fvdyfudkarmif;xkwf&ef awmfvSefonfhtcef;wGif &cdkifjynfrS
awmfvSefa&;yk*dKvfwdkYrygvQifrNyD;[kqdkvifhupm; ,aeYtzdkY yk*dKvfrsm;twGuf
owd&Murnfum; rvGJacs/
1942-ckEpS ?f Mo*kwv
f wGi;f u wufbek ;f Bu;D ode;f az (,aeYoed ;f azjrif)h ? ocifp;kd ?
Adkvfwifa&T? AdkvfwifjrwdkY t*Fvdyfudk cHcswGef;vSefa&;ESifhywfouf ppfawGcdkif
rif;jym;NrKd U taemufbufx;D eef;wGif txyfxyfaqG;aEG;vsuf awmfveS af &;atmifjrif
a&;twGuf pDrHudef;cscJhMujcif; jzpfygonf/
rarhtyfaom om"u
jrefrmESifh&cdkifrif;wdkYtm; rvdrhfwywfESifhtydkifpD;aom *syefzufqpfwdkY\
ab;&efudk rnfodkYawmfvSef&rnfenf;[k BudK;pm;aqmif&Guf&m awmfvSefa&;tp
&cdkifjynfuyif jzpfygonf/
wufbek ;f Bu;D ode;f azjrif?h Adv
k w
f ifa&Twt
Ykd m; ukvm;wefjrpf;kd wef;wpfavQmufrS
aqmifMuOf; ydkYvdkufolrsm;rSm &cdkifrsdK;cspfawmfvSefa&;orm;rsm;\ oufpGefYBudK;pm;rI
jzpfaMumif; rarhtyfaomom"uwpfck jzpfygonf/
- 129 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
avxD;tp &cdkifawmfvSefa&;u
1944-ck E S p f v ,f a vmuf w G i f *syef u d k p wif a wmf v S e f a &;ES i f h y wf o uf
jrefrmjynfwiG ;f odYk avxD;jzifq
h if;vmcJMh uolrsm;rSm &cdik t
f rsKd ;om;awmfveS af &; orm;
wdkYomvQif yg0ifcJhMuonf[kqdkygu qdkEdkifygonf/
AdkvfndKxGef;? AdkvfBuD;MumvSatmif? Adkvfxyfwifarmif? Adkvfatmifxl;? Adkvf
pHomausmf? AdkvfapmOD;? Adkvfomausmftp&Sdaom yk*dKvfrsm;ESifh OD;ynmoD[? OD;pdEm?
OD;ausmfjr? OD;bpH? OD;armifeD? bHkabmufomausmf? OD;xGef;0if;? OD;xGef;vIdifwdkY\
BudK;yrf;rI? zufqpf*syefawmfvSefa&;wdkYwGif a&SUwef;rS pwifaqmif&GufcJhMuolrsm;
jzpfMuygonf/
t*FvdyfwyfzGJUtrSwf(136)ul;uywdefawmhESifh jcaoFhtrnfcHyk*dKvfrsm;
BudK;BudK;pm;pm;yl;wGJ *syeftm;awmfvSefcJhMuonf/ tao;pdwf&mZ0ifa&;&rnf
qdv
k Qif tcsKyt
f jcmtmPmydik f Armhvw
G v
f yfa&;touf raooa&GUuse&f adS eMuaom
tqdkygyk*dKvfwdkY\ tarGESpfyg0ifygonf[k qdkcJhajymcJhaomf rnfolrQarhEdkifvdrfhrnf
rxifEdkifay/
jynfaxmifpkBuD;wnfNrJa&; jynfaxmifpkpdwf"mwf jyif;jya&;wdkYwGif usyfjynfh
wif;jynfh&SdMuaom &cdkifrsdK;cspfwdkY xdkyk*dKvfwdkYtm; aeYtcgwGif rarhtyfaMumif;
owif;pmrSa&;jcif; jyKvdkufygownf;/
"npH
rSwfcsuf/ / trsd K ;om;owif ; pm 16Bud r f a jrmuf (1961? rwf v 27&uf
xkwf ]ppfawGarmif} trnfjzifh azmfjyzl;ygonf/)
t*Fvdyfwyf 136
t*Fvdyfwyfr[m trSwf (136)ESifh qufoG,f jyaw;pcef;? armif;qGJpcef;?
k y f 0 pcef ; rsm;onf u m; &cd k i f a wmf v S e f a &;orm;rsm;\ tajccH p cef ; rsm;ES i f h
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 130 -
- 131 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
EG,fcsdKzdkacgif-dk;rawmif
OD;bpH
- 132 -
- 133 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 134 -
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
- 135 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
OD;bpH
- 136 -
- 137 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 138 -
- 139 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
bpH
&cdkifwefaqmiftwGJ c? trSwf 1/
OD;bpH
- 140 -
- 141 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdkifwl&d,mESifh &cdkiftoH
OD;bpH
- 142 -
- 143 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
their reciative, the Vietorious, the Master of Thunder, the Van Lord."
There is no animal which better graces a parade then and elephants each
decked till it was a pageant and itself, an ambling treasury of colour and
magnicficence. The howdahs were so various. Each nobleman strove to make
him the most noble. Some were gilt, some lacquered, they were carved with
reliefs of monstars, serpents, flying spirits their canopies were of all shades, and
embroidered or woven, tapestried, of a applique work, their fringer strings of
pearls. It seems that between the elephants as they came on two by two, were
musicians. With them were several troupes of dancers, the girls who had performed
in the palace and others. Richly and gaily dressed, with garlands of flowers on
their heads, they danced and sang like bright birds gliding in and out among the
ranks, passing even beneath the trunks of the war-elephants, taping them with
their fans and carrying out their names resounding names which they wove in to
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;&mZfawmfpm;udk bdou
d o
f eG ;f Ny;D aomtcg qdo
k ?H rIwo
f w
H u
Ykd kd odMYk um;&jyef\/
''There was a buzz of carversation, sound of songs and flutes filled the air,
and troupes of dancing girls and acrobats perturbed or leaped, sang and made
fun."
''The prince moved off. The crowd was very thick in the palace Courtyards.
There were shouting and songs, more music and dancing."
"When all were in their Proper stations, the processions started, the cavalry
in front, the war elephants second, the nobility third, and the prince last with his
personal attendants, the forty handsome youths who had accom panied him to the
palace. Manrique and the Captain rode among the nobility. It was splendid train,
immensely long.
OD;bpH
- 144 -
- 145 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 146 -
- 147 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 148 -
- 149 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
ausmif;omvli,fb0 atmifqef;
tvSty [efyef [dwf[ef tvGefrsm;&aom
acwfwGif vli,fatmifqef; b,fhaMumifh
olrsm;ESifhrwl cJhavoenf;/
OD;bpH
- 150 -
- 151 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 152 -
- 153 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 154 -
- 155 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdkifrsdK;cspfrsm; awmfvSefcJhpOfu
1942-ckESpfujzpfygonf/ &cdkifrsdK;cspfvli,fwdkYonf 'DygHk? tjrifhuRef;?
ausmufwef;wdu
Yk jkd zwfausm
f r,lvrf;rBu;D udk odr;f yf u
kd cf MhJ uygonf/ r,lvrf;rBu;D &Sd
qdyfwdkufanmifyifpcef;wGif NAdwdoQwyfESifh &ifqdkifwdkufMuonf/
x&yfum;BuD;rsm;ESifh csDwufvmMuaom NAdwdoQwyfom;wdkYonf vufeuf
tiftm;Bu;D rm;aomfvnf; pdw"f mwfusqif;aeMuojzifh aemufqw
k x
f u
G af jy;Muonf
udk awGU&ygonf/ &cdik rf sKd ;cspw
f yfom;wdo
Yk nf ppfawGNrKd Uudk NAw
d o
d Qwv
Ykd ufxrJ S twif;
jyef,l&eftwGuf &cdkifppfaMumif;csDwufvmcJhaom ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf
AdkvfrSL;&efatmifwdkYESifhtwl vdkufygvmMujcif;jzpfonf/
ppfawGNrdKU\ t0if0wHcg;jzpfonfh qdyfwdkufanmifyifpcef; acwtem;,lMu
ygonf/ qdyfwdkufanmifyifpcef;um; a&S;ESpfaygif; 500-ausmfavmufu
tusmNrdKU \ yifv,fqdyfurf;wpfckyifjzpf\/ tmusyfawmfukef;&Sd vuf0JovHk;awmf
apwD\ t&dyftm0goudk cdkvHIvsufvmcJhjcif;jzpfonf/
qdyw
f u
kd af nmifyifpcef; ESpaf ygif; 100-ausmu
f &cdik rf sK;d cspBf u;D rsm;jzpfonfh
rif;om;BuD; OD;a&Tbef;? a';0efBuD; OD;atmifausmf&TDESifh NrdKUolBuD; OD;atmifausmfZHwdkY
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 156 -
- 157 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
wpfBurd w
f ek ;f u &cdik jf ynftvH;k rSm if;wdv
Yk uf0,foYkd jyefvnfa&muf&cdS zhJ ;l onf/
&cdkiftrSefESifh awGUBuHK&avonf/ e,fcsJUwpfOD;udkESifvdk rsdK;cspfvli,fwdkYonf
udk,fhjynfudk e,fcsJUvufrS jyefvnf&&SdvdkaomqEjzifh b*Fvm;e,fwGif; &cdkif
rsdK;cspfawmfvSefa&;tzGJUudk NAdwdoQtultnDjzifh zGJUpnf;cJhMuavonf/ &cdkifjynfwGif;
odkY NAdwdoQwyfrsm;ESifhtwl 0ifa&mufcJhMuonf/
ajrmufOD;NrdKUawmfudk jyefvnfodrf;ydkufpOfu &cdkifrsdK;cspfvli,frsm;onf a&SUwef;
rS yg0ifcJhMuavonf/ odkYaomf e,fcsJU[lorQwdkYonf taoG;ta&mifuGJjym; apum
rlvnf; oabmqErSmwlnDMu\/ NAdwdoQe,fcsJUorm;onf &cdkifrsdK;cspfwdkYtm;
ay;cJhaomuwdudk tvG,fwulazmufzsufvdkufMuawmhonf/ &cdkifjynfum; e,fcsJU
wpfOD;vufrS tjcm;e,fcsJUwpfOD;vufodkY ul;ajymif;cJh&awmhonf/
rsdK;cspftmZmenf rif;om;BuD; a&Tbef;? a'0efBuD; OD;atmifausmf&TDESifh NrdKUolBuD;
OD;atmifausmfZHwdkY OD;aqmifaom NAdwdoQe,fcsJUawmfvSefa&; &cdkiftmZmenf
rsdK;cspfwyfzGJUrsm;onf NAdwdoQtkyfpdk;NyD; ESpfESpfrQrMumcif wpfjynfvHk;rS x<ucJhMu
jyefavonf/ 1827-ckrS 1836-ckESpftxd awmfvSefcJhMuonf/
odkYvIyf&Sm;rIBuD;onf ESpftenf;i,f Nidrf;at;oGm;onf[kxif&aomfvnf;
&cdkifvlrsdK;wdkYtaejzifh vGwfvyfa&;qHk;HI;NyD; olwpfyg;vufatmufodkY a&muf&onfh
tjzpfudk rnfodkYrQvufcHEdkifMuonf r[kwfygay/
NAdwdoQtkyfcsKyfrIvufatmufwGif ESpfaygif;rsm;pGm jynf&GmrNidrfroufrIrSm
Nidrf;at;pjyKvmovdkvdkawGU&NyD; pD;yGm;a&;wdk;wufvmrIwdkYudk jrifMu&avonf/
&cdkifvlrsdK;wdkYonf t*FvdyfESifhawGUqHk&jcif;jzifh taemufEdkifiH,Ofaus;rIwdkYudk
OD;pGm&&SdvmMuonf/ odkYaomfvnf; olwpfyg;atmuf uRefoabmufb0udkum;
tb,fvQif vufoifhcH a&mifh&Jwif;wdrfrI &SdMuygrnfenf;/
1870-ckavmufwGif AdkvfOD;jzLonfvnf;aumif;? 1880-ckwGif AdkvfarmifydkifESifh
AdkvfiwmwdkYonf vnf;aumif;? 1890-ckwGif AdkvfMumxGef;? Adkvfa&TvSESifh Adkvfvmb
wdkYonf vnf;aumif; qifhumqifhum awmfvSefcJhMuavonf/ 1892-ckESpfwGif
r,ljrpf r*FvmBuD;awmifudktajcjyK csif;AdkvfESifh AdkvfazmfatmifwdkYonf vufeuf
udkifawmfvSefa&;BuD;udk zefwD;cJhMujyefonf/
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
OD;bpH
- 158 -
- 159 -
&ur@dKif trSwf ( 1 )
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
&cdi
k o
f m;BuD;pmay
"npH