Chng 7 NGN SCH NH NC

9/2/2013

Chng 7: NGN SCH NH NC

Ni dung nghin cu : I/. Mt s vn chung v NSNN II/. Thu v chi NSNN III/. T chc h thng NSNN v phn cp qun l NSNN IV/. Nm ngn sch v chu trnh ngn sch
9/2/2013 2

I/. MT S VN CHUNG V NSNN

1.

2.

Khi nim v c im ca NSNN Vai tr ca NSNN

3

9/2/2013

II/. THU V CHI NSNN

1. 2. 3.

Thu NSNN Chi NSNN Cn i NSNN

9/2/2013

III/. T CHC H THNG NSNN v PHN CP QUN L NSNN VN

1. T chc h thng NSNN 2. Phn cp qun l NSNN

9/2/2013

IV/. NM NGN SCH v CHU TRNH NSNN

1.

Nm ngn sch Chu trnh NSNN

2.

9/2/2013

1. Khi nim NSNN

a/ Lc s ra i v pht trin ca NSNN

b/ Khi nim v c im NSNN

9/2/2013

Mt s quan im v NSNN:
(i) NSNN l mt vn kin ti chnh, m t cc khon thu, chi ca Chnh ph, c thit lp hng nm (ii) NSNN l qu tin t tp trung ca nh nc,l k hoch ti chnh c bn ca nh nc. (iii) NSNN l nhng quan h kinh t pht sinh trong qu trnh Nh nc huy ng v s dng cc ngun ti chnh khc nhau.
9/2/2013 8

Phm tr ngn sch:

Xt v hnh thc: NSNN l mt bn d ton (k hoch) thu v chi do Chnh ph lp ra, trnh Quc hi ph chun. Xt v thc th vt cht: NSNN bao gm nhng ngun thu c th, nhng khon chi c th v c nh lng NSNN l mt qu tin t ln ca Nh nc. Xt trong h thng ti chnh: NSNN l mt khu trong h thng ti chnh quc gia. Xt v ni dung kinh t: NSNN phn nh cc quan h ti chnh gia Nh nc vi cc ch th phn phi khc.

9/2/2013

NSNN l mt khu ca h thng ti chnh quc gia, n phn nh quan h kinh t pht sinh gn lin vi qu trnh to lp, phn phi v s dng qu tin t tp trung ca Nh nc khi Nh nc tham gia phn phi cc ngun ti chnh quc gia nhm thc hin cc chc nng ca Nh nc trn c s lut nh.
9/2/2013 10

c im ca NSNN
+ Vic to lp v s dng qu NSNN lun gn vi quyn lc ca Nh nc v c tin hnh trn c s lut nh. + NSNN lun gn cht vi s hu Nh nc, nhm thc hin cc chc nng ca Nh nc, lun cha ng li ch chung, li ch cng cng. + Hot ng thu, chi NSNN thc hin theo nguyn tc khng hon tr trc tip l ch yu.
9/2/2013 11

2. Vai tr ca NSNN
+ NSNN l cng c ti chnh quan trng nht m bo ngun ti chnh cho hot ng ca b my nh nc. + NSNN l cng c quan trng Nh nc thc hin iu tit nn kinh t : - thc y s chuyn dch c cu kinh t theo hng hiu qu. - m bo cho nn kinh t tng trng n nh v bn vng. + NSNN l cng c hu hiu ca Nh nc thc hin cng bng x hi

9/2/2013

12

Lu

khi s dng NSNN iu chnh thu nhp m bo cng bng x hi :

(1) Vic s dng cng c thu iu chnh thu nhp

m bo cng bng x hi l khng n gincn phi nghin cu 2 thi cc: kch thch v hn ch.

(2) Nc ta hin nay, nhu cu chi tiu dng x hi rt ln, nhng ngun thu NSNN cn hn hp cn thc hin Nh nc v nhn dn cng lm (3) m bo cng bng XH khng ch hiu n gin l iu tit phn thu nhp qu cao, m cn bao hm c vic iu chnh mc thu nhp qu thp n mc thu nhp trung bnh.
9/2/2013 13

1. Thu NSNN
1.1. Mt s vn chung v thu NSNN 1.2. Mt s khon thu ch yu

1.3. Gii php bi dng ngun thu

9/2/2013 14

1.1.1. Khi nim thu 1.1.2. Phn loi thu 1.1.3. Cc nhn t nh hng ti thu NSNN
9/2/2013 15

1.1.1. Khi nim thu NSNN

Thu NSNN l vic Nh nc dng quyn lc ca mnh tp trung mt phn ngun ti chnh quc gia, hnh thnh qu NSNN nhm tho mn cc nhu cu chi tiu ca Nh nc

c ngun ti chnh p ng nhu cu chi tiu, Nh nc thng s dng ba hnh thc ng vin l: quyn gp ca dn, vay ca dn v dng quyn lc Nh nc bt buc dn phi ng gp.
16

9/2/2013

c trng ca thu NSNN

Ngun ti chnh c tp trung vo NSNN chnh l mt phn thu nhp ca cc tng lp dn c c chuyn giao cho nh nc. i tng phn chia l ngun ti chnh quc gia l kt qu do lao ng sn xut trong nc to ra c th hin di hnh thc tin t (GDP). V mt ni dung, thu NSNN cha ng cc quan h phn phi di hnh thc gi tr.
9/2/2013 17

1.1.2. Phn loi thu

Cn c vo phm vi pht sinh: + Thu trong nc (sxkd,dv,bn v cho thu ts QG,) + Thu ngoi nc (xkl,vin tr,vay nc ngoi) Cn c vo tnh cht pht sinh v ni dung kinh t: + Thu thng xuyn (thu, ph, l ph) + Thu khng thng xuyn (thu hot ng kt,snghip, vay, vtr,) Cn c vo yu cu ng vin vn vo NSNN + Thu trong cn i NS (Thu, ph,l ph,hhot ng kt..) + Thu b p thiu ht NS (vay)
18

9/2/2013

1.1.3. Cc nhn t nh hng thu nsnn

Thu nhp GDP bnh qun u ngi; T sut li nhun trong nn kinh t; Tim nng t nc v ti nguyn thin nhin; Nhu cu chi tiu ca Nh nc ; Hiu qu ca b my thu np
9/2/2013 19

1.2. Mt s khon thu ch yu

1.2.1. Thu 1.2.2. Ph v l ph 1.2.3. Thu t hot ng kinh t ca Nh nc 1.2.4. Khon thu t vay n Chnh ph 1.2.5. Vin tr quc t
9/2/2013 20

1.2.1. Thu-khon thu ch yu ca nsnn

a) Khi nim Thu l mt khon ng gp bt buc ca cc t chc, c nhn cho Nh nc theo mc v thi hn c php lut quy nh, khng mang tnh cht hon tr trc tip, nhm trang tri cc nhu cu chi tiu ca nh nc
+ Thu l mt khon thu bt buc, gn lin vi quyn lc ca Nh nc + Thu l mt phn thu nhp ca cc tng lp dn c c chuyn giao cho Nh nc + Thu khng mang tnh hon tr trc tip
9/2/2013 21

b) Phn loi thu

Da theo phng thc nh thu (theo tnh

cht chuyn dch gnh nng ca thu): - Thu trc thu - Thu gin thu

Theo I tng nh thu: - Thu thu nhp

- Thu ti sn - Thu tiu dng

9/2/2013

22

c) Cc tiu thc xy dng h thng thu hin i

1. 2. 3. 4. 5.

6.

Tnh cng bng Tnh hiu qu/tnh n gin Tnh trung lp Tnh r rng, minh bch Tnh thun tin Tnh n nh

9/2/2013

23

d) Cc yu t cu thnh nn 1 lut thu

1.

2.
3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Tn gi i tng np thu i tng chu thu i tng nh thu Cn c tnh thu Ch min gim thu Th tc thu np thu Trch nhim, ngha v i vi ngi np thu Trch nhim, quyn hn ca c quan thu X l vi phm
24

9/2/2013

Ph: Ph l khon tin m t chc, c nhn phi tr khi c mt t chc, c nhn khc cung cp dch v (c quy nh trong danh mc ph ban hnh km theo Php lnh v ph v l ph).
Ph mang tnh t nguyn, nhm b p mt phn chi ph ca cc c quan s nghip b ra cung cp dch v cng.
9/2/2013 25

L ph: L ph l khon tin m t chc, c nhn phi np khi c c quan Nh nc hoc t chc c u quyn phc v cng vic qun l Nh nc (c quy nh trong danh mc l ph ban hnh km theo Php lnh v ph v l ph.
L ph nhm b p ton b chi ph m c quan hnh chnh t php phi b ra cung cp dch v.
9/2/2013 26

THU
Khng hon tr trc tip

PH v L PH

Hon tr trc tip

m bo cng bng x hi

bo Cbng trong vic Sdng dv

PH
(gi) dch v Chu thu

Khng chu thu

9/2/2013

27

1.2.3. Thu t hot ng kinh t ca Nh nc Thu thng qua cc ngun li nhun ca cc cng ty thuc s hu Nh nc, c vn gp c phn; Thu t thanh l, sp nhp cng ty; Thu t tin cho thu t i vi cc doanh nghip.

9/2/2013 28

a) Vay n trong nc
- Tn phiu Kho bc - Tri phiu Kho bc: - Tri phiu u t
b) Vay nc ngoi - Hip nh vay mn gia hai chnh ph - Hip nh vay mn vi cc t chc ti chnh tin t th gii - Pht hnh tri phiu chnh ph ra nc ngoi
9/2/2013 29

1.2.5. Vin tr quc t

Vin tr nc ngoi l ngun vn pht trin ca cc chnh ph, cc t chc lin chnh ph, cc t chc quc t cp cho chnh ph mt nc (thng l nhng nc ang pht trin v nhng nc ngho) nhm thc hin cc chng trnh hp tc pht trin kinh t x hi. Vin tr khng hon li (c cp bi UNDP, UNICEF, PAM, OMS) Vin tr c hon li - ODA
9/2/2013 30

2. Chi NSNN

2.1. Mt s vn chung v chi 2.2. Phn loi chi NSNN 2.3. Cc nhn t nh hng n chi
9/2/2013 31

a) Khi nim chi: Chi NSNN l vic phn phi v s dng qu NSNN theo nhng nguyn tc nht nh nhm m bo thc hin cc chc nng ca Nh nc. b) c im: + Chi NSNN gn cht vi b my nh nc v nhng nhim v kinh t, chnh tr, x hi m Nh nc m ng trong tng thi k. + Chi NSNN gn vi quyn lc ca Nh nc. + Hiu qu chi NSNN khc vi hiu qu s dng vn ca cc doanh nghip, n c xem xt trn tm v m. + Chi NSNN l nhng khon chi khng mang tnh hon tr trc tip. + Chi NSNN l mt b phn cu thnh lung vn ng tin t
9/2/2013 32

2.2. Phn loi chi NSNN Theo mc ch chi tiu : - chi tch ly - chi tiu dng Theo yu t v phng thc qun l: - chi thng xuyn - chi u t pht trin - chi tr n v vin tr - chi d tr

9/2/2013 33

2.3. Cc nhn t nh hng n chi

S pht trin ca lc lng sn xut. Kh nng tch ly ca nn kinh t. M hnh t chc b my ca Nh nc, v nhng nhim v KT-XH ca Nh nc trong tng thi k. Cc nhn t khc nh bin ng kinh t, chnh tr, x hi, gi c, li sut, t gi hi oi...

9/2/2013

34

Nguyn tc t chc chi NSNN

Gn cht khon thu b tr cc khon chi. m bo yu cu tit kim v hiu qu trong vic b tr cc khon chi tiu ca NSNN Tp trung c trng im. Phn bit r nhim v pht trin KT-XH ca cc cp chnh quyn theo lut nh b tr cc khon chi cho thch hp. T chc chi NSNN trong s phi hp cht ch vi cc cng c TC-TT khc cng tc ng n cc vn ca kinh t v m.
35

9/2/2013

3. CN I NSNN

Thm ht ngn sch (bi chi ngn sch nh nc) l tnh trng khi tng chi tiu ca NSNN vt qu cc khon thu trong cn i ca NSNN Nguyn nhn: - Do chin tranh, thin tai ln - Do khng hong kinh t, Chnh ph khng c kh nng kim sot c thc hnh ti chnh quc gia. - Hiu qu thp ca nn sn xut x hi - C ch qun l ngn sch km hiu qu, - Do NN thc hin nhng u t ln pht trin kinh t.
36

9/2/2013

Quan im khi x l thm ht NSNN

Trong iu kin bnh thng, khng x l thm ht nsnn bng bin php pht hnh thm tin b p thiu ht Khng nn xem thm ht NSNN trong mi trng hp nh l mt hin tng rt tiu cc. Mc thm ht NSNN khng c vt mc gii hn 3% GDP.

x l thm ht NSNN nn s dng hnh thc tn dng Nh nc (vay trong v ngoi nc).
37

9/2/2013

Bin php x l thm ht

Tng thu, gim chi NSNN Vay n trong v ngoi nc Pht hnh tin

9/2/2013

38