You are on page 1of 14

Bi sm ny hay lm. Rn qua sa son ht i sa tng (2013) Nga hng qu mi nhn rng.

(2014) Cha con dng h thy tng ht thi


Nu ng th 2013 v 2014 tht tuyt vi.
Sm Trng Trnh

Thi gian v th s xoay vn


Chut sa chnh go nm chi (2008) Tru cy ngc li cho i bc ra (2009) Hm gm khp no gn xa (2010) Mo ku rn ting qu ma ti bi (2011) Rng bay nm v sng ngi (2012) Rn qua sa son ht i sa tng (2013) Nga hng qu mi nhn rng.(2014) Cha con dng h thy tng ht thi Chn con rng ln khp ni Nhn ging li gch di thi mc mu Li truyn li by nhiu Phng oi gic n chiu bi vong Hu sinh thuc ly lm lng n khi ng bin ng trong gi mnh.

Trng Trnh NGUYN BNH KHIM (1491 - 1585)

Trng Trnh Nguyn Bnh Khim (1491 bis 1585) sinh nm Tn hi i vua L Thnh Tng Hng c th 22 ti lng Trung Am, huyn Vnh Li, ph H Hng, trn Hi Dng (nay thuc x L Hc, huyn Vnh Bo, Hi Phng) Thn ph ca ng l gim sinh Nguyn Vn nh, ni ting hay ch nhng cha hin t trong ng khoa c. Thn mu l b Nh Th Thc, con gi t ca Thng th b h Nh Vn Lan triu L Thnh Tng. Qu ng lng An T H, huyn Tin Minh, ph Nam Sch, trn Hi Dng (nay l thn Nam T, x Kin Thit, huyn Tin Lng, Hi Phng. Theo ti liu li b Nh Th Thc l bc n lu ti hoa gii vn chng v ti hc v l s. Bit trc nhng g c th xy ra v mng ln con ci nn danh phn. Nguyn Bnh Khim lc tr hc vi Lng c Bng tng l i thn gi chc Thng th di triu L s, ng dng nhng iu trn nhm n nh triu chnh khng c vua L thi

hnh, Lng c Bng co quan v qu sng i dy hc (1509). Nguyn Bnh Khim thng minh chm ch tr thnh hc tr xut sc. Bi vy trc khi qua i, Bng nhn Lng c Bng trao cho Nguyn Bnh Khim b sch qu v Dch hc (Chu Dch) l Thi t thn kinh, t ng tinh thng v l hc v tng s, nghin cu v l s vi thin ti thn thng c kh nng siu qun, qun chng v thu th, thn giao cch cm, Nguyn Bnh Khim b qua 9 k i khoa (trong c 6 khoa thi di triu L s). Ngay c khi nh Mc ln thay nh L s (1527), x hi dn i vo n nh nhng Nguyn Bnh Khim cng khng vi v ra ng th (ng khng tham d 2 khoa thi u tin di triu Mc). Ti nm i Chnh th su (1535) i Mc Thi Tng (Mc ng Doanh) thnh tr vng o nht triu Mc (1527-1592), ng quyt nh i thi v u ngay Trng Nguyn. Nm y ng 45 tui. c b nhim lm ng Cc hiu th ri sau gi nhiu chc v khc nhau nh T Th Lang B Hnh, T Th Lang B Li, kim ng Cc i Hc, lm quan c 8 nm, ng dng s hch ti 18 lng thn vua khng nghe. ng co quan nm 1542 v vn, lp Bch Vn Am v hiu Bch Vn C S m trng dy hc cnh sng Hn Giang cn c tn Tuyt Giang, cc mn sinh tn ng l Tuyt Giang phu t. mn sinh ca ng c nhiu ngi hin t sau ny nh Phng Khc Khoan, Lng Hu Khnh, Trng Thi C, inh Thi Trung, Hn Giang c s Nguyn Vn Chnh (con trai c ca ng) th

Trng Trnh vi trit l ca Thi t l ngun tri thchu th, v i sng nhn sinh vi cng khn trong v tr. Thi t cn gi l L Thin, L a v L nhn. Ng ng bt ng o Nguyn khch Khi thc hng vong th c kim Nhn trung hoa tho tc cung xun T dng c lp v s Ta di ta tm ni vng v Ngi khn ngi n chn lao xao Thu n mng trc, ng n gi Xun tm h sen, h tm ao D Nguyn Bnh Khin khng cn lm quan, nhng vua Mc Phc Hi phong cho ng tc Trnh Nguyn Hu vo nm Gip thn (1544), ng cao ng c cng khi ngun ngnh l hc, sau c thng chc Thng Th B Li, tc hiu Trnh Quc Cng. T ngi i gi ng l Trng Trnh. Nh hc phng php tnh theo Thi t, tin on c bin c trc v sau 500 nm. Ngi Trung Hoa khen Trng trnh Nguyn Bnh Khim An Nam l hc hu Trnh Tuyn. Tc truyn rng Nm Bnh ng (1546) Mc Phc Hi mt truyn ngi li cho con Mc Phc Nguyn mi n nm mu thn (1548) vua Trang Tng mt, Trnh Kim lp Thi t tn Duy Huyn ln ngi tc Trung Tng c 8 nm th mt khng c con ni nghip. Trnh Kim mun lm vua nhng cn s d lun, nn sai

ngi n Hi Dng hi khin Trng trnh Nguyn Bnh Khim. ng khng ch bo ngi gip vic ng : nm nay mt ma, thc ging khng tt, chng my nn tm ging c m gieo m, gi cha th Pht th n on.. Sau Trnh Kim tm con chu h L ln lm vua. D Trng Trnh n, vua Mc cng nh cc cha Trnh, cha Nguyn c vic h trng vn cho ngi n hi ng. ng thng kn o khuyn Vua c gng trnh chin tranh nhn dn khi cht chc. Trong nm Quang Thiu (L Chiu Tn) c vic bin lon, Nguyn Bnh Khim khng mun ting tm vi i lc by gi Trnh Tuy, Mc ng Dung cng c mun tranh quyn, nh nhau my nm di. ng tnh s Thi t, bit nh L li khi phc c v lm bi th: Non sng no phi bui bnh thi Th nh nhau chi kho nc ci C vc, chim rng, ai khin u Ni xng sng tuyt, thm y vi Nga phi chc c hi quay c (1) Th d nn phng lc cn ngi (2) Ngn ngm vic i chi ni na Bn m say ht, nhn nh chi Sau khi nh L b Mc ng Dung (1483-1541) chim ngi, con ca v tng triu L l Nguyn Hong D trn sang Lo, c vua Lo cho nng

nu x Cm Chu, trn Nam Ph, tnh Thanh Ha. Nm Qu T (1532) Nguyn Kim lp con t vua Chiu Tng ln lm vua, gi l Trang Tng. mu i s, Nguyn Kim (1467-1545) thu np kin tng tnh Thanh Ha l Trnh Kim, sau l r ca Nguyn Kim. Nm Canh T (1540), Nguyn Kim em qun nh chim Ngh An v thu phc lun c Thanh Ha. Nhng bng dng Nguyn Kim cht v ng c (1545), mi bnh quyn v tay Trnh Kim. Vit Nam lc by gi b chia i: t Sn Nam tr ra thuc nh Mc, gi l Bc Triu. T Thanh Ha tr vo l khu vc ca nh L hay gi l Nam Triu. Nguyn Kim mt, li hai ngi con trai l Nguyn Ung v Nguyn Hong (1525-1613) c hai tuy cn t tui nhng bc l ti nng xut sc hn ngi. Trnh Kim lo s c hai sau ny c th tranh ginh a v vi mnh, nn ngm ngm ngn tr d Nguyn Ung ch mc mt li nh, Trnh Kim cng buc Nguyn Ung phi chu php gia hnh. Nguyn Hong thy anh b hi, s n lt mnh, lin c ngi kn o ln hi Trng Trnh. Trng khng tr li c th, ch ng ngm n kin b trn hn non b trc sn nh v ni mt cu: Honh sn nht i, vn i dung thn. Ngha l t ni o ngang Qung Bnh kia c th yn thn c mun i. T cu ni , Nguyn Hong nghim ra rng trng Trnh by cho k i

vo phng Nam lp nghip. T nm 1558 Nguyn Hong vi vng n ni ring vi ch l b Ngc Bo xin Trnh Kim cho vo trn phi Nam, nm Mu ng (1558) i vua Anh Tng Trnh Kim tu vua cho Nguyn Hong vo trn t Thun Ha, pha Nam dy Honh Sn. Nh th m lp nn c nghip ca h Nguyn ng Trong, truyn ni lu di.

Nguyn Hong l ngi khn ngoan, c lng nhn c thu dng ho kit gip dn cho nn c lng dn knh phc. Trn gi t Thun Ha, m u cho triu nh nh Nguyn t t khai ph cho n vng ng bng sng Cu Long ngy nay. Ngoi ra rt nhiu li sm c lu truyn qua dn gian nhiu li bn din gii khc nhau nh cu: Cu vtr u, xut thnh nhn ng nghim vo vic vua Gia Long ln ngi t (1802-1819) thng nht sn h vo nm Nhm tut ngy 02-05-1802. tri qua 13 triu i. Hong cui cng Bo i tr v t 1929 v thoi v nm 1945. Tng truyn Trng Trnh ni trc nh Mc suy vong, ng c hai cu th: Cao Bng tng ti- tam

i tn c (ngha rng rt v t Cao Bng th s sng thm c ba i na) con chu h Mc v t Cao bng tuy nh nhng c 3 i l Mc Knh Cung, Mc Kinh Khoan v Mc Kinh V. Dng di h Mc b bt, b git nhiu ngi i h lu lc khp ni mu cu s sng. Trng Trnh c 3 ngi v v 12 ngi con (7 trai 5 gi) cc con trai u c chc tc sau ny. ng mt ngy 28 thng 11 nm inh du, nin hiu Din Thnh th 8 nh Mc (1585) hng th 94 tui. Theo s sch Trng trnh Nguyn Bnh Khim l ngi c cng ln i vi triu nh nh Mc nn sau khi mt (1585) vua Mc Mu Hp ng c ng Vng Mc n Nhng, ph chnh triu nh lm khm sai cng vi vn v b quan v d l tang. Thng Ging nm sau (1586), vua Mc ban cho lng Trung Am 3.000 quan tin lp n th ng v cp 100 mu rung ly hoa li dng vo vic th cng. n th c dng trn nn Ging hc Am Bch Vn v t tay nh vua bin ngch:Mc Triu Trng Nguyn T Tng T (n th T tng Trng nguyn Triu Mc). Tri qua nhng bin c lch s ngi n c trng tu, xy dng li nhiu ln vo cc nm: Vnh Hu nguyn nin (t Mo 1735, i vua L Tng); Minh Mng thp t (1833). Ngi n hin nay c dng li vo nm Mu Thn (1928) i vua Bo i. n nm 1985, nhn k nim 400 nm ngy mt ca ng, mt ln na n li c trng tu lm

thm nh khch, h nc, cng n, tng bao, ng vo n Trc khi qua i, Trng trnh c ghi vo gia ph v dn con chu rng: Bnh sinh ta c tm bia sn v sn kia. Khi ta mt ri, h h quan ti xung phi tm bia y ln np ri lp t. Ch khi no c khch ti ving m v ni rng: Thnh nhn mt m th phi lp tc mi ngi y vo nh, yu cu h i hng li ngi m cho ta. Nu tri li ta, dng di v sau s suy i ln bi y. Con chu nghe li, lm y nh dn. Nhng ch mi n nm mi nm sau, mi c ngi khch n nhn m c mt lc ri ni: Ci huyt ng chn s s th kia m khng bit, li t em m th ny. Vy m thnh nhn g ch, ho chng l thnh nhn mt m. Ngi trong h nghe c, chy v bo vi trng tc. ng ny vi vng ra n ngi khch Tu kia v nh, xin xoay ngi m kia li. Ra l mt nh phong thu (Feng Shui) tr danh phng Bc. ng ta sang l i tm xem di tch ca Trng, by lu ng ta nghe ting n. Khi nghe v trng tc ni, ng ta sn lng lm ngay, v t c cho rng mnh gii hn Trng Trnh. ng ta bo: Khng cn phi em i u xa c, ch o ln ri xoay li, nhch i mt cht l c. ng trng tc bn t hp con chu li, a thy a l Tu ra i li ngi m. Lc o n tm bia , ng ta lm l bo em ra sch xem nhng g trn . Khi tm bia c ra sch, mi thy my cu th hin ra, tm dch ngha:

Ngy nay mch ln xung chn Nm mi nm trc mch dng ng u. Bit g nhng k sinh sau? Thnh nhn mt c m u bao gi? c ti u v khch Tu phi khm phc Trng Trnh m ng ta nghe n l gii tht. Nm 1930 Vit Nam Quc Dn ng lnh t Nguyn Thi Hc (1901-1930) lnh o cuc tng khi nghi ngy 10.2.1930 nh Ty cc tnh: Yn Bi, Hng Ha, Lm Thao, Hi Dng, Kin An. Tht bi b Php in cung nm bom tn ph lng Bo An tr th. C li n Trng Trnh tin on: Ka ka gi thi l rung cy Rung Bc rung Nam rung ti Ty Tan tc kin kiu an t nc Xc x c th sch am cy Lm giang ni gi m thao ct Hng a trn dng ha nc y Mt nga mt yn ai sng bi Nhn tin nh vnh bo cho hay Thot nn sp nh Trng Trnh giao cho con chu mt ng tre sn son thp vng, bt kn hai u, v dn ng nm thng y, ngy gi y, phi ci ng y vo kiu rc ln dinh Thng c Hi Dng, trao ci ng ny

cho quan th s cu c tnh th gia nh. Khi Trng mt, hng trm nm sau, con chu Trng lm vo cnh i ngho, sa st, nhng tuyt i khng c m ng ra xem trc thi hn. Trng cn dn k tr quan Tng c ra, khng ai c m ng, v th ng vn gi nguyn vn. Tri qua by i, ci ng tre y mi c rc ln dinh quan Tng c, ng ngy gi ghi trong gia ph. ang nm ngh, nghe tin con chu c Trng mang th n gp, quan Tng c rt ngc nhin, khng bit v c g, nn truyn cho vo, ng thi quan ngi dy i ra ca. Quan Tng c va bc khi ging nm c my bc th bng rm mt ci, chic s nh khng bit b mt n hng t bao gi, ri ngay xung ch ging va nm. Tht l mt phen h va! Nu ng khng kp ngi dy nhn th Trng, th mng ng kh m sinh tn. Quan Tng c m ng tre ra xem, thy bn trong c mt cun giy, hai cu th: Ng gii nh thng lng chi ch, Nh cu ng t tn chi bn Nghi l Cu ngi thot nn nh, Ngi nn cu chu con ta khi ngho

Cha ht kinh hong v chuyn chic s nh va ri xung, ng thot nn nh ra ly l th. Quan Tng c bit rng Trng Trnh cu ng thot cht, nn ng ta n cn mi chu Trng Trnh v t tht i hu h, sau a ra rt nhiu tin gip khi cnh ngho i. Nguyn Cng Tr (1778-1858) ph n Nm Minh Mng (1791-1840) nm th 14, Nguyn Cng Tr c vua iu i khn hoang vng Hi Dng, Nguyn Cng Tr thy a th cn phi o con sng, o sng th phi ph n th Trng trnh Nguyn Bnh Khim, ng ra lnh cho dn phu ph n khai ph cng trng. Khi sai ngi o mang bt hng ra, Nguyn Cng Tr cht thy di bt hng c mt tm bia nh ph vi iu. Nguyn Cng Tr lau sch c c cc cu ghi: Minh Mng thp t Thng Tr ph n Ph n phi lm n No ai ng n doanh in nh bay Nguyn Cng Tr lp tc vit s v kinh, xin bi b lnh ph n. ng cn cho ngi sa sang li n Trng Trnh khang trang hn. T ng khng cn ngh n vic ph n o sng na. Cha con thng Kh Tc truyn trong lng c cha con ng Kh i bt d (chut) kim sng. Khi n bn m Trng, hai cha

con vng vu th no li lm tm bia trn m. Dn lng rt sng knh Trng Trnh, nn khi thy bia m b , h ni gin bt c hai cha con, ku np pht ba quan tin mi tha, v khi tm bia xung thy c hng ch sau: Cha con thng Kh. nh ng bia tao Lng xm xn xao Bt n quan tm Cha con ng Kh chu np pht, nhng dn lng phi tha cha con v nh chy tin. ch tm c c mt quan tm, dn lng khng chu, cha con ng Kh ngm ngh phi ni vi dn lng: Cha con ti b Trng Trnh bt pht c quan tm, Tam qun ni li li thnh quan tm.

Thi gian v th s xoay vn


Chut sa chnh go nm chi Tru cy ngc li cho i bc ra Hm gm khp no gn xa Mo ku rn ting qu ma ti bi Rng bay nm v sng ngi Rn qua sa son ht i sa tng Nga hng qy mi nhn rng.

u nm DL 2013, thn chc qu bn bnh tm tin tng vo tng lai v ni vng tay ln hnh ng gip nc cu dn ! Mong thay; Nht Thin Thi Sn.

You might also like