Professional Documents
Culture Documents
Οικολογικού Κινήματος Παραλειπόμενα
Οικολογικού Κινήματος Παραλειπόμενα
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Επειδή στην πορεία του χρόνου έχω σχηματίσει συγκεκριμένες αντιλήψεις για αυτά
τα θέματα, θα ήθελα να τις παραθέσω. Τόσο για να πω την άποψή μου για ένα
σημαντικό σύμπλεγμα τρέχουσας προβληματικής, όσο και για να αξιολογήσω ένα
χώρο, που αξίωσε και αξιώνει να παρεμβαίνει στα δεδομένα της κοινωνικής
αμφισβήτησης και χειραφέτησης.
Πριν εισέλθω στην παράθεση των απόψεών μου, που όπως γίνεται προφανές έχουν
έντονα κριτικό χαρακτήρα, θέλω να δηλώσω, ότι δεν αποσκοπώ κατ' αρχήν στην
καταγγελία των ανθρώπων που έχουν μια πραγματική και ανιδιοτελή αγάπη για το
περιβάλλον και προσπαθούν να εξασκήσουν πολιτική προστασίας απέναντί του.
Το "οικολογικό" κίνημα δεν έπεσε από τον ουρανό. Δημιουργήθηκε από συγκεκριμένα
κυκλώματα, αλλά και μέσα σε συγκεκριμένη συγκυρία:
Στα τέλη της δεκαετίας του '70 το λαϊκό κίνημα που είχε αναπτυχθεί διεθνώς
γνώρισε μια ισχυρή κάμψη, που απειχούσε σε σημαντικό βαθμό μια κρίση
ταυτότητας. Η πλέον μαχητική του πτέρυγα, αποτελούμενη από τους λεγόμενους
"αριστεριστές", που επρόσκειντο στην πολιτική της Κίνας επί προεδρείας Μάο Τσε
Τουκγ, είχε δεχθεί ισχυρά πλήγματα στην αυτοσυνειδησία της. Μετά το θάνατο του
Μάο οι εσωτερικές συγκρούσεις στα πλαίασια του Κομμουνιστικού Κόμματος, που
έληξαν με την εξόντωση της χήρας του "μεγάλου τιμονιέρη" και τους συνεργάτες
της στην εξοβελισθείσα "κλίκα των τεσσάρων" οδήγησαν στην επικράτηση των
πραγματιστών, που επεδίωκαν μια συνεργασία με τη Δύση και την ανάπτυξη της
Κινέζικης οικονομίας με την ένταξη της χώρας στον παγκόσμιο καταμερισμό της
εργασίας και την παγκόσμια αγορά.
Αυτός ο προσανατολισμός της Κίνας στάθηκε αφορμή για τη ρήξη με τον Ενβέρ
Χότζα και το Κόμμα Εργασίας της Αλβανίας. Αυτή η διαδικασία αποτέλεσε ένα
αναπόφευγο σοκ για πολλούς οπαδούς του Μαοϊσμού εκείνης της εποχής. Βέβαια
κάποιοι παρηγορήθηκαν ότι οι Αλβανοί απέμειναν να υποστηρίζουν την "καθαρή"
γραμμή, αλλά εν τέλει έχει σημαντικό αντίκτυπο στον κοσμοείδωλο ενός αριστερού,
κατά πόσο η ηγέτιδα δύναμη είναι μια μεγάλη χώρα όπως η Κίνα, ή μια πλήρως
περιθωριακή, όπως το γειτονικό μας κρατίδιο.
Ακόμη μεγαλύτερη απογοήτευση από τη δεξιά στροφή της Κίνας αποτέλεσε ο
πόλεμος Βιετνάμ και Καμπότζης, καθώς και ο πόλεμος Κίνας και Βιετνάμ στη
συνέχεια. Αυτά τα "παράδοξα" ουδέποτε επιχείρησαν να τα ερμεινεύσουν οι
αριστεροί κομισσάριοι των αντίστοιχων πολιτικών χώρων, με αποτέλεσμα η κρίση
ταυτότητας των αντίστοιχων πολιτικών ομάδων να βαθύνει.
Εξίσου διαλυτικά για την συνειδησιακή συγκρότηση επέδρασε ο βίαιος
παρεμβατισμός της Σοβιετικής Ένωσης σε χώρες του τρίτου κόσμου, όπως στην
Αγκόλα και το Αφγανιστάν.
Με αυτή την έννοια, το "οικολογικό κίνημα" εμφανίστηκε μετά την κρίση
ταυτότητας, που σημειώθηκε στα λεγόμενες "αριστερίστηκες" - τουτέστιν μαοϊκής
κατευθύνσεως ομάδες, του Ευρωπαϊκού ιμπεριαλιστικού κέντρου. Ταυτόχροανα
απορρόφησε ένα σημαντικό μέρος του στελεχικού δυναμικού τους, ενώ ταυτόχρονα
αναδείχθηκαν και νέα πρόσωπα.
Ενώ η αιχμή του δόρατος στην ανάπτυξη του "οικολογικού κινήματος" στάθηκαν οι
πρωτοβουλίες που είχαν συγκροτηθεί στη βάση ενάντια στην ανάπτυξη της
πυρηνικής ενέργειας και στον επανεξοπλισμό των Ευρωπαϊκών χωρών του ΝΑΤΟ με
πυραύλους μέσου βεληνεκούς - αυτό που τότε ονομάστηκε "κίνημα της ειρήνης" - και
με ταυτόχρονη απορρόφηση στελεχικού δυναμικού οργανώσεων της άκρας
αριστεράς, ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΑΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΑΝ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΕΙΧΑΝ ΤΕΛΕΙΩΣ
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΦΕΤΗΡΙΑ. ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΜΑΥΡΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ.
Η πρώτη αντίληψη είναι αυτή της ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Βάση της γενικότερης ανάπτυξης -
και της πολιτιστικής - θεωρείται με βάση αυτή την αντίληψη η οικονομική ανάπτυξη.
Αυτή είναι που παρέχει τις προϋποθέσεις όχι μόνο της επιβίωσης αλλά και της
προόδου. Πρόκειται για μια καθαρά υλιστική αντίληψη, που χαρακτήρισε τόσο την
καφαλαιοκρατική ανάπτυξη, όσο και τα "σοσιαλιστικά" πειράματα του παρελθόντος.
Αυτός ο τρόπος θεώρησης αντιμετωπίζει τη Γη ως πεδίο αποθεμάτων, πηγών, μέσων
- resources - για την ικανοποίηση του στόχου της οικονομικής ανάπτυξης. Στην
πορεία αυτή η θεώρηση "ανακάλυψε", ή έστω δέχθηκε να ασχοληθεί και με την
ισορροπία των λεγόμενων οικοσυστημάτων. Στη βάση ότι αυτά δεν είναι δυνατόν να
υφίστανται μια διαρκή μονομερή εκμετάλλευση, χωρίς μέριμνα για την ομαλή
αναπαραγωγή (όπου αυτό είναι δυνατό) την προστασία τους και την ομαλή τους
αλληλοεπίδραση με εκείνα τα δεδομένα του πλανήτη, που δεν υπέχουν άμεσα
αποθεματικό χαρακτήρα.
Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, μια λελλογισμένη χρήση των αποθεμάτων, σε
συνδυασμό με μια ενεργό περιβαντολλογική πολιτική, μπορούν να εξασφαλίσουν μια
μόνιμη ανάπτυξη, χωρίς μεγάλους κινδύνους διαταραχών, ή βίαιων συνδρόμων στα
οικοσυστήματα.
Από τα πλέον ετερόκλητα χείλη διατυπώθηκαν στην πορεία της ανάπτυξης του
συστήματος πανομοιότητες στοχεύσεις, συνθήματα και χείμαιρες όσο αφορά την
ανάγκη μόνιμης ανάπτυξης της παραγωγής. Έτσι κατά τη δεκαετία του 80, στο
σύνθημα των "οικολόγων" της Γερμανίας (όπου άναπτύχθηκε με πρωτόγνωρο
δυναμισμό ένα περιβαντολλογικό κίνημα) "η ανάπτυξη δεν είναι το παν", ο τότε
υπουργός οικονομίας Otto Graf Lambsdorf πρόβαλε το σλόγκαν: "η ανάπτυξη δεν
είναι το παν, αλλά χωρίς ανάπτυξη είναι τα πάντα ένα τίποτε". Σε αντίστοιχο
ιδεολογικό σχήμα κινήθηκε και ο λεγόμενος "μηχανηστικός υλισμός" που πρόβαλε ο
Στάλιν, τόσο στο σύντομο βιβλίο "Προβλήματα οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην
ΕΣΣΔ", όσο και στο πολύτομο "πόνημα" "Διαλεκτικός Υλισμός", όπου πρόβαλε τη
θέση ότι πρώτα πρέπει να αναπτυχθούν οι παραγωγικές δυνάμεις και μετά θα
αλλάξει η συνείδηση της κοινωνίας για την υιοθέτηση της κομμουνιστικής
προοπτικής. Κάτι αντίστοιχο πρόβαλαν και οι διάδοχοι της σταλινικής νοοτροπίας
στην Κίνα με το γνωστό "άσπρη γάτα - μαύρη γάτα, είναι καλή αρκεί να πιάνει
ποντίκια. Στη λεγόμενη θεωρία των "παραγωγικών δυνάμεων" είχε αντιτεθεί ο Μάο,
προβάλλοντας την βαρύτητα της πολιτικής απέναντι στην οικονομία. Η αποτυχία
της Μαοϊκής πολιτικής είναι όμως ένα ειδικό θέμα.
Στα ίδια πάνω κάτω πλαίσια κινήθηκαν και οι "σοσιαλίζοντες" απολογητές της
αναπτυξιακής επιλογής. Σε ένα άρθρο του στο περιοδικό "Αντί" είχε προσπαθήσει ο
Γεράσιμος Αρσένης, όταν ήταν υπουργός οικονομίας να χρησώσει το χάπι,
αναφερόμενος στους δυο διαφορετικούς όρους της Αγγλικής που αποδίδουν τον όρο
"Ανάπτυξη". Ο ένας είναι growth και ο άλλος development. Ενώ ο πρώτος είναι
καθαρά ποσοτικός, ο δεύτερος δεν παύει να έχει και ποιοτικό περιεχόμενο,
αναπαράγοντας όμως την μόνιμη προκατάληψη των οπαδών της λογικής της
ανάπτυξης, ότι μόνο αυτή, σε συνεχή και αδιαμφισβήτητη άνοδο, είναι η μόνη που
μπορεί να εγγυηθεί την κάθε είδους πρόοδο.
Σε αυτή την απρόσκοπτη υλιστική θεώρηση της ζωής και της ανθρώπινης ευημερίας
αντιτέθηκαν αυτοί που αμφισβήτησαν την θεωρία της διαρκούς ανάπτυξης. Στην
ουσία τους η αντεπιχειρηματολογία τους στάθηκε εξ ίσου υλιστική, με βασική
αναφορά στις περιορισμένες εντός ορίων δυνατότητες καταπόνησης των
οικοσυστημάτων. Επικεφαλής και πρωτεργάτης αυτής της αμφισβήτησης ήταν το
"Κλαμπ της Ρώμης" αποτελούμενο κύρια από μασόνους και άτομα που βρίσκονταν
πολύ βαθιά στη διαχείρηση του συστήματος, με επικεφαλής το πρωταγωνιστή της
Τριμερούς Επιτροπής και της λέσχης Μπίλντερμπεργκ Τζιοβάνι Ανιέλι. Το βιβλίο που
έκδοσαν στις αρχές της δεκαετίας του '80 "Global 2000", με περιεχόμενο μια
συγκεχυμένη, επιστημονικοφανή καταστροφολογία, έγινε η "βίβλος" των
"οικολόγων", ΑΛΛΑ ΤΑΖΤΟΧΡΟΝΑ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΠΟΜΠΟΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ. ΟΙ
ΠΡΩΤΟΙ ΠΟΥ ΠΡΟΒΑΛΑΝ ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ NEW WORLD ORDER ΗΤΑΝ ΟΙ
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ. Βασικό σύνθημα ήταν το: "Σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά (global
denken, lokal handeln).
Όπως θα δούμε στη συνέχεια η οργανωτική βάση αποτελούνταν από ΜΚΟ
προσαρτημένες στον ΟΗΕ, συχνά με άμεση και απροκάλυπτη εωσφορική εκφορά, οι
οποίες χρηματοδοντούνταν από αυτούς που πλάσαραν και το σύνθημα της
λεγόμενης "νέας τάξης" στη σύγχρονη περίοδο.
Στο θέμα της μητριαρχίας, της χθόνιας λατρείας, ή λατρείας της γονιμότητας της
γης, έχει προηγηθεί μνεία σε τρεις αναρτήσεις που προηγήθηκαν.
Το οικολογικό κίνημα έκανε αναφορές σε αυτές ακριβώς τις παγανιστικές
αντιλήψεις. Η συγκεκριμένη επιλογή έγινε κατά τη γνώμη μου με βάση τις ρυθμίσεις
που αποφάσισαν οι αντιδραστικές δυνάμεις του κοινωνικού σκοταδισμού στη Λέσχη
Μπίλντερμπεργκ στις αρχές της δεκαετίας του '70, σαν αναδίπλωση απέναντι στον
άκρατο αρτηριοσκληρωτικό συντηρητισμό που προωθούσαν μέχρι τότε. Τότε
αναθεωρήθηκε η αρτηριοσκληρωτική γραμμή του ανοιχτού πουριτανισμού και της
ακραίας συντήρησης και αποφασίστηκε η προώθηση μιας ρεφορμηστικής τακτικής,
που υπέσκαπτε τα θεμέλια των κοινωνιών με διάβρωτική εξουθένωση των
υπαρχουσών δομών. Οι οποίες, έστω και εάν ήσαν πλήρως αντιδραστικές και
παρωχημένες, δεν έπαυαν να συγκροτούν μια υποτυπώδη "τάξη".
Ο ακραίος συντηρητισμός είχε προκύψει μεταπολεμικά σαν άμεσο επακόλουθο του
ψυχρού πολέμου και είχε σαν άξονα ένα έντονο αντικομμουνισμό. Η κοινωνία είχε
χωρισθεί από τους μηχανισμούς προπαγάνδας της εποχής, στους "αξιοπρεπείς"
συντηρητικούς πολίτες, που αποτελούσαν και την μέση αντίληψη καθωσπρεπεισμού
και τα ολιγάριθμα "ανατρεπτικά στοιχεία", που αποτελούσαν τους άξιους κοινωνικής
απομόνωσης ανατροπείς. Στην ουσία επρόκειτο για ένα άμεσα συγκρουσιακό
κοινωνικό μοντέλο, που στηριζόταν σε εντάσεις, τις οποίες αναπαρήγαγε.
Αποτέλεσμα ήταν να αμφισβητηθεί έντονα αυτή η επικρατώσα νοοτροπία από τα
κινήματα που αναπτύχθηκαν στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του '60. Σε αυτά
προΐσταντο ισχυροί διανοούμενοι, που είχαν συγκροτήσει δυναμικές ομάδες
αμφισβήτησης, ενώ είχαν ταυτόχρονα μια σημαντική παρουσία σε πανεπιστημιακές
έδρες, κύρια στο Παρίσι, αλλά και σε σημαντικά πανεπιστήμια της Γερμανίας και της
Αγγλίας. Τότε ήταν μοιραίο, να καθιερωθεί και ο όρος "προοδευτικοί διανοούμενοι",
από τη στιγμή που οι δυνάμεις της εξουσίας είχαν επιλέξει την άκρα συντηρητική
εκφορά. Το κόστος που συνεπάγοντο οι τριβές αυτής της επιλογής ήταν διττό:
Από τη μια οι εντάσεις που συνεπάγετο αυτό το σκληρό μοντέλλο, είχαν αρχίσει να
κουράζουν τον μέσο πολίτη και τον κασσικό μικροαστό. Από την άλλη, η επιλογή της
συντήρησης, αντέφασκε στη έννοια της προόδου, αφήνοντας όλο το αντίστοιχο
πεδίο στην δικαιοδοσία της αριστερής και της αντιεξουσιαστικής προπαγάνδας. Με
αυτή την έννοια, οι συνειδησιακές μετατοπίσεις που συντελούνταν, δρούσαν
δυσμενώς για το άρχον συγκρότημα. Η λήψη δραστικών μέτρων έμοιαζε
αναπόφευγη. Και μάλιστα με τρόπο, που η αντιδραστικές δυνάμεις ήσαν
υποχρεωμένες να αρνηθούν τον βασικό πυρήνα της ιδεολογίας τους.
Το τέχνασμα που σοφίστηκαν, ήταν το πλασάρισμα ενός νόθου, ψεύτικου,
αποπροσανατολιστικού, μηδενιστικού και ΑΝΤΙΑΞΙΑΚΟΥ "προοδευτισμού". Από τότε
ξεκίνησε ο εκφυλισμός του όρου "προοδευτικός" και η μετατροπή του σε συνώνυμο
του κόπανος.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου έπρεπε να λάβει χώρα μια τεράστια
αναπροσαρμογή των μηχανισμών του συστήματος. Κύριο στήριγμα προς αυτήν την
κατεύθυνση ήταν επόμενο να αποτελέσουν οι εγκάθετοι της εξουσίας, που
πρακτόρευαν τα συμφέροντά της μέσα στους προοδευτικούς χώρους.
Αυτή βάβαια είναι μια πολύ παλιά μέθοδος της κοινωνικής μηχανικής, στην
αντιμετώπιση όχι μόνο των κοινωνικών κινημάτων, αλλά και στην διεξαγωγή των
συγκρούσεων στα εσωτερικά πλαίσια της αντίδρασης. Συχνά τμήματα της εξουσίας
που αμφισβητούσαν κάποια άλλα, κατά κανόνα συνασπισμένα σε επίπεδο χωρών, δεν
το επιχειρούσαν αυτό κατά μέτωπο, αλλά έφτιαχναν - ή έθεταν κάτω από τον έλεγχό
τους κάποια από τα υπάρχοντα - κινήματα αμφισβήτησης, που δρούσαν στη σφαίρα
επιρροής του αντιπάλου.
Η διάβρωση λοιπόν των κινημάτων κοινωνικής αμφισβήτησης υπήρξε μια από τις
βασικότερες τακτικές της εξουσίας. Αυτοί οι δήθεν "προοδευτικοί" αχθοφόροι της
αντίδρασης, αποτέλεσαν και τον κορμό των οικολογικών "κινημάτων". Πριν
παρέμβει όμως η αντίδραση σε επίπεδο οικολογίας, έθεσε και προώθησε κάποιους
άλλους στόχους σχετικά με την αλλοίωση αυτού, που θεώρησε σκόπιμο να θεωρείται
"προοδευτικό". Ταυτόχρονα καλλιεργήθηκε μια σκόπιμη σύγχηση του προοδευτικού
με το "μοντέρνο", ως έκφραση ψεύτικης μαγκιάς.
Στην ουσία ξαναβγήκαν από τα σεντούκια οι αντιδραστικές θεωρίες, που είχαν
αναπτύξει οι "θεωρητικοί" τρόφιμοι των μασονικών στοών της περιόδου του
Διαφωτισμού. Οι θεωρίες αυτές απέβλεπαν στην αμφισβήτηση της έννοιας του
πολιτισμού. Δεν ήταν οι στρεβλώσεις του συστήματος, που αποτελούσαν τις αιτίες
της κοινωνικής καταπίεσης, αλλά ο πολιτισμός σαν τέτοιος. Είναι γνωστή η θεωρία
του Ζαν Ζακ Ρουσώ για "επιστροφή στη φύση", "φυσικό δίκαιο" (δηλαδή πλήρη
υποδούλωση του ανθρώπου στο καθεστώς των ορμών του και των ενστίκτων του)
και απαλλαγή από τα "δεσμά" του πολιτισμού. Οι θεωρίες αυτές ανάγονται στο
τάγμα των Πεφωτισμένων της Βαυαρίας (Ιλλουμινάτι) που είχε σαν στόχο την
κατάλυση των βασιλικών οίκων της Ευρώπης, που δεν επρόσκειντο στον τεκτονισμό
και την υφαρπαγή της εξουσίας από τις στοές. Οι στόχοι που έθεσαν παράλληλα οι
"Ιλλουμινάτι", ήταν η διάλυση της οικογένειας και του καθολικισμού (ως καλυμμένου
εωσφορισμού) για την επικράτηση της ασυδοσίας και του ανοιχτού εωσφορισμού.
Αντίστοιχες απόψεις ενάντια στην έννοια του πολιτισμού, ως διαδικασίας
καταπίεσης των γνήσιων ορμών του ανθρώπου, ανέπτυξαν με τη διαστροφή της
θεωρίας του Φρόυντ και κάποια μέλη της "Σχολής της Φρανκφούρτης", όπως ο
Χέρμπερτ Μαρκούζε στο "Έρως και Πολιτισμός".
Έτσι με βάση τη στρατηγική των αντικοινωνικών δυνάμεων του "διήρει και
βασίλευε" προωθήθηκε το χάσμα των γενεών, το φεμινιστικό κίνημα και η
"αντιαυταρχική κίνηση" στη Γερμανία.
Ως ουσία του προοδευτισμού προωθήθηκε αρχικά η πλήρης απόρριψη των προτύπων
της βιομηχανικής κοινωνίας, ως βάσης του συντηρητισμού, χωρίς να αναπτυχθεί μια
συγκεκριμένη εναλλακτική πρόταση. Έτσι αναπτύχθηκε το κίνημα του Χιπισμού, ως
κίνημα ουσιαστικά ελεγχόμενο.
Στη συνέχεια διοχετεύτηκε μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα η χρήση ναρκωτικών.
Στην αρχή με φτηνή προπαγάνδα περί "διεύρυνσης της σφαίρας συνειδητότητας" και
στη συνέχεια με απροκάλυπτο και βίαιο τρόπο.
Άλλος τρόπος αλλοίωσης της έννοιας του προοδευτικού, ήταν η ακατάσχετη
διάδοση της ομοφυλοφιλίας, πέραν των φυσιολογικών της ορίων και ποσοστόσεων.
Ειδικά η περίπτωση της γυναικείας ομοφυλοφιλίας συνδέθηκε με τον φεμινισμό, αλλά
και την λατρεία των μαγισών και τον σατανισμό. Ο σατανισμός προωθήθηκε και
μέσω του ελέγχου των μουσικών ακουσμάτων από τις εταιρίες δίσκων με το χέβυ
μέταλλ και τον υπόλοιπο οχετό.
Μέσα σε μια πορεία λιγων ετών, η παγκόσμια αντιλαϊκή ελίτ, είχε επιτύχει να
θεωρείται προοδευτικό, ότι μηδενιστικό και διαβρωτικό. Έτσι έφερνε τους
πραγματικά προοδευτικούς ανθρώπους σε κυριολεκτική αμηχανία,
εξουδετερώνοντας το μύνημά τους με τα ίδια τους τα όπλα.