CÁC LOẠI THUẾ THU NHẬP Ở CANADA

Các loại thuế thu nhập của Canada đóng góp phần lớn vào ngân quỹ hằng năm của chính
phủ Canada và chính phủ của các tỉnh/khu vực. Trong năm tài chính gần nhất, chính phủ
đã thu thuế thu nhập cá nhân nhiều hơn gần gấp ba lần thuế thu nhập doanh nghiệp.

Các hợp đồng thu thuế cho phép chính phủ liên bang và chính phủ của các tỉnh/khu vực
thu các loại thuế thông qua một cơ quan quản lý độc lập. Chính phủ liên bang thu thuế
thu nhập cá nhân thay cho tất cả các tỉnh/ khu vực ngoại trừ Quebec và thu thuế thu nhập
doanh nghiệp thay cho tất cả các tỉnh/ khu vực ngoại trừ Alberta, Ontario và Quebec. Hệ
thống thuế thu nhập liên bang Canada do Cơ quan thuế (CRA) Canada quản lý. Hệ thống
thuế thu nhập Quebec do Cơ quan thuế Quebec quản lý.

Các loại thuế thu nhập liên bang của Canada, cả cá nhân và doanh nghiệp bị đánh thuế
dựa trên các điều khoản soạn trong Đạo luật thuế thu nhập. Các loại thuế thu nhập của
các tỉnh/khu vực bị đánh thuế dựa trên các đạo luật khác nhau của tỉnh.

Hệ thống thuế thu nhập của Canada là một cơ chế tự đánh giá. Người đóng thuế tự đánh
giá nghĩa vụ đóng thuế của mình thông qua việc nộp bản kê khai thu nhập cho CRA vào
thời hạn cuối cùng nộp bản kê khai. CRA sau đó sẽ đánh giá bản kê khai dựa trên bản kê
khai được nộp và trên những thông tin được cung cấp từ người sử dụng lao động và các
công ty tài chính, và sửa lại những lỗi nghiêm trọng. Người đóng thuế không đồng ý với
kết quả đánh giá của CRA có thể kháng cáo. Quy trình kháng cáo bắt đầu khi người
đóng thuế chính thức phản đối kết quả đánh giá của CRA. Sự phản đối phải được giải
thích lý do,bằng văn bản, kèm theo tất cả các bằng chứng liên quan. Sự việc sau đó sẽ do
cơ quan kháng cáo trực thuộc CRA xem xét lại. Kết quả đánh giá bị kháng cáo có thể
hoặc được xác nhận, bỏ qua hoặc được CRA thay đổi. Nếu kết quả đánh giá được xác
nhận hoặc thay đổi, người đóng thuế có thể kháng cáo phán quyết này lên Tòa án thuế
Canada và sau đó là lên Tòa án kháng cáo liên bang.

CÁC LOẠI THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN

Canada đánh thuế thu nhập cá nhân vào thu nhập toàn cầu của người đóng thuế thường
trú ở Canada và vào các hình thức thu nhập tại Canada đối với người đóng thuế vãng lai.

Sau một năm (tính từ tháng 01đến tháng 12), công dân Canada sẽ nộp bản kê khai phụ
cấp và thuế T1đối với cá nhân. Và nộp vào ngày 30/04 hoặc 15/06 đối với cá nhân tự
kinh doanh cùng với bản kê khai của vợ/chồng họ. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý,
mọi khoản nợ còn lại nộp vào đúng hoặc trước ngày 30/04. Các khoản nợ chưa thanh

 
 

toán hết sau ngày 30/04 có thể được tính vào phí lãi suất, không xét đến ngày nộp bản kê
khai của người đóng thuế là ngày 30/04 hay ngày 15/06.

Tổng thuế thu nhập mà người đóng thuế phải nộp dựa trên tổng thu nhập bị đánh thuế
(thu nhập ít hơn các chi phí hợp lý) đối với năm thuế. Thuế thu nhập cá nhân được thu
thông qua nhiều hình thức khác nhau:

1. Khấu trừ tại nguồn thu nhập- nơi thuế thu nhập được khấu trừ trực tiếp vào tiền
lương của người đóng thuế và được gửi đến CRA.

2. Thanh toán nhiều lần- nơi người đóng thuế phải nộp các loại thuế ước lượng của
mình trong suốt năm thay vì chờ thanh toán vào cuối năm.

3. Thanh toán vào lúc nộp bản kê khai- thanh toán được thực hiện lúc nộp bản kê
khai thuế thu nhập.

4. Thanh toán nợ còn khất lại- thanh toán sau khi bản kê thuế thu nhập được nộp.

Người sử dụng lao động cũng có thể khấu trừ phí Kế hoạch hưu trí Canada/Kế hoạch hưu
trí Quebec (viết tắt là CPP/QPP), bảo hiểm lao động (viết tắt là EI) và bảo hiểm cha mẹ
của tỉnh/ khu vực (viết tắt PPIP) vào tổng lương của người lao động. Người sử dụng lao
động sau đó gửi những khoản khấu trừ này cho cơ quan thuế.

Những người đóng thuế quá cao hoặc bị khấu trừ quá nhiều vào thu nhập sẽ đuợc CRA
hoàn lại dựa trên bản kê khai thuế nộp hằng năm.

Nói chung, bản kê khai thuế thu nhập cá nhân trong năm đặc biệt phải được nộp cho
CRA vào đúng hoặc trước ngày 30/04 của năm kế tiếp.

CÁCH TÍNH THUẾ CƠ BẢN

Người đóng thuế thu nhập cá nhân phải báo cáo tổng thu nhập trong năm của họ. Các
khoản khấu trừ được cho phép khi xác định thu nhập thực, như các khoản khấu trừ cho
các Kế hoạch tiết kiệm hưu trí đã đăng ký (Registered Retirement Savings Plan), công
đoàn, chi phí chăm sóc trẻ em, và thua lỗ đầu tư kinh doanh. Thu nhập ròng được dùng để
tính trợ cấp xã hội khi đã thẩm định thu nhập do chính phủ liên bảng và tỉnh/khu vực trợ
cấp. Các khoản khấu trừ thêm được cho phép khi xác định thu nhập bị đánh thuế, như
thâm hụt vốn, chia đôi lãi vốn tính cả thu nhập, và khấu trừ đặc biệt đối với công dân ở
phía Bắc Canada. Các khoản khấu trừ này cho phép thu nhập được tách riêng biệt với
thuế.

 
 

Thuế phải nộp trước kỳ hạn hoãn thanh toán được xác định áp dụng cho bốn khung thuế
và thuế suất. Khấu trừ thuế không hoàn lại sau đó được khấu trừ vào thuế phải nộp trước
kỳ hạn hoãn thanh toán đối với các khoản khác nhau như lương cơ bản, Kế hoạch hưu trí
của Canada/Quebec (Canada/Quebec Pension Plan, bảo hiểm lao động, khuyết tật, các
chi phí giảng dạy, giáo dục và y tế. Các khoản khấu trừ thuế được tính bằng cách nhân
thu nhập ( ví dụ: lương cơ bản trong năm 2008 là $9.600 CDN) với mức thuế thấp nhất.
Cơ chế này được thiết kế với mục đích đem lại phụ cấp công bằng cho người đóng thuế
mà không xét đến mức thuế họ phải trả.

Khấu trừ thuế không hoàn lại đối với các hoạt động quyên góp từ thiện được tính ở mức
thuế thấp nhất $200 CDN cho lần đầu tiên trong năm, và ở mức thuế cao nhất đối với
phần vượt quá $200 CDN. Cách khấu trừ thuế này được thiết kế để khuyến khích nhiều
hoạt động từ thiện hơn nữa.

Các hình thức khấu trừ thuế khác được đưa ra để xác nhận thuế đã được nộp nhằm tránh
thu nhập bị đánh thuế hai lần:

• Khấu trừ thuế cổ tức dùng để công nhận thuế đã đóng ở mức thuế áp dụng cho
doanh nghiệp dựa trên thu nhập do doanh nghiệp Canada trả cho cổ đông; và

• Khấu trừ thuế nước ngoài dùng để công nhận thuế đã đóng cho chính phủ nước
ngoài dựa trên thu nhập do công ty nước ngoài trả

THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN CỦA CÁC TỈNH/ KHU VỰC

Các tỉnh/ khu vực đã ký kết các hợp đồng thu thuế thu nhập cá nhân với chính phủ liên
bang (gọi là“thỏa thuận giữa các tỉnh”, có nghĩa bao gồm tất cả các tỉnh/ khu vực ngoại
trừ Quebec) phải áp dụng định nghĩa “thu nhập bị đánh thuế” liên bang dựa trên nền tảng
định nghĩa thuế của các tỉnh/ khu vực. Điều này có nghĩa là các tỉnh/khu vực không được
phép đưa ra hoặc phớt lờ các khoản khấu trừ liên bang khi tính thu nhập bị đánh thuế dựa
trên định nghĩa thuế của các tỉnh/ khu vực.

Các chính phủ của tỉnh/ khu vực đưa ra cả khấu trừ thuế không hoàn lại và khấu trừ thuế
hoàn lại cho người đóng thuế đối với các chi phí cố định. Các tỉnh/ khu vực cũng áp dụng
thuế phụ thu và đưa ra điều khoản giảm thuế cho những người có thu nhập thấp.

Cơ quan thuế Canada thu thuế thu nhập cá nhân dựa trên các hợp đồng thỏa thuận giữa
các tỉnh/ khu vực và sau đó chuyển số tiền thuế này cho các cơ quan đại diện. Mẫu đơn
thuế của các tỉnh/khu vực được tách riêng với mẫu đơn thuế liên bang, và người đóng
thuế chỉ cần nộp thuế một lần- cho CRA- đối với cả hai loại thuế. Tương tự, nếu người
đóng thuế được hoàn thuế, họ sẽ nhận một tờ séc hoặc tờ chuyển khoản ngân hàng cho
 
  

việc hoàn thuế của cả liên bang và tỉnh/ khu vực. Thông tin về mức thuế của tỉnh được
đăng tải trên trang web của Cơ quan thuế.

QUEBEC

Quebec quản lý hệ thống thuế thu nhập cá nhân riêng của tỉnh, và do đó tỉnh miễn xác
định định nghĩa thu nhập bị đánh thuế. Tuy nhiên để duy trì sự thuận tiện cho người đóng
thuế, Quebec sẽ so sánh ở nhiều khía cạnh trong việc áp dụng các định nghĩa của hệ
thống thuế liên bang.

SUẤT THUẾ BIÊN LIÊN BANG CÁ NHÂN

Những suất thuế biên liên bang sau đây của chính phủ Canada đăng tải trên trang web
của Cơ quan thuế Canada. Không bao gồm thuế thu nhập của tỉnh ( thấp nhất là 10% ở
Alberta; cao hơn các tỉnh khác). Dữ liệu suất thuế biên từ 1998- 2006 đã được công bố.
Dữ liệu lương cơ bản ( mức miễn thuế thu nhập cá nhân là 0%) được tính dựa trên lương
cơ bản hằng năm cũng được công bố. Các số liệu được ghi ở dòng 300 hoặc có trong tài
liệu “Schedule 1- Federal Tax”, hoặc trong “General Income Tax and Benefit Guide”,
“General Income Tax and Benefit Package” được công bố hằng năm.

Suất thuế biên thu nhập bị đánh thuế liên bang của Canada

2008 $0- $9.600 $9.601- $37.885 $37.886- $75.769 $75.770- 123.184 > $123.184

(est.) 0% 15% 22% 26% 29%

2007 $0- $9.600 $9.600- $37.178 $37.178- $74.357 $74.357- $120.887 >$120.887

0% 15% 22% 26% 29%

2006 $0- $8.839 $8.839- $36.378 $36.378- $72.756 $72.756- $118.285 >$118.285

0% 15.25% 22% 26% 29%

2005 $0- $8,648 $8,648- $35.595 $35.595- $71.190 $71.190- $115.739 >$115.739

0% 15% 22% 26% 29%

2004 $0- $8.012 $8.012- $35.000 $35.000- $70.000 $70.000- $113.804 >$113.804

0% 16% 22% 26% 29%

2003 $0- $7.756 $7.756- $32.183 $32.183- $64.368 $64.368- $104.648 >$104.648

 
  

0% 16% 22% 26% 29%

2002 $0- $7.634 $7.634- $31.677 $31.677- $63.354 $63.354- $103.000 >$103.000

0% 16% 22% 26% 29%

2001 $0- $7.412 $7.412- $30.754 $30.754- $61.509 $61.509- $100.000 >$100.000

0% 16% 22% 26% 29%

2000 $0-$7.231 $7.231- $30.004 $30.004- $60.009 >$60.009

0% 17% 25% 29%

1999 $0- $6.794 $6.794- $29.590 $29.590- $59.180 >$59.180

0% 17% 25% 29%

1998 $0- $6.794 $6.794- $29.590 $29.590- $59.180 >$59.180

0% 17% 25% 29%

THU NHẬP KHÔNG BỊ ĐÁNH THUẾ

Những hình thức thu nhập sau đây không bị đánh thuế ở Canada (danh sách này không
đầy đủ):

• Tặng phẩm và thừa kế;

• Trúng xổ số;

• Trúng thưởng ở những trò giải trí đơn giản;

• Trợ cấp đình công;

• Tiền bồi thường do tỉnh/ khu vực thanh toán cho nạn nhân của các vụ phạm tội
hoặc tai nạn xe cộ*;

• Trợ cấp hưu trí;

• Thu nhập từ các tổ chức quốc tế mà Canada là thành viên , như Liên hợp quốc và
các cơ quan trực thuộc;

 
 

• Trợ cấp thương tật do chiến tranh;

• Trợ cấp RCMP hoặc tiền bồi thường thương tích, khuyết tật, hoặc tử*;

• Thu nhập của thổ dân- các dân tộc sinh sống đầu tiên ở Canada, nếu các cộng
đồng này vẫn còn tồn tại;

• Lãi vốn dựa trên doanh thu tại nơi thường trú chính của người đóng thuế;

• Các khoản khấu trừ thuế hoặc trợ cấp trẻ em của tỉnh và trợ cấp gia đình của tỉnh
Quebec;

• Khấu trừ thuế dịch vụ hàng hóa hoặc thuế doanh thu cân đối ( viết tắt là GST/
HST) hoặc khấu trừ thuế doanh thu của tỉnh Quebec; và

• Trợ cấp thuế trẻ em Canada.

Lưu ý rằng phương pháp này làm cho các hình thức thu nhập không bị đánh thuế có
nhiều ý nghĩa khác nhau, có nghĩa là các thu nhập có thể bị đánh thuế và vướng vào các
vấn đề tiềm ẩn khác; một số hình thức thu nhập không được công bố, trong khi đó một số
khác lại được công bố và ngay sau đó bị khấu trừ toàn bộ. Trong những trường hợp, sự
khấu trừ có thể được yêu cầu bù vào thu nhập, nhưng trong các trường hợp khác, khấu trừ
được thực hiện mà không tương xứng với thu nhập. Chẳng hạn, thu nhập đã được công
bố và sau đó bị khấu trừ, có thể với lý do khấu trừ cho Kế hoạch hưu trí đã đăng ký
(Registered Retirement Savings Plan).

Các khoản khấu trừ không có mối quan hệ trực tiếp với thu nhập hiện tại không bị đánh
thuế, mà trừ trực tiếp trên tổng thu nhập bị đánh thuế. Một ví dụ điển hình là phí cho Kế
hoạch hưu trí đã đăng ký (viết tắt là RRSP), là một hình thức tiết kiệm được hoãn thuế
(thuế thu nhập phải đóng chỉ khi nào rút tiền, và là thuế tạm thời không phải đóng dựa
trên thu nhập).

* Quebec đã thay đổi luật thuế của tỉnh vào năm 2004 và, về mặt pháp lý, tỉnh có thể
đánh thuế hoặc không- Tòa án vẫn chưa có quyết định.

THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP

Thuế doanh nghiệp bao gồm các loại thuế đánh vào thu nhập của doanh nghiệp tại
Canada và các loại thuế khác và doanh nghiệp phải đóng nhiều loại thuế khác nhau cho
chính phủ Canada. Những loại thuế này bao gồm thuế vốn và bảo hiểm; thuế thu nhập (ví
dụ: bảo hiểm lao động, phí cho Kế hoạch hưu trí của Canada, Kế hoạch hưu trí Quebec,
và bồi thường cho người lao động); thuế bất động sản; và các loại thuế gián tiếp như thuế
 
 

dịch vụ hàng hoá (viết tắt là GST), và thuế môn bài, bị đánh thuế dựa trên đầu vào của
doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp chịu thuế ở Canada dựa trên thu nhập toàn cầu của doanh nghiệp nếu
các doanh nghiệp đặt tại Canada. Các doanh nghiệp không đặt tại Canada chịu thuế dựa
trên các hình thức thu nhập tại Canada (Mục 115 trong Đạo luật thuế thu nhập của
Canada).

Các loại thuế do các doanh nghiệp đặt tại Canada đóng có thể bị tác động bởi một số hình
thức doanh nghiệp:

• Doanh nghiệp tư nhân chịu kiểm soát tại Canada, được định nghĩa là một doanh
nghiệp:

o Đặt tại Canada và hoặc liên doanh ở Canada hoặc là hoạt động ở Canada từ
ngày 18/06/1971, vào giai đoạn cuối của năm thuế;

o Không chịu kiểm soát trực tiếp hoặc gián tiếp bởi một hoặc nhiều người
không thường trú tại Canada;

o Không chịu kiểm soát trực tiếp hoặc gián tiếp bởi một hoặc nhiều doanh
nghiệp nhà nước (khác với doanh nghiệp được quy định vốn rủi ro như
được định nghĩa trong Quy định 6700);

o Không chịu kiểm soát bởi một doanh nghiệp đặt tại Canada có niêm yết cổ
phiếu trên sở giao dịch chứng khoán được quy định ngoài Canada;

o Không chịu sự kiểm soát trực tiếp hoặc gián tiếp bởi bất cứ sự hợp tác nào
của các cá nhân được mô tả trong ba hình thức sau; nếu tất cả cổ phiếu của
doanh nghiệp do một cá nhân không thường trú ở Canada sở hữu; do doanh
nghiệp nhà nước sở hữu (khác với doanh nghiệp được quy định vốn rủi ro);
hoặc một doanh nghiệp có cổ phiếu được niêm yết trên sở giao dịch chứng
khoán được quy định, do một cá nhân sở hữu, nhưng không sở hữu đủ số cổ
phiếu để kiểm soát doanh nghiệp; và

o Vốn cổ phiếu không được niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán được
quy định.

 
 

• Doanh nghiệp tư nhân, được định nghĩa là doanh nghiệp:

o Đặt tại Canada;

o Không phải là doanh nghiệp nhà nước;

o Không chịu kiểm soát của một hoặc nhiều doanh nghiệp nhà nước (khác
với doanh nghiệp được quy định vốn rủi ro như được định nghĩa trong Quy
định 6700);

o Không chịu kiểm soát bởi một hoặc nhiều doanh nghiệp Crown liên bang
được quy định ( như được định nghĩa trong Quy định 7100); và

o Không chịu kiểm soát bởi bất cứ sự hợp tác nào của doanh nghiệp được mô
tả như trong hai điều kiện trước.

• Doanh nghiệp nhà nước, được định nghĩa là doanh nghiệp đặt tại Canada và đáp
ứng được các yêu cầu sau đây vào giai đoạn cuối của năm thuế:

o Doanh nghiệp có cổ phiếu được niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán
được quy định của Canada; hoặc

o Doanh nghiệp được chọn, hoặc do Bộ trưởng Tổng cục thuế nhà nước chỉ
định, trở thành một doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp phải tuân thủ
các điều kiện được quy định trong Quy định 4800 (1) dựa trên số lượng cổ
đông của doanh nghiệp, sự phân tán quyền sở hữu cổ phiếu, giao dịch cổ
phiếu công khai, và quy mô của doanh nghiệp.

Nếu doanh nghiệp nhà nước tuân theo các điều kiện trong Quy định 4800(2), nó có thể
chọn, hoặc Bộ trưởng Tổng cục thuế nhà nước có thể chỉ định doanh nghiệp, sẽ không
còn là doanh nghiệp nhà nước. Các hình thức khác doanh nghiệp khác hoạt động ở
Canada bao gồm các doanh nghiệp trực thuộc doanh nghiệp nhà nước tại Canada ( không
đủ điều kiện làm doanh nghiệp nhà nước), nói chung là các công ty bảo hiểm và các
doanh nghiệp Crown.

THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP CỦA TỈNH/KHU VỰC

Thuế thu nhập doanh nghiệp do CRA thu hộ cho tất cả các tỉnh và khu vực ngoại trừ
Ontario, Quebec và Alberta. Các tỉnh/ khu vực ký kết vào hợp đồng thu thuế với chính
phủ liên bang phải áp dụng các định nghĩa thu nhập bị đánh thuế liên bang, tức là, họ

 
 

không được phép đưa ra các khoản khấu trừ khi tính thu nhập bị đánh thuế. Nhưng các
tỉnh/ khu vực này có thể đưa ra các khoản khấu trừ đối với các doanh nghiệp, thường
dùng vào mục đích khích lệ, khai thác dầu mỏ, sản xuất phim, và tạo ra công việc mới.

Ontario, Quebec và Alberta có cơ quan thu thuế thu nhập doanh nghiệp riêng của tỉnh, và
vì vậy các tỉnh này áp dụng các định nghĩa thu nhập bị đánh thuế riêng của mỗi tỉnh. Trên
thực tế, những tỉnh này hiếm khi xa rời với các định nghĩa thuế liên bang nhằm duy trì sự
thuận tiện cho người đóng thuế.

Ontario đã ký kết các thương lượng với chính phủ liên bang về việc thu thuế theo đó các
loại thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ do CRA thu hộ cho tỉnh bắt đầu từ năm 2009.

KẾT HỢP THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP VÀ THUẾ THU NHẬP CÁ
NHÂN

Ở Canada, doanh nghiệp phải chịu thuế thu nhập doanh nghiệp dựa trên việc chia cổ tức,
và thuế thu nhập cá nhân. Hệ thống thuế thu nhập cá nhân, thông qua tổng thu nhập và cơ
chế khấu trừ thuế cổ tức (viết tắt là DTC), nhằm xác nhận cho thuế doanh nghiệp đã được
đóng, dựa trên tỉ lệ ước lượng 20% giữa liên bang-tỉnh, dành cho thường trú nhân phải
đóng thuế ở Canada.

Bởi vì chính sách thuế ban hành có liên quan đến sự phát triển ủy thác thu nhập công
khai, nên chính phủ liên bang đã đề xuất tăng tổng thu nhập và khấu trừ thuế cổ tức đối
với các cổ tức đạt tiêu chuẩn do các cổ đông đủ điều kiện hưởng. Cổ tức đạt chuẩn sẽ
được tăng thêm 45%, có nghĩa là cổ đông sẽ nhận được 145% thu nhập cổ tức.

DTC đối với cổ tức đạt chuẩn là 19%, dựa trên mức thuế thu nhập doanh nghiệp liên
bang dự kiến trong năm 2010. Mức tổng thu nhập và khấu trừ thuế hiện hành vẫn tiếp tục
áp dụng cho các loại cổ tức khác. Cổ tức đạt chuẩn sẽ được tính gộp với cổ tức được chia
lãi sau năm 2005 bởi các doanh nghiệp nhà nước ( và các doanh nghiệp không chịu kiểm
soát bởi các doanh nghiệp tư nhân của Canada) đặt tại Canada và chịu thuế thu nhập
doanh nghiệp.