Bn v gi thuyt v tnh cht hot ng ca cc ch th phi thc hin cng tc k ton.

Tu theo c im, tnh cht hot ng ca cc ch th, ta s tin hnh nghin cu v ch th phi cng tc k ton. I. Trc ht, ta nghin cu ch th tin hnh cng cc k ton 1. Quan im ch th l mt thc th kinh doanh: Thc th l mt i tng hay mt ch im m thng tin cha ng trong n cn thit cho h thng thng tin cn xy dng. T , c th hiu thc th kinh doanh l mt t chc, c lp vi cc ch th v c nhn khc, c lp c bn thn ngi ch s hu n v kinh doanh. V vy, thc th kinh doanh tin hnh cng tc k ton c ngha l: cc quy nh v k ton l tin hnh cng vic k ton trong cc doanh nghip. Nu tha nhn gi thuyt ny l ng th cc gi thit cn li, nguyn tc chung c tha nhn trn c s gi thit ny u ch c ngha trong phm vi k ton ca cc doanh nghip. i tng ca k ton: vn, ngun vn v s tun hon ca ngun vn Tuy nhin, hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip mc tiu l ging nhau (li nhun thu c t hot ng kinh doanh) nhng trch nhim php l ca cc ch th s hu l khc nhau. n v trch nhim hu hn: Theo Lut doanh nghip 2005 Ch s hu cng ty chu trch nhim v cc khon n v ngha v ti sn khc ca cng ty trong phm vi s vn cam kt gp vo cng ty. Vn ch = Ti sn - N phi tr V d: Ch th thc hin cng tc k ton ti cng ty trch nhim hu hn, cng ty c phn n v trch nhim v hn: Ch s hu cng ty chu trch nhim v hn v cc khon n v ngha v khc ca cng ty. Vn kinh doanh ca ch s hu + Ti sn ring ca ch - N phi tr = Ti sn thun ca ch. V d: Ch th thc hin cng tc k ton ti cc doanh nghip t nhn, cng ty hp danh. Gi thit thc th kinh doanh thch hp vi cc cng ty m ch s hu chu trch nhim hu hn. y l loi hnh cng ty ph bin trong nn kinh t ca c Vit Nam v Th gii. Cn i vi cc cng ty trch nhim v hn tha nhn ch ny thc hnh cng tc k ton ch c ngha v mt xc nh kt qu kinh doanh khng c trch nhim xc nh v ti sn trong qu trnh sn xut kinh doanh. 2. Quan im v n v k ton: n v k ton c th hiu l mt thc th k ton. Mt thc th k ton l bt k mt n v kinh t kim sot ngun vn v tham gia vo cc hot ng kinh t. Mi c nhn c th l mt thc th k ton. Mt n v bt k c t chc nh mt doanh nghip, mt cng ty l mt thc th k ton. Cc c quan ca Nh nc cng nh tt c cc cu lc b hay t chc khng thu li nhun l mt thc th k ton. Nh vy, n v k ton gm tt c cc t chc c nhn kim sot ngun vn v tham gia vo cc hot ng kinh t mi lnh vc, mi thnh phn kinh t c th l t chc c t cch php nhn y ,

c t cch php nhn khng y , k c t chc khng c t cch php nhn ln th nhn. Theo Lut K ton c Quc hi kha 11 thng qua ngy 17 thng 6 nm 2003, n v k ton bao gm: a) C quan nh nc, n v s nghip, t chc c s dng kinh ph ngn sch nh nc; b) n v s nghip, t chc khng s dng kinh ph ngn sch nh nc; c) Doanh nghip thuc cc thnh phn kinh t c thnh lp v hot ng theo php lut Vit Nam; chi nhnh, vn phng i din ca doanh nghip nc ngoi hot ng ti Vit Nam; d) Hp tc x; ) H kinh doanh c th, t hp tc; Phn loi n v k ton n v k ton c phn chia thnh 2 loi ch yu: 1. n v k ton cp c s: c th l cc ca hng, chi nhnh, cc n v phng ban cho n cc n v ln hn nh cc cng ty, cc c quan thuc chnh quyn c s 2. n v k ton cp ch qun: ph trch chung, cao nht v c tnh cht qun l nh nc trong ngnh . Khi nim ny thng ch dng cho khu vc chnh quyn. (n v cp 1, n v cp 2) V d nh: Chi cc Thu li - l n v d ton cp 2, cng tin hnh cng tc k ton c lp, l c quan trc thuc S Nng nghip v Pht trin nng thn - l n v d ton cp 1, cng tin hnh cng tc k ton. Ngoi ra cn c th c n v k ton trung gian (nu b my cng knh hoc trong trng hp cn thit phi thnh lp). i tng k ton: l ti sn v tnh hnh s dng ti sn trong cc n v k ton. Khi tha nhn gi thit ny nghin cu v ti sn th cng vn phi chia ch th k ton thnh 2 loi: - Ch th kinh doanh (v mc tiu li nhun) - Ch th khng kinh doanh (khng v mc tiu li nhun) 3. Quan im v tt c cc ch th cn thng tin v chi ph, thu nhp: iu ny c ngha l: cc c nhn c chi ph, thu nhp cng phi tin hnh k ton. Khi thng tin k ton tr thnh dch v. II. Tnh cht hot ng ca cc n v k ton 1. Hot ng lin tc: Hot ng kinh doanh lin tc xut pht t yu cu thc tin chuyn mn ho qu trnh sn xut, gim n mc thp nht thi gian gin on sn xut, t gim chi ph, tng nng sut lao ng. Theo Chun mc kim ton Vit Nam s 570: Mt n v c coi l hot ng lin tc trong mt tng lai gn c th d on c (t nht l mt nm k t ngy kt thc nin k ton) khi

khng c nh hoc yu cu phi gii th, ngng hot ng hoc thu hp ng k quy m hot ng, tm kim s bo h t cc ch n theo php lut v cc quy nh hin hnh. iu kin n v hot ng kinh doanh lin tc: khi n v c kh nng thanh ton n. * Vic chuyn giao quyn lc gia cc th h: Thng thng, chuyn giao quyn lc, chuyn giao quyn lnh o trong cc doanh nghip u da trn s sch k ton. Cn c vo s liu k ton ti chnh, vic bn giao quyn lc c tin hnh. Thi k ny tip ni thi k khc. y l quyn l t nhin. Tuy nhin, ti cc doanh nghip nh nc: cn c vo tnh lin tc ca n v kinh doanh trn c s thc hnh cng tc k ton. V vic nh gi hiu qu qun l ch nn xt trong mt nhim k. V d: nhim k ca ngi ng u doanh nghip c thi gian l 5 nm, ti sn t khi bt u nhn nhim v n khi ht nhim k tng ln. Tuy nhin, nhim k ny, ch doanh nghip nh nc khng tnh khu hao ti sn trong 10 nm m li tnh khu hao v phn b trong vng 30 nm hoc lu hn na. V vy, cn c trn s liu k ton th ti sn tng ln. Nhim k k tip, ngi ng u doanh nghip tnh khu hao nhanh, d hiu qu hot ng kinh doanh t cao nhng trn bo co k ton, tng ti sn khng hn so vi nhim k trc. y l iu bt cp. V vy, i vi doanh nghip nh nc, vic thc hnh cng tc k ton ch nn xem xt trong mt nhim k qun l. * Chu k sng ca cc sn phm, dch v: Xut pht t cnh tranh m xut hin chu k sng ca sn phm dch v. Ch ca doanh nghip quan im rng: Li nhun ch c th c c khi thu vn cho mt d n kinh doanh c th. Kt qu kinh doanh ca doanh nghip chia lm 2 giai on: Giai on 1: Thu hi vn u t Kt qu KD giai on 1= Vn u t thu hi c trong k KD= Doanh thu- Chi ph hin thi trong k KD Giai on 2: Li (Thu li nhun thun) Kt qu KD giai on sau Li nhun thun= Doanh thu- Chi ph hin thi Gi thuyt ny l c s xy dng h thng thng tin k ton, cung cp cho nh qun tr trong vic iu hnh, qun l hot ng sn xut kinh doanh. V d: Mt doanh nghip vn ti hnh khch b ra chi ph 2 t ng mua 3 chic xe t khch vi mc ch vn chuyn hnh khch. Giai on u (3 nm u tin) h s thu hi 2 t ng, gi l vn u t. Khi thu hi c vn, s tin m daonh nghip thu c trong cc nm tip theo s c coi l li nhun. 2. Hot ng c thi hn: Gi thuyt ny xy dng cc nguyn tc k ton cho cc n v hot ng c thi im khi u v thi im kt thc c xc nh r rng. l ch k ton p dng cho cc n v ch u t. (Theo Quyt nh s 214/2000/Q-BTC ngy 28/12/2000 ca B trng B Ti chnh v vic ban hnh ch k ton p dng cho cc n v ch u t).