Podrcznik Fotografii dla Pocztkujcych

Wprowadzenie
Fotoporadnik w dotychczasowej formie uzupenimy artykuami w formacie PDF. Ma to na celu stworzenie moliwie systematycznego podrcznika w formacie, ktry pozwala na atwy wydruk, jeeli kto przedkada form papierow nad ekranow. Podrcznik Fotografii w takiej formie bdzie bardziej zwizy od Fotoporadnika w formie stron WWW ale bd w nim odsyacze, czy jak kto woli linki , do stron Fotoporadnika zawierajcych szczegy opisywanego zagadnienia. Przygotowywany w formacie PDF Podrcznik Fotografii jest redagowany z myl o pocztkujcych amatorach fotografowania ale umieszczone w nim linki pozwol na rozszerzanie wiedzy o danym zagadnieniu tym Czytelnikom, ktrzy zechc pogbi znajomo zagadnienia. W pewnym sensie Podrcznik Fotografii bdzie przewodnikiem po Fotoporadniku. Podrcznik bdzie nastawiony na techniki fotografowania. Przecitny fotoamator nie jest bowiem zbytnio zainteresowany budow aparatu fotograficznego. Podstawowe informacje o budowie poszczeglnych elementw aparatu bd jednak podawane gdy pozwalaj one na lepsze wykorzystanie moliwoci aparatu fotograficznego. Tak jest z kadym prawie urzdzeniem. Samochd mona prowadzi nie majc zielonego pojcia o jego budowie i zasadzie dziaania poszczeglnych zespow ale podstawowa wiedza o nich pozwala np. na jazd bezpieczniejsz, na zmniejszenie zuycia paliwa czy powolniejsze zuywanie si opon. Kolejne rozdziay Podrcznika bd publikowane w stosunkowo duych odstpach czasu gdy chcemy kady z nich jak najlepiej zredagowa, by Czytelnik mg je atwo zrozumie i odnie maksymalne korzyci z zapoznania si z jego treci.

Pierwsze zdjcia
Zaczynamy robi zdjcia
Przygotowanie nowo kupionego aparatu do robienia zdj skada si z kilku etapw. A. Naadowanie akumulatora lub akumulatorw, o ile w aparacie jest ich kilka. B. Umieszczenie w aparacie waciwej dla tego modelu karty pamici. C. Ustawienie parametrw z ktrymi bdziemy robi zdjcia. Etap A moe przebiega na kilka sposobw. 1. Wyjmujemy akumulator z aparatu i umieszczamy go w adowarce dostarczonej wraz z aparatem. Tak postpujemy, gdy aparat jest zasilany akumulatorem skonstruowanym specjalnie do aparatu cyfrowego. S to tzw. akumulatory dedykowane. 2. Niektre aparaty fotograficzne nie wymagaj wyjmowania akumulatora a jedynie umieszczenia caego aparatu na specjalnie skonstruowanej adowarce. 3. S te modele aparatw cyfrowych, ktre podcza si do specjalnie dla nich przeznaczonej adowarki kabelkiem. 4. W przypadku aparatw fotograficznych zasilanych akumulatorkami typu AA (paluszki) musimy wyj akumulatorki z aparatu i woy do standardowej adowarki. Zarwno akumulatorki typu AA jak i adowarki do nich nie s sprzedawane w komplecie z aparatem. Etap B polega na umieszczeniu we waciwym gniedzie karty pamici. W popularnych aparatach kompaktowych stosowane s obecnie prawie wycznie karty typy SD, SDHC i SDXC. Wikszo aparatw kompaktowych ma wewntrzn pami o pojemnoci kilkudziesiciu Megabajtw i moemy zacz robi zdjcia bez korzystania z pamici dodatkowej umieszczanej w tym specjalnym gniedzie. Jednak bez tej dodatkowej pamici o pojemnoci kilku Gigabajtw moemy zrobi zaledwie kilka zdj o najwyszej rozdzielczoci. Etap C moe by bardzo zoony i wymaga wielu operacji takich, jak ustawianie pokrte czuo, balans bieli, czasu otwarcia migawki i wielu innych parametrw. Pocztkujcy uytkownik aparatu fotograficznego powinien zacz od fotografowania w trybie trybie penej automatyki. W trybie tym jedyne co musimy zrobi to wycelowa obiektyw w kierunku sceny, ktr chcemy zarejestrowana zdjciu, i nacisn przycisk spustu migawki. Tryb w peni automatyczny, oznaczony jest w 99% modeli aparatw fotograficznych jako AUTO ustawia si za pomoc pokrta umieszczonego zazwyczaj na grze aparatu. Jeeli nie ma tam pokrta z symbolem AUTO, to musimy zajrze do instrukcji aparatu by go zlokalizowa.

fo to p
Pierwsze zdjcia

Po wykonaniu tych prostych czynnoci moemy zacz fotografowa. Pierwsze zdjcia najlepiej robi w bardzo dobrym owietleniu, czyli na dworze w godzinach zalenych od pory roku. Latem bdzie to midzy 7 a 19 a zim midzy 9 a 15. Chodzi o to, by te pierwsze zdjcia byy moliwie jak najlepsze, by nie zniechciy nas zaraz na pocztku kariery fotografa.

or

ad

ni

k. pl

Tryb auto fotografowania

Na co pozwala tryb AUTO
Naley odrnia tryb penej automatyki, wybierany w 100% modeli aparatw cyfrowych pokrtem lub przyciskiem mechanicznym, od osobnego automatycznego ustawiana czuoci ISO, czy ostroci. W bardziej zaawansowanych kompaktowych aparatach fotograficznych jest wiele funkcji automatycznego ustawiania pewnych opcji ale my omawiamy tu tryb PENEJ AUTOMATYKI. Warto wiedzie, e nawet bardzo zaawansowane aparaty fotograficzne, rwnie lustrzanki, maj tryb penej automatyki. Umoliwia to rozpoczcie robienia nimi zdj przez pocztkujcych fotoamatorw. Noszc ze sob aparat fotograficzny warto mie ustawiony tryb AUTO. Pozwala to na szybkie wykonanie zdjcia i utrwalenie jakiego zdarzenia, ktre trwa bardzo krtko. Fotografowanie w trybie penej automatyki, polecane w poprzednim paragrafie tego podrcznika fotografii dla pocztkujcych, pozwala ustawia jedynie rozdzielczo, w ktrej chce robi zdjcia. Po otwarciu MENU, albo listy funkcji aparatu, prawie wszystkie pozycje bd niedostpne. Nie bdzie mona najecha na nie podwietleniem. Piszemy prawie wszystkie, gdy w trybie penej automatyki moemy np. 1. Wczy lub wyczy lamp byskowa, 2. Ustawi autofokus cigy lub wczany tylko po wciniciu do poowy spustu migawki, 3. Wczy lub wyczy zoom cyfrowy, 4. Ustawi jasno wywietlacza aparatu, 5. Ustawi siatk na wywietlaczu uatwiajc kompozycj kadru, 6. Ustawi dugo czasu wywietlania zdjcia zaraz po jego wykonaniu, 7. I wybra kilka innych opcji, zalenie od modelu posiadanego aparatu fotograficznego. Poza moliwoci wczania i wyczania lampy byskowej, zmiana wyliczonych powyej funkcji nie wpywa na nawietlenie zdjcia a ta wanie, obok poprawnie nastawionej ostroci, decyduje o poprawnoci technicznej zarejestrowanego obrazu. Najnowsze aparaty kompaktowe maj w swoim programie dziesitki funkcji, takich jak 1. Wykrywanie twarzy i ewentualne jej zapamitywanie 2. Wykrywanie umiechu. Migawka jest otwierana w momencie, gdy fotografowana osoba umiechnie si. 3. Wykrywanie momentu, gdy osoba fotografowana mrugnie. Chodzi o to by nie zrobi portretu osobie z zamknitymi w tym momencie oczami. 4. I wiele innych funkcji, ktre tak naprawd s jedynie gadetami i maj zachca do kupna aparatu. Zdjcia wykonane w trybie penej automatyki s w ogromnej wikszoci w peni poprawne technicznie a sprawa ich walorw artystycznych zaley od fotografa, od jego umiejtnoci skomponowania kadru, czyli wybrania fragmentu widzianej goym okiem sceny.

fo to p

or

ad

ni

k. pl

Tryb P programowalna automatyka

Tryb P czyli programowalna automatyka
Nastpnym trybem fotografowania po penej automatyce, polecanym dla pocztkujcych, jest tryb oznaczany na pokrtach aparatw fotograficznych liter P. Mona by go nazwa programowaln automatyk, gdy czy automatyczne ustawianie ekspozycji z moliwoci rcznego, czy jak kto woli, manualnego, ustawiania pozostaych parametrw okrelajcych sposb zrobienia zdjcia. Taki tryb posiadaj aparaty kompaktowe z nieco wyszej pki. Nie ma go w najprostszych, nazywanych w Fotoporadniku wyceluj i pstrykaj, co jest lunym tumaczeniem angielskiego terminu point and shoot. Tryb P mona opisa tak 1. Ustawia automatycznie warto przysony i czas otwarcia migawki, czyli dobiera ekspozycj. 2. Wszystkie inne parametry, jak a. Czuo ISO b. Balans bieli c. Zdjcia pojedyncze lub seryjne d. Sposb pomiaru owietlenia sceny e. I kilka lub kilkanacie innych parametrw, zalenie od posiadanego modelu aparatu fotograficznego fotografujcy musi ustawi sam. Przy fotografowaniu w trybie P zalecamy, szczeglnie pocztkujcym fotoamatorom, ustawienia 1. Automatycznej czuoci 2. Automatycznego balansu bieli Praktycznie wszystkie model aparatw cyfrowych maj takie opcje. Chodzi o to, e program zapisany w aparacie dla trybu P dobiera warto przysony i czas nawietlania. Jeeli czuo ustawiona przez fotografa jest niska a owietlenie sceny sabe, to program dobierze dugi czas ekspozycji i zdjcie bdzie poruszone. Mwic dokadniej, aparat poruszy si w trakcie nawietlania, gdy nasze rce trzymajce go dr nieustannie, cho my tego nie zauwamy. Jeeli wybrany przez program czas otwarcia migawki jest na tyle dugi, e grozi poruszeniem si aparatu w czasie nawietlania to program sterujcy prac aparatu informuje o tym fotografa. W 99% polega to na pojawieniu si na wywietlaczu pulsujce ikony symbolu aparatu w kolorze czerwonym. Automatyczny balans bieli jest wskazany dlatego, e robic zdjcia przy rnym owietleniu naley dobra w balans do typu owietlenie soneczne, arwka, wietlwka itp. Jeeli mamy rcznie ustawiony balans bieli ktry nie jest zgodny z owietleniem fotografowanej sceny, to odwzorowanie kolorw bdzie znieksztacone. W skrajnych przypadkach kolory s zupenie inne, ni w rzeczywistoci zobacz przykadowe zdjcia. W nastpnych paragrafach opiszemy kolejne tryby pracy cyfrowych aparatw fotograficznych dostpne w coraz to bardziej zaawansowanych modelach.

fo to p

or

ad

ni

k. pl

Tryb T (Tv, S) Priorytet Migawki

Tryb T (Tv, S) - Tryb Priorytetu Migawki.
Kolejnym trybem fotografowania, ktry polecamy pocztkujcym ale ju troch obeznanym z dziaaniem aparatu fotograficznego, jest tryb oznaczany na pokrtach lub przyciskach symbolami T, Tv, S lub jeszcze inaczej, zalenie od producenta. T to pierwsza litera sowa angielskiego TIME a S SHUTTER, czyli migawka. To, e time znaczy czas zapewne wszyscy Czytelnicy wiedz. W tym trybie fotograf ustawia czas otwarcia migawki a program zapisany w aparacie dobiera do niego warto przysony. Kiedy warto robi zdjcia w trybie Priorytetu Migawki? 1. Wwczas, gdy fotografujemy obiekty szybko si poruszajce. 2. Take wtedy, gdy uywamy lampy byskowej w sabo owietlonym pomieszczeniu a przecie wanie wtedy potrzebne nam dowietlenie sceny. 3. Ale te w sytuacji, gdy chcemy aby poruszajce si obiekty byy lekko rozmazane na zdjciu. Sytuacja z punktu 1. jest oczywista. W przypadku 2. fotografowanie w trybie penej automatyki lub w trybie P pozwolioby programowi na ustawienie czasu otwarcia migawki i ten bdzie znacznie duszy ni czas trwania bysku. Przykadowo, program ustawi czas 1/10s, bo taki wyniknie ze sabego owietlenia, a czas trwania bysku to kilka milisekund (milisekunda=0,001s). Jeeli w pomieszczeniu nie jest zupenie ciemno to na zdjciu zrobionym w tych warunkach bd widoczne sabo zarysowane kontury przesuwajcych si obiektw i wyrane odwzorowanie tych konturw w momencie trwania bysku. Wybranie trybu Priorytet Migawki pozwala na uniknicie efektu rozmazania fotografowanych obiektw. Przypadek 3. to ju troch wysza szkoa fotografowania ale nie wymaga chyba dokadniejszych objanie. Czsto stosuje si te dugi czas przy fotografowaniu wodospadw, fontann, czy pyncej w strumieniu wody. Daje to efekt mikkiej wody. W trybie Priorytetu Migawki fotograf moe ustawia inne parametry ekspozycji, poza wartoci przysony, wg wasnego uznania. Pocztkujcym amatorom fotografii radzimy wybra czuoc Auto. Chodzi o to, e ustawiajc krtki czas otwarcia migawki przy maej czuoci ISO moemy stworzy sytuacj, e wymagana warto przysony bdzie np. f/1.4 a takich jasnych obiektyww nie ma w kompaktach. Natomiast obiektywy do lustrzanek o takiej wartoci najwikszego otworu (najmniejszej wartoci liczbowej) przysony kosztuj kilka do kilkunastu tysicy zotych. Tryb automatycznej czuoci dobierze warto ISO do aktualnych warunkw owietleniowych.

fo to p

or

ad

ni

k. pl

Tryb A Priorytet Przysony

Tryb A - Tryb Priorytetu Przysony.
Fotograf ustawia przyson a program dobiera do niej czas otwarcia migawki. Przysona po angielsku Aperture std nazwa trybu A. Ten tryb fotografowania pozwala fotografowi decydowa o gbi ostroci, jak bdzie mia na zdjciu. Aparaty kompaktowe maj mae rozmiary matryc, krtk ogniskow rzeczywist i w konsekwencji bardzo du gbi ostroci, dlatego tryb A jest mao przydatny w kompaktach, jeeli chodzi o kontrolowanie gbi ostroci. Natomiast w aparatach o duych rozmiarach matrycy, w wikszoci s to lustrzanki, ogniskowe rzeczywiste obiektyww s kilkakrotnie dusze ni w kompaktach i wybr wartoci przysony pozwala bardzo efektywnie kontrolowa gbi ostroci. Patrz gbia ostroci dla zaawansowanych. Fotografujc w trybie priorytetu przysony nie musimy obawia si, e program nie bdzie mia moliwoci dobra czasu otwarcia migawki zapewniajcego poprawn ekspozycj. Zakres tych czasw jest bowiem w przedziale od okoo 1/1000 s do kilku, kilkunastu, a nawet kilkudziesiciu sekund w aparatach nieco lepszych. Jedyne niebezpieczestwo grozi w przypadku, gdy program dobierze czas duszy ni okoo 1/30s 1/20s. W takiej bowiem sytuacji zdjcie moe by "poruszone". Mwic precyzyjniej, aparat poruszy si w trakcie trwania ekspozycji i obiekty na zdjciu bd rozmazane. Tryb A pozwala, jak i wymienione poprzednio tryby P i T, dowolne ustawianie pozostaych parametrw zdjcia, jak czuo, czy rozdzielczo.

Tryb Manualny - Rczny

Tryb M Tryb rczny (Manualny).
Tryb pozwalajcy fotografowi na najwiksz kreatywno w doborze ekspozycji. Pozwala ustawia czas otwarcia migawki i warto przysony w sposb dowolny. Jeeli wartoci wybrane przez fotografa nie speniaj warunku poprawnej ekspozycji, to program informuje o tym wskanikiem, ktry pokazuje czy zdjcie bdzie niedowietlone, czy przewietlone.. Ale to nie blokuje wykonania zdjcia, bowiem intencj fotografa moe by wanie ekspozycja odbiegajca od tej waciwej dla danego owietlenia sceny. Po ustawieniu danych wartoci czasu otwarcia migawki i przysony, moemy ekspozycj korygowa poprzez zmian czuoci ISO. Ten tryb fotografowania a raczej doboru ekspozycji przeznaczony jest dla zaawansowanych amatorw fotografii. Zachcamy jednak wszystkich do jego wyprbowania, o ile Wasz aparat posiada ten tryb. Karty pamici do aparatw fotograficznych s tak tanie i maj tak du pojemno, e zabawa w testowanie rnych warunkw wykonania zdjcia nic nie kosztuje a moe dostarczy wiele radoci, gdy odkryjemy moliwoci kreowania ciekawych efektw poprzez takie manipulowanie parametrami zdjcia.

Ekspozycja - nawietlenie
Ekspozycja - nawietlenie.
Bardzo wanym elementem wykonania zdjcia jest jego nawietlenie, zwane te ekspozycj. wiato odbite od fotografowanych przedmiotw, ktre wpada do aparatu, musi nawietli matryc aby powsta na niej obraz tego co widzimy na monitorze aparatu lub w jego celowniku. Jak ten obraz powstaje, opiszemy w dalszych odcinkach tego Podrcznika, teraz zajmiemy si wycznie jasnoci tego obrazu. Czytelnicy znaj pojcia i widzieli zapewne a. Zdjcie przewietlone, na ktrych wiele obszarw jest biaa, bez adnych szczegw. b. Zdjcie niedowietlone, na ktrych s obszary czarne, te bez szczegw. c. Zdjcia poprawnie nawietlone, na ktrych stosunkowo wyranie wida szczegy w jasnych i ciemnych obszarach kadru. Nawietlenie zdjcia na matrycy zaley od a. Intensywnoci (jasnoci) wpadajcego do aparatu strumienia wiata i to regulujemy wielkoci otworu przysony. b. Czasu nawietlania, ktry regulujemy czasem otwarcia migawki. Kombinacja wartoci przysony i czasu otwarcia migawki okrela ekspozycj, czyli wypadkow ilo wiata padajcego na matryc w trakcie robienia zdjcia. Program zapisany w pamici procesora aparatu wyznacza poprawn warto ekspozycji (nawietlenia) na podstawie odczytu natenia wiata padajcego na matryc lub jej fragment. W aparatach stosowane s rne metody pomiaru ekspozycji i bd one objanione w dalszych odcinkach. W tym miejscu omawiamy ekspozycj jako dobr jasnoci tworzonego w aparacie obrazu, bez wnikania w szczegy metod ekspozycji. Dobr waciwej ekspozycji moe by cakowicie automatyczny tryb A, czciowo automatyczny tryby P i S lub pozostawiony fotografowi tryb M. Opis tych moliwoci znajdziecie w rozdziale Fotoporadnika TRYBY PASM oraz w kilku plikach na ten temat w formacie PDF. Do tematu ekspozycji bdziemy jeszcze wraca, gdy jest to, obok ostroci najwaniejszy parametr decydujcy o jakoci otrzymanego zdjcia.

fo to p

or

ad

ni

k. pl

Autofokus
Autofokus
Autofokus to popularna nazwa systemu automatycznego ustawiania ostroci. Jest to bardzo poyteczna funkcja nowoczesnych aparatw fotograficznych. Autofokus jest trybem fotografowania dostpnym we wszystkich modelach aparatw, od najprostszych kompaktw do bardzo zaawansowanych lustrzanek i aparatw rednioformatowych. Zdjcie poprawne technicznie musi by 1. Ostre. 2. Prawidowo nawietlone. Jeeli jednak zdjcie nieco niedowietlone lub troch przewietlone mona efektywnie poprawi jednym z wielu programw komputerowych, to zdjcia nieostrego nie da si naprawi. Wszelkie funkcje wyostrzania programowego to jedynie zwikszanie kontrastu na granicach obiektw w kadrze ale to tylko imitacja poprawiania ostroci i czsto efekt takiej operacji bardzo psuje wygld zdjcia. Dlatego funkcja AUTOFOKUS jest bardzo wana i, poza przypadkami specjalnymi, powinna by zawsze wczona. Co znaczy zdjcie ostre? Jeeli krawd fotografowanego obiektu jest wyranie zarysowana, to mwimy, e zdjcie jest ostre albo, e ostro jest prawidowo ustawiona. Faktycznie, to ustawia si dugo ogniskowej obiektywu tak, by fotografowane obiekty byy ostre. Na co dzie mwimy o ustawianiu ostroci a to dlatego, e zarwno rczne jak i automatyczne dobieranie dugoci ogniskowej tak, by zdjcie byo ostre polega na 1. obserwowaniu kadru na monitorze lub odczytywaniu obrazu z fragmentu monitora 2. lub rejestrowaniu obrazu z fragmentu matrycy 3. lub rejestrowaniu obrazu z dodatkowej matrycy i takim zmienianiu ustawienia obiektywu, by widoczne w tych przypadkach krawdzie byy ostre. Stosowany jest jeszcze inny sposb ustawiania ostroci, zwany metod detekcji rnicy faz ale tu nie bdziemy go omawia. Warto wiedzie, e praktycznie wszystkie kompaktowe aparaty fotograficzne wykorzystuj do ustawienia ostroci krawdzie pionowe w kadrze. Jeeli takich nie ma to program obsugujcy nasz aparat nie potrafi ustawi ostroci. Klasycznym przykadem jest fotografowanie dki na jeziorze. Wyrane krawdzie w kadrze s wszystkie poziome. W takiej sytuacji naley 1. obrci aparat do pozycji pionowej, 2. ustawi ostro, 3. zablokowa to pooenie obiektywu, 4. obrci aparat powrotem do pozycji poziomej i zrobi zdjcie. Ustawianie ostroci, czyli realizacja punktu 2. odbywa si rnymi metodami, zalenie od modelu aparatu fotograficznego. W 99% przycinicie spustu migawki do poowy powoduje ustawienie ostroci. Wikszo lepszych kompaktw ma tryb cigego ustawiania ostroci, a wcinicie spustu migawki do poowy powoduje jedynie jej zablokowanie. Aparaty fotograficzne wyszej klasy, gwnie lustrzanki maj krzyowe czujniki ostroci i ostawiaj ostro zarwno wg krawdzi pionowych jak i poziomych. Warto zauway, e ustawianie ostroci nie jest tak bardzo istotne przy fotografowaniu aparatami kompaktowymi o bardzo krtkiej ogniskowej rzeczywistej. Krtka ogniskowa rzeczywista daje du gbi ostroci i w zasadzie prawie wszystko, co uchwycimy w kadrze bdzie ostre.

Rczne ustawianie ostroci

Kiedy ustawiamy ostro rcznie (Manual Fokus).
Jest wiele sytuacji w ktrych automatyczne ustawienie ostroci, czyli praca w trybie Autofokus, ustawia ostro nie na ten element kadru, ktry chcemy wyrni na zdjciu. Typowym przykadem sytuacji, w ktrej autofokus nas zawiedzie to fotografowania ptaka na gazi drzewa, jeeli na linii aparat fotograficzny ptak znajduj si inne gazie i do tego s znacznie bliej nas ni w ptak. Aparat pracujcy w trybie Autofokusa nastawi ostro na te blisze gazie a ptak bdzie nieostry. Ptaka na drzewie fotografujemy zazwyczaj z najdusz moliw ogniskow, by przybliy jego obraz a duga ogniskowa to maa gbia ostroci, co pogarsza sytuacj gdy daje wiksze rozmycie obiektw poza przedziaem ostroci. W tego rodzaju sytuacjach moemy zastosowa jedno z dwch wyj 1. Wybieramy tryb punktowy ustawiania ostroci, w ktrym to trybie program ustawia ostro na obiekty widoczne w centrum kadru. Jeeli obszar ustawiania ostroci jest odpowiednio may, czyli obejmuje tylko owego ptaka na gazi, to wszystko w porzdku. Otrzymamy zdjcie, na ktrym ptak jest ostry a gazie z przodu s lekko rozmyte. 2. Przeczamy tryb ustawiania ostroci na rczny i tak regulujemy dugo ogniskowej, by ptak w kadrze by moliwie najbardziej ostro widoczny. Owa regulacja dugoci ogniskowej odbywa si w rny sposb w rnych modelach aparatw fotograficznych. W lustrzankach i w niektrych kompaktach bdzie to obracanie waciwego piercienia na obiektywie. W ogromnej wi kszo ci aparatw kompaktowych b dzie to naciskanie d wigienki umieszczonej na obudowie w jedn lub drug stron. W przypadku 1. punkt a raczej obszar na ktry nastawiana jest ostro moe by, w lepszych aparatach, przesuwany w dowolne miejsce monitora, co daje wiksz swobod komponowania zdjcia. Moemy te wycelowa aparat w obszar naszego zainteresowania, zablokowa ekspozycj i ostro a nastpnie przesun o obiektywu tak, by uzyska kompozycj najbardziej nam odpowiadajc. W przypadku trybu rcznego ustawiania ostroci aparaty z nieco wyszej pki pozwalaj powiksza obszar, na ktry nastawiamy ostro. Przy fotografowaniu bardzo odlegych obiektw przydatna jest opcja ustawiania ostroci na nieskoczono. Nieskoczona odlego dla obiektywu o ogniskowej rwnowanej 100mm to okoo 50 do 100m, zalenie od wartoci przysony. Tak wic nie jest to odlego astronomiczna. Kiedy stosujemy takie ustawienie? Np. fotografujc widoczne daleko na horyzoncie statki.

Balans bieli
Balans bieli co to jest i do czego suy
Balans bieli oznaczany w aparatach przez WB, od angielskiego White Balance, to dopasowanie aparatu do rodzaju wiata, ktre pada na fotografowan scen. Jeeli robimy zdjcia w trybie penej automatyki, to program zrobi to za nas. W kadym innym trybie naley wybra waciw dla danej scenerii pozycj balansu bieli. Najbardziej powszechne rodzaje tego balansu to 1. Auto 2. wiato Soneczne 3. Dzie Pochmurny 4. wiato arwki 5. wiato lampy fluorescencyjnej wietlwka 6. wietlwka typu H 7. Rczne ustawianie temperatury rda wiata W MENU aparatu, czy te w oddzielnej funkcji wyboru balansu bieli (WB) najczciej s ikony poszczeglnych rodzajw owietlenia. S one tak oczywiste w swej wymowie, e nie bdziemy ich tu pokazywa. W jakim trybie balansu bieli najlepiej fotografowa? Jeeli robimy zdjcia na dworze w soneczny, bezchmurny dzie, to oczywicie ustawiamy WB na wiato Soneczne. W dzie pochmurny na Dzie Pochmurny itd. To banalne informacje ale przytoczylimy je dla porzdku. We wszystkich sytuacjach, gdy nie jestemy pewni rodzaju owietlenia albo, gdy zmienia si ono szybko, wybieramy WB Auto. W nowoczesnych aparatach fotograficznych program automatycznego rozpoznawania rodzaju owietlenia fotografowanej sceny jest na tyle doskonay, e moemy mu w peni zaufa. Warto zauway, e ze ustawienie balansu bieli (WB) daje w wyniku zdjcia o cakowicie zafaszowanych kolorach. Zobaczcie dwa zdjcia bdce przykadem takich faszywych kolorw.

Do czego s u y balans bieli? Do uzyskania poprawnego odwzorowania kolorw

Zacznijmy od informacji, e matryca wiatoczua w aparacie cyfrowym jest czarno-biaa, czyli rejestruje tylko i wycznie ilo wiata padajc na jej piksele. Ilo wiata to jego natenie pomnoone przez czas padania. Kolory fotografowanych scen s odtwarzane dziki pokryciu matrycy filtrem Bayera i zastosowaniu zaawansowanego oprogramowania. To zupenie oddzielne zagadnienie zwane demozaikowaniem. Opiszemy je w dalszych odcinakach naszego Podrcznika Fotografii. Istotne jest to, e cay system odtwarzania kolorw z intensywnoci wiata ktre pado na poszczeglne piksele wymaga wprowadzenia do programu wzorca bieli. Moe to by dokonane na dwa sposoby 1. Wprowadzamy do programu rodzaj rda wiata 2. Fotografujemy szar paszczyzn, ktr program zapamituje jako wzorzec bieli.

Dlaczego szar a nie bia? To znowu zbyt skomplikowane dla pocztkujcego fotoamatora, wic po prostu uwierzcie w to. Rodzaj owietlenia mona wprowadzi podajc temperatur rda wiata ale to te zagadnienie dla zaawansowanych a mona o nim poczyta w naszym Fotoporadnika.

Czuo ISO
Czuo ISO. Co z niej wynika
Przy ustawianiu czuoci aparatu regua jest identyczna jak w przypadku aparatw analogowych, kiedy zdjcia robio si na filmach, czy kliszach. Im mniejsz czuo ustawimy, tym lepsza bdzie jako zdjcia. Istotn rnica jest to, e w przypadku aparatw analogowych czuo okrela film, ktry zaoylimy do aparatu. W fotograficznych aparatach cyfrowych o czuoci decyduje matryca (odpowiednik filmu) i ustawienia wzmocnienia sygnau elektrycznego wygenerowanego przez wiato w tej matrycy. W aparatach cyfrowych moemy ustawia czuo ISO w do szerokim przedziale, w wikszoci kompaktw jest to od okoo ISO 80 do ISO 3200. Ideaem byoby robienie zdj zawsze przy najniszej dla tego aparatu czuoci ale jest to moliwe jedynie przy bardzo dobrym owietleniu fotografowanych obiektw. Ekspozycja, czyli nawietlenie zaley od trzech elementw 1. Czas nawietlania (otwarcia migawki), 2. Warto przysony. 3. Czuo ISO Relacje midzy tymi parametrami s takie: Skracanie czasu otwarcia migawki wymaga 1. Albo zwikszenia otwory przysony, czyli ustawienia mniejszej wartoci f (f/2.8 oznacza wikszy otwr ni np. f/5.6) 2. Albo zwikszenie czuoci ISO. Czas otwarcia migawki dobieramy w zalenoci od scenerii, ktr fotografujemy. Jeeli jest to krajobraz bez ruchomych obiektw, to moemy ustawi aparat na statywie i czas ten moe by nawet kilka sekund, jeeli robimy zdjcie w nocy. W wikszoci przypadkw nie tylko, e fotografujemy trzymajc aparat w rkach, ale obiekty fotografowane poruszaj si w kadrze. Wtedy czas otwarcia migawki musi by odpowiednio krtki. Co znaczy odpowiednio? Jeeli nie fotografujemy z maej odlegoci samochodw jadcych ulic, czy biegajcych pieskw, to czas okoo 1/125s powinien wystarczy. W innych przypadkach czas ten musi by znacznie krtszy, np. 1/500s, czy 1/1000s. Najprociej zrealizowa wymagania czasu ekspozycji w TRYBIE T. 1. Ustawiamy odpowiedni czas ekspozycji, 2. Przyciskamy do poowy przycisk spustu migawki i obserwujemy wskaniki na monitorze. Jeeli warto przysony i czuo s wystarczajce dla uzyskania poprawnej ekspozycji, to program aparatu zasygnalizuje to nam. Czym zasygnalizuje, znajdziecie w instrukcji swojego aparatu. 3. Jeeli program nie moe ustawi przysony tak, by ekspozycja byo poprawna, musimy zwikszy czuo ISO, najlepiej o jeden dostpny krok. 4. Czynno z punktu 3. Powtarzamy tyle razy a zostan spenione warunki poprawnej ekspozycji.

Trzeba sobie zdawa spraw, e w przypadku aparatw kompaktowych ustawienie czuoci powyej ISO 400 da w rezultacie zdjcie niskiej jakoci. Wyjtek stanowi Canon PowerShot G11, ktry nawet przy ISO 800 daje zupenie przyzwoite zdjcia. Aparaty z duymi matrycami (lustrzanki i tzw. hybrydy) maj wiksze rozmiary pojedynczych pikseli i dlatego maj wysz czuo ni kompakty. Wicej o zalenoci pomidzy czuoci i jakoci zdj znajdziecie na rnych stronach Fotoporadnika.

Gsto pikseli na centymetr kwadratowy

Rozdzielczo matryc, gsto pikseli na 1 cm2
Producenci aparatw przecigaj si w liczbie pikseli na matrycy w ich aparacie. Dotyczy to gwnie cyfrowych aparatw kompaktowych, cho i w lustrzankach matryce maj coraz wicej pikseli, oczywicie liczonych w MILIONACH. Ta walka na megapiksele wynika z faktu, e zdecydowana wikszo nabywcw aparatw cyfrowych daa si omami reklamom zachwalajcym liczb pikseli jako wskanika jakoci aparatu. Jest to absolutnie bdna konkluzja ale producentw interesuje wycznie zwikszanie liczby sprzedanych aparatw. Masowo nabywane s kompakty i one daj gwny dochd firmom. Wysokiej klasy lustrzanki to produkcja dla podtrzymania renomy firmy a do tego nabywcy lustrzanek to raczej dowiadczeni fotoamatorzy nie dajcy si naciga na megapiksele, czy gadety typu wykrywaczy mrugnicia. Parametrem zwizanym z liczb pikseli w matrycy, ktry decyduje o jakoci zdj jest liczba pikseli przypadajca na 1 cm2 jej powierzchni, zwana gstoci pikseli. Im owa gsto mniejsza tym matryca ma wiksz czuo a wic i mniejsze szumy w sabym wietle. Wynika to z prostej zalenoci gstoci pikseli od wielkoci pojedynczego piksela. Im wikszy pojedynczy piksel tym mniej ich zmieci si na matrycy. Porwnania matryc dokonuje si podaj liczb pikseli na 1centymetrze kwadratowym, czyli na kwadracie o boku 1cm. Wartoci gstoci pikseli/cm2 dla rnych modeli aparatw cyfrowych moecie znale na portalu dpreview w dziale danych technicznych aparatw. Im wiksza powierzchnia piksela tym wicej wiata pada nie niego w czasie otwarcia migawki. Wicej wiata to wikszy adunek elektryczny wygenerowany tym wiatem. A trzeba wiedzie, e nawet bez owietlenia w pikselach samoistnie powstaj adunki elektryczne, ktrych pojawienia si zakca obraz powstajcy w procesie ekspozycji. adunek powstajcy w pikselu samorzutnie zaley gwnie od temperatury matrycy i wzrasta wraz z t temperatur. W danej temperaturze zaley z kolei od czasu aktywnoci matrycy. Uporzdkujemy te objanienia w postaci sekwencji zdarze w trakcie powstawania obrazu na matrycy. Opis tego procesu podany w zwolnionym tempie. 1. Zaczynamy naciska spust migawki 2. Program w aparacie uruchamia ustawianie ostroci i wyznaczanie parametrw ekspozycji 3. Dociskamy spust do koca 4. Program wyzerowuje matryc, czyli likwiduje wszystkie zgromadzone w niej adunki 5. Nastpnie otwiera migawk na czas wyznaczony w pomiarze ekspozycji 6. wiato pada na matryc przez obiektyw wytwarzajc w pikselach adunki elektryczne 7. W czasie gdy migawka jest otwarta powstaj te adunki samoistne 8. Stosunek wielkoci adunkw wytworzonych przez wiato do tych samoistnych okrela szumy na zdjciu. Innymi sowy, a) adunki generowane wiatem wpadajcym prze obiektyw rysuj obraz b) adunki generowane samoistnie zamazuj go. c) Im wiksza powierzchnia piksela tym wicej adunkw wytworzy w nim wiato d) Liczba adunkw samoistnych zaley od wielkoci piksela w znacznie mniejszym stopniu.

Czyli: due piksele to duo adunkw rysujcych obraz i mao zamazujcych. Bardziej fachowo mwimy: im wiksze piksele tym lepszy stosunek sygnau (uytecznego) do szumw (sygnau samoistnego). Przy danej powierzchni matrycy im na niej mniej pikseli, tym lepszy w stosunek sygnau do szumu a tym samym lepsze zdjcie zarejestrowane tak matryc. Ogromna wikszo aparatw kompaktowych ma matryce o symbolu 1/2.3 co odpowiada ich rozmiarom 6.16 mm x 4.62 mm. Typowe iloci pikseli dla tych aparatw to 10 do 14 MP. Nie ma wic wtpliwoci, e aparat z 10 MP bdzie robi lepsze zdjcia ni ten z 14 MP. I o tym warto pamita wybierajc model aparatu z setek dostpnych na rynku. Osobnym zagadnieniem jest rozdzielczo zdj ale o tym napiszemy w osobnym rozdziale.

Rozdzielczo matryc. Formaty zdj

Jak rozdzielczo ustawi do robienia zdj?
Cyfrowe aparaty fotograficzne maj moliwo wybierania przynajmniej kilku rnych rozdzielczoci, przy ktrych robimy zdjcia. Dodatkowo w wielu kompaktach mona wybiera format zdj. Najpopularniejsze formaty to 4:3, 3:2 i 16:9. 1. 4:3 to format odpowiadajcy ksztatowi matrycy w aparatach kompaktowych i tylko w tym formacie moemy ustawi najwysz rozdzielczo matrycy. 2. 3:2 jest wygodnym formatem, jeeli zamierzamy z naszych zdj robi odbitki na papierze o rozmiarach 10x15cm. Zdjcie zrobione w tym formacie bdzie w caoci przeniesione na papier o tym formacie. 3. 16:9 wybieramy, jeeli zamierzamy zdjcia wycznie pokazywa na telewizorze o takim formacie ekranu. Niezalenie od formatu, na ktry si zdecydujemy do robienia zdj, gorco zalecamy ustawianie maksymalnej rozdzielczoci dla tego formatu, o ile jest moliwy jej wybr. Wiele modeli aparatw kompaktowych oferuje peny wybr rozdzielczoci jedynie dla formatu 4:3 a dla pozostaych formatw najwyej dwie moliwoci. Dlaczego maksymalna rozdzielczo przy fotografowaniu jest korzystna? Ogromna wikszo amatorw fotografii ma w domu komputer i jakie programy do obrbki plikw ze zdjciami. Robic zdjcia aparatem cyfrowym rzadko powicamy troch czasu na dobr kadru, czyli takie ustawieni aparatu, by na monitorze aparatu, czy w jego celowniku byo dokadnie to co chcemy potem pokaza innym. Zdjcie zapisane w penej rozdzielczoci pozwala na jego swobodne kadrowanie przy pomocy programu komputerowego. Bardzo czsto na oryginalnym zdjciu jest jaki element, ktry psuje jego wygld. Najczciej znajdujemy takie obiekty na obrzeach zdjcia, gdzie byy niezauwaone w trakcie jego robienia. Wycinajc ze zdjcia w penej rozdzielczoci obszar nieco mniejszy ale pozbawiony szpeccych go obiektw otrzymujemy plik o odpowiednio mniejszej rozdzielczoci. Dla otrzymania odbitki bardzo dobrej jakoci o wymiarach 10x15cm musimy mie zdjcia o rozdzielczoci minimum 1181x1772 pikseli. Dlaczego? To wyjaniono w jednym z rozdziaw Fotoporadnika. Jeeli fotografujemy z ustawion maksymaln rozdzielczoci matrycy 10 megapikselowej, to otrzymujemy zdjcia o rozdzielczoci 2736x3648 pikseli i moemy je do mocno obci przy brzegach z zachowaniem rozdzielczoci wymaganej dla odbitek 10x15cm, gdy maj duy zapas tej rozdzielczoci. Zdjcia zrobione bez wykorzystania penej rozdzielczoci matrycy mog j mie zbyt ma, by mona je kadrowa (obcina) z zachowaniem rozdzielczoci niezbdnej dla zrobienia z nich odbitek 10x15cm, oczywicie bardzo dobrej jakoci. Odbitki o tych rozmiarach mona zrobi ze zdj o duo mniejszej rozdzielczoci ale jako tych odbitek bdzie odpowiednio gorsza. Jeeli nasz aparat ma format zdj 3:2, to gorco polecamy robienie zdj w tym formacie. Zdjcia takie ogldane na ekranie komputera tylko w minimalnym stopniu nie s do niego dopasowane ale maj t zalet, e bardzo czsto nie musimy ich kadrowa dla celw zrobienia odbitek. Oczywicie, e moemy je rwnie kadrowa, jeeli tego wymaga kompozycja zdjcia.

Odbitki cyfrowe
Jaka rozdzielczo dla uzyskania dobrej jakoci odbitki
Odbitki cyfrowe niczym nie rni si od odbitek zrobionych z negatyww filmowych. Jest tylko inna technika ich uzyskiwania. Papier fotograficzny, taki sam jak dla odbitek robionych z filmu, jest nawietlany w specjalnym urzdzeniu, ktre rzutuje na niego obraz zapisany w pliku zarejestrowanym w naszym aparacie. Papier jest nawietlany, nastpnie zdjcie jest wywoywane i utrwalane. Starsi Czytelnicy zapewne zabawiali si robieniem odbitek, cho tylko czarno-biaych. W przypadku odbitek umownie zwanych cyfrowymi te jest wiatoczuy papier, ciemnia, wywoywacze i utrwalacze. Patrzc na dwa zdjcia, jedno z aparatu cyfrowego, drugie z analogowego (z filmem), nie ma moliwoci rozpoznania, ktre uzyskano technik cyfrow a ktre analogow. Kiedy zanosilimy film do laboratorium, teraz oddajemy tam pytk CD lub pami flesz z plikami w ktrych zapisane s zrobione zdjcia. Jeeli nie mamy dostpu do komputera mona i do punktu foto z aparatem fotograficznym i pracownik przekopiuje nasze zdjcia, Coraz czciej jednak pliki ze zdjciami wysyamy drog elektroniczn do laboratorium. I tu pojawia si problem czasu przesyania. Pliki JPEG z nowoczesnych aparatw cyfrowych maj od okoo 3MB do okoo 7MB. Szybko z jak moemy wysya dane z naszego komputera za pomoc sieci jest kilkakrotnie mniejsza od szybkoci z jak moemy pobiera te dane do naszego komputera. Np. Neostrada o szybkoci 2Mb/s oznacza, e jest to maksymalna szybko pobierania danych, a szybko wysyania jest do 256kb/s a wic 7,8x mniejsza. Zakadajc realn redni szybko wysyania pliku 200kb/s (czyli 0,2Mb/s) plik o wielkoci 4MB 4MB=32Mb (bajt oznaczany B to 8 bitw oznaczanych b) bdziemy wysya 32Mb/0,2Mb/s=160s Czyli okoo 2,7min. atwo obliczy, ze wysanie 50 zdj, czyli plikw tej wielkoci to ponad 2 godziny. Jak kto ma cze o szybkoci 512kb/s, co wystarcza dla wielu amatorskich zastosowa, to szybko wysyanie jest wwczas 128kb/s, czyli ta sama operacja wysania 50 zdj zajmie ponad 4 godziny a to ju jest bardzo kopotliwe. Dlatego warto wiedzie, e dla otrzymania odbitek najwyszej jakoci nie s potrzebne pliki o maksymalnej rozdzielczoci otrzymywanej z naszego aparatu. Typowy fotograficzny cyfrowy aparat kompaktowy ma matryc 10MP, zdjcia nim wykonane maj rozdzielczo 3648 x 2736 pikseli i s formatu 4:3. Najpopularniejszy format odbitek, to 10x15cm. Jeeli wykadrujemy takie zdjcie do formatu 3:2 to zostanie nam zdjcie o rozdzielczoci 3648 x 2432. Im wiksza rozdzielczo tym lepsza jako zdjcia ale granica jest rozdzielczo naszego oka i jeeli odbitka bdzie miaa 300 punktw na 1 cal biecy, co oznacza si jako 300dpi (dot per inch) to jest ju uznawana za odbitk najwyszej jakoci i wiksza rozdzielczo pliku nic nie daje. I znowu troch prostych rachunkw. 1 cal = 2,54cm a wic odbitka 10x15cm to okoo 4 x 6 cali. Aby taka odbitka bya najwyszej jakoci powinna zawiera 300 punktw na cal, czyli mie rozdzielczo 1200 x 1800 pikseli (4x300 na 6x300) Plik typu JPEG o takiej rozdzielczoci jest okoo 4,6x mniejszy od pliku o penej rozdzielczoci otrzymanym z matrycy 10MP a tym samym jego wysanie zajmie 4,6x mniej czasu. I oczywicie

nie ma sensu wysya zdj o wikszej ni wymagana rozdzielczoci, gdy i tak nie zostanie ona wykorzystana. Zmniejszanie rozdzielczoci wymaga posiadania komputera i odpowiedniego programu do obrbki plikw graficznych. Mona jednak zaoy, e Czytelnik, ktry zamierza wysya pliki ze zdjciami za pomoc Internetu ma komputer, ma te programy graficzne i potrafi si nimi posugiwa.

Zoom optyczny
Co to jest zoom optyczny
Zoom optyczny to liczba mwica jaki jest stosunek najduszej do najkrtszej ogniskowej obiektywu. Wyjanimy to na przykadzie aparatu kompaktowego Canon PowerShot G12. Z danych technicznych tego aparatu wynika, e jego ogniskowa rwnowana moe by regulowana od 28mm do 140mm. 140/28=5 i taka jest wielko zoomu optycznego podana dla tego aparatu. T sam warto otrzymamy po podzieleniu przez siebie dugoci ogniskowych rzeczywistych, 6,1mm i 30,5mm, podanych dla tego obiektywu. 30,5/6,1=5 A wi c d ugo ogniskowej obiektywu w tym aparacie mo e by zmieniona PICIOKROTNIE i nie ma znaczenia, czy liczymy wg zmiany ogniskowej rwnowanej, czy rzeczywistej. Naley wiedzie, e krotno ogniskowej, czyli owa warto zoomu nie jest tym samym, co bezwzgldne przyblienie fotografowanego obiektu w wyniku wyduania ogniskowej. Co oznacza przyblienie w kontekcie ogniskowej obiektywu objanimy w kolejnych odcinkach tego poradnika fotografii dla pocztkujcych. Co to jest zoom optyczny wyjanilimy na przykadzie cyfrowego aparatu kompaktowego Canon PowerShot G12, ktry, jak wszystkie kompakty, ma obiektyw wbudowany na stae. Te same objanienia dotycz dowolnego obiektywu, z tych uywanych w aparatach z wymiennymi obiektywami. Jednak w przypadku tych wymiennych obiektyww krotno jego zoomu obliczamy na podstawie wartoci skrajnych jego ogniskowych rzeczywistych, gdy ogniskowe rwnowane zale od wielkoci matrycy aparatu, do ktrego zamontujemy ten obiektyw. Cyfrowe aparaty kompaktowe maj jeszcze funkcj zoomu cyfrowego. Objanimy t funkcj w osobnym rozdziale ale ju teraz zalecamy nie uywa zoomu cyfrowego A dlaczego, wyjanimy szczegowo przy opisie tego pseudozoomu.

Zoom cyfrowy
Co to jest zoom cyfrowy
Zoom cyfrowy to gadet programowy, czyli zupenie zbdna funkcja realizowana przez program zapisany w pamici procesora aparatu cyfrowego. Funkcja absolutnie zbdna i nic nie dajca fotografowi. Jedynym efektem jej zastosowania jest pogorszenie jakoci zdjcia. Dlatego pierwsz czynnoci po wstpnym zapoznaniu si z aparatem powinno by wyczenie funkcji zoom cyfrowy. Dlaczego? Wyjanimy na czym polega w zoom i bdzie oczywistym, e jest to zbdny i szkodliwy dodatek do oprogramowania aparatu. Zoom cyfrowy polega na wykorzystaniu do rejestracji obrazu tylko czci matrycy wiatoczuej i zapisanie tego zmniejszonego obrazu na karcie pamici. A wic zapisany zostaje fragment obrazu, ktry aparat moe zarejestrowa bez uaktywnienia tej funkcji. Ten pomniejszony obraz bdzie ogldany na caym ekranie naszego aparatu, na monitorze komputera, czy ekranie telewizora. Ogldajc na ekranie tej samej wielkoci, raz obraz caej matrycy, a z zoomem cyfrowym obraz z czci matrycy, otrzymujemy efekt powikszenia obrazu przypominajcy powikszenie uzyskane poprzez wyduenie ogniskowej obiektywu, czyli poprzez zoom optyczny. To dokadnie to samo co rozciganie obrazu ogldanego na ekranie komputera programem graficznym. Na ekran rzutujemy coraz mniejszy fragment obrazu, wic jego elementy s coraz wiksze w stosunku do rozmiarw ekranu. Ale kady kolejny skok powikszenia daje obraz coraz to gorszej jakoci. atwo to sprawdzi korzystajc z dowolnego programu do ogldania zdj. Zoom cyfrowy jest jednak czym znacznie gorszym od powikszania zdjcia w komputerze. W tym drugim przypadku oryginalny, duy obraz jest zachowany i w kadej chwili moemy do niego wrci. Stosujc zoom cyfrowy zapisujemy na karcie pamici ten zmniejszony obraz i nie ma moliwoci otrzymania z tego pliku oryginalnego obrazu. Dlatego przy kadej okazji zachcamy do wyczania zoomu cyfrowego w aparacie. Chodzi o to, e przy wczonym zoomie cyfrowym kiedy korzystamy z zoomu optycznego, po dojciu do jego maksymalnej wartoci wcza nam si powikszenie cyfrowe, ktre pogarsza jako obrazu. Wprawdzie na monitorze, czy celowniku aparatu pojawia si informacja, e nastpuje ju powikszanie cyfrowe ale atwo to przeoczy i zrobi zdjcie o gorszej jakoci z pozornym przyblieniem, ktre mona zawsze realizowa w komputerze.

Teleobiektyw
Jak dziaa teleobiektyw
Teleobiektyw daje taki efekt przy fotografowaniu, jak lornetka przy ogldaniu krajobrazu. Po prostu przyblia fotografowane obiekty. Teleobiektyw to taki obiektyw aparatu fotograficznego, ktrego ogniskowa rwnowana Frwn jest znacznie dusza ni 50mm. Granica ta nie jest zbyt precyzyjna ale przyjmuje si, e obiektyw o ogniskowej 100mm i wicej to ju klasyczny teleobiektyw. Jakie przyblienie daje teleobiektyw? Dugo jego ogniskowej naley podzieli przez 50 a dokadniej, przez 43,3. Tak wic teleobiektyw o Frwn = 100mm przyblia okoo 2x a dokadniej 100/43,3 = 2,3x. Termin teleobiektyw ma zastosowanie do obiektyww mocowanych w lustrzankach, a mwic oglniej, w aparatach o wymiennych obiektywach. W aparatach kompaktowych obiektywy s zamontowane na stae i maj regulowan dugo ogniskowej. Regulacja jest w do szerokim zakresie i obiektywy takie nazywane s ZOOM'ami ale o tym bdzie w innym miejscu. Obiektywy wymienne maj na swojej obudowie wytoczon warto ogniskowej. Jest to ogniskowa rzeczywista Frzecz. Natomiast warto ogniskowej rwnowanej Frwn tego obiektywu zaley od rozmiarw matrycy aparatu, do ktrego zostanie zamontowany. Dla kadego aparatu z wymiennymi obiektywami podany jest wspczynnik przeliczeniowy zwany po angielsku crop factor Dla wikszoci aparatw amatorskich wynosi on 1,5 lub 1,6 Ogniskowa rwnowana obiektywu w konkretnym aparacie jest iloczynem ogniskowej rzeczywistej i wspczynnika przeliczeniowego Frwn = Frzecz x wspczynnik przeliczeniowy Obiektyw o wartoci ogniskowej wytoczonej na obudowie, czyli rzeczywistej Frzecz = 100mm zamontowany do aparatu o wspczynniku przeliczeniowym 1,6 bdzie dawa obraz taki, jak obiektyw o ogniskowej 160mm zamontowany do aparatu o matrycy penowymiarowej, czyli o wymiarach 24 x 36mm. O tym trzeba wiedzie a, niestety, wielu amatorw fotografii nie zdaje sobie z tego sprawy. Zakada do aparatu obiektyw o ogniskowej Frzecz = 30mm i myli, e fotografuje obiektywem szerokoktnym a faktycznie obiekty ten daje odwzorowanie takie jak by mia ogniskow 48mm, czyli normaln. Co to jest obiektyw szerokoktny i normalny napiszemy w osobnym paragrafie.