RNER SSTEM TA HASTALII (UROLTHASS)

PROF.DR.ARMAAN NER
EPDEMYOLOJ:
Tropikal ve Akdeniz lkeleri gibi scak iklim blgelerinde
Sosyo-ekonomik durumu bozuk lkelerde
Scak ortamda alanlarda sk grlr.
ngiltere ve skandinav lkelerinde seyrek grlr
Eskimolarda hemen hemen hi grlmez
Erkeklerde kadnlara gre 3 misli fazla
Sistin ve ksantin talar herediter zellik gsterir.
TA OLUUM MEKANZMALARI:
Spersatrasyon kristalizasyon
Kristalizasyon ve aggregasyon inhibitr maddelerin
yetersizlii
a- glukoproteinler (Nefrokalsin,Tamm-Horsfall proteini)
b- glikozaminoglikan (kondroitin slfat)
c- sitrat, magnezyum,pirofosfatlar
Matrik teorisi
Biokristalizasyon
ETYOLOJK FAKTRLER:
A- HPERKALSR
1- Absorptif
-Tip-I
-Tip-II
2- Renal
3- Resorptif
B- HPEROKSALR
1- Diyete bal
2- Primer hiperoksalri
Tip-1: Alanine-glyoxylate aminotrasferaze
Tip-2: Glyoxylate reductase
enzimleri yetersizlii
3- Enterik hiperoksalri
C- HPERRKOZR
1- Proteinden zengin gdalarla beslenme
2- Gut hastal
3- Glikojen depo hastal
4- Myeloproliferatif hastalklar ve kemoterapisi
5- eitli maligniteler
D- HPOSTRATR
1- diopatik
2- Distal renal asidosis
3- Kronik diyare sendromu
E- HPOMAGNEZR
F- SSTNR
1- Heterozigot- Tip
2- Homozigot Tip: Ta oluumu asndan ok nemli
G- KSANTNR
Ksantin oksidaz enzimi yetersizlii
H- RNER OBSTRKSYON
I- RNER ENFEKSYON
1- Epitelial
2- Bakteri kmelerine bal nkleasyon
3- reyi paralayan bakterilerle
4- Nano-bakterilerle
5- Oksalobakterilerle olan enfeksiyonlar
TALARIN KMYASAL YAPILARI:
A- Kalsiyum ieren talar
1- Kalsiyum oksalat
-Kalsiyum oksalat monohidrat
-Kalsiyum oksalat dihidrat
2- Kalsiyum fosfat
-Hidroksiapatit
-Karbonat apatit
-Oktakalsiyum fosfat
-Brushite ( acid kalsiyum fosfat)
-Whitlochite (kalsiyum hidroksiapatit)
B- Kalsiyum iermeyen talar
-rik asid
-Ammonium rat
-Sodyum rat
C- Enfeksiyon talar
-Magnesyum ammonium fosfat
-Karbonat apatit
BELRTLER:
Lokalizasyonuna gre deiir.
KALKS TALARI:
Genelde sessizdir. Bazen hematri ve knt lomber ar yapabilir.
PELVS VE RETER TALARI:
-Knt ya da iddetli lomber ar(kolik renal)
-Mikroskopik ya da makroskopik hematri
eer enfeksiyon geliirse
-Ate
-Pyri
MESANE TALARI:
-Hematri
-Pollakiri
-Dizri
-Miksiyon srasnda ani idrar kesilmesi ve retansiyon
-Erkeklerde penis boyunca ya da glansta, kadnlarda klitorise vuran
ar
TANI:
A- Anamnez
B- Fizik muayene
C- Laboratuar testleri
a- Tam idrar analiz
b- Kanda re, kreatinin
c- Bakteriyolojik analiz (Kltr+Antibiogram)
D- Radyolojik tetkikler
a- riner sistem direkt grafisi+rografi
(altn standart tan yntemidir)
b- riner sistem direkt grafisi+Ultrasonografi
(Radyoopak madde alerjisi olanlarda)
c- Bilgisayarl tomografi
(non-opak talar,tan sertlik derecesi ve kimyasal
yapsnn tayininde)
d- Spiral tomografi
(zellikle non-opak reter talarnn tansnda)
E- Metabolik deerlendirme:
-lk kez bavuran ve anamnezinde risk faktr
olabilecek hastal olmayanlarda gerekmez
-lk kez bavuran ve anamnezinde risk faktr
olabilecek hastal olanlarda yaplmaldr.
-Birden fazla ta hikayesi olan ve risk faktr olabilecek
hastal olanlarda mutlak yaplmaldr.
1- Kanda kalsiyum, fosfat, rikasid, rat, kreatinin,
parathormon
2- 24 saatlik idrarda kalsiyum, magnezyum, fosfat,
sodyum, potasyum, rat, oksalat, sitrat, kreatinin, idrarn
volm ve PHs baklr.
TEDAV:
A- Semptomatik tedavi:
Amac hastann arsn geirmektir.Gnmzde tercih edilen ila
diclofenac sodiumdur.
B- me tedavisi:
ap 5 mmye kadar olan talar spontan olarak drlebilir. Bu
amala azdan bol sv ve antispazmodik ilalar verilir.
C- Ak cerrahi yntemler:
a- Pyelolitotomi (posterior-anterior)
b- Nefrolitotomi
c- Parsiyel nefrektomi
d- Nefrektomi
e- retero litotomi
f- Sistolitotomi
D- Ekstrakorporeal Shock-wave Litotripsi(ESWL)
(Vcut d ok dalgalar ile ta krma)
- Kalsiyum oksalat monohidrat, brushite gibi sert talar, sistin gibi organik
talar dnda, 2 cm
2
ye kadar pelvis talar ve 1 cm
2
ya kadar kaliks talar
iin ideal bir yntem.
ESWL nin kontrendikasyonlar:
1- Kanama ve phtlama bozukluu olanlar
2- Gebelik
3- Renal arter kalsifikasyonu
4- Kreatinin deeri erikinler iin >3 , ocuklar iin >1.5 olmas
5- UPS veya vezikoreteral bileke darl
6- ok sayda ta
7- Bbrek enfeksiyonu
8- Birlikte riner sistem Tbc.olmas
ESWLnin komplikasyonlar:
1- Ciltte syrk,yara
2- Kolik renal
3- Hematri
4- Subkapsler ya da intrarenal hematom
5- Ta yolu
6- Sepsis, bakteriyemik ok
7- Milier Tbc.
E- Perktan nefrolitotripsi
Byk boyuttaki pelvis talar, koraliform talar, sert talar, 2 cm
2
den byk
kaliks talar iin ideal
F- reterorenoskopi (URS)
-reter talar iin
-Fleksibl URS 1-2 cm
2
aras kaliks talar iin endike.
KORUYUCU TEDAV
A- Hastann hidrasyonu:
- Sistin ta dnda tm dier ta cinslerinde hastaya gnde 2 lt idrar kartacak
ekilde sv almas nerilir.
- Sistin tanda bu miktar 4 ltye kadar karlabilir ve zellikle gece sv almas da
nerilir.
B- Diyet ve Medikal Tedavi:
Ta cinsine gre deiir.
1- Kalsiyum talarnda : (absorptif ve renal hiperkalsiriye bal)
Diyetten st ve st rnleri, beraberinde oksalattan zengin gdalar (rnein; ravent
otu, spanak, kakao, kahve gibi) kstlanr.
la olarak thiazid ya da daha iyisi thiazid ile birlikte potasyum sitrat verilir.
- Rezorptif hiperkalsiride paratireidektomi yaplr.
2- Okzalat talarnda :
Diyet : Ravent otu, spanak, yeil sebzeler, domates, ilek, kakao gibi gdalar
kstlanr.
la tedavisi : Magnezyum oksit veya hidroksit, B6 vitamini veya
potasyum magnezyum sitrat verilir.
3- rik asid talarnda :
Diyet : Et, sakatat, midye, karides, kalamar gibi deniz rnleri, alkol kstlanr.
la tedavisi : Sodyum bikarbonat veya potasyum sitrat ile idrar alkalinize edilir.
Ayrca allopurinol verilir.
4- Sistin talarnda :
Diyet : Et, yumurta kstlanr.
la tedavisi : Sodyum bikarbonat veya potasyum sitrat ile idrar alkalinize edilir.
D-penisilinamine , alfa mercaptopropyonyl veya kaptopril gibi sistin balayc
ilalardan biri verilir.
5- Enfeksiyon talarnda :
la tedavisi : drar,amonyum klorr veya methionin ile asidifiye
edilir.
Kltr ve antibiyograma gre antibiyotik verilir.
reyi paralayan bakterilerin yapm olduu inat riner enfeksiyonlarda
acetohydramic acid tedaviye ilave edilebilir.