You are on page 1of 3

m Thc Phng Nam

L vng t c h thng sng ngi, knh rch chng cht vi nhiu con sng ln cha y nc ngt quanh nm, c l mt trong s nhng sn vt ch yu nht m thin nhin ni y ban tng cho ngi dn. C y phong ph v chng loi, di do v s lng. Trong s hng trm loi c y c nhiu loi c rt ngon nh c lp, c phn, c cc, c bng lau, c chm, c t, v.v..., nhng ni ting hn ht c hai loi c qu, l c cha vi Nh b v c chy Tr n, tng c xp vo hng c sn ca sng nc min Nam. Do l sn vt c trng trn vng t mi, t thu khai hoang lp p, c l thc n rt ph bin trong ba cm thng ngy ca lu dn. C c dng lm nguyn liu ch bin c hai mn chnh trong ba n l mn mn v mn canh. Vi mn mn, ngi ni tr c th ch bin theo nhiu cch nh c kho, c hp, c chin, c nng, nhng thng dng nht vn l c kho. Xa kia, do cn ngho hoc thiu thn vt dng, ngi ta thng kho c trong chic t m, gi l c kho t. By gi, d c kho trong cc loi ni hin i, mn n ny vn c gi theo tn c c 4 loi c kho t ngon nht, l c r, c tr vng, c bng lau v c lc. Mn ch lc th hai trong ba cm l mn canh. Bnh thng, mn canh c ch bin theo nguyn tc: a phng c c g, rau g th nu canh bng c y, rau y. C nhiu loi canh rt ngon nh canh in in c r, canh bng sng c linh, canh rau ng c lc... Tuy nhin, do c im thi tit nng nng quanh nm, ngi dn lao ng nng nhc, vt v sut ngy nn a s rt a thch mn canh chua, va d n, li va gii nhit. Ty theo tng a phng, nhng loi c thng c s dng nu canh chua l c lc, c chm, c bng lau, c cc, c basa v c linh. Nhng ngi ni tr ti hoa cc a phng ch bin c nhng loi mm ngon ni ting nh mm c linh, c sc ng Thp, mm rut, mm thi An Giang. Ngoi ra, cn c mm cng Long An, mm tm ch G Cng, mm ba kha C Mau cng rt c a chung. L mt mn n dn d nhng ngon ming, mm tr thnh mt loi thc n rt ph bin min Nam. Ngi ta c th n mm theo nhiu cch nh mm x, mm chng, mm chin, mm kho v lu mm, trong lu mm c nng ln hng ngh thut m thc, c mt trong thc n ca cc qun n bnh dn cng nh nhng nh hng, khch sn ni ting. -Sau c, rau rng l loi thc n khng th thiu trong ba n. Danh mc nhng loi rau trong nn vn ha m thc ca ngi phng Nam ht sc phong ph v c o, khng th tm thy min Bc hay min Trung. Ch ring cc loi l, loi tri dng nu canh chua c n hng chc loi nh tri me, tri kh, chm rut, xoi, tri bn, tri gic, l ba, l giang, t cc v.v Ngoi ra cn c th k n hng chc loi rau khc nu km vi chng nh bng sng, bng in in, bng so a, ko no, bn bn, mi dm, tai

tng, lc bnh, rau da, rau ng, rau mc, t xoi, cm ngui v.v t cy rng nh l la, t sp, t vng, chm rut, chit, vng, iu, tra, ngnh ngnh, l sng mu, ct li, l lt, bng lng v.v dng gi bnh xo hay cc loi tht - c nng u rt ngon. Ch ring vi mn lu mm, ngi ta tnh c c ti 24 loi rau khc nhau. Tuy nhin, l cch tnh da trn s rau c mt trong cc thc n nh hng, cn trong s bin thin vn ha ca i sng dn gian th con s rau rng cn cao hn nhiu. -Thin nhin hoang d min Ty Nam b khng ch cung cp cho dn tm c, m cn rt nhiu sn vt c o khc. C th k ra y mt s mn tiu biu nh tm c nng trui, ln um l nho, ra rang mui, chut xo l cch, rn nng s, ung nng la than, cho huyt di v.v Ti cc khu du lch, c bit l du lch sinh thi, gia cnh quan thin nhin sng nc xinh ti v trong lnh, khch du lch c bit a thch nhng mn n cng nh cch ch bin cc c sn mang m cht hoang d xa. -Ngoi vic kho c, nu canh chua cho ba cm thng ngy, mi thc n khc thng c ch bin bng cch nng trui, tc nng la rm, hoc nng trn bp la than. Cch ch bin ny tuy rt n gin, khng cu k nhng trc ht, n ph hp vi cuc sng lun di chuyn nay y mai . Mt khc, n cn c nhng u im ln, l thc n va bo m c cc cht b dng do khng phi qua qu nhiu cng on ch bin, va gi c hng v thm ngon t nhin. Do vy, nhng thc n ch bin theo phng php ny cho n nay vn c nhiu ngi a chung, c bit khi l nhng mn nng thun ty nh c lc nng trui, tm nng cng da, chut nng s, ra rn nng, chim ng nng, kh nng v.v Nhng thc n ny thng c n km vi cc loi rau vn, cc loi t hi trn nhng hng cy mc ngoi m sng, cun bnh trng chm mm nm, chm mui tiu chanh hay mui t l nhng cch n ung thng dng v c a chung khp ni. Khu v trong m thc phng Nam cng c im khc bit vi truyn thng m thc nhng vng t khc. Nhn chung, l s hi ha gia 4 v chua - cay - mn - ngt. Ngoi ra, ngi phng Nam cn a thch v ng, mt nt rt c o trong vn ha m thc ca phng Nam. V ng c th tm thy trong b lng c, trong cc loi rau tri nh rau ng, l tai tng, l su u, tri kh qua v.v nhng vng khc, ngi ta khng s dng b lng c, cn min Nam, y li l thc ngon ch dnh cho ngi ln tui hay khch qu trong gia nh. Lng c cn l nguyn liu ch bin mn mm rut rt ni ting An Giang hay ca ng dn cc vng bin. V ngun gc ca cch n ung ny, c th gii thch nh sau: thot u, do thi tit phng nam quanh nm nng nng, lu dn a n chua gii nhit. Sau , nh trn cp, do mi trng rt khc nghit bt buc lu dn phi tm cch t thch nghi vi hon cnh sng ca mnh. Gia hng trm loi cy l hoang di, h chn nhng loi rau - l c v cht, ng trnh c lm thc n. Mt

khc, theo cch n ung dn gian t ngn xa, l i n rau, au ung thuc, th nhng v ng - cht trong nhng th rau y cng chnh l nhng v thuc nam. Trong hon cnh thiu thn, lu dn tm cch bo v sc khe bng cch n ung nh vy. Sau , nh khu v tinh t ca nhng ngi ni tr, h iu chnh, gia gim, thm bt cc loi gia v vo mn n sao cho chng tht hi ha v ph hp vi phong cch sinh hot trn vng t mi. Ngy nay, khu v m ca ngi phng Nam c ngi dn mi min a chung. Canh chua, lu mm tr thnh nhng mn n quen thuc i vi ngi dn nhiu vng trn c nc. Tuy nhin, tun theo truyn thng m t tin xa xa li, vo ngy Tt hay nhng ngy cng gi, ngi dn min Nam vn gi mm cm cng vi cc mn c truyn, bao gm 4 mn chnh l luc, xo, kho, hm, trong mn tht kho tu c th c tng thm c lc, ht vt, trng ct theo phong cch min Nam, mn gi heo hm mng cng c th c thay th bng mn kh qua hm tht. Mm cm cng khng v th m mt i s thing ling, m cng trong gia nh. C th ni, nhng nt c sc trong vn ha m thc ca ngi dn Nam b chnh l kt qu ca mt qu trnh khai hoang khn t ko di hng trm nm. Rt gin d, hoang d, nhng cng rt a dng v ho phng, nhng nt c sc y gp phn lm phong ph hn cho ngh thut m thc ca dn tc Vit Nam v to mt din mo ring c o cho ngh thut m thc ca ngi phng Nam. http://www.baomoi.com/Net-dac-sac-trong-van-hoa-am-thuc-phuongNam/84/4684332.epi

You might also like