Professional Documents
Culture Documents
TIN HC I CNG
Bi 2: Biu din d liu trong my tnh
Ni dung
2.1. Biu din s trong cc h m
2.2. Biu din d liu trong my tnh,
n v thng tin
2.3. Biu din s nguyn
2.4. Tnh ton s hc vi s nguyn
2.5. Tnh ton logic vi s nh phn
2.6. Biu din s thc
2.7. Biu din k t
2
Ni dung
2.1. Biu din s trong cc h m
2.2. Biu din d liu trong my tnh,
n v thng tin
2.3. Biu din s nguyn
2.4. Tnh ton s hc vi s nguyn
2.5. Tnh ton logic vi s nh phn
2.6. Biu din s thc
2.7. Biu din k t
3
H m (tip)
V mt ton hc, ta c th biu din 1 s theo
h m c s bt k.
Cc h m khi nghin cu my tnh:
H thp phn (Decimal System) con ngi
s dng
H nh phn (Binary System)
my tnh s dng
H m bt phn/h c s 8 (Octal System)
dng vit gn s nh phn.
H mi su (Hexadecimal System) dng
vit gn s nh phn
Gi tr ca A c hiu nh sau:
A an10n an 110n 1 ... a1101 a0100 a1101 ... a m10 m
A
i
a
10
i
i m
V d: S 254.68 c gi tr c tnh nh
sau:
254.68 = 2 x 102 + 5 x 101 + 4 x 100 + 6 x 10-1 +
8 x 10-2
H m c s b
H m c s b (vi b 2,nguyn)
mang tnh cht sau :
C b k t th hin gi tr s. K s
nh nht l 0 v ln nht l b-1.
S N(b) trong h m c s b) c
biu din bi:
N(b)=anan-1an-2a1a0.a-1a-2a-m
9
H m c s b (tip)
Trong biu din trn, s N(b) c
n+1 k s biu din cho phn
nguyn v m k s l biu din cho
phn l, v c gi tr l:
10
11
H m nh phn(tip)
Dng n bit c th biu din c 2n
gi tr khc nhau:
00...000 (2)= 0 (trong h thp phn)
...
11...111 (2)= 2n - 1 (trong h thp phn)
VD: dng 3 bit th biu din c cc s
t 0 n 7 (trong h thp phn)
12
H m nh phn (tip)
Gi s c s A c biu din theo h nh
phn nh sau:
A = an an-1 a1 a0 . a-1 a-2 a-m
Vi ai l cc ch s nh phn, khi gi tr ca
A l:
A an 2n an 1 2n 1 ... a1 21 a0 20 a1 21 a2 22 ... a m 2 m
A
i
a
2
i
i m
13
H m nh phn (tip)
V d: S nh phn 1101001.1011
c gi tr:
1101001.1011(2) = 26 + 25 + 23 + 20 + 2-1
+ 2-3 + 2-4
= 64 + 32 + 8 + 1 + 0.5 + 0.125 + 0.0625
= 105.6875(10)
14
15
Cng 2 s nh phn
1 0 1
+11 1
--------11 0 0
16
Tr 2 s nh phn
1 1 0 0
1 1 1
-------------------01 0 1
17
S dng cc ch s:
0,1,2,3,4,5,6,7
Dng n ch s c th biu din
c 8n gi tr khc nhau:
00...000 = 0 (trong h thp phn)
...
77...777 = 8n -1 (trong h thp
phn)
18
H m bt phn (tip)
Gi s c s A c biu din theo
h nh phn nh sau:
A = an an-1 a1 a0 . a-1 a-2 a-m
Vi ai l cc ch s trong h bt
phn, khi gi tr ca A l:
A an 8n an18n1 ... a181 a0 80 a181 a2 82 ... a m 8 m
n
A ai 8
i m
19
H m bt phn (tip)
VD:
235.64(8) c gi tr nh sau:
235.64(8) = 2x82 + 3x81 + 5x80
+ 6x8-1 + 4x8-2 = 157.8125(10)
20
H m 16 (Hexadecimal , b =16)
S dng 16 k s:
0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F
Cc ch in:
A, B, C, D, E, F
biu din cc gi tr s
tng ng (trong h
10) l
10, 11, 12, 13, 14, 15.
21
H m 16 (Hexadecimal , b =16)
Gi s c s A c biu din theo
h thp lc phn nh sau:
i
a
16
i
i m
22
23
25
26
27
28
Kt qu ta c s sau
khi chuyn i l:
0.x1x2xn
29
30
(2)
31
Mt s v d
Nh phn Hexa:11 1011 1110 0110(2) =
3BE6(16)
Hexa Nh phn:
3E8(16) = 11 1110 1000(2)
Hexa Thp phn: 3A8C ?
3A8C (16)
= 3 x 163 + 10 x 162 + 8 x 161 +12 x
160
= 12288 + 2560 + 128 + 12 =
14988(10)
E38 (16) = ?
32
Mt s v d (tip)
14988 ?
14988 : 16 =
936 d
12 tc l C
936 : 16 =
58 d
8
58 : 16 =
3 d
10 tc l A
3 : 16 =
0 d
3
Nh vy, ta c: 14988(10) = 3A8C(16)
34
36
Nguyn tc m ha d liu
M ha d liu nhn to:
D liu s: M ha theo cc chun quy
c
D liu k t: M ha theo b m k t
M ha d liu t nhin:
Cc d liu cn phi s ha trc khi a
vo my tnh
S m ha v ti to tn hiu vt l
37
38
39
D liu c bn
D liu s nguyn:
S nguyn khng du: Biu din theo m nh
phn thng thng.
S nguyn c du: Biu din di dng m b
hai.
40
D liu c bn (tip)
D liu k t: c biu din bng m k
t da trn cc b m k t.
* di t d liu:
L s bit c s dng m ha loi d
liu tng ng
Trong thc t, di t d liu thng l bi
s ca 8.
41
D liu c cu trc
L tp hp cc loi d liu c bn c
cu thnh theo mt cch no .
V d: kiu d liu mng, xu k t, tp
hp, bn ghi,
Trong phn tip theo chng ta ch nghin
cu cc d liu c bn, cn cc d liu c
cu trc s c nghin cu c th trong
phn hc v ngn ng lp trnh.
42
n v o thng tin
43
45
S nguyn khng du
Dng tng qut: gi s dng n bit biu din cho
mt s nguyn khng du A:
an-1an-2...a3a2a1a0
Gi tr ca A c tnh nh sau:
A an 1 2
n 1
an 2 2
n 2
... a1 2 a0 2
1
n 1
A ai 2i
i 0
Cc v d
V d 1. Biu din cc s nguyn khng du sau
y bng 8 bit:
A = 45
B = 156
Gii:
A = 45 = 32 + 8 + 4 + 1 = 25 + 23 + 22 + 20
A = 0010 1101
B = 156 = 128 + 16 + 8 + 4 = 27 + 24 + 23 +
22
B = 1001 1100
Cc v d (tip)
V d 2. Cho cc s nguyn khng du X,
Y c biu din bng 8 bit nh sau:
X = 0010 1011
Y = 1001 0110
Gii:
X = 0010 1011 = 25 + 23 + 21 + 20
= 32 + 8 + 2 + 1 = 43
Y = 1001 0110 = 27 + 24 + 22 + 21
= 128 + 16 + 4 + 2 = 150
0000 0001 =
0000 0010 =
0000 0011 =
.....
1111 1111 =
1
2
3
Trc s hc my tnh:
255
254
1
2
3
255
Trc s hc:
0
255
49
Vi n = 8 bit
Kiu d liu tng ng trong Turbo C l kiu
unsigned char.
V d:
1111 1111
unsinged char a;
{
a := 255;
a := a + 1;
printf(%d,a); { Kt qu sai l 0 }
}
+ 0000 0001
1 0000 0000
KQ sai: 255 + 1 = 0 ?
(do php cng b nh ra
ngoi)
n = 32 bit:
Di biu din l [0, 232-1]
n = 64 bit:
Di biu din l [0, 264-1]
an-1an-2...a2a1a0
Gi tr ca A c xc nh nh sau:
A an 1 2
n 1
n2
ai 2
i 0
52
a 2
i 0
A 2
n 1
n2
ai 2
i 0
54
55
Chuyn mt s nguyn
(dng/m h 10)
v dng biu din ca
my tnh ?
56
V d:
Xt n = 4 bit, A = 0110
S b mt ca A = (24 - 1) - 0110 = 1001
S b hai ca A = 24 - 0110 = 1010
57
58
Cng/tr s nguyn c du
Cng ln lt cc cp bit t phi qua tri,
b qua bit nh (nu c).
tr hai s nguyn c du X v Y (X
Y) , cn ly b hai ca Y tc Y, sau
cng X vi Y theo nguyn tc trn.
62
63
64
65
(11 c s 10)
1101
------------1011
0000
1011
1011
-------------10001111
(13 c s 10)
(143 c s 10)
66
67
AND
OR
XOR
0
69
NOT
0
70
71
AND
OR
XOR
NOT
1010 1010
01010101
0000 1111
11110000
00001010 10101111 10100101
72
74
Vi R c nh th lu tr X ta ch cn
lu tr M v E (di dng s nguyn)
75
v N2 = M2 x 10 E2 = 314 x 10-9
0.000 000 314
76
77
23 22
e
63 62
S
52 51
79 78
S
64 63
e
0
m
80
81
m
82
V d v s du chm ng
V d 1: C mt s thc X c dng biu din nh
phn theo chun IEEE 754 dng 32 bit nh sau:
1100 0001 0101 0110 0000 0000 0000 0000
Xc nh gi tr thp phn ca s thc .
Gii:
S = 1 X l s m
e = 1000 0010 = 130
m = 10101100...00
Vy X = (-1)1 x 1.10101100...00 x 2130-127
= -1.101011 x 23 = -1101.011 = -13.375
83
V d v s du chm ng (tip)
V d 2: Xc nh gi tr thp phn ca s thc X
c dng biu din theo chun IEEE 754 dng 32
bit nh sau:
0011 1111 1000 0000 0000 0000 0000 0000
Gii:
S = 0 X l s dng
e = 0111 1111= 127
m = 000000...00
Vy X = (-1)0 x 1.0000...00 x 2127-127
= 1.0 x 20 = 1
84
V d v s du chm ng (tip)
V d 3: Biu din s thc X = 9.6875 v dng s du
chm ng theo chun IEEE 754 dng 32 bit
Gii:
X = 9.6875(10) = 1001.1011(2) = 1.0011011 x 23
Ta c:
S = 0 v y l s dng
E = e 127 nn e = 127 + 3 = 130(10) = 1000 0010(2)
m = 001101100...00 (23 bit)
Vy:
X = 0100 0001 0001 1011 0000 0000 0000 0000
85
Cc quy c c bit
Nu tt c cc bit ca e u bng 0, cc
bit ca m u bng 0, th X = 0
Nu tt c cc bit ca e u bng 1, cc
bit ca m u bng 0, th X =
Nu tt c cc bit ca e u bng 1, m c
t nht mt bit bng 1, th X khng phi l
s (not a number - NaN)
86
overflow
-b
-a
-0 +0
overflow
a
87
88
Biu din k t
Nguyn tc chung:
Cc k t cng cn c chuyn i
thnh chui bit nh phn gi l m k
t.
S bit dng cho mi k t theo cc m
khc nhau l khc nhau.
Vd : B m ASCII dng 8 bit cho 1 k t.
B m Unicode dng 16 bit.
90
B m ASCII
Do ANSI (American National Standard
Institute) thit k
ASCII l b m c dng trao i
thng tin chun ca M. Lc u ch dng
7 bit (128 k t) sau m rng cho 8 bit
v c th biu din 256 k t khc nhau
trong my tnh
B m 8 bit m ha c cho 28 = 256
k t, c m t 0016 FF16, bao gm:
128 k t chun c m t 0016 7F16
128 k t m rng c m t 8016 FF16
91
92
B m ASCII (tip)
95 k t hin th c:c m t 2016
7E16
26 ch ci hoa Latin 'A' 'Z' c m t 4116
5A16
26 ch ci thng Latin 'a' 'z' c m t 6116
7A16
10 ch s thp phn '0' '9' c m t 3016
3916
93
B m ASCII (tip)
95 k t hin th c:
Cc du cu: . , ? ! : ;
Cc du php ton: + - * /
Mt s k t thng dng: #, $, &, @, ...
Du cch (m l 2016)
94
B m ASCII (tip)
33 m iu khin: m t 0016 1F16 v
7F16 dng m ha cho cc chc nng
iu khin
95
iu khin nh dng
BS
HT
LF
VT
FF
CR
96
STX
ETX
EOT
ENQ
ACK
NAK
SYN
ETB
File Separator - K hiu phn cch tp tin: nh du ranh gii gia cc tp tin.
GS
RS
US
98
Cc k t iu khin khc
NUL
BEL
SO
Shift Out - Dch ra: Ch ra rng cc m tip theo s nm ngoi tp k t chun cho
n khi gp k t SI.
SI
DLE
DC1
DC4
CAN
EM
SUB
ESC
DEL
100
101
B m Unicode
Do cc hng my tnh hng u thit k
L b m 16-bit, Vy s k t c th biu
din (m ho) l 216
c thit k cho a ngn ng, trong
c ting Vit
102
Tho lun
08/09/2010
Copyright by SOICT
103