SISTEM EJAAN

OLEH: KHAIRULANUAR B. ISMAIL

PPISMP SEMESTER 3 IPGM KAMPUS IPOH

SEJARAH EJAAN
Sebelum wujudnya tulisan Jawi dan Rumi, bahasa Melayu menggunakan tulisan Kawi, Batak, Lampung dan Rencong Sarjana Inggeris yang mula-mula membincangkan tentang ejaan bahasa Melayu ialah William Marsden (1812) dalam bukunya A Grammar of Malayan Language. Pada tahun 1902, telah diwujudkan Jawatankuasa Ejaan yang diketuai oleh R.J. Wilkinson yang cuba membentuk satu sistem ejaan Rumi yang dikenali sebagai Ejaan Wilkinson

 Selepas Perang Dunia Kedua, SITC yang diketuai oleh Zaba telah menghasilkan Sistem Ejaan Zaba. Sistem ini berupa gabungan sistem Ejaan Wilkinson dengan beberapa perubahan. Sistem ini dikenali juga dengan Ejaan Sekolah dan berupa ejaan rasmi kerajaan sehingga ejaan baru diisytiharkan pada tahun 1972. Pada zaman Jepun, Sistem Ejaan Fajar Asia telah digunakan. Sistem ini telah dogunakan secara rasmi oleh ASAS 50.

 Pada tahun 1956, Kongres bahasa dan Persuratan Melayu Ketiga telah menghasilkan Sistem Ejaan Kongres. Mempunyai beberapa persamaan dengan Sistem Ejaan fajar Asia. Kongres Ketiga telah untuk menyeragamkan sistem ejaan antara Indonesia dan Malaysia. Pada tahun 1972, telah diperkenalkan Sistem Ejaan Baru Bahasa Malaysia.

Penggunaan abjad
Bilangan abjad bahasa Melayu ialah 26 huruf iaitu abcdefghijklmnopqrstuv wxyz. Nama huruf dikekalkan dan sebutan menurut kaedah bahasa Inggeris. Terdapat enam fonem vokal yang Huruf Fonem Fonem dilambangkan denganHuruf 5 huruf iaitu:
a i u /a/ /i/ /u/ e o /a/- emak /e/ - enak /o/

 Terdapat 25 fonem konsonan yang dilambangkan oleh 26 huruf konsonan iaitu:

BIL 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 FONEM /b/ /c/ /d/ /f/ /g/ // /h/ /j/ /k/ /x/ /l/ /m/ /n/ HURUF b c d f g gh h j k kh l m n BIL 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 FONEM // // /p/ /q/ /r/ /s/ // /t/ /v/ /w/ /y/ /z/ HURUF ny ng p q r s sy t v w y z x

 Terdapat lima gabungan iaitu gh, kh, ng, ny, dan sy yang mengalami perubahan daripada ejaan lama kepada ejaan baru, iaitu:
Huruf Lama ch dh dz sh th Huruf Baru c d z sy s Huruf Lama chachat kadhi dzalim sharat ithnain Huruf Baru cacat kadi zalim syarat isnin

 Penggunaan lambang huruf konsonan dalam ejaan lama, iaitu tanda koma di atas () dan (), digugurkan atau digantikan dengan huruf konsonan rumi baru seperti berikut:
I.

Tanda koma di atas () yang disepadankan dengan huruf jawi ain, dihapuskan jika sebagai pembuka suku kata. Contoh:
alam - alam maaf - maaf

II. Tanda koma di atas () diganti dengan huruf konsonan k jika menutup suku kata. Contoh:
mana - makna rayat - rakyat

III. Tanda koma di atas (), iaitu yang disepadankan dengan huruf jawi hamzah, dihapuskan jika membuka suku kata. Contoh:
masaalah soal - masalah - soal

IV. Tanda koma di atas (), diganti dengan huruf konsonan k jika menutup suku kata. Contoh:
enche dato - encik - datuk
REHAT KEJAP

V. 3 huruf konsonan digunakan secara tetap iaitu q, v dan x. a. Huruf q merupakan padanan dengan huruf jawi qaf untuk mengeja kata istilah agama atau kata tentang agama yang berasal daripada bahasa Arab. Contohnya: qadak dan qadar qalam b. Huruf v digunakan untuk mengeja kata pinjaman daripada bahasa Inggeris dan bahasa-bahasa asing yang lain di pangkal kata atau pangkal suku kata. Contoh: vitamin versi

Huruf ve pada akhir kata ditukar menjadi huruf f. Contoh: o active - aktif o negative - negatif

III. Huruf x hanya digunakan pada pangkal kata istilah khusus tidak ditukar menjadi z. Contoh:
xanthale xenon - xantat - xenon

Konsonan rangkap
Terdapat 5 konsonan rangkap dalam bahasa Melayu iaitu gh, kh, ng, ny dan sy

Terdapat tiga

fonem diftong yang dilambangkan oleh tiga pasang huruf vokal iaitu ai, au dan oi

PEMBENTUKAN SUKU KATA

Setiap suku kata bahasa Melayu dilambangkan oleh satu bunyi vokal. Vokal tersebut didahului atau diikuti oleh konsonan. Terdapat 11 pola suku kata dalam bahaa Melayu iaitu:

Bil 1 2 3 4 5 6 7 8

Pola V VK KV KVK KKV KKVK VKK KVKK i-bu er-ti ra-kit pin-tu

Contoh

dra-ma
trak-tor eks-press bank-rap kom-pleks stra-tegi struk-tur

9
10 11

KKVKK
KKKV KKKVK

 Pola 1hingga 4 ialah 4 jenis pola umum suku kata yang terdapat pada kebanyakan kata dasar. Pola 5 hingga 11 pula menggunakan huruf konsonan rangkap yang kebanyakannya berupa kata pinjaman bahaa Inggeris.

SUKU KATA TERBUKA DAN TERTUTUP

Suku kata tertutup
KVK
pan tai ka sut ram but

Suku kata terbuka

KV
ka tak ku ku gi - gi

POLA KESELARASAN VOKAL

KESELARASAN ATAU KESESUAIAN DUA HURUF VOKAL YANG MEMBENTUK DUA SUKU KATA PADA KATA DASAR, IAITU PASANGAN ANTARA HURUF VOKAL PADA SUKU KATA AWAL DAN SUKU KATA AKHIR TERTUTUP. CONTOH: lantik, boleh, helang. BAGI KATA YANG TERDIRI DARIPADA TIGA SUKU KATA ATAU LEBIH, HANYA DUA SUKU KATA TERAKHIR SAHAJA YANG DIAMBIL KIRA. CONTOH: semenanjung, seluruh, kerisik

bil 1 2 3 4 5

Suku kata praakhir a a a i i

Suku kata akhir a i u i a makan

Contoh nasib, balik masuk,datuk,kasut bilik, itik pisah, bilah

6 7
8 9 10 11 12

i u
u u e taling e taling E taling

u u
a i e taling a o

bisul, hirup, jirus buluh, busuk, bunuh

sunat, pusat, kusam kulit, bukit, cubit renek, cerek, belek perak, berak, serak Esok, belok, belot

bil 13 14 15 16 17

Suku kata praakhir o O o E pepet E pepet

Suku kata akhir o a E taling a i

Contoh Bolot, botol, seronok Botak, kelopak Molek, boleh, celoteh Besar, lemak, semak Sembelih, sembelit

18

E pepet

Belut, telur, beruk

Semua huruf boleh berhubung mengikut arah anak panah Semua huruf dalam bulatan (warna merah) boleh berhubung dengan vokal itu sendiri

e u

Kekecualian Sistem Keselarasan Vokal

1. Kata Pinjaman daripada bahasa Indonesia Contohnya: aneh bukan anih awet bukan awit lapor bukan lapur lakon bukan lakun tulen bukan tulin pamer bukan pamir

2.

Kata Pinjaman daripada bahasa Inggeris. Contohnya: panel bukan panil kupon bukan kupun tiket bukan tikit hipokrit bukan hipokret kontraktor bukan kontraktur

a. Penyesuaian huruf-huruf konsonan tertentu

Huruf c-- s Bahasa Inggeris cent, cylinder Bahasa Melayu sen, silinder

c, cc -- k
cc -ks ch -s ph - f q - k rh - r sc - sk sch - sk th - t wh -- w x -- ks

carbon, clasisic
accent, vaccin achelon, machine graph, phoneme quality, technique rhetoric, rhythm scooter, telescope scheme, scholatic anthropology, theory whisky, whistle express, taxi

karbon, klasik
aksen, vaksin eselon, mesin graf, fonem kualiti, teknik retorik, rima skuter, teleskop skim, skolastik antropologi, teori wiski, wisel ekspres, teksi

b. Pengekalan Atau Pengguguran Satu Daripada Gabungan Huruf Konsonan Yang Sama
Huruf b, bb - b f, ff - f Bahasa Inggeris barbecue, lobby faktor, traffic Bahasa Melayu barbeku, lobi faktor, trafik

g, gg - g
m, mm - m n, nn - n p, pp - p t, tt - t z, zz - z

geology, aggressive
mammal neon, tennis passport, apple tractor, battery zodiac, jazz

geologi, agresif
mamalia neon, tenis pasport, epel tractor, bateri zodiak, jaz

c.

Penyesuaian huruf bagi gabungan dua huruf vokal

Huruf

Bahasa Inggeris

Bahasa Melayu

ae, - e ea - i
ee - i ie - i ie - ai oe - e ou - u ue - u ue - digugurkan

aesthetics, haermatite beaker, grease

beer, jamboree calorie cardboard, coat foetus, gonorrhea coupon, serious accrue, tissue cheque, catalogue

estetik, hermatit bikar, gris

bir, jambori kalori kadbod, kot fetus, gonorea kupon, serius akru, tisu cek, katalog

d. Pengekalan huruf bagi gabungan dua huruf vokal

Huruf
ae ae ai ai au au ea ea ie ei eo eo eu eu ia ia ie - ie io io iu - iu

Bahasa Inggeris
aerial, aerograph aileron automatic, auditorium bearing, idealist atheist, protein geometry, stereo europium, petroleum dialect, criteria diesel, tieceron iodine premium, stadium

Bahasa Melayu
aerial, aerograf aileron automatik, auditorium bearing, idealis ateis, protein geometri, stereo europium, petroleum dialek, kriteria diesel, tieseron iodin premium, stadium

Huruf oi oi oo oo ua ua ue ue ui ui uo - uo

Bahasa Inggeris alkaloid, duboisine zoo, zoology aquarium, dualism duet annuity, equinox quorum, quota

Bahasa Melayu alkaloid, duboisin zoo, zoologi akuarium, dualisme duet anuiti, ekuinoks kuarum, kuota