Arhitektonske Konstrukcije

REPUBLIKA CRNA GORA MINISTARSTVO PROSVJETE I NAUKE
OBRAZOVNI PROGRAM
ARHITEKTONSKI TEHNIAR / ARHITEKTONSKA TEHNIARKA
Centar za struno obrazovanje April 2004.
OBRAZOVNI PROGRAM ARHITEKTONSKI TEHNIAR / ARHITEKTONSKA TEHNIARKA

Izdava: Za izdavaa: Urednik: Lektor: Podgorica Dizajn: Korica: tampa: Tira: Centar za struno obrazovanje eljko Raievi Branislav Dai, JU Graevinsko geodetska kola ing. Marko Radevi Podgorica Marija Giljanovi, JU Graevinsko geodetska kola ing. Marko Radevi
Duka Stani Marko Mihailovi "IVPE" Cetinje 250
CIP Katalogizacija u publikaciji Centralna narodna biblioteka Crne Gore , Cetinje 377:72 057 . 874 Obrazovni program ARHIKTETONSKI TEHNIAR / ARHIKTETONSKA TEHNIARKA / ( urednik Branislav Dai ).Podgorica : Centar za struno obrazovanje, 2004 ( Cetinje : IVPE ). 95 str. : tebele ; 25 cm. - ( Edicija Obrazovni program / Centar za struno obrazovanje, Podgorica ; br. 13 ) Tira 250 . ( Bro. ) a ) Struno obrazovanje Arhitektonski tehniar Srednjokolci COBISS. CG ID 7872272
SADRAJ
OPTI DIO 1. NAZIV OBRAZOVNOG PROGRAMA: ARHITEKTONSKI TEHNIAR 2. NASTAVNI PLAN
4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 11 17 37 49 54 58 62 66 72 77 83 88 95 99 99 103 107 111 115 119 123 127 136 136 138 140
3. CILJEVI I ZADACI OBRAZOVANJA I VASPITANJA 4. USLOVI ZA UPIS, ODNOSNO UKLJUIVANJE U PROGRAM ZA OBRAZOVANJE ODRASLIH 5.TRAJANJE OBRAZOVANJA 6. PROHODNOST 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1 OPTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. INFORMATIKA 1.1.5. FIZIKO 1.1.6. SOCIOLOGIJA 1.1.7. ISTORIJA 1.1.8. GEOGRAFIJA 1.1.9. FIZIKA 1.1.10. HEMIJA 1.1.11. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM 1.2. STRUNO TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM 1.2.1. GRAEVINSKI MATERIJALI 1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM 1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 1.2.4 PROJEKTOVANJE 1.2.5. URBANIZAM 1.2.6. KUNE INSTALACIJE 1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE 1.2.8. DRUTVENE ZGRADE 1.2.9. ORGANIZACIJE GRAENJA 1.2.10. BETON 1.2.11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA 1.2.12. TEHNIKO CRTANJE 1.2.13. KOMJUTERSKE VJEBE 1.2.14. PRIVREDNE ZGRADE 1.3. IZBORNA NASTAVA 1.3.1. RAZVOJ ARHITEKTURE 1.3.2. RAZVOJ URBANIZMA 1.3.3. ENTERIJER 1.3.4. SAVREMENA ARHITEKTURA 1.3.5. PROSTORNO PLANIRANJE 1.3.6. ISTORIJA CIVILIZACIJE 1.3.7. MAKETARSTVO 1.3.8. LIKOVNA UMJETNOST 2. ISPITNI KATALOZI 2.1. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM 2.2. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2.3. PROJEKTOVANJE
OBRAZOVNI PROGRAM OPTI DIO 1. NAZIV OBRAZOVNOG PROGRAMA: ARHITEKTONSKI TEHNIAR / ARHITEKTONSKA TEHNIARKA 2. NASTAVNI PLAN Nastavni predmetiI II III IV Redni Ukupno grupe predmeta sedm. god. sedm god. sedm. god. sedm. god. broj
A 1. 2. 3. 4. 5. Opte obrazovni predmeti Maternji jezik i knji. Matematika Strani jezik Informatika Fiziko vaspitanje Drutvena grupa predmeta Sociologija Istorija Geografija Likovna umjetnost Prirodna grupa predmeta Fizika Hemija Biologija sa ekologijom UKUPNO A Struno teorijski predmeti sa Graevinski materijali Nacrtna geometrija sa perspektivom Arhitektonske konstrukcije Projektovanje Urbanizam Kune instalacije Istorija arhitekture Drutvene zgrade Organizacija graenja Beton Statika i otpornost materijala Tehniko crtanje Kompjuterske vjebe Privredne zgrade Ukupno B + C Slobodne aktivnosti Izborna nastava Profesionalna praksa broj dana Broj asova Broj radnih sedmica 3 3 2 1 2 108 108 72 72 3 3 2 2 108 108 72 72 3 3 2 2 108 108 72 72 3 3 2 2 99 99 66 66 423 423 282 36 282
1. 2. 3. 4. 1. 2 3 BiC 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. D E F G H
2 2 2 2 2 72 2 72 72 72 2 72 72 576 72
72
72 72 72 72 144 72 72 2.022 72 180 66 165 66 99 66 99 390 345 66 99 72 66 108 99 72 72 180 72 1.929 141 420 45
2 19 684 16 praktinom nastavom 72 2 -
12
432
10
330
108 144
108 180 -
2 2 2
2 10 1
72 72
3 5 3
2
4 2
72 72 360 36 72 15
4 13 1
72 144 468 36 72 15
108 72
2 5 2 3 2 3 -
2
15 1
4
15
72 540 36 144
17 1
561 33 132
32 36
1152
32 36
1152
32 36
1152
32 33
1056
4.512 141
Ukupno asova za obrazovni program - kolski oblik (A+B+C+D+E) = E 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Izborna nastava Razvoj arhitekture Razvoj urbanizma Enterijer Savremena arhitektura Prostorno planiranje Istorija civilizacije Maketarstvo
2 -
72 -
2 -
72 -
2 2 2
72 72 72
4 2 2
132 66 66
72 72 132 72 66 72 138
3. Ciljevi i zadaci obrazovanja i vaspitanja - Opti ciljevi obrazovanja i vaspitanja u etvorogodinjem strunom obrazovanju omoguavaju uenicima da: - razviju sposobnosti i vjetine za kavalitetan rad u zanimanju, - razviju uspjenu linu karijeru u zanimanju, - osposobe se za kritiko vrjednovanje i odgovorno djelovanje na svom radnom mjestu, - razvija sposobnost za racionalno korienje sredstava rada i vremena - osposobljava se za saradnju sa arhitektom u izradi idejnog projekta, - osposobe se da razrauju glavni i izvoaki projekat, - osposobe se da rjeavaju urbanistiku dokumentaciju, - posjeduju informatiku pismenost u izradi crtea i dokumentacije, - vre izbor graevinskog materijala, - posjeduje znanja iz arhitektonskih konstrukcija, prefabrikovane gradnje, predmjera i predrauna radova, - osposobe se za rjeavanje kune mree vodovoda i kanalizacije, - posjeduje znanja iz oblasti zanatskih radova, izrade oplata i izbora armature, - razvijaju ekoloku svijest i svijest o potovanju mjera zatite na radu i njihovu dosljednu primjenu.
4. Uslovi za upis, odnosno ukljuivanje u program za obrazovanje odraslih - U srednju strunu kolu u etvorogodinjem trajanju mogu se upisati lica koja su: zavrila osnovnu kolu ili zavrila dvogodinju strunu kolu. - U redovno obrazovanje mogu se upisati lica koja nijesu starija od 17 godina, izuzetno lica do18 godine uz odobrenje Nastavnikog vijea kole; lica koja su napunila 18 godina ukljuuju se u program za obrazovanje odraslih.
5.Trajanje obrazovanja Obrazovanje po obrazovnom programu Arhitektonski tehniar/ Arhitektonska tehniarka traje etiri godine. 6. Prohodnost - U redovnom obrazovanju uenici napreduju u vii razred ako su iz svih predmeta u toku tekue kolske godine postigli pozitivnu ocjenu i priloili potvrdu o obavljenoj profesionalnoj praksi. - Odrasli napreduju po programu u skladu sa pravilnikom (planom) za izvoenje obrazovnog programa za odrasle, koji donosi nadlena institucija - Obrazovanje se zavrava strunim ispitom koji obuhvata: pismeni ispit iz maternjeg jezika; pismeni ispit iz matematike ili stranog jezika; usmeni ispit iz jednog od strunih predmeta: o Nacrtne geometrije sa perspektivom; o Arhitektonskih konstrukcija; o Projektovanja; Struni rad - projekat.
7. Obrazovanje koje se stie

srednje struno obrazovanje u trajanju od 4 godine: Arhitektonski tehniar/ Arhitektonska tehniarka.
POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1 OPTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. INFORMATIKA 1.1.5. FIZIKO 1.1.6. SOCIOLOGIJA 1.1.7. ISTORIJA 1.1.8. GEOGRAFIJA 1.1.9. FIZIKA 1.1.10. HEMIJA 1.1.11. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM
1.2. STRUNO TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM 1.2.1. GRAEVINSKI MATERIJALI
2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Razred I II III IV Ukupno Vrste nastave V Ukupno 72
T 72
72
72
T - teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju
3. Opti ciljevi nastave:
upoznaju osobine i karakteristike graevinskih materijala; razumiju procese dobijanja pojedinih graevinskih materijala; prepoznaju pravilnu upotrebu graevinskih materijala; razvijaju motivaciju za praenje tehnolokih procesa; stiu svijest o znaaju upotrebe standarda i odgovrnost za potovanje standarda.
4. Sadraji i standardi znanja RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi i sadraji Upoznaje: znaaj graevinskih materijala i prefabrikata; osobine i metode ispitivanja; osnovne podjele. Formativni ciljevi Uenik Prepoznaje graevinske materijale; zna primjenu graevinskih materijala; identifikuje pojedine osobine graevinskih materijala. Socijalizacijski ciljevi Uenik Stie samostalnost u radu. Uoava vanost kvalitetnog rada u profesiji; razvija pozitivan odnos prema zanimanju. Posebnosti u izvoenju
Posebni dio 1.1 Osnovi geologije Upoznaje geoloke osobine zemlje i zemljine kore; upoznaje postanak i osobine magmatskih, sedimentnih i metamorfnih stijena. 1.2 Kameni materijal Upoznaje dobijanje i obradu graevinskog kamena; odreuje primjenu kamena i njegovu zatitu; analizira sastav, osobine i primjenu agregata. 1.3 Voda Analizira vodu kao graevinski materijal i kao sredinu u kojoj se nalaze betonske konstrukcije. 1.4 Keramiki materijali
Prepoznaje stijene: magmatske, sedimentne i metamorfne.
Prepoznaje vrste kamena analizira agregat i odreuje granulometrijski sastav
Uoava vanost kvalitetnog rada u profesiji.
Posjeta preduzeu za obradu kamena, Posjeta laboratoriji za ispitivanje graevinskog kamena.
Informativni ciljevi i sadraji Nabraja sirovine i opisuje dobijanje ciglarskih proizvoda; crtanjem upoznaje vrste i oblik ciglarskih proizvoda; upoznaje keramike ploice i cijevi; Upoznaje vatrostalni materijal. 1.5 Zgure i pucolani Upoznaje karakteristike i primjenu zgure i pucolana u graevinarstvu. 1.6 Veziva u graevinarstvu Prepoznaje veziva: graevinski kre, gips i cement; upoznaje sirovine i opisuje dobijanje veziva; nabraja osobine veziva; obrazlae primjenu veziva u graevinarstvu. 1.7 Malteri Nabraja sastojke mjeavine maltera; nabraja vrste maltera. 1.8 Betoni Nabraja sastojke mjeavine betona; upoznaje inioce koji utiu na kvalitet betona; zna da objasni marku betona; upoznaje tehnologiju betona; nabraja vrste betona. 1.9 Metali i legure Upoznaje dobijanje gvoa i elika; obrazlae upotrebu elika u graevinarstvu; nabraja vrste elika i armature;
Formativni ciljevi Uenik Razlikuje ciglarske proizvode; razlikuje keramike proizvode; usmjerenost na razvoj.
Socijalizacijski ciljevi Uenik
Posebnosti u izvoenju
Razlikuje veziva i pravilno ih skladiti.
Vjeba: Vezivanje i ovravanje veznih sredstava.
Ocjenjuje upotrebljivost razliitih maltera; uoava greke pri malterisanju.
Svjestan je line odgovornosti u zahtjevima kvalitetnog profesionalnog rada.
Definie faktore koji utiu na kvalitet betona; pridrava se recepture.
Posjeta betonari; Posjeta laboratoriji za ispitivanje betona. Vjeba: Ispitivanje osobina betona
Definie koroziju i njeno spreavanje; razlikuje vrste armature.
Svjestan je licne odgovornosti prema kvalitetu rada.
Posjeta graevinskom preduzeu.
Informativni ciljevi i sadraji nabraja osnovne obojene metale. 1.10 Staklo Upoznaje dobijanje, vrste i obradu stakla. 1.11 Drvo Nabraja svojstva i vrste drveta, opisuje greke u strukturi drveta, obrazlae upotrebu drveta u graevinarstvu. 1.12 Ugljovodonina veziva Upoznaje katran i bitumen kao osnovna veziva; opisuje nain dobijanja i primjenu; nabraja vrste asfalta. 1.13 Plastine mase Upoznaje znaaj plastinih masa; upoznaje sirovine; opisuje dobijanje plastinih masa. 1.14 Boje, lakovi, kitovi Upoznaje vrste i primjenu boja, lakova i kitova u graevinarstvu. 1.15 Savremeni materijali Upoznaje materijale za zavrnu obradu i zatitu gotovih elemenata. 2. Standardi Upoznaje oznake materijala upoznaje se sa standardima.
Formativni ciljevi Uenik
Definie upotrebljivost drveta.
Razvija sposobnost opazanja.
Odreuje upotrebljivost veziva.
Obilazak asfaltne baze.
Ocjenjuje upotrebljivost plastinih masa.
Svjestan je znaaja razvoja novih materijala.
Dijagnostifikuje boje, lakove i kitove za njihovu primjenu u graevinarstvu. Razlikuje materijale u funkciji zatite od poara, vlage i sl.
Potuje propise.
Pregled standarda
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Graevinski materijali I. Stoiljkovi, D. Mileti
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - laboratorija za ispitivanje graevinskih materijala; - uzorci graevinskih materijala.
7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i pismeno (test).
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - Pozitivna ocjena iz predmeta.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture; - diplomirani graevinski inenjer; - inenjer hemije. 10. Povezanost predmeta Znanje Graevinski materijali Materijali za unutranju obradu Izbor materijala Korelacije sa drugim predmetima Predmeti Znanja Arhitektonske Izbor materijala prema konstrukcije mjestu u znaaju detalja Enterijer Projektovanje Drutvene zgrade Privredne zgrade Kvalitet i boja Obrada i estetika
1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM
2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave: Razred I II III IV Ukupno Vrste nastave V 26 54 Ukupno 72 108
T 46 54
100
80
180
T teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odijeljenju V - vjebe, odjeljenje se ne dijeli na grupe
3. Opti ciljevi nastave: Razvija sposobnost sagledavanja prostora; Osposobljava uenika za itanje planova; Razvija pri crtanju fine motorike sposobnosti, Stie sposobnost predstavljanja trodimenzionalnih oblika na ravan crtanja i obrnuto; - Kroz perspektivu savladava najbri nain predstavljanja ideje na papiru; - Koristi kompjuter.
4. Sadraji i ciljevi RAZRED: PRVI Informativni ciljevi Projekcije: - poznaje sistem projekcijskih ravni, projekcija i koordinata. Vrste projekcija: - nabraja vrste projekcija i zna njihovu primjenu. Formativni ciljevi Uenik - Pravi model sistema projekcijskih ravni; - crta njihov poloaj u prostoru; - oitava vrijednosti koordinata; - sagledava kvadrante; - analizira razlike izmeu: Socijalizacijski ciljevi Uenik Specifinosti u izvoenju
Razvija sposobnost opaanja.
ortogonalne, kotirane i kose projekcije
Informativni ciljevi Ortogonalna projekcija: - ovladava karakteristikama ortogonalne projekcije; - poznaje osnovne geometriske oblike: taku, pravu; geometrijske slike, geometrijska tijela, ravan -
Formativni ciljevi Uenik Crta projekcije take u optem i specijalnom poloaju; crta projekcije dui i prave u optem i specijalnom poloaju; odreuje prodore prave kroz projekcijske ravni, definie vidljivost i kretanje kroz prostor crta projekcije geometrijskih slika u specijalnom poloaju: trougao, kvadrat, pravougaonik, trapez, krug; crta projekcije pravilnih geometrijskih tijela sa bazisom paralelnim projektnoj ravni: valjak, kupa i lopta; crta tragove zranih ravni: normalnih na horizontalnicu,frontalnicu ili profilnicu kao i ravni koje su u proizvoljnom poloaju; konstruie tragove kose ravni crta sutranice ravni odreuje nagibnicu i normalu.
Socijalizacijski ciljevi Uenik Uvia vanost sistematinosti u radu.
Specifinosti u izvoenju Vjeba: Crta projekcije take u optem i specijalnom poloaju kroz kvadrante.(2 asa) Vjeba: Crta projekcije dui i prave u optem i specijalnom poloaju. (2 asa) Vjeba: Crta projekcije, odreuje prodore pravih i njihovo kretanje.(2 asa) Vjeba: Preko odreivanja prodora uslovljava kretanje prave.(2 asa) Vjeba: Crta projekcije, odreuje vidljivost pojedinih elemenata.(4 asa) Vjeba: Konstruie ravan pomou dvije paralelne prave, pomou pravih koje se sjeku, tri nekolinearne take i pomou geometrijske slike. (6 asova)
Razvija preciznost u tehnikom oblikovanju.
Transformacija: - poznaje pravila transformacije. Rotacija: - poznaje pravila rotacije. Presjenica: - ilustruje presjek dvije ravni. Prodor prave kroz ravan: - Poznaje prodor prave kroz
- Odreuje pravu veliinu dui i ugla koja ona zaklapa sa projektnom ravni.
Razvija sposobnost opaanja.
Vjeba: Odreuje pravu veliinu dui putem rotacije ili transformacije. (2 asa)
- Odreuje presjenicu dvije ravni u meusobno razliitom odnosu. - Odreuje prodor prave kroz zranu ili kosu ravan i sagledava
Vjeba: Odreuje prodor prave kroz zranu ili kosu ravan i sagledava njenu vidljivost u odnosu na ravan. (4 asa)
Informativni ciljevi zadatu ravan
Formativni ciljevi Uenik njenu vidljivost u odnosu na njih.
Specifinosti u izvoenju
Geometrijske slike na ravni: - ilustruje geometrijske slike na zranoj ravni - ilustruje geometrijske slike na kosoj ravni - Crta projekcije razliitih geometrijskih slika vezanih za zranu ravan; - crta projekcije razliitih geometrijskih slika vezanih za kosu ravan. Razvija sistematian pristup radu
Vjeba: Crta projekcije geometrijskih slika koje lee na zranoj ili kosoj ravni. (4 asa)
RAZRED: DRUGI
Informativni ciljevi Geometrijska tijela sa bazisom na zadatoj ravni: - demonstrira poloaj pravilnih geometrijskih tijela iji se bazis nalazi na zranoj ili proizvoljnoj ravni. Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Razvija preciznost u radu. Specifinosti u izvoenju Vjeba: Crta projekcije pravilne prizme, piramide, konusa i valjka sa bazisom na zranim i proizvoljnim ravnima. (4 asa)
- Crta projekcije pravilne prizme, piramide, konusa i valjka sa bazisom na zranim ravnima; - crta projekcije pravilne prizme, piramide , konusa i valjka sa bazisom na proizvoljnoj ravni.
Presjeci geometrijskih tijela: - demonstrira presjeke pravilnih geometrijskih tijela zranom i proizvoljnim ravnima.
- Crta presjek pravilnih geom.tijela zranom ravni, odreuje pravu veliinu presjene slike i razvija mreu; - crta presjek pravilnih geometrijskih tijela(prizme, konusa,piramide i valjka) proizvoljnom ravni i odreuje pravu veliinu presjene slike i razvija mreu. Razvija sposobnost opaanja. - Analizira razlike ortogonalne i kose projekcije; - crta u kosoj projekciji sloene geometrijske oblike.
Vjeba: Crta presjek pravilnih geom.tijela (prizme, piramide, konusa i valjka) zranom ili proizvoljnom ravni; odreuje pravu veliinu presjene slike i razvija mreu. (6 asova)
Kosa projekcija: - poznaje pravila crtanja i karakteristike kose projekcije.
Vjeba: Crta u kosoj projekciji sloene geometrijske oblike. (8 asova)
Informativni ciljevi Krovovi: - poznaje rjeavanja krovova; - odreuje poloaj slivnih ravni.
Perspektiva: - upoznaje elemente perspektivnog crtanja; - poznaje elemente frontalne perspektive.
Formativni ciljevi - Rjeava jednostavne krovove u osnovi; - rjeava slozene krovove u osnovi; - rjeava krovove sa susjedom; - crta izglede krovova.
Socijalizacijski ciljevi
Specifinosti u izvoenju Vjeba: Rjeavanje sloenih krovova u osnovi sa izgledom krovova. (4 asa)
Razvija kreativnost u radu.
- Analizira znaaj elemenata perspektive: ona taka, nedogledi, likoravan, linija horizonta, bira poloaj oka u likoravni, visinu horizonta; - crta osnovne geometrijske oblike metodom prodora vidnih zrakova i nedogleda; - crta osnovne geometrijske oblike metodom koordinatnog sistema; - crta osnovne oblike u enterijeru. - Razumije znacaj sjenke na objektima visokogradnje; - rjeava sjenku metodom paralelnih zraka.
Vjeba: Crta metodama prodora vidnih zraka i nedogleda ili koordinatnog sistema sloene arhitektonske oblike. (16 asova)
Vjeba: Crta enterijer konkretnih arhitektonskih rjeenja. (12 asova) Formira stav o znaaju povezivanja estetskog i funkcionalnog. Vjeba: Rjeava sjenku na zadatom primjeru. (4 asa)
Sjenenje: -znacaj sjenke u projektovanju; -metode sjenenja.
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Nacrtna geometrija za prvi i drugi razred- dr Lj.Gagi
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - grafoskop, - dijaprojektor, - modeli geometrijskih oblika.
7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - usmeni odgovori, - pismeni zadaci po jedan u svakom polugoditu, - grafike vjebe. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - pozitivna ocjena iz predmeta koja se stie ako je polovina pismenih zadataka pozitivno ocijenjena i 60% grafikih vjebi godinje.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture.
10. Povezanost sa drugim predmetima Znanje Crtanje elemenata arhitektonskih konstrukcija Izrada projektne dokumentacije Korelacije sa drugim predmetima Predmeti Arhitektonske konstrukcije Projektovanje Drustvene zgrade Privredne zgrade Znanja Prostorno sagledavanje detalja arhitektonskih konstrukcija Osnove, presjeci, fasade i perspektiva
1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2. Broj asova po godinama obrazovanja i oblicima nastave: Razred I II III IV Ukupno Oblici nastave V 28 90 54 33 205 Ukupno 72 144 108 66 390
T 44 54 54 33 185
T teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odijeljenju V - vjebe, odjeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opti ciljevi nastave: - da naui elemente koji ine objekte visokogradnje i shvati njihov meusobni odnos; - Da shvati nain prenoenja optereenja; - Da naui naine izvoenja; - Da naui seizmike propise; - Da primjenjuje: zvunu, toplotnu, hidroizolaciju i zatitu od poara; - Da naui zanatske radove; - Da zna prefabrikovanu gradnju; - Da koristi raunar.
4. Sadraj i standardi znanja RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Konstruktivni sklop objekata: - poznaje osnovne konstruktivne elemente:masivni, skeletni i mjeoviti; - navodi osnovne karakteristike graenja u klasinom, polumontanom I montanom nainu izvoenja. Elementi graenja: - poznaje nazive elemenata; - nabraja podjelu po visini, poloaju i funkciji. Formativni ciljevi - Crta eme osnova razliitih sistema gradnje; - zna razlike izmedju podunog, poprenog i mjeovitog sistema; - analizira: klasini, polumontani i montani nain izvoenja. Socijalizacijski ciljevi - Stie pozitivan odnos prema zanimanju; Specifinosti u izvoenju
- razvija tehniku kulturu.
- Razlikuje i analizira: nosee elemente, pregradne elemente, elemente obrade i opreme.
- Razvija sistematian pristup radu.
Vertikalni konstruktivni elementi: - poznaje ulogu konstruktivnih zidova i primjenu vertikalnih I horizontalnih serklaa. - poznaje propise za izgradnju objekata u seizmikim podrujjima. Otvori u zidovima: - poznaje ulogu prozorskih otvora i funkciju njihovih nadprozornika; - poznaje elemente otvora za vrata i ulogu nadvratnika; - poznaje princip ugraivanja prozora I vrata.
- Zna da odredi poloaj konstruktivnog zida; analizira njegovu ulogu; crta raspored antiseizmikih serklaa.
Razvija osjeaj odgovornosti za predloena rjeenja.
Vjeba: Primjena seizmikih propisa na objektima visokogradnje. ( 2 asa)
Razvija pozitivan odnos prema radu. - Zna oznake i mjere prozorskih otvora. analizira vrste nadprozornika za prozor: bez roletne, sa platnenom ili drvenom roletnom; - zna mjere i oznake vrata; crta naine njihovog otvaranja. Vjeba: Primjena otvora na osnovi manjeg objekta. ( 2 asa )
Dimnjaki kanali: - poznaje ulogu I podjelu dimnjakih kanala; - nabraja karakteristike lokalnog grijanja; - poznaje primjenu blokova u konstruktciji dimnjakog kanala. -
- Crta detalje lokalnog grijanja od blokova; - komentarie mogunost primjene.
Formira pozitivan odnos prema kulturi stanovanja.
Vjeba: Rjeeva lokalno grijanje prema zadatoj osnovi i spratnosti objekta. (6 asova)
Vjeba:
Temelji: - upoznaje ulogu fundiranja i podjelu temelja prema konstruktivnom sklopu objekta; - poznaje podjelu temelja prema materijalu; - poznaje karakteristike: - trakastih temelja, - temelja samaca, - temeljnih ploa.
Definie ulogu temelja; komentarie prenos optereenja; zna nain izvoenja temelja; crta oblike temelja; primjenjuje seizmike propise.
- Razvija osjeaj odgovornosti u radu.
Rjeava temelje date osnove sa oborenim presjecima. ( 6 asova)
Informativni ciljevi
Formativni ciljevi
Hidroizolacija: - poznaje ulogu hidroizolacije i materijala koji se primjenjuje; - poznaje podjelu na vertikalnu i horizontalnu hidroizolaciju. - Zna izolaciju podova; - zna izolaciju podrumskih zidova; - crta primjenu hidroizolacije na objektu sa djeliminom ukopanim podrumom. Uoava vanost kvalitetnog rada.
Vjeba: Kroz osnove i presjek rijeava primjenu svih elemenata na objektu o kojima je stekao znanja u prvoj godini. (12 asova)
Horizontalni konstruktivni elementi: - upoznaje podjelu na : o linijske konstrukcije, o povrinske konstrukcije; - nabraja ulogu serklaa, greda, rebara, nadvrtanika, nadprozornika i podvlaka; - poznaje podjelu meuspratnih konstrukcija prema: materijalu, nainu oslanjanja i nacinu izvodjenja.
- Komentarie razliku izmedju serklaa, grednih nosaa i podvlake; - rjeava kroz osnove primjenu podvlake i nain njenog oslanjanja; - crta detalje monolitnih armirano-betonski h medjuspratnih konstrukcija; - crta detalje polumontaznih armirano-betonski h medjuspratnih konstrukcija; - crta detalje montanih armirano-betonski h medjuspratnih konstrukcija; - rjeava oplatu za izvodjenje ovih detalja.
Razvija svijest o linoj odgovornosti.
Razvija preciznost i sigurnost u radu.
Vjeba : Na zadatim osnovama rjeava pozicije razliitih meuspratnih konstrukcija sa oznaenim osloncima, rasponima i oborenim presjecima u podunom i poprenom pravcu. (20 asova)
Formativni ciljevi
Sabirni dimnjaki kanali: - poznaje princip funkcionisanja sabirnih dimnjaka; - poznaje elemente od kojih su sastavljeni i nacin izvoenja.
- Bira polozaj dimnjackih kanala; - rjesava medjuspratnu konstrkciju oko dimnjaka; - crta detanje sabirnih dimnjakih kanala.
Formira pozitivan odnos prema kulturi stanovanja.
Vjeba : Rjeava voenje sabirnih dimnjaka kod viespratnih objekata prema datim uslovima kroz presjeke i detalje. (4 asa) Vjeba : Rjeava voenje ventilacionih kanala kod viespratnih objekata prema datim uslovima kroz presjeke i detalje. (4 asa)
Ventilacioni kanali: - poznaje znaaj i princip funkcionisanja ventilacionih kanala; - zna pravila primjene; - poznaje elemente ventilacije. - Uoava vanost uvanja zdrave ivotne sredine.
- Crta detalje ventilacionih kanala.
Stepenice: - poznaje podjelu stepenica prema: poloaju, materijalu, konstrukciji i obliku; - nabraja elemente stepenica; - zna propise o dimenzionisanju.
- Proraunava broj stepenica prema zadatim visinama; - analizira mogunost izbora stepenica prema obliku i konstrukciji; - crta detalje stepenica; - oznaava pozicije.
Razvija svijest o neophodnosti potovanja standarda.
Vjeba : Rjeava stepenice prema datim uslovima u svim konstruktivnim varijantama, po obliku jednokrake,dvokrake i trokrake i to : -kroz sve osnove sa oborenim presjecima, kroz podune i poprene presjeke i kroz detalje. ( 30 asova)
Formativni ciljevi
Rampe: - poznaje ulogu rampe; - zna propise za njeno dimenzionisanje.
- Rjeava rampu za vozila; - rjeava rampu za potrebe invalida.
- Podie nivo humanosti i uvaavanja potreba drugih.
Drveni krovovi: - poznaje ulogu krova; - nabraja elemente krova; - zna podjelu krovova prema obliku i konstrukciji.
- Analizira uslove primjene pojedinih krovnih konstrukcija: prosti krovovi, krovovi sa raspinjaom, krovne stolice, krovne vjealjke, reetkasti krovovi; - crta detalje krovnih veza. - Razvija inicijativnost i preuzima odgovornost.
Vjeba : Prema zadatim osnovama rijeava razliite krovne konstrukcije kroz: poprene i podune presjeke, osnovu i detalje veza krovnih elemenata. ( 20 asova)
Uenik
Uenik
Potkrovlja: - upoznaje znaaj tavanskog prostora; - zna materijale koji doprinose toplotnoj, zvunoj i hidroizolaciji prostora.
- Analizira povoljnost primjene pojedinih krovnih konstrukcija pri adaptaciji; - vri izbor odgovarajueg materijala u opremanju tavanskog prostora.
- Razvija smisao za ekonomisanje prostorom.
Vjeba : Kroz osnovu i presjek rjeava adaptaciju tavanskog prostora. ( 6 asova)
Ravni krovovi: - poznaje karakteristike ravnog krova; - upoznaje ulogu slivnih povrina i pojedinh slojeva ravnog krova.
- Crta slojeve neprohodnog krova; - crta slojeve krovne terase.
Razvija odgovornost za prihvaeni posao.
Vjeba: Prema zadatim osnovama rijeava poloaj slivnih ravni. (4 asa)
RAZRED: TREI
Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifini oblici izvoenja
Podovi: - zna vrste zanatskih radova u graevinarstvu; - zna namjenu i nain postavljanja podova zavisno od materijala. - Crta detalje podova od parketa, klasini parket, lamelni,panel parket laminat; - crta detalje brodskog poda sa potpatosnicama; - crta detalje podova sa podlogom od terasa, teraco ploa, asfalta, od peenih glinenih proizvoda, PVC podove. Grafiki radovi 1.Rad Detalji podova od parketa brodski pod i pod od keramike u razmjeri.
Uoava vanost kvalitetnog rada.
Plafoni: - zna vrste plafona prema materijalu i obradi postupka i prema vrsti konstrukcije.
- Crta detalje ugraenih livenih plafona, liveni prefabrikovani plafoni; - crta sputene monolitne i montane plafone, sputene plafone, plafone od rabic mrea i montanih ploa, plafone od hanterdaglasa.
Uvia ljepotu zanimanja.
Formativni ciljevi
Specifini oblici izvoenja
Pokrivaki radovi: - razlikuje vrste krovnih pokrivaa; - zna svrhu i namjenu krovnih pokrivaa; - zna nagibe krovnih ravni prema vrsti pokrivaa;
- zna osobine i nain dobijanja pokrivaa na bazi azbestcementa.
- crta pokrivanje krovova proizvodima od peene gline, ravnim crijepom, uljebnjenim crijepom, jednostruko, gusto pokrivanje, pokrivanje eramidom; - crta detalje pokrivanja krova ravnim ploama eternit, jednostruko, dvostruko, i francusko koso pokrivanje, pokrivanje valovim ploama i salonitkom; - crta detalje pokrivanja tegolom, krovnom hartijom i plastinom sinorom.
2. Rad: Detalji pokrivanja krovova sa salonitom, eternit ploanja i rebrastim limom.
Limarski radovi: - zna vrste, oblike limova. - zna nain sijeenja, spajanja i izradu prevoza i sastava od lima; - razumije nain postavljanja i privrivanje u limarskim radovima.
- Crta detalje pokrivanje krovova ravnim, rebrastim, valovitim, talasastim limom; - crta detalje vertikalnih, horizontalnih oluka, leeih oluka; - crta detalje opivanje limom okapnica, prozorskih parapeta, vijenaca, atika; - crta detalje opivanja protivpoarnih kalkanskih i zabatnih zidova; Opivanje zidnih uvala, krovnih uvala i dimnjakih i ventilacionih kanala.
- Preciznost i tanost u radu na datom zadatku.
Stolarski radovi: razlikuje tesarske radove od stolarskih; - zna vrste drveta i nain obrade za stolarske radove; - zna drvene elemente koji se
- Crta detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka standardnih unutranjih vrata, ulaznih vrata, leteih vrata, vrata sa nadsvijetlom; - crta oblike prozora i smjerova otvaranja; - crta detalje jednostrukih i dvostrukih
3. Rad: - Detalji dvostrukih prozora i balkonskih vrata krilo na krilo sa termoizolacionim staklom, - Detalji unutranjih standardnih
Informativni ciljevi koriste za stolarske izradjevine; - zna nain, zatitu od sunca, kie, vjetra i pogleda prostorija; - zna vrste roletni i njihovu namjenu; - zna mehanizme za otvaranje i zatvaranje prozora i vrata okov; - zna mjere prozora i vrata i zidarske, modularne, proizvodne i stolarske. Bravarski radovi: - zna nain dobijanja metala i oblike u kojima se javljaju gvodje i elik; - zna nain spajanja i zatitu od korozije, vlage i poara; - zna nain vezivanja ankerovanja metalnih elemenata.
Formativni ciljevi prozora sa uskom postavom, sa irokom postavom i krilo na krilo; - crta kutije za platnenu roletnu i drvene kapke za prozore i balkonska vrata; - crta detalje balkonskih vrata u kombinaciji sa prozorom; - crta detalje krovnih puralprozora; - crta emu stolarije i bravarije sa opisom.
Specifini oblici izvoenja vrata.
- Crta detalje metalnih prozora od specijalnih profila; - crta metalne industrijske prozore od profila od savijenog lima; - crta detalje prozora i vrata od eloksirane bravarije; - crta metalna vrata od profila i kutijskih profila; - crta metalne ograde za stepenita, balkone terase, dvorita, metalne reetke za prozore.
Svjestan je line odgovornosti za kvalitet rada.
4. Rad: - Detalji metalnih prozora od profila i specijalnih profila; - Detalji metalnih vrata od kutijastih profila.
Informativni ciljevi Staklorezaki radovi: - poznaje nain dobijanja i vrste stakla, - zna nain ugradjivanja stakla u drvene, metalne okvire i plovne porubne profile; - poznaje termo izolaciona stakla, viestojna stakla. Obrada zidova i plafona: - zna vrste maltera za malterisanje unutranjih i vanjskih zidova; - zna nain spravljanja maltera i malterisanja plafona; - zna nain spravljanja i ugradjivanja mainskog maltera.
Formativni ciljevi
- Crta jednostruko i dvostruko pokrivanje staklom u profile i sanduaste profile; - crta vrata i prozore od stakla bez okvira; - crta staklene pregrade i oblaganje plafona staklom.
Stie osjeaj preciznosti.
- Crta detalje malterisanja unutranjih i vanjskih zidova i plafona; - crta detalje oblaganja zidova kamenim ploama i keramikim ploicama.
Molersko- farbarski radovi: - poznaje vrste materijala - zna nain pripremanja podloge za boje; - zna: krene boje, posne, masne, emulzione, disperzivne, fasadne boje; - zna farbarske radove, materijal za osnovne premaze, materijali za bojenje podloga, materijali za lakiranje i emajliranje; - zna sisteme obrade na podlogama
- Razlikuje: krene boje, posne, masne, emulzione,disperzivne, fasadne boje; - razlikuje: materijal za osnovne premaze, materijali za bojenje podloga, materijali za lakiranje i emajliranje;
od cem.maltera, betona, gipsa;
- specijalna zatita drvenih elemenata; - bojenje metalnih elemenata; - zna vrste tapeta i nain postavljanja na zidove .
Formativni ciljevi - razlikuje razliite naine zatite drvenih i metalnih elemenata
Razred: ETVRTI
Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifini oblici izvoenja
Prefabrikovana gradnja: - Opis razvoja prefabrikovane gradnje; - Zna istorijat razvoja prefabrikovane gradnje; - zna prefabrikovane konstruktivne elemente objekata visokogradnje; - zna metode gradjenja objekata i tradicionalna, djelimino prefabrikovana i prefabrikovana; - zna mogua mjesta za izradu prefabrikovanih elemenata: grdilite, poligon, pogon; - zna metode prefabrikacije sa nepokretnim, pokretnim kalupima horizontalnim , pojedinanim u nizu; - zna prefabrikaciju betonske galanterije; - presovanjem, centrifugovanjem, i foto presovanjem; - zna unutranji i vanjski transport predfabrikovanih elemenata; - zna montau predfabrikovanih elemenata, pomona sredstva za montau, metod montae, redosljed montae, pravac kretanja krana i dizalice i sl. Razvija pozitivan odnos prema radu i zanimanju;
- upoznaje metode prefabrikovane gradnje.
uvia vaznost poznavanja savremenih tehnologija.
- upoznaje transport i nain montae; - prefabrikovan.betonskih elemenata;
Informativni ciljevi - razlikuje sisteme prefabrikovanih elemenata;
Formativni ciljevi Zna karakteristike za: - skeletni sistem, - krupno-blokovski sistem, - panelni sistem, - prostorno- elijski sistem, - mjeoviti konstruktivni sistem, - crta prefabrikovane temelje sa ,aom, sa aurom i temelj u vidu ljuske;
- elementi skeletnog sklopa; - prepoznaje i razlikuje: temelje, stubove, gredne nosae, stub, grede, tavanine elemente, tavanicu gredu i stub; - vertikalne komunikacije;
Stie osjeaj preciznosti u radu na datom zadatku.
- razlikuje suvi i mokri postupak i prednadrezanje veze prefabrikovanih elemenata stubova, subova i grednih nosaa.
- crta stubove, suvi i mokri postupak, veze stubova i veze stubova i temelja; - crta veze spajanja grednih nosaa i stubova bez prepusta i sa prepustom; - crta tavanike elemente, uske, srednje i iroke panele, pune i sa otvorima za instalacije, vrata i stepenita; - crta poprene presjeke tavaninih elemenata: punog presjeka, olakanog presjeka i kasetirane; - zna prefabrikaciju elemenata i nain montae i povezivanje.
Vjeba 1. Nacrtati u razmjeri vezu temelja i stuba u projekcijama sa dimenzijama Vjeba 2. Nacrtati u razmjeri vezu stuba i stuba u projekcijama sa dimenzijama Vjeba 3. Nacrtati u razmjeri u projekcijama nacrtati vezu nastavljanja grednih nosaa u polju sa dimenzijama.
Formativni ciljevi
Vertikalne komunikacije: - prepozna oblike stepenica; - razlikuje elemente stepenica: nosa, gazite, elo gazita.
- Crta prefabrikovane elemente stepenica: gazita sa olakanim i punim presjecima, olakanim presjecima, podesne nosae i kose obrazne nosae; - Kose koljenaste ploe; - crta poloaj i grupisanje liftova sa stepenita u kolekt.u objektima visokogradnje.
Liftovi: - zna namjenu i dimenzije otvora za liftove.
Elementi panelnog sklopa: - zna funkciju i konstruktivna svojstva panela; - zna obuke i dimenzije panelnih zidnih elemenata
- Crta poprene presjeke unutranjih i spoljnih zidnih panela; - crta spojeve izmedju zidnih panela i to: unutranjih konstruktivnih, vanjskih i unutranjih spojeva na ukrtanju zidova; - crta spoj tavanica na osloncima sa jednom i sa dvije tavanice, povezivanje dvije tavanice iznad oslonca; - crta tipove sanitarnih kabina sa sanitarnih uredjajima i dimenzijama.
- Razvija svijest o neophodnosti potovanja pravila.
Vjeba 4. Nacrtati u razmjeri u projekcijama vezu stuba tavanice i konzole
- zna oblik i dimenzije tavaninih elemenata; - prostorno elijski sklop; - zna sklopove elijskih elemenata i nain nalijeganja; - zna montau sanitarnih elija podizanje i povezivanje istih.
Vjeba 5. Nacrtati u razmjeri 3 projekcije vezu tavaninog elementa i fasadnog panela
Prefabrikovani elementi velikih raspona
- Crta zglobne veze temelja i stubova; - crta izgled i poprene presjeke nosaa sa dimenzijama; - crta veze nosaa i stubova; - crta krovne ploe i fasadne elemente; - crta dvozglobni trozglovni luk detalje.
1. Grafiki rad: Nacrtati u razmjeri plan montae za svaku vrstu konstruktivnog elementa za objekat porodine zgrade P+1 za skeletni sistem kontinualna modularna mrea
L= H= 2. Grafiki rad: Nacrtati ur.plan mree za svaku vrstu konst.elementa za objekat: jednobrodne hale sa rasponima L= L 1= H=
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Graevinske konstrukcije za prvi, drugi i trei razred- B. Blagojevi - Zanatski i zavrni radovi u graevinarstvu- B. Blagojevi Prefabrikovano graenje za etvrti razred- M. Milojevi
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - pribor za crtanje u kabinetu uionici - grafoskop, - dijaprojektor, - raunari.
7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - usmeni odgovori, - pismeni zadaci, po dva u svakoj godini, - grafike vjebe.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - pozitivnom ocjenom na kraju godine koja se stie jednim pozitivno ocijenjenim pismenim radom i 60% planiranih vjebi.
11. Povezanost predmeta
Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Konstruktivni sklop objekata visokogradnje Prijem i prenos opterecenja Karakteristike gradjevinskog materijala Projektovanje Drustvene zgrade Privredne zgrade Statika Znanja Elementi objekata visokogradnje Konstruktivni sklop objekta Izbor materijala prema konstrukciji i namjeni
Graevinski materijali
1.2.4 PROJEKTOVANJE
2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Razred I II III IV Ukupno Vrste nastave V Ukupno
44 29 73
136 136 272
180 165 245
T teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju V - vjebe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16 uenika P praktina nastava
3.Opti ciljevi nastave: - tehnika i kreativna saradnja pri izradi projektne dokumentacije, - razvijanje kulture stanovanja, - sticanje vjetine kombinovanja prostornih i konstruktivnih vrijednosti, - podizanje estetskih kriterijuma, - uklapanje objekta u postojee okruenje i ekoloki standardi, - rjeava projekat porodine zgrade, - rjeava projekat viespratne Projektovanje, - da koristi raunar.
4. Sadraj i standardi znanja RAZRED: TREI

Informativni ciljevi - Arhitektonsko projektovanje: Upoznaje podruja koja obuhvataju arhitektonsko projektovanje i opisuje njihov meusobni odnos od urbanizma, preko projektovanja do enterijera. Formativni ciljevi - Analizira uzajamni odnos i uticaj pojedinih podruja arhitektonskog projektovanja; - razumije uticaj urbanistikih uslova na formiranju projektne dokumentacije; - Shvata doprinos enterijera ukupnoj vrijednosti objekta. Socijalizacijski ciljevi - Razvija sposobnost povezivanja prostornih vrijednosti u arhitekturi. Specifinosti u izvoenju
- Projektna dokumentacija: upoznaje i obrazlae faze izrade projektne dokumentacije.
- Analizira odnos pojedinih faza procesa projektovanja od zamisli, preko idejnih skica do idejnog, glavnog i izvoakog projekta.
- Razvija kreativnost, preduzimljivost i samostalnost u radu.
Informativni ciljevi Pripremni radovi - poznaje znaaj i sadraj projektnog zadatka, investicionog programa i lokacije; - rezimira podatke kroz fazu grafikog razmiljanja.
Formativni ciljevi
- Definie postupak dobijanja lokacije i uslove koje ona sadri; - analizira mogunosti rjeenja kroz : o date veliine, moguu orijentaciju, odnos prema saobraajnici, geolokom sastavu terena i njegovom reljefu; - trai podatke o postojeoj mrei infrastrukture.
Formira stav o vanosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni.
Porodine zgrade - poznaje podjelu porodinih zgrada - obrazlae sadraj stana - nabraja podjelu stanova po veliini - poznaje znaaj funkcionalne eme .
- Skicira emu slobodne porodine zgrade; - analizira uslove dvojne porodine zgrade; - uporeuje prednosti i nedostatke porodinih zgrada u nizu.
Razvija kulturu stanovanja.
Veba: Prema datim uslovima rjeava lokaciju slobodne porodine zgrade.
Formativni ciljevi
Funkcije stana: - poznaje prisustvo pojedinih prostorija i njihovo grupisanje; Ilustruje emu kretanja. - Crta funkcionalnu emu manjeg stana; razrauje funkcionalnu emu veeg stana. Razvija sposobnost uvazavanja tudjeg misljenja; razvija kreativnost i preduzimljivost u radu.
Prostorije u stanu: poznaje poloaj, normative u dimenzioniranju, komunikacije, opremu i oblikovanje pojedinih prostorija stana. - Rjeava djelove stana pojedinano: ulazni prostor, dnevna soba, kuhinja i ruavanje, ostava hrane, utiliti, sanitarne grupe, radna soba, sobe za spavanje. Razvija predstavu o prostoru; razija kreativnost i preduzimljivost VJEBA: Rjeenje grupe dnevnog boravka. (6 asova)
VJEBA: Rjeenje grupe odmor. (6 asova)
Formativni ciljevi
Otvorene povrine: poznaje razlike i karakteristike: loe, balkona, terase. Rijeava oblikovno i konstruktivno otvorene povrine stana; razvija sposobnost povezivanja enterijera i eksterijera. Razvija ekoloku svijest.
Pratee prostorije: - navodi pomone prostorije u stanu: ostava za ogrjev, ostava alata i pribora, garaa.
-Rjeava garau za putniko vozilo i pristupnu rampu.
Opremanje stana: - povezuje funkicionalne sa oblikovnim vrijednostima stana.
- Komentarie: materijale, boje i raspored opreme, osvijetljenost i osunanost prostorije.
- Razvija kreativnost i preduzimljivost u radu. VJEBA: Rjeenje stana i raspored namjetaja (6 asova)
Informativni ciljevi Izrada projekta porodine zgrade: prema datim urbanistikim uslovima i projektnom zadatku uenik radi arhitektonski deo projektne dokumentacije za porodinu zgradu.
Formativni ciljevi
Specifinosti u izvoenju Idejni projekat: situacija 1:500 osnove 1:100 fasade 1:100 tehniki opis (20 asova)
Razrauje projektni zadatak, odreuje povrine, crta funkcionalnu emu, pravi skice;
Razvija sposobnost primjene teorije u praksi.
razrauje konstrukciju, bira materijale, primjenjuje seizmike propise, primjenjuje izolaciju, rjeava raspored namjetaja.
razvija sposobnost uvaavanja tueg misljenja; formira stav o vanosti propisa i njihovoj primjeni.
Glavni projekat: - crta sve osnove 1:50 - odreuje pozicije - poduni presjek 1:50 - popreni presjek 1:50 - razrauje fasade 1:50 - crta perspektivu (36 asova)
Formativni ciljevi
Prilozi idejnog, glavnog i izvoakog projekta rade se na raunaru
Analizira zavrnu obradu objekta kroz arhitektonske detalje;
uoava znaaj saradnje sa statiarem;
Razvija samokriticki odnos prema predlozenom rjeenju; Izvoaki projekat: crta sve osnove sa oborenim presjecima konstrukcija 1:50 crta karakteristine detalje u odgovajuoj razmjeri formatizuje projekat (42 asa)
koristei prospekte modifikuje primjenu oblika i materijala u arhitektonskoj razradi.
podie nivo estetskih kriterijuma. -
RAZRED: ETVRTI
Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifinosti u izvoenju
Kolektivno stanovanje: poznaje tipove kolektivnih zgrada i njihove karakteristike; zna podjelu stambenih blokova prema broju stanova na stepenitu i nabraja njihove karakteristike; poznaje karakteristike projektivanja kod tipa galerije; zna pravila projektovanja kod dupleks sistema; nabraja karakteristike stanovanja u objektima tipa solitera. VJEBA: Rjeava tipsku osnovu sprata sa jednim, dva, tri ili etiri stana; ucrtava raspored opreme i pozicije meuspratne konstrukcije. (10 asova)
. Komentarie mogunosti funkcionalnog rijeenja kod pojedinih tipova objekata, izbor konstrukcije, izbor materijala, primjenu standarda i mjere zatite.
Proiruje znanje o standardima stanovanja i razvija kritiki odnos u vrednovanju ostvarenih rjeenja.
Rijeava stan u okviru galerije sa opremom i pozicijama. ( 6 asova)
Rijeava stan u dupleks sistemu sa opremom i pozicijama. (6 asov
Komunikacije: poznaje vrste, ulogu i normative za Vri izbor po obliku stepenica u zavisnosti Razvija osjeaj . VJEBA:
elemente saobraaja kod stambenih zgrada: stepenice, rampe, hodnici, galerije i liftovi.
od broja i raspored stanova; rjeava prilaznu rampu za invalide.
odgovornosti za predlozena rjeenja.
Kroz osnovu i presjek rijeava ulazni dio; projektovanje prema zadatim uslovima. (6 asova)
Poslovni prostor: opisuje mogunosti korienja prizemlja za poslovne prostor; poznaje mogunosti konstruktivnog rijeenja prizemlja i nain prenoenja optereenja spratova. Definie sadraj poslovnog prostora; Rjeava emu saobraaja; komentarie povezanost instalacija vodovoda i kanalizacije u odnosu na spratove. Formira stav o znaaju povezivanja estetike i funkcije.
. VJEBA: Prema datom rjeenju sprata organizuje poslovni prostor u prizemlju i daje predlog poduhvatanja konstrukcije spratova. (6 asova)
Zajednike prostorije: - zna ulogu i raspored zajednikih prostorija u objektu: okupljanje stanara, stanarske ostave, garae, ostave za ogrjev, suionice, zajednike terase.
Crta garae u podrumskom dijelu objekta i rjeava pristup do njih.
Ureenje dvorita - nabraja elemente koje mora da sadri zajedniko dvorite; - poznaje normative u dimenzionisanju; - zna ulogu zelenila - nabraja ekoloke standarde; - poznaje mjere zatite; - vodi rauna o estetskim kriterijumima.
Rjeava parking za putnika vozila; crta zelenilo u osnovi i izgledu; organizuje mjesto za kontejnere; komentarie uslove insolacije.
Razvija ekoloku svijest i shvata uticaj okruenja.
VJEBA: Prema datim uslovima radi urbanistiko rjeenje ureenja stambenog bloka otvorenog tipa. (8 asova)
Idejni projekat: situacija 1:100 tipska osnova sprata 1:100 osnova prizemlja 1:100 popreni presjek 1:100 fasade 1:100 tehniki opis (16 asova) Glavni projekat: razvija humanost i kulturu stanovanja; osnova tipskog sprata sa pozicijama meuspratne konstrukcije i rasporedom opreme 1:100 osnova prizemlja poslovni prostor 1:100 osnova podruma 1:100 osnova temelja 1:100 osnova krova 1:100 osnova potkrovlja 1:100 dva presjeka 1:50 fasade 1:100 perspektiva (44 asa)
Izrada projekta kolektivne stambene zgrade: prema datim urbanistikim uslovima i projektnom zadatku uenik radi arhitektonski deo projektne dokumentacije viespratno projektovanje ije se prizemlje koristi kao poslovni prostor; stanovi se rijeavaju u okviru: - bloka, - galerije, - dupleks sistema.
Razrauje projektni zadatak, sagledava uslove lokacije, odreuje povrine, pravi skice, analizira potrebe kretanja invalida i ugrauje ih u svoje rjeenje, organizuje stambeni prostor, rjeava konstrukciju, primjenjuje seizmiku, bira materijale, vodi rauna o kunim instalacijama, rjeava raspored namjetaja, analizira sadraj i normative za poslovni prostor, vodi rauna o usaglaavanju kune mree prizemlja i spratova, trai rjeenje za poduhvatanje konstrukcije spratova u odnosu na poslovni prostor.
Podie nivo organizatorskih sposobnosti i saradnje;
razvija sposobnost kombinovanja steenih znanja iz svih predmeta ue struke.
Izvoaki projekat: Prilozi : idejnog, glavnog i izvoakog projekta rade se na raunaru. Analizira sadraj arhitektonskog djela projektne dokumentacije. Razvija osjeaj za modeliranje tehnikih problema uz pomo raunara. crta karakteristine osnove sa oborenim presjecima i to: o temelji, prizemlje i sprat 1:50; crta karakteristine detalje u odgovarajuoj razmjeri; formatizuje priloge i slae ih u skladu sa tehnikim propisima.
(34 asa)
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - B. Rokomanovi: Elementi projektovanja za trei i etvrti razred 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - Raunar, - Projektor, - Prospekti, - asopisi. 7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - pismeni radovi-dva godinje, - grafike vjebe, - projekat porodine zgrade, - projekat viespratne zgrade - Projektovanje. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - pozitivnom ocjenom na kraju godine koja se stie pozitivno ocijenjenim jednim pismenim godinje kao i obavezno pozitivnom ocjenom na projektima. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture. 10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama:
11. Povezanost predmeta Znanje Vrste gradjevinskog materijala Definisanje prostornih vrijednosti Elementi objekata visokogradnje Detaljni urbanisticki plan Kuna mrea Korelacije sa drugim predmetima Predmeti Znanja Graevinski materijali Nacrtna geometrija sa perspektivom Tehniko crtanje Kompjuterske vjebe Arhitektonske konstrukcije Izbor materijala, konstrukcija i estetika Izrada priloga projekta formiranje crtea kotiranje obrada formatizovanje Konstruktivni sklop objekta
Urbanizam
Razrada lokacije Rjeavanje vodovoda i kanalizacije Koliine, norme i cijene
Kune instalacije
Predmjer i predracun
Organizacija gradjenja
Prenos optereenja
Statika i otpornost materijala
Odredjivanje pozicija
1.2.5. URBANIZAM
30 30
36 36
66 66
T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju
3. Opti ciljevi nastave: - razvija sposobnost organizovanja prostora, - poznaje strukturu naselja, - razradjuje gradske zone, - poznaje emu saobraaja, - uredjuje stambenu zonu, - rjeava gradsko zelenilo, - vodi rauna o ekolokim zahtjevima, - rad na raunaru.
4. Sadraji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED: ETVRTI

Informativni ciljevi Uvod u urbanizam: Formativni ciljevi Razumije ulogu gradova u drutvenom i kulturnom razvoju; analizira djelokrug urbanistike djelatnosti; razmatra zadatke urbanistikog projektovanja; proraunava stanovnitvo i gustinu naseljenosti; odredjuje povrine drutvenih gradilita i gradskog zelenila; razmatra regionalno planiranje; razmjeta funkcionalne zone; zna eme gradova. Socijalizacijski ciljevi Specifini oblici izvoenja Vjeba (8) Izrada lokacije za porodinu ili kolektivnu stambenu zgradu.
poznaje perspektivu razvoja grada. -
Formira pozitivan odnos prema ovjekovoj okolini;
Vjeba(8) Crta predlog uredjenja otvorenog gradjevinskog bloka. Vjeba (8) Uredjuje dio stambene zone sa akcentom predkolskog uzrasta.
razvija ekoloku svijest.
Formativni ciljevi
Saobracaj: poznaje emu saobraaja; poznaje podjelu saobraajnica i njihove uzdune i poprene profile. Razmatra spoljni saobraaj i saobraaj u gradu; - zna elem.vodenog saobracaja: kejova i pristanita, bazene i kanale; - zna eljeznika postrojenja u gradu; - zna poloaj auto-puta u odnosu na gradski saobraaj kao i poloaj aerodroma; Vjeba (8) Rjeava zadatak iz vodenog ili eljeznikog saobraaja.
Razvija sposobnost opaanja;
razvija inicijativnost i preuzima odgovornost.
Vjeba (10) Rjeava saobraajnicu sa poprenim presjecima.
rjeava gradski saobraaj poprene i podune profile saobraaja; rjeava parking prostor.
Formira stav o vanosti propisa i njihovoj primjeni.
Vjeba (10) - Rjeava raskrsnicu saobraajnice razliitog znaaja i crta njihove poprene profile Vjeba (6) - rjeava parking prostor u stambenoj zoni.
Stambena zona: - poznaje stambenu zonu; - poznaje funkcionalnu strukturu stambene zone; - poznaje formiranje stambenih blokova;
Razmatra odredjivanje gradskih zona, grupisanje zgrada, otvoreni i zatvoreni blok, orjentaciju, insolaciju i parcelisanje; rjeava stambeni kraj, nain gradjenja, saobraajnu mreu.
Formira pozitivan odnos prema kulturi ivljenja.
Vjeba (10) - Rjeava strambeni blok slobodnog ili zatvorenog tipa sa odredjivanjem orjentacije objekta i medjusobnim razmakom.
Formativni ciljevi
kole u stambenoj zoni Zelene povrine -
Uredjuje kolsko dvorite, dvorite oko stambenih zgrada. Razmatra gradsko zelenilo, zelene pojaseve i njihov znaaj; rjeava manji gradski park.
Vjeba (6) - Rjeava kolsko dvorite ili djeje igralite Elaborat (10) -Daje predlog uredjenja manje zelene povrine (skver, dje.igralita,...)
Formira pozitivan odnos prema ovjekovoj sredini.
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - B.Milernkovi, V.Bjelikov, B.Damjanovi, J.Milenkovi: Elementi projektovanja sa osnovama urbanizma - Mirkovi: Osnovi urbanizma
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - geodetske podloge, - izvodi iz detaljnog urbanistikog plana.
7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - usmeni odgovori, - vjeba u vidu mini urbanistikih rjeenja, - izrada dva pismena zadatka godinje. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - obavezna izrada planiranih vjebi, pismenog zadatka i elaborata. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture.
10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: - za talentovane uenike u okviru elaborata osim rjeenja u osnovi traiti izradu izgleda.
11. Povezanost predmeta
Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Projekcije i perspektive Nacrtna geometrija Projektovanje Urbanistiki uslovi Drutvene zgrade Privredne zgrade Rjeavanje lokacije Znanja Prostorna rjeenja
1.2.6. KUCNE INSTALACIJE
33 33
66 66
99 99
T - teorijska nastava, seminari, projektni rad: V vjebe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge. P praktina nastava 3. Opsti ciljevi nastave: poznaju instalacije vodovoda i kanalizacije u objektima visokogradnje, poznaju problematiku naina odvoenja otpadnih voda iz objekta, znaju sisteme odvoenja atmosferske vode, crtaju i povezuju elemente vodovoda i kanalizacije, crtaju projektnu dokumentaciju vodovoda i kanalizacije, znaju samostalno obavljati poslove nadzora u izvoenju instalacija vodovoda i kanalizacije na osnovu tehnike dokumentacije za manje objekte, znaju provjeravati ateste i vriti kontrolu ispravnosti mree pod pritiskom.
4. OPERATIVNI CILJEVI
Informativni ciljevi Poznaje sve vrste instalacija u objektima visokogradnje Formativni ciljevi Uenik Crta grafike oznake za sve instalacije u objektima visokogradje; razlikuje instalacije prema grfikim oznakama Pridrava se propisa o projektovanju kanalizacione mree; poznaje i pravilno razvrstava materijal za dvorinu i kunu kanalizacionu mreu; crta i rauna nagibe dvorine i kune kanalizacione mree sa svim prateim objektima /reviziona okna i kaskade/; poznaje razliite planove i zna da ih proita. Crta pravilan raspored sanitarnih ureaja u kupatilima,WC-u i kuhinjama; primjenjuje savremene kanalizacione materijale; crta kanalizacone blokove po etaama; crta horizontalni razvod ispod kote podruma ili kote prizemlja za objekte bez podruma; crta razvijene presjeke vertikala; Socijalizacijski ciljevi Uenik Upoznaje povezanost sa drugim podrujima; razvija preciznost, urednost, preglednost i izradu razumljivih crtea. Sva teoretska znanja uenik saznanaje preko vjebi- izradom crtea. Specifinosti u izvoenju Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi- izradom crtea.
Poznaje znaaj instalacija kanalizacije u objektima
Razvija sposobnost za predstavu o prostoru.
VJEBE:
Zna pravilan raspored sanitarnih ureaja u mokrim vorovima
Razvija preciznost, spretnost, preglednost i izradu razumljivih crtea.
Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi - izradom crtea. Projektni elaborat,manji stambeno-poslovni objekat,kanalizacione instalacije. (kompjuterska obrada)
Poznaje problematiku odvoenja atmosferske vode
Crta presjeke kroz glavni kolektor; razlikuje relativnu i apsolutnu kotu; poznaje metode ispitivanja ispravnosti kanalizacione mree. Crta naine odvoenja atmosferske vode s kosih i ravnih krovova; crta naine odvodnjavanja iz dvodine mree; poznaje savremene materijale za atmosfersku kanalizaciju. Crta eme snadbijevanja objekata vodom; crta eme provoenja hladne i tople vode za mokre vorove; crta vodomjere i shvata njihov znaaj; crta eme dvorine mree doprikljuka na ulini kanal; crta izometrijsku emu vodovoda; klasifikuje vodovodni materijal,aparate I armature. Poznaje pojam i znaaj protivpoarne zatite; crta emu protivpoarne zatite.
Razvija preciznost, sreenost, preglednost i izradu razumljivih crtea.
Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi- izradom crtea. Projektni elaborat: manji stambeno-poslovni objekat, vodovodne instalacije. (Kompjuterska obrada)
Poznaje savremene materijale,aparate i armature za vodovodnu mreu
Razvija preciznost, sreenost, preglednost.
Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi - izradom crtea.
Poznaje savremene aparate i armature za protivpoarnu zatitu
5. Okvirni spisak literature: - B. Blagojevi: Kune instalacije u zgradama - M. Radoni: Vodovod i kanalizacija u zgradama - Tehniar br.5, Instalacije u zgradama 6.Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - raunar, - grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za projektni rad. 7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja - o pojedinanom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i ocjenjuje: o pismeni zadaci, o usmeni odgovori; - ocjena vjebi i projektnog elaborata.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - izrada vjebi i projektnog elaborata.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani ininjer arhitekture, - diplomirani ininjer graevine- hidrotehnicki smjer.
10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: uenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa, uenicima sa izuzetnim sposobnostima dati elaborat kolektivne stambene zgrade, izrada instalacija vodovoda i kanalizacije.
11. Povezanost predmeta Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Infrastruktura Urbanizam Projektovanje Drutvene zgrade Privredne zgrade Znanja Uslovi lokacije
Vodovod i kanalizacija
Kuna mrea
1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE
2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Razred I II III IV Ukupno Vrste nastave V 22 Ukupno 72
T 50
50
22
72
T - teorijska nastava, seminari, projektni rad: V vjebe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge. P praktina nastava
3. Opsti ciljevi nastave: shvata razvoj arhitekture srednjeg vijeka /srednjovjekovna Crna Gora/, shvata razvoj arhitekture novog vijeka i arhitekture XIX i XX vijeka /Crna Gora/, upoznaje tokove razvoja civilizacije, upoznaje drutvena i kulturna kretanja srednjeg i novog vijeka.
RAZRED: DRUGI
Informativni ciljevi Poznaje podjelu arhitekture srednjeg vijeka Formativni ciljevi Poznaje karakteristine stilove srednjeg vijeka kroz detalje i kompozicije; crta karakteristine detalje i kompozicije. Socijalizacijski ciljevi Razvija preciznost, sreenost, preglednost i izradu razumljivih crtea. Specifinosti u izvoenju Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi- izradom crtea.
Poznaje arhitekturu srednjeg vijeka: -vizantijska arh. -romanska arh. -gotska arh.
Poznaje geografski poloaj drutveno ureenje,ekonomske odnose,klimu,religiju, graevinski materijal,stilske karakteristike,kompozicije i detalje,arhitektura Vizantije,Romanike i Gotike; crta karakteristine spomenike Vizantijske arhitekture sa specifinim kompozicijama i detaljima; analizira razliitost Vizantiskih spomenika kroz epohe; crta karakteristine spomenike Romanske arhitekture sa specifinim kompozicijama i detaljima; crta karakteristine spomenike Gotske arhitekture sa specifinim kompozicijama i detaljima; uoava razlike Romanske i gotske arhitekture.
Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi - izradom crtea. Crtei raeni slobodnom tehnikom obrade na hameru.
Informativni ciljevi Poznaje vizantijske spomenike Srbije i Zete -
Formativni ciljevi Razlikuje Moravsku i Raku stilsku grupu; crta vizantijske spomenike Srbije i Zete.
Poznaje kulturno istoriske naslee srednjeg vijeka na tlu Crne Gore. -
Razlikuje kulturno istorijske spomenike po stilovima; poznaje konstruktivni sistem i materijale.
5. Okvirni spisak literature: - Gordana Duleti: Istorija arhitekture - Djina Piskel: Istorija umjetnosti I, II i III - H. W. Janson: Istorija umjetnosti- Pavle Mijovi: Kultura Crne Gore
6.Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za projektni rad.
7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja: - u pojedinanom klasifikacionom periodu ocenjivanja, znanje se provjerava i ocjenjuje: pismeno- dva godinje, usmeno; - ocjena vjebi.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - izrada vjebi i pozitivno ocjenjen jedan pismeni zadatak.
10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: - uenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa; - uenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vjebe dati izradu referata.
11. Povezanost predmeta Znanje Sakralni, sepulkralni i profani objekti Armitravni i armivoltni konstruktivni sistem Razvoj Graevinskih materijala kroz vjekove Korelacije sa drugim predmetima Predmeti Projektovanje Znanja Poznaje objekte prema namjeni Poznaje konstruktivne sisteme Poznaje stare i nove gradjevinske materijale
Gradjevinske konstrukcije Graevinski materijali i gradjevinske konstrukcije
1.2.8. DRUTVENE ZGRADE
20 20
46 46
66 66
T teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju V vjebe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16 uenika P praktina nastava Pri izradi elaborata odjeljenje se dijeli na grupe ne vee od 12 uenika. 3. Opti ciljevi nastave: da shvati znaaj drutvenih zgrada, da uestvuje u izradi projektne dokumentacije, da naui uticajne elemente, da naui seizmike propise, da upotrebljava strunu literaturu, da koristi kompjuter.
4. Sadraji i ciljevi RAZRED: ETVRTI

Informativni ciljevi Nabraja podjelu drustvenih zgrada poznaje njihov znaaj u funkcionisanju naselja; Formativni ciljevi . Analizira karakteristike pojedinih grupa drutvenih zgrada i to : kolektivno stanovanje, objekte kulturnog znaaja, objekte prosvjetnog znacaja, administrativne zgrade, poslovne, zdravstvene, transportne zgrade, objekti sporta i rekreacije i reprezentativne zgrade; Socijalizacijski ciljevi Proiruje saznanje o strukturi naselja i rasporedu objekata koji je dopunjavaju. Specifinosti u izvoenju
- objanjava znaaj: namjene, kapacitete, kunkcionalne eme, normativa, orijentacija, osvjetljenja, insolacija. . zna zavisnost funkcionalne eme od namjene objekta i budueg kapaciteta kao i normativne vrijednosti za neke od njih; . analizira uslove lokacije sa stanovita orijentacije objekta i mogunosti osvjetljavanja i osuncavanja istih u zavisnosti od namjene. Sagleda znaaj uticajnih elemenata na projektnu dokumentaciju; poboljava uslove ivota i rada koristeci prirodne uticaje.
Informativni ciljevi Opisuje komunikacije: ulazni prostor, prolazi, stepenita, rampe i liftovi;
Formativni ciljevi . Rjeavajui emu saobraaja u objektu posebno analizira potrebe za kretanje invalida i daje predlog za prevazilaenje tog problema;
Socijalizacijski ciljevi Razvija osjecaj humanosti i brigu za lica koja imaju problema u kretanju;
Specifinosti u izvoenju Izrada elaborata: A) Planinska kuca, B) Projektni biro, C) Izlozbeni prostor,
prema datim uslovima ucenik reava neki manji objekat ili funkcionalnu celinu objekta slozenog sadrzaja; pronalazi odgovarajucu literaturu i koristi je u cilju kompletnog i boljeg rjeavanja zadatka.
. analizira lokaciju; . koristi literaturu; . crta funkcionalnu emu; . odredjuje normative; . skicira moguca rjeenja.
razvija sposobnost organizacije, saradnje sa drugim licima, snalaenje u literaturi, objedinjava steena znanja iz drugih predmeta.
D) Javni WC, E) Dio ulaznog prostora osnovne skole; Objekte pod A,B, C i D rjeava kroz : osnove, presjek i izglede u razmjeri 1:100 ili 1:50 ,a pod E rjeava dio osnove sa ulaznim prostorom, centralnim holom, garderobom i matinom uionicom u razmeri 1:100.
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: Stambene i javne zgrade Kneevic-KORDIS 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - raunar, - projektor, - asopisi i prospekti.
7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - Usmeni, - Vjebe, - pismeni zadaci dva godinje, - idejni projekat.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i idejni projekat.
9. Profil struna spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture.
10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama:
11. Povezanost predmeta Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Vrste graevinskog materijala Definisanje prostornih vrijednosti Elementi objekata visokogradnje Funkcionalne eme Detaljni urbanistiki plan Graevinski materijali Nacrtna geometrija sa perspektivom Kompjuterske vjebe Arhitekstonske konstrukcije Projektovanje Urbanizam Konstruktivni sklop objekta Saobraaj Razrada lokacije Znanja Izbor konstrukcija i estetika
Izrada priloga projekta
1.2.9. ORGANIZACIJA GRAENJA
36 36
72 72
108 108
T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju V- vjebe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16 uenika P- praktina nastava
3. Opti ciljevi nastave: Koordiniranje usmjeravanje, planiranje i kontrola aktivnosti organizovanih grupa ljudi radi ostvarenja odreenih ciljeva u graevinarstvu; Menadment kao moderan nain vjetine upravljanja; Analizira izvrene aktivnosti, pravilno upotrebljava tehniku dokumentaciju; Vodi i ita graevinsku dokumentaciju; Izrauje emu organizacije gradilita za sve objekte visokogradnje; Upoznaje i koristi mjere zatite na radu i principe zatite prirodne sredine; Koristi normative i standarde pri izradi predmjera i predrauna i u tu svrhu upotrebljava kompjutersku tehniku.
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: TREI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Razlikuje graevinske djelatnosti: projektantske, operativne, istraivake, institucije, nadzor; Socijalizacijski ciljevi Razvija osjeaj za organizaciju i sistematinost Specifini oblici izvoenja Grupe dijeliti po II (najvie 16 uenika);
Poznaje organizacione sisteme i pojam graevinarske djelatnosti i ulogu menadmenta; poznaje faze izvoenja objekta kod zamisli invenstitora do primopredaje objekta;
izraivanje elaborata ponude; poznaje vrste gradilita i principima njihovog osnivanja; poznavanje eme organizacije gradilita; poznaje gradilinu dokumentaciju; poznaje proces izvoenja i primopredaje radova prema vaeim zakonima u graevinarstvu; poznaje normative i standarde za odreene pozicije radova; opisuje graevinsku
razlikuje projektnu, pravnu i ekonomsku dokumentaciju u smislu zakona o gradnji objekta; izrauje projektni zadatak; pie tehniki opis; sastavlja opis radova; rauna sve koliine predmjera; pribavlja sve saglasnosti za prikljuak gradilita, objekta na infrastrukturi;
upoznaje veze razliitih grana; razvija preciznost, organizovanost;

razvija ekoloku svijest;
nastavna materija predstavljena skicama, prospektima, primjerima iz prakse, folijama i uglednim ..... primjerima posjeta projektnoj organizaciji; posjeta razliitim graevinskim organizacijama; Vjeba: Izrada elaborata ponude za odreene vrste radova Vjeba: Izrada eme organizacije (gradilita za mali i veliki objekat); Vjeba: Upisivanje podataka u gradilinu dokumentaciju; Vjeba: Posjeta gradilitu i upoznavanje sa nadzorima svih vrsta; Vjeba: Izrada normativa za materijal, radnu snagu i vrijeme jednostavnih graevinskih radova;
razvija marljivost urednost, pedantnost; shvata znaaj urednog voenja administracije; razvija sposobnost poslovne komunikacije;
klasifikuje ponude radi ustupanja objekata za izvoenje; sastavlja predraunski elaborat ponude; razlikuje dokumentaciju koju sadri ponuda;
razumije znaaj strunog nadzora; shvata znaaj poznavanja zakona i propisa; odgovoran je za svoj rad; shvata znaaj vanih dozvola;
Informativni ciljevi mehanizaciju;
opisivanje radova i vrenje predmjera; izrada predraunskog elaborata.
Formativni ciljevi klasifikuje vrste gradilita prema: broju objekata, spratnosti objekta, povrinu koju zauzima, razlikuje svu potrebnu dokumentaciju za formiranje gradilita;
razvija preciznost i prihvata odgovornost za svoj rad; razvija profesionalni identitet; snalazi se u strunoj literaturi; razvija preciznost, tanost i rutinu; upoznaje znaaj ekonomskog poslovanja; upoznaje znaaj sistematinog pristupa rada;
razvija tanost i strunost;
Vjeba: ematski prikaz mehanizacije na emi organizacije gradilita; Vjeba: Izrada opisa graevinskih radova i predmjera koliina radova za manji objekat visokogradnje; ( Vjebu raditi runo i kompjuterski ); Vjeba: Izrada predraunskog elaborata graevinskih radova za manji objekat visokogradnje;
Izrada godinjeg elaborata:
crta emu organizacije graenja; razlikuje simbole na emi; crta unutranji transport i drugo;
pie svakodnevno: graevinsku knjigu, graevinski dnevnik, graevinsku dokumentaciju;
sarauje sa nadzorom i zna znaaj nadzora: investitorom, projektantom, izvoaem;
snalaenje i rutinsko snalaenje odreenih pozicija; razvija marljivost i preciznost; razumije trite i snalazi se u odabiru najpovoljnijih cijena;
Izrada idejnog projekta organizacije gradjenja za manji objekat visokogradnje. Kao podlogu koristi projekat individualne zgrade iz predmeta Projektovanje.
vri nadzor na manjim objektima; daje potrebne podatke za tehniki prijem;
razvija tanost i rutinu;
snalazi se u strunoj literaturi;
rauna izvedene koliine
Formativni ciljevi radova;
ita normative i standarde za odreene pozicije radova; rauna potreban materijal; rauna potrebnu radnu snagu; rauna potrebno vrijeme; analizira trite i kretanja cijena na tritu; klasifikuje graevinsku mehanizaciju; izabira mehanizaciju prema odreenim pozicijama radova; crta ematski maine na emi organizacije gradilita; sastavlja opis radova za graevinske i zanatske radove;
povezuje tehnoloka i konstruktivna znanja.
mjeri koliine za sve graevinske radove; primjenjuje pravila mjerenja i izraunavanja koliina za zavrne i instalaterske radove; sastavlja elaborat predmjera po redosljedu; sastavlja cjenovnik
Formativni ciljevi materijala, mehanizacija i radne snage;
obraun radi koristei normative i standarde; ita kompjuterski obraene podatke; crta potrebne podloge za izraunavanje koliina potrebnih u predmjeru i predraunu; sastavlja predraunski elaborat u cjelini.
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - ivojin Praevi Vratislav Velikovi: Organizacija graenja za III razred, - ivojin Praevi Goran irovi i dr.: Organizacija graenja za IV razred, - Normativi i standardi rada u graevinarstvu, knjiga 1, 2, 3, 4, 5
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - raunari, - oprema za projektni rad, - grafoskop, - dijaprojektor.
7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - usmeno, - pismeno - dva godinje, - ocjena vjebi godinjeg elaborata.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - izrada vjebi i godinjeg elaborata za manji objekat visokogradnje, - od 9 vjebi najmanje 6 pozitivno ocijenjenih, - pozitivno ocijenjen godinji elaborat.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture, - diplomirani inenjer graevine.
10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: - uenicima sa smetnjama mogu raditi samo pojedine faze iz ovog kataloga, - runa i kompjuterska obrada predmjera i predrauna, - uenicima sa izuzetnim sposobnostima dati elaborat kolektivni - Projektovanje.
11. Povezanost predmeta Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Kalkulacije Graevinski materijali Znanja Poznavanje osnovnih karakteristika graevinskih materijala Pojam konstruktivnih elemenata itanje i crtanje odreenih pozicija radova itanje planova radi izrade predmjera i predrauna
Izrada predmjera i predrauna Izrada predmjera i predrauna Opis pozicija radova
Arhitektonske konstrukcije Tehniko crtanje Projektovanje
1.2.10. BETON
33 33
66 66
99 99
T- teorijska nastava, seminarski radovi V- vjebe projektni radovi, individualni ili grupe uenika P- praktina nastava
3. Opti ciljevi nastave: Uenici stiu znanje o betonu, AB, njegovim svojstvima i primjeni; Upoznaju tehnologiju spravljanja betona i svojstva njegovih komponenti; Stiu znanje o ulozi i znaaju armature u betonskom presjeku; Znaju sva pravila ugraivanja betonske mase; Poznaju mehanika svojstva betona; Crtaju emu oplate za pojedine konstrukcije elemente (ploa, stub, greda i dr.); Dimenzioniu jednostavne graevinske elemente; Crtaju planove armature za stub, plou, gredne nosae i dr.; Koriste kompjuterski program za dimenzionisanje i armiranje konstruktivnih elemenata.
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: ETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Definie sastavne komponente za izradu betonske mjeavine; odreuje vrstu agregata prema granulometrijskim krivim; odreuje vrstu i marku cementa; crta granulometrijske krive; odreuje osobine vode; rauna upotrebnu koliinu vode; ispituje na potrebnoj aparaturi poetak i kraj vezivanja; rauna razmjeru mijeanja komponenti betona; upotrebljava aditive za beton; njeguje beton; Socijalizacijski ciljevi Shvata prioritete i postupnost u radu; Specifinosti u izvoenju Podjela uenika u grupe do 16 uenika; - razgledanje pogona za spravljanje betona i laboratorije; -
Poznaje komponentne materijale betona;
preciznost i tanost;
poznaje naine spravljanja betona i svojstva svjee betonske mase;
samokontrola i marljivost; preuzimanje odgovornosti za sopstveni rad;
posjeta laboratoriji za ispitivanje graevinskog materijala;
opisuje naine mijeanja i transporta betonske mase; navodi osnovna svojstva betona; -
rauna mehaniku vrstou betona na pritisak, zatezanje i sl.; crta i analizira dijagrame praenja betona u vremenu; analirira vodonepropustljivost, otpornost na mraz i toplotu; razlikuje vrste elika za armiranje; raunski odreuje : preciznost i tanost;
posjeta laboratoriji za ispitivanje graevinskog materijala;
- nabraja potrebnu armaturu; poznaje propise armiranja konstruktivnih elemenata;
navodi sve vrste oplata;
poznaje postupke proraunom armiranobetonskih elemenata;
poznaje aksijalno naprezanje elemenata; -
nabraja AB elemente optereene na savijanje; -
Formativni ciljevi duinu armature, duinu sidrenja, zatitni sloj, nastavljanje armature, oblikuje armaturu; crta oblike oplate za sve konstruktivne elemente; razlikuje vrste oplate; odreuje osobine oplata i skela; rauna nosivost AB na : pritisak, smicanje i zatezanje; analizira granina stanja upotrebljivosti; crta radni dijagram betona i elika; radi proraun konstruktivnih elemenata koristei metodu doputenih napona za: temelje, stubove i zidove, grede, ploe; raunarski odreuje dimenzije elemenata konstrukcije optereenih na centrini pritisak; crta plan, izvode i specifikaciju armature; dimenzionie AB elemente optereenja na savijanje; dimenzionie AB elemente prema momentu savijanja za sljedee presjeke: pravougaoni presjek,
Socijalizacijski ciljevi razvija osjeaj povezanosti sa drugim elementima;
Specifinosti u izvoenju posjeta armirakom pogonu.
razvija marljivost i sistematinost sposobnost brzog djelovanja; Razvija rutinu u radu;
- Vjeba: Crta emu polate za jednostavne AB elemente.
razvija preciznost i tanost;
Vjeba: Odreivanje graninih stanja upotrebljivosti; - Vjeba: Crtanje radnih dijagrama betona i elika; Vjeba: Dimenzionisanje konstruktivnih elemenata optereenja na centrini pritisak (runo i kompjuterski). Za dimenzionisanje koristiti P' BAB/87;
razvija tanost i odgovornost za svoj rad;
razvija preciznost i marljivost;
kritino vrednovanje dobijenih rezultata; snalaljivost u odnosu na
Vjebe: Dimenzionisanje AB elemenata konstrukcije optereenja na savijanje
poznaje vrste AB ploa u jednom i dva pravca;
poznaje uticaj transferzalnih sila i znaaj osiguranja od njih.
Formativni ciljevi "T" presjek; - povija armaturu prema liniji zateuih sila; - crta izvod, plan i specifikaciju armature za AB elem. optereene na savijanje; - analizira i rauna optereenja; - dimenzionie: proste, konzolne, ploe sa jednim ili dva prepusta, uklijetene ploe, kontinualne ploe prema graninim stanjima; - Crta plan, izvod i specifikaciju armature - rauna kose sile zatezanja; - rauna potrebnu armaturu; crta dijagrame glavnih kosih zateuih napona.
Socijalizacijski ciljevi situaciju;
Specifinosti u izvoenju runo i kompjuterski. Za proraun koristiti P' BAB/87;
preciznost i tanost;
Vjebe: Dimenzionisanje ploa runo i kompjuterski. Za proraun koristiti P' BAB/87; -
razvija strunost i preciznost kao i strunu odgovornost pri radu.
Vjebe: Osiguranje AB elemenata od uticaja tranfenzalnih sila. runo i kompjuterski. Koristiti P' BAB/87.
5.Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Beton za III i IV razred, - Graevinske struke, - Pravilnik za beton i armirani beton P' BAB/87. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - raunar, - grafoskopi, - diaprojektori - laboratorija za ispitivanje graevinskog materijala sa svom potrebnom opremom. 7. Obavezni naini provjere znanja: - pismeno dva - tokom godine, - usmeno, - ocjena vjebi.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - izrada grafikih vjebi i rad u laboratoriji, - od 6 vjebi pozitivno ocijenjene 4.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer graevine-konstruktivni smjer.
10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: - uenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog kataloga, - uenicima sa izuzetnim sposobnostima za grafike radove dati sloenije AB konstrukcije.
11. Povezanost predmeta Znanje Dimenzionisanje elemenata na pritisak i savijanje Konstruisanje elemenata konstrukcija, optereenih na pritisak i savijanje Materijal za pripremu betona Beton Gvoe za armiranje Konstruisanje elemenata i konstrukcija, optereenih na pritisak i savijanje Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanje Graevinska mehanika Arhitektonske konstrukcjie Statiki odreeni nosai Osnovni graevinski elementi (stubovi, nosai, ploe,...)
Materijali
Beton i gvoe za armiranje
Informatika
Upotreba kompjuterskih programa
1.2.11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA
36 36
36 36
72 72
T- teorijska nastava, seminarski radovi V- vjebe projektni radovi, individualni ili grupe uenika P- praktina nastava
3. Opti ciljevi nastave: - Usvajaju osnovne pojmove, definicije i zakone koji se koriste u graevinskoj praksi; - Prepoznaju statike sisteme u praksi; - Razumiju znaaj pravilnog odabira oblika i dimenzija konstruktivnih elemenata; - Osposobljavaju se za analitiku i grafiku obradu podataka pri dimenzionisanju elemenata; - Razvijaju sistematinost, urednost i preciznost; - Razvijaju motivaciju za praenje tehnikih dostignua.
4. Sadraji i standardi znanja RAZRED: TREI

Informativni ciljevi i sadraji 1.1 Uvod: upoznaje: zadatak i podjelu mehanike, tijelo, materijalnu taku, liniju i ravan; definie silu; upoznaje aksiome statike. 1.2 Statika materijalne take: upoznaje sisteme kolinearnih sila i njihovu rezultantu; upoznaje sile razliitih pravaca; upoznaje proizvoljan sistem sila koji napada materijalnu taku; upoznaje grafike i analitike uslove ravnotee materijalne take. Formativni ciljevi Crta razliite vrste sila. Razvija samostalnost u radu. Socijalizacijski ciljevi Posebnosti u izvoenju Vjeba: izvoditi ih u grupama sa najvie 16 uenika.
Crta sistem kolinearnih sila koje napadaju materijalnu taku; crta poligon i trougao sila; analitiki odreuje rezultantu; razlae silu na dva zadata pravca (grafiko i analitiko rjeenje); odreuje grafiki i analitiki rezultantu proizvoljnog sistema koji napada materijalnu taku.
Vjeba: sistem kolinearnih silaanalitiki i grafikie;
Razvija preciznost i tanost Vjeba: razlaganje sila na dva zadata pravca;
Vjeba: slaganje dvije i vie sila.
1.3 Statika krute ploe: opisuje moment sile za datu taku i momentno pravilo; opisuje spreg sila; upoznaje grafostatikuslaganje sila; upoznaje analitike i grafike uslove ravnotee krute ploe.
Crta spreg sila; analizira sistem spregova koji napadaju materijalnu taku; slae silu i spreg; redukuje silu na taku; odreuje grafiki i analitiki rezultantu sistema proizvoljih sila koje napadaju krutu plou.
Vjeba: redukcija sistema proizvoljnih sila na taku.
Informativni ciljevi i sadraji 1.4 Teite: definie pojam teita definie teita osnovnih povrina definie teite sloenih povrina 1.5 Statiki odreeni nosai: upoznaje pojam i vrste nosaa; definie nosa- prostu gredu i konzolni nosa; upoznaje vrste oslonaca; obrazlae statiku odreenost nosaa; upoznaje vrste optereenja; upoznaje i definise sile u presjeku: transverzalne, normalne i momente savijanja (presjene sile) i definie ih.
Formativni ciljevi razlae i odreuje teite sloenih povrina (analitiki i grafiki) -
Socijalizacijski ciljevi Razvija efikasnost i tanost -
Odreuje reakcije oslonaca nosaa proste grede (analitiki i grafiki); odreuje reakcije oslonaca nosaa proste grede sa prepustima (analitiki i grafiki); odreuje reakcije oslonca konzolnog nosaa (grafiki i analitiki); raunski odreuje opasni presjek i presjene sile; konstruie dijagrame presjenih sila; uoava greke.
Vjeba: - Odreivanje reakcija oslonaca proste grede.
Razvija sposobnost opaanja, uporeivanja i razlikovanja.
Vjeba: - Odreivanje reakcija oslonaca grede sa prepustima.
Vjeba: - odreivanje reakcije oslonca konzolnog nosaa. Vjeba: - crtanje dijagrama presjenih sila.
Informativni ciljevi i sadraji 1.6 Otpornost materijala: definie otpornost materijala; definie napon; poznaje vrste naprezanja; 1.7 Aksijalna naprezanja: poznaje deformaciju i napon kod aksijalnog naprezanja; definie Hukov zakon aksijalnog naprezanja. 1.8 Smicanje: poznaje deformaciju i napon smicanja; definie Hukov zakon smicanja. 1.9 Savijanje: upoznaje deformaciju i napon savijanja; upoznaje osnovnu jednainu savijanja; upoznaje vrste momenata inercije i otpornih momenata ravnih povrina; upoznaje geometrijske karakteristike ravnih presjeka.
Formativni ciljevi Raunski odreuje unutranje sile optereenog tijela.
Posebnosti u izvoenju Vjeba: Odreivanje unutranjih sila optereenog tijela.
Dimenzionie aksijalno napregnute tapove
Svjestan je line odgovornosti u zahtjevima preciznog rada.
Vjeba: Dimenzionisanje aksijalno napregnutih tapova.
Dimenzionie zakivke u vezi.
Raunski odreuje momente inercije i otporne momente osnovnih povrina;
Razvija tanost i sposobnost uporeivanja; uoava greke.
Vjeba: Raunsko odreivanje momenata inercije i otpornih momenata osnovnih i sloenih povrina.
raunski odreuje momente inercije i otporne momente sloenih povrina. 1.10 Dimenzionisanje nosaa optereenih na savijanje: Dimenzionie nosae upoznaje postupke optereene na savijanje; dimenzionisanja; provjerava nosivost nosaa obrazlae smicanje pri zadatih poprenih presjeka; savijanju; odreuje maksimalne poznaje raspored tangentnih vrijednosti smiuih i (smiuih) napona u gredama normalnih napona i pravougaonog poprenog konstruie dijagrame presjeka i I profila. promjena ovih napona. -
Vjeba Dimenzionisanje nosaa optereenih na savijanje.
Informativni ciljevi i sadraji 1.12 Izvijanje: poznaje deformaciju izvijanja, kritinu silu i kritini napon; poznaje Ojlerov obrazac za odreivanje kritine sile; upoznaje dimenzionisanje pritisnutih tapova po omega postupku.
Formativni ciljevi
Vjeba: Dimenzionisanje pritisnutih tapova;
Dimenzionie pritisnute tapove po omega postupku; raunski odreuje intezitet aksijalne sile za zadate uslove.
Vjeba: Odreivanje inteziteta aksijalne sile.
1.13 Sloena naprezanja: poznaje ekscentrini pritisak; poznaje jezgro presjeka.
Raunski odreuje ekstremne vrijednosti normalnih napona i poloaj neutralne ose; raunski odreuje jezgro presjeka.
Vjeba: Odreivanje jezgra presjeka.
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Dobrosav Golubovi i Ljubica Likavec: STATIKA za drugi razred graevinske struke - Dobrosav Golubovi : STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA za trei razred graevinske struke. Pomona literatura: - B. Jovanovi, O. Stankovi, O. Damjanovi, D. Velikovi, D. Jovanovi : STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA - D. Rakovi : TABLICE IZ OTPORNOSTI MATERIJALA
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - specijalne table sa priborom za crtanje, - grafoskop, - dijaprojektor, - raunar. 7. Obavezni naini provjeravanja: - dva pismena zadatka u toku godine, - usmeno, - grafike vjebe, 24 vjebe u toku kolske godine. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: Od 24 vjebe 16 pozitivno ocijenjenih. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: diplomirani graevinski ininjer konstruktivnog smjera , diplomirani ininjer arhitekture. 10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta Statika Optereenja Korelacije sa drugim predmetima Predmeti Znanja Teine graevinskih Graevinski materijali materijala. Prenoenje optereenja Fizika Pravac, dejstvo, sile. Uticaji Poznaje konstrukcije i njihovu ulogu u kompletnom sistemu Teiste figura Crtanje u razmjeri Osnovna svojstva materijala
Sile
Statike eme nosaa Teite Grafostatika Otpornost materijala
Arhitektonske konstrukcije Matematika Tehniko crtanje Graevinski materijali
1.2.12. TEHNIKO CRTANJE
T 4
68
72
3. Opti ciljevi nastave: - Razvija pri crtanju fine motorike sposobnosti; - Ui preciznost, sreenost, preglednost i izradu tehnikih crtea; - Razvija sposobnost sagledavanja prostora; - Upoznaje znaaj dimenzija i razmjere; - Zna pravila izrade i formatizovanja projektne dokumentacije.
4. Sadraji i ciljevi RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Tehniko crtanje: upoznaje znaaj ovakve vrste crtanja u tehnici; materijal koji se koristi; tehniki pribor; Formativni ciljevi Razlikuje vrste papira za crtanje: pelir, milimetarski, hamer, paus, ozolit; vrste olovaka, guma, tu, marker, bojice; zna da koristi I odrava: sto za crtanje, tablu, inu, Tlenjir, trougao, uglomjer, razmjernik, krivuljare, estare, ablone i razliita pera; umije da ispravi papir, odredi format, isjee ga i privrsti za podlogu. Formira pravilan odnos prema grafikom izrazavanju. Vjeba: Odredjivanje formata A1, A2,A3,A4; crtanje tehnikog okvira; crtanje peata. Socijalizacijski ciljevi Specifinosti u izvoenju
upotrebu papira za crtanje.
Rad olovkom:
- izvlaenje linija;
Razlikuje kvalitet I debljinu mina za tehnike olovke; ui konstrukciju brojeva.
Razvija preciznost i sigurnost u radu.
Vjeba: Crtanje punih linija razliitih debljina; crtanje isprekidanih linija; crtanje taka; Vjeba: ispisivanje brojeva slobodnom rukom; ispisivanje brojeva pomou konstrukcije.
- ispisivanje brojeva.
Informativni ciljevi Arhitektonska slova
Formativni ciljevi Ui konstrukciju arhitektonskih slova.
Specifinosti u izvoenju Vjeba: Pisanje slova slobodnom rukom; pisanje slova putem konstrukcije.
Razmjera Upoznaje znaaj razmjere na tehnikom crtezu I njenu primjenu u pojedinim fazama crtanja; koristi razmjernik. - Zna elemente kotiranja: kota, kotna linija, poetak i kraj kotne linije; - Visinska kota. Razvija osjeaj za preciznost.
Vjeba: Na jednostavnim oblicima primjenjuje razliite razmjere 1:10 - 1:50 1:100 1:250 1:1000;
Kotiranje
Vjeba: Vri kotiranje jednostavnih osnova, izgleda i presjeka u zadatoj razmjeri.
Oznake materijala
- Upoznaje grafiko prikazivanje materijala u projektima.
Razvija sposobnost opaanja
Vjeba: Crta oznake gradjevisnkog materijala, namjestaja, sanitarnih uredjaja, instalacija i zelenila u osnovi i izgledu.
Rad u tuu
- Priprema pribor, ui punjenje i isenje, radiranje i brisanje.
Uoava vanost kvalitetnog rada u profesiji.
Vjeba: Crta u odgovarajuoj razmjeri zadate oblike, kotira i ispisuje podatke; Vjeba: Crta konstrukcije mnogouglova, elipse, krivih linija i njihove spojeve sa pravim linijama.
Informativni ciljevi Idejni projekat
Formativni ciljevi - Upoznaje znaaj i sadrzaj idejnog projekta.
Socijalizacijski ciljevi Razvija sposobnost primjene teorije u praksi.
Specifinosti u izvoenju Vjeba: Precrtava zadati prilog idejnog projekta u odgovarajuoj razmjeri. Vjeba: Precrtava zadati prilog glavnog projekta u odgovarajucoj razmjeri.
Glavni projekat
Zna sadraj glavnog projekta i ulogu njegovih priloga.
Formira stav o vaznosti dobijenih informacija I njihovoj primjeni.
Izvodjaki projekat
Zna sadraj izvodjakog projekta I vanost detalja koji se razradjuje.
Vjeba: Precrtava zadate djelove izvodjakog projekta u odgovarajuoj razmjeri.
Vjeba: Naslov i logotip Upoznaje logotip i njegovu kompoziciju. Razvija kreativnost, preduzimljivost i samostalnost u radu; formira stav o znaaju povezivanja estetike i funkcije. Na zadatu temu bira oblik i veliinu slova u izradi naslova i logotipa.
Vjeba: Kopiranje i formatizovanje projekta Ui upotrebu i rad na aparatu za kopiranje. Kopira, formatizuje i slae u fasciklu svoje radove.
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Gordana Duli: Tehniko crtanje.
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - crtai stolovi sa odgovarajuim tehnikim priborom
7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - grafike vjebe i izrada manjeg elaborata.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - pozitivno ocijenjene 50% grafike vjebe i elaborat. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture.
11. Povezanost predmeta Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Projektna dokumentacija Projektna dokumentacija Projektna dokumentacija Tehniki crte Projektovanje Drutvene zgrade Privredne zgrade Arhitektonske konstrukcije Znanja Crte, kotiranje i formatizovanje Crte, kotiranje i formatizovanje Crte, kotiranje i formatizovanje Osnove, izgledi, presjeci i kotiranje
87
1.2.13. KOMJUTERSKE VJEBE
2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Razred I II III IV Ukupno Vrste nastave V Ukupno 72 144
P 72 144
216
216
T teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju V - vjebe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16 uenika P praktina nastava
3. Opti ciljevi nastave: - Osposobljavanje za rad na raunaru; - Razvija kulturu tehnikog crtanja; - Priprema se za izradu projektne dokumentacije; - Zna sadraj idejnog, glavnog i izvoakog projekta.
88
4. Sadraji i ciljevi RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Upoznavanje sa AutoCAD-om (grafiki editor programa, padajuci meniji, palete sa alatkama i njihove funkcije, otvaranje postojee datoteke, snimanje i izmene, izlaenje iz programa). Izrada prvog crtea, upoznavanje sa paletom DRAW. Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specificni oblici izvoenja
Rukuje miem i koristi tastaturu, uoava logiku programa i razvija samostalnost pri radu.
Orjentise se u radnom prostoru AutoCAD-a.
Koristi osnovne geometrijske likove, medjusobno ih dovodi u vezu i predstavlja prve eme prostora i namjetaja.
Razvija kulturu tehnikog crtanja.
Vjezba: Crta slobodne kompozicije po linom osjecanju i nahodjenju.
Definisanje radnog prostora (zadavanje osnovnih jedinica mera, podesavanje mjernog sistema), upotreba razliitih reima rada. Definisanje poloaja jednog objekta u odnosu na druge, uveanje, dorada objekta.
Razumije dimenziju radnog prostora i dimenzije crtea.
Oslobadja se u radnom prostoru AutoCAD-a.
Vjezba: Sam podeava mjerne jedinice,crta slobodne kompozicije koristei razliite reime rada.
Crta sloenije geometrijske likove, kombinuje ih i uredjuje, predstavljajui arhitektonske simbole.
Napreduje u upoznavanju brzihmetoda crtanja.
Vjezba: Crta slobodnu kompoziciju po linom osjeanju i nahodjenju; modifikuje je koristeci nove komande. Vjezba: Vjezbaju pravljenje blokova i njihovo unoenje.
Korienjeblokova(unosenje sa zadavanjem razmjere i rotiranjem, rastavljanje i ponovno definisanje blokova, uvanje blokova). Organizovanje informacija pomocu lejera (izrada i dodjeljivanje slojeva , rad sa slojevima, kontrola prikazivanja, pronalaenje, dodjeljivanje tipova linija
Pravi biblioteku simbola, dizajnira nove simbole i redizajnira postojee simbole.
Raslojava crte prepoznajui slinost elemenata i grupiui ih u zavisnosti od zajednikih karakteristika.
Razvija organizacione sposobnosti.
Vjezba: Crta zadati arhitektonski prostor sortirajuci objekte i koristei licnu biblioteku blokova.
89
Informativni ciljevi slojevima).
Formativni ciljevi
Specificni oblici izvoenja
Poveanje produktivnosti(viestruko kopiranje objekata, razvijanje crtea, crtanje paralelnih linija, salektivno uklanjanje neiskorienih elemenata).
Povezivanje delova u cjelinu, kontrola prikaza.
Dodavanje rafure.
Spoljne reference.
tampanje.
Crta kruni i poligonalni niz objekata, spaja crtee razliitih fajlova u jedan, meri duinu segmenta luka, menja duinu objekta, crta paralelne linije, spaja ih i doradjuje, bira karakteristike svake paralelne linije, rasterecujui crte od nepotrebnih elemenata. Crta osnovu na kojoj se pojavljuje tipska prostorija, upoznaje funkcije regenerisanja i precrtavanja, i komandu Frozen Layer. Ui da rafira povrinu i da precizno koristi rafuru za karakteristine sluajeve kao i da je menja i uskladjuje sa ostalim rafurama. Dodaje crte kao spoljnu referencu, koristi dijalog Xref Manager i dijalog External Reference. Bira tampac, veliinu papira, razmeru, orjentaciju crtea;koristi karticu Layout, podeava boje, stilove linija i sencenje korienjem stilova za ploter.Koristi tabelu Plot Style.
Vjezba: Crta slobodne kompozicije po linom osjeanju i nahodjenju vjebajuci na njoj nove komande.
Napreduje u upoznavanju brzihmetoda crtanja. Napreduje u upoznavanju brzihmetoda crtanja.
Vjezba: Nadgradnja osnove sa prethodnog casa korienjem novih komandi. Vjezba: Nadgradnja osnove sa prethodnog casa korienjem novih komandi. Vjezba: Nadgradnja osnove sa prethodnog casa korienjem novih komandi. Vjezba: tampa svoju prvu osnovu.
Razvija tehniku kulturu i sagledava sam svoje sposobnosti.
90
RAZRED: DRUGI
Informativni ciljevi Dodavanje teksta crteu Formativni ciljevi Dodaje tekst crteu, formatizuje ga, podeava veliinu,boju, koristi posebne simbole i razlomak, stilove, prebacuje tekst u mala ili velika slova, mjenja tekst. Uci komponente kotiranja, bira stil kotiranja, naine kotiranja, radi sa alatkama Dimension, postavlja horizontalne i vertikalne kotne linije, kotira u nizu, paralelno, kotira neortogonalne objekta, mjenja kote. Ui da koristi atribute, da ih izradjuje i mjenja. Socijalizacijski ciljevi Napreduje u upoznavanju brzihmetoda crtanja i dopune projekta. Specificni oblici izvoenja Vjezba: Nadgradjuje osnove sa prethodnog asa korienjem novih komandi.
Kotiranje.
Napreduje u upoznavanju brzihmetoda izrade projekta, razvija oseaj za jasno tehniko izrazavanje.
Vjezba: Nadgradjuje osnove sa prethodnog asa koriscenjem novih komandi.
Atributi.
Napreduje u upoznavanju brzihmetoda izrade projekta, razvija osjeaj za jasno tehniko izraavanje. Razvija tehniku kulturu.
Vjezba: Vjezba izradu atributa. Vjezba: Skenira, precrtava,doradjuje rastersku sliku. Vjezba: Nadgradjuje razradjivane osnove korienjem novih metoda. Vjezba: Nadgradjuje razradjivane osnove korienjem novih metoda.
Rad sa postojecim crtezima i rasterskim slikama .
Skenira, precrtava u razmjeri, uitava rasterske slike. Priprema postojei crte za unakrsno povezivanje, formira crte od spoljnih datoteka i uitava djelove iz spoljne datoteke. Koristi paletu Express, radi sa alatkama za rad sa slojevima, za obradu teksta, koristi alatke ExpressBlock, Express Standard. Crta projekat i priprema ga za tampu.
Upotreba spoljnih (Xref) referentnih datoteka. Koriscenje palete Express.
Napreduje u upoznavanju brzihmetoda crtanja. Napreduje u upoznavanju brzihmetoda crtanja i dopune projekta.
Izrada projekta individualne Projektovanje korienjem uglednog primjerka.
Sagledava svoje znanje i sposobnosti.
91
Informativni ciljevi Upoznavanje sa 3D VIZ-om (pregled interfejsa: standardni meni, tab panel, standardna paleta,flajauts paleta, vjuport, alati za rad sa vjuportom, upoznavanje komandnog panela, upoznavanje alata ). Rad sa objektima:selektovanje i pomeranje, rotiranje i promjena veliine objekta, kopiranje, selektovanje vie objekata, imenovanje selekcionih setova i njihovo editovanje. Dobijanje zeljene projekcije (alat za perspektivni prikaz, koriscenje visestrukih prikaza, izmena vjuport prikaza i konfigurisanje). Upoznavanje VIZ-ovih objekata (standardni primitivi i njihovo uobliavanje). Pravljenje kopija koje dijele svojstva.
Formativni ciljevi
Specificni oblici izvoenja
Rukuje miem i koristi tastaturu, uoava logiku programa i razvija samostalnost pri radu.
Orjentie se u radnom prostoru programa.
Vjezba: Kreira prve oblike po linom osjeanju I nahodjenju.
Pravi prvi objekat koji prostorno postavlja i doivljava, odredjuje ga i koristi osnovne alate programa.
Upoznaje i oslobadja se u radnom prostoru.
Vjezba: Kreira oblike po linom osjeanju i nahodjenju i koristi nove komande.
Sagledava prostor i objekte u njemu. Kreira objekte, odredjuje im dimenzije i modifikuje ih, odredjuje jasnou, precizno ih postavlja u prostoru. Kreira instance i reference kopija, mijenja veliine i rotira objekte transformacionim alatima, pravi jedinstvene kopije i kopira modifikatore. Crta pravolinijske segmente, lukove, horizontalne i vertikalne linije i modeluje sloene objekte koristei splajnove.
Oslobadja se u radnom prostoru programa.
Vjezba: Kreira oblike po linom osjeanju i nahodjenju i koristi nove komande.
Upoznaje mogunosti programa, razvija kreativnost i samostalnost.
Napreduje u upoznavanju brzihmetoda modelovanja.
Kreiranje oblika splajnovima.
Izmjena oblika korienjem podobjektnih nivoa.
Podeava transformacioni gizmo, poravnava uglove splajnova, kreira ispune i radi prvo renderovanje.
92
Informativni ciljevi Crtanje zidova pomou splajnova.
Korienje snimljenih oblika, upoznavanje sa Bulovim alatima, korienje AEC zidova i vrata, kreiranje vrstog oblika pomou splajnova. Kreiranje otvora u zidu pomou Bulovih operacija.
Formativni ciljevi Crta precizne linije, postavlja debljine zidova, koristi reetke i privlaenje za precizno poravnjanje objekta, podeava poziciju zida. Kombinuje i edituje splajnove, koristi Bulove operacije, razumije ostale tipove splajnova, modeluje AEC zidove i vrata. Skriva oblike koji smetaju, kreira oblike otvora, oduzima otvore sa zida, kreira viestruke otvore na zidu i pravi izmjene na otvoru. Imenuje objekte,koristi slojeve i organizuje objekte po slojevima. Importuje AutoCAd crte, dodaje i postavlja kameru,upoznaje se sa vrstama svetla,dodaje i mijenja osvjetljenje, renderuje. Upoznaje vrste mapa, dodjeljuje materijale objektima, uradjuje materijale, selektivno renderuje djelove modela. Dodaje namjestaj, pristupa materijalima i objektima iz drugih fajlova,koristi Virtual Frame Buffera za uvanje, poredjenje i stampanje renderovanih pogleda. Koristi steeno znanje za izradu objekta, predstavlja njegovu materijalizaciju i bira najpogodniji ugao prikazivanja.
Socijalizacijski ciljevi Napreduje u upoznavanju brzihmetoda modelovanja.
Specificni oblici izvoenja Vjezba: Izrada arhitektonske osnove i dizanje zidova u 3D
Vjezba: Nadgradnja modela sa prethodnog casa.
Organizovanje i editovanje objekata. Dodavanje kamera i osvjetljenja.
Napreduje u upoznavanju brzihmetoda modelovanja. Razvija kreativnost i kulturu tehnikog izrazavanja.
Vjezba: Nadgradnja modela sa prethodnog casa. Vjezba: Nadgradnja modela sa prethodnog casa.
Uredjivanje modela pomou materijala.
Razvija kreativnost i kulturu tehnikog izrazavanja.
Vjezba: Nadgradnja modela.
Rad sa fajlovima
Razvija kreativnost i kulturu tehnikog izrazavanja.
Vjezba: Nadgradnja modela.
Izrada 3D modela objekta po zadatom projektu sa izradom perspektivnog prikaza.
Sagledava sposobnosti modelovanja i prikazivanja modela.
Kontrolna vjeba.
93
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - AutoCAD - 3D Studio VIZ
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - raunar (tampa, skener).
7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - praktine vjebe.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - uspjeno odraene vjebe i elaborati.
11. Povezanost predmeta Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Projektna dokumentacija Projektna dokumentacija Projektna dokumentacija Projektna dokumentacija Projektna dokumentacija Projektovanje Drutvene zgrade Privredne zgrade Urbanizam Organizacija graenja Znanja Izrada priloga projekta i vizuelizacija Izrada priloga projekta i vizuelizacija Izrada priloga projekta i vizuelizacija Izrada priloga projekta i vizuelizacija Izrada priloga projekta i vizuelizacija
94
1.2.14. PRIVREDNE ZGRADE
33 33
33 33
66 66
3. Opti ciljevi nastave: Upoznavanje uenika sa znaajem i podjelom privrednih zgrada; Upoznavanje uenika za razradu datih idejnih rjeenja i grafikom obradom priloga; Osposobljavanje uenika za razradu konstruktivnih i zanatskih detalja u projektu; Upoznavanje uenika sa specifinostima konstruktivnih sistema privrednih zgrada; Sticanje radnih navika i radne discipline; Razvijanje kod uenika sistematinosti, urednosti i preciznosti u radu.
95
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: TREI

Informativni ciljevi I Industrijski objekti: - upoznavanje vrste, namjene i tehnoloke eme industruskih objekata. Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifini oblici izvoenja
zna odabiranje lokacije za odredjene industriske objekte; razumije tehnoloke eme industriskih objekata; zna funkcionalnu cjelinu: proizvodna hala, uprava, garderoba, sanitarni vor, pratei objekti; zna nain osvjetljavanja hala: bazlikikalno, vanterne na krovu, testerasti ,,ed,, krovovi; razradjuje detalje noseih i krovnih konstrukcija; prema datoj idejnoj skici i funkcionalnom rjeenju razradjuje osnove, presjeke i izgled industrijskog objekta odredjene namjene.
Shvata znaaj i odgovornost prihvaenog posla.
1. Vjeba: Grafiki rad na asu u razmjeri manjeg tekstilnog pogona prema idejnom rjeenju.
II Poljoprivredne zgrade - upoznaje vrste, namjenu i znaaj poljoprivrednih objekata.
Zna vrste zgrada za uzgoj stoke: tale za goveda, svinje, konje, ovce, pernatu ivinu; poznaje nain hranjenja stoke u objektima i na farmama; zna normative za gradnju objekata za stoku: povrine, osvijetljenost , ventilaciju; razradjuje prema idejnom
Razvija sposobnost za komunikaciju i timski rad.
96
poznaje vrste objekata za uskladitenje hrane za stoku.
Formativni ciljevi rjeenjem glavni projekat za odredjenu vrstu objekata za stoku; razradjuje konstruktivne i zanatske detalje glavnog projekta poljoprivrednog objekta; zna nain uskladitenja zrnaste hrane: koeve, silose...; zna namjenu i funkcionalnost staklenika za proizvodnju hrane.
2. Vjeba: Razrada idejnog rjeenja staje za pet krava i izrade glavnog projekta. Formira stav o novim tehnologijama i uoava njihov znaaj
97
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - oprema za projektantski rad, - raunari, - grafoskop, - dijaprojektor.
7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - usmeno, - pismeni zadaci dva puta godinje, - izrada idejnog projekta.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i idejni projekat.
11. Povezanost predmeta: Korelacije sa drugim predmetima Predmeti Ortogonalna projekcija i perspektiva Sistemi prefabrikovane gradnje i konstruktivni elementi objekta Tehniko pismo i tehniko crtanje priloga Nacrtna geometrija Znanja Sagledava prostor u tri projekcije i perspektivno Odabira sistem gradnje u zavisnosti od namjene i raspona Crta i ispisuje projekta priloge
Privredne zgrade
Arhitektonske konstrukcije
Tehniko crtanje
Vrste graevinskih materijala za objekte
Zna odabrati materijale za odredjeni objekat
98
1.3. IZBORNA NASTAVA 1.3.1. RAZVOJ ARHITEKTURE
T 50
P 72
72
T - teorijska nastava, seminari, projektni rad: V vjebe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge P praktina nastava
3. Opsti ciljevi nastave: - Shvata najvanije pravce nastanka i razvoja arhitektonskog stvaralatva kroz vjekove do dananjih dana; - Sagledavaju tehnike graenja, upotrebe razliitog materijala i konstrukcija kroz vjekove; - Sagledava istorijske injenice, drutvene promjene, ekonomske odnose, klimatske uslove, religiju kao bitne injenice u razvoju arhitekture; - Sagledava kulturno-istorijsko nasljee na tlu crne gore u svim epohama razvoja; - Shvata razvoj starog vijeka /antika crna gora/.
99
4. Sadraji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Analizira razvoj arhitekture kroz vjekove. Formativni ciljevi Uenik - Klasifikuje objekte arhitekture po stilskoj pripadnosti. Socijalizacijski ciljevi Uenik Upoznaje povezanost meu stilovima; naui preciznost, urednost, preglednost i izradu razumljivih crtea. Razvija sposobnost za predstavu o prostoru. Specifinosti u izvoenju Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi- izradom crtea.
Poznaje praistorijsko doba i uoava prve poetke arhitektonskog stvaralatva.
Poznaje arhitekturu starog vijeka: -Egipat, -Mezopotamija, -Grka, -Rim. -
Crta praistoriske nadgrobne spomenike/mjenhiri,dolmeni,kr omlesi i siste; crta prva ovjekova stanitazemunice i sojenice. Analizira stilske razlike starog vijeka; poznaje geografski poloaj drutveno ureenje,ekonomske odnose,klimu,religiju, graevinski materijal,stilske karakteristike,kompozicije i detalje,arhitektura Egipta,Mezopotamije,Grke i Rima; crta karakteristine spomenike Egipatske arhitekture sa specifinim kompozicijama i detaljima; crta karakteristine spomenike Mezopotamske arhitekture sa specifinim kompozicijama i detaljima;
Sva teoretska znanja uenik saznanaje preko vjebi- izradom crtea.
Razvija preciznost, spretnost, preglednost i usmjerenost ka razvoju.
crta karakteristine spomenike
100
Informativni ciljevi -
Formativni ciljevi grke arhitekture sa specifinim kompozicijama i detaljima; crta i razlikuje grke stilske redove:DORSKI,JONSKI I KORINTSKI; crta karakteristine spomenike rimske arhitekture sa specifinim kompozicijama i detaljiima; pronalazi ilustracije i pisana dokumenta iz perioda starog vijeka na tlu Crne Gore;
Razvija kreativnost,preduzimljivost i samostalnost u radu
Poznaje kulturno- istorijsko nasljee Crne Gore-antika Crna Gora
poznaje stare antike gradove:Duklja,Medun,Ulcinj,Bu dva,Risan; obilazi antike gradove i spomenike; fotografie i iskicira. Snalaljivost,preciznost, indentifikacija sa zanimanjem.
Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi - izradom crtea. Crtei raeni slobodnom tehnikom obrade na hameru. Kulturno - istorijski spomenici na tlu Crne Gore.
101
5. Okvirni spisak literature: - Gordana Duleti: Istorija arhitekture, - Djina Piskel : Istorija umjetnosti I, II i III, - H. W. Janson: Istorija umjetnosti, - Pavle Mijovi: Kultura Crne Gore. 6.Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za projektni rad. 7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja - u pojedinanom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i ocjenjuje: pismena dva godinje, usmeno, - ocjena vjebi.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - izrada vjebi i pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak.
10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: - uenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa; - uenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vjebe dati izradu referata;
11. Povezanost predmeta: Korelacije sa drugim predmetima Predmeti Sakralni, sepulkralni i profani objekti Arhitravni i arhivoltni konstruktivni sistem Razvoj graevinskih materijala kroz vjekove Projektovanje Znanja Poznaje objekte prema namjeni Poznaje konstruktivne sisteme Poznaje stare i nove gradjevinske materijale
Znanje
Gradjevinske konstrukcije
Graevinski materijali i gradjevinske konstrukcije
102
1.3.2. RAZVOJ URBANIZMA
T 30
30
42
72
T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju V vjebe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe po 16 uenika P praktina nastava
3. Opti ciljevi nastave - Shvata razvoj grada kroz istoriju; - Sagledava tehnike gradjenja, upotrebe razliitog materijala i konstrukcije kroz vjekove; - Upoznaje urbani kompleks, otvorenost i jasnou; - Upoznaje stambene trgove i avenije kroz istoriju.
103
4. Sadraji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi -Poznaje grad u istoriji; Formativni ciljevi -Razumije svetilita, gradova i sela (paleolitsko-neolitsko ujedinjenje); Socijalizacijski ciljevi -Razvija inicijativnost i preuzima odgovornost; Specifini oblici izvoenja Vjeba (4) Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi izradom crtea; Vjeba (4) ll
-poznaje kristalizaciju grada;
-definie prvu urbanu trasformaciju (selograd) urbanu impoziju, pravo i urbani poredak; -razumije gradove, nizine, zagonetke gradskih ruevina; -zna urbanizam i monumentalnost, rijeke, ceste i trgove -definie Egipat i njegove otvorene gradove; -definie principe srednjovjekovnog urbanizma; -razumije gradsko jezgro i kontrole rasta i ekspanzije; -razumije raspadanje srednjovjekovlja -razumije urbani kompleks, otvorenost i jasnou avenije i kretanje; - razumije stambeni trg;
-formira stav o vanosti propisa i njihovoj primjeni;
-poznaje oblike o obrasce predaka grada;
razvija osjeaj za snalaljivost i preciznost;
-poznaje unutranje uredjenje srednjovjekovnog grada;
-poznaje strukturu barokne moi;
Vjeba (6) -Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi izradom crtea; Vjeba (6) Egipat; -Vjeba(6) Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi izradom crtea; Vjeba (4) -Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi izradom crtea; Vjeba (6) ll Vjeba (6) ll
104
Formativni ciljevi
-poznaje urbano rastvaranje;
-zna organizaciju saobraaja i razmjene avenije; -razumije urbanu ekspanziju, urbanu pretrpanost; -zna poetke industrijskog grada -zna predgradja (kao stambene zajednice) i stanove; -razumije odnos ka zelenom pojasu u industrijskom gradu i motorizaciju; -zna planiranje urbanog rasta; -definie sudbinu megapolisa, kulturu, funkciju svjetskog grada; formira stav o vanosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni;
Vjeba (6) ll Vjeba (6) ll Vjeba (4) ll Vjeba (6) ll Vjeba (8) ll Vjeba (6) ll Vjeba (6) Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi izradom crtea.
-poznaje industrijski grad;
razvija ekolosku svijest i shvata uticaj okruenja.
- mit megapolisa.
105
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - arh. N.Dobrovi: Urbanizam kroz vjekove I, - L.Mumford: Grad u istoriji, - K.Doksijadis: ovjek i grad, - A.Trumi: Urbano selo, - Mirkovi: Osnova urbanizma. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za crtanje. 7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - pismeni zadaci, dva godinje, - vjebe. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: pozitivno ocjenjen jedan pismeni i 60% vjebi. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture. 10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama:
11. Povezanost predmeta Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Gustina naseljenosti Zeleni pojas Stanovi Saobraaj Svetilita i gradovi Projektovanje Drutvene zgrade Privredne zgrade Urbanizam Istorija arhitekture Znanja Obrade lokacije Obrade lokacije Obrade lokacije Obrade lokacije Razvoj naselja
106
1.3.3. ENTERIJER
38 38
84 84
10 10
132 132
T teorijska nastava, seminarski, projektni rad I drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju V vjebe I drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe P praktina nastava 3. Opti ciljevi nastave : Upoznavanje uenika sa znaajem obrade enterijera; Ste naviku da koristi steeno znanje iz srodnih predmeta; materijali, arhitektonske konstrukcije, nacrtna geometrija, perspektiva, projektovanje; - Stie naviku za estetsko obrazovanje i praenje inovacija u oblasti dizajna i umjetnosti; - Stie naviku da prati manifestacije: sajmove graevinarstva, opreme, izlobe, salone arhitekture, asopise, publikacije i slino. -
107
4. Sadraj / Standardi znanja predmeta / Operativni ciljevi RAZRED : ETVRTI

Informativni ciljevi - Odreuje prostor po mjeri ovjeka; Formativni ciljevi - Zna primijeniti mjere ovjekove figure prema poloaju u namjenskom prostoru; - crta idejne skice, kroki skice i idejna rjeenja i glavni projekat prostora sljedeih namjena: - stambeni, - drutveni, - industrijski; - crta aksonometrije i perspektive unutranjosti prostorija; - zna namjenu i pravilno odabira materijale za: - podove, - zidove, - plafone; - poznaje boje i njihovu primjenu u prostoru: - osnovne boje sunevog spektra, - osnovne slikarske boje, pigment, - postojanost boja, - porijeklo boja, - Odabira boje prema namjeni prostora i poznaje njihovo vizuelno uklapanje; grafiki crta dispoziciju opreme i namjetaja za odreenu namjenu u prostora: Socijalizacijski ciljevi Specifini ciljevi izvoenja -
raspoznaje funkcionalnost prostora prema namjeni;
Razvija pozitivan odnos prema struci i zanimanju,
Vjeba 1: - U razmjeri 1:50 projekat enterijera i opreme za vikendicu.
stie i razvija osjeaj tanosti i preciznosti,
odabira vrste materijala za unutranju obradu prostora;
Vjeba 2: - U razmjeri 1:50 projekat enterijera sa perspektivom dnevnog boravka, trpezarije i kuhinje u stanu.
primjenjuje boje u prostoru;
razvija osjeaj za skladnost u primjeni boja,
rjeava dispoziciju opreme i namjetaja;
funkcionalnou i materijalima humanizuje prostor;
Vjeba 3: - u razmjeri 1:50
108
pravilno odabira materijale i njihovu obradu;
usaglaava povezanost unutranjeg i vanjskog prostora;
poznaje tehnologije ugraivanja i obrade materijala.
Formativni ciljevi - stambeni, - drutveni, - industrijski; - dizajnira i oblikuje elemente opreme i komponuje ih u prostoru; - oblikuje pojedine elemente u prostoru: - sputene plafone, - nie, pilastere i stubove, - kamine, - plakare, - denivelisane podove; - grafiki oblikuje i rjeava poluotvorene i otvorene prostore: - staklenike, - atrije, - batenske prostore, - dizajnira elemente unutranje i vanjske rasvjete; - zna uraditi kalkulacijuobraun koliine potrebnog materijala za izradu djelova namjetaja: - fotelje, - leaja, - plakara, - sputenog plafona i sl.; - zna napraviti opis radova i primijenjenih materijala sa tehnologijom izvoenja za obradu zidova, podova i plafona.
Specifini ciljevi izvoenja
prati inovacije u proizvodnji materijala i opreme,
Vjeba 4: - U razmjeri 1:50 projekat ureenja atrija individualne. (Projektovanje sa bazenom)
stie osjeaj za estetiku i tehniku kulturu.
Vjeba 5: - U razmjeri u projekcijama i aksonometriji dizajnirati pojedine elemente namjetaja.
109
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora : asopisi: - Enterijer, - Industijsko oblikovanje i dizajn, - ovjek i prostor (IP), - Arhitektura i urbanizam, - Sajmovi graevinarstva i opreme, - Likovne izlobe, - Saloni arhitekture- izlobe. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave : crtai stolovi i pribor za individualni rad projektovanje, grafoskopi, dijaprojektori, kompjuteri,
7. Obavezni nain provjeravanja znanja : - grafiki radovi, - grafike vjebe. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - 60% predvienih vjebi pozitivno ocijenjenih. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika : - diplomirani inenjer arhitekture, - prof. likovne umjetnosti. 10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta: Enterijer Ortogonalna projekcija i perspektiva Obrada crtea Korelacije sa drugim predmetima Predmeti Znanja Nacrtna geometrija sa Crta u projekcijama, perspektivom perspektivi i aksonometriji Tehniko crtanje Grafika obrada sa sablonima letrasetom
Primijenjeni materijali za enterijer
Izbor materijala za namjenski prostor
Izrada maketa enterijera
Maketarstvo
Izradjuje makete za odredjenu namjenu prostorija
110
1.3.4. SAVREMENA ARHITEKTURA 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Razred I II III IV Ukupno Vrste nastave V Ukupno
36 36
36 36
72 72
T - teorijska nastava, seminari, projektni rad: V vjebe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge P praktina nastava. 3. Opsti ciljevi nastave: - Shvata najvanije pravce nastanka i razvoja arhitektonskog stvaralatva kroz dva vijeka XIX i XX; - Usvajaju znanja preko velikog broja crtea i ilustracija; - Sagledavaju tehnike graenja ,upotrebe savremenih materijala i konstrukcija; - Sagledava odnos izmeu savremene arhitekture i prolosti; - Uoava :pokrete, kole i grupe moderne arhitekture; - Uoava znaajna djela i arhitekte moderne arhitektura.
111
4. Operativni ciljevi RAZRED: TREI

Informativni ciljevi Analizira razvoj arhitekture kroz xix i xx vijek. Formativni ciljevi Klasifikuje objekte arhitekture po stilskoj pripadnosti. Socijalizacijski ciljevi Upoznaje povezanost meu stilovima; Razvija preciznost, urednost, preglednost i izradu razumljivih crtea. Razvija sposobnost za predstavu o prostoru. Specifinosti u izvoenju Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi i ilustracija.
Poznaje savremene materijale i tehnologije graenja
Poznaje ideje i forme u modernoj arhitekturi.
Poznaje upotrebu elika u savremenom graevinarstvu. poznaje vane graevinske objekte raene od elika,sredina XIX i poetak XX vijeka /kristalna dvorana,Ajfelova kula i dr../; poznaje vane arhitekte iz tog perioda koji su znaajno uticali na razvoj savremene arhitekture. Analizir stilske razlike; poznaje geografski poloaj drutveno ureenje,ekonomske odnose,klimu,graevinski materijal,stilske karakteristike,kompozicije i detalje savremene arhitekture; poznaje karakteristine objekte savremene arhitekture; poznaje arhitekte koji su dali peat savremenoj arhitekturi Korbizje,Alvar Alto,Adolf Los, Rajt,Gropijus i dr.
Sva teoretska znanja uenik saznanaje preko vjebi- ilustracija.
Razvija preciznost, spretnost, preglednost i usmjerenost ka razvoju.
112
Poznaje pokrete grupe i kole Poznaje uticaj BAUHAUS-kole na razvoj savremene arhitekture; poznaje pravce savremene arhitekture:Jugend stil,ekkspresionizam,ipresionizam,s ecesija,futurizam,purizam,konstruk tivizam i td.; poznaje arhitekte i njihova vana djela po odreenim pravcima. . Formira stav o vanosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni. Sva teoretska znanja uenik saznaje preko vjebi ilustracija.
113
5. Okvirni spisak literature: - Savremena arhitekture, Ranko Radevi, - Enciklopedija moderne arhitekture, grupa autora /Prevedeno sa njemakog/ 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za projektni rad. 7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja - u pojedinanom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i ocjenjuje: - pismeno dva zadatka godinje, - usmeno, - ocjena vjebi. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - pozitivno ocjenjen jedan pismeni zadatak i 60% vjebi. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture. 10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: - uenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa, - uenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vjebe dati izradu referata.
11. Povezanost predmeta Savremena arh. Sakralni, sepurklarni I profani objekti Savremeni gradjevinski materijali Savremeni arhitektonski objekti Korelacije sa drugim predmetima Predmeti Projektovanje Znanja Poznaje objekte prema namjeni Poznaje savremene konstruktivne sisteme Poznaje savremene arhitektonske objekte, stilove i arhitekte
Gradjevinski materijali Projektovanje Drustvene zgrade
114
1.3.5. PROSTORNO PLANIRANJE
18 18
48 48
66 66
T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju. V vjebe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe. P praktina nastava. 3. Opti ciljevi nastave: - Shvata znaaj urbanizma; - Sagledava vanost regionalnog i lokalnog planiranja; - Shvata vanost analize prostorne strukture grada; - Shvata osnove i proces planiranja; - Shvata prioritet i postupnost u radu; - Razvija svijest o znaaju ocuvanja covjekove sredine.
115
4. Sadraji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED: ETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi -Definie pojam i podjele planiranja; -Poznaje planiranje; -razumije poetak planiranja i uredjenja prostora s pojavom ljudske zajednice; -zna osnovne karakteristike planiranja (ulice,stanovi,vani objekti...); -zna uticaj grada u prostoru: polarizacijske efekte (pozitivne i negativne), efekte irenja; -Razvija osjeaj za prostorno povezivanje; Vjeba (4): -razvija osjeaj za snalaenje i preciznost; -razvija ekolosku svijest; Analiza uticaja grada u prostoru. Socijalizacijski ciljevi Specifini oblici izvoenja
-poznaje ekonomsko i socijalno Planiranje;
-definise pojam ekonomskog planiranja: planiranje ekonomskih struktura, planiranje ekonomskog razvoja; -razumije pristupe ekonomskog planiranja u zemljama kapitalistickog sistema, u zemljama socijalistickog sistema; -razumije socijalne potrebe drustva: socijalna zastita, ivotni standard; -shvata prioritet i postupnost u radu;
Vjeba(4): Analiza socijalno-ekonomskog planiranja grada.
116
- poznaje regionalno planiranje;
-definise pojavu, razvoj i doktrine regionalnog planiranja; -razumije primjene teorije centra u regionalnom planiranju; -razumije doktrine centra i polove razvoja; -razumije znaenje grada u procesu razvoja; -razumije koncept optimalne i minimalne veliine grada; -razumije centar-periferija koncept razvoja grada; -zna novije doktrine regionalnog planiranja u svijetu; -zna primjene sistema regionalnog planiranja u svijetu; -razumije osnove i proces u planiranju;
-razvija osjeaj za preciznost, urednost, preglednost i izradu razumljivih crtea;
Vjeba (4): Crta vrste centara u regionalnom Planiranju. Vjeba (4): Crta centar i polove razvoja. Vjezba(4): Crta primjere sistema regionalnog planiranja u svijetu. Vjezba(4): Crta osnove kroz proces u planiranju.
-razvija osjeaj za prostorno planiranje;
-poznaje lokalno planiranje;
-definise pojam lokalnog planiranja; -razumije podjelu lokalnog planiranja: urbano planiranje, ruralno planiranje;
-razvija svijest o znaaju ouvanja ovjekove sredine; Vjezba(4): Crta i rjeava analizu prostorne strukture grada. Vjezba(4): Analiza prostorne strukture grada. Vjezba(4): Crta i rjeava planiranje gradskih djelatnosti. Vjezba(6): Crta uredjenje velikih aglomeracija. Vjeba (6): Crta uredjenje manjih gradskih aglomeracija.
-poznaje urbano planiranje;
-zna urbano planiranje; -zna glavne pravce urbanog planiranja(zadaci, sadraj,vrste, i proces), uporedjuje pravce; -razumije analizu prostorne strukture grada; -razumije razvoj i planiranje gradskih Djelatnosti; -zna razvoj i uredjenje velikih aglomeracija; -razumije uredjenje manjih gradskih Aglomeracija.
-upoznaje znaaj sistematinog pristupa radu; -razvija osjeaj za prostorno planiranje.
117
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Milan Vreks: Grad u regionalnom i urbanom planiranju, - Aleksandar Trumi: Urbano selo. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za crtanje. 7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - pismeni dva zadatka godinje, - vjebe, - usmeni.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i 60% vjebi.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture. 10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: - uenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vjebe dati izradu referata.
11. Povezanost predmeta Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Centar u regionalnom planiranju Analiza prostorne strukture grada Analiza prostorne strukture grada Analiza prostorne strukture grada Ureenje manjih gradskih aglomeracija Ureenje manjih gradskih aglomeracija Ureenje manjih gradskih aglomeracija Urbanizam Projektovanje Drutvene zgrade Privredne zgrade Projektovanje Drutvene zgrade Privredne zgrade Znanja Gradske zone i saobraaj Gradske zone i saobraaj Gradske zone i saobraaj Gradske zone i saobraaj Ureenja stambenih blokova Ureenja stambenih blokova Ureenja stambenih blokova
118
1.3.6. ISTORIJA CIVILIZACIJE
62 62
4 4
66 66
T - teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju V - vjebe P - praktina nastava
3. Sadraji i standardi znanja: - Izgrauje odnos prema umjetnosti i kulturi; - Poznaje podjelu istorije civilizacije; - Uporeuje karakteristike pravaca i stilova; - Poznaje uslove za nastanak pojedinih civilizacija; - Upoznaje stilske karakteristike; - Predmet istoriju civilizacije organizovati tako da u sreditu asa stoje umjetnika djela, a istorijski podaci dolaze kao dopunski sadraj strunom obrazovanju, takoe i za dalje uspjeno kolovanje.
119
4. Sadraji i ciljevi RAZRED: TREI

Informativni ciljevi i sadraji Uenik - Umjetnost praistorije:kljune pojave i nalazita; - Umjetnost starog Egipta: likovna i primijenjena umjetnost; - Umjetnost Mesopotamije: sumerska, asirska, persijska umjetnost; - Umjetnost Egeja: kikladska, minojska i mijenska umjetnost; - Antika Grka: arhajski, klasini, helenistiki; Formativni ciljevi Uenik - Slua, razumije vrste estetskih i umjetnikih problema karakterizacijom, razlikovanjem, korienjem onoga to tano zna, ispravno podvlai, savladava trajno, vizuelno nasluuje, podsticati ga na oitavanje, razlikovanje situacija, razvrstavanje, uporeivanje injenica i istoriju umjetnosti svoga kraja; - antika naela umjetnosti primjenjuje na vizuelne umjetnosti, pozorite, koreografije, film, arhitekturu; - uenik stie pojam o trodimenzionalnoj organizaciji prostora; - crta, koristi korelaciju, stare karte, foritifikacijski sloene prostore, prati, uporeuje, vlada simbolima, upotrebljava ih u govoru, primjenjuje (na projektur, pod, zid, tkanina); - prepoznaje jezik i govor (stil, vid) i slui se tehiko- tehnolokim iskustvom prolih vjekova; - korelacija sa slinim pouzdanim podacima (materijalnim Socijalizacijski ciljevi Uenik - Inicijativnost, motivisanost i samopouzdanje, efikasnot, usmjerenost na razvoj navika za korienje biblioteke, savremenih informatinih medija; - pozitivna orjentacija prema zanimanju; Specifinosti u izvoenju - Bazina znanja se realizuju u specijalno opremljenoj uionici (zamraeno) - epidiaskop, - dijaprojektor, - grafoskop,
- Etrurska umjetnost; - Umjetnost starog Rima (doba Republike i doba Carstva); - Ranohrianska umjetnost arhitektura, katakombe, hramovi, vajarstvo, reljef, slikarstvo, freske i mozaici; - Vizantijska umjetnost: period formiranja Justinijanovog doba; - Romantika umjetnost: povezanost arhitekture i
- posjeta likovnim galerijama i muzejima; - kinoteka, muzeji, primijenjene i likovne umjetnosti; - posjetom uenika sajmu, strune ekskurzije; - demonstracija sa interneta i sl.; - radi procesa daljeg usavravanja, dopunjavanja, korienje literature, udbenika, fotografije, slajdovi i reprodukcije;
120
Informativni ciljevi i sadraji Uenik skulpture; - Gotika umjetnost: civilizacijske osnove za pojavu gotske umjetnosti; - Srednjevjekovna umjetnost na naem tlu: (12 vijek, raki stil, moravska kola);
- Renesansa; - Arhitektura, skulptura, slikarstvo, primijenjena umjetnost; - Neoklasicizam i romantizam; - Realizam i impresionizam; - Postimpresionizam: reakcija protiv impresionizma; - Slikarstvo XX - vijeka: arhitektura, slikarstvo, primijenjena umjetnost (dizajn); - Estetska analiza uenikih vjebi i zadataka.
Formativni ciljevi Uenik dokazima); - Interpretacija, analiziranje, presjek, tlocrt, dubina arhitektonskog kompleksa, materijali (definie karakteristike i uporeuje ih meusobno); - savladavanje tipinih i primjena istih graevinskih, arhitektonskih pojmova, praktine vjetine prepoznavanja kontinuiteta ovjekovog iskustva; - vjeba, crta, analizira, prati pored udbenika preporuenu literaturu iz nauke, vjere, koristi u struci (arhitekta) izraava se podsticanjem i razvijanjem procesnih vjetina, opaanje, uporeivanje, razvrstavanje, povezivanje, ispitivanje, interpretacija govorom, crteom, maketom materijalizuje, motivisanost, praktine vjetine u radu razliitim sredstvima, prepoznaje, pamti sadraj, podatke, objanjenja, teorije; - uporeuje literarne izvore i arheoloka otkria, definie nove arhitektonske stilove, definie karakteristike, uporeuje ih meusobno.
- tei saradnji, identifikuje problem, uporeuje ga primitivnom umjetnou Afrike, Australije; - unapreuje podsticajno na druge, objanjava svoje budue zanimanje (samoobrazovanje i razvoj) oigledno kako ui, shvatajui uenje kao radni zadatak (na bazi linog iskustva) marljivost i pozitivna orjentacija prema zanimanju.
- pri radu je neophodno koristiti savremena sredstva nastave (knjige, asopisi); - muzeji, galerije, predstavljanje, prikazivanje multimedijalnih sredstava, raunar, video sadraj sa Interneta (uenik samostalno analizira idejne razloge, stilove umjetnosti. Likovne tehnike).
121
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Jenson: Istorija umjetnosti-, - . Pisketi: Opta istorija umjetnosti-. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - prostorija koja se moe po potrebi zamraiti, - episkop, - epidijaskop, - grafoskop, slajdovi, - projektor, - reprodukcije, - alekvatna biblioteka, - TV , - vdeo, - raunar. 7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - usmeno, - pismeno, - izrada seminarskih radova. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - Prelazna ocjena na usmenoj i pismenoj provjeri znanja i izrada seminarskih radova 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: zavren Fakultet istorije umjetnosti, diplomirani istoriar umjetnosti, zavren Fakultet likovnih umjetnosti, diplomirani slikar, diplomirani grafiar, diplomirani vajar.
10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta Korelacije sa drugim predmetima Istorija civilizacije Predmeti Istorija arhitekture Osnovne karakteristike utemeljenih epoha: klasian period (grka), hrianstvo, XX vijek Savremena arhitektura Znanja
Likovna umjetnost
Poznaje postupke, crta, opisuje, rezimira, preispituje uslove , njihov izgled i razvoj
Urbanizam
122
1.3.7. MAKETARSTVO 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Razred I II III IV Ukupno Vrste nastave V Ukupno
18 16 34
54 50 104
72 66 138
T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve uenike u odjeljenju V vjebe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe P praktina nastava
3. Opti ciljevi nastave: - Upoznaje uenika sa znaajem, vrstom i namjenom maketa; - Osposobljava uenika da pravilno odabira vrste objekata za izradu maketa; - Stie naviku da koristi steeno znanje iz tehnikog crtanja, nacrtne geometrije, perspektive i projektovanja; - Stie naviku korienja sredstava zatite na radu.
123
4. Sadraji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED: TREI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi -Zna namjenu i vrste maketa: radna maketa, arhitektonska maketa, maketa inenjerskih konstrukcija, urbanistike makete, makete graditeljskih nasljedja, makete javnih spomenika, makete za pozorinu scenografiju, makete grafikog oblikovanja, makete brodova; - zna materijale, nain obrade i osobine koji se koriste za makete: karton, furnir, per-ploa, panel ploa, lesonit ploe, puno drvo, letvice, celuloid, pleksiglas pluta, stiropor papje-m ae, brusni papir, sundjer; -zna pribor i alat za maretarstvo: modelarska daska, skalpel, testera, motorna kruna testera (cirkular), runa testera, rezbarska daica, blanjalice (rende), turpije, runa svrdla (burgije), ila, elektrine builice, prenosna elektronska builica, vodilice za sijeenje, makaze, stege, eki, klijeta; - zna vrste lijepkova za materijale osobine i nain upotrebe: obuarsko ljepilo, gumarabika, karbofiks, drvofiks, dufiks, telovi, teokol, neoskit, tigar, oho cijangal, cijanofiks; -zna vrste boja i lakova: uljane boje, nitro lakovi, bezbojni lakovi, bajlovanje; -zna izbor projekata za maketu; Socijalizacijski ciljevi Specifini oblici izvoenja
-Razlikuje vrste maketa prema namjeni;
- poznaje materijale i osobine koji se koriste za makete; -poznaje alat za rad i nain rukovanja;
Formira stav o vanosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni;
razvija samokritiki odnos prema predloenim rjeenjima;
-poznaje lijepkove, broje i lakove;
-shvata znaaj i odgovornost prihvaenog posla;
-upoznaje tehnologije novijih proizvoda;
124
-poznaje vrste i nain spajanja drvenih elemenata;
Formativni ciljevi -zna izradu radnih podloga za maketu i razmjere; -zna prenoenje crtea na materijal i to: prenoenje na papir ili karton i krojenje elemenata, prenoenje na per plou i krojenje elemenata; -zna spajanje skrojenih elemenata i to: ukivanjem, tiplovima, na pero i lijer, zavrtnjima; -zna nain i redosljed sklapanja skrojenih elemenata makete; -zna zavrnu obradu maketa, fasada, krovnih ravni, detalja (vrata, prozora, stepenita, balkona i sl.); -zna izradu terena (podloga za makete);
1.Vjeba: Praktian rad krojenje i sklapanje iz elemenata manje individualne kue za odmor sa per ploom ili kartonom; razvija preciznost i tanost u radu na datom zadatku;
-razumije situacione podloge sa izohipsama i prenoenje na maketu;
- razvija sklonost za estetiku i prostorne kompozicije;
2. Vjeba: Praktian rad krojenja i sklapanja maketa batenske nadstrenice sa rotiljem prema datoj skici; Materijal: Karton, letvice brusni papir ili furnir.
-razija osjeaj za komponovanje boja i materijala.
-zna izradu tafaa oivljavanje i uljepavanje maketa; primjenjuje mjere zatite na radu u kolskoj maketarnici radionici.
125
5. -
Okvirni spisak literature i drugih izvora: Branislava Rokomanovi: Maketarstvo, Markovi-Jovanovi: Tehniko obrazovanje za v i vi razred, asopis Arhitektura- Urbanizam, asopis ovjek i prostor.
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - maketarska radionica sa radnim stolovima za obradu materijala, - pribor i alat za obradu predvidjenog materijala. 7. Obavezni naini provjeravanja znanja: - usmena provjera, - ocjena praktinog rada. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture, - profesor likovnog obrazovanja, - saradnik: v stepen strune spreme stolar drvopreradjiva. 10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama:
11. Povezanost predmeta: Maketarstvo Materijali i pribor za izradu maketa Tehnika obrada grafikih priloga projektnih elaborata Konstruktivni elementi objekta Elementi urbanistikog plana naselja Korelacije sa drugim predmetima Predmeti Gradjevinski materijali Znanja Zna odabrati materijale za makete arhitektonskih objekata i urbanizma Razumije i koristi tehnike priloge crtea Razlikuje konstruktivne i nekonstruktivne elemente objekta Prenosi urbanisticke crtee na maketu
Tehniko crtanje
Gradjevinski materijali i gradjevinske konstrukcije
Urbanizam
126
1.3.8. LIKOVNA UMJETNOST
T 30
30
42
72
T- teorijska nastava V- vjebe, projektni i seminarski radovi i drugi oblici nastave (odjeljenje se ne dijeli na grupe) P praktina nastava
3. Opti ciljevi nastave: nastavni program Likovne umjetnosti moe se ostvariti samo spretnim kombinovanjem obrade nastavne materije kroz tri osnovna podruja rada : praktinim radom u pojedinim likovnim disciplinama, izuavanjem teorije umjetnosti i osposobljavanjem za estetsko procjenjivanje i uvoenjem u izuavanje istorije umjetnosti; razvijanjem samostalnih stvaralakih sposobnosti uenika i s druge strane utvrivati poznavanje zakonitosti umjetnikog stvaralatva, razvijanje kreativnosti, sticanje osjeaja za prostor, razvijanje osjeaja za kompoziciju, razvijanje opaajnih sposobnosti, razvijanje sposobnosti estetskog procjenjivanja umjetnikog djela ili objektivne stvarnosti i njenih elemenata u kojoj tee ivot uenika.
127
3. Sadraji I standardi znanja RAZRED : PRVI

Informativni ciljevi 1. Likovni elementi: svjetlost i opaanje forme. ( 2 asa ) Formativni ciljevi - Crta, mjeri, opaa, uporeuje; utemeljiti, na novom pronalaziti slinosti i razlike. Socializacijski ciljevi - Inicijativnost, snalaljivost, efikasnost, motivisanost, usmjerenost na razvoj, kritiko razumijevanje odnosa tehnike i prirode I drutva, spremnost na pomo marljivost. - Mijenja i sebe I druge, timski rad, damoobrazovanje. Posebnost u izvoenju - Sva bazina znanja se izvode u uionici, frontalno.
2. Prostor i komponovanje dalje njegovanje i razvijanje osjetljivosti za liniju i tonske vrijednosti. Razliiti grafiki naini prikaza prostora (perspektiva i simbolian prikaz prostora). ( 4 asa )
- Upotrebljava situacije, upotrebljava literaturu (korelacija), obrazlae druge izvore, funkcionalnost u crteu, obliku, veliini, valeru, boji; procjenjivanje pojava i ostvarenja stvara naviku, prouava, iznosi, nastavlja, kultivie. Dosljednost, likovnotehnika korektnost, vjebanje, crtanje, savladavanje, uoavanje karaktera objekata, isticanje.
Drugi predvieni asovi : posjeta sajmu graevinarstva, opreme, muzeju takoe.
3. Elementi kompozicije. (8 asova)
Predvieni rad, izvoenje makete, opremanje kolske izlobe po grupama u kolskoj radionici najmanje 16. uenika.
4. Principi komponovanja. ( 8 asova )
- Razumijevanje likovnog govora, upotreba razliitih likovnih sredstava (textura, faktura, razlikovanje, slinost, skladnost, povezivanje).
- Samopouzdanje, sposobnost linog doivljaja, kooperativnost, razmjena ideje, tolerancija, kompromis, ekonominost, socijalna sigurnost, ispunjavanje radnih obaveza.
128
Informativni ciljevi 5. Upoznavanje sa psiholokim dejstvom boja, oblika i njihovih odnosa na organizovanje prostora razliitih namjena. ( 4 asa )
Formativni ciljevi - Afirmisanje samostalnosti, istraivanjem, bira izvor, prosuuje vrijednost podataka; - upotrebom znanja razvijaju vjetine, sklad, red i mjeru.
Socializacijski ciljevi - Gradi smjernice za sebe i druge.
Posebnost u izvoenju
- Ki i likovna vrijednost djela, ( 2 asa )
- Sintetie, objedinjava rad na literaturi i izvorima; - jasnost govornog i pisanog izraavanja.
- Insistira na dogovoru, ispravnosti, jednostavnosti.
- Posjeta likovnim galerijama, istraivanje preko Interneta, strune ekskurzije, korienje literature, korienje udbenika, fotografija, slajdova i reprodukcija.
- Crtanje slikanje linija, likovni elemenat crtea, komponovanje linija u formatu. ( 8 asova )
- Radni proces, preuzimanje razliitih uloga u radnom procesu, planiranje, priprema orua, traenje alternativa, izvodi, kontrolie.
- Ispravlja dostupnim sredstvima svoje informacije, samoobrazovanje.
- Motorika pokreta, rukovanje pri crtanju (kompozicijske vjebe) ( 6 asova )
- Studije po modelu linearni crte, ravnotea oblika u datom prostoru, pojam vizuelne ravnotee. ( 6 asova ) - Linearna, vazduna, centralna perspektiva. ( 8 asova )
- Pronalaenje linog rukopisa, savladavanje operacija, kontinuitet, prognoziranje (skice) uzorci, modeli, odluivanje, vrednovanje. - Analiza perspektive, mogunosti, analiziraju greku, istrauju odgovarajue izvore (opaanje odnosa uzoraka, modela, situacija, postupaka). - Sintetie prosuuje, istrauje na odgovarajuim izvorima, analiziraju perspektive, mogunosti, analiziraju greke.
- Proiruje pojmove, organizuje timski rad sa tehnikama, materijalom, istrauje druge sredine.
- Koordinacija, izbor, priprema i upotreba orua.
- Savremena tehnologija proiruje mogunosti i daje mone softverske alate za sveobuhvatno oplemenjivanje i dinamiziranje ovog programa.
129
Informativni ciljevi - Strukturalni sklop predmeta i cijele kompozicije, geometrijske veze izmeu formata i strukturalnog oblika mrtve prirode. ( 6 asova )
Formativni ciljevi - Planira relacije iste trase I razlikovanje nauenog I ve vienog; - inventivno: upotreba materijala, postavka struktura odluivanje o rjeenju maketa.
Socializacijski ciljevi - Upoznavanjem zakonitosti (likovnih) upoznaje sebe i druge - stvaranje ukusa (emotivne i intelektualne moi I prebacivanje teita rada sa upoznavanjem problema na teite teorije umjetnosti i estetskog procjenjivanja.
Posebnost u izvoenju
- Osvjetljenje objekata : boja, ritam, valerijski kljuevi dur I mol, rad po prirodi, hromatske boje. ( 6 asova )
- Izraavanje ideja, sagledavanje odnosa i relacija, spretno kombinovanje, ovladavanje materijalom.
- korelacija sa ostalim strunim predmetima je vrlo znaajna kao I interdisciplinarno korienje slinih ili istih vjebi u skladu sa specifinim zahtjevima pojedinih programa
- Ispitivanje ponaanja boje u prirodi. ( 2 asa )
- Direktni I indirektni kontakt sa problemom (omoguava mu shvatanje I ukljuivanje I u druge umjetnosti), grafika djelatnost, enterijer, dizajn, urbanizam, arhitektura, hortikultura.
- Izvoenje manuelnih vjetina, priprema, kontrola izvoenja.
- Prema materijalnoj bazi kole I kulturnoj tradiciji sredine I drugim iniocima koji uslovljavaju ovu nastavu treba prilagoavati one sadraje u datom trenutku na kojima e se problemi najbolje rijeiti.
130
5.Okvirni spisak literature i drugih izvora - Dr Pavle Vasi: Uvod u likovne umjetnosti, - Bogomil Karlavaris: Metodika likovnog vaspitanja, - Rudolf Arhaim: Umjetnost i vizuelno opaanje.
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - tafelai, - dijaprojektor, - grafoskop, - gipsani modeli, - slajdovi.
7. Obavezni naini provjere znanja: - ocjenjivanje putem praktinih vjebi.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - deset vjebi u prvom i deset u drugom polugoditu.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika profesor likovne umjetnosti.
10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama
11. Povezanost predmeta Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Maketarstvo Enterijer Istorija arhitekture Poznavanje postapaka izrade razliitih likovnih tehnika i njihova primjena Znanja
Karakteristike materijala: tehnike karakteristike drveta, kamena, metala, keramike, boje i orudja za rad
Istorija civilizacija
Projektovanje
Drutvene zgrade
131
Obavezni naini provjeravanja znanja R. br. 1. PREDMETI GRAEVINSKI MATERIJALI NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA - Usmeni odgovori Usmeni odgovori Grafiki radovi Vjebe Pismeni zadatak Usmeni odgovori Vjebe Grafiki radovi Pismeni zadatak Usmeno Vjebe Pismeni zadatak Projekat porodine Projektovanje Projekat kolektivne Projektovanje Usmeni odgovori Vjebe Elaborat Pismeni zadatak Usmeni odgovori Pismeni zadatak Vjebe Projekat kune mree za porodinu zgradu Usmeni odgovori Vjebe Pismeni zadatak Usmeni odgovori Vjebe Pismeni zadatak Idejni projekat manjeg drutvenog objekta Usmeni odgovori Pismeni zadatak Vjebe Predraunski elaborat za porodinu zgradu Usmeni odgovori Vjebe Pismeni zadatak Usmeni odgovori Vjebe Pismeni zadatak
2.
3.
ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE
4.
PROJEKTOVANJE
5.
URBANIZAM
6.
KUNE INSTALACIJE
7.
ISTORIJA ARHITEKTURE
8.
DRUTVENE ZGRADE
9.
ORGANIZACIJA GRAENJA
10.
BETON
11. 12. 13.
STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA TEHNIKO CRTANJE KOMPJUTERSKE VJEBE
- Grafike vjebe - Grafike vjebe
132
14.
PRIVREDNE ZGRADE
Usmeni odgovori Grafike vjebe Pismeni zadatak Idejni projekat
15. 16.
LIKOVNA UMJETNOST RAZVOJ ARHITEKTURE
- Usmeni odgovori - Praktine vjebe Usmeni odgovori Vjebe Pismeni zadatak Usmeni odgovori Vjebe Pismeni zadatak
17. 18. 19.
RAZVOJ URBANIZMA ENTERIJER SAVREMENA ARHITEKTURA
- Grafiki radovi i vjebe Usmeni odgovori Vjebe Pismeni zadatak Usmeni odgovori Vjebe Pismeni zadatak Usmeni odgovori Pismeni zadatak Seminarski rad
20.
PROSTORNO PLANIRANJE
21. 22.
ISTORIJA CIVILIZACIJE MAKETARSTVO
- Usmeni odgovori - Praktine vjebe
133
Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika R. br. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. PREDMETI GRAEVINSKI MATERIJALI NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE PROJEKTOVANJE URBANIZAM KUNE INSTALACIJE ISTORIJA ARHITEKTURE DRUTVENE ZGRADE ORGANIZACIJA GRAENJA BETON STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA TEHNIKO CRTANJE KOMPJUTERSKE VJEBE PRIVREDNE ZGRADE LIKOVNA UMJETNOST RAZVOJ ARHITEKTURE RAZVOJ URBANIZMA PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA - diplomirani in. arhitekture - diplomirani graevinski in. - diplomirani in. hemije - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. hidrotehniki smjer - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture - diplomirani graevinski in.- smjer visokogradnja - diplomirani in. graevine- Konstruktivni smjer - diplomirani in. graevine- Konstruktivni smjer - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture - akademski slikar - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture
134
18. 19. 20. 21.
ENTERIJER SAVREMENA ARHITEKTURA PROSTORNO PLANIRANJE ISTORIJA CIVILIZACIJE
- diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture - diplomirani in. arhitekture diplomirani istoriar umjetnosti diplomirani slikar diplomirani in. arhitekture diplomirani dizajner diplomirani in. arhitekture saradnik: V stepen stolar- drvopreraiva
22.
MAKETARSTVO
135
2. ISPITNI KATALOZI 2.1. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM
PITANJA ZA USMENI DIO ISPITA Definii znaaj ortogonalne projekcije Nacrtaj projekcije proizvodne prave Nacrtaj projekcije prave u specijalnom poloaju Odredi prodorne take date prave Uslovi kretanja prave kroz kvadrante Definii vidljivost prave Nacrtaj projekcije geometrijskih slika paralelnih projekcijskih ravni Nacrtaj projekcije geometrijskih slika normalnih na projekcijsku ravan Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i odredi vidljivost 10. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i odredi vidljivost 11. Nacrtaj projekcije pravilnog konusa sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i odredi vidljivost 12. Nacrtaj projekcije pravilnog valjka sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i odredi vidljivost 13. Definii ulogu tragova ravni 14. Nacrtaj tragove zranih ravni 15. Konstruii tragove kose ravni pomou tri nekolinearne take 16. Konstruii tragove kose ravni preko dvije paralelne prave 17. Konstruii tragove kose ravni preko dvije prave koje se sjeku 18. Konstruii tragove kose ravni preko geometrijske slike 19. Definii sutranjicu, nagibnicu i normalu na ravan 20. Odredi pravu veliinu dui i ugla putem rotacije 21. Definii i odredi presjenicu dvije ravni 22. Odredi prodor i vidljivost prave kroz zranu ravan 23. Odredi prodor i vidljivost prave kroz kosu ravan 24. Nacrtaj projekcije geometrijske slike koja lei na zranoj ravni 25. Nacrtaj projekcije geometrijske slike koja lei na kosoj ravni 26. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom na zranoj ravni i odredi vidljivost 27. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom na zranoj ravni i odredi vidljivost 28. Nacrtaj projekcije pravog valjka sa bazisom na zranoj ravni i odredi vidljivost 29. Nacrtaj projekcije pravog konusa sa bazisom na zranoj ravni i odredi vidljivost 30. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost 31. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost 32. Nacrtaj projekcije pravilnog valjka sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost 33. Nacrtaj projekcije pravilne kupe sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost 34. Odredi presjek pravilne prizme zranom ravni, nai pravu veliinu presjene slike i razvij mreu 35. Odredi presjek pravilne piramide zranom ravni, nai pravu veliinu presjene slike i razvij mreu 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
136
36. Odredi presjek pravilne kupe zranom ravni, nai pravu veliinu presjene slike i razvij mreu 37. Odredi presjek pravilog valjka zranom ravni, nai pravu veliinu presjene slike i razvij mreu 38. Odredi presjek pravilne prizme kosom ravni i nai pravu veliinu presjecne slike 39. Odredi presjek pravilne kupe kosom ravni i nai pravu veliinu presjene slike 40. Odredi presjek pravilne piramide kosom ravni i nai pravu veliinu presjene slike 41. Odredi presjek pravilnog valjka kosom ravni i nai pravu veliinu presjene slike 42. Analiziraj razlike ortogonalne i kose projekcije 43. Nacrtaj u kosoj projekciji sueljavanje zidova sa prozorskim otvorom 44. Nacrtaj u kosoj projekciji suticavanje zidova sa otvorom za vrata 45. Nacrtaj u kosoj projekciji temelj samac sa stubom 46. Nacrtaj u kosoj projekciji spoljne stepenice 47. Nacrtaj u kosoj projekciji natkrivenu terasu 48. Nacrtaj u kosoj projekciji konzolu nad ulaznim vratima 49. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu krovne stolice 50. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu roga sa vjenanicom 51. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu kosnika i zatege 52. Nacrtaj u kosoj projekciji sloeni krov 53. Nacrtaj u kosoj projekciji prolaz dimnjaka kroz krovnu ravan 54. Nacrtaj u kosoj ravni zadate sloene oblike 55. Nai rjeenje slivnih ravni nad zadatim sloenim osnovama 56. Nai rjeenje slivnih ravni kod krova sa susjedom 57. Nacrtaj perspektivu dnevne sobe 58. Nacrtaj perspektivu radne sobe 59. Nacrtaj perspektivu trpezarije 60. Nacrtaj perspektivu sobe za odmor 61. Nacrtaj perspektivu ulazne terase 62. Nacrtaj perspektivu slobodne porodine zgrade 63. Nacrtaj perspektivu dvojne porodine zgrade 64. Nacrtaj perspektivu porodine zgrade u nizu 65. Nacrtaj perspektivu vikendice 66. Nacrtaj perspektivu lokacije porodine zgrade
137
2.2. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE
PITANJA ZA USMENI DIO ISPITA Analiziraj konstruktivni sklop objekata visokogradnje Komentarii razlike masivnog, skeletnog i mjeovitog sistema gradnje Predloi konstruktivno rijeenje date osnove Analiziraj razlike izmeu konstruktivnih i pregradnih zidova Objasni oznake i mjere otvora u zidovima Definii ulogu i vrste temelja Objasni primjenu hidroizolacije na objektima Definii mjesto i ulogu horizontalnih konstruktivnih elemenata Objasni i nacrtaj princip funkcionisanja kod lokalnog grijanja Objasni i nacrtaj sabirni dimnjaki kanal Objasni i nacrtaj sabirni ventilacioni kanal Odredi pozicije nad zadatom osnovom i objasni njihov znaaj Objasni i u zadatoj osnovi primjeni seizmike propise Objasni i nad zadatom osnovom primijeni monolitnu meuspratnu konstrukciju 15. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni polumontanu meuspratnu konstrukciju 16. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni montanu meuspratnu konstrukciju 17. Prema datoj osnovi predloi rjeenje poduhvatanja konstrukcije gornjeg sprata i obrazloi ga 18. Prokomentarii ulogu, podjele i propise za stepenice 19. Rijei spoljne stepenice prema datim uslovima 20. Prokomentarii izbor oblika unutranjih stepenica 21. Objasni rjeenje i konstrukciju podrumskih stepenica 22. Prokomentarii konstrukciju stepenica sa podestnim nosaima 23. Prokomentarii konstrukciju stepenica sa obraznim nosaima 24. Prokomentarii konstrukciju konzolnih stepenica 25. Prokomentarii konstrukciju stepenica po koljenastoj ploi 26. Rijei jednokrake stepenice prema datim uslovima 27. Rijei dvokrake stepenice prema datim uslovima 28. Rijei trokrake stepenice prema datim uslovima 29. Prokomentarii znaaj, podjelu i izbor konstrukcije kod drvenih krovova 30. Nacrtaj popreni presjek i prokomentarii prosti krov 31. Nacrtaj popreni presjek i prokomentarii krov sa raspinjaom 32. Nacrtaj popreni presjek i prokomentarii krov sa jednostrukom stolicom 33. Nacrtaj popreni presjek i objasni dvostruku krovnu stolicu 34. Nacrtaj popreni presjek i objasni kosu krovnu stolicu 35. Nacrtaj popreni presjek i objasni sloenu krovnu stolicu 36. Nacrtaj popreni presjek i objasni prostu krovnu vjealjku 37. Nacrtaj popreni presjek i objasni dvostruku krovnu vjealjku 38. Nacrtaj i objasni detalje veza kod krovnih stolica 39. Nacrtaj i objasni detalje veza kod krovnih vjealjki 40. Nabroj vrste podova i prokomentarii odgovarajui izbor 41. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova ravnim crijepom 42. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova uljebljenim crijepom 43. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova eramidom 44. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova eternit ploama 45. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova salonit ploama 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
138
46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77.
Objasni i nacrtaj pokrivanje krova tegolom Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka unutranjih vrata Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka ulaznih vrata Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka vrata sa nadsvjetlom Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka leteih vrata Nacrtaj oblike prozora i smjerove otvaranja Nacrtaj detalje jednostrukog prozora Nacrtaj detalje dvostrukog prozora Nacrtaj detalje prozora krilo na krilo Nacrtaj detalje krovnog prozora Nacrtaj emu stolarije Nacrtaj detalje prozora od eloksirane bravarije Nacrtaj detalje vrata od eloksirane bravarije Nacrtaj emu bravarije Nacrtaj metalnu ogradu stepenita Nacrtaj metalnu ogradu terase Objasni razvoj prefabrikovane gradnje Objasni razliku tradicionalnog i prefabrikovanog graenja Objasni skeletni sistem Objasni krupno-blokovski sistem Objasni panelni sistem Objasni prostorno-elijski sistem Objasni mjeoviti konstruktivni sistem Nacrtaj suvi postupak veze stuba i temelja Nacrtaj mokri postupak veze stuba i temelja Nacrtaj vezu grednog nosaa i stuba Nacrtaj panel sa otvorom za instalacije Nacrtaj popreni presjek unutranjeg zidnog panela Nacrtaj popreni presjek spoljnjeg zidnog panela Nacrtaj spoj zidnih panela Nacrtaj spoj tavanice sa osloncem Nacrtaj povezivanje dvije tavanice nad osloncem
139
2.3. PROJEKTOVANJE
PITANJA ZA USMENI DIO ISPITA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. Objasni znaaj i sadraj idejnog projekta Objasni znaaj i sadraj glavnog projekta Komentarii pripremne radove Analiziraj tipove porodinih zgrada Objasni znaaj orjentacije objekta Komentarii podjelu stanova Nacrtaj funkcionalnu emu stana Objasni emu saobraaja za potrebe invalida Grupa prostorija dnevnog boravka Grupa prostorija za odmor Pratee prostorije u stanu Predloi konstruktivno rjeenje zadate osnove Komentarii izbor materijala u enterijeru Predloi raspored opreme u zadatoj osnovi Skiciraj izglede porodine zgrade prema datoj osnovi Skiciraj lokaciju slobodne porodine zgrade Skiciraj lokaciju dvojne porodine zgrade Skiciraj lokaciju porodine zgrade u nizu Nacrtaj perspektivnu skicu ulazne terase Skiciraj enterijer dnevne sobe Skiciraj enterijer radne sobe Skiciraj enterijer sobe za odmor Skiciraj enterijer kuhinje Skiciraj enterijer trpezarije Skiciraj enterijer ulaznog prostora Rijei kupatilo za osobu u invalidskim kolicima Nacrtaj perspektivu date slobodne porodine zgrade Nacrtaj perspektivu date dvojne porodine zgrade Nacrtaj perspektivu date porodine zgrade u nizu Predloi ureenje dvorita slobodne porodicne zgrade Predloi ureenje dvorita dvojne porodicne zgrade Predlozi ureenje dvorita porodicne zgrade u nizu Rijei garau i rampu prema datim uslovima Komentarii razlike stanovanja u porodinim i kolektivnim zgradama Navedi tipove gradnje kolektivnih stambenih zgrada Komentarii uslove za projektovanje jednog stana na stepenitu Komentarii uslove za projektovanje dva stana na stepenitu Komentarii uslove za projektovanje tri stana na stepenitu Komentarii uslove za projektovanje etiri stana na stepenitu Objasni uslove projektovanja kod sistema galerije Objasni uslove projektovanja kod dupleks galerije Objasni uslove projektovanja kod solitera Analiziraj orjentaciju i osunanje kod otvorenog stambenog bloka Analiziraj orjentaciju i osunanje kod poluotvorenog stambenog bloka Analiziraj orjentaciju i osunanje kod zatvorenog stambenog bloka Skiciraj rjeenje dvosobnog stana ako su dva stana na stepenitu Skiciraj rjeenje dvosobnog stana ako su etiri stana na stepenitu Skiciraj rjeenje dvosobnog stana kod galerije Predloi konstruktivno rjeenje date osnove sprata
140
50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70.
Predloi rjeenje poslovnog prostora prema datim uslovima Rijei garae u podrumu prema datim uslovima Rijei pomone prostorije u podrumu Kroz osnovu i perspektivu rijei zajedniku prostoriju stanara Prema datoj osnovi sprata predloi rjeenje potkrovlja Nacrtaj perspektivu datog potkrovlja Nacrtaj perspektivu stepenita kod dupleks stana Nacrtaj perspektivu datog poslovnog prostora Nacrtaj perspektivu datog ulaznog prostora u zgradu Nacrtaj perspektivu loe dnevnog boravka Nacrtaj perspektivu krovne terase Skiciraj fasadu kolektivne zgrade prema datim osnovama Rijei saobraaj kod stambenog bloka otvorenog tipa Rijei saobraaj kod stambenog bloka poluotvorenog tipa Rijei saobraaj kod stambenog bloka zatvorenog tipa Predloi ureenje dvorita datog otvorenog bloka Predloi ureenje dvorita datog poluotvorenog bloka Predloi ureenje dvorita datog zatvorenog bloka Skiciraj perspektivu datog otvorenog stambenog bloka Skiciraj perspektivu datog poluotvorenog stambenog bloka Skiciraj perspektivu datog zatvorenog stambenog bloka
141

Arhitektonske Konstrukcije

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Arhitektonske Konstrukcije

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

REPUBLIKA CRNA GORA MINISTARSTVO PROSVJETE I NAUKE

ARHITEKTONSKI TEHNIAR / ARHITEKTONSKA TEHNIARKA

Centar za struno obrazovanje April 2004.

OBRAZOVNI PROGRAM ARHITEKTONSKI TEHNIAR / ARHITEKTONSKA TEHNIARKA

Duka Stani Marko Mihailovi "IVPE" Cetinje 250

OPTI DIO 1. NAZIV OBRAZOVNOG PROGRAMA: ARHITEKTONSKI TEHNIAR 2. NASTAVNI PLAN

1. 2. 3. 4. 1. 2 3 BiC 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. D E F G H

2 19 684 16 praktinom nastavom 72 2 -

7. Obrazovanje koje se stie

1.2. STRUNO TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM 1.2.1. GRAEVINSKI MATERIJALI

3. Opti ciljevi nastave:

4. Sadraji i standardi znanja RAZRED: PRVI

Prepoznaje stijene: magmatske, sedimentne i metamorfne.

Prepoznaje vrste kamena analizira agregat i odreuje granulometrijski sastav

Uoava vanost kvalitetnog rada u profesiji.

Posjeta preduzeu za obradu kamena, Posjeta laboratoriji za ispitivanje graevinskog kamena.

Socijalizacijski ciljevi Uenik

Razlikuje veziva i pravilno ih skladiti.

Vjeba: Vezivanje i ovravanje veznih sredstava.

Ocjenjuje upotrebljivost razliitih maltera; uoava greke pri malterisanju.

Svjestan je line odgovornosti u zahtjevima kvalitetnog profesionalnog rada.

Definie faktore koji utiu na kvalitet betona; pridrava se recepture.

Definie koroziju i njeno spreavanje; razlikuje vrste armature.

Svjestan je licne odgovornosti prema kvalitetu rada.

Posjeta graevinskom preduzeu.

Formativni ciljevi Uenik

Socijalizacijski ciljevi Uenik

Definie upotrebljivost drveta.

Razvija sposobnost opazanja.

Odreuje upotrebljivost veziva.

Obilazak asfaltne baze.

Ocjenjuje upotrebljivost plastinih masa.

Svjestan je znaaja razvoja novih materijala.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Graevinski materijali I. Stoiljkovi, D. Mileti

8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta: - Pozitivna ocjena iz predmeta.

1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

Razvija sposobnost opaanja.

ortogonalne, kotirane i kose projekcije

Socijalizacijski ciljevi Uenik Uvia vanost sistematinosti u radu.

Razvija preciznost u tehnikom oblikovanju.

Razvija sposobnost opaanja.

Informativni ciljevi zadatu ravan

Formativni ciljevi Uenik njenu vidljivost u odnosu na njih.

Socijalizacijski ciljevi Uenik

Kosa projekcija: - poznaje pravila crtanja i karakteristike kose projekcije.

Vjeba: Crta u kosoj projekciji sloene geometrijske oblike. (8 asova)

Perspektiva: - upoznaje elemente perspektivnog crtanja; - poznaje elemente frontalne perspektive.

Razvija kreativnost u radu.

Sjenenje: -znacaj sjenke u projektovanju; -metode sjenenja.

6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave: - grafoskop, - dijaprojektor, - modeli geometrijskih oblika.

9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika: - diplomirani inenjer arhitekture.

4. Sadraj i standardi znanja RAZRED: PRVI

- razvija tehniku kulturu.

- Razlikuje i analizira: nosee elemente, pregradne elemente, elemente obrade i opreme.

- Razvija sistematian pristup radu.

Razvija osjeaj odgovornosti za predloena rjeenja.

Vjeba: Primjena seizmikih propisa na objektima visokogradnje. ( 2 asa)

- Crta detalje lokalnog grijanja od blokova; - komentarie mogunost primjene.

Formira pozitivan odnos prema kulturi stanovanja.

- Razvija osjeaj odgovornosti u radu.

Rjeava temelje date osnove sa oborenim presjecima. ( 6 asova)

Razvija svijest o linoj odgovornosti.

Razvija preciznost i sigurnost u radu.