CCH HNG DN HC SINH VIT S O DI DI DNG S THP PHN 1. S cn thit, mc ch ca vic thc hin sng kin: 1.

.1 Thc trng ca vic dy- hc ton Phng php ging dy Tiu hc ni chung, phng php dy hc mn Ton lp 5 ni ring v ang c quan tm p dng. Trong nhng nm qua vic i mi phng php ging dy c ni nhiu, gio vin cng ch trng n phng php pht huy tnh tch cc ca hc sinh. Tuy nhin thc t ging dy mt s ni dung trong chng trnh ton 5, mun gip hc sinh bit cch t hc, t chim lnh kin thc, c bit l i tng hc sinh yu lm c tt c cc dng bi trong chng trnh Ton 5 khng phi l d. Qua nhiu nm ging dy phn kin thc: "Vit cc s o di di dng s thp phn". Ni dung ny l mt phn ca chng trnh ton 5. i tng hc sinh trung bnh, hc sinh yu cn gp lng tng, thng kh p dng vit s o di di dng s thp phn m mc tiu tit hc i hi hc sinh phi p dng v lm c cc bi tp theo yu cu t ra trong mi tit hc. 1.2 Thc tin ging dy- L do chn ti Thng qua qu trnh ging dy nm hc 2011-2012, gip hc sinh gii quyt cc bi tp dng ny ti ngh ngoi vic p dng phng php ging dy chung, cn phi c cch no gip cc i tng hc sinh trung bnh v yu tip thu v vn dng c hiu qu. Hc sinh kh, gii c iu kin pht huy tt hn na t duy suy lun logic trong qu trnh hc ton lp 5. Ti a ra cch hng dn hc sinh vit s o di di dng s thp phn. c bit l ch trng i tng hc sinh trung bnh v yu. T , ti ngh s cn thit phi vn dng cch lm ny p dng ging dy mn Ton 5 dng bi "Vit cc s o di di dng s thp phn". 2. Phm vi trin khai thc hin: T thc tin ging dy ti a ra nhng kinh nghim "Cch hng dn hc sinh vit s o di di dng s thp phn", p dng c hiu qu i tng
1

hc sinh lp 5A do ti ch nhim trong nm hc 2011-2012 ny. Cch lm ny l c s cho phng php dy mt s dng bi: "vit cc s o khi lng di dng s thp phn"; "vit cc s o din tch di dng s thp phn" . Ngoi ra cn s dng cch lm trn i vi dng bi "Vit cc s o th tch di dng s thp phn". gp phn nng cao cht lng dy mn ton 5 ti trng Tiu hc U Minh II. Trong nm 2011-2012 c lnh o nh trng xem xt v trin khai cho ton khi 5 vn dng cc gii php . c cc gio vin ng h cao. 3. M t sng kin: gip hc sinh gii quyt tt vic vit s o di di dng s thp phn trc ht cn hng dn cho cc em nm vng kin thc bng n v o di, ri t vn dng mi t hiu qu. Bng kinh nghim ca bn thn, ti p dng mt s gii php trong qu trnh ging dy sau: 3.1 Gii php 1: Gip hc sinh thuc bng n v o di v mi quan h gia cc n v o.(Gii php c bn) - lp 4 cc em c hc cc n v o di nh: km; hm; dam; m; dm; cm; mm v bng n v o di, tuy nhin ln lp 5 mt s em qun, c bit l qun v mi quan h gia cc n v o di. - cc em thuc v nh lu bng n v o di gio vin ch nhim lp cn vn dng cch lm sau gip cc em nh su cc n v o di v mi quan h ca chng bng cch. Ct nhng tm ba cng c cnh 3 x 4 cm. Trn mi tm ba ghi tn ( k hiu) cc n v o di t km, hm, dam, m, dm, cm, mm. Gio vin ch nhim pht cho cc em trc khi n bng n v o di vi ngy. - Hng dn cc em t n nh bng cch sp xp chng theo th t t ln n b v ngc li. - Gio vin ch nhim nn hng dn lp trng kim tra vic thuc bng n v o di hng ngy trn lp (15 pht sinh hot u gi), 10 pht u do lp trng kim tra. Gio vin ch nhim dnh 5 pht cui kim tra di hnh thc thi ua ln bng xp theo th t hoc ngu nhin.

- Vic gip hc sinh nh su v mi quan h gia cc n v o di l rt quan trng, trong tit hc n v bng n v o di (Ton 5 tp 1- Trang 22). Gio vin nn v phc ln bng. Chng hn, ly n v o mt lm chun xt mi quan h gia hai n v o lin k (Trc v sau) nh s sau: dam m dm

Hi hc sinh v ghi ln bng khc su v mi quan h: 1m = dm 1 m = dam. Nhn mnh mi quan h gia hai n v o lin k, n v ln gp 10 ln n v b, n v b bng
1 10

n v ln hn lin k hc sinh nh v

vn dng chng. Hoc ni c th hn l, mun bit n v ln, ln hn n v b lin k bao nhiu th ta nhn s vi 10. Mun bit n v b, b hn n v ln lin k bao nhiu th ta chia s cho 10 - Cc n v khc cng dy tng t. Nm hc 2011-2012 ny sau khi hng dn n tp li bng n v o di xong, trc nghim 5 pht theo cch lm trn, bi tp yu cu l: Vit s hoc phn s thch hp vo ch chm a) 135m =dm 342dm =cm Kt qu, tng s 20 em lm bi Gii Kh Trung bnh Yu S lng 10 7 3 T l % 50 35 15 3.2 Gii php 2: Hng dn hc sinh vit s o di di dng s thp phn bng s xc nh du phy kt qu.(Gii php trng tm) - Cch dy thng thng: Vic hng dn hc sinh vit s o di di dng s thp phn, trc y thng ch dy cho cc em chuyn i sang hn s ri t hn s vit thnh s thp phn. V d: Vit s thp phn thch hp vo ch chm 9 m 6 dm = m. Thng thng lm: 9 m 6 dm = 9 10 m = 9,6 m.
3
6

b) 8 300m =dam 4 000m = hm

( y l bn cht ca vn khi hng dn hc sinh vit s o di di dng s thp phn). Nh vy ch p dng cch lm trn tt c cc dng bi "Vit cc s o di di dng s thp phn" th s mt thi gian, thm ch hc sinh yu khng lm c cc bi tp. - Cch lm mi: Sau khi hng dn cc em hiu r bn cht ca vic chuyn i, ti hng dn cc em tm nhanh kt qu t s : Trc ht xc nh n v o di c vit di dng s thp phn c s o no. Cn bit rng mi mt ch s bi tp ra ng vi mt gi tr o trong bng n v o di ty vo bi cho, l danh s kp hay l danh s n. Dng s xc nh du phy kt qu. T xc nh s o tng ng. * V d 1: Vit s thp phn thch hp vo ch chm: 9 m 6 dm = m. S sau biu din cch hng dn hc sinh tm c kt qu: 9m 6 dm dm (du phy) m V s thp phn c vit c danh s km theo l mt. Vy 9m 6dm = 9,6m * V d 2: Cng vi yu cu nh v d 1: 9km 207m = km S thp phn kt qu c danh s km theo l ki- l- mt. Nn da vo bng n v o di theo th t t b n ln, bng s tng ng ta d dng xc nh v tr du phy kt qu: 9 km 2 0 7 m m dam hm
4

(du phy) km Vy 9km 207m = 9,207km * V d 3: Cng vi yu cu nh v d 1: 5km 75m = .. km. Ta c s xc nh du phy nh sau: 5km 7 5m m dam hm ( khuyt) ( du phy) km T s trn do khuyt hc- t- mt nn ta thm 0 vo v tr khuyt y. Vy kt qu s l: 5km 75m = 5,075km Trong qu trnh hng dn gio vin cn quan tm n mi i tng hc sinh, c bit l i tng hc sinh nhn thc chm. Cn nhn mnh cch chn du phy phn kt qu. * V d 4: ( Nh yu cu trn) 234m = km. Tng t cch lm trn dng s biu din tm kt qu ta c: 2 3 4m m dam hm ( du phy) km ( khuyt) Do khuyt v tr ki- l- mt nn ta thm 0 vo v tr ta c kt qu l: 234m = 0,234km. Bng cc v d minh ha c th, hc sinh s d dng gii quyt cc bi tp dng vit s o di di dng s thp phn.
5

Kt qu trc nghim sau khi p dng cch dy m ti a ra bi "Vit cc s o di di dng s thp phn" SGK Ton 5, tp 1- Tr 44. Bi tp yu cu l: Vit s thp phn thch hp vo ch chm: a) 35m 23cm = m; b) 51dm 3cm = dm c) 14m 7cm = m ; d) 34dm = m Kt qu t c khi chm bi trc nghim Gii Kh Trung bnh Yu S lng 10 7 3 T l % 50 35 15 3.3 Gii php ng dng kinh nghim cch dy trn vo dy cc dng bi vit s o khi lng, s o din tch di dng s thp phn (Gii php m rng) a) i vi dng bi vit s o khi lng di dng s thp phn. Trong tit hc "vit cc s o khi lng di dng s thp phn" Ton 5, tp 1- Trang 45. Mun gip hc sinh vn dng t hiu qu, ta cng p dng cch lm nh trn khi dy bi dng ny. Cng bt u t vic n li bng n v o khi lng theo th t t ln n b v ngc li: tn; t; yn; kg; hg; dag; g. Cn lu hc sinh nh c k hiu ca cc n v o ny, kt hp n v mi quan h gia hai n v o lin k. b) i vi dng bi vit cc s o din tch di dng s thp phn. tit hc "Vit cc s o din tch di dng s thp phn" Ton 5, T1- Tr46. Cn hng dn hc sinh nm vng mi quan h gia hai n v o lin k theo s sau: V d: Quan h gia hai n v o lin k (trc v sau) nh s sau: dam2 m2 dm2

Gio vin kt hp hi hc sinh v ghi ln bng khc su v mi quan h gia cc n v o, chng hn: 1m2 = 100dm2; 1m2 =
6
1 dam2 100

Cn lu hc sinh rng hai n v o din tch lin k, n v ln gp 100 ln n v b, n v b bng

1 100

n v ln hn lin k hc sinh nh v vn dng

chng. Hoc ni c th hn l, mun bit n v ln, ln hn n v b lin k bao nhiu th ta nhn s vi 100. Mun bit n v b, b hn n v ln lin k bao nhiu th ta chia s cho 100. Ch rng, v n v o din tch nn hai ch s bi tp ra mi ng vi mt gi tr o trong bng n v o din tch ty vo bi cho l danh s kp hay l danh s n. Vn dng cch hng dn hc sinh vit s o di trong vic ng dng dy bi vit s o din tch di dng s thp phn. Cc v d sau s lm tng minh cho vn nu trn: * V d 1:Vit s thp phn thch hp vo ch trng 56dm2 = m2 Thng qua cch hng dn ta c s xc nh du phy nh sau: 56dm2 dm2 ( du phy) m 2 ( khuyt) Do khuyt v tr mt vung nn ta thm 0 vo v tr c kt qu l: 56dm2 = 0,56m2 * V d 2 ( Nh yu cu trn) 2cm2 5mm2 = cm2 Dng s biu din tm kt qu ta c: 2 cm2 5mm2 mm2 (thiu mt ch s) ( du phy) cm2
7

V n v o din tch, nn hai ch s mi ng 1 n v o khi vit s o din tch cn thm 0 vo v tr thiu . Kt qu s l: 2cm2 5mm2 = 2,05cm2 Trn y l nhng s minh ha cho cch hng dn hc sinh bit cch vn dng dng bi "vit cc s o di di dng s thp phn" v ng dng dy mt s dng bi nh nu trn trong nm hc 2011-2012. 4. Kt qu, hiu qu mang li: Nm hc 2011-2012 nh p dng kinh nghim cch lm trn mang li hiu qu thit thc nh: - i vi gio vin: D dng hng dn hc sinh tip thu bi sau khi lm r mi quan h gia cc n v o. Pht huy c phng php ging dy tch cc, tit kim thi gian rn hc sinh yu trong mi tit hc. - i vi hc sinh: To cho hc sinh khng kh hc tp nh nhng, kch thich s hng th sng to ca cc em. Kt hp rn t duy suy lun logic. Gip hc sinh gii quyt tt cc dng ton nu trn. Hc sinh yu khng cn ngi hc ton, hc sinh gii c iu kin pht huy t duy hc ton. Nm hc 2011-2012, khi 5 c 40 em gm 2 lp, mi lp 20 em. Ti c phn cng ging dy lp 5a. Ti p dng kinh nghim trn vo qu trnh ging dy ca lp mnh. Qua kho st bi trc nghim v dng ny. Kt qu nh sau: Gii Kh Trung bnh Yu S lng 10 7 3 T l % 50 35 15 Cng yu cu cho i tng hc sinh lp 5b khng p dng cch lm m ti nu, sau khi hc xong bi: "Vit cc s o di di dng s thp phn". Cng ni dung bi tp nh lp 5a. Kt qu lp 5b l: S lng T l % Gii 7 35 Kh 7 35 Trung bnh 5 25 Yu 1 5

Nh vy so snh gia hai cch dy ti nhn thy hc sinh p dng cch lm do ti hng dn t hiu qu hn. c bit n l c s cho vic hc cc bi vit s o khi lng, s o din tch di dng s thp phn nhng bi tip theo v m rng mt s bi v th tch. vn dng hiu qu trong qu trnh dy hc ton i vi cc dng bi nu trn bng cc gii php th hin ti trin khai cho ton khi vn dng cc gii php v c cc gio vin ng h cao. 5. nh gi v phm vi nh hng ca sng kin: Sau khi a ra cch hng dn hc sinh "Vit cc s o di di dng s thp phn", p dng c hiu qu lp ti ch nhim, ti xin kin ca lnh o trng p dng trong qu trnh ging dy i vi dng bi vit s o di di dng s thp phn v m rng cho cc dng bi nu trn, c lnh o chp nhn. Cng thng qua cch dy trn, cc gio vin trc tip dy lp 5 ca trng cng ng h cch dy bi nhng l do nu phn hiu qu. Kinh nghim v ang thc hin ti trng Tiu hc U Minh II trong nm hc 2011-2012. Kinh nghim phn no gp phn nng cao cht lng ging dy mn ton a phng chng ti, pht huy c tnh tch cc, ch ng, sng to ca hc sinh. Lm gim ti a hc sinh yu mn ton trng Tiu hc U Minh II. 6. Kin ngh, xut: nng cao cht lng dy hc ton a phng, ti ngh mi gio vin trc tip ging dy cn c nhng kinh nghim, cch lm ring ph hp vi i tng hc sinh ca lp mnh. Nhng kinh nghim c c kt t trong qu trnh ging dy l rt cn thit, thc y s sng to ca c nhn. C nh vy mi gp phn i mi phng php ging dy ni chung, mn ton ni ring. Tuy l kinh nghim, nhng l ca c nhn nn khng trnh khi thiu st rt mong c s gp ca ng nghip v ca cc cp lnh o gip ti c nhng kinh nghim hon thin hn gp phn vo s nghip gio dc a phng. kin xc nhn ca th trng n v
9

X Trn Hi, ngy 15/05/2012 Ngi vit sng kin kinh nghim

Nguyn Th Bch H

Nguyn Hong Anh

10